ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 9 Ο εξάμηνο Χημικών Μηχανικών Γιάννης Καλογήρου, Καθηγητής ΕΜΠ, επιστημονικός υπεύθυνος ΜοΚΕ ΕΜΠ, Y.Caloghirou@ntua.gr «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ & ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ» ΜΕΡΟΣ Γ
Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
Μορφές Ανταγωνισμού 3 Δομή ανταγωνισμού Αρ. παραγωγών Διαφοροποίηση Παράδειγμα τέλειος ανταγωνισμός μονοπωλιακός ανταγωνισμός αμιγές ολιγοπώλιο διαφοροποιημένο ολιγοπώλιο πολλοί καμιά ή ελάχιστη αγροτικά πρ. χρηματιστηριακές αγορές πολλοί πραγματική ή φανταστική ποτά, ρούχα λίγοι μικρή ή καμιά τσιμέντο, χάλυβας λίγοι έντονη αυτοκίνητα, ηλεκτρ. οικ. συσκευές αμιγές μονοπώλιο ένας ένα ή πολλά προϊόντα χωρίς υποκατάστατα Εικόνα 1: Μορφές ανταγωνισμού ηλεκτροπαραγωγή, ύδρευση
Ορισμός ανταγωνισμού 4 Από τη σκοπιά του κλάδου (του παραγωγού): Ομάδα επιχειρήσεων που παράγουν ίδιο προϊόν ή στενά υποκατάστατα προϊόντα (με υψηλή σταυροειδή ελαστικότητα). Από τη σκοπιά της αγοράς (του καταναλωτή/ χρήστη): Ομάδα επιχειρήσεων που ικανοποιούν την ίδια ανάγκη του πελάτη/ αγοραστή/ χρήστη.
Ανάλυση του κλαδικού περιβάλλοντος (ανάλυση πέντε δυνάμεων του Porter) 5 Εικόνα 2: Ανάλυση του κλαδικού περιβάλλοντος
Παράγοντες που προσδιορίζουν τη διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών 6 Αριθμός των προμηθευτών Μέγεθος και σημασία του αγοραστή Βαθμός διαφοροποίησης / Δυνατότητα υποκατάστασης των προϊόντων των προμηθευτών Δυνατότητα κάθετης ολοκλήρωσης των προμηθευτών προς τα εμπρός
Παράγοντες που προσδιορίζουν τη διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών 7 Μέγεθος του αγοραστή Αριθμός των προμηθευτών Πληροφορίες για το κόστος της επιχείρησης Ευαισθησία των αγοραστών στην τιμή Χαρακτηριστικά του προϊόντος Κάθετη ολοκλήρωση των αγοραστών προς τα πίσω
Παράγοντες που επηρεάζουν την είσοδο επιχειρήσεων στον κλάδο 8 Οικονομίες κλίμακας Κόστος αρχικής επένδυσης Προστασία βιομηχανικής ιδιοκτησίας - διπλώματα ευρεσιτεχνίας Φήμη Διαφοροποίηση προϊόντος Παράγοντες κόστους ανεξάρτητα από το μέγεθος Πρόσβαση στα κανάλια διανομής Νομικοί περιορισμοί Αντίδραση υπαρχουσών επιχειρήσεων
Επίδραση υποκατάστατων και συμπληρωματικών προϊόντων 9 Υποκατάστατα Ύπαρξη κοντινών υποκατάστατων Επίδραση της τιμής Ροπή των καταναλωτών προς τα υποκατάστατα Συμπληρωματικά Ζήτηση συμπληρωματικών προϊόντων Τεχνολογική αλλαγή
Παράγοντες που προσδιορίζουν την ένταση ανταγωνισμού υφισταμένων επιχειρήσεων 10 Ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς Χαρακτηριστικά ανταγωνιστών: δυναμικότητα, μέγεθος, αριθμός Εμπόδια εξόδου Νομική και ηθική δέσμευση απέναντι σε πελάτες, υπαλλήλους, πιστωτές Υψηλή κάθετη ολοκλήρωση Υπερ-εξειδίκευση ή οικονομική απαξίωση των παγίων στοιχείων Κυβερνητικές ρυθμίσεις Έλλειψη εναλλακτικών ευκαιριών Υψηλά σταθερά κόστη και οικονομίες κλίμακας Έλλειψη διαφοροποίησης των προϊόντων Στρατηγικές αύξησης μεριδίου αγοράς
Και η κριτική στο μοντέλο 11 Το μοντέλο έχει ορισμένους περιορισμούς Στατικό: Περιγράφει δεν προβλέπει Δεν λαμβάνεται υπόψη η αλληλεπίδραση επιχείρησης - περιβάλλοντος
Κατάλογος αναφορών εικόνων 12 Εικόνα 1: Μορφές ανταγωνισμού, Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοικτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων. Εικόνα 2: Ανάλυση του κλαδικού περιβάλλοντος, Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε κάτοχος του κύριου δικαιώματος προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοικτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.