E-HIS ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΥΣ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΑ. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΚΟΣΤΟΣ, ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΠΟΡΟΙ. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ Ι) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων H Βάση για τα Περιφερειακά και Διεθνή Δίκτυα (1/3) «Healthcare is Regional» Τα νοσοκομεία είναι η βασική οργανωτική δομή παροχής υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως και στηρίζουν την ομαλή λειτουργία του Συστήματος Υγείας. Στα προηγούμενα κεφάλαια έχουν παρουσιαστεί οι βασικές λειτουργίες, η δομή, η αρχιτεκτονική των Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Νοσοκομείου (ΟΠΣΝ) ή Hospital Information System (HIS). Ένα ΟΠΣΝ αποτελείται από διάφορα και διαφορετικά υποσυστήματα, τα οποία καθορίζονται από την οργανωτική δομή, τις διαδικασίες αλλά και τις ιδιαιτερότητες της εθνική στρατηγικής για το σύστημα Υγείας αλλά και ιδιαίτερα του κάθε Νοσοκομείου.
Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων H Βάση για τα Περιφερειακά και Διεθνή Δίκτυα (2/3) Τα κύρια υποσυστήματα του ΟΠΣΝ είναι τα ακόλουθα: το Ιατρικό και Νοσηλευτικό υποσύστημα, με καρδιά τον Ιατρικό φάκελο, καθώς και τα Ιατρικά και Νοσηλευτικά πρωτόκολλα, το Υποσύστημα Εργαστηριακών Εξετάσεων [(Laboratory Information System (LIS)] που διαχειρίζεται τα αποτελέσματα των βιοχημικών και αιματολογικών αναλύσεων και περιλαμβάνει το Υποσύστημα των ΕργαστηρίωνΠαθολογικής Ανατομικής και Κυτταρολογίας,
Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων H Βάση για τα Περιφερειακά και Διεθνή Δίκτυα (3/3) το Υποσύστημα των Απεικονιστικών Τεχνικών [Radiology Information System (RIS)] για τη διαχείριση όλων των ιατρικών εικόνων, το Διαχειριστικό υποσύστημα (μπορεί να είναι ένα ERP) που καλύπτει ευρύτερες διοικητικές και οικονομικές ανάγκες του νοσοκομείου. Το τελευταίο πέρα της κάλυψης του λογιστηρίου διαχειρίζεται το προσωπικό, διαχειρίζεται τα υλικά και υλοποιεί τη διαχείριση αποθηκών και τέλος, ανάλογα με τις εξειδικευμένες ανάγκες (όπως ειδικά Νοσοκομειακά Κέντρα π.χ. Καρδιοχειρουργικά ή ύπαρξη ειδικών Κλινικών σε Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία) απαιτούνται υποσυστήματα τα οποία περιλαμβάνουν ειδικές εφαρμογές.
Περιφερειακά Δίκτυα Υγείας Regional Health Networks (1/2) Η παροχή υπηρεσιών υγείας δεν παρέχεται πια από ένα μόνο οργανισμό ή από μια ομάδα ειδικών ούτε μόνο από μια ομάδα ειδικών, αλλά παρέχεται από συνεργασία διαφόρων και διαφορετικών οργανισμών καθώς και διαφορετικών ομάδων. Η μεγάλη εξειδίκευση στην παροχή υπηρεσιών υγείας επιβάλει τη συνεργασία των διαφόρων ειδικών, νοσοκομείων, εργαστηρίων, φαρμακείων κ.τ.λ.
Περιφερειακά Δίκτυα Υγείας Regional Health Networks (2/2) Για παράδειγμα στην Ολλανδία, 300 εκατομμύρια μηνύματα με δεδομένα υγείας (health messages) όπως συνταγές, αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων κτλ. ανταλλάσσονται ετησίως ανάμεσα στα Νοσοκομεία, τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας [Generals Practices (GPs)] και της κατ οίκον νοσηλείας και 100 εκατομμύρια μηνύματα για χρηματική απόδοση πληρωμών (reimbursement).
Ορισμός Περιφερειακών Συστημάτων (1/5) Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η ιδέα των περιφερειακών καινοτόμων συστημάτων άρχισε να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον ως μέσο για την ανάπτυξη της οικονομίας σε περιφερειακό επίπεδο. Η ιδέα των περιφερειακών συστημάτων δεν έχει ακριβή αποδεκτό ορισμό, αν και γενικότερα είναι το σύνολο των ιδιωτικών, δημόσιων και άλλων οργανισμών που λειτουργούν σε μια περιοχή με βάση κανονισμούς και συμφωνίες που έχουν στόχο την παραγωγή, χρήση και διάδοση της γνώσης.
Ορισμός Περιφερειακών Συστημάτων (2/5) «η υγειονομική περιφέρεια είναι η γεωγραφική περιοχή στην οποία οι περισσότερες υπηρεσίες υγείας παρέχονται στους κατοίκους της περιοχής, και στην οποία ο ασθενής τυπικά δέχεται σχεδόνόλες τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζεται». Ακολουθώντας αυτόν τον ορισμό, σε πολλές υγειονομικές περιφέρειες ο πληθυσμός ανέρχεται περίπου σε 0,5 εκατομμύριο εκτός από τις μεγαλουπόλεις, όπου ο πληθυσμός της πόλης και άρα της περιφέρειας είναι πολύ μεγαλύτερος.
Ορισμός Περιφερειακών Συστημάτων (3/5) Ο όρος Περιφερειακά Δίκτυα Υγείας (ΠΔΥ) ή Regional Health Care Networks (RHCN) αναφέρεται σε ένα ιδεατό επίπεδο υπηρεσιών προς τον πολίτη που μπορεί να παρέχεται σε κάθε υγειονομική περιφέρεια/περιοχή και καλύπτει σαν «ομπρέλα» το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχονται από τους οργανισμούς που βρίσκονται σε αυτή την περιοχή.
Ορισμός Περιφερειακών Συστημάτων (4/5) Ως περιοχή επομένως μπορεί να νοείται η πόλη, η περιφέρεια αλλά ακόμη και το κράτος και τα διασυνοριακά συστήματα. Επομένως, το ΠΔΥ είναι ένα ιδεατό δίκτυο που μπορεί να νοηθεί ότι καλύπτει τις υπηρεσίες σε επίπεδο (περιοχής) πόλης ή περιφέρειας ή κράτους ή διακρατικό. Η συστηματική οργάνωση και διάχυση υπηρεσιών και πληροφοριών σε ένα περιφερειακό δίκτυο υγείας προϋποθέτει την ολοκλήρωση / ενοποίηση (integration) των τοπικών συστημάτων στην περιφέρεια δηλαδή των Πληροφοριακών Συστημάτων Νοσοκομείων, των συστημάτων της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και άλλα συστήματα μονάδων υγείας της περιοχής.
Ορισμός Περιφερειακών Συστημάτων (5/5) Τα περιφερειακά δίκτυα Υγείας υποστηρίζονται κυρίως από τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου (ISP=Internet Service Providers) που «επιτρέπουν» την διασύνδεση των διαφόρων οργανισμών/φορέων και των διαφορετικών ομάδων στην περιοχή: αρχές, νοσοκομεία, οδοντιατρεία, φαρμακεία, ειδικούς, κατ οίκον φροντίδα, γενικούς γιατρούς.
Παροχείς υπηρεσιών υγείας σε Περιφερειακό Επίπεδο (1/2) Η ροή της διαχειριστικής-οικονομικής πληροφορίας στα Ε-HIS περιφέρειας/ κράτους είναι σχεδόν διαφορετική σε κάθε χώρα, ενώ η ροή της κλινικής/νοσηλευτικής πληροφορίας είναι παρόμοια ανάμεσα στους παρόχους υπηρεσιών υγείας των διαφόρων χωρών. Έτσι,ανάλογα μετην πολιτική υγείας, στόχοςσεένα ΠΔΥ είναι η ενοποίηση της ασθενοκεντρικής πληροφορίας (π.χ. ο ενοποιημένος ιατρικός φάκελος) ή της διαχειριστικής πληροφορίας (π.χ. ενιαίο ERP σε επίπεδο περιφέρειας) ή και τα δυο (π.χ. ενιαίο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Υγείας).
Παροχείς υπηρεσιών υγείας σε Περιφερειακό Επίπεδο (2/2) Οι πιο σημαντικοί παροχείς υπηρεσιών υγείας σε μια περιοχή μπορεί να είναι: Παροχείς πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας π.χ. Γενικοί Γιατροί των Κέντρων Υγείας Παροχείς Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μονάδες παροχής φροντίδας υγείας στο σπίτι Φαρμακεία Διαγνωστικά Κέντρα Εργαστήρια Άλλες υπηρεσίες όπως οδοντίατροι, φυσιοθεραπευτές
Η πληροφορία και οι υπηρεσίες στα Δίκτυα Υγείας (1/4) Το Περιφερειακό Δίκτυο Υγείας, ανεξαρτήτως του επιχειρησιακού του στόχου (αν είναι ασθενοκεντρικό ή οικονομοκεντρικό) ή της φυσική του αρχιτεκτονικής (αν είναι ιδεατό σύστημα ή κεντροποιημένο Πληροφοριακό Σύστημα), μαζί με το Εθνικό και το Διεθνές Δίκτυο Υγείας αποτελούνται από δεδομένα που αντλούνται από τις Υπηρεσίες του Πληροφοριακού Συστήματος Μονάδων Υγείας, μέσω των Υπηρεσιών Διασύνδεσης- Διαλειτουργικότητας, με σύγχρονη ενεργοποίηση των Υπηρεσιών Ποιότητας-Ασφάλειας. Τα αντλούμενα δεδομένα εξαρτώνται από την Ανάλυση Απαιτήσεων των Χρηστών των Δικτύων Υγείας, σύμφωνα με την πολιτική Υγείας σε κάθε χώρα.
Η πληροφορία και οι υπηρεσίες στα Δίκτυα Υγείας (2/4) Οι πληροφορίες κατηγοριοποιούνται στα ακόλουθα: Κλινικές Πληροφορίες: αναφέρονται σε πληροφορίες σχετικές με τον ασθενή (ασθενο-κεντρικές). Διαχειριστικές-Οικονομικές Πληροφορίες: είναι οι διαχειριστικές και οικονομικές πληροφορίες που αφορούν τον φορέα. Πληροφορίες για τη Δημόσια Υγεία: είναι οι πληροφορίες υγείας στους πολίτες, οι οποίες γενικά δεν περιέχουν πληροφορίες γύρω από τον ασθενή αλλά γύρω από τις υπηρεσίες της δημόσιας υγείας
Η πληροφορία και οι υπηρεσίες στα Δίκτυα Υγείας (3/4) Οι Κλινικές Υπηρεσίες: αποτελούν την ποιο σημαντική υπηρεσία των ΠΔΥ. Υποστηρίζουν την ανταλλαγή πληροφορίας που αφορά κύρια τον ασθενή και ιδιαίτερα τη φροντίδα του στις Μονάδες Υγείας αλλά και την παροχή εξ αποστάσεως ή κατανεμημένης φροντίδας υγείας. Σύμφωνα με μελέτες Δανών έχει δειχθεί ότι το 1-2% των συνολικών δαπανών υγείας καταναλώνεται από την επικοινωνία με 40 εκατομμύρια μηνύματα ανάμεσα σε διάφορους φορείς υγείας ετησίως (υπηρεσίες 1-3 του πίνακα 1). Για παράδειγμα η αγωγή και παρακολούθηση διαβητών ασθενών, ασθματικών κτλ (υπηρεσίες 4-8 του πίνακα 1). Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας: προσφέρουν πληροφόρηση η οποία δεν είναι ασθενοκεντρική, αλλά αφορούν τη δημόσια υγεία ή συγκεκριμένες ομάδες ασθενών όπως είναι οι διαβητικοί ή συγκεκριμένες ομάδες επαγγελματιών υγείας (υπηρεσίες 9-14 του πίνακα 1). Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας προσφέρονται συνήθως μέσω του διαδικτύου και οι πληροφορίες αφορούν κυρίως γενικές κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines), διαδικασίες, πρωτόκολλα κτλ..
Η πληροφορία και οι υπηρεσίες στα Δίκτυα Υγείας (4/4) Οι διαχειριστικές οικονομικές υπηρεσίες: είναι υπηρεσίες που με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών διευκολύνονται οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τα διαχειριστικά ζητήματα του τομεα υγείας όπως διαχείριση πόρων, ηλεκτρονικές εμπόριο με την εφαρμογή του στις ηλεκτρονικές προμήθειες κτλ. Αποτελούν δηλαδή υποστηρικτικές υπηρεσίες για τους επαγγελματίες υγείας (υπηρεσίες 15-18 του πίνακα 1) Οι υπηρεσίες ποιότητας και ασφάλειας: είναι οι υπηρεσίες που αφορούν την ανάπτυξη των υποδομών ehealth που στηρίζουν τα ΠΔΥ.
Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας για την υλοποίηση των Δικτύων (ΠΔΥ) (1/2) ε περιφερειακό επίπεδο: είναι απαραίτητο η δημιουργία ενός κόμβου του εριφερειακού Διαδικτυακού κόμβου ο οποίος να αποτελείται από έναν ή ερισσότερους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου και πάνω στον οποίο χτίζονται οι πηρεσίες ehealthγια τους παρόχους υπηρεσιών υγείας στην περιφέρεια. ε εθνικό επίπεδο: Τα εθνικά προγράμματα βοηθούν την υλοποίηση των περιφερειακών ικτύων μέσα από την ενίσχυση της περιφερειακή ανάπτυξης των δικτύων ehealth, την ρηματοδότηση περιφερειακών προγραμμάτων, την ανάπτυξη εθνικών προτύπων, ανόνων, κανονισμών ασφαλείας κτλ (δηλ. εφαρμογή των διαδικασιών ροτυποποίησης). ε ευρωπαϊκό επίπεδο: μέσα από Ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα προγράμματα νθαρρύνεται η ανάπτυξη περιφερειακών και εθνικών καθώς και διασυνοριακών ικτύων. Μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω η δουλειά πάνω στην ανάπτυξη προτύπων πικοινωνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας για την υλοποίηση των Δικτύων (ΠΔΥ) (2/2) Οι παράγοντες επιτυχίας ενός ΠΔΥ εξαρτώνται από τα ακόλουθα: Το περιβάλλον (το νομικό, θεσμικό πλαίσιο, τους «παίκτες», την βιομηχανία υγείας κτλ) Την οργάνωση, τον σκοπό και την προσέγγιση (Την στρατηγική προσέγγιση, Τον ανασχεδιασμό των διαδικασιών, την αλλαγήκουλτούρας κτλ) Τις υποδομές (τα πρότυπα, τις κωδικοποιήσεις, τις κλινικές κατευθυντήριες γραμμές, την τεχνολογία κτλ) Τους ανθρώπους-χρήστες (την εκπαίδευση, την αποδοχή χρηστών, την έγκαιρη ενεργοποίηση και εμπλοκήτους κτλ) Τις συνεργασίες (δημόσιου, ιδιωτικού τομέα, πολιτικών, τις διασυνοριακές και άλλες κοινές συνεργασίες) Τους πόρους (τηχρηματοδότηση, τις τεχνικές υποδομές, του ανθρώπινους πόρους κτλ)
Πίνακας 1: Οι 18 υπηρεσίες όπως αναφέρονται στους Oates J. & Jensen H, τροποποιημένου με τις νέες απαιτήσεις σε υπηρεσίες ποιότητας και ασφάλειας. Συνολικά 22 υπηρεσίες. Κλινικές Υπηρεσίες Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας Διαχειριστικές- Οικονομικές Υπηρεσίες Υπηρεσίες Ποιότητας και Ασφάλειας 1 Ανταλλαγή Κλινικής Πληροφορίας (Clinical Messages) 9 Επιδημιολογικές μελέτες για ιατρική παρακολούθηση (Surveillance information) 15 Χρεώσεις ασφαλιστικών ταμείων από μονάδες υγείας (Reimbursement) 19 Υπηρεσίες Διασύνδεσης και Διαλειτουργικότητας 2 Κλινικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μηνύματα εφαρμογών τηλεϊατρικής που ανταλλάσουν οι ειδικοί υγείας (Clinical E-mail) 10 Κατάλογοι πληροφοριών (Yellow Pages) 16 Ηλεκτρονικό εμπόριο (Electronic commerce) 20 Υπηρεσίες διασφάλισης ποιότητας 3 Ραντεβού (Clinical booking) για ιατρικές επισκέψεις, εξετάσεις, έλεγχο 11 Εξειδικευμένες κατευθυντήριες γραμμές (Professional guidelines) 17 Διαχείριση ενιαίου (κεντροποιημένου) αναγνωριστικό ασθενή (Patient id) 21 Υπηρεσίες ασφάλειας δεδομένων (απόρρητο κτλ) 4 Κοινή χρήση φακέλων ασθενών ανάμεσα σε μονάδες υγείας στην περιοχή (Shared Records) 12 Διαχείριση ποιότητας ασθενειών με στόχο την πρόληψη αλλά και θεραπεία (Disease quality management) 18 Διαχείριση πόρων (Resource management) 22 Υπηρεσίες ασφάλειας υποδομών (λογισμικά, δίκτυα κτλ) 5 Ιατρικά πρωτόκολλα (Care protocols) 13 Δημόσιος Χάρτης Υγείας (Public health management) 6 Ασθενοφόρα, Κινητές Μονάδες και Επείγοντα (Mobile and emergency) 14 Δια βίου εκπαίδευση με νέα εργαλεία διαδικτύου κτλ (Continuing professional development) 7 Παρακολούθηση και φροντίδα στο σπίτι (Home-care monitoring) 8 Τηλεϊατρική (Telemedicine)
Πίνακας 2: Οι 18 Υπηρεσίες και Παροχείς/Χρήστες Υπηρεσιών Υγείας (όπως αναφέρονται στους Oates J. & Jensen H με τροποποιήσεις) Αρχές: Περιφερειακές, Εθνικές, Διεθνείς Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας και Τριτοβάθμια (Νοσοκομεία) Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας - Κέντρα Υγείας και Περιφερ. Ιατρεία Ειδικοί γιατροί κτλ Φροντίδα στο Σπίτι (Υπηρεσίες Τηλειατρικής) Εργαστήρια Φαρμακεία Ασφαλιστικοί φορείς, Προμηθευτές Φορέων Υγείας) Ασθενής 1. Ανταλλαγή Κλινικής Πληροφορίας (Clinical Messages) 2. Κλινικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μηνύματα εφαρμογών τηλεϊατρικής που ανταλλάσουν οι ειδικοί υγείας (Clinical E-mail) 3. Ραντεβού (Clinical booking) για ιατρικές επισκέψεις, εξετάσεις, έλεγχο 4. Κοινή χρήση φακέλων ασθενών ανάμεσα σε μονάδες υγείας στην περιοχή (Shared Records) 5. Ιατρικά Πρωτόκολλα (Care protocols) 6. Ασθενοφόρα, Κινητές Μονάδες και Επείγοντα (Mobile and emergency) 7. Παρακολούθηση και φροντίδα στο σπίτι (Home-care monitoring) 8. Τηλεϊατρική (Telemedicine) 9. Επιδημιολογικές μελέτες για ιατρική παρακολούθηση (Surveillance information) κ 10. Κατάλογοι πληροφοριών (Yellow Pages) 11. Εξειδικευμένες κατευθυντήριες γραμμές (Professional guidelines) 12. Διαχείριση ποιότητας ασθενειών με στόχο την πρόληψη αλλά και θεραπεία (Disease quality management) 13. Δημόσιος Χάρτης Υγείας (Public health management) 14. Δια βίου εκπαίδευση με νέα εργαλεία διαδικτύου κτλ (Continuing professional development) 15.Χρεώσεις ασφαλιστικών ταμείων από μονάδες υγείας (Reimbursement) 16. Ηλεκτρονικό εμπόριο (Electronic commerce) θ 17. Διαχείριση ενιαίου (κεντροποιημένου) αναγνωριστικό ασθενή (Patient id) θ 18. Διαχείριση πόρων (Resource management)
ίνακας 3:Υποσυστήματα και Παροχείς Υπηρεσιών Υγείας Λειτουργικές οντότητες/ υποσυστήματα Διεθνές Διασυνοριακό Δίκτυο Εθνικό Δίκτυο Περιφερειακό Δίκτυο (Φυσική ή λογική οντότητα Νοσοκομεία Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας - Κέντρα Υγείας και Περιφερ. Ιατρεία 1.Δια.χειριστικό Οικονομικό ü ü ü 2.Νοσηλευτικό Υποσύστημα ü ü 3.Ιατρικό Υποσύστημα ü ü 4.Ιατρικός Φάκελος Ασθενή (Διαδικτυακός και σε όποια άλλη μορφή) ü ü ü ü 5.Εργαστηριακό Υποσύστημα ü ü 6.Απεικονιστικό Υποσύστημα ü ü 7.Σύστημα Διασυνδέσεων- Διαλειτουργικότητας (διασυνδέσεις μέσα στη μονάδα υγείας ή διασυνδέσεις με εξωτερικούς φορείς) ü ü ü ü ü 8.Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας και Ασφάλειας ü ü ü ü ü 9.Υποσύστημα Διαχείρισης Λειτουργικών Δεικτών κτλ (MIS, BI κτλ) ü ü ü 10.Ενιαίο Μητρώο Ασθενούς 11.Χάρτης Υγείας ü ü ü ü 12.e-Health: home-care, CRM-Call Center κτλ. ü ü ü ü ü 13.Ηλεκτρονικό Επιχειρείν (ηλεκτρονικές προμήθειες κτλ) ü ü ü ü ü
Περιπτώσεις: ehealth και Περιφερειακά Δίκτυα Υγείας (1/2) Το Δανέζικο Δίκτυο Δεδομένων Υγείας MedCom έχει στόχο την ηλεκτρονική επικοινωνία ανάμεσα σε όλους τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία των αρχών, των οργανισμών υγείας και του ιδιωτικού τομέα. Η ηλεκτρονική ανταλλαγή μηνυμάτων γίνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις: παραπεμπτικά γενικών γιατρών στα Νοσοκομεία, συνταγογραφήσεις γενικών γιατρών, παραπεμπτικά γενικών γιατρών για διαγνωστικές εξετάσεις, αναφορές εξετάσεων, εξιτήρια, ειδοποιητήρια για εξιτήριο προς την κοινότητα ή άλλους φορείς υγείας και εξοφλήσεις (αποζημιώσεις). Περισσότερα από 3.500 νοσοκομεία, φαρμακεία, παροχείς υπηρεσιών φροντίδας υγείας στο σπίτι, γενικούς και ειδικούς γιατρούς συνδέονται στο δίκτυο, ενώ το 2001 περισσότερα από 2.5 εκατομμύρια ηλεκτρονικά έγγραφα ανταλλάσσονται το μήνα, δηλαδή περισσότερες από τιςμισές συνταγέςστηδανία.
Περιπτώσεις: ehealth και Περιφερειακά Δίκτυα Υγείας (2/2) Στη Φινλανδία, αναπτύχθηκε το έργο Healthnet για την υλοποίηση περιφερειακού δικτύου υγείας στην περιοχή της North Karelia στη Φινλανδία. Στο δίκτυο συνδέονται 15 Κέντρα Υγείας και 1340 σταθμοί στην περιοχή. Επιτρέπει την αποθήκευση και ανταλλαγή στοιχείων ασθενών με ασφαλή τρόπο ώστε να είναι δυνατή η επικοινωνία του προσωπικού σε θέματα σχετικά με τον ασθενή. Επίσης επιτρέπει τις ηλεκτρονικές παραπομπές ασθενών καθώς και την τηλεσυμβουλετική βάσει στοιχείων του ιατρικού φακέλου που αποστέλλονται ηλεκτρονικά, όπως είναι οι ακτινογραφίες.
E-HIS ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΥΣ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΑ. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΚΟΣΤΟΣ, ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΠΟΡΟΙ. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΙI) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Παράγοντες επιτυχίας ΠΔΥ u Οι τεχνολογίες του Διαδικτύου και των σχετικών πρωτοκόλλων επικοινωνίας: ώστε να είναι εφικτή η επικοινωνία των φορέων υγείας της περιφέρειας μετεχνικά μέσα. u Οι τεχνικές ασφάλειας (security), ώστε να είναι δυνατή η χρήση του διαδικτύου για τις πληροφορίες προσωπικού/ευαίσθητού χαρακτήρα (και η διάχυσητης ασθενοκεντρικής πληροφορίας). u Οι τεχνικές προτυποποίησης ώστε να είναι εφικτή η διασυνδεσιμότητα των διαφορετικών παρόχων υγείας στην περιοχή.
O κεντρικός κόμβος ενός ΠΔΥ
Περίπτωση Ελλάδας: ΣΥΖΕΥΞΙΣ u Το εθνικό δίκτυο παροχής υπηρεσιών διαδικτύου και τηλεφωνίας στην Ελλάδα u Το δίκτυο αυτό υποστηρίζει και τις Μονάδες Υγείας και τις Υγειονομικές Περιφέρειες
Τεχνολογίες Διαδικτύου & ΠΔΥ u Υπηρεσίες ηλεκτρονικής αποστολής μηνυμάτων μέσω διαδικτύου όπως είναι το secure mail: u Για την καθημερινή επικοινωνία ανάμεσα στους φορείς υγείας και την αντικατάσταση του φαξ ή της τηλεφωνικής επικοινωνίας u Για την τηλειατρική με ανταλλαγή μηνυμάτων που περιέχουν συνημμένα βίντεο, γραφικά, εικόνες ιατρικών εξετάσεων κτλ. u Για την ανταλλαγή προτυποποιημένων μηνυμάτων για εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου π.χ. πληρωμές, παραγγελίες κτλ/ u Οι δικτυακοί τόποι για ανεύρεση πληροφοριών (web pages/portals) u Για κατευθυντήριες οδηγίες u Για επιδημιολογικά δεδομένα u Κλινικά πρωτόκολλα u Στοιχεία δημόσιας υγείας, χάρτη υγείας κτλ u Οι διάφορες διαδικτυακές εφαρμογές (web applications) u Για τη διαχείριση πόρων π.χ. κλείσιμο ραντεβού u Για τον ιδεατό ηλεκτρονικό φάκελο υγείας u Για την τηλε-ιατρική γενικότερα
Το διαδίκτυο και οι 18 υπηρεσίες των ΠΔΥ
Το διαδίκτυο και οι 18 υπηρεσίες των ΠΔΥ (1-9) 1. Ανταλλαγή Κλινικής Πληροφορίας (Clinical Messages) 2. Κλινικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μηνύματα εφαρμογών τηλεϊατρικής που ανταλλάσουν οι ειδικοί υγείας (Clinical E-mail) 3. Ραντεβού (Clinical booking) για ιατρικές επισκέψεις, εξετάσεις, έλεγχο 4. Κοινή χρήση φακέλων ασθενών ανάμεσα σε μονάδες υγείας στην περιοχή (Shared Records) 5. Ιατρικά Πρωτόκολλα (Care protocols) 6. Ασθενοφόρα, Κινητές Μονάδες και Επείγοντα (Mobile and emergency) 8. Παρακολούθηση και φροντίδα στο σπίτι (Home-care monitoring) 9. Τηλεϊατρική (Telemedicine) Υπηρεσίες Ανταλλαγή Μηνυμάτων Δικτυακοί τόποι Διαδικτυακές εφαρμογές
Το διαδίκτυο και οι 18 υπηρεσίες των ΠΔΥ (10-18) 10.Επιδημιολογικές μελέτες για ιατρική παρακολούθηση (Surveillance information) 11.Κατάλογοι πληροφοριών (Yellow Pages) 12.Εξειδικευμένες κατευθυντήριες γραμμές (Professional guidelines) 13.Διαχείριση ποιότητας ασθενειών με στόχο την πρόληψη αλλά και θεραπεία (Disease quality management) 14.Δημόσιος Χάρτης Υγείας (Public health management) 15.Δια βίου εκπαίδευση με νέα εργαλεία διαδικτύου κτλ (Continuing professional development) 15.Χρεώσεις ασφαλιστικών ταμείων από μονάδες υγείας (Reimbursement) 16.Ηλεκτρονικό εμπόριο (Electronic commerce) 17.Διαχείριση ενιαίου (κεντροποιημένου) αναγνωριστικό ασθενή (Patient id) 18.Διαχείριση πόρων (Resource management) Υπηρεσίες Ανταλλαγή Μηνυμάτων Δικτυακοί τόποι Διαδικτυακές εφαρμογές
Τι περιλαμβάνει ο Κόμβος ΠΔΥ u Μια πύλη υγείας (portal) που θα προβάλλει και θα παραπέμπει στις προσφερόμενες υπηρεσίες υγείας u Το κέντρο που θα πιστοποιεί τους εξουσιοδοτημένους χρήστες του ΠΔΥ και θα παρέχει την διαβαθμισμένη πρόσβαση με τη διαχείριση κωδικών κτλ. u Το κέντρο υποστήριξης για τους χρήστες u Τον κατάλογο των παρόχων υπηρεσιών υγείας στην περιοχή u Το κέντρο διαχείρισης τήρησης του ενιαίου Μητρώου Ασθενούς αλλά ακόμη και προμηθευτών, προσωπικού για την πιστοποίηση τους και ταυτοποίηση τους στο ΠΔΥ
Αρχιτεκτονικές ΠΔΥ u Centralized Federated: Για τον σχεδιασμό και ανάπτυξη αυτών των οργανισμών στους οποίους στηρίζονται τα περιφερειακά δίκτυα υγείας υπάρχουν δυο βασικές αρχιτεκτονικές: οι κεντροποιημένες (Centralized) και οι Ομοσπονδιακές -Συνεργαζόμενες (Federated). Στις κεντροποιημένες αρχιτεκτονικές αντιστοιχεί μια κεντρική αποθήκη δεδομένων που θα αποθηκεύονται τα δεδομένα κατά τακτά χρονικά διαστήματα ημερησίως ενώ στις συνεργαζόμενες αντιστοιχεί μια ιδεατή αποθήκη δεδομένων η οποία συνδέεται με «δείκτες» στις βάσεις δεδομένων των φορέων υγείας όπου είναι αποθηκευμένα τα δεδομένα. u Υβριδικά
Κεντροποιημένη Αρχιτεκτονική Τα πλεονεκτήματα της κεντροποιημένης προσέγγισης είναι ότι αφού τα δεδομένα είναι σε ένα μόνο φυσικό μέρος είναι πιο εύκολη η ανάκτηση τους, η αναζήτηση, η δημιουργία ερωτημάτων (queries) και γενικότερα η ανάλυση τους. Η κεντροποιημένη προσέγγιση όμως προϋποθέτει, ότι οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας στην περιοχή, θα στέλνουν τα δεδομένα στην μορφή που απαιτείται από την κεντρική αποθήκη δεδομένων και θα ενημερώνουν ημερησίως σε τακτά διαστήματα την αποθήκη ώστε να είναι επικαιροποιημένη η βάση. Η κοινή μορφή δεδομένων πρέπει να συμφωνηθεί από όλους όσους συμμετέχουν στο ΠΔΥ και ενημερώνουν με στοιχεία την κοινή αποθήκη
Federated Τα ομοσπονδιακά συστήματα με την πληροφορία-«δείκτη» στην τοποθεσία στην οποία είναι αποθηκευμένα τα δεδομένα π.χ. στη βάση δεδομένων ενός ΠΣΝ φαίνονται πιο εφικτά στην υλοποίηση τους. Όμως η υλοποίηση τους προϋποθέτει πρωτόκολλα επικοινωνίαςσε επίπεδοεφαρμογής που θα αντλούνε τα δεδομένα σε κοινή μορφή από τις επιμέρους βάσεις δεδομένων. Η ανάκτηση δεδομένων από ετερογενή και μη συστήματα ώστε να είναι διαθέσιμα στο «ιδεατό» σύστημα (federated) είναι πιο δύσκολη τεχνικά υλοποιήσιμη λύση και απαιτεί την εξουσιοδότηση για άντληση των δεδομένων από τα επιμέρους συστήματα. Επίσης από πλευράς δομών δικτύων υπάρχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις σε εύρος ζώνης, ταχύτητα κτλ. ώστε να επιτυγχάνεται η επικοινωνία ανάμεσα στα ανεξάρτητασυνεργαζόμενα συστήματα.
Υβριδικά Μοντέλα u Υπάρχουν βέβαια και τα υβριδικά μοντέλα, όπου μπορεί να υπάρχουν και ανεξάρτητα συνεργαζόμενα συστήματα βάσεων δεδομένων παράλληλα με κοινό σύστημα βάσης δεδομένων για μέρος της πληροφορίας π.χ. για τον ιατρικό φάκελο ασθενή.
Στρατηγικές για ΠΔΥ u Click-and-mortar corporations είναι κυρίως οι παραδοσιακοί πάροχοι υπηρεσιών υγείας. Αυτοί οι πάροχοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να υποστηρίξουν τις δραστηριότητες τους. Χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για δημοσιότητα και διαφήμιση, ενώ συνεχίζουν να διεξάγουν μεγάλο μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας τους με τον παραδοσιακό τρόπο (μέσα από τα γραφεία τους κτλ). u Από την άλλη τα ιδεατά επιχειρηματικά μοντέλα και υπηρεσίες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να χτίσουν επιχειρήσεις που στηρίζονται κυρίως στο διαδίκτυο. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει καν κτίριο που να αποτελεί την φυσική εγκατάσταση της επιχείρησης. Όλο και περισσότερο αναπτύσσονται τέτοιες επιχειρήσεις. Υπάρχουν βέβαια πολλά εμπόδια κυρίως σε ασφάλεια και εμπιστευτικότητα του διαδικτύου.
Επιχειρηματικά Μοντέλα u Business-to-Consumer Models and Services (Β2C): Παραδείγματα υπηρεσιών ehealth βάσει αυτού του μοντέλου μπορούν να αναφερθούν τα virtual doctor visits, e- prescriptions, on-line medical suppliers, e-disease management, health insurance services. u Business-to-Business Modelsand Services (B2B): περιλαμβάνουν υπηρεσίες όπως on-line medical suppliers, hospital and physician procurement, health insurance services, automated services. Οι ηλεκτρονικές προμήθειες αποτελούν πολύ σημαντικό παράδειγμα σε αυτή την κατηγορία, με υλοποιήσεις σε αρκετές περιπτώσεις νοσοκομείων ή περιφερειών. u Hybrids and Other E-Health Models and Services: υπάρχουν διάφορες υλοποιήσεις που συνδέουν τους καταναλωτές ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας (e-consumers) ή των ηλεκτρονικών προμηθευτών υγείας (e-providers) και ανήκουν στις κατηγορίες consumerto-consumer (C2C) ή provider-to-provider (P2P) ή σε συνδυασμούς αυτών με τις παραπάνω δυο κατηγορίες. Εφαρμογές σε αυτήν την κατεύθυνση μπορούν να θεωρηθούν Electronic medical records, E-directories, Medical Digital Libraries,stakeholder health portals, E-directories κτλ
Τεχνολογικά ζητήματα: Διαδικτυακός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας
Τεχνολογικά ζητήματα: Εφαρμογές για τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας στα ΠΔΥ u Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας σε ένα ΠΔΥ μπορούν να αναπτυχθούν με τα σύγχρονα εργαλεία e-health και μάλιστα με συστήματα όπως τα συστήματα στήριξης Αποφάσεων, τα εργαλεία εξόρυξης δεδομένων και τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών.
Τεχνολογικά ζητήματα: Συστήματα επικοινωνίας ΠΔΥ Ε-networking στα ΠΔΥ την φυσική διασύνδεση: που έχει να κάνει με το φυσικό τρόπο διασύνδεσης π.χ. μέσω διαδικτύου τη διασύνδεση σε επίπεδο συστήματος (systems connectivity) που αναφέρεται στα συστήματα που έχουν να κάνουν με την διασύνδεση διαφορετικών πλατφορμών. Τη διασύνδεση σε επίπεδο εφαρμογής που έχει να κάνει με τα πρότυπα λογισμικών και τη χρήση για παράδειγμα του προτύπου XML (extensible Markup Language).
Ασύρματα Δίκτυα στην Υγεία u Οι ενσύρματες επικοινωνίες δίνουν ήδη αξιοπιστία 99,999%, που σημαίνει ότι η πιθανότητα λάθους δεν μπορεί να είναι πάνω από 0,001% ή λιγότερο από 5.5 λεπτά το χρόνο. Οι ασύρματες επικοινωνίες χρονολογούνται πίσω στο 1887, χρησιμοποιήθηκαν στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο ενώ σήμερα είμαστε εξοικειωμένοι με τις έννοιες 2.5G, 3G, 4G και τις δυνατότητες για ΜΜS (multimedia messaging surfing), βίντεοκλήσεις και πλοήγηση στοδιαδίκτυο. u Σήμερα οι ενσύρματες και οι ασύρματες τεχνολογίες είναι εξελιγμένες και χρησιμοποιούνται σε πληθώρα εφαρμογών. Στα Δίκτυα Υγείας, η χρήση της ενσύρματης επικοινωνίας είναι πιο φθηνή και αξιόπιστη για περιορισμένου εύρους δίκτυα. Οι ασύρματες επικοινωνίες προτιμώνται κυρίως στην τηλεϊατρική επειδή ο χρήστης είναισε κινητικότητα.
Ασύρματα Δίκτυα στην Υγεία u Bluetooth u Υπέρυθρες u Ασύρματα δίκτυα WLAN-WiFi u Broadband Wireless Access u Satellite Networks u RFID (Radio Frequency Identification)
Satellite Networks
RFID
ΠΔΥ & Ασύρματες Τεχνολογίες 1.α. Επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα
ΠΔΥ & Ασύρματες Τεχνολογίες 1.β. Τηλεδιάγνωση στον τόπο του ατυχήματος με ασύρματη τεχνολογία
ΠΔΥ & Ασύρματες Τεχνολογίες 2.α. Αναγνώστες RFID στους θαλάμους κλινικής
ΠΔΥ & Ασύρματες Τεχνολογίες 2.β Δίκτυο του Νοσοκομείου
ΠΔΥ & Ασύρματες Τεχνολογίες 3. Στην Υγειονομική Περιφέρεια
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!