1 /13
Όταν αντιμετωπίηουμε τθ διαςπορά του κεραυνικοφ ρεφματοσ (υψθλζσ ςυχνότθτεσ) μζςα ςτο ζδαφοσ, ενϊ ελαχιςτοποιοφμε κάκε κίνδυνο υπζρταςθσ, το ςχιμα και οι διαςτάςεισ του ςυςτιματοσ τερματιςμοφ γείωςθσ είναι το πιο ςθμαντικό κριτιριο. Γενικά προτείνεται μια χαμθλι αντίςταςθ γείωςθσ ( εάν είναι δυνατόν χαμθλότερθ από 10Ω όταν μετριζται ςε χαμθλι ςυχνότθτα). Από τθν οπτικι ςκοπιά τθσ αντικεραυνικισ προςταςίασ, μια ολοκλθρωμζνθ καταςκευι ενόσ ςυςτιματοσ τερματιςμοφ γείωςθσ είναι προτιμότερο και καταλλθλότερο για κάκε περίπτωςθ (π.χ. αντικεραυνικι προςταςία, ςφςτθμα ενζργειασ, ςφςτθμα τθλεπικοινωνιϊν) Για ςυςτιματα τερματιςμοφ γείωςθσ, μποροφν να εφαρμοςτοφν 2 βαςικοί τφποι διατάξεων θλεκτροδίων. Διάταξθ τφπου Α Αυτόσ ο τφποσ διάταξθσ περιλαμβάνει οριηόντια και κατακόρυφα θλεκτρόδια γείωςθσ, που εγκακίςτανται ζξω από το κτίριο που πρζπει να προςτατευτεί και ςυνδζονται με κάκε αγωγό κακόδου. τισ διατάξεισ τφπου Α, ο ςυνολικόσ αρικμόσ θλεκτροδίων γείωςθσ δεν κα πρζπει να είναι μικρότεροσ από 2. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Tαξινόμηςη ΙΙΙ & IV είναι ανεξάρτητη με την ειδική αντίςταςη του εδάφουσ Σχζδιο 1- Ελάχιςτο μικοσ l 1 για κάκε θλεκτρόδιο γείωςθσ ςφμφωνα με τθν ταξινόμθςθ του Σ.Α.Π. Σο ελάχιςτο μικοσ του κάκε θλεκτροδίου ςτθν βάςθ του αγωγοφ κακόδου είναι: -l 1 για οριηόντια θλεκτρόδια -0,5 l 1 για κατακόρυφα ι κεκλιμζνα θλεκτρόδια Όπου l 1 είναι το ελάχιςτο μικοσ των οριηόντιων θλεκτροδίων που δείχνεται ςτο ςχετικό τμιμα ςτο ςχζδιο 1. Για ςυνδιαςμό (κατακόρυφα και οριηόντια) θλεκτρόδια, το ςυνολικό μικοσ κα πρζπει να εξετάηεται. 2 /13
Σο ελάχιςτο μικοσ που δθλϊνεται ςτο ςχζδιο 1, μπορεί να αγνοθκεί, υπό τθν προυπόκεςθ ότι μια αντίςταςθ γείωςθσ του ςυςτιματοσ τερματιςμοφ γείωςθσ είναι λιγότερθ από 10Ω (μετρθμζνθ ςε ςυχνότθτα διαφορετικι από τθν ςυχνότθτα ρεφματοσ και τθσ πολλαπλισ προκειμζνου να αποφευχκοφν παρεμβολζσ) ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Μείωςη τησ αντίςταςησ γείωςησ με την επζκταςη των ηλεκτροδίων γείωςησ είναι πρακτικά δυνατή πάνω από 60mt Παράδειγμα διάταξθσ γείωςθσ Τφπου Α με κατακόρυφο αγωγό Ο αγωγόσ βυκίηεται ςτο ζδαφοσ με ράβδουσ. Η θλεκτρικι ςυνζχεια του αγωγοφ ζχει ιδιαίτερθ ςθμαςία, με αυτιν τθν τεχνικι δε χρθςιμοποιοφνται ςυνδετιρεσ ςτον αγωγό Σο πάνω τμιμα τθσ ράβδου μπορεί να αφαιρεκεί ι να ζχει ζνα μονωτικό περίβλθμα 1 πάνω τμιμα ράβδου 2 αγωγόσ γείωςθσ 3 ζδαφοσ 4 ράβδοι 5 οδθγόσ βζλοσ Παράδειγμα διάταξθσ γείωςθσ Τφπου Α με κατακόρυφο θλεκτρόδιο 1 επεκτάςιμθ ράβδοσ γείωςθσ 2 ςυνδετιρασ ράβδου 3 ζδαφοσ 4 ςφυγκτιρασ γείωςθσ 5 αγωγόσ γείωςθσ Κατά τθ διάρκεια τθσ εγκ/ςθσ κα πρζπει να μετριζται τακτικά θ αντίςταςθ γείωςθσ. Η βφκιςθ κα πρζπει να διακόπτεται αμζςωσ όταν θ αντίςταςθ γείωςθσ ςταματιςει να μειϊνεται. 3 /13
Διατάξεισ τφπου Α, κατακόρυφα θλεκτρόδια γείωςθσ είναι πιο οικονομικά και αποδίδουν ςτακερζσ αντιςτάςεισ γείωςθσ ςτα περιςςότερα εδάφθ από ότι τα οριηόντια θλεκτρόδια. Σε μερικζσ περιπτώςεισ μπορεί να είναι απαραίτθτο, θλεκτρόδια να εγκ/κοφν μζςα ςτο κτίριο, ςτο υπόγειο. Ακτινωτά θλεκτρόδια πρζπει να εγκακίςτανται ςε βάκοσ 0,5mt και παραπάνω. Τα βακιά θλεκτρόδια εξαςφαλίηουν ςε περιοχζσ με χαμθλζσ κερμοκραςίεσ ότι το θλεκτρόδιο δεν είναι τοποκετθμζνο ςε παγωμζνο ζδαφοσ (με εξαιρετικά χαμθλι αγωγιμότθτα). Διάταξθ τφπου Β (Δακτφλιοσ ι κεμελιακι γείωςθ) Αυτόσ ο τφποσ διάταξθσ περιλαμβάνει είτε ζναν αγωγό δακτυλίου εξωτερικά από το κτίριο εν προςταςία, ςε επαφι με το ζδαφοσ για τουλάχιςτον 80% του ςυνολικοφ του μικουσ, ι κεμελιακι γείωςθ. Σζτοιου τφπου θλεκτρόδια μποροφν επίςθσ να διαςυνδεκοφν. Για το θλεκτρόδιο δακτυλίου ( ι κεμελιακι γείωςθ), θ μζςθ ακτίνα r e τθσ περιοχισ που εςωκλείεται θ γείωςθ δακτυλίου ( ι τθσ κεμελιακισ γείωςθσ) δεν κα πρζπει να είναι λιγότερθ από τθν αξία l 1 r e l 1 (1) όπου l 1 δίνονται ςτο ςχζδιο 1 ςφμφωνα με.α.π. ταξινόμθςθσ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV Όταν θ απαιτοφμενθ αξία l 1 είναι μεγαλφτερθ από τθν βολικι αξία r e, επιπρόςκετα οριηόντια ι κάκετα (ι κεκλιμζνα) θλεκτρόδια κα πρζπει να προςτίκενται με ανεξάρτθτα μικθ l r (οριηόντια) και l v (κάκετα) που δίνονται ςτουσ τφπουσ: l r =l 1 -r e (2) l v =(l 1 -r e )/2 (3) Προτείνεται ο αρικμόσ των θλεκτροδίων να μθν είναι μικρότεροσ από τον αρικμό των αγωγϊν κακόδου, με ελάχιςτα τα 2 θλεκτρόδια. Σα επιπρόςκετα θλεκτρόδια κα πρζπει να ςυνδζονται ςτο θλεκτρόδιο δακτυλίου ςε ςθμεία όπου ςυνδζονται οι αγωγοί κακόδου και για όςουσ περιςςότερουσ γίνεται, κακοδικά. Παραδείγματα Για κτίρια που χρθςιμοποιοφν μονωτικά υλικά, όπωσ πζτρα ι ξφλο χωρίσ ατςαλζνια κεμελίωςθ, κα πρζπει να εγκακίςταται ςφςτθμα τερματιςμοφ γείωςθσ Σφπου Β. Εναλλακτικά μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ςφςτθμα τερματιςμοφ γείωςθσ Α, ςε ςυνδιαςμό με ιςοδυναμικό δζςιμο των αγωγϊν. Προκειμζνου να μειωκεί θ ιςοδυναμικι αντίςταςθ γείωςθσ μπορεί να βελτιωκεί θ διάταξθ γείωςθσ τφπου Β, με τθν προςκικθ κατακόρυφων θλεκτροδίων. Ηλεκτρόδια τφπου Β χρθςιμοποιοφνται για εξίςωςθ δυναμικοφ μεταξφ των αγωγϊν κακόδου ςε επίπεδο εδάφουσ, κακϊσ οι διαφορετικοί αγωγοί κακόδου, δίνουν διαφορετικά δυναμικά εξαιτίασ τθσ άνιςθσ διανομισ του κετραυνικοφ ρεφματοσ, εξαιτίασ των μεταβολϊν ςτθν αντίςταςθ του εδάφουσ και ςτα διαφορετικά μικθ ςτα παραπάνω μονοπάτια ρευμάτων. 4 /13
Όπου τα κτίρια ανικουν ςε διαφορετικοφσ ιδιοκτιτεσ και είναι κτιςμζνα το ζνα δίπλα ςτο άλλο, ςυχνά δεν είναι δυνατό να εγκακίςταται ζνα ςφςτθμα θλεκτροδίων δακτυλίου ι κεμελιακισ που κα πάει περιμετρικά ςτο κτίριο. ε αυτι τθν περίπτωςθ, θ αποτελεςματικότθτα του ςυςτιματοσ τερματιςμοφ γείωςθσ κάπωσ μειϊνεται, κακϊσ ο αγωγόσ δακτυλίου, ενεργεί μερικϊσ ωσ θλεκτρόδιο τφπου Β, μερικϊσ ωσ κεμελιακι γείωςθ, και μερικϊσ ωσ ιςοδυναμικόσ αγωγόσ. Κτίρια όπου ςυνακροίηονται πολλοί άνκρωποι, κα πρζπει να διακζτουν επιπλζον ζλεγχο δυναμικοφ. Θα πρζπει να εγκακίςτανται περιςςότερα θλεκτρόδια γείωςθσ τφπου δακτυλίου ςε απόςταςθ 3mt από τον πρϊτο και επόμενο αγωγό δακτυλίου. Σα θλεκτρόδια τφπου δακτυλίου ι κεμελιακι γείωςθ, μακριά από το κτίριο, κα πρζπει να εγκακίςτανται πολφ πιο βακιά από τθν επιφάνεια π.χ. εκείνα που είναι ςε απόςταςθ 4mt από το κτίριο ςε βάκοσ 1mt, εκείνα που είναι ςε απόςταςθ 7mt από το κτίριο ςε βάκοσ 1,5mt, και εκείνα που είναι ςε απόςταςθ 10mt από το κτίριο ςε βάκοσ 2mt. Αυτά τα θλεκτρόδια τφπου δακτυλίου κα πρζπει να ςυνδζονται με τον πρϊτο αγωγό δακτφλιο με ακτινικοφσ αγωγοφσ. Όπου θ περιοχι γφρω από το κτίριο καλφπτεται με πλάκα 50mm πάχουσ άςφαλτοσ χαμθλισ αγωγιμότθτασ, δίδεται επαρκισ προςταςία ςτουσ ανκρϊπουσ να χρθςιμοποιιςουν τθν περιοχι. Ειδικζσ περιπτώςεισ κεμελιακισ γείωςθσ Μια κεμελιακι γείωςθ περιλαμβάνει αγωγοφσ που εγκακίςτανται ςτα κεμζλια κάτω από τθ γι. Η κεμελιακι γείωςθ εγκακίςταται ςτο μπετό. Ζχει το πλεονζκτθμα ότι αν το μπετό είναι από επαρκι καταςκευι και καλφψει τθν κεμελίωςθ -θλεκτρόδιο γείωςθσ κατά τουλάχιςτον 50mm αυτό κα προςτατευτεί από τθν διάβρωςθ. Τπενκυμίηεται ότι οι ράβδοι ενιςχυμζνου ατςαλιοφ ςτο μπετό γεννοφν ιδίου μεγζκουσ γαλβανικό δυναμικό όπωσ χάλκινοι αγωγοί ςτο ζδαφοσ. Αυτό είναι μια καλι μθχανικι λφςθ για τον ςχεδιαςμό ςυςτθμάτων τερματιςμοφ γείωςθσ (βλζπε Ε.4.3.)ό. Ζνα πρόβλθμα που προκφπτει από τθν θλεκτροχθμικι διάβρωςθ εξαιτίασ γαλβανικϊν ρευμάτων. Σο ατςάλι ςτο μπετό ζχει κατά προςζγγιςθ τθν ίδια γαλβανικι δυναμικι ςτθν θλεκτροχθμικι ςειρά όπωσ ο χαλκόσ ςτο χϊμα. Επομζνωσ όταν το ατςάλι ςτο μπετό ςυνδζεται με το ατςάλι ςτο χϊμα ζνα κακοδθγοφμενο γαλβανικό βολτάη περίπου 1V προκαλεί ρεφμα διάβρωςθσ που ρζει ςτο χϊμα και το υγρό μπετό & διαλφει το ατςάλι ςτο χϊμα. Ηλεκτρόδια γείωςθσ ςτο χϊμα κα πρζπει να χρθςιμοποιοφν χαλκό ι αγωγοφσ με ανοξείδωτο ατςάλι όπου αυτά ςυνδζονται με ατςάλι ςε μπετό. Ηλεκτρόδια γείωςθσ ςτο χϊμα κα πρζπει να χρθςιμοποιοφν χαλκό ι αγωγοφσ με ανοξείδωτο ατςάλι όπου αυτά ςυνδζονται με ατςάλι ςε μπετό. τθν περίμετρο του κτιρίου κα πρζπει να εγκακίςταται ζνασ μεταλλικόσ αγωγόσ ι ταινία γαλβανιςμζνου ατςαλιοφ, ςτθν ταινία κεμελίωςθσ και να κατευκφνεται προσ τα πάνω με ςφνδεςθ οδθγϊν προσ τα οριηόμενα τερματικά ςθμεία των λυόμενων ςυνδζςμων των αγωγϊν κακόδου. 5 /13
Προσ τα πάνω δρομολόγθςθ των αγωγϊν ςυνδεμζνων με τουσ αγωγοφσ κακόδου μποροφν να εφαρμοςτοφν ςτα τοφβλα, εντόσ τθσ γυψ/δασ και εντόσ του τοίχου. Οι οδθγοί των ατςαλζνιων ςυνδζςεων εγκακίςτανται εντόσ του τοίχου μποροφν να διειςδφςουν ςτθν επζνδυςθ απο αςφάλτου που χρθςιμοποιείται μεταξφ τθσ κεμελίωςθσ και του τοίχου από τοφβλο. Σρφπθμα του φράγματοσ υγραςίασ ςε αυτό το ςθμείο γενικά δεν δθμιουργεί πρόβλθμα. Η επζνδυςθ υδατοςτεγανότθτασ πολφ ςυχνά τοποκετείται κάτω ςτθν κεμελίωςθ του κτιρίου για να μειϊςει τθν υγραςία ςτα υπόγεια παρζχοντασ ςτακερι θλεκτρικι μόνωςθ. Σο θλεκτρόδιο γείωςθσ κα πρζπει να εγκακίςταται κάτω από τθ κεμελίωςθ ςτο υπό-ςκυρόδεμα. Θα πρζπει να γίνεται μια διάταξθ με τον χτίςτθ για τον ςχεδιαςμό του ςυςτιματοσ τερματιςμοφ γείωςθσ. Όπου το επίπεδο του υπογείου νεροφ είναι ψθλά, θ κεμελίωςθ του κτιρίου κα πρζπει να είναι απομονωμζνθ από νερό υπεδάφουσ. Μια αδιάβροχθ επζνδυςθ κα πρζπει να εφαρμόηεται ςτθν εξωτερικι επιφάνεια τθσ κεμελίωςθσ που επίςθσ παρζχει θλεκτρικι μόνωςθ. Η ςυνθκιςμζνθ πρακτικι ςτθν δθμιουργία τζτοιων αδιάβροχων κεμελιϊςεων είναι να πζςει ζνα κακαρό ςτρϊμα μπετοφ περίπου 10cm-15cm βάκουσ ςτον πυκμζνα κεμελίωςθσ, πάνω ςτθν οποία μόνωςθ ςτρϊνεται αργότερα θ μόνωςθ του μπετοφ. Ζνα θλεκτρόδιο κεμελιακισ γείωςθσ που περιζχει ζνα δίκτυο μεγζκουσ δακτυλίου που δεν ξεπερνά τα 10mt κα πρζπει να εγκακίςταται ςτο κακαρό ςτρϊμα μπετοφ, ςτον πυκμζνα τθσ κεμελίωςθσ. Ζνασ αγωγόσ, κα περιζχει τθν διχτυωτι γείωςθ με τθν ενίςχυςθ ςτθν κεμελίωςθ, τα θλεκτρόδια γείωςθσ δακτυλίου και τουσ εξωτερικοφσ αγωγοφσ κακόδου ωσ το φράγμα υγραςίασ. Όπου επιτρζπεται, πίεςθ ςε αδιάβροχουσ μονωτιρεσ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν για να διαπεράςουν τθν μόνωςθ. Όταν θ διείςδυςθ των αγωγϊν διαμζςω τθσ μονωμζνθσ επζνδυςθσ δεν επιτρζπεται, από τον εργολάβο, κα πρζπει να γίνονται ςυνδζςεισ με τον τερματιςμό γείωςθσ ζξω από το κτίριο. Σο ςχζδιο Ε.40 δείχνει 3 διαφορετικά παραδείγματα, πϊσ να εγκακίςταται θλεκτρόδια κεμελιακισ γείωςθσ ςε κτίρια με υδατοςτεγανζσ κεμελιϊςεισ ϊςτε να αποφεφγονται τρυπιματα από τα φράγματα υγραςίασ. 6 /13
χζδιο Ε.40a- Aπομονωμζνθ κεμελίωςθ με κεμελιακι γείωςθ ςτθν μθ-ενιςχυμζνθ επζνδυςθ μπετοφ κάτω από τθν μόνωςθ πίςςασ χζδιο Ε.40b-Aπομονωμζνθ κεμελίωςθ με αγωγό τερματιςμοφ γείωςθσ να διαπερνά μερικϊσ το ζδαφοσ 7 /13
1 Αγωγόσ κακόδου 2 Λυόμενοσ ςφνδεςμοσ 3 Αγωγόσ δεςίματοσ με το ες/κό.α.π. 4 Μθ επενδεδυμζνθ επζνδυςθ μπετοφ 5 Αγωγοί ςφνδεςθσ με το.α.π. 6 Ηλεκτρόδιο κεμελιακισ γείωςθσ 7 Μόνωςθ άςφαλτοσ, υδατοςτεγισ επζνδυςθ μόνωςθ 8 Αγωγόσ ςφνδεςθσ μεταξφ τθσ ατςαλζνιασ κεμελίωςθσ και του λυόμενου ςφνδεςμου 9 Ατςαλζνια ενίςχυςθ ςτο μπετό 10 Σρφπθμα τθσ υδατοςτεγοφσ επζνδυςθσ χζδιο Ε.40c-υνδεμζνοι αγωγοί από τθν κεμελιακι γείωςθ ςτθν μπάρα δεςίματοσ που διαπερνά τθν μονωμζνθ επζνδυςθ ΗΜΕΙΩΗ : Eίναι απαραίτθτθ άδεια από τον καταςκευαςτι εργολάβο χζδιο Ε.40-Καταςκευι κεμελιακισ γείωςθσ δαχτυλίδι για κτίρια με διαφορετικό ςχζδιο κεμελίωςθσ Πολλζσ λφςεισ για μια επαρκισ ςφνδεςθ του ςυςτιματοσ τερματιςμοφ γείωςθσ ςτα κτίρια με απομονωμζνθ κεμελίωςθ είναι επίςθσ εικονογραφθμζνα. Σα ςχζδια Ε.40a & E.40b δείχνουν ςυνδζςεισ εξωτερικζσ ςτθν μόνωςθ ζτςι ϊςτε θ μόνωςθ να μθν καταςτρζφεται, ςχζδιο Ε.40c δείχνει ζνα άξονα προσ τθν μόνωςθ. Εγκατάςταςθ των θλεκτροδίων γείωςθσ Tα θλεκτρόδια γείωςθσ δακτυλίου (διάταξθ τφπου Β) κα πρζπει να κάβονται κατά προτίμθςθ ςε ζνα βάκοσ τουλάχιςτον 0,5mt και ςε μία απόςταςθ τουλάχιςτον 1mt τριγφρω από τουσ εξωτερικοφσ τοίχουσ. Σα θλεκτρόδια γείωςθσ (τφποσ διάταξθσ Α) κα πρζπει να εγκακίςτανται ςε ζνα βάκοσ ανω τζλουσ τουλάχιςτον 0,5mt και να διανζμεται ομοιόρφα το δυνατόν να ελαχιςτοποιεί τισ θλεκτρικζσ επιπτϊςεισ ηεφξθσ ςτθ γι. Σα θλεκτρόδια γείωςθσ κα πρζπει να εγκακίςτανται με τζτοιον τρόπο ϊςτε να επιτρζπουν τθν επικεϊρθςθ ςτθν καταςκευι. Σο βάκοσ καψίματοσ και ο τφποσ των θλεκτροδίων κα πρζπει να είναι τζτοιο, ϊςτε να ελαχιςτοποιοφνται τα αποτελζςματα διάβρωςθσ, ξιρανςθσ του εδάφουσ και ωσ εκ τοφτου να ςτακεροποιιςει τθν ςυμβατικι αντίςταςθ γείωςθσ. Προτείνεται το πάνω μζροσ ενόσ 8 /13
κατακόρυφου θλεκτροδίου ίςο με το βάκοσ του παγωμζνου εδάφουσ δεν κα πρζπει να κεωρείται ωσ αποτελεςματικό κάτω από ςυνκικεσ παγετοφ. Για ςτζρεουσ βράχουσ, μόνο θ διάταξθ τφπου Β προτείνεται. Για κτίρια με εκτεταμζνα θλεκτρονικά ςυςτιματα ι με μεγάλο κίνδυνο πυρκαγιάσ είναι προτιμότερθ θ διάταξθ γειϊςεων τφπου Β. Ηλεκτρόδια γείωςθσ ςε βραχώδθ εδάφθ Κατά τθν καταςκευι ενόσ κτιρίου κεμελιακι γείωςθ κα πρζπει να εγκακίςταται μζςα ςτθν οικοδομι. Ακόμα και αν θ κεμελιακι γείωςθ ζχει μειωμζνο αποτζλεςμα γείωςθσ ςε βραχϊδθ εδάφθ, εξακολουκεί να δρά ςαν αγωγόσ ιςοδυναμικοφ δεςίματοσ. τα ςθμεία δοκιμισ κα πρζπει να ςυνδζονται επιπρόςκετα θλεκτρόδια γείωςθσ να ςυνδζονται με τουσ αγωγοφσ κακόδου και τθ κεμελιακι γείωςθ. Όπου δεν υπάρχει κεμελιακι γείωςθ κα πρζπει να γίνεται μια γείωςθ διάταξθσ Σφπου Β (θλεκτρόδιο δακτφλιοσ ). Αν το θλεκτρόδιο δεν μπορεί να τοποκετθκεί ςτο ζδαφοσ και πρζπει να τοποκετθκεί ςτθν επιφάνεια, κα πρζπει να προςτατεφεται από μθχανικζσ καταςτροφζσ. Ακτινικά θλεκτρόδια γείωςθσ πάνω ι κοντά ςτθν επιφάνεια, κα πρζπει να καλφπτονται με πζτρεσ ι να εντοιχίηονται ςτο μπετό για μθχανικι προςταςία. Όταν ζνα κτίριο είναι κοντά ςε δρόμο, αν είναι δυνατόν, κα πρζπει να εγκακίςταται θλεκτρόδιο δακτυλίου κάτω από το δρόμο. Παρολαυτά όπου κάτι τζτοιο δεν είναι δυνατόν, τζτοιοσ ιςοδυναμικόσ ζλεγχοσ (τυπικά ςαν διάταξθ Σφπου Α) κα πρζπει να παρζχεται τουλάχιςτον ςτθν περιοχι των αγωγϊν κακόδου. Για ιςοδυναμικό ζλεγχο ειδικϊν περιπτϊςεων, κα πρζπει να λαμβάνεται απόφαςθ αν κα πρζπει να εγκακίςταται επιπλζον δακτφλιοσ κοντά ςτθν είςοδο του κτιρίου, ι να αυξάνεται τεχνικϊσ θ αντίςταςθ του επιφνειακοφ ςτρϊματοσ του εδάφουσ. Ηλεκτρόδια γείωςθσ ςε μεγάλεσ περιοχζσ Ζνα βιομθχανικό ςυγκρότθμα, τυπικά περιζχει ζναν αρικμό ςυνεργαηόμενων κτιρίων, μεταξφ των οποίων ζχουν εγκαταςτακεί μεγάλοσ αρικμόσ καλωδίων Οι γειϊςεισ ςε αυτά τα ςυγκροτιματα, είναι πολφ ςθμαντικζσ για τθν προςταςία των θλεκτρικϊν τουσ ςυςτθμάτων. Ζνα ςφςτθμα γείωςθσ με χαμθλι αντίςταςθ, μειϊνει τθν διαφορά δυναμικοφ μεταξφ των κτιρίων και ζτςι μειϊνεται θ παρεμβολι μζςα ςτουσ θλεκτρικοφσ ςυνδζςμουσ. Μια χαμθλι αντίςταςθ γείωςθσ μπορεί να επιτευχκεί, παρζχοντασ ςτο κτίριο κεμελιακι γείωςθ και επιπρόςκετεσ γειϊςεισ ςε διατάξεισ τφπου Β & Α. Διαςυνδζςεισ μεταξφ των θλεκτροδίων γείωςθσ, τθσ κεμελιακισ και των αγωγϊν κακόδου κα πρζπει να εγκακίςτανται ςτα ςθμεία ελζγχου. Κάποια από τα ςθμεία ελζγχου κα πρζπει να ςυνδζονται επίςθσ με τισ ιςοδυναμικζσ μπάρεσ του εςωτερικοφ.α.π. Εςωτερικοί αγωγοί κακόδου,ι εςωτερικά οικοδομικά υλικά, που χρθςιμοποιοφνται ωσ αγωγοί κακόδου κα πρζπει να ςυνδζονται ςε ζνα θλεκτρόδιο γείωςθσ και τθ κεμελίωςθ του ορόφου για να αποφευχκοφν βθματικζσ & τάςεισ αφισ. Αν οι εςωτερικοί αγωγοί κακόδου είναι κοντά ςε τμιματα επζκταςθσ ςτο μπετό, αυτζσ οι ςυνδζςεισ κα πρζπει να γεφυρϊνονται με τον πλθςιζςτερο εςωτερικό αγωγό κακόδου. 9 /13
Σο χαμθλότερο ςθμείο ενόσ εκτεκειμζνου αγωγοφ κακόδου κα πρζπει να μονϊνεται με ςωλινα PVC πάχουσ 3mm τουλάχιςτον ι με ιςοδφναμθ μόνωςθ. Προκειμζνου να μειωκεί θ πικανότθτα απευκείασ κεραυνικϊν αςτραπϊν ςε καλϊδια ςτο ζδαφοσ, κα πρζπει να εγκακίςταται κάτω από τα καλϊδια, ζνασ αγωγόσ γείωςθσ ι ςε περίπτωςθ πολλϊν καλωδίων πολλαπλοί αγωγοί γείωςθσ. Με τθν διαςφνδεςθ των γειϊςεων ενόσ ςυγκροτιματοσ κτιρίων, δθμιουργείται ζνα διαςυνδεδεμζνο ςφςτθμα γείωςθσ πλζγμα όπωσ το παρακάτω ςχιμα. 1 κτίριο με διαςυνδεδεμζνο δίκτυο τθσ κεμελίωςθσ «πλζγμα» 2 πφργοσ μζςα ςτο εργοςτάςιο 3 εξζδρα χωρίσ εξοπλιςμό 4 καλωδιϊςεισ Αυτό το ςφςτθμα δίνει χαμθλι αντίςταςθ μεταξφ των κτιρίων και εχει ςθμαντικά EMC πλεονεκτιματα. Σο μζγεκοσ του πλζγματοσ δίπλα ςε κτίρια και άλλα αντικείμενα μπορεί να είναι τθσ τάξεωσ 20x20mt. Πζρα από τα 3mt απόςταςθ μπορεί να μεγαλϊςει και να γίνει τθσ τάξεωσ 40mtx40mt Φυςικά θλεκτρόδια γείωςθσ Διαςυνδεμζνο ενιςχυμζνο ατςάλι ςτα κεμζλια του μπετοφ κα πρζπει να προτιμοφνται να χρθςιμοποιοφνται ςαν θλεκτρόδιο γείωςθσ. Όταν θ μεταλλικι ενίςχυςθ ςτο μπετό χρθςιμοποιείται ςαν θλεκτρόδιο γείωςθσ κα πρζπει να δίνεται ιδιαίτερθ προςοχι ςτισ διαςυνδζςεισ για να εμποδίςει μθχανικι διάςπαςθ του μπετοφ ΣΗΜΕΙΩΣΗ1: Στην περίπτωςη προκάτ μπετοφ, θα πρζπει να δίνεται προςοχή ςτισ ςυνζπειεσ τησ διόδου του κεραυνικοφ ρεφματοσ που μπορεί να προκαλζςει απαράδεκτεσ μηχανικζσ δυνάμεισ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Αν χρηςιμοποιείται μια θεμελιακή γείωςη, είναι πιθανή μια μακροχρόνια αφξηςη ςτην αντίςταςη γείωςησ 10 /13
Εξαρτιματα Εξαρτιματα ενόσ.α.π. κα πρζπει να καταςκευάηονται από τα υλικά που αναφζρονται ςτον πίνακα 5 ι από άλλα υλικά με ιςοδφναμθ μθχανικι, θλεκτρικι και χθμικι (διάβρωςθ) χαρακτθριςτικζσ παροχζσ. ΗΜΕΙΩΗ: Για ςτερζωςθ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν και εξαρτιματα που δεν είναι φτιαγμζνα από μζταλλο. Πίνακασ 5-.Α.Π. Τλικά και ςυνκικεσ χριςθσ α Τλικό Χριςθ ε ανοικτό αζρα Διάβρωςθ τθ γι το μπετό Αντίςταςθ Αυξάνεται με Μπορεί να καταςτραφεί με γαλβανικι ηεφξθ μζ Χαλκόσ β Ωσ επζνδυςθ Ωσ επζνδυςθ Καλι ςε πολλά περιβάλλοντα Θειοφχα εξαρτιματα Οργανικά υλικά -- Εν κερμό γαλβανιςμζνο ατςάλι γ,δ,ε Αποδεκτό ςτον αζρα, ςτο μπετό και ςτο καλοικθ ζδαφοσ Περιεχόμενο με υψθλι χλωρίδα Χαλκόσ Ανοξείδωτο Ατςάλι Καλό ςε πολλά περιβάλλοντα Περιεχόμενο με υψθλι χλωρίδα -- Αλουμίνιο Ακατάλλθλο Ακατάλλθλο Καλό ςε ατμόςφαιρα με υψθλι περιεκτικότθτα ςε κείο και χλϊριο Αλκαλικά διαλφματα Χαλκόσ Μόλυβδοσ η αν επζνδυςθ αν επζνδυςθ Ακατάλλθλο Καλό ςε ατμόςφαιρα με υψθλι περιεκτικότθτα ςε κείο Οξζα εδάφθ Χαλκόσ Ανοξείδωτο ατςάλι α : Aυτόσ ο πίνακασ είναι γενικόσ οδθγόσ μόνο. β : Αγωγοί πλεξοφδα είναι πιο τρωτοί ςτθ διάβρωςθ από τουσ ςτερεοφσ αγωγοφσ. Οι αγωγοί πλεξοφδα είναι επίςθσ τρωτοί, όπου μπαίνουν ι βγαίνουν ςτθν γι/μπετό. Αυτόσ είναι ο λόγοσ που δεν προτείνονται αγωγοί πλεξοφδα μζςα ςτθν γι. γ : Γαλβανιςμζνο ατςάλι μπορεί να διαβρωκεί ςε εδάφθ αργίλου/λάςπθσ ι ςε υγρά εδάφθ δ : Γαλβανιςμζνο ατςάλι ςε μπετό δεν κα πρζπει να εκτείνεται μζςα ςτο ζδαφοσ εξαιτίασ πικανισ διάβρωςθσ του ατςαλιοφ ζξω από το μπετό. ε : Γαλβανιςμζνο ατςάλι ςε επαφι με ενιςχυμζνο ατςάλι ςτο μπετό, μπορεί κάτω από κατάλλθλεσ ςυνκικεσ να προκαλζςει ηθμιά ςτο μπετό η : Η χριςθ μολφβδου μζςα ςτθν γι πολφ ςυχνά απαγορεφεται ι είναι περιοριςμζνθ για περιβαλλοντικοφσ λόγουσ 11 /13
Πίνακασ 7 Τλικά, διαμόρφωςθ και ελάχιςτεσ διαςτάςεισ ςτα θλεκτρόδια γείωςθσ α, ε Ελάχιςτεσ διαςτάςεισ Τλικό Διαμόρφωςθ Ράβδοσ γείωςθσ Ø mm Αγωγόσ γείωςθσ Πλάκα γείωςθσ mm χόλια Χαλκόσ 50 mm² 1,7mm ελαχ.διάμετροσ για κάκε νιμα τθσ πλεξοφδασ Επικαςςιτερωμζνοσ υμπαγζσ αγωγόσ υμπαγζσ ταινία 15 50 mm² 50 mm² 8mm διάμετροσ 2mm ελάχιςτο πάχοσ χαλκόσ ωλινα 20 2mm ελάχιςτο πάχοσ τοιχϊματοσ υμπαγζσ πλάκα Πλάκα πλζγματοσ γ 500x500 600x600 2mm ελάχιςτο πάχοσ 25mmx2mm τμιμα ελάχιςτο μικοσ διατάξεωσ διχτιοφ : 4,8mm Εν κερμά γαλβανιςμζνο Ατςάλι Γαλβ/νοσ ςυμπαγζσ αγωγόσ 14 78 mm² Γαλβανιςμζνοσ ςωλινασ 25 2mm ελάχιςτο πάχοσ τοίχου Γαλβ/νθ ςυμπαγζσ ταινία 90mm² 3mm ελάχιςτο πάχοσ Γαλβ/νθ ςυμπαγζσ πλάκα 500x500 3mm ελάχιςτο πάχοσ Γαλβ/νθ πλάκα πλζγματοσ γ 600x600 30x3mm τμιμα Προφίλ δ Γυμνό Ατςάλι 70mm² υμπαγζσ ςτρογγυλόσ αγωγόσ 78mm² υμπαγζσ ταινία 75mm² Επιχαλκωμζνο Ατςάλι υμπαγζσ ςτρογγυλόσ αγωγόσ 14 η 50mm² 250μm ελάχιςτο επζνδυςθ χαλκοφ 99,9%περιεχόμενο χαλκοφ υμπαγζσ ταινία 90mm² Ανοξείδωτο ατςάλι υμπαγζσ αγωγόσ υμπαγζσ ταινία 15 η 78mm² 100mm² 2mm ελάχιςτο πάχοσ α : Μθχανικά & θλεκτρικά χαρακτθριςτικά κα πρζπει να πλθροφν απαιτιςεισ Προτφπου ςειράσ 62561 & μελλοντικϊν εκδόςεων β : Θα πρζπει να εντοιχίηονται ςε μπετό ςε ζνα ελάχιςτο βάκοσ 50mm γ : Η πλάκα πλζγματοσ καταςκευάηεται με ζνα ελάχιςτο ςυνολικό μικοσ αγωγοφ 4,8m δ : Επιτρζπονται διαφορετικά προφίλ με διατομι 290mm² και ελάχιςτο πάχοσ 3mm, π.χ. ςταυροειδζσ προφίλ ε : τθν περίπτωςθ Σφπου Β κεμελιακισ γείωςθσ, το θλεκτρόδιο γείωςθσ κα πρζπει να ςυνδζεται ςωςτά, κάκε τουλάχιςτον 5mt με το ατςάλι κεμελίωςθσ η : ε κάποιεσ χϊρεσ θ διάμετροσ μπορεί και μειϊνεται ςτα 12,7mm 12 /13
Α 13 /13