1 Ομιλία στο forum του economist Να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για τη πρόσκληση σε ένα συνέδριο που έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας, τόσο για το αντικείμενό του, τον αγροτικό χώρο, όσο και για τη παρουσία του Επιτρόπου Γεωργίας της Κομισιόν, του κ.χόγκαν. Φίλ σε ευχαριστούμε πολύ και για τη χθεσινή σου παρουσία στην αγροτική Δυτική Μακεδονία. Θα ήθελα αγαπητοί σύνεδροι να ξεκινήσω την ομιλία μου με δυο επισημάνσεις. Η πρώτη είναι ότι ο σφυγμός της ανάκαμψης της χώρας μας χτυπάει στον πρωτογενή τομέα. Η ελληνική γη κρατάει σταθερές οικονομικές αξίες και η παραγωγική ύπαιθρος μπορεί να αξιοποιηθεί πολλαπλά. Να σηκώσει μεγάλο βάρος της οικονομικής ανάκαμψης στην υπόθεση αυτή. Η δεύτερη επισήμανση είναι ότι, αυτή τη νέα πραγματικότητα, τη συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο, το πολιτικό προσωπικό της χώρας, ο επιχειρηματικός κόσμος και οι επενδυτές και κυρίως οι ίδιοι οι παραγωγοί, Αυτό είναι το πιο ενθαρρυντικό σημάδι. Ο 1
2 αγροδιατροφικός τομέας από παίχτης πάγκου τα τελευταία τριάντα χρόνια μπαίνει στην βασική ενδεκάδα. Η αμέσως επόμενη παρατήρηση που έχω να κάνω είναι ότι για να δώσουμε μια ασφαλή απάντηση στο ερώτημα, αν μπορεί η Ελλάδα να πρωταγωνιστήσει στον τομέα της αγροτικής επιχειρηματικότητας στην νοτιοανατολική Ευρώπη, πρέπει να πάμε επαγωγικά από το έλασσον στο μείζον και να δούμε τις παραμέτρους σαν σύνολο και όχι μόνο τις φορολογικές ελαφρύνσεις και τη μείωση του κόστους παραγωγής. Ας βάλουμε λοιπόν τα πράγματα σε μια σειρά στο ερώτημα αυτό, που δεν είναι ερώτημα εργασίας αλλά εφαρμοσμένης πολιτικής. Καταρχήν η Ελλάδα, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή με την δημοσιονομική και οικονομική κρίση, είναι στην ευρύτερη περιοχή μια δημοκρατική χώρα συγκριτικά ισχυρή, με πολιτική σταθερότητα, θεσμούς κατοχυρωμένους, ασφάλεια και ασφάλεια επενδύσεων, δημόσια διοίκηση, εκπαιδευμένους επιστήμονες, επαγγελματίες και έμπειρο εργασιακό προσωπικό. 2
3 Με όλα τα στραβά βεβαίως που μπορεί αναντίρρητα να εντοπίσει κάποιος στα παραπάνω και να έχει δίκιο. Από την άποψη αυτή θεωρώ ότι είναι σε πλεονεκτικότερη θέση από τις υπόλοιπες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στην κυβέρνηση αναγνωρίσαμε από την πρώτη στιγμή τη σπουδαιότητα του αγροδοατροφικού τομέα και βάλαμε ως στόχο να υλοποιήσουμε ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας και την αναζωογόνηση της Υπαίθρου όπου παραγωγοί, επιχειρηματίες, γεωτέχνες, μπορούν να ανοίξουν δρόμους και οπτικές που πιθανόν δεν έχουμε μέχρι τώρα καταφέρει ή μας έχουν διαφύγει. Ας δούμε τώρα μια - μια τις παραμέτρους που συνθέτουν την βεντάλια της ανταγωνιστικότητας και τι εμείς ως κυβέρνηση έχουμε κάνει καταρχήν σχετικά με το κόστος παραγωγής. Οι ανάγκες σε ενέργεια είναι ένα από τα πρώτα ζητήματα στην παραγωγή. Στον τομέα αυτό Ιδιαίτερα στη φυτική παραγωγή το κόστος αγγίζει το 60% του συνολικού κόστους παραγωγής. Με το πρόγραμμα net metering οι 3
4 αγρότες μπαίνουν στον συμψηφισμό ενέργειας, δηλαδή να μπορεί να εγκαταστήσει ένα φ/β σύστημα και η ενέργεια που θα παράγει να συμψηφίζεται με αυτήν της κατανάλωσης. Το συγκεκριμένο μέτρο θα προκηρυχθεί άμεσα και θα ενταχθεί σε σχέδια βελτίωσης. Θα δώσουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στις συμπράξεις. Στην κτηνοτροφία μας το κόστος ζωοτροφών ανέρχεται στο 75% του κόστους παραγωγής. Προχωρήσαμε ήδη στη ρύθμιση των βοσκήσιμων γαιών, με την οποία αντιμετωπίζονται 3 βασικά ζητήματα: τη διαχείριση 79 εκατ. στρεμμάτων δασικών εκτάσεων που σήμερα βόσκονται, την επιλεξιμότητα για τις ενισχύσεις και η χρήση των δικαιωμάτων βοσκής από τους κτηνοτρόφους. Θέλουμε να εκμεταλλευτούμε τις βοσκές που παράγουν αυτές οι εκτάσεις με την αειφορική τους διαχείριση κατανέμουμε αυτές τις εκτάσεις σε επιμέρους λιβαδικές μονάδες, οι οποίες θα κατανεμηθούν στη συνέχεια στους κτηνοτρόφους, ώστε κάθε κτηνοτροφική εκμετάλλευση να έχει τη δική της λιβαδική μονάδα. Θέλουμε να προσφέρουμε στα αγροτικά ζώα μια πράσινη και τρυφερή βοσκήσιμη ύλη για το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου. Φυσικά και δεν μπορούμε να είμαστε 4
5 ανταγωνιστικοί όταν πληρώνουμε πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο για εισαγωγή σόγιας. Πρόκειται για μια μεγάλη παρέμβαση στο κόστος παραγωγής της και υλοποίηση οραματικής πολιτικής στην οργάνωση της αιγοπροβατοτροφίας. Βάζουμε τις επόμενες ημέρες σε δημόσια διαβούλευση τη νομοθετική μας πρόταση σταθμό για τη ρευστότητα και τις ελληνοποιήσεις, την υποχρεωτική επισήμανση προέλευσης για το γάλα, τόσο στις συσκευασίες γάλακτος, όσο και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και για τα προϊόντα κρέατος, για τα οποία παρότι υπάρχει αντίστοιχη υποχρέωση δεν φτάνει μέχρι το καταναλωτή, Αντιμετωπίσαμε το ζήτημα της ρευστότητας δημιουργώντας και την κάρτα του αγρότη με χαμηλό επιτόκιο, που βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από το τραπεζικό σύστημα. Εξασφαλίσαμε έτσι χαμηλότοκη χρηματοδότηση στους αγρότες δικαιούχους βασικής ενίσχυσης για τη κάλυψη αναγκών τους που σχετίζονται με την αγροτική τους εκμετάλλευση. Η θέσπιση του εργόσημου για τους εργάτες γης που είναι στην συντριπτική τους πλειοψηφία μετανάστες, έλυνε το 5
6 ζήτημα εργατικών χεριών, ήταν μια καινοτομία στον ασφαλιστικό χώρο, και ταυτόχρονα μια ανθρώπινη υποχρέωση προς τους οικονομικούς μετανάστες. Η εφαρμογή αυτή θα επεκταθεί και στην οικογενειακή εργασία και η δαπάνη θα υπολογίζεται στο κόστος των εισροών και θα μειώνει το φορολογητέο εισόδημα. Στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό η παρέμβασή μας με τη καθιέρωση αφορολόγητου και εθνικής σύνταξης αποτελούν κατακτήσεις για τον αγροτικό χώρο. Τονίζω για μια ακόμη φορά προς τους αγρότες : Φυλάξτε το ως κόρη οφθαλμού Θεσπίσαμε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των συνεταιρισμών, που δίνει ιδιαίτερο βάρος στις ομάδες και οργανώσεις παραγωγών και στις διεπαγγελματικές οργανώσεις. Εμείς πιστεύουμε ότι ο συνεργατισμός θα είναι ένα από τα βασικότερα εργαλεία μείωσης του κόστους παραγωγής. Δεν θα επιτρέψουμε να κυριαρχήσουν στο χώρο άλλες σκοπιμότητες. 6
7 Η εν δυνάμει αξιοποιήσιμη δημόσια γη είναι για τη χώρα μας τεράστιος πλούτος με πολύ μεγάλο επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Στόχος μας είναι η συγκεκριμένη περιουσία να αξιοποιηθεί για τη στήριξη της αγροτικής δραστηριότητας και να δίδεται με μακροχρόνια ενοικίαση στο πλαίσιο σχεδίων βελτίωσης ή για παραγωγή ζωοτροφών ώστε να μειωθεί το υψηλό κόστος παραγωγής της ελληνικής κτηνοτροφίας. Επαναφέρουμε με τον θεσμό των αγροτικών συμβούλων τον γεωτεχνικό, τον γεωπόνο και τον κτηνίατρο, στο χωράφι και στο στάβλο. Στόχος μας είναι όχι μόνο η προσφορά δωρεάν συμβουλών, που σήμερα γίνονται από τους προμηθευτές των εφοδίων τους, με ότι αυτό συμβαίνει αλλά και η προώθηση αειφόρων και καινοτόμων δράσεων. Θα δημιουργηθούν τουλάχιστον 300 δομές σε όλη τη χώρα και θα απασχοληθούν πάνω από 1000 γεωτεχνικοί. Φυσικά οι παρεμβάσεις αυτές από μόνες τους δεν αρκούν. Θα πρέπει να ενισχυθούν από μια σειρά άλλες παραμέτρους, ορισμένες όπως : 7
8 Πρώτον συνέργειες. Και όταν λέω συνέργειες εννοώ σε όλα τα επίπεδα. Σε επίπεδο κυβέρνησης και υπουργείων, σε επίπεδο επενδυτών και επιχειρηματιών, σε επίπεδο εμπόρων και εξαγωγέων και φυσικά εννοώ πρωτίστως τον υγιή συνεργατισμό των ίδιων των παραγωγών. Δεύτερον καινοτομία. Καινοτομία πολύπλευρη, σε προϊόντα, στο marketing, στην τυποποίηση, στην ηλεκτρονική επικοινωνία, στις πωλήσεις, σε όλα. Λαμβάνοντας υπόψη και την πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς, την αδυναμία των επιχειρήσεων να επενδύσουν κατά μόνας στην Έρευνα Τεχνολογία Καινοτομία για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με υψηλή προστιθέμενη αξία, είναι ανάγκη να προωθηθούν και σε αυτό το τομέα συνεργασίες. Τρίτον πρέπει να διαχυθούν τα μέτρα και να αξιοποιηθεί στο έπακρο το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 για την αξιοποίηση συνεργασιών στον αγροδιατροφικό τομέα, καθώς δίνεται η ευκαιρία για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών - καινοτομιών, στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων αλλά και στον τομέα των τροφίμων, 8
9 όπως επίσης στην αναζήτηση νέων καλλιεργητικών πρακτικών και πρακτικών παραγωγής που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Τέταρτον η προώθηση των εξαγωγών.υπερασπιζόμαστε την προώθηση των προϊόντων μας στις διεθνείς αγορές μέσα από συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. που το 2016 έφτασαν τα 150 εκατ. ευρώ, αλλά και στα πλαίσια των συμφωνιών της Ε.Ε. με τρίτες χώρες, όπως Καναδάς και Νότια Αφρική, όπου για τη φέτα, για παράδειγμα προβλεπόταν μετά την μεταβατική 5ετία να μπορούν να κυκλοφορούν ως φέτα νότιας Αφρικής και Καναδά, ή «Feta style» ή «feta type», ενώ με τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αναθεώρηση της συμφωνίας πριν τη λήξη της 5ετίας προς τη κατεύθυνση της πλήρους προστασίας, θα καταργηθεί η χρήση του όρου φέτα σε όλα τα λευκά τυριά. Και θέλω να ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά το κ. Χόγκαν τόσο για τη ουσιαστική συμβολή του σε αυτή την απόφαση να συμβάλλει προς αυτή τη κατεύθυνση με τη προσωπική του συμμετοχή. 9
10 Η χώρα μας αποτελεί από μόνη της brand name και αυτό το έχουν κτίσει η ταυτότητα του τόπου και οι άνθρωποι της ελληνικής υπαίθρου. Η καθαρότητα και η θρεπτική αξία των προϊόντων της ελληνικής γης είναι τα μεγάλα πλεονεκτήματα τους, με τα οποία μπορούν να ανταγωνισθούν στα ίσια τις καλλιέργειες και παραγωγές μεγάλης κλίμακας αλλά αμφίβολης ποιότητας. Συνοψίζοντας μπορούμε να ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι έχουμε όλα τα προσόντα, όλα τα πλεονεκτήματα που μπορούν να μας καταστήσουν προταγωνιστές στην αγροτική επιχειρηματικότητα στην μείζονα περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. 10