Αντιλαμβανόμενες διακρίσεις και κοινωνική επάρκεια Αλβανών εφήβων:

Σχετικά έγγραφα
Επιπολιτισμοποίηση και προσαρμογή των μεταναστών στην Ελλάδα: Είναι απλώς «ζήτημα χρόνου»;

Εθνική ταυτότητα μεταναστών και παλιννοστούντων μαθητών: Ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες

Επιπολιτισμός, οικογενειακοί παράγοντες και προσαρμογή μεταναστών εφήβων: Διαχρονική προσέγγιση

Ψυχοκοινωνική προσαρμογή μεταναστών μαθητών: Εμπειρικά δεδομένα και η ανάγκη για πολιτισμική ενσυναίσθηση

Αντιλαμβανόμενες διακρίσεις και ψυχική ανθεκτικότητα μεταναστών και παλιννοστούντων εφήβων

Τακτικές επιπολιτισμού, εθνική ταυτότητα και ψυχολογική επάρκεια μεταναστών εφήβων, ανάλογα με την εθνική καταγωγή

Προβλήµατα συµπεριφοράς & κοινωνικής ένταξης των µαθητών στο πολυπολιτισµικό σχολείο

Διαστάσεις επιπολιτισμού και προσαρμογή ενηλίκων μεταναστών

Επιπολιτισμικό στρες. Θεωρητικά μοντέλα Στρατηγικές αντιμετώπισης Παρεμβαλλόμενες μεταβλητές Ψυχική ανθεκτικότητα

Στρατηγικές επιπολιτισμού και προσαρμογή μεταναστών στην Ελλάδα

Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία:

Μετανάστευση στην Ελλάδα:

Επιπολιτισμοποίηση και ψυχική υγεία: διεθνή και ελληνικά ερευνητικά δεδομένα

Στάσεις φοιτητών προς τη συμμετοχή μεταναστών μαθητών στο σχολικό εορτασμό εθνικών επετείων

Δείκτες ένταξης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία: Επιπολιτισμός, ψυχολογική και κοινωνικοπολιτισμική προσαρμογή

Στάσεις Ελλήνων φοιτητών απέναντι στη μετανάστευση: Ο ρόλος της αίσθησης ασφάλειας, της προσωπικής ευημερίας και της εθνικής ταυτότητας

Δείκτες ένταξης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία: Επιπολιτισμός, ψυχολογική και κοινωνικοπολιτισμική προσαρμογή

Μετανάστευση και ψυχική υγεία:

Βασικοί στόχοι της έρευνας

Επιπολιτισμοποίηση και προσαρμογή των μεταναστών στην Ελλάδα

Επιπολιτισμοποίηση και προσαρμογή των μεταναστών μαθητών στα ελληνικά σχολεία: μαθητές γονείς εκπαιδευτικοί

Η (δια)πολιτισμική παράμετρος στη μελέτη της μετανάστευσης: Οφέλη και παρενέργειες

Διαπολιτισμικές σχέσεις στις πλουραλιστικές κοινωνίες

Η (δια)πολιτισμική παράμετρος στη μελέτη της μετανάστευσης: Οφέλη και παρενέργειες

Θεωρητικές προσεγγίσεις της επιπολιτισμοποίησης. Επίπεδα ανάλυσης Περιγραφικά μοντέλα Στρατηγικές επιπολιτισμοποίησης

Διαστάσεις προσωπικότητας ψυχικά ανθεκτικών και ψυχικά ευάλωτων μεταναστών/παλιννοστούντων μαθητών

Ένταξη και πολυπολιτισμικότητα: Μια αμοιβαία σχέση

Διεργασίες επιπολιτισμοποίησης των μεταναστών στην Ελλάδα

Κριτικά σχόλια για τις στρατηγικές επιπολιτισμοποίησης. Ζητήματα μέτρησης Ταυτοποίηση Επιπολιτισμοποίηση και προσαρμογή

Επιπολιτισμοποίηση και προσαρμογή των μεταναστών μαθητών στα ελληνικά σχολεία: μαθητές γονείς εκπαιδευτικοί

Προβλήματα συμπεριφοράς και κοινωνικής ένταξης των μαθητών στο πολυπολιτισμικό σχολείο

Σχέσεις συνομηλίκων στη σύγχρονη πολυπολιτισμική τάξη: η Κοινωνιομετρία στην υπηρεσία της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής

Επιπολιτισμοποίηση και εθνοτική ταυτότητα. Η έννοια του εαυτού Θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας Εθνοτική ταυτότητα

ΜΕΛΕΤΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ

Οικολογικό-πολιτισμικό πλαίσιο, συνιστώσες επιπολιτισμοποίησης και προσαρμογή:

Οικονομική δυσπραγία και διεργασίες επιπολιτισμοποίησης μεταναστών εφήβων: Διαχρονική μελέτη κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης

Μετανάστες στην Ελλάδα:

Η ειρωνεία της αρµονίας Το παράδοξο των στρατηγικών µείωσης της ανισότητας : Μείωση της προκατάληψη έναντι συλλογικής δράσης

Ενδο-ομαδικές διεργασίες:

«Μύθοι» και αλήθειες(;) του γάμου: κοινωνιοψυχολογική προσέγγιση

Η Παροχή Ψυχολογικών Υπηρεσιών στη Σχολική Κοινότητα: ο Ρόλος του Σχολικού Ψυχολόγου στη Σύγχρονη Εκπαίδευση. Παντερή Ι. Μαρία Ψυχολόγος ΠΕ23, c.

Ψυχική ανθεκτικότητα

Μετανάστευση στην Ελλάδα:

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

Διαπολιτισμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με μετανάστες

Μεταπτυχιακή φοιτήτρια: Τσιρογιαννίδου Ευδοξία. Επόπτης: Πλατσίδου Μ. Επίκουρη Καθηγήτρια Β Βαθμολογητής: Παπαβασιλείου-Αλεξίου Ι.

Συλλογική ράση και Κοινωνική Αλλαγή

Μετανάστευση: Κοινωνικοψυχολογικήδιαπολιτισμική

Βιώματα μοναξιάς των παιδιών με νοητική καθυστέρηση στο σχολικό περιβάλλον. Παπουτσάκη Καλλιόπη Δρ. Σχολική Σύμβουλος Π.Ε.70

Προβλήματα συμπεριφοράς και κοινωνικής ένταξης των μαθητών: ο ρόλος του εκπαιδευτικού

ιαπροσωπικές σχέσεις στο πολυπολιτισµικό σχολείο

Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία

Μετανάστες στην Ελλάδα:

Θετική προσαρμογή παιδιών και εφήβων μεταναστών: Θεωρητικά μοντέλα, ιδεολογικές προσεγγίσεις και πολιτικές

Η σχέση χαρακτηριστικών της δομής και της λειτουργίας της οικογένειας με τις γονεϊκές αντιλήψεις για την προσωπικότητα των παιδιών

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Περιεχόμενα. ΠΡΟΛΟΓΟΣ (Παντελής Γεωργογιάννης) 19

Ψυχολογία της Μετανάστευσης

Ψυχοκοινωνικά και ακαδημαϊκά προφίλ του παραδοσιακού και διαδικτυακού εκφοβισμού/θυματοποίησης

Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Τομέας Ψυχολογίας

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας

Ρυθµιστικοί παράγοντες (moderators) της αποτελεσµατικότητας της επαφής

Μεταπτυχιακή Διατριβή Το εργασιακό άγχος των κοινωνικών λειτουργών και η σχέση του με την εργασιακή δέσμευση και τη συναισθηματική νοημοσύνη

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Επιμορφωτικό Σεμινάριο. «Κοινωνική ένταξη των μαθητών: ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας»

«Διδάσκω και διερευνώ τη διδασκαλία μου σε μια πολυπολιτισμική τάξη»

Αναγνώριση και Διεκδίκηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών σε Σχέση με την Πίστη σε Ένα Δίκαιο Κόσμο

Τίτλος Αντιλήψεις για το γάμο, οικογενειακές αξίες και ικανοποίηση από την οικογένεια: Μια εμπειρική μελέτη

7. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ 8. ΠΗΓΕΣ 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Περί (αν)ασφάλειας, επαφής και ένταξης: Ελέγχοντας τρεις υποθέσεις για τις διαπολιτισμικές σχέσεις στην Ελλάδα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να:

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 1 Βασίλης Παυλόπουλος, Μαρίνα Ντάλλα, Φρόσω Μόττη-Στεφανίδη Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διαπολιτισμική Συμβουλευτική

Πολιτισμική μάθηση. Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση

Master of Arts (MA) in Applied Educational Psychology/Εφαρμοσμένη Εκπαιδευτική Ψυχολογία

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ΒΑΔΙΣΗ «ΣΕ ΕΥΘΕΙΑ ΓΡΑΜΜΗ» ΩΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΟΔΗΓΗΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΟΣΟ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο. Γνωστικές Λειτουργίες και Ποιότητα Ζωής (ΠΖ)

Θεωρία Κοινωνικής Ταυτότητας: Επιτεύγµατα του παρελθόντος, τρέχοντα προβλήµατα, και µελλοντικές προκλήσεις

συλλογικός χαρακτήρας, αποτέλεσμα επικοινωνίας κοινωνικής επιρροής (Moscovici, 1976)

Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Επεξηγήσεις συμβόλων/αρχικών γραμμάτων:

Η έννοια του εαυτού και το κοινωνικό κύρος (status) στους/στις μαθητές/τριες Διαπολιτισμικών Σχολείων. Βιργινία Αρβανιτίδου - Σοφία Χατζηγεωργιάδου

Ψυχολογία της Μετανάστευσης

Περίγραμμα Εισηγήσεων

Παρακάτω θα βρείτε πρώτα δύο διασυνδέσεις που μπορούν γενικά να σας βοηθήσουν για το μάθημα αυτό αλλά και για την Ψυχολογία διαπροσωπικω ν Σχέσεων Ι.

Το Μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα. Τμήμα Project 3 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ. Εκπαιδευτικός : Στάμος Γ.

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

Μείωση της διοµαδικής µεροληψίας Βελτίωση διοµαδικών σχέσεων

Support and Life Reconstruction for Living with HIV-infected Hemophilia in Japan

Β ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Διαμεθοδικές παρεμβάσεις σε μετακινουμένους πληθυσμούς

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Καλλιόπη-Ελένη Τσάφου, Βασίλης Παυλόπουλος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μετανάστες στην Ελλάδα:

Ενισχύοντας την κοινωνική ένταξη των μαθητών με διαφορετική πολιτισμική προέλευση

mixi Vol mixi mixi mixi social capital SNS mixi Facebook social networking services SNS SNS mixi Coleman 1988 SNS boyd & Ellison

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας:

Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών

Transcript:

Αντιλαμβανόμενες διακρίσεις και κοινωνική επάρκεια Αλβανών εφήβων: Ο ρόλος των διεργασιών επιπολιτισμού Βασίλης Παυλόπουλος Φρόσω Μόττη-Στεφανίδη Τομέας Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συμμετοχή στο συμπόσιο Η Διαχείριση της Ετερότητας σε Πολυπολιτισμικές Κοινωνίες (οργανώτριες: Φ. Μόττη-Στεφανίδη & Ξ. Χρυσοχόου), 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ρέθυμνο, 18-22 Απριλίου 2007

Ευχαριστίες Ευχαριστούμε τα μέλη της ερευνητικής ομάδας AStRA (Athena Studies of Resilient Adaptation), τους διευθυντές των σχολείων, τους εκπαιδευτικούς, τις μαθήτριες και τους μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα. Η παρούσα έρευνα υποστηρίχθηκε από χρηματοδότηση που έλαβε η δεύτερη συγγραφέας στα πλαίσια του προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ-ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ και, μερικώς, από τον Ειδικό Λογαριασμό της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αντιλαμβανόμενες διακρίσεις Οι αντιλαμβανόμενες διακρίσεις αναφέρονται στην πρόσληψη των διακρίσεων από άτομα ή/και ομάδες με επαπειλούμενη υποβάθμιση της κοινωνικής τους ταυτότητας. Ανεξάρτητα από την ορθότητά τους συνιστούν σημαντική ψυχολογική πραγματικότητα, η οποία ανάγεται στις διομαδικές σχέσεις (Poore et al., 2002) και έχει επιπτώσεις στην ατομική προσαρμογή (Verkuyten, 1998). Όσον αφορά τους μετανάστες εφήβους, ειδικότερα, η μελέτη των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων κρίνεται απαραίτητη για την κατανόηση των αρνητικών κοινωνικών συνθηκών που αντιμετωπίζουν (Coll et al., 1996).

Αντιλαμβανόμενες διακρίσεις και ψυχική ανθεκτικότητα Η ψυχική ανθεκτικότητα αναφέρεται στην επίτευξη ικανοποιητικού επιπέδου επάρκειας κάτω από συνθήκες αυξημένης αντιξοότητας, καθώς και στη μελέτη πιθανών προστατευτικών παραγόντων που μετριάζουν την αρνητική επίδραση του στρες (Luthar, 2006. Masten, 2001. Μόττη-Στεφανίδη, 2005). Στα πλαίσια του υποδείγματος της ψυχικής ανθεκτικότητας, εφόσον οι αντιλαμβανόμενες διακρίσεις δυσχεραίνουν την προσαρμογή (Liebkind & Jasinskaja-Lahti, 2000) συνιστούν πιθανό στρεσογόνο παράγοντα.

Μετανάστευση και προσαρμογή Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι μετανάστες τείνουν να εμφανίζουν υψηλό βαθμό αντιλαμβανόμενων διακρίσεων (Dion & Kawakami, 1996. Verkuyten, 2002), το οποίο συνιστά ένδειξη δυσκολιών προσαρμογής. Πιθανοί προστατευτικοί παράγοντες για την επάρκεια των μεταναστών μπορούν να αναζητηθούν στις διεργασίες του επιπολιτισμού (Berry, 1997) και της διαμόρφωσης εθνικής ταυτότητας (Phinney, 1989). Διαφορετικές διεργασίες του επιπολιτισμού και της εθνικής ταυτότητας έχει βρεθεί ότι συνδέονται με διαφορετικούς τομείς της προσαρμογής με διαφορετικούς τρόπους.

Ερευνητικοί στόχοι και υποθέσεις Αναμένεται ότι οι αντιλαμβανόμενες διακρίσεις θα συνδέονται αρνητικά με την κοινωνική επάρκεια των Αλβανών εφήβων. Ανάλυση των διακρίσεων σε βάρος του ατόμου και της εθνικής ομάδας, ξεχωριστά (Bourguignon, 2006). Διερεύνηση του ρόλου των διεργασιών του επιπολιτισμού και της εθνικής ταυτότητας στην παραπάνω σχέση. Είναι πιθανόν ότι ο προσανατολισμός προς την εθνική ομάδα συνδέεται με την αυτοαντίληψη της κοινωνικής προσαρμογής (αυτοαναφορές), ενώ η επαφή με τους Έλληνες ενδέχεται να συνδέεται με τις αντιλήψεις των συνομηλίκων.

Συμμετέχοντες Εθνικότητα Γενιά μετανάστευσης Φύλο 263 Αλβανοί έφηβοι από 9 Γυμνάσια της Αθήνας 211 (80%) πρώτης γενιάς 52 (20%) δεύτερης γενιάς 146 (56%) αγόρια 117 (45%) κορίτσια Ηλικία (έτη) Μ.Ο. = 14,0 min = 13,0 Τ.Α. = 0,9 max = 16,3

Μετρήσεις Αντιλ. διακρίσεις (Verkuyten, 1998) Επιπολιτισμός (Nguyen & Von Eye, 2002) Εθνική ταυτότητα (MEIM. Phinney, 1992) Κοινων. επάρκεια (Coie et. al., 1982) (Goodman, 1997) Σε βάρος του ατόμου (4 προτ., α=0,80) Σε βάρος της ομάδας (3 προτ., α=0,66) Επαφή με τη χώρα προέλευσης (11 προτ., α=0,89) Επαφή με τη χώρα υποδοχής (11 προτ., α=0,89) Αίσθηση του ανήκειν (7 προτ., α=0,84) Αναζήτηση ταυτότητας (5 προτ., α=0,65) Κοινωνικότητα ΕΚΠ (6 προτ., α=0,84) Δημοτικότητα ΣΥΜ (κοινωνιομετρικό) Προβλ. συνομηλίκους SDQ (5 προτ., α=0,61)

Αποτελέσματα Ι Διερευνητικές αναλύσεις: Πώς συνδέονται βασικοί δημογραφικοί παράγοντες (γενιά μετανάστευσης, φύλο) με τις υπό μελέτη μεταβλητές; Διπαραγοντικές αναλύσεις διακύμανσης Πώς σχετίζονται μεταξύ τους οι υπό μελέτη μεταβλητές; Θεμελιώνονται οι προϋποθέσεις για την αναζήτηση παρεμβαλλόμενων παραγόντων; Αριθμητικοί δείκτες συνάφειας

Μέσοι όροι αντιλαμβ. διακρίσεων, επιπολιτισμού, εθνικής ταυτότητας και κοινωνικής επάρκειας ως προς τη γενιά μετανάστευσης και το φύλο Αντιλαμβ. διακρίσεις Επιπολιτισμός Εθνική ταυτότητα Κοινωνική επάρκεια * p <.05; ** p <.01; *** p <.001 Γενιά μεταν. Φύλο 1η 2η Αγόρι Κορίτσι M.Ο. M.Ο. M.Ο. M.Ο. Σε βάρος του ατόμου 1,76 1,79 1,92 1,63* Σε βάρος της εθνικής ομάδας 2,94 3,16 3,01 3,09 Επαφή με χώρα προέλευσης 3,26 2,90* 3,23 2,93* Επαφή με χώρα υποδοχής 3,74 4,26*** 3,84 4,16** Αίσθηση του ανήκειν 3,38 3,29 3,32 3,34 Αναζήτηση ταυτότητας 2,43 2,60 2,58 2,44 Κοινωνικότητα ΕΚΠ 3,67 3,78 3,64 3,80 Δημοτικότητα ΣΥΜ -1,35 0,61** -0,73-0,01 Προβλ. με συνομηλίκους SDQ 0,37 0,37 0,42 0,31*

Μέσοι όροι αντιλαμβ. διακρίσεων, επιπολιτισμού, εθνικής ταυτότητας και κοινωνικής επάρκειας ως προς τη γενιά μετανάστευσης και το φύλο Αντιλαμβ. διακρίσεις Επιπολιτισμός Εθνική ταυτότητα Κοινωνική επάρκεια * p <.05; ** p <.01; *** p <.001 Γενιά μεταν. Φύλο 1η 2η Αγόρι Κορίτσι M.Ο. M.Ο. M.Ο. M.Ο. Σε βάρος του ατόμου 1,76 1,79 1,92 1,63* Σε βάρος της εθνικής ομάδας 2,94 3,16 3,01 3,09 Επαφή με χώρα προέλευσης 3,26 2,90* 3,23 2,93* Επαφή με χώρα υποδοχής 3,74 4,26*** 3,84 4,16** Αίσθηση του ανήκειν 3,38 3,29 3,32 3,34 Αναζήτηση ταυτότητας 2,43 2,60 2,58 2,44 Κοινωνικότητα ΕΚΠ 3,67 3,78 3,64 3,80 Δημοτικότητα ΣΥΜ -1,35 0,61** -0,73-0,01 Προβλ. με συνομηλίκους SDQ 0,37 0,37 0,42 0,31*

Συνάφεια (Pearson r) μεταξύ των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων, του επιπολιτισμού, της εθνικής ταυτότητας και των τομέων κοινωνικής προσαρμογής 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1.Ατομικές διακρίσεις 1,00 2.Ομαδικές διακρίσεις 0,54 1,00 3.Επαφή χ.προέλευσης 0,14 0,06 1,00 4.Επαφή χ.υποδοχής -0,29-0,06-0,35 1,00 5.Αίσθηση του ανήκειν -0,10-0,07 0,34-0,09 1,00 6.Αναζήτηση ταυτότητας 0,22 0,15 0,27 0,02 0,24 1,00 7.Κοινωνικότητα ΕΚΠ -0,11 0,08-0,05 0,15-0,03-0,10 1,00 8.Δημοτικότητα ΣΥΜ -0,20-0,07-0,12 0,26-0,02-0,16 0,34 1,00 9.Πρβλ.συνομηλίκους SDQ 0,26 0,18-0,04-0,22-0,11 0,11-0,24-0,30 p < 0,05. p < 0,01. p < 0,001

Συνάφεια (Pearson r) μεταξύ των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων, του επιπολιτισμού, της εθνικής ταυτότητας και των τομέων κοινωνικής προσαρμογής 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1.Ατομικές διακρίσεις 1,00 2.Ομαδικές διακρίσεις 0,54 1,00 3.Επαφή χ.προέλευσης 0,14 0,06 1,00 4.Επαφή χ.υποδοχής -0,29-0,06-0,35 1,00 5.Αίσθηση του ανήκειν -0,10-0,07 0,34-0,09 1,00 6.Αναζήτηση ταυτότητας 0,22 0,15 0,27 0,02 0,24 1,00 7.Κοινωνικότητα ΕΚΠ -0,10 0,08-0,05 0,15-0,03-0,10 1,00 8.Δημοτικότητα ΣΥΜ -0,20-0,07-0,12 0,26-0,02-0,16 0,34 1,00 9.Πρβλ.συνομηλίκους SDQ 0,26 0,18-0,04-0,22-0,11 0,11-0,24-0,30 p < 0,05. p < 0,01. p < 0,001

Συμπεράσματα I Οι αντιλαμβανόμενες διακρίσεις (ιδιαίτερα σε βάρος του ατόμου) θεμελιώνουν ρόλο στρεσογόνου παράγοντα για την κοινωνική επάρκεια των Αλβανών εφήβων. Η γενιά μετανάστευσης και το φύλο συνδέονται με ορισμένες από τις διαστάσεις του επιπολιτισμού, της κοινωνικής επάρκειας και των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων, γι αυτό σε περαιτέρω αναλύσεις θα συμπεριληφθούν ως συμμεταβλητές.

Αποτελέσματα ΙΙ Λειτουργούν οι διαστάσεις του επιπολιτισμού ως πιθανοί προστατευτικοί παράγοντες στη σχέση αντιλαμβανόμενων διακρίσεων κοινωνικής επάρκειας; Ιεραρχικές αναλύσεις παλινδρόμησης με εξαρτημένες μεταβλητές τους τομείς κοινωνικής επάρκειας και προβλεπτικούς παράγοντες ως εξής: Βήμα 1: φύλο Βήμα 2: γενιά μετανάστευσης Βήμα 3: διαστάσεις επιπολιτισμού Βήμα 4: αντιλαμβανόμενες διακρίσεις Βήμα 5: Αλληλεπίδραση επιπολιτισμού Χ αντιλαμβανόμενων διακρίσεων

Στατιστική πρόβλεψη της κοινωνικής επάρκειας από τον επιπολιτισμό και τις αντιλαμβανόμενες διακρίσεις (ιεραρχική ανάλυση παλινδρόμησης) Ανεξάρτητες μεταβλητές ΚΟΙΝΩΝ (ΕΚΠ) ΔΗΜΟΤ (ΣΥΜ) ΠΡΒΛ.ΣΥΝ (ΑΥΤ) β β β 1. Φύλο 0,08 0,02-0,02 2. Γενιά μετανάστευσης -0,00 0,08-0,12 3. Επαφή χώρα προέλευσης 0,01-0,01-0,16* Επαφή χώρα υποδοχής 0,10 0,18* -0,17* 4. Ατομικές διακρίσεις -0,17* -0,15 0,17* Ομαδικές διακρίσεις 0,17* 0,02 0,10 * p <.05; ** p <.01; *** p <.001 Συνολικό R 2 0,06 0,09 0,12

Αλληλεπίδραση του επιπολιτισμού και των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων στην πρόβλεψη της κοινωνικής επάρκειας (ιεραρχική ανάλυση παλινδρόμησης) Ανεξάρτητες μεταβλητές 5. Ατομικές διακρίσεις Χ επαφή χώρα προέλευσης Ατομικές διακρίσεις Χ επαφή χώρα υποδοχής Ομαδικές διακρίσεις Χ επαφή χώρα προέλευσης Ομαδικές διακρίσεις Χ επαφή χώρα υποδοχής * p <.05; ** p <.01; *** p <.001 ΚΟΙΝΩΝ (ΕΚΠ) ΔΗΜΟΤ (ΣΥΜ) ΠΡΒΛ.ΣΥΝ (ΑΥΤ) β β β 0,13 0,10-0,22** 0,05 0,14* -0,07-0,07-0,08-0,01-0,00-0,04 0,03 Συνολικό R 2 0,07 0,11 0,17

Δημοτικότητα (Μ.Ο.) Προβλ. με συνομηλίκους (Μ.Ο.) Αλληλεπίδραση του επιπολιτισμού και των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων κατά του ατόμου στην πρόβλεψη τομέων της κοινωνικής επάρκειας 0,5 0 Χαμηλή επαφή με χώρα υποδοχής Υψηλή επαφή με χώρα υποδοχής 1,2 1 0,8 Χαμηλή επαφή με χώρα προέλευσης Υψηλή επαφή με χώρα προέλευσης -0,5 0,6 0,4-1 0,2-1,5 Χαμηλές Υψηλές Αντιλαμβαν. ατομικές διακρίσεις 0 Χαμηλές Υψηλές Αντιλαμβαν. ατομικές διακρίσεις

Συμπεράσματα ΙΙ H επαφή με τον πολιτισμό της χώρας προέλευσης λειτουργεί ως προστατευτικός παράγοντας των προβλημάτων με συνομηλίκους (ατομικό επίπεδο) ενώ η επαφή με τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής λειτουργεί προστατευτικά για τη δημοτικότητα μεταξύ των συνομηλίκων (ομαδικό επίπεδο). Το εύρημα αυτό δηλώνει ότι και οι δύο διαστάσεις του επιπολιτισμού συμβάλλουν θετικά στην προσαρμογή, παραπέμποντας στη στρατηγική της εναρμόνισης.

Αποτελέσματα ΙΙΙ Λειτουργούν οι διαστάσεις της εθνικής ταυτότητας ως προστατευτικοί παράγοντες στη σχέση αντιλαμβανόμενων διακρίσεων κοινωνικής επάρκειας; Ιεραρχικές αναλύσεις παλινδρόμησης με εξαρτημένες μεταβλητές τους τομείς κοινωνικής επάρκειας και προβλεπτικούς παράγοντες ως εξής: Βήμα 1: φύλο Βήμα 2: γενιά μετανάστευσης Βήμα 3: διαστάσεις εθνικής ταυτότητας Βήμα 4: αντιλαμβανόμενες διακρίσεις Βήμα 5: Αλληλεπίδραση εθνικής ταυτότητας Χ αντιλαμβανόμενων διακρίσεων

Στατιστική πρόβλεψη της κοινωνικής επάρκειας από την εθνική ταυτότητα και τις αντιλαμβανόμενες διακρίσεις (ιεραρχική ανάλυση παλινδρόμησης) Ανεξάρτητες μεταβλητές ΚΟΙΝΩΝ (ΕΚΠ) ΔΗΜΟΤ (ΣΥΜ) ΠΡΒΛ.ΣΥΝ (ΑΥΤ) β β β 1. Φύλο 0,09 0,05-0,02 2. Γενιά μετανάστευσης 0,03 0,16* -0,16** 3. Αίσθηση του ανήκειν -0,02 0,01-0,12* Αναζήτηση ταυτότητας -0,07-0,13* 0,08 4. Ατομικές διακρίσεις -0,19* -0,18* 0,18* Ομαδικές διακρίσεις 0,18* 0,03 0,08 * p <.05; ** p <.01; *** p <.001 Συνολικό R 2 0,06 0,08 0,11

Αλληλεπίδραση της εθνικής ταυτότητας και των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων στην πρόβλεψη της κοινωνικής επάρκειας (ιεραρχική ανάλυση παλινδρόμησης) Ανεξάρτητες μεταβλητές 5. Ατομικές διακρίσεις Χ Αίσθηση ανήκειν Ατομικές διακρίσεις Χ Αναζήτηση ταυτότητας ΚΟΙΝΩΝ (ΕΚΠ) ΔΗΜΟΤ (ΣΥΜ) ΠΡΒΛ.ΣΥΝ (ΑΥΤ) β β β -0,04-0,05 0,01 0,04-0,00-0,12 Ομαδικές διακρίσεις Χ Αίσθηση ανήκειν 0,10 0,06-0,20** Ομαδικές διακρίσεις Χ Αναζήτηση ταυτότητας -0,03-0,10 0,21** * p <.05; ** p <.01; *** p <.001 Συνολικό R 2 0,06 0,10 0,16

Προβλ. με συνομηλίκους (Μ.Ο.) Προβλ. με συνομηλίκους (Μ.Ο.) Αλληλεπίδραση της εθνικής ταυτότητας και των αντιλαμβανόμενων διακρίσεων κατά της ομάδας στην πρόβλεψη τομέων της κοινωνικής επάρκειας 1,2 1 Χαμηλή Aίσθηση ανήκειν Υψηλή Αίσθηση ανήκειν 1,2 1 Χαμηλή Αναζήτηση ταυτότητας Υψηλή Αναζήτηση ταυτότητας 0,8 0,8 0,6 0,6 0,4 0,4 0,2 0,2 0 0 Χαμηλές Υψηλές Αντιλαμβαν. ομαδικές διακρίσεις Χαμηλές Υψηλές Αντιλαμβαν. ομαδικές διακρίσεις

Συμπεράσματα ΙΙΙ H αίσθηση του ανήκειν λειτουργεί ως προστατευτικός παράγοντας των αναφερόμενων προβλημάτων με συνομηλίκους ενώ η αναζήτηση ταυτότητας συνιστά παράγοντα ευαλωτότητας για τα προβλήματα με συνομηλίκους. Το εύρημα αυτό συνάδει με τη διαπίστωση ότι η εθνική ταυτότητα αλληλεπιδρά μάλλον παρά διαμεσολαβεί με το στρες στην προσαρμογή των μεταναστών (Noh et al., 1999).

Συμπεράσματα III Οι αντιλαμβανόμενες διακρίσεις σε βάρος του ατόμου αλληλεπιδρούν με τις διαστάσεις του επιπολιτισμού ενώ οι αντιλαμβανόμενες διακρίσεις σε βάρος της εθνικής ομάδας αλληλεπιδρούν με τις διαστάσεις της εθνικής ταυτότητας. Το εύρημα αυτό παραπέμπει πιθανώς στην ασυμφωνία μεταξύ αναφερόμενης ατομικής και ομαδικής διάκρισης, καθώς και στο γεγονός ότι η δεύτερη όπως και η εθνική ταυτότητα τείνει να βασίζεται μάλλον σε στερεότυπα (Ruggiero, 1999).

Περιορισμοί και προτάσεις Προσοχή στην αυθαίρετη γενίκευση! Απαιτείται περαιτέρω έλεγχος για τη δυνατότητα αναπαραγωγής των ευρημάτων σε άλλες εθνικές ομάδες μεταναστών. Ο σχεδιασμός παρεμβάσεων θα πρέπει να στοχεύσει συντονισμένα τόσο στις διεργασίες επιπολιτισμού όσο και στη μείωση των διακρίσεων. Η διομαδική επαφή έχει θετική έκβαση μόνο όταν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις (Hewstone, 1996).

Βιβλιογραφία Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation and adaptation. Applied Psychology: An International Review, 46, 5-34. Berry, J., Phinney, J., Sam, D., & Vedder, P. (2006). Immigrant youth: Acculturation, identity, and adaptation. Applied Psychology: An International Review, 55, 303-332. Bourguignon, D., Seron, E., Yzerbyt, V., & Herman, G. (2006). Perceived group and personal discrimination: Differential effects on personal self-esteem. European Journal of Social Psychology, 36, 773-789. Coie, J., Dodge, K., & Coppotelli, H. (1982). Dimensions and types of social status: A cross-age perspective. Developmental Psychology, 18, 557-570. Coll, C., Lamberty, G., Jenkins, R., McAdoo, H., Crnic, K., Wasik, B., & Garcia, H. (1996). An integrative model for the study of developmental competencies in minority children. Child Development, 67, 1891-1914. Dion, K., & Kawakami, K. (1996). Ethnicity and perceived discrimination in Toronto: Another look at the personal/group discrimination discrepancy. Canadian Journal of Behavioural Science, 28, 203-213. Garmezy, N. (1993). Children in poverty: Resiliency despite risk. Psychiatry, 56, 127-136. Goodman, R. (1997). The Strengths and Difficulties Questionnaire: A research note. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38, 581-586. Hewstone, M. (1996). Contact and categorization. Social-psychological interventions to change intergroup relations. In C. Macrae, C. Stangor & M. Hewstone (Eds.), Stereotypes and stereotyping (pp. 323-368). New York: Guilford. Liebkind, K., & Jasinskaja-Lahti, I. (2000). The influence of experiences of discrimination on psychological stress: A comparison of seven immigrant groups. Journal of Community & Applied Social Psychology, 10, 1-16. Luthar, S. (2006). Resillience in development: A synthesis of research across five decades. In D. Cicchetti & D.J. Cohen (Eds.), Developmental psychopathology: Risk, disorder and adaptation (pp. 740-795). New York: Wiley. Masten, A. (2001). Ordinary magic. Resilience processes in development. American Psychologist, 56, 227-238. Μόττη-Στεφανίδη, Φ. (2005). Ψυχικά ανθεκτικοί μετανάστες-παλιννοστούντες μαθητές: Προστατευτικοί παράγοντες και παράγοντες επικινδυνότητας. Στο Α. Παπαστυλιανού (Επιμ.), Διαπολιτισμικές διαδρομές: Παλιννόστηση και ψυχοκοινωνική προσαρμογή (σελ. 167-193). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Nguyen, H., & von Eye, A. (2002). The acculturation scale for Vietnamese adolescents: A bidimensional perspective. International Journal for Behavioral Development, 26, 202-213. Noh, S., Beiser, M., Kaspar, V., Hou, F., & Rummens, J. (1999). Perceived racial discrimination, depression and coping. Journal of Health and Social Behavior, 40, 193-207. Phinney, J. (1989). Stages of ethnic identity development in minority group adolescents. Journal of Early Adolescence, 9, 34-49. Phinney, J. (1992). The Multigroup Ethnic Identity Measure: A new scale for use with diverse groups. Journal of Adolescent Research, 7, 156-176. Poore, A., Gagne, F., Barlow, K., Lydon, J., Taylor, D., & Wright, S. (2002). Contact and personal/group discrimination discrepancy in an Inuit community. The Journal of Psychology, 136, 371-382. Ruggiero, K. (1999). The personal/group discrimination discrepancy: Extending Allport s analysis of targets. Journal of Social Issues, 55, 519-536. Verkuyten, M. (1998). Perceived discrimination and self-esteem among ethnic minority adolescents. Journal of Social Psychology, 138, 479-493. Verkuyten, M. (2002). Perceptions of ethnic discrimination by minority and majority early adolescents in the Netherlands. International Journal of Psychology, 37, 321-332.