ΑΝΘΡΩΠΙΜΟ Ο ΡΙΣΜΟΣ Ανκρωπιςμόσ ονομάηεται θ πνευματικι κίνθςθ που άρχιςε περίπου κατά τισ αρχζσ τθσ Αναγεννιςεωσ και που διακιρυττε ότι θ τελειότερθ πνευματικι, ψυχικι και ςωματικι καλλιζργεια του ανκρϊπου είναι θ ςυντελοφμενθ με τθ μελζτθ, τθν ερμθνεία και τθ βακφτερθ κατανόθςθ των μνθμείων του λόγου τθσ κλαςςικισ αρχαιότθτασ. ΠΕΡ ΙΓ ΡΑ ΦΗ ΣΗ Ε ΝΝΟ ΙΑ 1. Αγωγι του χαρακτιρα και του πνεφματοσ ςφμφωνα με τα διδάγματα των ζργων του κλαςςικοφ πολιτιςμοφ. 2. Βαςικι επιδίωξθ τθσ αγωγισ: θ διαμόρφωςθ του ιδανικοφ ανκρϊπου, ο οποίοσ ζχει ανεπτυγμζνεσ όλεσ τισ αρετζσ και τισ δεξιότθτεσ. 3. φμμετρθ ανάπτυξθ του ςϊματοσ και τθσ ψυχισ. 4. Προςπάκεια ςυνδυαςμοφ του ανϊτερου πολιτιςμοφ με τον αρχαίο Ελλθνιςμό. 5. Διδαςκαλία των αρχαίων Ελλινων και Λατίνων ςυγγραφζων ςτα ςχολεία. Η ΜΑ ΙΑ Α Ξ ΙΑ ΑΠΟ ΣΕ ΛΕ Μ ΑΣ Α 1. Γενικά : το κίνθμα του ανκρωπιςμοφ προςπάκθςε ν αποκαταςτιςει τισ κακολικζσ ανκρϊπινεσ αξίεσ τθσ αρχαιότθτασ: Η επίδραςι του φαίνεται ςε όλθ τθν πορεία του Ευρωπαϊκοφ πνεφματοσ: ςτουσ ςυνταγματικοφσ χάρτεσ, με τουσ οποίουσ περιφρουροφνται τα ανκρϊπινα δικαιϊματα, κακϊσ και θ κοινωνικι οργάνωςθ. τθν επιςτιμθ, ςτθν θκικι και ςτθν τζχνθ. 2. Ειδικότερα: υποςτιριξε ότι ο άνκρωποσ δεν είναι μόνο μια απλι βιολογικι φπαρξθ αλλά και πνευματικι και θκικι οντότθτα, αδιακρίτωσ χρϊματοσ, εκνικότθτασ και κοινωνικισ τάξεωσ. Η ανκρϊπινθ προςωπικότθτα πρζπει να τοποκετείται πάνω από τα ςυμφζροντα και τισ ςκοπιμότθτεσ, πάνω από τθν επιςτιμθ, τθ μθχανι και τθ δφναμθ. Θζλει τον άνκρωπο ωσ ολοκλθρωμζνθ προςωπικότθτα : αυτοπεικαρχοφμενθ, υπεφκυνθ, θκικι, ζλλογθ, ελεφκερθ από προκαταλιψεισ, με παρρθςία. Οι ανκρωπιςτικζσ ςπουδζσ μυοφν τουσ νζουσ ςτθν αναηιτθςθ τθσ αλικειασ, πράγμα το οποίο ςυνεπάγεται και εξζλιξθ τθσ επιςτιμθσ. Η ανκρωπιςτικι παιδεία είναι θ μόνθ που μπορεί να ςϊςει τον άνκρωπο από τθν αλλοτρίωςθ, διότι αποτελεί μοναδικό αντιςτάκμιςμα ςτισ αρνθτικζσ ςυνζπειεσ τθσ εξειδικεφςεωσ. Δθμιουργεί ανκρωπιςτικά ιδεϊδθ : ανϊτεροι ςτόχοι που περικλείουν το ενεργό ενδιαφζρον και τθν ζμπρακτθ εκδιλωςθ αγάπθσ του ανκρϊπου για τον ςυνάνκρωπο ( αγϊνασ για τθν ειρινθ, τθν ιςότθτα, τθν κατάργθςθ των φυλετικϊν διακρίςεων, τθν κατοχφρωςθ των ανκρωπίνων δικαιωμάτων, τθν κατάργθςθ τθσ εκμετάλλευςθσ του ανκρϊπου από τον άνκρωπο κ.λ.π.)
Παρατήρηςη : ο ανκρωπιςμόσ επιδιϊκει τθν ιςότθτα των ανκρϊπων όχι τθν ιςοπζδωςθ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΟΡΙΜΟΙ Ανκρϊπινα δικαιϊματα είναι τα δικαιϊματα που απολαμβάνει ο άνκρωποσ λόγω τθσ ανκρϊπινθσ ιδιότθτάσ του και ανεξάρτθτα από φυλι, εκνικότθτα, κριςκευμα και τόπο διαμονισ. Με τον όρο ανκρϊπινα δικαιϊματα εννοοφμε τθ δυνατότθτα του ανκρϊπου να ηει και να δραςτθριοποιείται ςφμφωνα με τουσ νόμουσ, για να ολοκλθρϊνεται και να πετυχαίνει τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τθσ ηωισ του ςε όλουσ τουσ τομείσ. Α. ΔΙΑΚΡΙΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΣΩΝ Ατομικά Προςταςία τθσ ανκρϊπινθσ ηωισ και αξιοπρζπειασ Ιςότθτα Ελευκερία Αξιοκρατία Ελευκερία λόγου Ανεξικρθςκία Σο δικαίωμα ςτθ μοναδικότθτα (ωσ απόρροια τθσ ανάπτυξθσ τθσ Γενετικισ) Πολιτικά Σο δικαίωμα του εκλζγειν και του εκλζγεςκαι Ιςονομία Ιςθγορία Ιςοπολιτεία Οικονομικά Δικαίωμα ςτθν εργαςία ικανοποιθτικζσ αποδοχζσ Δικαίωμα περιουςίασ Ελευκερία ςτθν οικονομικι δραςτθριότθτα
Ελεφκερθ διάκεςθ τθσ ατομικισ περιουςίασ για νόμιμουσ ςκοποφσ Κοινωνικά Προςταςία εργαςιακϊν δικαιωμάτων (ςυνκικεσ εργαςίασ, ωράριο, αςφάλιςθ κ.ά) Σο δικαίωμα του «ςυνεταιρίηεςκαι» Ιςοτιμία των δφο φφλων Δικαίωμα ςτθ μόρφωςθ ( δωρεάν εκπαίδευςθ) Δικαίωμα ςτθν ιατροφαρμακευτικι περίκαλψθ Εκνικι αυτοδιάκεςθ εβαςμόσ τθσ ιδιαιτερότθτασ κάκε λαοφ άρςθ διακρίςεων ςε βάροσ μειονοτιτων Δικαίωμα του ανκρϊπου να ηει ςε αρμονία με το φυςικό περιβάλλον Πολιτιςτικά -Σο δικαίωμα τθσ καλλιτεχνικισ ζκφραςθσ -Σο δικαίωμα τθσ παρακολοφκθςθσ ωσ κεατισ ςε μια καλλιτεχνικι εκδιλωςθ (κινθματογράφοσ, κζατρο, ςυναυλίεσ μουςικισ κ.ά) -Σο δικαίωμα ςυμμετοχισ ςε ακλθτικζσ εκδθλϊςεισ -Σο δικαίωμα παρακολοφκθςθσ ακλθτικϊν εκδθλϊςεων Β. ΔΕΙΓΜΑΣΑ ΠΑΡΑΒΙΑΗ ρατςιςμόσ (φυλετικόσ και κοινωνικόσ). παραβίαςθ πολιτικϊν δικαιωμάτων: - του εκλζγειν και εκλζγεςκαι - ελευκερίασ διακίνθςθσ ιδεϊν, ζκφραςθσ πολιτικϊν πεποικιςεων - κρθςκευτικισ ςυνείδθςθσ. παρακολοφκθςθ επικοινωνιϊν (κυρίωσ θλεκτρονικι). λογοκριςία, φίμωςθ τφπου, ζλεγχοσ ΜΜΕ για διοχζτευςθ κυρίαρχθσ ιδεολογίασ.
παράνομεσ, χωρίσ ζνταλμα, ςυλλιψεισ, κρατιςεισ, φυλακίςεισ πολιτϊν. βία (ςωματικι, ψυχολογικι) απλζσ μορφζσ, τρομοκρατία ζωσ και πόλεμοσ. απουςία: - ιςοπολιτείασ, ιςότιμθσ μόρφωςθσ, κοινωνικισ αςφάλιςθσ, περίκαλψθσ, κατοικίασ, ιςονομίασ, ίςων ευκαιριϊν, αξιοκρατίασ ανεργία. πείνα, ςτεριςεισ, εξακλίωςθ κυρίωσ ςτισ χϊρεσ του Σρίτου Κόςμου. παραβίαςθ δικαιωμάτων των μειονοτικϊν πλθκυςμϊν (παραβίαςθ δικαιϊματοσ ανεξικρθςκίασ, ςτζρθςθ δικαιϊματοσ μόρφωςθσ). παραπλθροφόρθςθ. Γ. ΑΙΣΙΕ ΠΑΡΑΒΙΑΗ επεκτατικι πολιτικι ιςχυρϊν κρατϊν (πόλεμοι, πυρθνικι απειλι, παραβίαςθ δικαιϊματοσ αυτοδιάκεςθσ λαϊν). ρατςιςτικά κινιματα και ιδεολογίεσ που κατευκφνονται από πολιτικοφσ και οικονομικοφσ κφκλουσ. αυταρχικζσ δομζσ πολιτικϊν ςυςτθμάτων, όπωσ είναι κυρίωσ οι δικτατορίεσ. οι προκλθτικζσ οικονομικζσ και κοινωνικζσ ανιςότθτεσ. χαμθλό μορφωτικό επίπεδο. άγνοια δικαιωμάτων από τον πολίτθ. το άτομο γίνεται εφκολα κφμα χειραγϊγθςθσ. ζλεγχοσ από οικονομικά και κοινωνικά ςυμφζροντα. Δ. ΠΡΟΣΑΕΙ για τη διαςφάλιςη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υνειδθτοποίθςθ τθσ ςθμαςίασ των ανκρϊπινων δικαιωμάτων μζςω τθσ παιδείασ και των φορζων κοινωνικοποίθςθσ για τθ διαςφάλιςθ τθσ προςωπικισ αξιοπρζπειασ και τθσ κοινωνικισ δικαιοςφνθσ. Ενεργθτικι παρζμβαςθ ατόμου ςε περιπτϊςεισ παραβίαςισ τουσ ςτθν κακθμερινι ηωι. Η εναπόκεςθ τθσ ευκφνθσ ςτθν πολιτεία διαιωνίηει τθν καταςτρατιγθςι τουσ. υμμετοχι ςε ςυλλογικζσ δραςτθριότθτεσ (κινιματα, οργανϊςεισ) για:
ζλεγχο αυκαιρεςιϊν οποιαςδιποτε εξουςίασ - προςταςία δικαιωμάτων (για ειρινθ, πυρθνικό αφοπλιςμό, διατιρθςθ φυςικοφ περιβάλλοντοσ, κατοχφρωςθ πολιτικϊν κ.α. δικαιωμάτων) - κατάργθςθ ανιςοτιτων, εκμετάλλευςθσ κλπ. - επικράτθςθ υψθλϊν αξιϊν (ελευκερίασ, ιςότθτασ, δικαιοςφνθσ). - Παιδεία: πνευματικι καλλιζργεια, διαμόρφωςθ ολοκλθρωμζνων προςωπικοτιτων με ανκρωπιςτικζσ αξίεσ. - Δραςτθριοποίθςθ διεκνϊν οργανιςμϊν (ΟΗΕ, Διεκνισ Αμνθςτία). - Πνευματικοί άνκρωποι. Οφείλουν να επιςθμαίνουν τα δείγματα παραβίαςισ τουσ και να ευαιςκθτοποιοφν τουσ πολίτεσ για τθν περιφροφρθςι τουσ. - Πολιτεία:. ςυνταγματικι κατοχφρωςθ δικαιωμάτων. εκδθμοκρατιςμόσ πολιτικισ ηωισ. ανκρωποκεντρικόσ προςανατολιςμόσ κεςμϊν. επικράτθςθ πνεφματοσ ιςοπολιτείασ. μζριμνα για αςκενζςτερεσ τάξεισ, άτομα με ειδικζσ ανάγκεσ.