ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΚΥΜΑΤΑ Θέμα 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή πρόταση, χωρίς δικαιολόγηση. 1. Α) Φορτία που κινούνται με σταθερή ταχύτητα μπορούν να δημιουργήσουν ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Β) Το ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο κοντά στην κεραία έχουν διαφορά φάσης 180. Γ) Το ταλαντούμενο ηλεκτρικό δίπολο παράγει ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Δ) Το ηλεκτρομαγνητικό κύμα διαδίδεται σε όλα τα υλικά με ταχύτητα 3 10 8 m/s. 2. Α) Οι ακτίνες x έχουν πιο μεγάλο μήκος κύματος από το ορατό φως. Β) Τα ραντάρ χρησιμοποιούν μικροκύματα. Γ) Η ακτινοβολία από 490 έως 690 nm είναι μονοχρωματική. Δ) Το όζον της ατμόσφαιρας αυξάνεται λόγω της χρήσης χλωροφθορανθράκων. 3. Α) Εξαιτίας της διάθλασης ένα αντικείμενο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια απ όσο είναι πραγματικά. Β) Τα κάτοπτρα εκπομπής διασκορπίζουν το ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Γ) Η συχνότητα ακτινοβολίας που μεταβαίνει από το κενό σε κάποιο μέσο μειώνεται. Δ) Για να έχουμε ολική ανάκλαση πρέπει η γωνία πρόσπτωσης να είναι μικρότερη της κρίσιμης γωνίας.
4. Α) Η σχέση y=2a συν2π χ λ ημ2π φανερώνει στάσιμο κύμα που Τ στη θέση χ=0 έχουμε δεσμό. Β) Στο στάσιμο κύμα όλα τα σημεία της χορδής εκτελούν διαδοχικά την ίδια κίνηση. Γ) Η αρχή της επαλληλίας ισχύει και όταν τα κύματα μεταβάλλουν τις ιδιότητες του μέσου. Δ) Στο στάσιμο κύμα η ενέργεια των αρχικών κυμάτων εγκλωβίζεται ανάμεσα στους δεσμούς. 5. Χαρακτηρίστε σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ) τις επόμενες προτάσεις: Α) Σε μία χορδή έχει σχηματιστεί στάσιμο κύμα. Δύο σημεία ισαπέχουν από ένα δεσμό. Τα πλάτη ταλάντωσης αυτών των σημείων είναι ίσα μεταξύ τους. Β) Στο στάσιμο κύμα όλα τα σημεία έχουν διαφορετική φάση μεταξύ τους. Γ) Ηλεκτρομαγνητικά κύματα δεν παράγονται μόνο από ταλαντούμενο ηλεκτρικό δίπολο. Δ) Η κατοπτρική ανάκλαση λέγεται και διάχυση. Ε) Ένας δύτης που βρίσκεται μέσα στο νερό και κοιτάζει προς τα πάνω δεν μπορεί να δει έξω προς όλες τις κατευθύνσεις λόγω τις ολικής ανάκλασης. Θέμα 2 ο 1. Οι δύο σύγχρονες πηγές π 1 και π 2 που βρίσκονται στα σημεία Κ και Λ της επιφάνειας υγρού δημιουργούν αρμονικά κύματα μήκους λ και απέχουν μεταξύ τους απόσταση (ΚΛ)=d= λ. Η εξίσωση ταλάντωσης κάθε πηγής είναι y=α ημωt. α) Στο σημείο Δ που απέχει από τις πηγές π 1, π 2 αποστάσεις r 1 και r 2 =r 1 + d έχουμε μετά τη συμβολή πλάτος: 1) Α 2) 2Α 3) 0 (1 μονάδα) (3 μονάδες)
β) Το πλήθος των σημείων ακυρωτικής συμβολής που εμφανίζονται στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΔ είναι: 1) 2 2) 6 3) κανένα 4) 3 (2 μονάδες) (3 μονάδες) 2. Η μονοχρωματική ακτινοβολία προερχόμενη από τον αέρα (n αέρα =1) προσπίπτει στην έδρα ΑΒ του πρίσματος με γωνία 45 ο. Ο δείκτης διάθλασης του πρίσματος είναι n=. Η ακτίνα που λόγω διάθλασης εισέρχεται στο πρίσμα 1) εξέρχεται από την έδρα ΒΓ 2) εξέρχεται από την έδρα ΑΓ 3) δεν εξέρχεται από το πρίσμα. (2 μονάδες) (6 μονάδες) Δίνονται: ημ45 ο =, ημ30 ο = 3. Σε γραμμικό ελαστικό μέσο διαδίδεται αρμονικό κύμα εξίσωσης y=a ημ2π( - ). Δύο υλικά σημεία Κ και Λ βρίσκονται στις θέσεις χ Κ και χ Λ =χ Κ +5. Τις χρονικές στιγμές που η ταχύτητα ταλάντωσης του Λ είναι υ Λ =+ω η ταχύτητα του Κ είναι: 1) υ Κ =+ω 2) υ κ =-ω 3) υ Κ =ωα 4) υ Κ =0 (2 μονάδες) (6 μονάδες)
Θέμα 3 ο Στο σχήμα φαίνεται το στιγμιότυπο ενός στάσιμου κύματος σε χορδή μήκους L=2m τη χρονική στιγμή t 1 που η δυναμική ενέργεια των υλικών σημείων είναι το της μέγιστης τιμής της. Η κινητική ενέργεια των σημείων μηδενίζεται για 1 η φορά σε χρόνο Δ t = s μετά τη χρονική στιγμή t 1, στην οποία το σημείο Β ανέρχεται. Α) Να βρείτε: i. το μήκος κύματος ii. την περίοδο και το πλάτος των κυμάτων που δημιούργησαν το στάσιμο αυτό κύμα. Β) Μεταβάλλοντας τη συχνότητα των υλικών σημείων και διατηρώντας τα Ο και K ακλόνητα δημιουργούμε στάσιμο κύμα με 5 κοιλίες. i. Ποια είναι η νέα συχνότητα f ; ii. Ποιο είναι το στιγμιότυπο μια χρονική στιγμή μέγιστης δυναμικής ενέργειας όπου τα πιο πολλά υλικά σημεία έχουν αρνητική απομάκρυνση; Γ) Ποια είναι η ελάχιστη συχνότητα των υλικών σημείων για τη δημιουργία στάσιμου κύματος στη χορδή με τα σημεία Ο και Κ ακλόνητα;
Θέμα 4 ο Σε γραμμικό ελαστικό μέσο διαδίδεται προς τη θετική κατεύθυνση αρμονικό κύμα το οποίο θέτει το σημείο χ=0 σε α.α.τ. τη χρονική στιγμή t=0 με εξίσωση y=0,5ημωt (S.I.). Σημείο Κ που βρίσκεται στη θέση χ Κ =0,3m αρχίζει να ταλαντώνεται όταν το Ο βρεθεί για 1 η φορά στη θέση -0,5m ενώ σημείο Λ του οποίου η φάση είναι πάντα μικρότερη του Κ κατά αρχίζει να ταλαντώνεται τη χρονική στιγμή t Λ =0,35s. Να βρείτε: α) το μήκος κύματος. β) την εξίσωση του κύματος. γ) την απομάκρυνση και την ταχύτητα του Κ όταν το Λ περνά από τη θέση m με θετική ταχύτητα. δ) Το στιγμιότυπο του κύματος όταν η φάση του σημείου Λ είναι φ Λ =2π rad στο οποίο να φαίνονται και τα σημεία Κ και Λ. Καλή επιτυχία!