ΤΕΧι~ΙΚΟ ΕΠΙΙVΙΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ - (~ \

ΤΕΧι~ΙΚΟ ΕΠΙΙVΙΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ - (~ \ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΉΛΩΣΗ ΕΚΤΟΞΕΥΟΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕlΥΙΑ 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 200 ΘΕlΥΙΑ: «Σχλ ιασμό ς διατάξεων τυ Σχεδίυ Πρδιαγραφής για τ Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα και πρτάσεις βάσει στιχείων από την παρακλύθηση εργασ ιών ε κτξευ μένυ σκυρδέματς στην Αττική» ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Μ.Μιχαηλίδης, Xl\ Κ.Κυτσυπιάς, ΧΜ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 200

.. r-. Σ:χλιασμό ς διατάξεων τυ Σχεδίυ Πρδιαγραφή ς γ ιά τ Εκτ ξ ευόμεν Σκυρόδεμα ( Π ΕΣ:) και πρτάσε ις βάσ ε ι στιχε ίων από την παρακλύθηση εργασιών ε κτ ξευ μένυ σκυρδέματ ς στην Αττι"-ή. Μ. Μιχαηλίδης Κ. Κ υτσυπιάς r " ι Χημ. Μηχανικός ΕΜΠ Χημ. Μηχανικός ΕΜΠ l. Εισαγωγή Τ σκυρό δεμα ε ίναι πιθανώς τ πι ευ μετάβλη τ σε σχήμα υλικό πυ χρησιμπιείται στην κατασκευαστική βιμηχανία. Όταν τ υλικό αυτό βρίσκεται σε κατάσταση συμπίεσης ε ίναι αρκετά ισχυρό ώστε να απτ ελέσει τ βασικό υλικό γ ια τις περ ισσότε ρ ες γκώδε ις κατασκευές. Πριν τ υλικό αυτό χάσει τη ν ρευστότητά τυ έχε ι τη δυνατότητα να λαμβάνε ι τα πι πλύπλκα σχήματα. Πραγματικ ά και μ ετά τη ν πρσθήκη εν ίσχυση ς από χ_άλυβα δεν υπάρχυν δ μικά στιχε ία πυ να μη ν μπρύν να κατασκευασθύν από σκυρόδεμα. Η ανάγκη χρήσης ξυλτύπων (foπnwork s) ώστε να δ ημιυργηθ εί ένα καλύπ ι είν αι ένας ανασχετικός παράγων γ ια τη χρήση τυ σκυρδ έ ματς Αυτή η δυσκλία ήταν ακόμη πι α ισθητή στην πε ρίπτωση πλύπλκων σχημάτων ασχέτων πλλές φρ ές με κατασκευές δ μικών στ ιχε ίων, όπω ς μντέλα πρϊστρικών ζώων για nς ανάγκες Μυσε ίων Φυσική ς Ιστρίας. Έτσι στα τέλη τυ Ι 9υ αιώνα (Dr Carlton Aker!ey, 895) αναπτύχθηκε η πρώτη μηχανή για εκτό ξευ ση κνιάματς πυ θα έλυνε αυτύ τυ είδυς δ υσκλίες. Σε ένα δ χε ί συ μπίεση ς πυ π ε ρ ιέχε ι μ ίγ μα άμμυ και τσιμέντυ εφαρ μόστηκε πίεση μ έσω ανίγ ματ ς και δ ιαμ έσυ ενός σωλήνα στ τέλς τυ πίυ ε ίχε εφαρ μ στεί ένα ακρφύσι (nozz!e) με τ πί πρστίθ εται τ απαραίτητ νερό για την ενυδάτωση τυ τσιμέντυ. Ενημερωτι ΚΤ) Ε κδ ήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδε μα 27 Σεπτε μβρίυ 200 ι σελ. ι από ι κ

Ο εξπλ ισμός αυτός ήταν γνωστ ς ως «Cement Gun" και τ ε κτξευόμεν υλικό νμάστηκ ε «Gunite''. r- -! r. ι ϊ Οι πρώτες μηχανές περιείχαν ξηρό μίγμα άμμυ και τσιμέντυ μέσα στ θάλα μ συμπίεσης από τν πί δ ηγείται σε ακρφύσι όπυ πρστίθετα ι νερό. Έτσι τ σύστη μα αυτό νμάστηκ ε ξηρή μέθδς. Παράλληλα με αυτή αναπτύχθηκ ε και αυτή η υγρή μέθδς η πία απαιτεί τ μιγμα άμμυ και τσιμέντυ να είναι πλήρως αναμεμιγμέν με νερό πρ ιν από την άντλησή τη ς μέσα από δ ιαφ ρετικά σχεδιασμένη μη χανή. Η αυθεντ ική νμασία τυ εκτξευό μενυ μ ίγ ματς άμμυ και τσιμέντυ ήταν «Gunite". Επίσης συναντά κανείς και άλλυς όρυς όπως Sprayed Concrete, Shot Concrere και Shotcrete. Ο όρς Shotcrete χρησιμπείται συχνά για να π εριγράψε ι ένα μίγμα στ π ί μέγιστς κόκκς αδρανύς ξεπ ερνά τα Ο mm. Ο όρς Shotcrete χρησιμπιείται κυρίως στις I-mA και όρς Sprayed Concrete κυρίως στην Ευρώπη, η απδχή ό μως τυ όρυ Spareyd Concrete ε ίναι ευρύτερ η παγκσμίω ς. 2 Τεχνικές Στ Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα (ΕΣ) δ ιακρίνυμε δύ β ασικές μεθόδυς αυτήν της ξηρής εκτόξευσης και αυτή τη ς υγρής εκτόξευση ς. Από τ 990 και έπε ιτα εξαπλώθ η κε η εφαρμγή της υγρ ή ς εκτόξευσης στην Ελλάδα κυρίως λόγω των εμπειριών τυ «ΜΈΤΡΟ ΑΘΗΝΩ Ν>>. 2. Η ξηρή μέθδς Στην ξη ρή μ έθδ τ ΕΣ απτελείται από μ ίγμα αδρανών και τσιμέντυ μ ε πρκαθ ρισ μένη αναλγία και ενδεχμένως επιταγχυντή σε σκόνη. Τ μ ίγ μα τρφδτείται σε ειδικά σχεδιασμένη μηχανή και εισάγεται σε ρεύμα αέρς μ ε υψηλή ταχύτητα και με αυτόν τν τ ρόπ μεταφέρεται διαμέσ υ εύκα μπτων σωλήνων σε ακρφύσι. Σ τ ακρφύσι αυτό πρστίθεται νερό και ενδεχμένως επιταγχυvτής σε υγρή μρφή στ ρεύμα των υλ ικών για την ενυδάτωση τυ τσιμέντ υ και τη ν ανάπτυξη τη ς κατάλληλης συνεκτικότητς έτσι ώ στε τ ρεύμα τυ υλικύ να μπρ ε ί να εκτ ξεύεται Ενημερωτική Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευό μεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρ ίυ 200 σελ. 2 από 8

,..., '. ' με υψηλή ταχύτη τα στη θέ ση τυ και η πρόσκρυση να επιτυγχάνει συμπύκνωση τυ υλικύ. Drγ r. Air conνeyan ce (thin stream) Water ~.,,..:; ~ / t ('..."ti..,, ~:::;~ : :~ ;: ;, Typically ~ 60-00 cm Η πρσθήκη των πρσθέτων μπρεί να γίνει σε μρφή σκόνης στ ξηρό μίγμα, σε υγρή μρφή μαζί με τ νερό ή σε ξεχωριστή εισαγωγή στ ακρφύσι. Η πρόσθήκη ινών μπρεί να γίνει στ ξηρό μ ίγ μα. Η ξηρά μέθδς μπρεί με κ ατάλλη λ εξπλισμό να εφαρμστεί τόσ σε εργα πυ απαιτύν ελεγχό μενυς χαμη λύς ρυθμύς για λεπτές στρώσεις ή ακανόνιστα σχήματα και δ μές όσ και σε έργα όπως κατασκευή σήραγγας ή ενίσχυση πρανών όπυ απαιτείται μεγάλς ρυθμός εκτόξευσης. Τ ακρφύσι γενικά είναι κατευθυνόμεν χειρωνακnκά και η ρή των υλ ικών δ ιευθύνεται από τ ν χειρ ιστή πυ επίση ς καθρίζει τ πσό τυ νερύ πυ πρστίθεται. Η πσότητα τυ νερύ μπρεί να μπρεί να μεταβάλλεται σε συγκεκριμένα όρια αφύ η πλύ μικρή πσότητα νερύ δεν επιτρέπει στ μίγμα να δημιυργήσει με την πρόσκρυση στην επιφάνεια μια μγενή μάζα ενώ μεγάλη πσότητα νερύ κάνει τ μίγμα πλύ εργάσιμ με απτέλεσμα να μη ν έχει ευστάθεια μετά την πρόσκρυση στη ν επιφάνεια. Συχνά χρησιμπιύντα ι βραχίνες εκτόξευσης με τηλεχειρισμό σε περιπτώσεις πυ τ πε ριβάλλν δεν είναι ασφαλές γ ια τ χειρ ιστή και σε περιπτώσεις πυ πρ έπε ι να καλυφθύν επιφάνειες σε μεγάλα ύψη. Ενημερωτική Εκδή λωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 σελ 3 από 8

~ / ι Τυπικί λόγι αδρανών πρς τσιμέντ πυ χρησιμπιύνται είνα ι 3. 5 έως 4/ κατά βάρς. Επειδή η αναπήδηση τυ ΕΣ απτελείται κυρίως από αδρανή τ σκυρόδεμα πυ επικλλάται στην επιφάνε ια είνα ι πι πλύσι σε τσιμέντ από τ αρχικό ανάμιγμα. 2.2 Υγρή μέθδς Τ ΕΣ στην υγρή μέθδ απτελείται από ένα μίγμα τσιμέντυ και αδρανών πυ αναμιγνύεται με νερό πριν από την άντλησή τυ δια μέσυ σωλήνα πρς τ ακρφύσι εξαγωγής. Για την πρώθηση τυ υλικύ χρησιμπιείται αέρας υψηλής πίεσης και τ σκυρό δεμα κατά την πρόσκρυσή τυ στην επιφάνεια συμπυκνώνεται με τη βήθεια τη ς ιδίας ρμή τυ υλικύ. Compressed air Hydraulic conveyance (dense stream) Air conveyance (thin ~. ~ stream) ~... -~ ~=======:::ε::::j~-==-----=.!! ~ ~ ί :. :.:.=.~ concrete lι:,,'============= ~ '... ~ pump ~ Air for nozzle Stream.. ~ converter 20-50 cm ~ the "wet sprayn process (typica /J Στην υγρή μέθδ λόγς νερύ πρς τσιμέντ μπρεί να ελεγχθεί με ακρίβεια και με τη χρήση ρευστπ ιητών μπρ εί κανείς εύκλα να πετύχει λόγ νερύ πρς τσιμέντ τη ς τάξεως τυ 0,40 με ότι συνεπάγεται αυτό γ ια υψηλές αντχές. Οι απαιτήσεις για αντχή σκυρδέματς μπρύν να καθριστύν με παρόμι τρόπ όπως και στ συμβατικό σκυρόδεμα αν και στ ΕΣ με την υγρή μέθδ η υψηλές αντχές ε πιτυγχάννται κυρίως από την υψηλή περιεκτικότητα σε τσιμ έντ. Συνήθως σε μελέτες σύνθεσης ΕΣ με την υγρή μέθδ καθρίζυν την περιεκτικότητα σε τσιμέντ στην πε ριχή των 350 kg/m 3 έως 450 kg/m 3 και ι επιτυγχανόμεvε ς αντχές σε κυβικά δκίμ ια είναι συνήθως στην π ερι χή των 40 N/mm 2 με 60 N/mm 2 στις 28 ημ έρες χωρίς χρήση επιταγχ:υ ντύ. Ενημερωτική Εκδήλωση ΤΕΕ : Ειcτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 l σελ. ~ από Ι ~

.' [. Με τη χρήση πρσθέτων πυ ε'λ.έγχυν την ενυδάτωση τυ τσιμέντυ χρόνς χρήσεως τυ ΕΣ με την υγρή μέθδ εκτείνεται μέχρι και τις 72 ώρες επιτρέπντας στ σύστημα να έχε ι μεγάλη ευελιξία και καθιστώντας π'λ.έν μη απαραίτητ τν καθαρισμό τυ συστήματς μετά από κάθε εφαρμγή. (. 3. Υλικά παρασκευής Γ 3. Τσιμέντ ~τ ις περισσότερες εφαρμγές εκτξευό μενυ σκυρδέματς χρησιμπιύνται τσιμέντα Portland τα πία θα πρέπει να είναι σύμφωνα μ ε τις απαιτήσεις τυ ΠΔ 244/80 "Περί Καννισμύ τσιμέντυ για έργα από σκυρόδεμα" (ΦΕΚ 69Ν28-3-80). Καλύτερα απτε'λ.έσματα έ χυμε με τσιμέντα τύπυ Ι ( (45 ή 55). Τα Ευρωπαικά πρότυπα κατατάσσυν τα τσιμέντα σύμφωνα με τύπ και κατηγρία. πυ εξαρτάται από τη σύνθεση και την επιτελεστικότητα (peιforrna nce). Η επιλγή τυ τσιμέντυ ε ίνα ι δυνατό ν~ επηρρεαστεί από την κστλόγηση των διαφόρων τυπων τσιμέντυ θα πρέπει ό μως να ικανπεί τις δεδμένες τεχνικές πρ δ ιαγραφές. Λαμβάνντας υπ' όψη ότι κάθ ε πσότητα (batch) τσιμέντυ μπρ εί να διαφέρε ι σε δραστικότητα, πυ εξαρτάται από τη σύνθεση και τη λεπτότητα, απαιτύνται πρκαταρκτικ ές δκιμές για να δ ιαπιστωθεί η απόδση τυ εκτξευόμενυ σκυρδέματς. Ως γενικός κανόνας όσ υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα τυ τσιμέντυ σε C 3 A ( συνιστάται μεγαλύτ ερη από 5%) και όσ υψηλότερη είναι η ειδική επιφάνεια (συνιστάται 8aine>400 m 2 /kg) και η κατηγρία τυ τσιμέντυ, τόσ υψηλότερη είναι η δραστικότητα όσν αφρά τν χρόν πή ξη ς (setting time) και την ανάπτυξη πρώιμων αντχών ειδικότερα σε συνδυασμό μ ε επιταχυντές πήξης. 3.2 Αδρανή Τα αδρανή απτελύν τ κύρι κατ ' όγκν και κατά βάρς συστατικό τυ σκυρδέματς. Γ ια τη ν επιλγή των αδρανών θα πρέπει να λαμβάννται υπ' όψη εκτός από την αντχή πυ Ενημερωτική Εκδή λωση ΤΕΕ : Ειcτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 l σελ 5από 8

πρδιαγράφ εται, τόσ η δυνητική αναπήδηση όσ και η καλή δ ιαστρωματική συνχή. Επίση ς πρ έ πει να λαμβάννται υπόψη τσχήμα, μέγεθς και κατανμή των κόκκων, η σύνθεση, η περιεχόμενη υγρασία ργανικές πρσμίξε ις. Επίση ς θα πρ έπει να διερευνηθεί πιθανή ευπάθεια σε αλκαλι-πυριτ ική αντίδραση. Σύ μφωνα με τ Σχέδι Πρ δ ιαγραφή ς για τ εκτξευόμεν σκυρόδεμα τ μιγμα των αδρανών πρέπει να βρίσκεται εντός των υπ ζωνών Δ και Ε των πινάκων των κκκμετρικών διαβαθμίσεων τυ Κ. Τ. Σ-97, ανάλγα με τ μηχανημα πυ χρησιμπιείται. Γενικά συνιστάται στην πράξη μέγιστς κόκκς να είναι /2" και η κκκμετρική διαβάθ μιση να βρίσκεται στην υπζώνη Ε. Στην περίπτωση εφαρ μγής τη ς υγρής μεθόδυ, η αντλησιμότητα είναι ένας σημαντικός παράγντας πυ πρέπει να διερευνηθεί για την επιλγή των αδρανών. Γενικά θα πρέπει να ικανπιύνται ι απαιτήσεις τυ Κ.Τ.Σ-97. 3.3 Νερό Τ πόσιμ νε ρό ε ίναι κατάλληλ για τ ΕΣ. Εναλλάκτικές πηγ ές νερύ θα π έπ ε ι να ελέγχνται γ ια καταλληλότητα σύμφωνα με ΕΛΟΤ 345 3.3 Χημικά Πρόσθετα Τα πρόθετα χρησιμπιύνται στ ΕΣ γ ια να βελτιώσυν τις ιδ ιότητ ες τυ νωπύ και τυ σκληρυ μμένυ σκυρδέματς. Τα συνήθη πρόσθετα πυ χρησιμπιύνται στ ΕΣ είναι : Επιταγχυντ ές Ο επιταχυντής αυξάνει τ ρυθμό σκλήρυνσης και συντελεί στην ανάπτυξη πρώιμων αντχών. Ένα σκυρόδεμα ταχε ίας πήξηεω ς είναι απαραίτητ όταν απαιτ ε ίται η επίτευξη τυ απαραίτητυ πάχυς στρώση ς εξασφαλίζντας παράλληλα και την ασφάλεια πρσπ έλαση ς. Ενημερωτική Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευό μεν Σκυρόδε μα 27 Σεπτεμ βρίυ 200 σελ. 6 από 8

~ ;;'!. σ.., > Ν 50 Ν 30 Ν 6 Ν 8 Ν ~ 00-00-- 90 80 70 60 :ι 50 Ο >( Q..., <ϊ 40 30 20 0 ί, Αι 95 L~~ \; ι 5 ι / ι,,v -- /!/ L'6 ~ 68 /, v v ΧΛ F - / ) 62 ) ' / v Υ ~, 4~ Ε χ47 / 2 j 42! v κ ~/ / ι;6, /,,,,v Δ )k( / ί-' ν..-ίξ v,.ζ ~V. I...r. _..._.. ~ Γερμgι ι ά κόσκινα r2" ~ 0.25 0,50,c.J 2.00 4,00 8,00 6,00 Ορ ια κιcκμετρική ς διαβαθ μίσεως μίγμcrrς αδρανών μέγιστυ κόκιcυ '? 6 ή Υϊ. Αμερικάνικα κόσκινα Ν 50 Ν 30 Ν6 Ν 8 Ν 4 38" Ορ ια κιcκμετριιaς διαβαθμίσεως μίγμcrrς αδρανών μέγι στυ κόκκυ ι 8 3/8.. Ενημερωτ ική Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτε μβρίυ 200 Ι σελ. 7 από 8

Η δσλγία τυ επιταχυντή πρέπει να είναι τ έτια ώστε από την μιά μεριά να εξασφαλίζει τη ν καλή συνχή ανάμεσα στα περάσματα και από την άλλη μεριά να έχει τη ν χαμηλότερη επιβάρυνση στις τελικές ιδιότητες δηλαδή την μείωση τη ς αντχής στις 24 ώρες και στις 28 ημέρες. Τέλς θα πρέπει να δ ιενεργ είται έλεγχς συμβατότητας τυ επιταγχυντή με τν συγκεκριμέν τύπ τσιμέντυ και να ικανπιεί επίσης τις απαιτήσεις τυ ASTM C 4. Ρευστπιητές Ο ρευστπιητής χρησιμπιείται στ ΕΣ γιά μείωση τυ νερύ στ μίγ μα αυξάνντας τις αντχές τυ σκυρδέματς όπως και στ κινό σκυρόδεμα. Σταθερπιητές Ο σταθερπιητής χρησιμπιείται στ ΕΣ γιά καθυστέρηση της έναρξης πήξης. Τα πλενεκτήματα της χρήσης τυ σταθερπιητή είναι η ευκλία της χρήσης 3.4 Ίνες Οι ίνες χρησιμπιύνται για να πρσδώσυν μία ή παραπάνω από τις κατωτέρω ιδιότητες στ ΕΣ. Αντικατάσταση πλισμύ Γ ιά καμπτική δυσθραυστότητα Γιά άμεση υπστήριξη τυ εδάφυς έναντι τυ χρνυ πυ χρειάζεται για τπθέτηση πλισμύ Δυνατότη τα υπστήριξης μικρύ βήματς διάνιξης Ομιγενής συμπεριφρά Καλύτε ρη συμπεριφρά ι ίνες από τ πλέγμα διότι δεν δημιυργύνται φωλιές πίσω από τ τ πλέγμα Ενημερωτική Εκδήλω ση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 σελ. 8 από Ι~

/...ι. Σύνθ εση (... ι\- ε λέτη σύ ν θεση ς Γ {' ι Η. σύνθεση τ υ εκτ ξευό μενυ σκυρδ έ ματ ς καθρίζεται βάσει μελέτη ς σύνθεση ς όπως και στ κινό σκυρόδεμα ώ στε να επιτυγχάννται ι επ ιθυμητές ιδιότητες πυ καθρίζ νται από τις απαιτήσε ις μελε τητή. Γεν ικά ισχύυν ι απαιτήσεις των καννισμών για τ σύνηθες σκυρόδεμα με τις παρατηρήσε ις, όμως πυ αναφέρνται ανωτέρω στις ανα<dρές γ ια τα συστατικά τυ ΕΣ. Εχε ι δ ιαπιστωθεί από ελέγχυς πυ έχυν διενεργηθεί σε εργτάξια τη ς ΑΤΤΙΚΗ~ ΟΔΟΥ ότι η ίδια μελέτη σύνθεσης ΕΣ όταν εφαρ μστεί με illoν χειριστή ή illo μηχάνημα δίνει άj.j...α απτ ελέσματα στ έργ. Ο ρόλς τυ χειρ ιστή είνα ι καθρ ιστικό ς στην πιότητα τυ τελικύ π ρ ιόντς. Τ ACI 506 3 R-9 είν αι μια δηγία γ ια την πιστπίη ση χειριστών ξηράς και υγρής μεθόδυ ενώ στ ACr 506R-2 στην παράγραφ 4.2. χειριστής ρ ίζεται ως άνθρωπ ς κλειδί στη διαδ ικασία τη ς εκτόξευση ς και ε ίναι υπεύθυνς γ ια την εφαρμγή (application) τυ σκυρδέματς. Τ έλς στυς ελέγχυς πυ ρίζνται στ ASTM C 40-97 αναφέρετα ι ότι στην αναφρά δκιμής θα πρ έπε ι μεταξύ άλλων να αναγράφεται και τ όνμα τυ χειρ ιστή. Γι ' αυτό τ λόγ λ ιπόν η μελέτη σύνθεση ς λκληρώνεται μόν με την εφαρμγή τη ς στ έργ...ι.2 Έλεγχι επ ιτυγχαν ό μενων χαρακτηριστικών Τ σχέδ ι Πρδ ιαγραφή ς γ ια τ εκτξευόμεν σκυρ όδεμα ακλυθεί σε ένα μ εγάλ τμήμα τη ς τν Κ.Τ. Σ. - 97 σε αρκετά θέματα κ αι κυρίως στ θέμα των στόχων για την αντχή τυ σκυρδέματ ς πυ θα πρ έπε ι να εξασφαλιστε ί με τη μελέτη σύνθεσης ).)..ά και στ θέμα τη ς δειγ ματληψίας και των ελέγχω ν τυ σκυρδ έ ματς. Τ σχέδ ι Πρ δ ιαγραφή ς για τ εκτξευό μεν σκυρόδεμα αναφέρε ι στην παράγραφ Ι Ο. Δε ι γματληψίες και έλεγχι ε κτ ξευόμενυ σκυρδέματυι.; ότι τ εκτξευόμεν σκυρόδεμα θα ελέγχεται με πυρήν ες πυ θα πρ έ ρ χ νται από πρισματικά δ κίμια πυ θα παίρ ν νται Ενημ ερωτική Ε κδ ήλωση ΤΕΕ : Ε κτξευόμεν Σ κυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 Ι σελ. ) crπό 8

ι : «... για την λκλήρωση της αξιλόγησης της πιότητ ς τυ ε κτξευό μ ενυ σκυρδ έματ ς, πυ επιτυγχάνετα ι στ έργ και υπόκε ιται στις πρσμιύμενες, κατά τ στάδ ι τη ς μελέτης, συνθήκες πραγματικής λειτυργίας, απαιτείται η λήψη δ κιμίων από τις θέσε ις στις πίες τύτ έχει ήδη κατασκευαστεί. Αυτό απαιτείται γιατί τ πρϊόν πυ λαμβάν εται με σκυρδέτηση φατνωμάτων μπρεί να δ ιαφ έρει αξιόλγα, από τ επί τόπυ Ε. ~» Οι δ ειγματληψίες και έλεγχι συμμόρφωσης θα πρέπει να επιβεβαιώννται μ ε ελέγχυ ς τυ επί τόπυ Ε. Σ. Για τυς ελέγχυ αυτύς τ σχέδι Πρδιαγραφής γ ια τ εκτξευόμεν σκυρόδεμα συμβαδίζει μ ε την αμερικανική πρδιαγραφή και πρτείνει ως κρ ιτήρια απδχής τα παρακάτω : Οι τιμές Xi της θλιπτική ς αντχής κάθε δκιμίυ θα πρ έπε ι να ικανπιύν τις σχέσεις: Χ ~ 0,85.f«k Αυτό θεωρύμε ότι είναι πρς τη σωστή κατεύθυνση διότι υπάρχε ι η δ υνατότητα να ενσωματωθύν στα δκίμια τυ τελικύ πριόντς όλες ι αβεβαιότητες των υλικών και τα σφάλματα πυ εισάγνται από την απόδση τυ χειριστή. Όπως θα φανεί και στη συνέχεια έχει παρατηρηθ εί ότι στην πράξη τρείς παράγ ντες ε πιδρύ ν στ να εμφανίζνται μεγάλες διασπρές στα απτελέσματα αντχών 28 ημερών όπως αυτές εκφράζνται με τις τυπικές απκλίσε ις. Οι παράγντες αυτί είναι ρόλς τυ χειριστή / μηχανήματς, η χρήση (ή τρόπς πρσθήκης ) επιταχυντύ γεγνός πυ ενισχύε ι την αξία τυ ελέγχυ με δκίμια επί τόπυ τυ έργυ από τ δ ιαστρωμέv υλικό έναντι τυ ελέγχυ πυ διενεργείται με τα πρισματικά δκίμια παν έλα και η συντήρηση τυ διαστρωμέvυ υλικύ. 4.2. Επίδραση τυ συστήματς χειριστής/μηχάνημα στις αντχές 28 ημερών Όπως έχε ι αναφερθεί παραπάνω χειριστής έχει καθριστικό ρόλ στην πιότητα τυ τελικύ πριόντς πυ στην περίπτωσή μας ελέγχεται με την αντχή των 28 ημερών. Οι έλεγχι πυ διενεργήθηκαν επί μεγάλ χρνικό δ ιάστημα έγιναν σύμφωνα με εσωτερικές Ενημερωτική Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 2 7 Σεπτεμβρίυ 200 Ι σελ. ι ι ωι:ό ι~

δ ιαδ ικασίε ς ελέγ χυ. Η σύνθεση πυ χρησιμπιήθηκε και στα τ έσσερα εργτάξ ια ε ίνα ι η παρακάτω : -. Υλικό Βάρς υλικύ Παρατηρήσε ις (kg) ανά m 3 ΕΣ Γαρμπίλι Άμμς Νερό (Ν) Τσιμέντ (Τ) Λόγς ΙΤ Ρευστπιητής Σταθερπιητή ς 54 28 222 450 0.44 3.6.2-4.5 Υδαταπρρφ ητικότητα γ αρμπ~λιύ 0.6% κ. β Υδαταπρρφητικότητα άμμυ l. 7% κ. β Για χρήση από 3-2 ώρες Η κκκμετ ρική δ ιαβάθ μιση τυ μίγ ματ ς των αδρανών όπως φαίν εται στ δ ιάγραμμα πυ ακλυθεί βρίσκεται στην υπζώvη Ε και έχει μέγιστ κόκκ Υ::" Αucρ ι ιι:αν~ κα κόσκινα Ν 50 Ν30 Ν 6 Νβ Ν 4 38.. /2" ΓιρμαQ,,κα 00<Μ:Ι Ενημερωτική Εκδή λωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδε μα 27 Σεπτε μβρίυ 200 σελ. 2 από Ι ~

Στα διαγρά μματα και 2 πυ ακλυθύν φαίννται ι αντχές μίας ημέ ρας και 28 ημερών από πυρήν ες σε δ ιαστρωμέν υλικό (απ ό σήραγγες). Οι αντχές είνα ι αvηγμένες σε αντχή κύβυ ακμής l Scm. Από τα δύ αυτά δ ιαγράμματα φαίν νται ότι η ίδια σύνθεση ΕΣ δεν έχει την ίδια απόδση σε όλα τα εργτ άξια. Άρα η απδχή μιας μ ελέτη ς σύνθεση ς θα πρέπε ι να γίνεται μόν μετά από απτελέσματα στ έ ργ με τ α μηχανήματα και τυς χειρ ιστές πυ θα χρησ ιμπ ιη θ ύν στ εργτάξι. Επε ιδ ή υπά ρχε ι μεγάλη διασπρά γ ια τ ίδι έργ όπως φαίνεται από τις τυπικές απκλίσε ις η πία απδίδετα ι και στη δ ιαφρπίηση τη ς π σότητς τυ επιτ αχυντύ θα πρ έπει:. Να μην ισχύσει τ αντίστιχ κ ριτήρι τ υ τύπυ τυ κριτηρίυ απδχής ετίμυ ή ε ργταξιακύ σκυρδ έ ματς, πυ πρτείνε ι τ σχέδι Πρ διαγραφής γ ια τ εκτ ξευόμεν σκυρόδεμα. 2. Να επ ικεντρωθε ί η πρσχή σε συχνότερες δε ιγματληψίες από τ τε λικό διαστρω μέν πρ ιόν με κρ ιτήρι απδχή ς όπω ς αυτό πυ πρτείνεται από την αμερ ικάνικη πρδ ιαγραφή ACI 506.2-9 πυ ακλυθεί και τ σχέδι Πρδ ιαγραφής για τ εκτξευό μεν σκυρόδεμα (στην παράγραφ 0.6). Αυτό πρ τείνε ται διότι αν τ κριτήρι απ δχής εφαρ μό ζεται στ τ ελικ ό πριόν θα υπχρεωθεί τόσ χειριστής όσ και πρϊστάμενός τυ να απφεύγυν τις υψηλές καταναλώσε ις επιταχυντ ύ, με τις γνωστές αρνητικές επιδράσ ε ις στις τελικές αντχές. Επίσης με τν πρτεινόμεν έ'λ.εγχ στ τελικό δ ιαστρωμέν πριόν απφεύγει κανείς τν έ'λ.εγχ πανέλω ν με μηδενικά πσστά επιταχυντύ, πυ πλλές φρές δεν έχυν καμμία σχέση με τις αντχές τυ έ ργυ. Ενημερ<.ιmκή Ε κδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδε μα 2 7 Σεπτε μβρίυ 200 Ι σελ. 3 από Ι Κ

25 0 ΕΡfΌΤΑΞΙΟΒ Χ 4,69 Mpa $8,7! 5 - ----... ~ ~ ~ 0 C:?ΓΟΤΑ.Ξ Ι Ο Γ Ε?ΓΟΤλΞ Ι Ο Δ Χ.,3,96 Mpa Χ,96 Μρa S-2,8 S-2,4 2 5 6 7 8 9 0 ΙΙΑΗ&Οt ΔΟΓΜΑΤΟΛΙΙΨΙΟΜ Διάγραμμα l : Αντχές εκτξευόμενυ σκυρδέματς l ημέρας / Καρότα συντηρημένα από πανέλα, ανιγ μένα σε κύβ ακμή ς ιs cm. <2. Μρa '<_ ~~ ( ' ~. -~~ 5 ~5 - ΕΡΓΌΤλ:ϊΟΒ Χ-32,00 Μρa $83,8 l J. Ι ~V. / - ν - ~7 j ~ }... r ~ J - Ξ?rΟΤΑΞ!Ο r Ξ ΡΓΟΤ.>.Ξ :Ο Α Χ"27, δ7μρa Χ 2, 5 Μρa - s-δ,δ S 2,8 \. 5, ~. -r - -.~~ - ~ ~ χ χ χ χ χ 5 6 7 8 9 0 /'W480t ΔΕΙ'"ΙΙΑΤ~ Διάγραμμα 2 : Αντχές εκτξευόμενυ σ<υpδέ ματς 28 ημeρών / Καρότα συντηρημένα από πανέλα, ανιγ μένα σε κύβ ακμής 5 cm. Ε νη μερωτική Εκδήλωση ΤΕ Ε : Εκτξευόμεν Σ κυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 σελ. ~ από 8

4.2.2 Επίδραση τυ επιταγχυντή στην αντχή τυ εκτξευόμενυ σκυρδέματς καθώς και η επίδραση της συντήρησης ( curing) Όπως στ καννικό σκυρόδεμα έτσι και εδώ η συντήρηση παίζει σπυδαί ρόλ στην αύξηση των αντχών. Οι μέθδι ύγρανσης μέσα στη σήραγγα ε ίναι δύσκλες. Μερικές φρές είν αι δυνατόν τα υλικά συντήρησης να πρσθέτνται στ μίγμα η λύση αυτή όμως είναι ακριβή, δεν έχει χρησιμπιηθεί στην Ελλάδα, καλύπτει όμως την απώλεια των 5 Μ Pa πυ παρατηρείται στα καρότα από πανέμ πυ είναι συντηρημένα και στα καρότα της σήραγγας πυ δεν έχυν συντηρηθεί. ~τ δ ιάγραμμα πυ ακλυθεί φαίννται συγκριτικά ι αντχές 28 ημερών τυ έτιμυ σκυρδέματς πυ ελέγχεται με κυβικά δκίμια ι αντχές 28 ημερών από πυρήνες σ ε πανέμ και ι αντχές 28 ημερών από πυρήνες σε διαστρωμέν υλικό (από σήραγγες)......;,::-:--.:~.... -....... ~,.. :..ι ~..,......, % ~ 3 Διάγραμμα 3: Επίδραση τσυ επιταγχυντή στην αντχή τυ ειcτξευόμενσυ σκυρδέματς Κύβι ακμής 5 cm - Καρότα συντηρημένα από πανέλα - καρότα στην σήραγγα Ενημερωτι κή Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 σελ. 5 από 8

Από τ διάγραμμα αυτό φαίνεται :. Η μείωση των αντχών τυ ΕΣ μετά την πρσθήκη τυ επιταγχυντή πυ μπρεί να φτάσει και τα 25-30 Μ Pa. 2. Η απόδση τυ χειρ ιστή τυ σωλήνα εκτόξευση ς παρυσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις. 3. Η επίδραση τη ς απυσίας τη ς συντήρησης πυ είναι της τάξη ς των 5 Μ Pa και φαίνεται απότην διαφρά τη ς αντχής των καρ ότων από πανέλα πυ έχυν συντηρη θεί και από την σήραγγα πυ δεν έχει συντηρηθεί. 4.2.3 Η επίδραση τυ τύπυ τυ επιταγχυντή 2:τ διάγραμμα 4 φαίννται ι αντχές 28 ημερών από πυρήνες σε πανέλα. Από τ δ ιάγραμμα αυτό μπρεί κανεις εύκλα να δ ιακρίνει την επίδραση τυ τύπυ τυ επιταχυντή στις αντχές.... 30 Q.!. % $ 7 < Θ w...... Ζ % >< < 20 5 SOdlum ajumlnate Χ 32.~ Μρ~ 0 Δ ιάγραμμα 4: Αντχές εκτξευόμενυ σκυρδέματς 28 ημερών - Τύπς Α / 2000-200 - Τύπς Β Ι 997-998 Ενημερωτική Εκδήλωση 27 Σεπτεμβρίυ 200 ι ΤΕΕ : Ειcτξευόμεν Σκυρόδεμα σελ. 6 από 8

5. Συμπεράσματα / Πρτάσεις Η δ ιαδ ικασία τη ς εκτόξευσης υγρής ή ξηρή ς, εισάγει ένα πρόσθετ αριθμό παραγόντων σ ε σχέση μ ε τ συμβατικό σκυρόδεμα πυ εξετάζεται από τν Κ. Τ.Σ. -97 και ι πίι παράγντε ς επ ιδ ρύν καθριστικά στην πιότητα τυ τ ελικύ πριόντς. Στην πράξη τρ είς παράγντ ες επ ιδρύν στ να ε μφανίζνται μεγάλες δ ιασπρές στα απτ ελέσματα αντχών 28 ημε ρών όπως αυτές εκφράζνται με τις τυπικές απκλίσεις. Οι παράγντες αυτί είναι ρόλς τυ χειριστή /μηχανήματς, η χρήση (ή τρόπς πρσθή κη ς ) επιταχυντύ κα ι η συντήρηση τυ διαστρωμένυ υλικύ. Την μεγαλύτερη επίδραση στην πιότητα τυ τελικύ πριόντς έχει χειριστής τ υ σωλήνα εκτ όξευση ς τυ σκυρδέματς. Η ε ισαγωγή τη ς έννιας τη ς χαρακτηριστικής αντχή ς τόσ στη μελέτη συνθ έσεως όσ και στα κρ ιτήρια απδχή ς τ υ πρϋπθ έτ ε ι την ύπαρξη εν ιαίυ στατιστικύ πληθυσμύ, πυ σημαίνε ι ότι γ ια να έχει εφαρμγή μια μελέτη συνθέσεως θα πρέπ ε ι να δ ιασφαλισθύν επιπλέν δύ πρϋπθ έσεις: Α) η εκ τόξευση στ έργ θα γίν ει από τν ίδι χειριστή με αυτό τη ς μελέτη ς συνθέσεως Β) η απόδση τυ χειριστή δεν θα έχε ι διακυμάνσεις όχι μόν κατά την ίδ ια ημέρα αj.λά και σε όλη τη διάρκεια τυ έ ργυ. Καμμιά από τις δύ πρϋπθέσεις δεν διασφαλίζεται και αυτό ενισχύ ε ι την ανάγκη ύπαρξης αυστηρότερυ ελέγχυ με την εφαρμγή κριτηρίων πυ πρτείνεται από τ ACI 506.2 με λή ψη δκιμίων από τ διαστρωμέν υλικ ό τα πία ενσωματώνυν όλες τις αβεβαιότητ ες των υλικών κ αι τα σφάλματα πυ εισάγνται από τ χειριστή τυ σωλήνα εκτόξευση ς τυχαία ή σκόπιμα. Επίσης σύμφωνα με τα παραπάνω η εργαστηριακή μελέτη σύνθεσης για τ εκτξευόμεν σκυρόδε μα φαίνεται ότι δεν έχει καμμία αξία δ ιότι είναι πρακτικά αν έ φικτη η ενσωμάτωση Ενημερωτική Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 σελ. 7 από 8

τη ς αβεβαιότητας πυ ε ισάγ ε ι η εππίδραση τυ χε ιριστή στ τελικό απτέλεσμα από τ εργαστήρι. 6. Βιβλιγραφία. 2.....). 4. 5. 6. " An Introduction to Sprayed Concrete", The Sprayed Concrete Association European Specification for Sprayed Concrete EFNARC. ACI 506.2-95 : Specification for Shotcrete. ACI 506.3-9 : Guide to Certification of Shotcrete Nozzlemen ASTM C 40-97 : Standard Practice for Preparing and Testing Specimens trom Shotcrete Test Panels. Σχέδι Πρδιαγραφή ς για τ εκτξευόμεν σκυρόδεμα. Ενημερωτιιcti Εκδήλωση ΤΕΕ : Εκτξευόμεν Σκυρόδεμα 27 Σεπτεμβρίυ 200 Ι σελ. 8 από 8