Σχολικά Γεύματα στα Τρίκαλα και στην Καβάλα 2016-2017 Η προ σβαση στην ορθη διατροφη αποτελεί βασικο δικαίωμα του ανθρω που και ιδιαίτερα των παιδιω ν. Εξασφαλίζει ενε ργεια και θρεπτικα συστατικα, προκειμε νου το παιδί να ε χει καλη σωματικη και νοητικη υγεία, σωστη ανα πτυξη, καθω ς και θετικη επίδοση στις σχολικε ς δραστηριο τητες. Με την οικονομικη υποστη ριξη των πολιτω ν, η δρα ση αντιμετωπίζει, ως ε να βαθμο, την ελλιπη διατροφη των παιδιω ν και αποτελεί σημαντικη ενίσχυση των οικογενειω ν τους. Παρα λληλα, ο ολοκληρωμε νος διατροφικο ς σχεδιασμο ς και η παρακολούθηση του τρο που και του αποτελε σματος παρασκευη ς των γευμα των, απο εξειδικευμε νους επιστη μονες του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, βοηθα να τεθούν οι βα σεις της μεσογειακη ς διατροφη ς, δημιουργω ντας υγιη αντίληψη για την αξία του «συλλογικού οικογενειακού γεύματος». Κυρίως, ο μως, οι μαθητε ς εισπρα ττουν το ε μπρακτο ενδιαφε ρον, την αγα πη και την αλληλεγγύη της ελληνικη ς κοινωνίας και των πολιτω ν απο ο λη την υφη λιο. Τα τελευταία χρο νια στην Ελλα δα της κρίσης, τα παιδια πληρω νουν καθημερινα τις συνε πειε ς της, ψυχικα και σωματικα, ενω τα ποσοστα της παιδικη ς φτω χειας αυξη θηκαν στο 27,8 %. Πολλα παιδια υποσιτίζονται, ενω η παιδικη παχυσαρκία αυξα νεται λο γω της κακη ς διατροφη ς. Ωστο σο, τα δημοτικα σχολεία μπορούν να λειτουργη σουν σαν μια μεγα λη η ρεμη οικογενειακη εστία, με ε να κοινο συλλογικο γεύμα που εγκαθιδρύει μια νε α διατροφικη παρα δοση. Στο πλαίσιο αυτο, με σω του Προγρα μματος act4greece, υλοποιείται η συγκεκριμε νη δρα ση, υπο την αιγίδα των Υπουργείων Εργασίας, Κοινωνικη ς Ασφα λισης και Κοινωνικη ς Αλληλεγγύης και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμα των, με σκοπο τη συγκε ντρωση χρημα των απο ιδιω τες, επιχειρη σεις και οργανισμούς απο την Ελλα δα και το εξωτερικο, προκειμε νου να καλυφθούν οι ανα γκες παροχη ς ζεστω ν γευμα των σε δημοτικα σχολεία. Βασικοί συνεργα τες για την υλοποίηση της δρα σης επιδιω κεται να είναι φορείς της κοινωνικη ς επιχειρηματικο τητας, που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμε νο αντικείμενο παρασκευη ς και διανομη ς γευμα των. Όπως είναι γνωστο, με το ν. 4019/2011 (Α' 216) θεσμοθετη θηκε στο εθνικο επίπεδο η ε ννοια της Κοινωνικη ς Οικονομίας και της Κοινωνικη ς Επιχειρηματικο τητας, ως ενδια μεσου τομε α μεταξύ του κρα τους, της κοινωνίας και του ιδιωτικού τομε α, στον οποίο οι οικονομικε ς δραστηριο τητες, που ασκούνται απο τους φορείς της κοινωνικη ς επιχειρηματικο τητας, αποβλε πουν σε κοινωνικούς σκοπούς και στο χους. Οι επιδιωκο μενοι σκοποί του ως α νω θεσμικού πλαισίου συνίστανται (α) στη δημιουργία νε ων θε σεων απασχο λησης στον κοινωνικο τομε α της οικονομίας, (β) στην καταπολε μηση της φτω χειας, των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού, (γ) στην ενδυνα μωση της κοινωνικη ς συνοχη ς με σω της ε νταξης ευα λωτων ομα δων στο κοινωνικο σύνολο, (δ) στην ενίσχυση της κοινωνικη ς αλληλεγγύης και καινοτομίας, (ε) στην ενδυνα μωση της τοπικη ς επιχειρηματικο τητας και (στ) στην υιοθε τηση θεσμικω ν δικλείδων ασφαλείας για την προστασία των δομω ν κοινωνικη ς και αλληλε γγυας επιχειρηματικο τητας απο πιθανε ς απο πειρες κερδοσκοπικη ς χειραγω γησης. Φορε ας για την προω θηση της κοινωνικη ς επιχειρηματικο τητας, μεταξύ των α λλων, είναι η νομικη μορφη της Κοινωνικη ς Συνεταιριστικη ς Επιχείρησης (ΚΟΙΝΣΕΠ), ως αστικού συνεταιρισμού με κοινωνικο σκοπο. Τηρούνται, βα σει θεσμικού πλαισίου, διαδικασίες διαφα νειας και δημοσιο τητας ως προς τις δραστηριο τητες των ΚΟΙΝΣΕΠ με σω 1
υποχρεωτικη ς ανα ρτησης στο διαδίκτυο των δρα σεων και των απολογισμω ν τους. Αυτη η μορφη επιχείρησης ε χει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικη για την ε νταξη στην αγορα εργασίας ευπαθω ν ομα δων σε πολλα ευρωπαϊκα κρα τη. Η αξιοπιστία, η διαφα νεια και η αποδοτικο τητα δρα σεων κοινωνικη ς προστασίας και αλληλεγγύης επιτυγχα νονται με τη σύναψη προγραμματικω ν συμβα σεων (αρ. 17 ν. 3329/2005, Α' 81) μεταξύ των αρμο διων Υπουργείων και ιδιωτικω ν φορε ων, των οποίων τα συμφε ροντα δημοσίου οφε λους συμπίπτουν. Ως πρω το βη μα επιδιω κεται να καλυφθούν περιοχε ς, οι οποίες ε χουν πληγεί ιδιαίτερα απο την κρίση και εμφανίζουν υψηλα ποσοστα ανεργίας. Ήδη, ολοκληρω θηκε με επιτυχία η παροχη γευμα των σε σχολεία της Δυτικη ς Αττικη ς το σχολικο ε τος 2015-2016 και συνεχίζεται για το σχολικο ε τος 2016-2017. Τα Τρίκαλα και η Καβα λα επιλε χθηκαν ως δυο απο τους τρια ντα Δη μους ο που υλοποιείται πιλοτικα το Προ γραμμα του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικη ς Ασφα λισης & Κοινωνικη ς Αλληλεγγύης «Κοινωνικο Εισο δημα Αλληλεγγύης», ως μια επιπρο σθετη ενισχυτικη δρα ση. Το Προ γραμμα «Σχολικα Γεύματα» στοχεύει, αφενο ς στην αντιμετω πιση, ο σο είναι δυνατο ν, των αναγκω ν σίτισης των μαθητω ν που ανη κουν σε ευα λωτες ομα δες πληθυσμού και αφετε ρου στην υποστη ριξη της εκπαιδευτικη ς διαδικασίας και στην αποτροπη φαινο μενων σχολικη ς διαρροη ς. Στα μα τια των παιδιω ν καθρεπτίζεται το πιο σκληρο προ σωπο της καθημερινο τητας, καθω ς μοιραία ε ρχονται αντιμε τωπα, απο την οικογε νεια τους ε ως τον κοινωνικο τους περίγυρο, με τα προβλη ματα που η οικονομικη ανε χεια προκαλεί. Ως κοινωνία, ε χουμε μία πρω της τα ξεως ευκαιρία να τους παρε χουμε ε να ουσιαστικο στη ριγμα και, με σα απο το εκπαιδευτικο περιβα λλον, να τους προσφε ρουμε το εφαλτη ριο για μία καλύτερη ζωη. Να τους δείξουμε στην πρα ξη ο τι στεκο μαστε δίπλα τους και ο τι νοιαζο μαστε για το παρο ν και το με λλον τους. Η δρα ση αφορα την παροχη ζεστω ν μεσημεριανω ν σχολικω ν γευμα των, συνολικού προϋπολογισμού 586.000, που αντιστοιχεί σε 234.265 γεύματα. Καλύπτει τις ανα γκες σίτισης 2.385 μαθητω ν απο 27 σχολεία των δη μων Τρικκαίων και Καβα λας και διαρκεί απο 15.12.2016 ε ως 14.6.2017. ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ: Σχολεία που θα συμμετέχουν στη δράση A/A ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 9ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 182 2 13ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 72 3 16ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 71 4 17ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 110 5 18ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 160 6 20ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 87 7 24ο Δ.Σ ΤΡΙΚΑΛΩΝ 38 8 14ο Δ.Σ ΤΡΙΚΑΛΩΝ 61 9 25ο Δ.Σ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 89 10 Δ.Σ. ΠΑΛΑΙΟΠΥΡΓΟΥ 69 11 Δ.Σ. ΡΑΞΑΣ 29 12 Δ.Σ. ΡΙΖΩΜΑΤΟΣ 36 13 Δ.Σ. ΜΕΓΑΡΧΗ 36 2
14 Δ.Σ. ΜΕΓ. ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟΥ 57 15 Δ.Σ. ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ 26 16 Δ.Σ. ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟΥ 60 17 Δ.Σ. ΠΑΤΟΥΛΙΑΣ 10 18 Δ.Σ. ΓΛΙΝΟΥΣ 9 ΣΥΝΟΛΟ 1.202 ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ: Σχολεία που θα συμμετέχουν στη δράση Α/Α ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2ο Δ.Σ. ΚΑΒΑΛΑΣ 156 2 5ο Δ.Σ. ΚΑΒΑΛΑΣ 216 3 7ο Δ.Σ. ΚΑΒΑΛΑΣ 80 4 1ο Δ.Σ. ΚΡΗΝΙΔΩΝ 120 5 2ο Δ.Σ. ΚΡΗΝΙΔΩΝ 117 6 Δ Σ. ΑΜΥΓΔΑΛΕΩΝΑ 202 7 Δ.Σ. ΖΥΓΟΥ 149 8 Δ.Σ. ΦΙΛΙΠΠΩΝ 95 9 1ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΕΙΔΙΚΟ Δ.Σ. ΚΑΒΑΛΑΣ 48 ΣΥΝΟΛΟ 1.183 Η επιτυχία του στο χου αυτού, με τη δικη σας συμμετοχη, δεν θα καταπολεμη σει μο νο την ελλιπη διατροφη των παιδιω ν. Θα αποτελε σει μία σημαντικη ενίσχυση των οικογενειω ν που ε χουν πληγεί απο την οικονομικη κρίση και μία βοη θεια προς τους εργαζο μενους η μη γονείς. Παρα λληλα, θα βα λει εκ νε ου τα θεμε λια για την αξία της υγιεινη ς, μεσογειακη ς διατροφη ς και θα δημιουργη σει μία κουλτούρα «συλλογικού γεύματος» και «κοινού τραπεζιού». Η καθημερινη προσφορα ενο ς υγιεινού γεύματος στο σχολείο περιλαμβα νει σημαντικα μεσοπρο θεσμα και μακροπρο θεσμα κοινωνικα και οικονομικα οφε λη, ο πως η μείωση των κοινωνικω ν ανισοτη των και του κοινωνικού αποκλεισμού, η ενίσχυση της εκπαίδευσης, η ενίσχυση της αποδοτικο τητας των μαθητω ν. Παρα το ο,τι η καλη ποιο τητα της διατροφη ς και η επα ρκεια της στα απαραίτητα θρεπτικα συστατικα δεν μπορεί να εξασφαλιστεί απο λυτα με ε να μο νο γεύμα/ημε ρα τις ημε ρες λειτουργίας των σχολείων, η παροχη ζεστω ν γευμα των, κατα λληλα σχεδιασμε νων ως προς το τι περιλαμβα νουν (είδος και συνδυασμοί τροφω ν) και ως προς τη συχνο τητα κατανα λωσης τροφίμων ανα εβδομαδιαία βα ση, μπορεί να συνεισφε ρει σημαντικα στη παροχη των απαραίτητων θρεπτικω ν συστατικω ν. Μα λιστα, η προμη θεια των υλικω ν γίνεται με βα ση υψηλε ς ποιοτικε ς προδιαγραφε ς απο επιλεγμε νους προμηθευτε ς, με την αυτονο ητη τη ρηση των κανο νων και των περιορισμω ν που τίθενται απο τους διεθνείς και τους ελληνικούς φορείς σχετικη ς πιστοποίησης υλικω ν και διαδικασιω ν. Τα γεύματα εντα σσονται σε εβδομαδιαίο προ γραμμα διατροφη ς δεκαπενθη μερου κύκλου και ε χουν επιλεγεί, ω στε να πληρούν μια σειρα κριτηρίων και χαρακτηριστικω ν: Πλη ρη ως προς τη παροχη πρωτεϊνω ν, υδατανθρα κων και λιπαρω ν. Πυκνα σε α λλα θρεπτικα συστατικα (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, ανο ργανα συστατικα, ίνες). Ποικιλία τροφίμων, ω στε να εξασφαλίζεται και ποικιλία σε θρεπτικα συστατικα. 3
Συχνο τητα προ σληψης τροφίμων, σύμφωνη με την προτεινο μενη απο τη μεσογειακη πυραμίδα διατροφη ς και α λλων διεθνω ν προτύπων διατροφη ς. Έμφαση στην παροχη καλη ς ποιο τητας λιπαρω ν που αναβαθμίζουν την υγεία, σύμφωνα με τις συστα σεις της μεσογειακη ς πυραμίδας διατροφη ς και α λλων διεθνω ν συστα σεων υγείας για παιδια σχολικη ς ηλικίας. Επιλογε ς τροφίμων (ιδιαίτερα η επιλογη φρούτων, λαχανικω ν και μαγειρευτω ν γευμα των), λαμβα νοντας υπο ψη τη διαθεσιμο τητα και εποχικο τητα τους στην ελληνικη αγορα και την τοπικη παραγωγη. Επιπλε ον ποιοτικα χαρακτηριστικα του διαιτολογίου: Έμφαση στην αύξηση της προ σληψης των ευεργετικω ν για την υγεία μονοακο ρεστων και πολυακο ρεστων λιπαρω ν και μείωση των επιβαρυντικω ν κορεσμε νων λιπαρω ν. Οι συνδυασμοί των τροφίμων σε κα θε γεύμα σχεδια στηκαν, ω στε να παρε χουν το με γιστο δυνατο κορεσμο (συνδυασμο ς πρωτεϊνω ν-υδατανθρα κων και αυξημε νη προ σληψη φυτικω ν ινω ν). Η προσθη κη σαλα τας εποχη ς σε κα θε γεύμα και φρούτου μετα απο κα θε γεύμα συμπληρω νει την αναγκαία προ ληψη βιταμινω ν, φυτικω ν ινω ν και αντιοξειδωτικω ν συστατικω ν που σχετίζονται με την ανα πτυξη, την υγεία, τη νοητικη λειτουργία των παιδιω ν και τις σχολικε ς τους επιδο σεις. Η εβδομαδιαία παροχη ψαριού (προτίμηση φιλε του ψαριού ω στε να αποφευχθεί ο κίνδυνος πνιγμού απο κο κκαλα) εξασφαλίζει την προ σληψη των απαραίτητων λιπαρω ν οξε ων (EPA & DHA) που σχετίζονται με τη βε λτιστη καρδιαγγειακη υγεία και τη νοητικη ανα πτυξη. Παρα λληλα, τα ψα ρια και τα πουλερικα αποτελούν α ριστες πηγε ς α παχων ζωικω ν πρωτεϊνω ν υψηλη ς βιολογικη ς αξίας. Η παροχη κο κκινου κρε ατος (χοιρινο, μοσχα ρι) εξασφαλίζει την αύξηση της προ σληψης διατροφικού σιδη ρου, που είναι απαραίτητος για την ανα πτυξη των παιδιω ν και την προ ληψη σιδηροπενικη ς αναιμίας, της οποίας ο επιπολασμο ς είναι αρκετα συχνο ς. Ωστο σο, σύμφωνα με τις συστα σεις συχνο τητας προ σληψης της μεσογειακη ς διατροφη ς, η προ σληψη κο κκινου κρε ατος πρε πει να διατηρείται σε με τρια επίπεδα. Η ε νταξη των οσπρίων και μαγειρευτω ν-λαδερω ν φαγητω ν, ο πως προτείνεται απο τη μεσογειακη πυραμίδα διατροφη ς, αυξα νει την προ σληψη φυτικη ς προε λευσης τροφίμων, που παρε χουν πληθω ρα ευεργετικω ν θρεπτικω ν συστατικω ν. 4
Ενδεικτικό Πρόγραμμα Διατροφής για ένα Ζεστό Γεύμα στα Σχολεία Μεσημεριανά 1η εβδομάδα Μεσημεριανά 2η εβδομάδα Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Κοτο πουλο -Ρύζι η μακαρο νια η πατα τες - Σαλα τα - Φιλε το ψαριού (πε ρκα η γλω σσα) - Ρύζι η Μακαρο νια με 3-4 κουταλιε ς της σούπας κιμα - Σαλα τα - Μπιφτε κια μοσχαρίσια - Ρύζι η μακαρο νια η Φιλε το ψαριού (πε ρκα η γλω σσα) - Ρύζι η Όσπρια (φακε ς, φασο λια, ρεβίθια) - Ρύζι η Ψωμί η Πλιγούρι - Τυρί φε τα - Σαλα τα (λα χανο η ντομα τες) - Κρε ας μοσχαρίσιο - Ρύζι η μακαρο νια η πατα τες η κριθαρα κι - Σαλα τα - Κοτο πουλο -Ρύζι η μακαρο νια η Αρακα ς κοκκινιστο ς - Ρύζι - Τυρί φε τα η Ομελε τα η βραστο αυγο - Σαλα τα - Σπανακο ρυζο - Τυρί φε τα η Ομελε τα η βραστο αυγο - Σαλα τα (λα χανο η ντομα τες)) - ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ευχαριστούμε τις Εκδο σεις Μίλητος για την ευγενικη παραχω ρηση της χρη σης εικο νων απο το Αλφαβητα ριο που υπα ρχουν στο www.act4greece.gr. 5