Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου 2015/2226(INI) 6.4.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με το πώς μπορεί η ΚΓΠ να βελτιώσει τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην ύπαιθρο (2015/2226(INI)) Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου Εισηγητής: Eric Andrieu PR\1091242.doc PE580.547v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 3 PE580.547v02-00 2/6 PR\1091242.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το πώς μπορεί η ΚΓΠ να βελτιώσει τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην ύπαιθρο (2015/2226(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A8-0000/2016), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, επί δεκαετίες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η ύπαιθρος εγκαταλείπεται από τους αγρότες και τα ποσοστά απασχόλησης μειώνονται, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιμέτωπη με την σημερινή οικονομική κρίση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγάγει την απασχόληση - ιδίως μέσω του σχεδίου Juncker - σε πρωταρχική της προτεραιότητα και ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, μια ΚΓΠ επανεπιβεβαιωμένης νομιμοποίησης οφείλει να αποτελέσει έναν από τους κύριους μοχλούς της ευρωπαϊκής δράσης στο πεδίο της απασχόλησης στην ύπαιθρο, Γ. εκτιμώντας ότι, για να δοθούν απαντήσεις στις πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή γεωργία (διατροφικές, περιβαλλοντικές, ενεργειακές, κλιματικές κλπ.), είναι απολύτως ανάγκη να συνομολογηθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο στον χώρο της γεωργίας που θα μας υποχρεώσει να ξανασκεφτούμε ποιους στόχους θέλουμε να έχει μια πολιτική πραγματικά δημόσια και επωφελής για όλους, Δ. εκτιμώντας ότι η ανα-εδαφικοποίηση της γεωργίας είναι αναγκαία για να παραμείνει η ύπαιθρος δυναμική και πλήρης ευκαιριών απασχόλησης, E. εκτιμώντας ότι τα δομικά στοιχεία της τελευταίας μεταρρύθμισης της ΚΓΠ εξακολουθούν να υπηρετούν μία μέθοδο κυριαρχικής γεωργικής ανάπτυξης η οποία βασίζεται σε εκμεταλλεύσεις ολοένα και πιο μεγάλες, πιο συγκεντρωμένες, πιο εξειδικευμένες, και η οποία εφαρμόζει μιαν εντατική γεωργία στους κόλπους της οποίας η απασχόληση αντικαθίσταται σταδιακά από το κεφάλαιο, ΣΤ. εκτιμώντας, υπό το πρίσμα της επιτόπιας εμπειρίας, ότι άλλοι δίαυλοι γεωργικής ανάπτυξης είναι δυνατοί και ότι υπόσχονται καλύτερα αποτελέσματα από άποψη διατροφικής ποιότητας και από άποψη αγρονομικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών επιδόσεων εκτιμώντας ότι οι μικρού και μεσαίου μεγέθους και, σε γενικές γραμμές, πιο διαφοροποιημένες, πιο καινοτόμες και καλύτερα οργανωμένες σε συλλογικό επίπεδο υπό μορφή συνεταιριστικής γεωργίας εκμεταλλεύσεις τείνουν να αντιστέκονται καλύτερα σε περιόδους κρίσης, Ζ. εκτιμώντας ότι από την σημερινή κρίση καθίσταται σαφές ότι η απορυθμισμένη αγορά δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει ούτε την σταθερότητα των τιμών, ούτε την διατήρηση των θέσεων απασχόλησης εκτιμώντας ότι είναι καιρός να προσδιοριστούν νέα PR\1091242.doc 3/6 PE580.547v02-00
ρυθμιστικά εργαλεία κατάλληλα για τις συνθήκες που δημιουργεί ο υπέρμετρος ανταγωνισμός σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, H. εκτιμώντας ότι η δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην ύπαιθρο οφείλει να ενταχθεί στο πλαίσιο μιας βιώσιμης πολιτικής η οποία συνάδει με τις ανάγκες των οικοσυστημάτων και έχει άξονα την διατήρηση και την ανάπτυξη γεωργικών και συναφών προς τη γεωργία δραστηριοτήτων που διαφυλάσσουν τον κοινωνικό δεσμό και την αλληλεγγύη μεταξύ των διαφόρων εμπλεκομένων παραγόντων, Θ. εκτιμώντας ότι το μέλλον της υπαίθρου δεν εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την ανάπτυξη του γεωργικού κλάδου αλλά συνδέεται εξίσου με την υπόλοιπη οικονομία εκτιμώντας ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας γνήσια εδαφικοποιημένος μηχανισμός εξεύρεσης συνεργειών μεταξύ όλων των δραστηριοτήτων και προαγωγής των συλλογικών και διατομεακών προσεγγίσεων, Ι. εκτιμώντας ότι, για να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο, πρέπει να δοθεί έμφαση στις πολυάριθμες, μη επιδεχόμενες μετεγκατάσταση θέσεις απασχόλησης που παρέχει η γεωργία (και δασοκομία) «της παρουσίας» και οι οποίες θέσεις αφορούν προϊόντα διατροφικά και μη αλλά και υπηρεσίες, ΙΑ. ΙΒ. εκτιμώντας ότι πρέπει πριν από όλα να υποστηριχθούν οι οικογενειακές εκμεταλλεύσεις, τις οποίες διαχειρίζονται ένας ή περισσότεροι επικεφαλής, αγρότες υπεύθυνοι και ανεξάρτητοι που εργάζονται αποτελεσματικά στην εκμετάλλευσή τους και είναι πολύ πιο ικανοί στο να αντιμετωπίσουν τις οποίες δυσκολίες προσαρμόζοντας, εφόσον το κρίνουν σκόπιμο, την παραγωγή τους και/ή τις μεθόδους παραγωγής τους και διαφοροποιώντας τις δραστηριότητές τους, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω οικογενειακές εκμεταλλεύσεις δημιουργούν προστιθέμενη αξία και θέσεις απασχόλησης και διευκολύνουν την ανανέωση των γενεών των γεωργών διότι καθιστούν δυνατή την ευκολότερη μεταβίβαση βιώσιμων εκμεταλλεύσεων εύλογου μεγέθους, Στο πλαίσιο της σημερινής ΚΓΠ 1. καλεί όλα τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή μια σφαιρική στρατηγική ανανέωσης των γενεών και να αξιοποιήσουν πλήρως προς τον σκοπό αυτό το σύνολο των δυνατοτήτων που παρέχει η νέα ΚΓΠ για την υποστήριξη των νέων γεωργών, και εκτός οικογενειακού πλαισίου 2. παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την υποστήριξη που παρέχουν σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ιδίως μέσω της περαιτέρω αξιοποίησης της αναδιανεμητικής ενίσχυσης και μέσω της συστηματικής θέσπισης ανώτατων ορίων για τις ενισχύσεις που δεν θα υπερβαίνουν τις 150 000 EUR 3. υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν αξιοποιήσει σε μεγάλο βαθμό την δυνατότητα χορήγησης των συνδεδεμένων πληρωμών, οι οποίες σταθεροποιούν την απασχόληση στις μειονεκτούσες περιοχές, και καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν το μερίδιο αυτού του τύπου στήριξης 4. υπενθυμίζει ότι η υλοποίηση της περιβαλλοντικής διάστασης των άμεσων ενισχύσεων PE580.547v02-00 4/6 PR\1091242.doc
είναι αναγκαία και πρέπει να εγγράφεται στο πλαίσιο της βιωσιμότητας και της αειφορίας των εκμεταλλεύσεων και να συμβάλλει στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης 5. εκτιμά ότι τα μέτρα της αγοράς και τα έκτακτα μέτρα για τις κρίσεις που προβλέπονται από την ενιαία ΚΟΑ πρέπει να υλοποιούνται με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα και ενεργητικότητα, προκειμένου να περιορίζεται οι αρνητικές συνέπειες της πτώσης των τιμών στα εισοδήματα 6. υπογραμμίζει ότι οι γεωγραφικές ενδείξεις και η βιολογική γεωργία, παράμετροι αλλά και εγγυήσεις εδαφικοποιημένης προστιθέμενης αξίας και παροχής απασχόλησης, πρέπει όχι απλώς να προστατεύονται αλλά και να αναπτύσσονται 7. συνιστά την περαιτέρω αξιοποίηση από τα κράτη μέλη του σημαντικότατου τομέα που αφορά την δημιουργία θέσεων απασχόλησης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας 6 του δεύτερου πυλώνα συνιστά δε το ίδιο όσον αφορά τα μέτρα μεταφοράς γνώσεων και επαγγελματικής και διαρκούς κατάρτισης 8. καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειές τους να αναπροσανατολίσουν την πολιτική τους για την ύπαιθρο στην δημιουργία θέσεων απασχόλησης και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πλαισιώσει τις προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου αυτού 9. υπενθυμίζει ότι μόνο οι συνέργειες μεταξύ όλων των φορέων του κλάδου της γεωργίας θα καταστήσουν δυνατή, με την βοήθεια του ΕΓΤΑΑ και των υπολοίπων Ευρωπαϊκών Ταμείων, την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας στην ύπαιθρο και την εκ νέου ανάδειξη της γεωργίας ως αναγνωρισμένου και δομικού παράγοντα στις εξελίξεις σχετικά με την εδαφικότητα Για το μέλλον της ΚΓΠ μετά το 2020 10. επισημαίνει ότι η ΚΓΠ οφείλει να διαθέτει επαρκή κονδύλια για να μπορεί σε βάθος χρόνου να επιτελεί αποτελεσματικά τον ρόλο της υπέρ της απασχόλησης, της βιώσιμης ανάπτυξης της γεωργίας και της διαφύλαξης της ελκυστικότητας της υπαίθρου, με έμφαση στην ποιότητα ζωής, σε σχέση με τις αστικές ζώνες 11. καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει με σαφήνεια το περίγραμμα και να προτείνει ένα ευρωπαϊκό γεωργικό μοντέλο που θα έχει ως προτεραιότητα την διαφύλαξη των κατά τόπους θέσεων απασχόλησης 12. εκτιμά ότι τα κονδύλια της μελλοντικής ΚΓΠ πρέπει να στηρίξουν περισσότερο τις μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις οι οποίες, λόγω της μεγαλύτερης διαφοροποίησής τους, λόγω της μεγαλύτερης εξοικονόμησης και της μεγαλύτερης αυτονομίας που προσφέρουν, επειδή μπορούν να μεταβιβαστούν ευκολότερα, είναι πολύ πιο αποτελεσματικές από την άποψη της προστιθέμενης αξίας και των δημιουργούμενων θέσεων απασχόλησης κατά τόπους 13. επισημαίνει ότι έχει ιδιαίτερη σημασία να καταστήσει η ΚΓΠ δυνατή την χρηματοδότηση των θετικών επιδράσεων της γεωργίας στην απασχόληση και στο περιβάλλον και να ενισχύσει περισσότερο την βιολογική γεωργία και όλες τις υπόλοιπες μεθόδους παραγωγής στο πλαίσιο της αγρο-οικολογίας, κάτι που PR\1091242.doc 5/6 PE580.547v02-00
προϋποθέτει την υπέρβαση των σημερινών προτύπων πολλαπλής συμμόρφωσης και γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών μέτρων 14. εκτιμά ότι η ανάκτηση της ευρωπαϊκής αγοράς πρέπει να αποτελέσει γνώμονα δράσης της μελλοντικής ΚΓΠ - πριν ακόμη στραφούμε σε εξωτερικές αγορές 15. επισημαίνει ότι, σε συνθήκες μεγίστης αβεβαιότητας ως προς το μέλλον των γεωργικών τιμών, ευμετάβλητων και χαμηλών, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να προσπαθεί να επηρεάζει περισσότερο τις αγορές μέσω της καθιέρωσης δικτύων ασφαλείας και μηχανισμών πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων που θα μπορούν μεταξύ άλλων να στηριχθούν περισσότερο σε αντικυκλικές ενισχύσεις και να προσφέρουν στους γεωργούς πιο συμφέρουσες τιμές 16. ζητεί, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας (ΕΣΚ), να ευνοήσει η ΚΓΠ γεωργικά και δασοκομικά πρότυπα καινοτόμα και πλέον βιώσιμα για την παραγωγή προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών διατροφικού και μη χαρακτήρα (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βιοοικονομίες κλπ.) που θα αναδεικνύουν το σύνολο των πόρων κάθε τμήματος της υπαίθρου 17. εκτιμά ότι οι προσεγγίσεις «από κάτω προς τα πάνω» της κατά τόπους ανάπτυξης τύπου LEADER/«ΤΑΠΤΚ» απέδειξαν την αποτελεσματικότητά τους και πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω και να τεθούν σε εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη, από περισσότερα του ενός ταμεία 18. ζητεί να δοθεί προτεραιότητα σε επενδύσεις προβλεπόμενες από την πολιτική ανάπτυξης της υπαίθρου με κριτήριο την απασχόληση 19. εκτιμά ότι είναι ανάγκη στο μέλλον να διαμορφωθούν εδαφικοποιημένα επισιτιστικά συστήματα υψηλής ποιότητας μέσω της ενθάρρυνσης του αισθήματος ευθύνης των πολιτών και μέσω της συμμετοχής όλων των ενδιαφερομένων σε ποιοτικές και συμβατικές διεργασίες με σκοπό την επισιτιστική και υγειονομική ασφάλεια αλλά και την δίκαιη αμοιβή των γεωργών 20. καλεί τα κράτη μέλη να εργαστούν για να υπάρξει σημαντική πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας εναρμόνισης προς τα πάνω της κοινωνικής προστασίας του γεωργικού ανθρώπινου δυναμικού και για να περιοριστούν οι ζημίες του εσωτερικού κοινωνικού ντάμπινγκ που υποσκάπτει την απασχόληση 21. εκτιμά απαραίτητη την διασφάλιση της παρουσίας δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών που θα εργάζονται για τη διαφύλαξη και τη περαιτέρω ανάπτυξη της απασχόλησης στην ύπαιθρο 22. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. PE580.547v02-00 6/6 PR\1091242.doc