ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ «Νους υγιής εν σώµατι υγιεί» 1 ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ Δεκέµβριος2012-Απρίλιος 2013 Υπεύθυνη Προγράµµατος Αθηνά Τρέλλη «Νους υγιής εν σώµατι υγιεί» 1

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Με το ξεκίνηµα της νέας σχολικής χρονιάς και καθώς περνούσαν οι εβδοµάδες, παρατηρήσαµε πως κάποιοι µαθητές µας ακολουθούσαν συγκεκριµένο και περιορισµένο «διαιτολόγιο» τόσο στο δεκατιανό όσο και στο µεσηµεριανό τους. Από συζητήσεις µαζί τους καθώς και µε τους γονείς πληροφορηθήκαµε πως το πρωινό ενός σηµαντικού αριθµού µαθητών ήταν µόνο γάλα και πως η πλειοψηφία τους µετακινούνταν από και προς το νηπιαγωγείο µε το αυτοκίνητο παρά τη µικρή απόσταση. Τα παραπάνω σε συνδυασµό µε το αρκετά ενδιαφέρον θέµα της σωστής διατροφής ήταν µια πολύ καλή ευκαιρία να ασχοληθούµε µε το συγκεκριµένο πρόγραµµα. ΣΚΟΠΟΣ Ο κύριος σκοπός του προγράµµατός ήταν να αποκτήσουν οι µαθητές βασικές γνώσεις σχετικά µε τον υγιεινό τρόπο διαβίωσης (σωστή διατροφή, φυσική άσκηση, κ.ά.) και να συνδέσουν την υγιεινή διατροφή, τις υγιεινές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα µε την προάσπιση της υγείας. 2

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ Οι επιµέρους στόχοι που θέσαµε στο παραπάνω πρόγραµµα ήταν τα παιδιά: Να γνωρίσουν υγιεινές τροφές. Να αποκτήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Να συνειδητοποιήσουν την επίδραση των τροφίµων στην υγεία µας. Nα συνειδητοποιήσουν την αξία της σωστής και ισορροπηµένης διατροφής για τη γενικότερη υγεία του σώµατος και να γνωρίσουν τη βλάβη που προκαλούν διάφορα προϊόντα ( ζαχαρώδη προϊόντα, τσίχλες κ.ά.). Να ευαισθητοποιηθούν αναφορικά µε την ανάγκη φυσικής δραστηριότητας ως µέσου βελτίωσης της υγείας. Να γνωρίσουν το σώµα τους µέσω τεχνικών βιωµατικής µάθησης και να ευαισθητοποιηθούν για την προάσπιση της υγείας τους. Να µάθουν για τις βασικές λειτουργίες µερών και οργάνων του σώµατός τους. Να δηµιουργηθεί κλίµα συνεργασίας και καλλιέργεια οµαδικού πνεύµατος µέσα από οµαδικές δραστηριότητες. Να αναπτύξουν κριτική σκέψη. Να εµπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους και να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο. 3

Να αποκτήσουν κοινωνικές δεξιότητες (συνεργασία, υπευθυνότητα, συνέπεια) µέσα από την ενεργητική συµµετοχή και την οµαδική εργασία. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραµµά µας υλοποιήθηκε µέσω διδακτικών τεχνικών όπως διερεύνηση πηγών πληροφόρησης, συγκέντρωση πληροφοριών, καταιγισµός ιδεών, συζήτηση/επιχειρηµατολογία, αντιπαράθεση οµάδων, παιχνίδια ρόλων, ακολουθώντας προσέγγιση βιωµατική, διαθεµατική και οµαδοσυνεργατική. ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ-ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ Το κύριο θέµα του προγράµµατός µας ήταν: «Υγεία, διατροφή και φυσική άσκηση» και ασχοληθήκαµε και επεξεργαστήκαµε και τα παρακάτω υποθέµατα: Υγιεινή διατροφή. Γνωριµία µε το σώµα µου (βασικά όργανα και λειτουργίες). Η αξία της φυσικής άσκησης. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 4

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ Συζητήσαµε για το σώµα µας και τα όργανά του. Διαβάσαµε σχετικά βιβλία. Αποστηθίσαµε και απαγγείλαµε ποιήµατα. Περιγράψαµε προσωπικές εµπειρίες. Εµπλουτίστηκε το λεξιλόγιό τους µε καινούριες λέξεις. Βελτιώθηκε ο προφορικός τους λόγος. Έγραψαν και αντέγραψαν λέξεις σχετικές. Έµαθαν παροιµίες, αινίγµατα και εκφράσεις σχετικά µε τη διατροφή. Έµαθαν για την αξία της σωµατικής άσκησης καθώς και για καθηµερινές πράξεις που προάγουν την υγεία. ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Τα νήπια εµπλέχτηκαν σε καταστάσεις προβληµατισµού. Επεξεργάστηκαν ποσότητες, σχήµατα τροφίµων και φρούτων. Κατέταξαν τα διάφορα τρόφιµα σε κατηγορίες. Έµαθαν για τις οµάδες των τροφών και τι περιλαµβάνει κάθε µια από αυτές. Σειροθέτησαν, σύγκριναν, ταξινόµησαν και αντιστοίχισαν. 5

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τα παιδιά έµαθαν για το σώµα τους και τα διάφορα µέρη του καθώς και για βασικά όργανα αυτού και λειτουργίες. Γνώρισαν αθλήµατα και τρόπους άσκησης που βοηθούν στην καλή υγεία. Ανέπτυξαν ικανότητες συνεργασίας. Τονώθηκε η αυτοεκτίµησή τους µέσα από οµαδικά αθλήµατα και παιχνίδια κίνησης. Συνεργάστηκαν και κατανόησαν την αξία της συνεργασίας. Απέκτησαν γνώσεις για το τι πρέπει να περιλαµβάνει η καθηµερινότητά τους, ώστε να προάγεται η σωµατική αλλά και η ψυχική τους υγεία. ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Επισκέφτηκαν σχετικές ιστοσελίδες. Αναζήτησαν πληροφορίες τις τύπωσαν και τις έφεραν στο νηπιαγωγείο. Είδαµε DVD σχετικά µε το θέµα µας. Έγραψαν στον Η/Υ και εκτύπωσαν λέξεις και εικόνες. Έπαιξαν παιχνίδια σχετικά µε τη σωστή διατροφή µέσω της χρήσης κατάλληλου λογισµικού. 6

ΠΑΙΔΙ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Οι µαθητές εκφράστηκαν µέσω της τέχνης χρησιµοποιώντας εργαλεία και υλικά. Εφάρµοσαν διάφορες τεχνικές όπως π.χ. οµαδικές επικολλήσεις καρτών η/και φωτογραφιών µε τις οµάδες των τροφών. Δηµιούργησαν τη διατροφική πυραµίδα. Ζωγράφισαν έργα ατοµικά και οµαδικά. Άκουσαν και χόρεψαν δηµοτικά τραγούδια που µιλούσαν για φρούτα(π.χ.µήλο µου κόκκινο κ.ά.). Ζωγράφισαν µε νεροµπογιές και ακουαρέλες. Έπαιξαν κουκλοθέατρο. Έφτιαξαν φρουτόκουκλες. Δηµιούργησαν το δικό τους βιβλίο µε θέµα την υγιεινή διατροφή. Το παραπάνω πρόγραµµα ξεκίνησε το Δεκέµβρη του 2012 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλη του 2013. Κατά τη διάρκειά του συνεργαστήκαµε µε: Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας. Σύµβουλο Προσχολικής Αγωγής 23ης Περιφέρειας. Γονείς. Το ενδιαφέρον των νηπίων υπήρξε αµείωτο και οι γονείς ήταν αρωγοί και πρόθυµα βοηθούσαν στην πορεία του. 7

ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Δηµιουργήσαµε και µοιράσαµε (κατά τη διάρκεια του προγράµµατος) διάφορα έντυπα µε συµβουλές ώστε να γίνει ενηµέρωση των γονέων από τους µαθητές για τις σωστές διατροφικές συνήθειες και την σωµατική άσκηση. Εκθέσαµε εργασίες των µαθητών σε ταµπλό του νηπιαγωγείου. Σε συνεργασία µε το Σύλλογο Γ/Κ τυπώσαµε τσάντες µε το σύνθηµα «Τρώµε υγιεινά χτίζουµε σώµατα γερά» τις οποίες χρησιµοποιούσαν οι µαθητές για να µεταφέρουν προσωπικά τους αντικείµενα από και προς το νηπιαγωγείο, και όχι µόνο. 8

9

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Μέσα από ευχάριστες διαθεµατικές δραστηριότητες τα παιδιά είχαν την ευκαιρία: Να µάθουν για το σώµα τους και τη λειτουργία των διαφόρων οργάνων και µελών. Να γνωρίσουν τροφές και που βοηθάει η κάθε µια. Να µάθουν τι περιλαµβάνει η Μεσογειακή Διατροφή. Να κάνουν απλές ασκήσεις και τρόπους που γυµνάζουν το σώµα τους. Να εµπλουτίσουν το γραπτό και τον προφορικό τους λόγο. Να κάνουν µετρήσεις. Να επιλύσουν προβλήµατα. Να εκτελέσουν απλά πειράµατα. Να εκτιµήσουν την αξία της σωστής διατροφής και της συστηµατικής άσκησης στη ζωή όλων µας. Να προβληµατιστούν, να συνεργαστούν και να αναζητήσουν λύσεις. Να επιλέγουν µέσα από τα διάφορα τρόφιµα εκείνα που τα βοηθάνε να αναπτυχθούν σωστά. Οι γονείς αρκετές φορές µας ανέφεραν πως τα παιδιά τους δοκίµασαν και έφαγαν τροφές άλλες από αυτές που συνήθιζαν και πως επηρεάστηκαν οι διατροφικές τους συνήθειες από τα προγράµµατα που υλοποιήσαµε στο νηπιαγωγείο.(εκτός από το παραπάνω πρόγραµµα συµµετείχαµε και σε ευρωπαϊκό σχετικό πρόγραµµα ). 10

Διατροφή Είµαι παιδάκι γνωστικό δεν τρώω ότι να ναι εγώ την πυραµίδα έχω σύµβουλό µου που νοιάζεται για το καλό µου. Η διατροφική η πυραµίδα είναι για µένα µια ασπίδα µε βοηθάει να τρέφοµαι σωστά και να αναπτύσσοµαι κανονικά. 11

Λίπη, υδατάνθρακες και πρωτεϊνες ανόργανα συστατικά, νερό και βιταµίνες έχω στη διατροφή µου καθηµερινά και στην αρρώστια λέω «γειά». Κοιτάζοντας την πυραµίδα δεν πάει το µάτι µου ψηλά τρώω περισσότερα απ τα κάτω και λίγα απ τα πολύ ψηλά. Όχι λέω στο αλάτι όχι στα πολλά γλυκά ναι φωνάζω εγώ στα φρούτα ναι και στα λαχανικά. Τρελαίνοµαι για όσπρια φρούτα, λαχανικά καθώς επίσης δεν ξεχνώ και τα δηµητριακά. Δεν θα πίνω Κόκα-κόλα και άλλα αναψυκτικά πίνω άφθονο νεράκι και αισθάνοµαι καλά. Οι γευστικοϋγιεινές µέρες της Εβδοµάδας Τη Δευτέρα τρώω γιαούρτι και την Τρίτη φρούτα ζουµερά την Τετάρτη φέρνω εγώ σαλάτα στο µεσηµεριανό. Πέµπτη και Παρασκευή πίτα, ντοµάτα, ψωµί, τυρί και ότι άλλο υγιεινό µου ετοιµάσουν «σπιτικό»! Νεράκι πίνω πάρα πολύ τρέχω, χορεύω, σκαρφαλώνω άσκηση κάνω τακτική και καθηµερινή γυµναστική. 12

Σάββατο και Κυριακή ποδηλατάδα και τρεχαλητά στα πάρκα και την εξοχή. Είµαι παιδάκι συνετό θέλω σωστά να αναπτυχθώ! (της Αθηνάς Τρέλλη) 13