ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ - ΠΡΟΠΟΝΗΣΕΙΣ; Να παρακολουθούν ή όχι οι γονείς τους επίσημους αγώνες; Οι αλματώδεις πρόοδοι συνήθως αποδίδονται από τους γονείς στο ταλέντο και τα εξαιρετικά προσόντα του παιδιού τους. Οι περίοδοι στασιμότητας και οι ήττες από την άλλη κατά κανόνα αποδίδονται στην κακή προπόνηση, τον ελλιπή σχεδιασμό ή τον ακατάρτιστο προπονητή. Πολλές φορές όμως, ακόμη και αν όλα πάνε καλά όσον αφορά στα θέματα προπόνησης, ένας αθλητής μπορεί να χάσει εξαιτίας μιας λανθασμένης - έντονης συμπεριφοράς από την πλευρά των γονιών του. Γι αυτό, καλό είναι ο γονέας που παρακολουθεί τον αγώνα του παιδιού του να - δείχνει -ήρεμος (ακόμη και αν δεν είναι στην πραγματικότητα), ώστε να μεταδώσει την ηρεμία αυτή και στο παιδί του. Είναι λάθος να φεύγει απογοητευμένος την ώρα του αγώνα του παιδιού του, όταν αυτό δεν αποδίδει καλά. Εφόσον ο γιος/κόρη του επιθυμεί να τον/την παρακολουθεί, μια τέτοια πράξη θα επηρεάσει αρνητικά την απόδοσή του/της. Να παρακολουθούν ή όχι οι γονείς τις προπονήσεις; Είναι πολύ φυσιολογικό όταν κάποιος γονέας μεταφέρει το παιδί του στον όμιλο για την προπόνησή του να θέλει να παρακολουθήσει πως πάει σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά του ίδιου γκρουπ. Πολλές φορές θα τύχει να διαπιστώσει ότι το παιδί του δεν αποδίδει καλά ή δεν προσπαθεί όσο ο ίδιος πιστεύει. Αυτό είναι φυσιολογικό. Τα παιδιά δεν είναι μικρόσωμοι ενήλικες. Δεν έχουν ούτε την ίδια διάρκεια προσοχής, ούτε τα ίδια κίνητρα για απόδοση μ έναν ενήλικα. Ο γονέας, αν θέλει να παρακολουθεί την προπόνηση του γιου/κόρης του, δεν πρέπει να επεμβαίνει με κανέναν τρόπο. Αν διαπιστώσει ότι το παιδί του δεν προσπαθεί, θα πρέπει με ήρεμο τρόπο να περιμένει μέχρι το τέλος της προπόνησης για να του το επισημάνει. Είναι λάθος να του κάνει παρατήρηση κατά τη διάρκεια της προπόνησης, όταν όλοι οι φίλοι - συναθλητές του είναι παρόντες.
Εκτός από το ότι θα πετύχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, θα δημιουργήσει ένταση στη σχέση του με το παιδί του. Το ίδιο φυσικά, ισχύει και για τεχνικές ή οποιουδήποτε άλλου είδους οδηγίες. Εκτός από το ότι αυτό είναι δουλειά του προπονητή (άρα ο γονέας επεμβαίνει στη δουλειά του), ένας γονέας δεν έχει ειδικές γνώσεις για κάτι τέτοιο. Επιπλέον, τα περισσότερα παιδιά, ειδικά κατά τη διάρκεια της εφηβείας αντιδρούν σε ότι τους λένε οι γονείς τους, πολύ περισσότερο μάλιστα σε τομείς που τα ίδια γνωρίζουν ότι οι γονείς τους δεν έχουν την απαραίτητη κατάρτιση. Το μόνο που μπορεί να πετύχει ένας γονέας που συστηματικά δίνει οδηγίες κατά τη διάρκεια των προπονήσεων είναι βραχυπρόθεσμα να δημιουργήσει ένταση και μακροπρόθεσμα να καταστρέψει τη σχέση του με το παιδί του.
ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ 1. Προσπαθήστε να περάσετε την άποψη ότι οι αγώνες είναι μια θετική εμπειρία: Για να δείξεις πόσο καλά μπορείς να παίξεις Για να δεις πόσο βελτιώθηκες με την προπόνηση. Για να γίνεις καλύτερος, να βγάλεις χρήσιμα συμπεράσματα. Για να συναντήσεις άλλους αθλητές της ηλικίας σου. Για να περάσεις καλά - να διασκεδάσεις. 2. Μειώστε τη σημασία του αποτελέσματος: Τονίστε τη καταβολή μέγιστης προσπάθειας. Μην αναφέρεστε καθόλου στο αποτέλεσμα. Μην αναφέρεστε καθόλου στο αποτέλεσμα. Τονίστε τη σημασία του να προσπαθήσει κανείς να αποδόσει σύμφωνα με το μέγιστο των δυνατοτήτων του - στόχος είναι να παίξει το παιδί όσο καλύτερα μπορεί σ εκείνο το τουρνουά. ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ: Είμαι σίγουρος ότι θα νικήσεις ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ: Ξέρω ότι μπορείς να παίξεις το ίδιο ή και καλύτερα από την προπόνηση ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ: Πρέπει να μπεις στην τετράδα του τουρνουά ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ: Είμαι σίγουρος ότι θα πας καλά, αν παίξεις όσο καλύτερα μπορείς και προσπαθήσεις πολύ ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ: Αν πας καλά στους αγώνες, θα σου πάρω μια καλύτερη ρακέτα, παπούτσια κτλ. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ: Είμαι περήφανος/η για την προσπάθεια που έχεις καταβάλει μέχρι σήμερα στις προπονήσεις ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ: Το τουρνουά αυτό είναι μια καλή ευκαιρία να δείξεις σε όλους τι αξίζεις. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ: Το τουρνουά αυτό είναι μια καλή ευκαιρία να εφαρμόσεις αυτά, που έμαθες στις προπονήσεις.
ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ Η/ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ Αποφύγετε να δώσετε τεχνικές ή τακτικές συμβουλές στο παιδί πριν ή (ακόμη χειρότερα) κατά τη διάρκεια του αγώνα. Αυτό είναι δουλειά του/της προπονητή/τριας. Αποφύγετε ν ανεβάσετε ψυχολογικά το παιδί πριν ή κατά τη διάρκεια του αγώνα. Είναι προτιμότερο να το αφήσετε να συγκεντρωθεί απερίσπαστο. Να είστε στην κερκίδα μόνο, αν συμφωνεί το παιδί σας. Έχει βρεθεί ότι σε πολλά παιδιά η παρουσία των γονιών τους στην κερκίδα τους προκαλεί άγχος. Ρωτήστε το παιδί σας γι αυτό το θέμα και σεβαστείτε την επιθυμία του. Αποφύγετε να εκδηλώνεστε έντονα (έντονες κινήσεις εκνευρισμού-γκριμάτσες, επανάληψη ενός αποτυχημένου χτυπήματος κ.α.). Είναι σίγουρο ότι θα έχετε κάποια έντονα συναισθήματα καθώς συμμετέχετε στην προσπάθεια του παιδιού σας, αλλά οι έντονες αντιδράσεις σας μπορούν να είναι μια πηγή περίσπασης της προσοχής του παιδιού σας. Αν υπάρχει διαφωνία σχετικά με το σκορ, την πλευρά που θα σερβίρει ο σερβίρων ή το αν μια μπαλιά είναι μέσα ή έξω, μην προσπαθήσετε να επέμβετε. Θα φορτίσετε την ατμόσφαιρα και αν ακόμη καταφέρετε να αλλάξετε την έκβαση του αγώνα, τα αποτελέσματα μακροχρόνια δε θα είναι τα επιθυμητά. Αν το παιδί σας κοιτάξει προς το μέρος σας περιμένοντας από εσάς να του πείτε τι να κάνει, απλά μην αντιδράσετε και αναμείνετε από το ίδιο να βρει τη λύση (καλό είναι πριν τον αγώνα να το ενημερώσετε για τη συμπεριφορά σας αυτή).
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ Ανάλογα με το αν υπήρξε νίκη ή ήττα στον αγώνα αλλά και ανάλογα με το αν το παιδί είχε καλή ή κακή απόδοση πρέπει ν' αντιδράσετε διαφορετικά: Νίκη και καλή απόδοση: Συγχαρείτε το παιδί σας για τη νίκη αλλά κυρίως, για την καλή απόδοση. Επαινέστε, οπωσδήποτε, την προσπάθεια που κατέβαλε το παιδί σας. Να είστε συγκεκριμένοι στους επαίνους (π.χ. ήσουν πολυ συγκεντρωμένος/η μεταξύ των πόντων, έδειχνες θετικός στο παιχνίδι σου, ήσουν ψύχραιμος/η στα passing shots σου) Αποφύγετε τις υλικές αμοιβές για τη νίκη (π.χ. χρήματα, δώρα κτλ.). Πλήθος ερευνών έχουν δείξει ότι οι υλικές αμοιβές μειώνουν μακροπρόθεσμα την παρακίνηση ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Υλικές αμοιβές μπορούν να δωθούν λόγω της 100% συμμετοχής του παιδιού στις προπονήσεις, ή λόγω της προσπάθειας που κατέβαλλε. Τονίστε ότι υπάρχει περιθώριο για βελτίωση και ότι αυτή θα έρθει με συνεχόμενη προσπάθεια στις προπονήσεις. Νίκη και κακή απόδοση: Συγχαρείτε το παιδί σας για τη νίκη, ΑΛΛΑ αναγνωρείστε ότι αυτή πιθανόν οφείλεται στην κατωτερότητα του αντιπάλου, ή στο ότι και ο αντίπαλος έπαιξε άσχημα. Τονίστε την ανάγκη για μεγαλύτερη προσπάθεια στους επόμενους αγώνες. Επισημάνετε την ανάγκη για βελτίωση στις προπονήσεις.
Ηττα και καλή απόδοση: Συγχαρείτε το παιδί σας για την καλή απόδοση και την προσπάθεια που κατέβαλε. ΜΗΝ αποδώσετε την ήττα σε εξωγενείς παράγοντες όπως την ποιότητα των γηπέδων, την τύχη, το διαιτητή, τη ζέστη κτλ. αλλά στην καλύτερη απόδοση του αντιπάλου σ εκείνο το παιχνίδι. Τονίστε ότι η καλή απόδοση ήταν αποτέλεσμα της δουλειάς στις προπονήσεις. Προτρέψτε το παιδί να συνεχίσει την προσπάθεια για βελτίωση. Μειώστε τη σημασία του αποτελέσματος. Ηττα και κακή απόδοση: Δείξτε την εκτίμησή σας στο παιδί σας ανεξάρτητα από την ήττα και την απόδοσή του. Τώρα είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να υποστηρίξετε συναισθηματικά το παιδί σας. Αναγνωρίστε ότι η ήττα οφείλεται στη μειωμένη προσπάθεια ή στην ανεπαρκή συχνότητα προπόνησης - αν κάτι τέτοιο συνέβει. ΜΗΝ αποδώσετε την ήττα σε εξωγενείς παράγοντες όπως την ποιότητα των γηπέδων, την τύχη, τη ζέστη, τον ήλιο, τον άνεμο κτλ. Εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία για να τονίσετε την ανάγκη για παραπάνω προσπάθεια και βελτίωση. Προστατέψτε την αυτοαξία του παιδιού σας τονίζοντας ότι η ήττα πρέπει να είναι έναυσμα για περισσότερη δουλειά και όχι ένδειξη κατωτερότητας.