Αξιολόγηση Επενδύσεων ΑιολικήςΕνέργειας

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Διδάσκων: Δρ. Κάραλης Γεώργιος Αξιολόγηση Επενδύσεων ΑιολικήςΕνέργειας

Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

Σημεία συζήτησης Βασικές έννοιες Επένδυση Χρονική αξία χρήματος Ανατοκισμός και προεξόφλιση Δάνεια και αποπληρωμή Απόσβεση Κριτήρια αξιολόγησης RoI (Return on Investment), PBP (Pay-back period) Καθαρή Παρούσα Αξία - Net Present Value (NPV) Εσωτερικός βαθμός απόδοσης - Internal Rate of Return (IRR) Κόστος παραγόμενης ενέργειας (Levelized Cost of electricity) Αβεβαιότητες και ανάλυση ευαισθησίας Παράδειγμα 3

Κατανάλωση αγαθών ή επένδυση Διαθέτουμε χρήματα σήμερα για Κατανάλωση αγαθών Επένδυση Άμεσο όφελος σήμερα Προσδοκία πολλαπλού οφέλους στο μέλλον

Βασικές διαφορές Κατανάλωση Άμεση σύγκριση κόστους - οφέλους Τα χρήματα, δεν επιστρέφονται Υποκειμενικά κριτήρια αξιολόγησης Βραχυπρόθεσμες συνέπειες Επένδυση Όχι άμεση σύγκριση κόστους - οφέλους Πιθανότητα σταδιακής επιστροφής των χρημάτων Προσδοκία κέρδους Αντικειμενικός τρόπος αξιολόγησης Μακροπρόθεσμες συνέπειες

Η (διαφορετική) αντίληψη του οφέλους Τα οφέλη μιας επένδυσης πρέπει να υπερκαλύπτουν το κόστος (να αφήνουν δηλαδή ένα πρόσθετο καθαρό κέρδος) Καθαρό όφελος για τον επενδυτή Κλασσική οικονομική ανάλυση Καθαρό όφελος για την κοινωνία Ανάλυση κόστους οφέλους για την κονωνία και την εθνική οικονομία 6

Είδη αναλύσεων - Διαφοροποίηση (εν μέρει) ανάλογα με την οπτική γωνία - Άλλες παραμέτρους κόστους και οφέλους θα συμπεριλάβει ένας ιδιώτης επενδυτής και άλλες ένας δημόσιος φορέας. Ιδιωτικό-Οικονομική ανάλυση -Οικονομικοί όροι από την πλευρά του ιδιώτη επενδυτή, -Αγνοεί επιπτώσεις στην εθνική οικονομία, στην περιφερειακή ανάπτυξη, στην τοπική κοινωνία, στο περιβάλλον, στην απασχόληση Κοινωνικό-οικονομική και περιβαλλοντική ανάλυση -αποτίμηση επιπτώσεων στην εθνική οικονομία και στην κοινωνία, -εκτίμηση της ωφελιμότητας της επένδυσης για το κοινωνικό σύνολο, -εξωτερικά κόστη, εξοικονόμηση καυσίμου, όφελος από τη δημιουργία απασχόλησης

Επενδύσεις σε αιολική ενέργεια Διαφοερτικά στάδια ανάλυσης για μια επιτυχημένη επένδυση σε αιολική ενέργεια: Επισήμανση επιχειρηματικής ιδέας: εκτίμηση απαιτούμενων πόρων, ανάληψη ρίσκου Τεχνική ανάλυση: επιλογή εξοπλισμού-τεχνολογίας, τεχνικός σχεδιασμός, επιλογή θέσης, εκτίμηση αιολικού δυναμικού, μετρήσεις. Χρηματοδότηση: εξασφάλιση των απαιτούμενων χρηματικών κεφαλαίων για την ταμειακή εξυπηρέτηση της επένδυσης (επιχορήγηση, δάνειο, ιδία κεφάλαια) Οικονομική ανάλυση: Η οικονομική αποδοτικότητα της επένδυσης πρέπει να επιβεβαιωθεί από την ανάλυση των χρηματοροών της επένδυσης. Χωροταξικός σχεδιασμός: Επιλογή κατάλληλης τοποθεσίας, έλεγχος των χρήσεων γης, σεβασμός σε προστατευμένες περιοχές (αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικά μνημεία, περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος). Περιβαλλοντικές επιπτώσεις: έλεγχος επιπτώσεων στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον (οπτική-ακουστική όχληση, επιπτώσεις στην χλωρίδα και στην πανίδα, ηλεκτρομαγνητικές επιδράσεις). Κοινωνικές επιπτώσεις: Έλεγχος επιπτώσεων στο κοινωνικό περιβάλλον, ευαισθητοποίηση κοινής γνώμης, ενημέρωση

Χρονική διάρκεια ζωής επένδυσης Οικονομική αξιολόγηση

Η έννοια της επένδυσης Απόφαση δαπάνης χρημάτων σήμερα Προσδοκία μελλοντικού οφέλους

Κόστος και όφελος επένδυσης: Εισροές Εκροές Αρχική φάση και φάση υλοποίησης: μονάχα κόστη Φάση λειτουργίας: Κόστη (λειτουργίας και συντήρησης) και Οφέλη από πωλήσεις με σκοπό το κέρδος

Το κέρδος Επενδύουμε σήμερα 1000 Για τα επόμενα 6 χρόνια, βγάζουμε 200 /χρόνο 1 2 3 4 5 6 Είναι η επένδυση συμφέρουσα;

Η χρονική αξία του χρήματος Ένα χρηματικό ποσό που είναι διαθέσιμο σήμερα είναι περισσότερο χρήσιμο από ένα ίσο που διατίθεται κάποια χρονική στιγμή στο μέλλον. Γιατί; Διότι μπορεί να αυξηθεί μέσω μιας τραπεζικής κατάθεσης Διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα για απόκτηση αγαθών Διότι μπορεί να επενδυθεί άμεσα η διαπίστωση ποσοτικοποιείται με ένα επιτόκιο που εκφράζει την αμοιβή δανειζομένου κεφαλαίου και συνήθως υπολογίζεται σε ετήσια βάση ως ποσοστό επί του κεφαλαίου Όσο μεγαλύτερη είναι η προτίμηση για το παρόν, τόσο μεγαλώνει το επιτόκιο

Χρονική αξία χρήματος Κάθε επενδυτικό σχέδιο χαρακτηρίζεται από μια σειρά χρηματοροών που λαμβάνουν χώρα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Λόγω της χρονικής αξίας του χρήματος για να γίνουν συγκρίσιμες πρέπει να ανάγουμε όλες τις χρηματοροές σε κοινή χρονική βάση.

Ανατοκισμός - Προεξόφληση Compounding - Discounting Ανατοκισμός: Αξία στο μέλλον Προεξόφληση: Παρούσα αξία χρόνος χρόνος 1 2 3 t 1 2 3 t Υψηλότερο επιτόκιο αναγωγής, υψηλότερη µελλοντική αξία Υψηλότερο επιτόκιο αναγωγής, χαµηλότερη παρούσα αξία

Ανατοκισμός - Compounding Οι σημερινές αξίες μετατρέπονται σε ισοδύναμες μελλοντικές: t ( i) t S = C 1+ Όπου S t : μελλοντική αξία μετά από t έτη της σημερινής χρηματοροής C i επιτόκιο χρονική αξία χρήματος Προεξόφληση - Discounting Οι αξίες που αναφέρονται σε κάποια χρονική στιγμή στο μέλλον, ανάγονται σε σημερινές τιμές: P 0 ( ) + t = C t 1 i Όπου P 0 : σημερινή αξία της χρηματοροής C t που θα πραγματοποιηθεί μετά από t έτη. i επιτόκιο χρονική αξία χρήματος

Πληθωρισμός Ο προσδιορισμός της αξίας μιας χρηματοροής δεν εξαρτάται μόνο από την χρονική αξία του χρήματος. Σε συνθήκες πληθωρισμού με το ίδιο ποσό, με την πάροδο του χρόνου, αγοράζονται όλο και λιγότερα αγαθά ή υπηρεσίες. Ο πληθωρισμός προσδιορίζεται με τη χρήση ενός δείκτη που εκφράζει την ετήσια ποσοστιαία μεταβολή ενός συγκεκριμένου φάσματος καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών. S t = C 1+ i ( ) t Μέθοδος σταθερών τιμών: Αγνοώ πληθωρισμό με την υπόθεση ότι επηρεάζει εισροές-εκροές. Μέθοδος πληθωριστικά μεταβαλλόμενων χρηματοροών: Εφαρμόζονται διαφορετικοί ρυθμοί πληθωρισμού.

Κόστος παραγόμενης ενέργειας Το κόστος της παραγόμενης ενέργειας ( /kwh) υπολογίζεται: R ΚΕ + ΚΣΛ ΚΠΕ ( EURO / kwh) = όπου: E ΚΠΕ(EURO/kWh) είναι το κόστος της παραγόμενης ενέργειας ΚΕ (EURO) είναι το συνολικό κόστος της επένδυσης ΚΣΛ (EURO/year) είναι το κόστος συντήρησης και λειτουργίας Ε (kwh) είναι η ετήσια παραγόμενη ενέργεια i R = 1 ( 1+ i) N R είναι ο συντελεστής ετήσιας επιβάρυνσης κεφαλαίου, όπου i είναι το επιτόκιο αναγωγής N είναι ο χρονικός ορίζοντας της επένδυσης

Η παραπάνω έκφραση είναι χρήσιμη διότι: - γρήγορος υπολογισμός - χωρίς να απαιτεί πολλά δεδομένα. Σύγκριση του ΚΠΕ με την τιμή πώλησης στην αγορά δίνει μια πρώτη ένδειξη, αν η επένδυση θα είναι ή όχι συμφέρουσα. Εάν ΚΠΕ<τιμή πώλησης ð συμφέρουσα επένδυση Εάν ΚΠΕ=τιμή πώλησης ðοριακή αποδοτικότητα της επένδυσης, απαιτείται περαιτέρω ανάλυση, η τελική απόφαση θα κριθεί και από άλλους παράγοντες Εάν ΚΠΕ>τιμή πώλησης ðμη συμφέρουσα επένδυση

Παράδειγμα ιδιωτικό-οικονομικής αξιολόγησης επένδυσης σε αιολικό πάρκο Αιολικό πάρκο στην Κρήτη: 35Α/Γ με ονομαστική ισχύ 500kW = 17,5MW Σύμφωνα με την ανεμολογικές μετρήσεις (μέση ταχύτητα ανέμου 7,5m/s), η ετήσια παραγόμενη ενέργεια είναι: Ε=54,6 GWh Συντελεστής εκμεταλλευσιμότητας C.F.=35,6% Με Δεδομένα: Ανεμολογικές μετρήσεις (k, c κατανομής Weibull) Καμπύλη ισχύος μηχανής Χωροθέτηση Απώλειες

Συνολικό κόστος επένδυσης Αρχικά έξοδα Ανεύρεση κατάλληλης θέσης Κόστος ηλεκτρικής διασύνδεσης (καλώδια, δηµιουργία υποσταθµού) 130.000 2.580.000 Μεταφορά εξοπλισµού 1.736.000 Κόστος εξοπλισµού (Α/Γ, 15.850.000 ανταλλακτικά) Κόστος έργων πολιτικού µηχανικού 1.584.000 Σύνολο 21.880.000 Το συνολικό κόστος επένδυσης είναι 21.880.000 ή 1.250 /kw (426.000δρχ/kW).

Καταµερισµός κόστους για µια τυπική Α/Γ (850 kw - 1500 kw) εγκατεστηµένη στη στεριά (on land) (1/2) Το αρχικό κόστος επένδυσης εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από το κόστος της Α/Γ (πύργος, νασέλλα, πτερύγια και µεταφορά) Το µερίδιο της Α/Γ στο συνολικό κόστος εγκατάστασης συνήθως κυµαίνεται στο εύρος 74-82%.

Καταµερισµός κόστους για µια τυπική Α/Γ (850 kw - 1500 kw) εγκατεστηµένη στη στεριά (on land)(2/2) Ποσοστό επί του συνολικού κόστους (%) Ποσοστό των υπολοίπων εξόδων (%) Α/Γ 74-82 - Θεµελίωση 1-6 20-25 Ηλεκτρικός εξοπλισµός (µετασχηµατιστές) Καλωδιώσεις Ηλεκτρική Διασύνδεση 1-9 10-15 2-9 35-45 Σχεδιασµός - 1-3 5-10 Γη 1-3 5-10 Κόστος Δανεισµού 1-5 5-10 Έργα Υποδοµής - Δρόµοι 1-5 5-10 Στοιχεία 2001 από περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων από Γερμανία, Δανία, Ισπανία και Μεγάλη Βρετανία

Η εξέλιξη του κόστους επένδυσης παρουσιάζεται για την Δανία, για την περίοδο 1987 έως 2001. Αριστερός άξονας: Κόστος Α/Γ και λοιπά κόστη ανά kw ονοµαστικής ισχύος ( /kw) Δεξιός άξονας: Κόστος επένδυσης ανά επιφάνεια σάρωσης δροµέα ( /m 2 ). 1200 600 /kw 1000 800 600 400 200 0 150 kw 225 kw 300 kw 1000 kw 500 kw 600 kw 1987 1990 1993 1996 1999 2001 Year of installation 500 400 300 200 100 0 per swept rotor area Price of turbine per kw Other costs per kw Total cost per swept m2 Το κόστος επένδυσης ανά επιφάνεια σάρωσης φαίνεται να αυξάνεται το 2001!. Ο λόγος είναι ότι μεγαλύτερες Α/Γ με μεγαλύτερο ύψος και μεγαλύτερη ακτίνα είναι εξοπλισμένη με μικρότερη γεννήτρια, ώστε να παράγει περισσότερη ενέργεια

Χρηµατοδοτικό σχήµα Ιδία κεφάλαια: 40% Επιχορήγηση: 40% (νοµοθεσία κίνητρα) Δανεισµός: 20% (επιτόκιο δανεισµού: 8%, τρόπος αποπληρωµής, 5 έτη περίοδος αποπληρωµής, περίοδος χάριτος: 0έτη)

Τρόπος αποπληρωµής δανείου Έστω 100 το δανειζόµενο κεφάλαιο και 5 έτη η περίοδος αποπληρωµής. Ο τόκος υπολογίζεται πάντα στο υπολειπόµενο κεφάλαιο. Δύο µέθοδοι υπολογισµού Α. Μέθοδοςίσων Κεφάλαιο-χρεολυσίων (ίσα µέρηκεφαλαίου) 100 1 2 3 4 5 Χρεολύσιο 20 20 20 20 20 Τόκοι 8 6.4 4.8 3.2 1.6 Τοκοχρεολύσιο 28 26.4 24.8 23.2 21.6

Β. Μέθοδος ίσο τοκοχρεολυσίων (ίσα τοκοχρεολύσια) 100 1 2 3 4 5 Χρεολύσιο Κ1 Κ2 Κ3 Κ4 Κ5 Τόκοι 100x 0.08 (100- Κ1)x0.08 (100-K1- Κ2)x0.08 (100-K1-Κ2- K3)x0.08 Κ5x 0.08 Τοκοχρεο λύσιο Χ Χ Χ Χ Χ Σύστηµα έξι εξισώσεων µε αγνώστους Κ1, Κ2, Κ3, Κ4, Κ5 και Χ. K 1... K K 5 1 + 100 0.08 = X + (100 K + K 2 + K 3 1 + K K 4 2 + K K 5 3 K 4 = 100 ) 0.08 = X 6 6

100 1 2 3 4 5 Χρεολύσιο Τόκοι 17.05 18.41 19.88 21.48 23.18 8 6.64 5.17 3.57 1.87 Τοκοχρεολύσιο 25.05 25.05 25.05 25.05 25.05 Γενικά µπορεί εύκολα να αποδειχθεί ότι εάν K είναι το δανειζόµενο κεφάλαιο, N είναι η περίοδος αποπληρωµής και i είναι το επιτόκιο δανεισµού, τότε το Τοκοχρεολύσιο του δανείου υπολογίζεται από την παρακάτω σχέση: X K i = 1 (1 + i) N Γενικά χρησιµοποιείται ο δεύτερος τρόπος αποπληρωµής.

Υπολογισµός δανείου Δανειζόµενο κεφάλαιο: 20% του συνολικού κόστους επένδυσης (4.376.000 ) Τοκοχρεολύσιο: Χ=1.095.997 Πίνακας αποπληρωµής δανείου: (x1000 ) 4376 1 2 3 4 5 Χρεωλύσιο 750 810 870 940 1010 Τόκοι 346 286 226 156 86 Τοκοχρεωλύσιο 1096 1096 1096 1096 1096

Υπολογισµός οφέλους από την επένδυση Έσοδα: 54,6GWh 0.07EURO / kwh 80% = 3.114. 960 /year q 80% είναι το εξασφαλισµένο ποσοστό απορρόφησης ενέργειας στα αυτόνοµα µη διασυνδεδεµένα δίκτυα για ΑΠΕ διακοπτόµενης λειτουργίας. (εξαιτίας της απόρριψης ισχύος που συµβαίνει τις ώρες χαµηλής ζήτησης). Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας (www.rae.gr) πρόσφατα πρότεινε η ποσότητα της απορριπτόµενης ενέργειας να καθορίζεται έτσι ώστε να δίνει εγγυηµένο Συντελεστή Εκµεταλλευσιµότητας σε κάθε νέο αιολικό πάρκο. Ο εξασφαλισµένος C.F είναι 27,5%. q 0.07 /kwh είναι η τιµή πώλησης της παραγόµενης ενέργειας στη ΔΕΗ (εξαρτάται από την τιµή πώλησης της ενέργειας από την ΔΕΗ στον καταναλωτή, διασυνδεδεµένο µη διασυνδεδεµένο, ανεξάρτητος παραγωγός - αυτοπαραγωγός.

νόμος 3851/2010 - τιμολόγηση Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από: Τιµή Ενέργειας ( /MWh) Διασυνδεδεµέν ο Σύστηµα Μη Διασυνδεδεµέν α Νησιά (α) Αιολική ενέργεια (>50kW) 87,85 99,45 (β) Αιολική ενέργεια (<50kW) 250 (γ) Φωτοβολταϊκά (<10kWpeak σε κτίρια) 550 à238,75 (δ) Υδροηλεκτρικά (<15MWe) 87,85 (ε) Ηλιοθερµικοί σταθµοί 264,85 (στ) Ηλιοθερµικοί σταθµοί µε αποθήκευση (τουλάχιστον 2 ώρες) (ζ) Γεωθερµική ενέργεια χαµηλής θερµοκρασίας (η) Γεωθερµική ενέργεια υψηλής θερµοκρασίας 284,85 150 99,45

νόμος 3851/2010 - τιμολόγηση Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από: Τιµή Ενέργειας ( /MWh) Διασυνδεδεµέν ο Σύστηµα (θ) Βιοµάζα ( 1MW) 200 (ι) Βιοµάζα (1ΜW-5MW) 175 (ια) Βιοµάζα (>5ΜW) 150 (ιβ) Βιοαέριο από ΧΥΤΑ και βιολογικούς καθαρισµούς ( 2 MW) (ιγ) Βιοαέριο από ΧΥΤΑ και βιολογικούς καθαρισµούς (>2 MW) (ιδ) Βιοαέριο από οργανικά υπολείµµατα ( 1 MW) (ιε) Βιοαέριο από οργανικά υπολείµµατα (>1 MW) 120 99,45 220 200 Μη Διασυνδεδεµένα Νησιά (ιστ) Σ.Η.Θ.Υ.Α. 87,85xΣΡ 99,45xΣΡ (ιζ) Λοιπές Α.Π.Ε. 87,85 99,45

νόμος 3851/2010 τιμολόγηση ΦΒ Ηπειρωτικό σύστημα Μη διασυνδεδεμένα νησιά Έτος - Μήνας >100kW <=100kW 2009 Φεβρουάριος 400,00 450 450 2009 Αύγουστος 400,00 450 450 2010 Φεβρουάριος 400,00 450 450 2010 Αύγουστος 392,04 441,05 441,05 2011 Φεβρουάριος 372,83 419,43 419,43 2011 Αύγουστος 351,01 394,89 394,89 2012 Φεβρουάριος 333,81 375,54 375,54 2012 Αύγουστος 314,27 353,55 353,55 2013 Φεβρουάριος 298,87 336,23 336,23 2013 Αύγουστος 281,38 316,55 316,55 2014 Φεβρουάριος 268,94 302,56 302,56 2014 Αύγουστος 260,97 293,59 293,59 Για κάθε έτος ν μετά το 2015 1,3 x μοτσ ν-1 1,4 x μοτσ ν-1 1,4 x μοτσ ν-1 μοτσν 1 : Μέση Οριακή τιμή συστήματος για το έτος ν 1

Νέα τιμολόγηση για ΦΒ (Υπ.Απ.Αυγ.2012) ΦΒ πάρκα ΦΒ στέγες

Νέα τιμολόγηση για ΦΒ (Υπ.Απ.Μαϊος.2013) ΦΒ πάρκα ΦΒ στέγες

Ετήσιο κόστος Συντήρησης και Λειτουργίας: (ανταλλακτικά, ασφάλεια, µισθοί κλπ) Κόστος Σ&Λ =352.160 /έτος (µέσο ετήσιο κόστος συντήρησης περίπου 2-2,5% του αρχικού κόστους επένδυσης) Αποσβέσεις: Η απόσβεση είναι κόστος αλλά όχι πραγµατική εκροή. Η µέθοδος των αποσβέσεων χρησιµοποιείται µε σκοπό να ελαφρύνει το λογαριασµό εκµετάλλευσης, και να υπολογιστούν τα κέρδη προ φόρων. Ο µέγιστος συντελεστής απόσβεσης καθορίζεται βάση νόµου (8 έτη για ηλεκτροµηχανολογικό εξοπλισµό, 20 έτη για κτιριακές εγκαταστάσεις) µε σκοπό να αποτρέψει την γρήγορη απόσβεση του εξοπλισµού. Εάν επιτρεπόταν η γρήγορη απόσβεση της επένδυσης, η επιχείρηση θα παρουσίαζε εικονικές ζηµιές τα πρώτα έτη όπου θα υπήρχε το κόστος απόσβεσης - και θα «γλίτωνε» την φορολογία. Υποθέτοντας 15 έτη περίοδο απόσβεσης για το σύνολο της επένδυσης, το ετήσιο κόστος απόσβεσης προκύπτει από τον ετήσιο συντελεστή 1/15=6,67%, λαµβάνοντας υπόψη και την επιχορήγηση. ετήσιααπόσβεση = 21.880.000 (1 40%) 6,67% = 875.250 /year

Πίνακας λογαριασµού εκµετάλλευσης (1000 ) 1 2 3 4 5 6... 15 Έσοδα πωλήσεων 3115 3115 3115 3115 3115 3115... 3115 Κόστος Σ&Λ Κόστος απόσβεσης 352 875 352 352 352 352 352... 352 875 875 875 875 875... 875 Τόκοι 346 286 226 156 86 -... - Κέρδος προ φόρων 1542 1602 1662 1732 1802 1888... 1888 Φόρος 35% Καθαρά κέρδη 539,7 1002 560,7 581,7 606,2 630,7 660,8... 660,8 1041 1080 1126 1171 1227... 1227

Πίνακας Εισροών - Εκροών (1000 ) Εισροές 0 1 2 3 4 5 6... 15 Ιδία κεφάλαια Επιχορήγηση 8752 8752 Δάνειο 4376 Αποσβέσεις - 875 875 875 875 875 875... 875 Καθαρά κέρδη Εκροές - 1002 1041 1080 1126 1171 1227... 1227 0 1 2 3 4 5 6... 15 Χρεολύσια - 750 810 870 940 1010 -... - Εγκαταστάσε ις 21880 Καθαρό αποτέλεσµα 0 1127 1106 1085 1061 1036 2102... 2102 Υπολειµµατι κή αξία 35%x 21880

Γραφική απεικόνιση του υπολογισμού της Καθαράς Παρούσας Αξίας Παρούσα αξία µελλοντικών χρηµατοροών PV j NPV PV 1 0 1 2 j t Χρόνος (έτη) - Ιδία Κεφάλαια

15 R (8%) = + t NPV Ιδίακεφάλαια = 7600000 t (1 + i) Εάν NPV>0 ð συµφέρουσα επένδυση, Εάν NPV=0 ð οριακή αποδοτικότητα, t= 1 Εάν NPV<0 ð µε συµφέρουσα επένδυση. Υπολογίζοντας την καθαρή παρούσα αξία (Net Present Value - NPV) για διαφορετικές τιµές επιτοκίου αναγωγής, υπολογίζουµε το επιτόκιο για το οποίο µηδενίζεται η NPV. Το µοναδικό αυτό επιτόκιο ονοµάζεται Εσωτερικός συντελεστής απόδοσης της επένδυσης ή Internal Rate of Return (IRR). Για την συγκεκριµένη επένδυση ο IRR υπολογίζεται: IRR = 16,8% Το αποτέλεσµα δεν διαφοροποιείται αισθητά, ακόµα κι αν αγνοηθεί η υπολειµµατική αξία της επένδυσης, αφού η παρούσα αξία της εισροής (35%x21880x1000 ), είναι χαµηλή (πραγµατοποιείται µετά από 15 έτη. Οι δείκτες είναι: NPV ( 8%) = 5188000 IRR = 15,3%

NPV 30000 25000 20000 15000 10000 5000 IRR 0 0% -5000 5% 10% 15% 20% Επιτόκιο αναγωγής Ο IRR δείχνει ποιά είναι η µέγιστη προσδοκία που µπορούµε να έχουµε από την συγκεκριµένη επενδυτική επιλογή. Μεταξύ διαφορετικών επενδυτικών επιλογών, προτείνεται για υλοποίηση αυτή µε τον µεγαλύτερο IRR.

Συγκρίνοντας τον IRR που προέκυψε µε το επιτόκιο του ταµιευτηρίου (<~3%) που ισχύει σήµερα στην τραπεζική αγορά, η επένδυση εµφανίζεται ιδιαίτερα συµφέρουσα. Μια καλύτερη προσέγγιση είναι να προσθέτουµε ένα 2-3% στο επιτόκιο του ταµιευτηρίου και µετά να κάνουµε την σύγκριση. Αυτή η αύξηση δηλώνει το ρίσκο και την αβεβαιότητα που αναλαµβάνει κάποιος που αποσύρει τα χρήµατα του από το ταµιευτήριο για να τα τοποθετήσει σε µια επένδυση. Έστω i το άθροισµα του επιτοκίου του ταµιευτηρίου και της προσαύξησης λόγω ρίσκου, τότε Εάν IRR>i ð συµφέρουσα επένδυση, Εάν IRR=i ð οριακή αποδοτικότητα, Εάν IRR<i ð µη συµφέρουσα επένδυση.

Ανάλυση ευαισθησίας Γίνεται φανερό ότι η οικονοµική αποδοτικότητα µιας επένδυσης εξαρτάται από διάφορες παραµέτρους, ο προσδιορισµόςτων οποίων κρύβει κάποια αβεβαιότητα. Με σκοπό να µειώσουµε την αβεβαιότητα στην εκτίµηση της οικονοµικής αποδοτικότητας της επένδυσης, κάνουµε ανάλυση ευαισθησίας των αποτελεσµάτων ως προς τις βασικές παραµέτρους. Το αντικείµενο αυτής της ανάλυσης είναι να δείξει τι επίδραση έχει η λανθασµένη εκτίµηση µιας παραµέτρου στους δείκτες αξιολόγησης(epc, NPV, IRR). Οι βασικές παράµετροι που επηρεάζουν την αποδοτικότητα της επένδυσης είναι: ü Επιλογή εξοπλισµού (κόστος επένδυσης, παραγωγή ενέργειας) ü Κόστος γης, έργα υποδοµής (πρόσβασησεδίκτυο, δρόµους) ü Κόστος συντήρησηςκαι λειτουργίας ü Εκτίµηση αιολικούδυναµικού (µετρήσεις) ü Χρόνος ζωής της επένδυσης (σχεδιαστικά λάθη, κακή επιλογή θέσης) ü Επιτόκιο δανεισµού ü Το κόστος παραγωγής ενέργειας από συµβατικούς σταθµούς (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο)

Κοινωνικό-οικονοµική και Περιβαλλοντική Ανάλυση Αποτίµηση επιπτώσεων στην εθνική οικονοµία και την κοινωνία Ανάλυση κόστους οφέλους Μεγέθη που υπολογίζονται: Δηµόσιο όφελος Εξοικονόµηση καυσίµου Συµβολή στην απασχόληση Μείωση ρύπων

Για την εθνική οικονοµία Περιλαµβάνει: Δηµόσια οφέλη (ΦΠΑ, φόροι εισοδήµατος, επιδόµατα ανεργίας) Κόστος υποκαθιστάµενου καυσίµου Όφελος από την παραγωγή ενέργειας Σαν κόστος λαµβάνεται υπόψη και η επιχορήγηση Για την εθνική οικονοµία και την κοινωνία Επιπλέον περιλαµβάνει: Εξωτερικό κόστος των ρύπων που αποφεύγονται (CO 2, SO 2, NO x, PM 10 ) Όφελος από την δηµιουργία απασχόλησης

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου τουδιδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα» του ΕΜΠ έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.