Κλινική Άςκηςη ςτη Λογοπαθολογία 1

1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Κλινική Άςκηςη ςτη Λογοπαθολογία 1 Ενότητα 6: Αναλφοντασ την τοματοπροςωπική Εξζταςη Σαφιάδθσ Διονφςιοσ

2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Σμιμα Λογοκεραπείασ Κλινική Άςκηςη ςτη Λογοπαθολογία 1 Ενότητα 6: Αναλφοντασ τθν τοματοπροςωπικι Εξζταςθ. Σαφιάδθσ Διονφςιοσ Εργαςτθριακόσ υνεργάτθσ Ιωάννινα, 2015

Άδειεσ Χρήςησ Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 3 3

4 Χρηματοδότηςη Σο ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςη και Δια Βίου Μάθηςη» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Σαμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. Σο ζργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο TEI Ηπείρου» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα.

κοποί ενότητασ Διαφορετικοί τρόποι ςτοματοπροςωπικισ εξζταςθσ και ο κακοριςμόσ των εντολϊν του. Ανάλυςθσ τθσ κάκε εντολισ ωσ προσ τισ λογοπακολογικζσ διαταραχζσ. 5 5

Περιεχόμενα ενότητασ Ειςαγωγι Ερμθνεφοντασ τθν Ε Δείγμα Ε Αξιολόγθςθ Διαδοχοκίνθςθσ Δείγμα Αξιολόγθςθσ Διαδοχοκίνθςθσ 6 6

Ειςαγωγή 7

Ειςαγωγή (1 από 9) Η «ςτοματοπροςωπικι εξζταςθ (.Ε.)» είναι ςθμαντικι για μια πλιρθ αξιολόγθςθ. κοπόσ τθσ είναι να εντοπίςει ι να αποκλείςει δομικζσ ι λειτουργικζσ αιτίεσ, οι οποίεσ ςχετίηονται με τισ διαταραχζσ επικοινωνίασ ι κατάποςθσ. Σο περιεχόμενο αυτοφ του κεφαλαίου αφορά κυρίωσ ςτθν επικοινωνιακι λειτουργία. Επειδι ο ςτοματοπροςωπικόσ ζλεγχοσ για μία δυςφαγικι εξζταςθ επικεντρϊνεται περιςςότερο ςτθ μάςθςθ και τθν κατάποςθ 8 8

Ειςαγωγή (2 από 9) Σο ελάχιςτο, ζνασ κλινικόσ κα χρειαςτεί γάντια μίασ χριςεωσ, ζνα χρονόμετρο, ζνα φακό και ζνα γλωςςοπίεςτρο. Επίςθσ, μπορεί να χρειαςτεί ζνασ ράβδοσ διξεωσ/δαγκϊματοσ (για τον διαχωριςμό γλωςςικϊν και γνακικϊν κινιςεων), μία γάηα (για τθν διατιρθςθ τθσ γλϊςςασ ςτακερά ςε μία κζςθ), ζναν βαμβακοφόρο ςτυλεό ι ζνα μικρό κακρεφτάκι (για τθν αξιολόγθςθ τθσ υπερωϊοφαρυγγικισ κίνθςθσ. 9 9

Ειςαγωγή (3 από 9) Όταν αξιολογείτε μικρά παιδιά, ειδικά αυτά που παρουςιάηουν άρνθςθ για ςυμμετοχι, μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ζνα γλειφιτηοφρι ςτθ κζςθ του γλωςςοπίεςτρου ι του βαμβακοφόρου ςτυλεοφ. Σρόφιμα όπωσ φιςτικοβοφτυρο ι μαρμελάδεσ ι ειδικά ςπρζι με γεφςεισ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν ςε ςτρατθγικά ςθμεία μζςα ςτθν ςτοματικι κοιλότθτα, για τθν αξιολόγθςθ τθσ κίνθςθσ των χειλιϊν και τθσ γλϊςςασ. 10 1

Ειςαγωγή (4 από 9) Λάβετε υπόψθ πωσ κάποια παιδιά είναι αλλεργικά ςε ςυγκεκριμζνεσ τροφζσ. ιγουρευτείτε παίρνοντασ τθν άδεια του γονζα πριν χορθγιςετε οτιδιποτε φαγϊςιμο. Οι προφυλάξεισ κα πρζπει πάντα να ακολουκοφνται για τθν προςταςία όλων των μερϊν από πικανι επαφι με ςωματικά υγρά και πακογόνα υλικά. 11 1

Ειςαγωγή (5 από 9) Σο κζντρο λοιμωδϊν και θ διεφκυνςθ επαγγελματικισ αςφάλειασ και υγείασ (OSHA) (Να προςτεκεί ςε παρζνκεςθ για τθν Ελλάδα το Κζντρο Ελζγχου και Πρόλθψθσ Νοςθμάτων του Τπουργείου Τγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ) ζχουν κεςπίςει παγκόςμιεσ προφυλάξεισ που κα πρζπει να ακολουκοφνται για να μειϊςουν τθν ζκκεςθ ενόσ ατόμου ςε αςκζνειεσ που μεταδίδονται με το αίμα και ςυγκεκριμζνα ςωματικά υγρά. 12 1

Ειςαγωγή (6 από 9) Οι ειδικζσ προφυλάξεισ που είναι ςχετικζσ με τα περιβάλλοντα ςτα οποία εργάηονται οι λογοκεραπευτζσ καταγράφονται παρακάτω. Πάντα να κεωρείτε ότι οι εξεταηόμενοι και πικανά και το υπόλοιπο προςωπικό, αποτελοφν κίνδυνο μόλυνςθσ, γι αυτό χρθςιμοποιιςτε κατάλλθλεσ πρακτικζσ προφφλαξθσ, όπωσ: Αποςτειρϊςτε κάκε εργαλείο που χρθςιμοποιείται ςτο ςτόμα. Πλφνετε τα χζρια πριν και μετά τθν επαφι με τον εξεταηόμενο. 13 1

Ειςαγωγή (7 από 9) Φορζςτε γάντια εάν κα υπάρξει επαφι με ςωματικά υγρά, βλεννϊδεισ μεμβράνεσ ι διαρρθγμζνθ επιδερμίδα. Αφαιρζςτε τα γάντια προςεκτικά, χωρίσ να ακουμπιςετε το εξωτερικό τουσ (αναποδογυρίςτε τα όταν τα αφαιρείτε) και μετά απορρίψτε τα με αςφάλεια. Πλφνετε τα χζρια μετά τθν αφαίρεςθ των γαντιϊν. 14 1

Ειςαγωγή (8 από 9) Χρθςιμοποιείςτε προςτατευτικά ματιϊν και ςτόματοσ ςε περίπτωςθ επαφισ ςασ με ςωματικά υγρά. Φορζςτε ποδιά και καλφμματα παπουτςιϊν ςε περίπτωςθ που τα ροφχα ασ ζρκουν ςε επαφι με ςωματικά υγρά. Αλλάξτε τα ροφχα ςασ εάν πζςει πάνω τουσ αίμα ι ςωματικό υγρό από άλλο άτομο. 15 1

Ειςαγωγή (9 από 9) Μθ χρθςιμοποιείτε ποτζ τον εξοπλιςμό μιασ χριςθσ (π.χ. γάντια, γλωςςοπίεςτρο, βαμβακοφόρο ςτυλεό κλπ.) παραπάνω από μία φορά. Ακολουκιςτε τισ πολιτικζσ ελζγχου λοιμϊξεων του πλαιςίου ςχετικά με τισ διαδικαςίεσ αποςτείρωςθσ και κακαριςμοφ διάφορων επιφανειϊν και εργαλείων. 16 1

Ερμηνεφοντασ την Ε 1

Ερμηνεφοντασ την Ε (1 από 3) Η ζγκυρθ ερμθνεία των ευρθμάτων του ςτοματοπροςωπικοφ ελζγχου απαιτεί τθν πλιρθ γνϊςθ τθσ ανατομίασ, τθσ φυςιολογίασ, και τθσ εννεφρωςθσ των ςτοματοπροςωπικϊν δομϊν, ςε ςυνδυαςμό με τθν εμπειρία διεξαγωγισ τθσ ςτοματοπροςωπικισ εξζταςθσ και τθν ςυςχζτιςθ τθσ δομικισ με τθν λειτουργικι επάρκεια του μθχανιςμοφ. Η ικανότθτα χοριγθςθσ τθσ ςτοματοπροςωπικισ εξζταςθσ χρειάηεται χρόνο και εμπειρία για να αναπτυχκεί. 18 1

Ερμηνεφοντασ την Ε (2 από 3) Πολλζσ κοινζσ παρατθριςεισ από τθν ςτοματοπροςωπικι εξζταςθ και πικανζσ κλινικζσ επιπλοκζσ περιγράφονται ςτθν επόμενθ ςελίδα. Αναγνωρίςτε το γεγονόσ πωσ αυτι θ λίςτα δεν τα περιλαμβάνει όλα, οφτε εξαντλεί το δυναμικό των επιπλοκϊν για κάκε εφρθμα. 19 1

Ερμηνεφοντασ την Ε (3 από 3) Οι αρχάριοι κλινικοί κα πρζπει να ςυμβουλεφονται ςθμειϊςεισ βιβλία ανατομίασ, φυςιολογίασ, και νευρολογίασ, κακϊσ και κεφάλαια που αναφζρονται ςε ςτοματοπροςωπικζσ εξετάςεισ ςε διαγνωςτικά ςυγγράμματα. Χριςιμεσ επίςθσ είναι οι πθγζσ για τισ κινθτικζσ διαταραχζσ ομιλίασ. 20 2

Δείγμα Ε 2

Δείγμα Ε (1 από 9) 22 2

Δείγμα Ε (7 από ) 28 2

Αξιολόγηςη Διαδοχοκίνηςησ 3

Αξιολόγηςη Διαδοχοκίνηςησ (1 από 3) Οι ταχφτθτεσ παραγωγισ των διαδοχοκινθτικϊν ςυλλαβϊν, επίςθσ γνωςτζσ ωσ ταχφτθτεσ εναλλαςςόμενθσ κίνθςθσ (AMR) και ταχφτθτεσ διαδοχικισ κίνθςθσ (SMR), χρθςιμοποιοφνται για να εκτιμθκεί θ ικανότθτα του αρκρωτικοφ μθχανιςμοφ να κάνει γριγορεσ εναλλαςςόμενεσ κινιςεισ ομιλίασ. Τπάρχουν δυο βαςικζσ μζκοδοι με τισ οποίεσ ςυλλζγονται αυτζσ οι μετριςεισ. 32 3

Αξιολόγηςη Διαδοχοκίνηςησ (2 από 3) Η πρϊτθ είναι μετρϊντασ τον αρικμό των επαναλαμβανόμενων ςυλλαβϊν που παράγει ο εξεταηόμενοσ μζςα ςε ζνα προκακοριςμζνο αρικμό δευτερολζπτων. Για παράδειγμα, πόςεσ επαναλιψεισ του /πα / μπορεί να παράγει ο εξεταηόμενοσ μζςα ςε 15 δευτερόλεπτα; 33 3

Αξιολόγηςη Διαδοχοκίνηςησ (3 από 3) Η δεφτερθ μζκοδοσ είναι χρονομετρϊντασ το χρονικό διάςτθμα που χρειάηεται ο εξεταηόμενοσ για να επαναλάβει ζνα προκακοριςμζνο αρικμό ςυλλαβϊν. Για παράδειγμα, πόςα δευτερόλεπτα χρειάηεται για να παράγει 20 επαναλιψεισ του /πα/; 34 3

3 Δείγμα Αξιολόγηςησ Διαδοχοκίνηςη

Δείγμα Αξιολόγηςησ Διαδοχοκίνηςη (1 από 2) 36 3

Δείγμα Αξιολόγηςησ Διαδοχοκίνηςη (2 από 2) Πθγι από «Time-by-Count Measurement of Diadochokinetic Syllable Rate, από S.G. Fletcher, 1972, Journal of Speech and Hearing Disorders, 15, pp. 763-770. 37 3

3 Βιβλιογραφία Haynes, W. o., and Pindzola, R. H. (2008). Diagnosis and evaluation in speech pathology (7 th ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon. Luterman, D. M. (2001). Counseling persons with communicative disorders and their families (4 th ed.). Austin, TX: Pro-ed. Shipley, K. G., Roseberry-McKibbin, C. (2006). Interviewing and counseling in communicative disorders: Principles and procedures (3 rd ed.). Austin, Tx: Pro-ed. Stewart, C. J., and Cash, W. B. (2007). Interviewing: Principles and practices (12 th ed.). Columbus, OH: McGraw- Hill. Tomblin, J. B., Morris, H. L., and Spriestersbach, D. C. (2002). Diagnosis in speech-language pathology (2 nd ed.). Clifton Park, NY: Delmar Learning.

3 ημείωμα Αναφοράσ Σαφιάδθσ Δ. Κλινικι άςκθςθ ςτθ Λογοπακολογία 1. ΣΕΙ Ηπείρου. Διακζςιμο από: http://eclass.teiep.gr/courses/logo135/

ημείωμα Αδειοδότηςησ Σο παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά Δθμιουργοφ-Μθ Εμπορικι Χριςθ-Όχι Παράγωγα Ζργα 4.0 Διεκνζσ [1] ι μεταγενζςτερθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, Διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el 4

4 Σζλοσ Ενότητασ

424 Σημειώματα

4 Διατήρηςη ημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το θμείωμα Αναφοράσ το θμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ Διλωςθ Διατιρθςθσ θμειωμάτων το θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ.

Σζλοσ Ενότητασ 4