ΙΟΡΘΩΜΕΝΟ Περίγραµµα του µαθήµατος

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ-ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Υποχρεωτικό Μάθηµα, Χειµερινό Εξάµηνο Ακαδηµαϊκό Έτος 2009-2010 Πέµπτη 12:00-15:00 ιδάσκοντες: Αλέξιος έφνερ (υπεύθυνος), Κώστας Λαλένης, Χρήστος Κουσιδώνης ΙΟΡΘΩΜΕΝΟ Περίγραµµα του µαθήµατος 1 Στόχοι Το µάθηµα καλύπτει ένα αντικείµενο που είναι κεντρικό για την πολεοδοµία, ενώ παράλληλα έχει ιδιαίτερη σηµασία και για τη χωροταξία λόγω της αλληλεπίδρασης πολεοδοµικής και χωροταξικής πολιτικής. Θα προσφέρει, επίσης, τις αναγκαίες προσλαµβάνουσες γνώσεις τόσο για το υποχρεωτικό µάθηµα του β εξαµήνου «Στούντιο Χωρικού Σχεδιασµού», όσο και για ορισµένα µαθήµατα επιλογής πολεοδοµικού χαρακτήρα. Το µάθηµα έχει θεωρητικό προσανατολισµό (οι συναφείς τεχνικές δεξιότητες αποτελούν αντικείµενο του εαρινού εξαµήνου του ΠΜΣ), και αποβλέπει αφενός στην απόκτηση εξειδικευµένων και επίκαιρων γνώσεων και αφετέρου στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της ερευνητικής ευαισθησίας των φοιτητών. 2 Προαπαιτήσεις Οι βασικές θεωρητικές γνώσεις και τεχνικές δεξιότητες πολεοδοµίας θεωρούνται γνωστές, και αποτελούν προϋπόθεση για την παρακολούθηση του µαθήµατος. Συνεπώς, φοιτητές που θεωρούν ότι έχουν σχετικά κενά, θα πρέπει να τα καλύψουν πριν την έναρξη των µαθηµάτων και κατά τη διάρκεια του εξαµήνου. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρχει ή αποκτηθεί επαρκής γνώση της παρακάτω ύλης κατά την έναρξη των µαθηµάτων: ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Α. 1984/2007 Πολεοδοµικός Σχεδιασµός: Για Μία Βιώσιµη Ανάπτυξη του Χώρου (Αθήνα: Συµµετρία). [Κεφ. 1 έως 13] ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2006 Πολεοδοµική Πολιτική. Προπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών. Σηµειώσεις, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Βόλος. Στο πρώτο µάθηµα θα πραγµατοποιηθεί τεστ που θα βασίζεται τόσο στην προαπαιτούµενη ύλη όσο και σε γενικές γνώσεις και κριτικές απόψεις. 1

3 Περιεχόµενο 3.1. Αντικείµενα Σε γενικές γραµµές το µάθηµα αναλύει σε βάθος µια σειρά ζητηµάτων πολεοδοµικής πολιτικής, που καλύπτουν όλες τις συνιστώσες της τελευταίας, και έχουν παίξει σηµαντικό ρόλο στη δια- µόρφωση της υφιστάµενης πολεοδοµικής πραγµατικότητας ή/και αναµένεται ότι θα επηρεάσουν σηµαντικά τις πολεοδοµικές εξελίξεις κατά τα προσεχή χρόνια. α α 3.2. Χρονοδιάγραµµα Ηµερο- µηνία 1 8.10.09 Οι κλασικοί της θεωρίας και του σχεδιασµού, και η πολεοδοµική πολιτική στο διεθνή χώρο, µέχρι το 1940 2 & 3 4 & 5 15.10.09 & 22.10.09 29.10.09 & 5.11.09 Αντικείµενο ιδάσκοντες Βασική βιβλιογραφία Μοίρασµα περιγράµµατος Η µεταπολεµική πολεοδοµική πολιτική στο διεθνή χώρο: i. Η µεταπολεµική πολεοδοµική πολιτική σε διάφορες χώρες (κυρίως: Αγγλία, Γαλλία ) (µέχρι τη δεκαετία του 00) ii. Εισαγωγή στη συγκριτική α- νάλυση του θεσµικού πλαισίου της πολεοδοµίας iii. Σύγκριση του θεσµικού πλαισίου πολεοδοµίας στην Ελλάδα µε αυτά άλλων ευρωπαϊκών χωρών Εκφώνηση εργασίας Η µεταπολεµική πολεοδοµική πολιτική στην Ελλάδα: κοινωνικο-οικονοµικό πλαίσιο, µέτρα πολιτικής, επιπτώσεις Α. έφνερ έφνερ 2005/2006: 1.1., 1.2. Ανδρικοπούλου κ.ά. 2007, 2.2. και 2.3 Hall, P. 1975/2002: κεφ. 2-3 Hall, P. 1988/2002: κεφ. 2-7 Le Gates & Stout 1996/2007: Mumford, Howard, Unwin, Geddes, Le Corbusier, Wright Sudjic 1992: κεφ. 1 Χ. Κουσιδώνης Hall P. 1992/2002: κεφ. 6, 7, 8 Greed C. 1996, κεφ. 6, 7 de Jong et al. 2002, κεφ. 3, 11, 15 Newman P., Thornley A. 1996: κεφ. 3 EC 1995 Οικονόµου. 2000α. Hall 1998/2005 κεφ. 5 Κ. Λαλένης Οικονόµου. 1989 Οικονόµου στο Οικονόµου και Πετράκος 1999/2005 Οικονόµου. 2002ε Οικονόµου. 2000α Lalenis K. & Liogas V. 2002 Lalenis K 2000 Lalenis K 2001 Επιλογή θεµάτων εργασιών 2

α α Ηµερο- µηνία Αντικείµενο ιδάσκοντες Βασική βιβλιογραφία 6 12.11.09 - Ρυθµιστικά και στρατηγικά σχέδια - Ρυθµιστικά Σχέδια Αθήνας και Θεσσαλονίκης: κριτική αξιολόγηση της εµπειρίας από την εφαρµογή τους και επικαιροποίηση τους - Ειδικά γεγονότα, χώροι και παρεµβάσεις: Ολυµπιακοί Α- γώνες, ΠΠΕ, ΕΧPO, ΕΘ X. Κουσιδώνης 7 19.11.09 -Ευρωπαϊκή Ένωση και πολεοδοµική πολιτική -Προγράµµατα παρέµβασης στον αστικό χώρο (Urban, Life...) 8 26.11.09 Κοινωνικά προβλήµατα στην πόλη και σχεδιασµός Eπιλογή κειµένων εργασιών 9 3.12.09 Νέες τάσεις στην πολιτική για τον αστικό χώρο: i. Σχεδιασµός για την κοινότητα ii. Ελεύθερος χρόνος και πόλη/ Ο χρόνος της διακριτικής ευχέρειας (discretionary time) Οικονόµου. 2000β Οικονόµου. 2000γ Σηµειώσεις. Οικονόµου Κ. Λαλένης Lalenis K. 2008 ESPON 2.3.2. Χ. Κουσιδώνης Pateman 1970. Sandercock 1998/2003 [παράρτηµα κυρίως και κεφάλαιο 8 δευτερευόντως] Α. έφνερ (i) Wates Κelly & Becker (ii) έφνερ 1999/2002: 1.1, 1.2.3, 1.3, 2.4 Greed 1999 (άρθρo Greed & Bianchini) Landry κ.ά. 1996 και Goodin κ.ά. 10 10.12.09 Αστική διακυβέρνηση Κ. Λαλένης Λαλένης στο Γοσποδίνη 2008 Γετίµης, Καυκαλάς 2003 Αρχικό πρόγραµµα παρουσιάσεων 11 17.12.09 Περιβαλλοντικός σχεδιασµός πόλεων (Curitiba) ιακοπές Τελικό πρόγραµµα παρουσιάσεων 12 7.1.10 & Παρουσιάσεις εργασιών (παράδοση & 14.1.10 στις 14.1) 13 Α. έφνερ Deffner και Bourdakis 2006 EC 2009 Οικονόµου 2000δ ECTP 2002 Girardet Α. έφνερ 3

4 ιδακτικές και µαθησιακές µέθοδοι Η διεξαγωγή του µαθήµατος βασίζεται κυρίως σε διαλέξεις των διδασκόντων αλλά και στην παρέµβαση των διδασκοµένων µε ερωτήσεις και τοποθετήσεις που θα αποτελέσουν βασικό στοιχείο της διδακτικής προσέγγισης. Στο πλαίσιο του µαθήµατος θα εκπονηθεί ατοµική εργασία. Οι παρουσιάσεις θα γίνουν στα 2 τελευταία µαθήµατα του εξαµήνου. Η αναλυτική περιγραφή της εργασίας θα δοθεί στις 22/10/09. Το υλικό του µαθήµατος (σηµειώσεις, άρθρα, διαλέξεις, πρόσθετη βιβλιογραφία, αναθεωρηµένο περίγραµµα ανακοινώσεις κ.λπ.) θα µπαίνει στο e-class. 5 Μέθοδοι αξιολόγησης/ βαθµολόγησης Ο τελικός βαθµός στο µάθηµα θα προκύψει ως εξής: Ατοµική εργασία: 3,5 µονάδες (κείµενο 2,5 και παρουσίαση 1). Γραπτές εξετάσεις: 5 µονάδες. Έκτακτα τεστ και συµµετοχή στο µάθηµα: 1,5 µονάδα. Η παράδοση και η παρουσίαση της εργασίας, όπως και η συµµετοχή στις γραπτές εξετάσεις, είναι υποχρεωτικές, προκειµένου να θεωρηθεί ότι ένας φοιτητής έχει περάσει το µάθηµα. 6 Βιβλιογραφία Το µάθηµα βασίζεται σε εκτεταµένη, ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση, βιβλιογραφία, που χωρίζεται σε τρεις οµάδες: Βιβλία που πρέπει να αγοραστούν από τους φοιτητές, Κείµενα που θα είναι διαθέσιµα στους φοιτητές, και Λοιπή βιβλιογραφία Α. Βιβλία που καλύπτουν µεγάλο µέρος της ύλης (πρέπει να αγοραστούν από τους φοιτητές) ΑΝ ΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ε., ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ, Α., ΚΑΥΚΑΛΑΣ, Γ. (2007) Πόλη και Πολεοδοµικές Πρακτικές: Για τη Βιώσιµη Αστική Ανάπτυξη, Αθήνα: Kριτική. ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Α. 1984/2007 Πολεοδοµικός Σχεδιασµός: Για Μία Βιώσιµη Ανάπτυξη του Χώρου (Αθήνα: Συµµετρία). NEWMAN P. and THORNLEY A. 1996, Urban Planning in Europe: International Competition, National Systems and Planning Projects (London: Routledge) ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. και ΠΕΤΡΑΚΟΣ Γ. επιµ. 1999/2005, Η Ανάπτυξη των Ελληνικών Πόλεων: ιεπιστηµονικές Προσεγγίσεις Αστικής Ανάλυσης και Πολιτικής Βόλος/ Αθήνα: Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας/ Gutenberg. [άρθρα Οικονόµου, Οικονόµου-Πετράκου, έφνερ, κυρίως και Πετράκου-Οικονόµου, Κοκκώση δευτερευόντως] Β. Κείµενα που θα αποτελέσουν µέρος του υλικού που θα είναι διαθέσιµα στους φοιτητές ΕΦΝΕΡ Α. 2002/2006, Σχεδιασµός για τον Ελεύθερο Χρόνο Τουρισµός-Πολιτισµός- Αθλητισµός. Πανεπιστηµιακές Παραδόσεις Βόλος: Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας. [κεφάλαια 1, 2, 5, 9 ] 4

ΕΦΝΕΡ Α. 2005/2006 Πολεοδοµία: Ζητήµατα Θεωρίας και Πρακτικής του Παρελθόντος, του Παρόντος και του Μέλλοντος, Πανεπιστηµιακές Παραδόσεις, Βόλος: Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας DEFFNER, A., V. BOURDAKIS (2006) "The interrelationship of planning, participation and ICT: The case of developing a curriculum in Agia Varvara, Athens, Greece", DPRD Discussion Paper Series, 12(9): 175-188. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2000α. Σύστηµα χωρικού σχεδιασµού: Η ελληνική πραγµατικότητα και η διεθνής εµπειρία, Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, τεύχ. 101-102, Α -Β, σσ. 3-58. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2002α «Η εξέλιξη της πολεοδοµικής και της χωροταξικής πολιτικής κατά τον 20 ο αιώνα. Σχέδιο ερµηνείας», στο: Πρακτικά 10ου Πανελληνίου Συνεδρίου ΣΑ ΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2002β, «Εκτός σχεδίου δόµηση και πολεοδοµικός-χωροταξικός σχεδιασµός», στο: Πρακτικά ηµερίδας Το καθεστώς της εκτός σχεδίου δόµησης στην Ελλάδα: Νο- µικές και Πολεοδοµικές ιαστάσεις, Συνήγορος του Πολίτη - Ελληνική Εταιρεία ικαίου του Περιβάλλοντος ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2008 Πολεοδοµική Πολιτική. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών, Σηµειώσεις, Βόλος: Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας STEVENSON, D. (2003/2007) Πόλεις και Αστικοί Πολιτισµοί (Αθήνα: Κριτική). [γλωσσάρι] Γ. Λοιπή βιβλιογραφία Ξενόγλωσση ATKINSON, R. (2000) Combating social exclusion in Europe: the new urban challenge Urban Studies, 37, 5-6, pp 1037-1055. BAKER, S., KOUSIS, M., RICHARDSON, D., YOUNG, S. eds. (1997) The politics of sustainable development: theory, policy and practice within the European Union London, Routledge. BRIDGE, G., WATSON, S. (eds) (2003) A Companion to the City, Oxford: Blackwell. CARTER H. 1972/1995 The Study of Urban Geography London: Arnold. [κυρίως κεφάλαιο 2, αλλά και κεφάλαια 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14] CAVES, R. 2005 The Encyclopaedia of the City, London: Routledge. DE JONG, M. LALENIS, K., MAMADOUH, V. (eds) 2002 The Theory and Practice of Institutional Transplantation: Experiences with the Transfer of Policy Institutions, Dordrecht: de Kluwer. EC (European Commission) 1995. The EU Compendium of Spatial Planning Systems and Policies. Final Draft. Luxembourg. EC (European Commission) 2009 Promoting Sustainable Development in Europe: Achievements and Opportunities, Luxembourg. ECTP (European Council of Town Planning) 2002 Try it this way. Sustainable development at the local level, ECTP, Bolzano ESPON 2.3.2. FAGENCE, M., (1977) Citizen Participation in Planning Urban & Regional Planning Series, Vol. 19, Pergamon Press. 5

GIRARDET, H. (2004/2008) Cities People Planet: Liveable Cities For A Sustainable World, Chichester: Wiley-Academy. GOODIN, ROBERT E.; JAMES MAHMUD RICE; ANTTI PARPO; LINA ERIKSSON (2008) Discretionary Time: A New Measure of Freedom (Cambridge: Cambridge University Press). GREED C. 1993/1996 Introducing Town Planning, Longman, Harlow. GREED C. επιµ. 1999 Social Town Planning London: Routledge. [άρθρα Greed & Bianchini κυρίως και Taylor δευτερευόντως] HALL P. 1975/2002, Urban and Regional Planning London: Routledge HALL P. (1988/2002), Cities of Tomorrow: An Intellectual History of Urban Planning and Design in the Twentieth Century (Oxford: Basil Blackwell). HAZEL, G., PARRY, R. (2004) Making Cities Work, Chichester: Wiley-Academy. HEALEY, P. (2002) Place, identity and governance: transforming discourses and practice in Hillier, J., Rooksby, E., (eds) Habitus: a sense of place Aldershot, Hants, Ashgate, pp 173-202. KELLY, E. D., BECKER, B. (2000/2009) Community Planning: An Introduction to the Comprehensive Plan, Washington, DC: Island Press. LALENIS, K. (2000) Local Administration and Urban Planning in Greece at the Turn of the Century: Developments, Conflicts, and Perspectives. AESOP Brno 2000. LALENIS, Κ. (2001) «Planning by Decree»: Incompatibilities of Planning Laws and Planning Policies in Greece, during the 20 th Century. Analysis, Perspectives. World Congress WPSC 2001, Planning at the Turn of the Century», Shanghai, China. LALENIS, K., LIOGKAS, V. (2002) «Reforming Local Administration in Greece towards decentralization and effective management of space: Where good intentions are not always enough!» Conference proceedings, 3rd Mediterranean Meeting of Social and Political Research, Robert Schuman Centre for Advanced Studies / the European University Institute. Florence, Italy March 2002. LANDRY C., GREENE L., MATARASSO F. ΚΑΙ BIANCHINI F. (1996), The Art of Regeneration: Urban Renewal Through Cultural Activity (Stroud: Comedia). LE GATES R.T. and STOUT F. επιµ. 1996/2007, The City Reader London: Routledge. [κυρίως τα άρθρα των Lynch, Mumford, Howard, Geddes, Hall] MILLER, D, G.DE ROO επιµ. 1997/2004 Urban Environmental Planning: Policies, Instruments, and Methods in an International Perspective, Aldershot: Ashgate. PADDISON, R., LEVER, B. (eds) (2000) Handbook of Urban Studies (London: Sage). PATEMAN, C. (1970) Participation and democratic theory Cambridge, Cambridge University Press. RHODES, R. A. W. (1997) Understanding governance Buckingham, Open University Press. ROBERT P. and H. SYKES eds. 2000 Urban Regeneration. Sage Publications, London SALET W., THORNLEY A., KREUKELS A. (2002) Metropolitan Governance and Spatial Planning. Spon Press. SANDERCOCK L. 1998/2003, Towards Cosmopolis: Planning for Multicultural Cities Chichester: John Wiley & Sons. [παράρτηµα κυρίως και κεφάλαιο 8 δευτερευόντως] 6

SUDJIC, D. (1992) The 100 Mile City (London: Flamingo). WATES, N. (ed.) (2000) The Community Planning Handbook: How People Can Shape Their Cities, Towns and Villages in Any Part of the World, London: Earthscan. Ελληνόγλωσση ΑΝ ΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ε. και ΚΑΥΚΑΛΑΣ, Γ. επιµ. 2000 Ο Νέος Ευρωπαϊκός Χώρος: Η ιεύρυνση και η Γεωγραφία της Ευρωπαϊκής Ανάπτυξης, Αθήνα: Θεµέλιο.[άρθρα Οικονόµου κυρίως και Γετίµη δευτερευόντως] ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ, Α. (2002) υναµικές και σχεδιασµός κέντρων στην πόλη των επόµενων δεκαετιών-προς συγκεντρωτικά ή αποκεντρωτικά σχήµατα;, Αειχώρος, 1 (1), 6-29. ΒΑΣΕΝΧΟΒΕΝ, Λ. (2002) Η δηµοκρατικότητα του σχεδιασµού του χώρου και η αµφισβήτηση του ορθολογικού µοντέλου, Αειχώρος, 1 (1), 30-49. ΒΟΊΒΟΝ Α Α., ΚΙΖΗΛΟΥ Β., ΚΛΟΥΤΣΙΝΙΩΤΗ Ρ., ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΣ Σ., ΠΥΡΓΙΩΤΗΣ Γ. 1977. Ρύθµιση του χώρου στην Ελλάδα: Μια σύντοµη ιστορική επισκόπηση, Αρχιτεκτονικά Θέµατα, τ. 11: 130-156. ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΥ Α. κα. επιµ. 1986, Επί Πόλεως: Συλλογή Κειµένων Αθήνα: Σύγχρονα Θέµατα. [κυρίως τα άρθρα των Jacobs σσ. 15-22, Lefebvre και Alexander] ΓETIMHΣ Π. 1989, Η Οικιστική Πολιτική στην Ελλάδα Αθήνα: Οδυσσέας. [κεφάλαια 2-3-4] ΓΕΤΙΜΗΣ Π., ΚΑΥΚΑΛΑΣ Γ. (2003) Μητροπολιτική ιακυβέρνηση: ιεθνής Εµπειρία και Ελληνική Πραγµατικότητα, ΙΑΠΑ, Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήµιο. ΓETIMHΣ Π., KAYKAΛAΣ Γ. και MAPABEΓIAΣ N. επιµ. 1994, Aστική και Περιφερειακή Aνάπτυξη: Θεωρία - Aνάλυση και Πολιτική Aθήνα: Θεµέλιο. [άρθρα Οικονόµου κυρίως, Γετίµη και Λαγόπουλου δευτερευόντως] EYPΩΠAΪKH ΕΠΙΤΡΟΠΗ 1998/1999 Αειφόρος Αστική Ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Πλαίσιο ράσης, Βρυξέλλες. EYPΩΠAΪKH EΠITPOΠH (2004) Προς µια Θεµατική Στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον, Βρυξέλλες 11.2.2004 COM (2004)60 Τελικό. HALL, T (1998/2005) Αστική Γεωγραφία, Αθήνα: Κριτική. [κεφ. 5] ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ Π. 1994, Περιβαλλοντολογική Aντίληψη του Aστικού Xώρου: Έρευνα για το Kέντρο της Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη: University Studio Press. ΛΑΛΕΝΗΣ, Κ. (2008) «Από τις Λαϊκές Συνελεύσεις στους Φορείς Εταιρικών Σχέσεων Ιδιωτικών και ηµοσίων Συµφερόντων: Ανασκόπηση των Συµµετοχικών ιαδικασιών στον Πολεοδοµικό Σχεδιασµό στην Ελλάδα κατά την τελευταία 20ετία», στο: Γοσποδίνη Α. ε- πιµ. ιάλογοι για το σχεδιασµό του χώρου και την ανάπτυξη, Κριτική, Αθήνα: 199-234. LE CORBUSIER (1943/1987) Η Χάρτα των Αθηνών (Αθήνα: Ύψιλον). ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 1989. Σύστηµα γης και κατοικίας στη µεταπολεµική Ελλάδα, στο: Μαλούτας Θ., Οικονόµου. επιµ., Προβλήµατα ανάπτυξης του κράτους πρόνοιας στην Ελλάδα. Χωρικές και τοµεακές προσεγγίσεις, Εξάντας, Αθήνα, σσ. 57-114 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 1994α, Αστική ανάπτυξη και χωροταξική οργάνωση του οικιστικού δικτύου, στο: Γετίµη Π., Καυκαλά Γρ., Μαραβέγια Ν. επιµ. Αστική και περιφερειακή ανάπτυξη: θεωρίες, Τεχνικές, Πολιτικές. Εκδόσεις Θεµέλιο, Αθήνα : 49-93 7

ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 1994β, Στεγαστική πολιτική. Σηµερινή κατάσταση και προοπτικές στις χώρες της ΕΚ και την Ελλάδα, στο: Γετίµη Π., επιµ. Το Κοινωνικό Κράτος σήµερα. Εκδόσεις Θεµέλιο, Αθήνα, σσ. 313-360 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2000β «Ο διεθνής µητροπολιτικός ρόλος της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και ο νέος Ευρωπαϊκός χώρος», στο: Ε. Ανδρικοπούλου, Γ. Καυκαλάς, Ο Νέος Ευρωπαϊκός Χώρος, Θεµέλιο, Αθήνα: 444-467 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2000γ «Το Ρυθµιστικό Σχέδιο της Αθήνας: εµπειρίες και προοπτικές», στο: εκαεπτά κείµενα για το σχεδιασµό, τις πόλεις και την ανάπτυξη. Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος: 161-194 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2000δ. «Η περιβαλλοντική διάσταση της πολεοδοµικής πολιτικής στη µεταπολεµική Ελλάδα», στο: Μοδινός Μ. επιµ.. Η Βιώσιµη Πόλη, Αθήνα: ΙΠΕ-Στοχαστής.: 47-70 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. 2000ε. «Η πολεοδοµική πολιτική στη δεκαετία του 50». Στο: Πρακτικά Συνεδρίου «Η πολεοδοµία στην Ελλάδα από το 1949 έως το 1974», Εταιρεία Ιστορίας της Πόλης-Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Βόλος, Νοέµβριος 1999, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος: 39-48 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. (επ.) (2001) Ο ιεθνής Ρόλος της Αθήνας: Σηµερινή Κατάσταση και Στρατηγική για την Ανάπτυξή του, Βόλος: Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ,. 2003 «Αστική αναγέννηση και αισθητικές παρεµβάσεις στις πόλεις: Μια αναγκαστική σχέση», στο: Πρακτικά συνεδρίου: Οι Αισθητικές Παρεµβάσεις στις Πόλεις, ΕΑΧΑ ΠΥΡΓΙΩΤΗΣ Γ. επιµ. 2001 Μελέτη-έρευνα: Πολιτική γης στην Ελλάδα, Εκθεση Γ φάσης, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας-ΥΠΕΧΩ Ε, Βόλος STEVENSON, D. (2003/2007) Πόλεις και Αστικοί Πολιτισµοί (Αθήνα: Κριτική). [κεφ. 5] 8/10/09 8