Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΕΣ Από την προβιομηχανική στη βιομηχανική εποχή. Η Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία. Η εξάπλωση της Βιομηχανικής Επανάστασης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Από την προβιομηχανική στη βιομηχανική εποχή Τρία ήταν τ α βασικά γνωρίσματα α υ το ύτ ο υ νέου συστήματος: α) η υποκατάσταση τ ο υ ανθρώπου σε πολλούς τ ο- μ ε ί ςτ η ς παραγωγικής διαδικασίας από τ η μηχανή β) η αντικατάσταση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας (υδατόπτωση, αιολική ε ν έ ρ γ ε ι α κ.ά.) από ν έ ε ς, ι δ ι α ί τ ε ρ α τ ο γαιάνθρακα γ) η χρήση νέων και άφθονων πρώτων υλών, ι δ ι α ί τ ε ρα ανόργανων
Από την προβιομηχανική στη βιομηχανική εποχή Δ ι ά φ ο ρ ε ς ε φ ε υ ρ έ σ ε ι ς και τεχνολογικά ε πι-τ ε ύ γ μ α τ α είχαν ως αποτέλεσμα να α υ- ξ η θ ο ύ νκ α τ α κ ό ρ υ φ α η παραγωγικότητα και το κατά κεφαλήν ε ι σ ό δ ημ α τ ο υ ανθρώπου. Για πρώτη φ ο ρ ά στην ιστορία τ ο υ ανθρώπου η οικονομική ανάπτυξη υπήρξε τόσο μεγάλη.
Από την προβιομηχανική στη βιομηχανική εποχή Η Βιομηχανική Επανάσταση δ η μ ι- ο ύ ρ γ η σ ε τ ι ς προϋποθέσεις γ ι α τ η θ ε α μ α τ ι κ ή αύξηση τ ο υ πληθυσμού τ ης Ευρώπης και τ ο υ κόσμου γ ε ν ι κ ό τ ε - ρα.
Δ ρ α μ α τ ι κ έ ς α λ λ α γ έ ς και διαφοροποιήσεις προκλήθηκαν επίσης στον συσχετισμό δυνάμεων μ ε τ α ξ ύ των βιομηχανικών ευρωπαϊκών χωρών αφενός και μ ε τ α ξ ύ τ η ς Ευρώπης ως συνόλου και τ ο υ υπόλοιπου κόσμου α φ ε τ έ ρ ο υ, καθώς και στις σχέσεις των διαφόρων κοινωνικών τάξεων σε κάθε χώρα.
Η Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία Ο λόγος γ ι α τ ο ν οποίο οι επαν α σ τ α τ ι κές α λ λα γ έ ς στην τ ε χ ν ο λ ο γ ί α και στην οργάνωση τ η ς βιομηχανικής παραγωγής συνέβησαν πρώτα στην Αγγλία είναι ότι εκεί υπήρχαν οι κ α τ ά λ λη λ ε ς συνθήκες.
Στην Αγγλία εξάλλου υπήρχαν τα απαραίτητα κεφάλαια για επενδύσεις από τ η συσσώρευση πλούτου που εξασφάλισε η Εμποριική Επανάσταση. Υπήρχε επίσης το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό, καθώς και το αγροτικό πλεόνασμα από τις περιφράξεις κοινοτικών γαιών από τους μεγάλους γαιοκτήμονες στα κτήματά τους.
Η Αγγλία, επιπλέον, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης, ελεγχόμενες πηγές πρώτων υλών και αγορές των βιομηχανικών προϊόντων στις αποικίες της, καθώς και τον απαραίτητο εμπορικό στόλο για την ασφαλή μεταφορά των προϊόντων.
Η Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία Διέθετε, ακόμη, ένα εξαιρετικά ανεπτυγμένο σύστημα πλωτής και οδικής συγκοινωνίας, καθώς και μεγάλες ποσότητες γαιάνθρακα σε βάθος που επέτρεπε την εξόρυξή του με τ α μέσα τ η ς εποχής. Στην Αγγλία επίσης είχαν ατονήσει οι μεσαιωνικές συντεχνίες, σε βαθμό που να μην προβάλλουν προσκόμματα στην ανεξέλεγκτη παραγωγή προϊόντων. Τέλος, η Αγγλία δ ι έ θ ε τ ε ανεπτυγμένο πιστωτικό σύστημα, αλλά και νομοθεσία που ευνοούσε την απρόσκοπτη λειτουργία τ η ς αγοράς.
Η εξάπλωση της Βιομηχανικής Επανάστασης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το οικονομικό άλμα της Αγγλίας υποχρέωσε και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να στραφούν προς την ίδια αναπτυξιακή κατεύθυνση, επειδή τα αγγλικά βιομηχανικά προϊόντα απειλούσαν με ολοσχερή καταστροφή τις παλαιές βιοτεχνίες των ηπειρωτικών χωρών της Ευρώπης. Σε α ν τ ί θ ε σ η προς την Αγγλία, την εκβιομηχάνιση στην Ευρώπη ανέλαβαν και προώθησαν οι κυβερνήσεις, με παρεμβάσεις που δεν επέτρεπαν την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς.
Η εξάπλωση της Βιομηχανικής Επανάστασης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Οι παρεμβάσεις αυτές οδηγούσαν αφενός σε διασπάθιση πολύτιμων εθνικών πόρων σε επιχ ε ι ρ η μ α τ ί ε ς ευνοούμενους τ η ς πολιτικής εξουσίας -όχι κατ' ανάγκην ικανούς- και αφετέρου στη «μετανάστευση» κεφαλαίων στην Αγγλία. Με κ α θ υ σ τ έ ρ η σ η, λοιπόν, επιτεύχθ η κ ε η εκβιομηχάνιση σε χ ώ ρ ε ς τ η ς Ευρώπης, όπως στο Βέλγιο, στη Γαλλία, στις χ ώ ρ ε ς τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς και τ η ς β ό ρ ε ι α ς Ιταλίας. Οι βιομηχανικές χώρες τ η ς Ευρώπης και οι Η Π Α αποτελούσαν κατά τον 19ο αιώνα τ ο κέντρο ε ν ό ς παγκόσμιου οικονομικού συστήματος.
Η εξάπλωση της Βιομηχανικής Επανάστασης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το σύστημα α υ τ ό ή τ α ν μοναδικό, α λ λά και ε υ α ί σ θ η τ ο και ε ύ θ ρ α υ σ τ ο : βασιζόταν στη συνεχή α ύ ξ η σ η τ ο υ πληθυσμού τ η ς Ευρώπης, στην ε λ ε ύ θ ε ρ η μ ε τ α ν ά σ τ ε υ σ η ανθρώπινου δυναμικού και κεφαλαίων έξω από τ η ν Ευρώπη, στην ε κ λ ε- κ τ ι κ ή ανάπτυξη τ η ς βιομηχανίας σε περιοχές τ ο υ κόσμου, στην ανάπτυξη των συγκοινωνιών και των επικοινωνιών, καθώς και τ ο υ ασφαλιστικού και τ ρ α π ε ζ ι κ ο ύ συστήματος, και στην αύξηση τ ο υ δ ι ε θ ν ο ύ ς εμπορίου.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ