Καξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε. Πόηε, ζε πνηνύο; ΛΟΤΚΙΑΝΟ ΡΑΛΛΙΓΗ, FESC ΔΠΙΚΟΤΡΟ ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΚΑΡΓΙOΛΟΓΙΑ Β ΚΑΡΓΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΑΚΟ ΓΔΝΙΚΟ ΝΟΟΚΟΜΔΙΟ «ΑΣΣΙΚΟΝ»
Επί κέξνπο ελόηεηεο Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά από θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ην πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο; Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή; Πνηα ε ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο;
Επί κέξνπο ελόηεηεο Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά από θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ην πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο; Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή; Πνηα ε ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο;
Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά ΕΜ Παρπζαξθία (ΓΜ 30 Kg/m 2 ) AΠ 140/90 mmhg Γ Υνιεζηεξόιε >175 mg/dl EUROASPIRE I (1995-1996) EUROASPIRE II (1999-2000) EUROASPIRE III (2006-2007) 25% 58,1 % 17,4% 94,5 % 32,6% 58,3 % 20,1% 76,7% 38,0% 60,9% 28% 46,2% Kotseva K. Lancet 2009;373:929-940.
men Πνζνζηό θαπληζηώλ κεηά ην έκθξαγκα women Kotseva K. Lancet 2009;373:929-940.
Καηάζιηςε θαη ΣΝ 1) 15% αζζελώλ κεηά από ζηεθαληαίν ζπκβάλ ή θαξδηνινγηθή επέκβαζε παξνπζηάδνπλ κείδνλα θαηάζιηςε θαη 15% ειάζζνλα 2) Η παξνπζία θαηάζιηςεο 2πιαζηάδεη ηνλ θίλδπλν ππνηξνπήο θαξδηαθνύ ζπκβάκαηνο
Αθόκε θαη ε ειάζζνλα θαηάζιηςε ζπλδέεηαη κε δπζκελή πξόγλσζε ήπηα Lesperance F. Cleve Clin J Med 2007;Suppl I:S63-6. Rallidis L. RCMO 2006;118:1768-75.
Επί κέξνπο ελόηεηεο Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά από θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ην πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο; Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή; Πνηα ε ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο;
Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σν ζύλνιν ησλ ελεξγεηώλ / παξεκβάζεσλ πνπ απνζθνπνύλ ζηε βειηίσζε ηεο θπζηθήο, ςπρνινγηθήο, θνηλσληθήο θαη ζπλαηζζεκαηηθήο θαηάζηαζεο ηνπ αζζελνύο κε απώηεξν όθεινο θαη ηε βειηίσζε ηεο επηβίσζεο
Rochester General Hospital Cardiac Rehab Doesn't Stop When You Leave the Hospital Our Outpatient Cardiac Rehabilitation Program Provides Professional Supervision and Services
Φάζεηο θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο 0 1 εβδ 2 εβδ 3 εβδ 4 εβδ. 2 κελ 3 κελ. 6 κελ 12 κελ Φάζε Ι Φάζε ΙΙ (x 2-3 κήλεο) Φάζε ΙΙΙ (x 6-12 κήλεο) Δλδνλνζνθνκεηαθή Άκεζα εμσλνζνθνκεηαθή Aπνθαηάζηαζε κε ραιαξή επίβιεςε
Σηόρνη θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο 1) Βειηηζηνπνίεζε αληηκεηώπηζεο παξαγόλησλ θηλδύλνπ 1) Τηνζέηεζε πγεηώλ ζπκπεξηθνξώλ 2) Μείσζε ηνπ stress θαη ηεο θαηάζιηςεο 3) Βειηίσζε ηεο ζπκκόξθσζεο ζηε θαξκαθεπηηθή αγσγή Wenger NK. JACC 2008;51:1619-31.
Τη πεξηιακβάλεη έλα πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο 1) Πξόγξακκα άζθεζεο 2) Γηαηηεηηθέο ζπκβνπιέο 3) Δθπαίδεπζε ζηελ αιιαγή ηνπ ηξόπνπ δσήο θαη ζηελ αληηκεηώπηζε ηεο λόζνπ 4) Φπρνινγηθή ππνζηήξημε Wenger NK. JACC 2008;51:1619-31.
Πνηα ηα νθέιε από ηελ έληαμε ζε πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο; Eιάηησζε νιηθήο ζλεηόηεηαο θαηά 45% γηα απηνύο πνπ εληάρζεζαλ ζε πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο εληόο 3 κελώλ από ηελ PCI 45% Goel K. Circulation 2011;123:2344-52.
Πνπ νθείινληαη ηα νθέιε από ηελ θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; 1) ηελ επεξγεηηθή επίδξαζε ηεο άζθεζεο 2) ηελ θαιύηεξε αληηκεηώπηζε ησλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ (δηαθνπή ηνπ θαπλίζκαηνο θ.ιπ.) 3) ηελ πγηεηλόηεξε δίαηηα 4) ηελ θαιύηεξε ςπρηθή θαηάζηαζε 5) ηελ θαιύηεξε ζπκκόξθσζε ζηελ αγσγή
Επί κέξνπο ελόηεηεο Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά από θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ην πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο; Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή; Πνηα ε ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο;
Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ε θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Έλδεημε θαηεγνξίαο Ι Ομέα ζηεθαληαία ζύλδξνκα ηαζεξή ρξόληα ζηεζάγρε ηαζεξή ρξόληα θαξδηαθή αλεπάξθεηα Ανξηνζηεθαληαία παξάθακςε Αγγεηνπιαζηηθή ζηεθαληαίσλ αξηεξηώλ Eγρεηξήζεηο βαιβίδσλ Μεηακόζρεπζε θαξδηάο Wenger NK. JACC 2008;51:1619-31.
Πνηνη απνθιείνληαη από ηελ θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; 1) Αζηαζήο ζηεζάγρε 2) Καηεγνξία ΙV θαξδηαθή αλεπάξθεηα 3) Με ειεγρόκελεο εκκέλνπζεο ηαρπαξξπζκίεο ή βξαδπαξξπζκίεο 4) νβαξή θαη ζπκπησκαηηθή βαιβηδνπάζεηα 5) Τπεξηξνθηθή απνθξαθηηθή κπνθαξδηνπάζεηα 6) νβαξή πλεπκνληθή ππέξηαζε 7) Αξξύζκηζηε ππέξηαζε (ζπζηνιηθή πίεζε >200 mmhg ή δηαζηνιηθή >110 mmhg 8) Δλεξγόο ή ύπνπηε κπνθαξδίηηδα ή πεξηθαξδίηηδα 9) Θξνκβνθιεβίηηδα 10) Πξόζθαηε ζεκαληηθή ζπζηεκαηηθή ή πλεπκνληθή εκβνιή
Πόζν αζθαιήο είλαη ε ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο; 1) Μείδνλα θαξδηαγγεηαθά επεηζόδηα: 1/60.000-80.000 ώξεο άζθεζεο (3κελε ζπκκεηνρή κε 2 ώξεο άζθεζεο/εβδνκάδα 0,03%) 2) Τπάξρεη δηαβάζκηζε ηνπ θηλδύλνπ αλαιόγσο ηεο ιεηηνπξγηθήο θαηάζηαζεο ηνπ αζζελνύο 3) Ο βαζκόο ζσκαηηθήο θαηαπόλεζεο πξνζδηνξίδεηαη από ΓΚ πνπ πάληνηε πξνεγείηαη Thompson PD. Circulation 2007;115:2358-68. Pavi B. Arch Intern Med 2006;166:2329-34.
Επί κέξνπο ελόηεηεο Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά από θαξδηαγγεηαθό ζπκβάλ Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ην πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο; Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή; Πνηα ε ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο;
Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή ησλ αζζελώλ; Δλδνλνζνθνκεηαθά (θαηά ηε δηάξθεηα λνζειείαο) Η έληαμε πξέπεη λα γίλεη 1-3 εβδνκάδεο >ην ζπκβάλ Δμσλνζνθνκεηαθά κε ηελ πξνϋπόζεζε όηη ηνπο πξνεγνύκελνπο 12 κήλεο δελ είραλ ιάβεη κέξνο ζε πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο Thomas RJ. JACC 2010;56:1159-67.
Πνηα ε δηάξθεηα ζπκκεηνρήο ζην πξόγξακκα; 1) Σν πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο ζα πξέπεη λα έρεη δηάξθεηα ηνπιάρηζηνλ 3 κήλεο (3-6 κήλεο) 2) ηηο ΗΠΑ ηα αζθαιηζηηθά ηακεία θαιύπηνπλ 3 ζπλεδξίεο / εβδνκάδα γηα 3 κήλεο 3) Μεηά ην ηξίκελν ηεο ζπκκεηνρήο ζην πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο ζα πξέπεη λα ζπλερηζηεί ε πηνζέηεζε ηνπ λένπ ηξόπνπ δσήο ρσξίο θαη αλάγθε ηελ έληαμε ζε πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο αιιά κε ραιαξή ζρέζε κε ηνπο ιεηηνπξγνύο πγείαο ηνπ θέληξνπ απνθαηάζηαζεο
Επί κέξνπο ελόηεηεο Αληηκεηώπηζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ κεηά από θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην Τη είλαη θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε; Σε πνηνπο απεπζύλεηαη ην πξόγξακκα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο; Πόηε γίλεηαη ε παξαπνκπή; Πνηα ε ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο;
Πνηα ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο ζηα πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο; Παξαπέκπεηαη ην 34% ησλ αζζελώλ Μόλν ην 20% ησλ αζζελώλ ηειηθά εληάζζεηαη Grace SL. Can J Cardiol 2011;27:192-9
Aίηηα ρακειήο ζπκκεηνρήο ζηα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο 1) Αζζελήο πιεκκειήο ελεκέξσζε γηα ηα νθέιε νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα 2) ύζηεκα πγείαο απνπζία θέληξσλ απνθαηάζηαζεο θνληά ζην ζπίηη ηνπ αζζελνύο (<60 min) αλεπαξθήο νηθνλνκηθή θάιπςε / αλεπαξθέο λνκηθό πιαίζην Thomas RJ. JACC 2010;56:1159-67.
Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηε ζπκκεηνρή ζε πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο Μηθξόηεξε ζπκκεηνρή Μεγάλη ηλικία Γσναίκα Σσννοζηρόηηηα (ΣΔ, ΑΕΕ, κακοήθεια, καρδιακή ανεπάρκεια) Μεγαιύηεξε πηζαλόηεηα Αορηοζηεθανιαία παράκαμυη ζε ζτέζη με ΕΜ Μεγάλο ειζόδημα Υυηλόηερο επίπεδο μόρθφζης Μικρή απόζηαζη κένηροσ αποκαηάζηαζης από οικία Suaya JA. Circulation 2007;116:1653-62.
Επξσπατθή πξαγκαηηθόηεηα Κέληξα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο Πνξηνγαιία (2009): 19 θέληξα Ιηαιία (2008): 190 θέληξα 2009 Tramarin R. Monaldi Arch Chest Dis 2008;70:175-205 Abreu A. Rev Port Cardiol 2010;29:545-58.
Πνζνζηό αζζελώλ θαηάιιεισλ γηα θαξδηαγγεηαθή απνθαηάζηαζε πνπ εληάζζνληαη ζε πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο Abreu A. Rev Port Cardiol 2010;29:545-58.
Επξσπατθή πξαγκαηηθόηεηα Οηθνλνκηθή θάιπςε πξνγξακκάησλ θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο ε 13/18 Δπξσπαїθέο ρώξεο κε πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο όια ηα έμνδα θαιύπηνληαλ από ηνπο αζζελείο Bjarnason-Wehrens B. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2010;17:410-8.
Σπκπεξάζκαηα 1) Σα πξνγξάκκαηα θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο βειηηώλνπλ ηελ επηβίσζε ησλ θαξδηαγγεηαθώλ αζζελώλ θαη βνεζνύλ ζηελ νκαιή επαλέληαμε ηνπο ζην νηθνγελεηαθό, θνηλσληθό θαη επαγγεικαηηθό πεξίγπξν 2) Απαηηείηαη αθύπληζε ηεο ειιεληθήο πνιηηείαο γηα ηε δεκηνπξγία θέληξσλ θαξδηαγγεηαθήο απνθαηάζηαζεο