Οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τον οικιακό χώρο Κ. Αμπελιώτης, Λέκτορας Τμ. Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Οι επιβαρύνσεις συνοπτικά Κατανάλωση φυσικών πόρων Ρύπανση Στην ατμόσφαιρα Στους υδάτινους αποδέκτες Στο έδαφος
Το ισοζύγιο του οικιακού χώρου Ενέργεια Νερό Αγαθά Αέριες εκπομπές Λύματα Στερεά απόβλητα
Άξονες της παρουσίασης Ενέργεια/Ατμοσφαιρική ρύπανση Νερό/Λύματα Αγαθά/Στερεά απόβλητα
Κατανάλωση ενέργειας Ηλεκτρική ενέργεια Φωτισμός Ψύξη-Θέρμανση Κίνηση ηλεκτρικών συσκευών Ζεστόνερόχρήσης Υγρά καύσιμα Θέρμανση Μεταφορές
Οι επιπτώσεις της παραγωγής και χρήσης ενέργειας Φαινόμενο θερμοκηπίου Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Όξινη βροχή Μεταφορές Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Νέφος Μεταφορές
Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα (2004) Λοιπές ΑΠΕ 3% Εισαγωγές 5% Μεγάλοι ΥΗΣ 9% Φυσ. Αέριο 13% Πετρέλαιο 14% Λιγνίτης 56% Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης
Εκπομπές CO 2 ανά καύσιμο (kg/gj) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 95 74 64 57 kg CO2/GJ 11 0 Λιγνίτης Πετρέλαιο LPG Φυσ. Αέριο Ουράνιο Βιομάζα
Κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα (Υπ.Αν. 2000) Οικ-Εμπ. 46% Βιομηχανία 26% Μεταφορές 28%
Άλλα προβλήματα των ορυκτών καυσίμων Εξαντλούνται Προκαλούν ενεργειακή εξάρτηση Επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό
Πρωτόκολλο του Κιότο Τέθηκε σε ισχύ στις 16/2/2005 Προβλέπει μείωση του εκπομπών ΑτΘ κατά 8% για την ΕΕ-15 μέχρι το 2010 σε σχέση με το 1990 Για την Ελλάδα: +25% ήδηέχουμεξεφύγεικαιπάμεγιατο+32%
Δυναμικό μείωσης ΑτΘ Οικιακός 22% Μεταφορές 5% Άλλοι 1% Ηλεκτρισμός 42% Βιομηχανία 30%
ΟδρόμοςγιατοΚιότο... Ενεργειακή συμπεριφορά κτιρίων Βελτίωση καυστήρων Σκίαστρα, ανεμιστήρες οροφής Βελτιωμένοι λαμπτήρες, A/C, συσκευές Αυτοματισμός του φωτισμού Ηλιακοί συλλέκτες για θέρμανση Φωτοβολταϊκά συστήματα Τηλεθέρμανση με βιομάζα Χρήση φυσικού αερίου για θέρμανση/ψύξη
Τι μπορούμε να κάνουμε; Ορθολογική χρήση ενέργειας Χρήση καθαρότερων ορυκτών καυσίμων Χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Παραγωγή στερεών αποβλήτων
Παραγωγή ΑΣΑ στην Ελλάδα 1,25 1,2 1,15 1,1 kg/d/cap. 1,05 1 0,95 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Σύσταση ΑΣΑ Μέταλλα 5% Γυαλί 5% Λοιπά 16% Βιοαποδομήσιμα 46% Πλαστικά 9% Χαρτί 19%
Διαχείριση ΑΣΑ στην Ελλάδα Ανακύκλωση 8% Κομποστοποίηση 1% Χωματερή 45% ΧΥΤΑ 46%
Εδαφική διάθεση-ανακύκλωση (χιλιάδες τόνοι) 5000 4000 3000 2000 1000 0 Ανακύκλωση Εδαφική διάθεση 2002 2001 2000 1999 1998 1997
Ποσοστά ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας Υλικό % ανακύκλωση Χαρτί/Χαρτόνι 64,3% Πλαστικά 3,4% Γυαλί 21,3% Τσίγκος 3,5% Αλουμίνιο 30,4% Ξύλο 22,7% Σύνολο 33%
Ανεξέλεγκτες χωματερές 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Σχεδιασμός Αριθμός
Χαρακτηριστικά διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων Χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης Η εδαφική διάθεση (νόμιμη και παράνομη) κυριαρχεί Δημιουργία ΧΥΤΑ Έντονες κοινωνικές αντιδράσεις
Νομοθετικό πλαίσιο Οδηγίες για τις συσκευασίες 94/62/EC 2004/12/EU Οδηγία για την Υγειονομική ταφή 99/31/EU
Κατανάλωση πόσιμου νερού
Οικιακή κατανάλωση νερού 4 διυλιστήρια νερού Απώλειες διανομής: 25-40% 70% των καταναλωτών: 32 m 3 /μήνα Κλιμακωτή χρέωση Τιμή νερού: 2,38 Є/m 3
Παραγωγή διυλιστηρίων νερού στην Αθήνα 1350000 1300000 1250000 1200000 1150000 m3 1100000 1050000 1000000 2001 2002 2003 2004
Επεξεργασία λυμάτων Τα λύματα της Αθήνας είναι ο μεγαλύτερος (σε όγκο) ποταμός στην Ελλάδα Πρωτοβάθμια επεξεργασία: 1998 Δευτεροβάθμια επεξεργασία: 2004 Πρόβλημα: Διαχείριση της λυματολάσπης
Αγαθά
Τι συνιστά ένα φιλικότερο προς το περιβάλλον προϊόν; Βιοαποδομήσιμες πρώτες ύλες Ανακυκλώσιμες πρώτες ύλες Εξοικονόμηση ενέργειας Παραγωγή με λιγότερα απόβλητα
Υπάρχει καλή κατανάλωση; Πλαστικές ή χάρτινες σακούλες; Βρεφικές πάνες μιας χρήσης ή υφασμάτινες που πλένονται; Να αλλάξω ηλεκτρικό ψυγείο, πλυντήριο; Να αγοράσω χιονοπέδιλα;
Ο κύκλος ζωής ενός αγαθού Πρώτες ύλες Μεταφορά Επεξεργασία Απόθεση Αποθήκευση Ανακύκλωση Χρήση Διανομή
Άξονες βιώσιμης κατανάλωσης Τα τρία R Reduce (μείωση) Reuse (επαναχρησιμοποίηση) Recycle (ανακύκλωση) Υπηρεσίες και όχι αγαθά Ενοικίαση και όχι ιδιοκτησία αγαθών
Πως θα βρω τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα;
Περιβαλλοντική σηματοδότηση Μπλε Άγγελος, Γερμανία Το λουλούδι, Ε.Ε. Λευκός Κύκνος, Σκανδιναβία Πράσινη σφραγίδα, Η.Π.Α.
Ενεργειακή σήμανση
Μαθήματα στο πρόγραμμα σπουδών του ΤΟΟΟ Οικιακή Τεχνολογία Ενέργεια/Ατμοσφαιρική ρύπανση Πόσιμο νερό/ρύπανση υδάτων Αστικά στερεά απόβλητα Φυσικό περιβάλλον Δομημένο περιβάλλον
Αντί συμπεράσματος Ο ρόλος των λειτουργών της Οικιακής Οικονομίας είναι ιδιαίτερα σημαντικός σε σχέση με την ενημέρωση των καταναλωτών για θέματα πρόληψης της ρύπανσης και βιώσιμης κατανάλωσης στον οικιακό χώρο