Οι ΤΠΕ ωσ μζςο δημοκρατικήσ και διαπολιτιςμικήσ επικοινωνίασ

Transcript

1 Οι ΤΠΕ ωσ μζςο δημοκρατικήσ και διαπολιτιςμικήσ επικοινωνίασ Τ. Α. Μικρόπουλοσ Εργαςτιριο Εφαρμογϊν Εικονικισ Πραγματικότθτασ ςτθν Εκπαίδευςθ Πανεπιςτιμιο Ιωαννίνων

2 Διαπολιτιςμική εκπαίδευςη ιςότητα και κοινωνική δικαιοςφνη Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι πρακτικζσ και το εκπαιδευτικό υλικό είναι ςυχνά ςφμφωνα ι αντανακλοφν τθ φιλοςοφία τθσ διαπολιτιςμικισ και δθμοκρατικισ επικοινωνίασ και εκπαίδευςθσ, αλλά θ πραγματικι διαπολιτιςμικι εκπαίδευςθ πετυχαίνεται μόνο με ςυςτθματικι αναμόρφωςθ του ςχολείου, μζςα από τθν κατανόθςθ και εξάλειψθ του ρατςιςμοφ, του ςεξιςμοφ και κάκε είδουσ διάκριςθσ. Paul C. Gorski,

3 Δυςτυχϊσ, οι περιςςότερεσ πολιτικζσ, προγράμματα και πρακτικζσ τθσ διαπολιτιςμικισ εκπαίδευςθσ αναφζρονται ςτθ «χαρά τθσ διαφοράσ» και ςτθ «γνωριμία των διάφορων πολιτιςμϊν», παρά ςτθν ιςότθτα και τθν κοινωνικι δικαιοςφνθ. Ζτςι θ αποκαλοφμενθ «διαπολιτιςμικι εκπαίδευςθ» ςυχνά αναπαράγει ςτερεότυπα και ςυντθρεί παρά εξαλείφει τθν ανιςότθτα.

4 Με δεδομζνο αυτό το κοινωνικό πλαίςιο, για να εντάξουμε τθν τεχνολογία ςε ζνα αυκεντικό πολυπολιτιςμικό και δθμοκρατικό εκπαιδευτικό πλαίςιο, πρζπει να ξεκινιςουμε από τθν αναγνϊριςθ των ανιςοτιτων και αδικιϊν ςτα ςχολεία μασ. Πρζπει να αναγνωρίςουμε επίςθσ ότι οι ανιςότθτεσ και αδικίεσ δεν εξαλείφονται αυτόματα παρζχοντασ ςτισ τάξεισ υπολογιςτζσ και πρόςβαςθ ςτο διαδίκτυο.

5 Πριν αποδεχκοφμε τισ διαπολιτιςμικζσ και δθμοκρατικζσ δυνατότθτεσ που προςφζρουν οι ΤΠΕ, κυρίωσ μζςω του πλοφτου τθσ πλθροφορίασ και τθσ επικοινωνίασ που παρζχουν, οφείλουμε να απαντιςουμε ςε οριςμζνα κρίςιμα ερωτιματα: Ποιοσ ζχει τθν πρόςβαςθ ςε αυτζσ τισ πθγζσ; Οι εκπαιδευτικοί χρθςιμοποιοφν τθν τεχνολογία με διαφορετικό τρόπο ςε διαφορετικοφσ μακθτζσ; Ποιεσ είναι οι επιπτϊςεισ τθσ εκπαιδευτικισ τεχνολογίασ ςτθν ανιςότθτα;

6 Σχετικά με το κζμα διαπολιτιςμικι εκπαίδευςθ και τεχνολογία, ακαδθμαϊκοί και ερευνθτζσ από το 2003 ζχουν κζςει τρεισ ςτόχουσ: 1. Να δείξουν ότι το ψθφιακό χάςμα δεν αφορά μόνο ςτθ φυςικι πρόςβαςθ, αλλά και ςτθν κοινωνικοφ και πολιτιςτικοφ τφπου πρόςβαςθ 2. Να αποκαλφψουν τρόπουσ με τουσ οποίουσ οι ΤΠΕ, εξαιτίασ τθσ άνιςθσ κατανομισ υποδομϊν, υλικοφ, λογιςμικοφ, πλθροφορικοφ γραμματιςμοφ ζχουν ρόλο ςτισ υπάρχουςεσ ανιςότθτεσ 3. Να μελετιςουν αν οι ΤΠΕ μπορεί να γίνουν «οι μεγάλοι αντιςτακμιςτζσ».

7 Οριςμζνα ςυμπεράςματα

8 Ψηφιακό χάςμα Υποςτιριξθ και ενκάρρυνςθ ςτθ ςωςτι χριςθ των ΤΠΕ από μακθτζσ αλλά και εκπαιδευτικοφσ με ςτόχο τθν ανάπτυξθ κριτικισ ςκζψθσ και γνωςτικϊν δεξιοτιτων υψθλοφ επιπζδου. Ζγχρωμοι μακθτζσ και μακθτζσ χαμθλοφ κοινωνικοφ και οικονομικοφ επιπζδου χρθςιμοποιοφν τισ ΤΠΕ (ςυχνά με ευκφνθ των εκπαιδευτικϊν) για δραςτθριότθτεσ χαμθλοφ επιπζδου (επεξεργαςία κειμζνου). Τα κορίτςια κωρείται ότι δεν ζχουν υψθλά κίνθτρα και τισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ.

9 Φιλικζσ τεχνολογίεσ Ζνταξθ υλικοφ ι και λογιςμικοφ για πρόςβαςθ ςε όλουσ ΑμΕΑ ΑμΑ

10 Φιλικό περιεχόμενο Προςοχι ςε: ςεξιςτικό, πορνογραφικό υλικό μεγάλθ χριςθ τθσ αγγλικισ περιεχόμενο με ζμφαςθ ςτθ διαςκζδαςθ χαμθλοφ επιπζδου και όχι ςτισ ανάγκεσ μακθτϊν και εκπαιδευτικϊν.

11 Προκλήςεισ για διαπολιτιςμική και δημοκρατική εκπαίδευςη 1. Πρόςβαςθ από όλουσ με ίςουσ όρουσ 2. Επιμόρφωςθ εκπαιδευτικϊν για τθν παιδαγωγικι αξιοποίθςθ των ΤΠΕ λαμβάνοντασ υπόψθ τθν ιςότθτα 3. Υποςτιριξθ φκθνϊν τεχνολογιϊν (ΗΥ, λογιςμικό ΕΛ/ΛΑΚ) 4. Οι εκπαιδευτικοί, ανεξάρτθτα από τθ ςφνκεςθ των μακθτϊν, να αξιοποιοφν τισ ΤΠΕ με προοδευτικό και παιδαγωγικό τρόπο

12 Προκλήςεισ για διαπολιτιςμική και δημοκρατική εκπαίδευςη 5. Προςοχι ςτο περιεχόμενο 6. Κριτικι ςτάςθ των εκπαιδευτικϊν ωσ προσ το «θ τεχνολογικι πρόοδοσ και θ χριςθ των τεχνολογιϊν ςθμαίνει κοινωνικι, πολιτιςμικι και ανκρωπιςτικι πρόοδο» 7. Χριςθ των ΤΠΕ για τθν προαγωγι τθσ ιςότθτασ και τθσ κοινωνικισ δικαιοςφνθσ ςτο ςχολείο και όχι μόνο για τθν προβολι τθσ διαφορετικότθτασ.

13 Θζματα ςχεδίαςησ ςυςτημάτων και λογιςμικϊν Τα προϊόντα τησ τεχνολογίασ δεν είναι ουδζτερα

14 Πολυμεςικά ςτοιχεία: Οπτικά Αλληλεπίδραςη (Interface) Αναπαραςτάςεισ ςχετικζσ με διαφορετικζσ ομάδεσ (αγόρια κορίτςια, πολιτιςμικό υπόβακρο, κοινωνικζσ τάξεισ, αςτικζσ αγροτικζσ περιοχζσ, κρθςκεία, πεποικιςεισ), με κετικι, μθ ςτερεοτυπικι ςτάςθ, ςεβαςμό ςτισ διαφορετικζσ αξίεσ και προτιμιςεισ, χριςθ κατάλλθλων ςυμβόλων και αλλθγοριϊν

15 Αλληλεπίδραςη (Interface) Πολυμεςικά ςτοιχεία: Ηχητικά Αφιγθςθ Μουςικι Ηχθτικά εφζ

16 Διδακτικόσ ςχεδιαςμόσ Σχεδίαςθ υλικοφ ϊςτε να: γίνεται κατανοθτό από όλουσ, ανεξάρτθτα διαφορϊν ςε τεχνικζσ δεξιότθτεσ, γνϊςθ περιεχομζνου και μακθςιακζσ δυνατότθτεσ λαμβάνεται υπόψθ θ διαφορά ςτθ μθτρικι γλϊςςα (χριςθ λεξικϊν, γλωςςαρίων) προνοεί για δυςκολίεσ ςτθν επικοινωνία προςαρμόηεται ςτο μακθτι (διαφορετικόσ τρόποσ χριςθσ)

17 Περιεχόμενο Προςοχι ςτθν παρουςία διαφορετικϊν ομάδων (αγόρια κορίτςια, πολιτιςμικό υπόβακρο, κοινωνικζσ τάξεισ, αςτικζσ αγροτικζσ περιοχζσ, κρθςκεία, πεποικιςεισ), με κετικι, μθ ςτερεοτυπικι ςτάςθ Σεβαςμόσ ςτισ διαφορετικζ αξίεσ και προτιμιςεισ Βαςιςμζνο ςε πραγματικζσ καταςτάςεισ Προςζλκυςθ των ενδιαφερόντων διαφορετικϊν ομάδων Αποφυγι ακρωνφμιων και ςυντομεφςεων Αποφυγι ιδιωματιςμϊν

18 Τι μπορεί να κάνει η/ο εκπαιδευτικόσ Πριν χρθςιμοποιιςει ΗΥ και διαδίκτυο ςτθν τάξθ βεβαιϊνεται ότι ζχει κάνει όλεσ τισ απαραίτθτεσ προςαρμογζσ για μακθτζσ ΑμΕΑ και ΑμΑ. Ενκαρρφνει ιδιαίτερα κορίτςια, ζγχρωμουσ μακθτζσ, μακθτζσ μα μακθςιακζσ δυςκολίεσ, μακθτζσ με μθτρικι γλϊςςα διαφορετικι από τθν ελλθνικι, οικονομικά και κοινωνικά μειονεκτοφντεσ μακθτζσ ςτο να αναγνωρίςουν τθν εκπαιδευτικι και επαγγελματικι προοπτικι των ΤΠΕ. Αναγνωρίηει ότι το ψθφιακό χάςμα αποτελεί ςφμπτωμα μεγαλφτερων ανιςοτιτων, αναςτοχάηεται διαρκϊσ τισ αντιλιψεισ και τισ προςδοκίεσ τθσ/του για όλουσ τουσ μακθτζσ εξίςου.

19 Τι μπορεί να κάνει η/ο εκπαιδευτικόσ Εμπλζκει τουσ μακθτζσ ςε κριτικζσ ςυηθτιςεισ ςχετικά με το ψθφιακό χάςμα και το ρόλο των ΤΠΕ ςτθν εκπαίδευςθ ςε μια ευρφτερθ κοινωνία. Αξιοποιεί τισ ΤΠΕ με ςτόχο μια νζα μακθςιακι εμπειρία και τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τθσ εκπαίδευςθσ. Ανακζτει εργαςίεσ που απαιτοφν ΤΠΕ, μόνο αφοφ βεβαιωκεί ότι ζχουν όλοι ιςότιμθ πρόςβαςθ ςε αυτζσ.

20 Εργαλεία

21 Σφγχρονη και αςφγχρονη επικοινωνία

22 Web 2.0 ςυν δημιουργία ψηφιακοφ περιεχομζνου

23 MUVEs

24

25