Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 6 Μαρτίου 2017 (OR. en) 6756/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες CO EUR-PREP 11 POLGEN 19 ECOFIN 158 UEM 61 SOC 154 EMPL 117 COMPET 151 ENV 201 EDUC 96 RECH 85 ENER 93 JAI 177 Θέμα: Ευρωπαϊκό Εξάμηνο Συγκεφαλαιωτική έκθεση 2017 Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες η συγκεφαλαιωτική έκθεση που συνέταξε η Προεδρία σχετικά με τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στους κόλπους των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου και τα βασικά πολιτικά μηνύματα που προέκυψαν από αυτές όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 1
Εισαγωγή Η ευρωπαϊκή οικονομία διέρχεται μια ήπια και σχετικά έντονη εργασιακά ανάκαμψη, η οποία προσφάτως αποδείχθηκε ανθεκτική, έως έναν βαθμό, στις παγκόσμιες προκλήσεις. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες χειμερινές προβλέψεις της Επιτροπής, ανάπτυξη αναμένεται και στα 28 κράτη μέλη το 2016, το 2017 και το 2018. Ωστόσο, παρά θετικές εξελίξεις, η ανάκαμψη εξακολουθεί να διέπεται από αβεβαιότητα σε μεγάλο βαθμό, η επενδυτική δραστηριότητα εξακολουθεί να είναι περιορισμένη, τα επίπεδα της ανεργίας και του δημόσιου χρέους παραμένουν πολύ υψηλά σε ορισμένες περιφέρειες και οι οικονομικές επιδόσεις κατανέμονται ανομοιογενώς, με σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα να επιβραδύνουν την ανάπτυξη σε ορισμένα κράτη μέλη. Συνεπώς, η αποφασιστική και συντονισμένη δράση πολιτικής, παράλληλα με την ταχεία εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, είναι ουσιώδεις για την ενίσχυση της εν εξελίξει ανάκαμψης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την επίτευξη μακροπρόθεσμης βιώσιμης και συμμετοχικής ανάπτυξης. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017, το οποίο βασίζεται σε σειρά διαδικαστικών βελτιώσεων και καινοτομιών που πραγματοποιήθηκαν κατά τους τελευταίους δύο κύκλους, αποσκοπεί στον συντονισμό των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να σημειωθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πρόοδος στις εν λόγω προτεραιότητες. Στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2017, που αποτελεί την αφετηρία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθορίζονται οι γενικές οικονομικές και κοινωνικές προτεραιότητες για την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά το τρέχον έτος. Όπως και τα προηγούμενα έτη, το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα σχετικά με τη δέσμη μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2017. Με πρωτοβουλία της Προεδρίας, οι Υπουργοί διεξήγαγαν επίσης θεματικές συζητήσεις για διάφορα θέματα που συνδέονται με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, σε διαφορετικές συνθέσεις του Συμβουλίου. Επιπλέον, η Προεδρία (στις 14 Φεβρουαρίου 2017) συμμετείχε σε συζήτηση σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στην παρούσα συγκεφαλαιωτική έκθεση συνοψίζονται τα συμπεράσματα και τα αποτελέσματα των συζητήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Συμβούλιο κατά την πρώτη φάση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2017. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 2
Η δέσμη μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2017 Η Επιτροπή ενέκρινε στις 16 Νοεμβρίου 2016 τη «φθινοπωρινή δέσμη μέτρων» για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, η οποία περιλάμβανε: - την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2017 (14357/16), - το σχέδιο Κοινής Έκθεσης για την Απασχόληση, της Επιτροπής και του Συμβουλίου, όπου αναλύονται η εργασιακή και η κοινωνική κατάσταση στην Ευρώπη και τα μέτρα πολιτικής των κρατών μελών (14364/16), - την Έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης 2017 (14359/16), - τη «σύσταση για τη ζώνη του ευρώ» (Σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ) (14358/16), συνοδευόμενη για πρώτη φορά από την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Προς έναν θετικό δημοσιονομικό προσανατολισμό της ζώνης του ευρώ» (14630/16), εστιάζοντας στην ανάγκη για έναν επεκτατικό δημοσιονομικό προσανατολισμό το 2017 και καλώντας ρητά τα κράτη μέλη που υπερκαλύπτουν τους μεσοπρόθεσμους στόχους τους να χρησιμοποιήσουν τα δημοσιονομικά τους περιθώρια. Στις 22 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή ολοκλήρωσε τη δέσμη μέτρων με τη δημοσίευση έκθεσης για τη ζώνη του ευρώ (έγγραφο εργασίας που συνοδεύει το σχέδιο σύστασης για τη ζώνη του ευρώ). Το Συμβούλιο χαιρετίζει την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2017 που εκπονήθηκε από την Επιτροπή και συμμερίζεται ευρέως την ανάλυσή της για την οικονομική κατάσταση και τις προκλήσεις πολιτικής στην ΕΕ. Συνεχίζοντας την οικονομική στρατηγική των δύο τελευταίων κύκλων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης διατηρεί την έμφαση στο «ενάρετο» τρίπτυχο των επενδύσεων, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των υπεύθυνων δημόσιων οικονομικών. Καθώς οι τρεις αυτές προτεραιότητες είναι στενά συνυφασμένες και αλληλοενισχύονται, μια ολοκληρωμένη προσέγγιση τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο έχει κρίσιμη σημασία για την επίτευξη συμμετοχικής και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και για την ενίσχυση του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος για μια καλύτερη Ευρώπη. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 3
Η υλοποίηση των ανά χώρα συστάσεων βρίσκεται στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Μολονότι έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος, περαιτέρω βελτιώσεις στο ιστορικό επιδόσεων της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων θα καθιστούσαν το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο ισχυρότερο μέσο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών σε ολόκληρη την ΕΕ, με αποτελεσματικότερη συμβολή στη σύγκλιση των κρατών μελών και στην ισχυρή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη ανά την ΕΕ. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να επιδιωχθεί καλύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, μέσω ανταλλαγής εμπειριών σχετικά με κοινές προκλήσεις και βέλτιστες πρακτικές, στενής παρακολούθησης της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων και ενίσχυσης του διαλόγου με εθνικούς ενδιαφερόμενους φορείς, ώστε να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες. Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και δημοσιονομική βιωσιμότητα Βάσει της «φθινοπωρινής δέσμης μέτρων», το Συμβούλιο συζήτησε τις οικονομικές του προτεραιότητες για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017. Ενώ το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων (ECOFIN) κάλυψε ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως οι τρόποι ενίσχυσης της ανάκαμψης και αύξησης της παραγωγικότητας, οι τομείς που χρήζουν άμεσων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η δημοσιονομική βιωσιμότητα και οι ενδεχόμενες μακροοικονομικές ανισορροπίες, το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας εστίασε σε μια συγκεκριμένη πτυχή της οικονομικής πολιτικής, σε μια θεματική συζήτηση για τις δημόσιες συμβάσεις, ένα θέμα που αφορά άμεσα την αποδοτικότητα και την ποιότητα των δημόσιων δαπανών. Το Συμβούλιο ECOFIN (27 Ιανουαρίου 2017) εξέδωσε συμπεράσματα για την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 1 και την Έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης 2 και ενέκρινε το σχέδιο σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ 3. Οι Υπουργοί συμφώνησαν ευρέως με την ανάλυση της Επιτροπής για την οικονομική κατάσταση και τις προκλήσεις πολιτικής στην ΕΕ και συμφώνησαν ότι οι ευρύτεροι τομείς πολιτικής προτεραιότητας πρέπει να είναι η τόνωση των επενδύσεων, η επιδίωξη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η υλοποίηση υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών. Οι εν λόγω προτεραιότητες πρέπει να υλοποιηθούν κατά τρόπο ολοκληρωμένο, τόσο σε ενωσιακό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλιστεί συμμετοχική και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. 1 5734/17 Συμπεράσματα του Συμβουλίου (ECOFIN) για την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2017 2 5735/17 Συμπεράσματα του Συμβουλίου (ECOFIN) σχετικά με την Έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης 2017 3 5194/17 Σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 4
Το Συμβούλιο αναγνώρισε ότι επείγει η τόνωση των επενδύσεων, μέσω της βελτίωσης του γενικού επενδυτικού κλίματος, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ και να αυξηθούν η παραγωγικότητα και το αναπτυξιακό δυναμικό. Προς τούτο, τα κράτη μέλη καλούνται επειγόντως να αντιμετωπίσουν σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο τα εμπόδια στις επενδύσεις, ορισμένα από τα οποία επισημαίνονται στα συμπεράσματα σχετικά με την εξάλειψη των εμποδίων στις επενδύσεις 4, που εκδόθηκαν στις 6 Δεκεμβρίου 2016. Στην ίδια σύνοδο, το Συμβούλιο κατέληξε σε γενική προσέγγιση επί της πρότασης για παράταση της διάρκειας και αύξηση της χρηματοδοτικής ικανότητας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, γεγονός που θα συμβάλει στην κινητοποίηση περαιτέρω επενδύσεων στην ΕΕ. Δεδομένου του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η αποδοτικότητα των εθνικών πλαισίων αφερεγγυότητας πρέπει να βελτιωθεί περισσότερο, ενώ επίσης πρέπει να διαμορφωθεί και να εφαρμοστεί μια αποτελεσματική στρατηγική αντιμετώπισης κινδύνων βιωσιμότητας στον τραπεζικό τομέα, σε ορισμένα κράτη μέλη. Όσον αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι Υπουργοί υπογράμμισαν τη σημασία των μεταρρυθμίσεων στην αγορά προϊόντων για την αύξηση της αναπτυξιακής δυναμικής και τη βελτίωση της προσαρμοστικότητας της οικονομίας. Συμμερίστηκαν σε μεγάλο βαθμό την άποψη της Επιτροπής ότι τα κράτη μέλη πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για μεγαλύτερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας και για αποτελεσματική κατάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων. Τέλος, το Συμβούλιο τόνισε ότι η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς στους τομείς των αγαθών και των υπηρεσιών, καθώς και η συνέχιση των εργασιών στην Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, την Ένωση Κεφαλαιαγορών και την Ενεργειακή Ένωση, πρέπει να είναι προτεραιότητα. Επιπλέον, στο σχέδιο σύστασης για τη ζώνη του ευρώ που ενέκρινε το Συμβούλιο, ζητείται η συνέχιση των εργασιών για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και την πρόοδο στην ολοκλήρωση της ΟΝΕ. Οι Υπουργοί συμφώνησαν ότι η δημοσιονομική πολιτική των κρατών μελών πρέπει να ευνοεί την ανάπτυξη, διασφαλίζοντας παράλληλα μακρότερη βιωσιμότητα του χρέους, μεταξύ άλλων μέσω μεγαλύτερης έμφασης στην ποιότητα και τη σύνθεση των προϋπολογισμών. Όσον αφορά τη ζώνη του ευρώ, τα κράτη μέλη πρέπει να επιδιώξουν έναν συνολικό δημοσιονομικό προσανατολισμό, ο οποίος εξισορροπεί δεόντως την ανάγκη διασφάλισης βιωσιμότητας και την ανάγκη στήριξης των επενδύσεων. 4 15314/16 Συμπεράσματα του Συμβουλίου (ECOFIN) σχετικά με την εξάλειψη των εμποδίων στις επενδύσεις τα οποία εντοπίσθηκαν στα πλαίσια του τρίτου πυλώνα του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 5
Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου υπογραμμίζεται η σημασία της παρακολούθησης των επιδόσεων και της υλοποίησης της πολιτικής, περιλαμβανομένης της εφαρμογής των ανά χώρα συστάσεων, καθ όλο το έτος. Το ιστορικό επιδόσεων της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων πρέπει να βελτιωθεί και θα συζητηθεί στο Συμβούλιο τον Μάρτιο, βάσει διεξοδικής αξιολόγησης από την Επιτροπή. Ενθαρρύνεται η συνέχιση του αποδοτικού και ανοικτού διαλόγου στις πρωτεύουσες μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, καθώς και η μεγαλύτερη συμμετοχή των εθνικών ενδιαφερόμενων φορέων. Όσον αφορά την Έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης, το Συμβούλιο συμφώνησε με την ανάλυση της Επιτροπής και εξέφρασε ικανοποίηση για την πρόοδο που σημείωσαν τα κράτη μέλη στη διόρθωση μακροοικονομικών ανισορροπιών. Ταυτόχρονα, το Συμβούλιο υπογράμμισε ότι χρειάζονται περαιτέρω δράσεις πολιτικής και συμφώνησε με τον κατάλογο των 13 κρατών μελών που η Επιτροπή προσδιόρισε για τη διενέργεια Εμπεριστατωμένων Επισκοπήσεων (IDR), που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις ανά χώρα που δημοσιεύθηκαν τον Φεβρουάριο από την Επιτροπή. Στις 20 Φεβρουαρίου 2017, το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας διεξήγαγε θεματική συζήτηση για θέματα που αφορούν τον τομέα των δημόσιων συμβάσεων στο πλαίσιο της Ετήσιας Επισκόπησης της Ανάπτυξης 2017 και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η συζήτηση βασίστηκε επίσης στα πορίσματα πέντε συζητήσεων που διεξήγαγε η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για την Ανταγωνιστικότητα και την Ανάπτυξη, η οποία επικεντρώθηκε σε θέματα που αφορούν την ενιαία αγορά (μεταξύ άλλων, τις δημόσιες συμβάσεις) και στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι Υπουργοί τόνισαν την εξαιρετική σημασία των δημόσιων συμβάσεων ως μέσου προώθησης της καινοτομίας, της ανταγωνιστικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης και ως βασικού στοιχείου ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς. Με τις κυβερνήσεις της ΕΕ να δαπανούν περίπου το 14% του ΑΕγχΠ για δημόσιες συμβάσεις, επιβάλλεται να διασφαλίζεται ότι οι συμβάσεις είναι οι πλέον συμφέρουσες για το δημόσιο χρήμα. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 6
Οι Υπουργοί αντάλλαξαν εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές και επισήμαναν βασικές πολιτικές στις οποίες πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων. Η «επαγγελματικοποίηση» της ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων τόσο ως προς τους ανθρώπινους πόρους όσο και ως προς τις διαδικασίες, καθώς και η προώθηση πληθώρας κατευθυντήριων γραμμών, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και επεξηγηματικών σημειώσεων, είναι απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος δημόσιων συμβάσεων. Πολλοί Υπουργοί τόνισαν τις δυνατότητες της στρατηγικής χρήσης των δημόσιων συμβάσεων, στην οποία συνεκτιμώνται περιβαλλοντικές και κοινωνικές πτυχές ή το δυναμικό καινοτομίας κατά τη διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων. Οι Υπουργοί υπογράμμισαν επίσης τη σημασία του προσδιορισμού και της συλλογής δεδομένων σχετικών με την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, προκειμένου να βελτιώνονται η παρακολούθηση και η διαφάνεια και να εντοπίζονται παρατυπίες, εντούτοις τόνισαν ότι ο διοικητικός φόρτος για τις επιχειρήσεις και τα κυβερνητικά όργανα πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, όπου ζητήματα δημόσιων συμβάσεων εξετάζονται συστηματικά στις ανά χώρα συστάσεις με ανομοιογενή πρόοδο ως προς την εφαρμογή τους, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη στήριξη της συμμετοχής των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις, καθώς και στην προώθηση της ψηφιοποίησης των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων. Απασχόληση, εκπαίδευση και κοινωνική ένταξη Οι κοινωνικές πτυχές διαδραματίζουν όλο και σημαντικότερο ρόλο στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, καθώς οι έννοιες του μη αποκλεισμού και της δικαιοσύνης είναι καθοριστικής σημασίας για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη, προς όφελος όλων των πολιτών, για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ΕΕ και για την προαγωγή των κοινών ευρωπαϊκών αξιών. Η άποψη αυτή εκφράστηκε και στις συζητήσεις στο πλαίσιο του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017, ιδίως κατά τη διάρκεια των συνόδων του Συμβουλίου Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO) και του Συμβουλίου Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού (EYCS). Έπειτα από μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων στις 8 Δεκεμβρίου 2016, το Συμβούλιο EPSCO της 3ης Μαρτίου 2017 πραγματοποίησε συζήτηση προσανατολισμού για την εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα, και ειδικότερα για τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας και για τη μείωση των αποκλίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2017. Στη σύνοδο αυτή το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα σχετικά με την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2017 και την Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση 5, και επίσης ενέκρινε την Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση 6. 5 6885/17 Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2017 και την Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση (EPSCO) 6 6887/17 Κοινή Έκθεση για την απασχόληση 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 7
Οι Υπουργοί τόνισαν ότι η οικονομική και κοινωνική κατάσταση, καθώς και η κατάσταση της απασχόλησης στην Ένωση έχει σημειώσει βελτίωση, αλλά απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για να συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες οι ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η αυξημένη εστίαση του Εξαμήνου στην απασχόληση και τις κοινωνικές πτυχές έτυχε ευρύτατης αποδοχής, όπως και η εντατικοποίηση του διαλόγου με την Επιτροπή, για τον οποίο οι Υπουργοί εξέφρασαν την ελπίδα ότι θα εξακολουθήσει να διευρύνεται περαιτέρω. Υποστήριξαν ότι το Εξάμηνο αποτελεί κατάλληλο πλαίσιο για την προώθηση των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών των κρατών μελών και για την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, ιδίως μέσω αξιολογήσεων από ομοτίμους, οι οποίες παρέχουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αντλούν αμοιβαία διδάγματα, λαμβάνοντας υπόψη τη συγκεκριμένη κατάσταση κάθε χώρας και το ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί προσέγγιση ενιαίας αντιμετώπισης. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχουν σφαιρικό χαρακτήρα και να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στα τμήματα του πληθυσμού που τη χρειάζονται περισσότερο. Οι διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη, και ειδικότερα η ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων, με σεβασμό των εθνικών πρακτικών και πλαισίων, είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η αυξημένη οικειοποίηση και ο δίκαιος χαρακτήρας των μεταρρυθμίσεων, καθώς και η βελτίωση των αποτελεσμάτων. Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο οικονομικό πλαίσιο, όπου η τεχνολογία διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο και μετασχηματίζει τις αγορές εργασίας, οι Υπουργοί υπογράμμισαν την ανάγκη επένδυσης στις δεξιότητες, την εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση, καθώς και διασφάλισης της ένταξης των νέων, των ηλικιωμένων και των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας. Τα οφέλη της συνεργατικής οικονομίας θα πρέπει να αποκομισθούν χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο τα συστήματα κοινωνικής προστασίας ούτε η ποιότητα των θέσεων εργασίας. Η πλήρης συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και η βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής χαρακτηρίστηκαν ουσιώδους σημασίας για τη μεγιστοποίηση των οικονομικών δυνατοτήτων του εργατικού δυναμικού. Η καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων εξακολουθούν να χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, ιδίως δεδομένων των μεγάλων αποκλίσεων εντός και μεταξύ των κρατών μελών. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 8
Στη σύνοδό του της 17ης Φεβρουαρίου 2017, το Συμβούλιο EYCS (Παιδεία) πραγματοποίησε δημόσια συζήτηση προσανατολισμού με θέμα τη συμβολή της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην κοινωνική συνοχή και την προαγωγή κοινών ευρωπαϊκών αξιών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2017. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι Υπουργοί τόνισαν τη μεγάλη σημασία του ζητήματος αυτού λαμβάνοντας υπόψη τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η εκπαιδευτική πολιτική στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς βασισμένης σε ενεργούς πολίτες οι οποίοι μοιράζονται κοινές ευρωπαϊκές αξίες και ενστερνίζονται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την πολυμορφία. Αν και βασικός στόχος παραμένει να παρέχονται στους νέους οι απαραίτητες δεξιότητες για την ενεργό συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας, οι Υπουργοί τόνισαν και την ολοένα μεγαλύτερη σημασία της εκπαίδευσης ως μέσου που προάγει την ένταξη με σεβασμό στην πολυμορφία και με βάση τις κοινές αξίες, τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας, την κριτική σκέψη και την κοινωνική συνοχή, αντιδρώντας στις τάσεις ριζοσπαστικοποίησης που μπορεί να οδηγήσουν σε βίαιο εξτρεμισμό, ρατσισμό και μισαλλοδοξία. Πρωτοβουλίες όπως το νέο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης και το πρόγραμμα Erasmus+ επισημάνθηκαν ως σημαντικά σύμβολα των ευρωπαϊκών αξιών, που έχουν συμβάλει ουσιαστικά στη θετική εξέλιξη πολλών νέων. Με βάση τα πλέον πρόσφατα αποτελέσματα του Προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA) του ΟΟΣΑ του 2015, που δείχνουν τις αρνητικές επιπτώσεις των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων στο συνολικό εκπαιδευτικό επίπεδο του εκπαιδευόμενου, οι Υπουργοί συζήτησαν βέλτιστες πρακτικές για την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και κατάρτισης για όλους, και ιδίως για τον μετριασμό των εκπαιδευτικών ανισοτήτων μέσω της παροχής υποστήριξης σε περιθωριοποιημένους μαθητές που έχουν διαφορετικές και ιδιαίτερες ανάγκες ή διατρέχουν κίνδυνο πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και κοινωνικής και οικονομικής υστέρησης, με εξατομικευμένες, ειδικά προσαρμοσμένες λύσεις. Οι Υπουργοί δήλωσαν ότι είναι, ως εκ τούτου, ζωτικής σημασίας να απομακρυνθούν οι πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης καθώς και τα συστήματα αξιολόγησης από την προσέγγιση ενιαίας αντιμετώπισης. Οι βασικές δράσεις θα πρέπει να έχουν διά βίου χαρακτήρα και θα πρέπει να αρχίζουν ήδη από τη νηπιακή ηλικία με παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται αμέσως μόλις διαπιστωθούν κίνδυνοι ή δυσκολίες. Το βασικό μήνυμα των Υπουργών εν προκειμένω είναι ότι τα σχολεία και τα άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα πρέπει να διαθέτουν επαρκή ευελιξία, προκειμένου να καταστεί δυνατή η καινοτόμος αντιμετώπιση συγκεκριμένων καταστάσεων. Ωστόσο, ενώ η εκπαίδευση και η κατάρτιση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, ένα ευρύ και συντονισμένο φάσμα ισχυρών κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών είναι απαραίτητο για την επιτυχή στήριξη της κοινωνικής συνοχής και του μη αποκλεισμού. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 9
Δεδομένου ότι οι καλά καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στο επίκεντρο ενός εύρυθμου εκπαιδευτικού συστήματος, η συζήτηση επικεντρώθηκε επίσης στις βέλτιστες πρακτικές για τη στήριξη της συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης των εκπαιδευτικών, των εκπαιδευτών και του λοιπού εκπαιδευτικού προσωπικού. Η συζήτηση ανέδειξε διάφορα βασικά στοιχεία, όπως τα προγράμματα συνεχούς κατάρτισης καθ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας των εκπαιδευτικών, η δημιουργία πλατφορμών για τη διευκόλυνση και την προώθηση της αλληλοδιδαχής από ομοτίμους και η ένταξη θεμάτων όπως η ηθική, η ιθαγένεια και η πολιτική στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Πράσινος προσανατολισμός του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου Το Συμβούλιο συζήτησε επίσης το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο από περιβαλλοντική άποψη. Καθώς το οικονομικό σύστημα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθεσιμότητα και τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, οι οποίοι είναι περιορισμένοι, ο πράσινος προσανατολισμός της οικονομίας και η προώθηση της μετάβασης σε μια οικονομία κυκλική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων αποκτούν ουσιαστική σημασία για την εξασφάλιση της μελλοντικής ανταγωνιστικότητας και της μακροπρόθεσμης βιώσιμης και συμμετοχικής ανάπτυξης. Στις 28 Φεβρουαρίου 2017, το Συμβούλιο «Περιβάλλον» προέβη σε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τον Πράσινο προσανατολισμό του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Στο πλαίσιο αυτό, οι Υπουργοί συζήτησαν επίσης την ανακοίνωση με θέμα «Επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ (ΕΠΕ)» (έγγρ. 5967/17 + ADD 1), η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 6 Φεβρουαρίου 2017. Στόχος της Επισκόπησης και των 28 εκθέσεων ανά χώρα που συνοδεύουν την ανακοίνωση είναι να προσφέρουν στα κράτη μέλη ένα εργαλείο για να βελτιώσουν την εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ και να συμβάλουν στην ενίσχυση του πράσινου προσανατολισμού του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 10
Οι Υπουργοί αναγνωρίζουν ότι η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2017 περιέχει ορισμένα βασικά περιβαλλοντικά στοιχεία. Ειδικότερα, τονίζει τη σημασία των βιώσιμων επενδύσεων που συνδέονται με το κλίμα και της στήριξης για τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ωστόσο, ορισμένοι Υπουργοί εξέφρασαν τη λύπη τους για το γεγονός ότι, γενικά, η επισκόπηση εξακολουθεί να δίνει πολύ λίγη έμφαση στις περιβαλλοντικές πτυχές και τις πτυχές βιωσιμότητας και δεν συμπεριλαμβάνει ορισμένα βασικά εργαλεία για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την πράσινη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων της αποδοτικότητας των πόρων, της πράσινης οικονομίας, των πράσινων θέσεων εργασίας, της βιώσιμης καινοτομίας, των συνεργειών μεταξύ πράσινης και γαλάζιας οικονομίας και της πράσινης χρηματοδότησης. Επιπλέον, οι Υπουργοί υπογράμμισαν τη σημασία των συνδέσμων με το 7ο ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (ΠΔΠ), τη στρατηγική «Ευρώπη του 2020» και την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο κατάλληλος πράσινος προσανατολισμός του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα ήταν επωφελής από την άποψη της ανάπτυξης και της απασχόλησης και θα συνέβαλλε στην αποτελεσματική εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 σε επίπεδο ΕΕ. Τονίστηκε επίσης η ανάγκη να εξασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα των εν λόγω διαδικασιών, με παράλληλη αποφυγή των επικαλύψεων. Οι Υπουργοί εξέφρασαν ικανοποίηση για τη νέα πρωτοβουλία της Επιτροπής «Επισκόπηση της Περιβαλλοντικής Εφαρμογής», ως χρήσιμο εργαλείο που θα διευκολύνει τη βελτίωση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο και θα συμβάλει στον πράσινο προσανατολισμό του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ανάγκη να βασίζονται σε ασφαλή επιστημονικά δεδομένα οι διαπιστώσεις των εθνικών εκθέσεων. Τέλος, οι Υπουργοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την ευκαιρία που παρέχει η ΕΠΕ στα κράτη μέλη να ξεκινήσουν διάλογο και συνεργασία με την Επιτροπή και μεταξύ τους («πρωτοβουλίες μεταξύ ομοτίμων»), ώστε να εξετάσουν τις αντίστοιχες προτεραιότητές τους, να αντιμετωπίσουν τις κοινές προκλήσεις και να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές. 6756/17 ΓΕΧ/ριτ 11