ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Εθνικό Πρόγραμμα Δράσης Βελτίωση του Ρυθμιστικού Πλαισίου στην Κύπρο Ιούνιος 2014 i
1 η Έκδοση Ιούλιος 2007 1 η Αναθεώρηση: Μάιος 2008 2 η Αναθεώρηση: Απρίλιος 2009 3 η Αναθεώρηση: Ιανουάριος 2010 4 η Αναθεώρηση: Αύγουστος 2010 5 η Αναθεώρηση: Μάιος 2011 6 η Αναθεώρηση: Φεβρουάριος 2012 7 η Αναθεώρηση: Ιούνιος 2014 Στοιχεία Επικοινωνίας: Σάβια Ορφανίδου Τηλ: 00 357 22601195 Φαξ: 00 357 22602795 Email: sorphanidou@mof.gov.cy Ζωή Αντωνίου Τηλ: 00 357 22601278 Φαξ: 00 357 22602795 Email: zantoniou@mof.gov.cy Υπουργείο Οικονομικών Γωνία Μιχαήλ Καραολή & Γρηγόρη Αυξεντίου 1439 Λευκωσία Κύπρος Ιστοσελίδα: www.better-regulation.org.cy ii
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. Εισαγωγή... 1 Β. Άλλα Μέτρα προς τη Βελτίωση του ΡΠ στην Κύπρο.. 2 Γ. Πρόγραμμα Δράσης Ευρωπαϊκής Επιτροπής για Μείωση του ΔΦ 7 Δ. Έξυπνη Ρύθμιση & Συναφείς Ενέργειες...... 10 Ε. Ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ 12 ΣΤ. Οργανωτική Δομή στην Κύπρο. 13 Ζ. Άξονας Ι - Απλοποίηση της Νομοθεσίας.... 14 Η. Άξονας ΙΙ - Μείωση του ΔΦ.. 15 Θ. Άξονας ΙΙΙ - Ανάλυση του Αντίκτυπου.. 20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Αρχές Βελτίωσης του Ρυθμιστικού Πλαισίου 24 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ Ευρωπαϊκές Αρχές Μείωσης του ΔΦ. 26 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ Οργανόγραμμα. 27 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV Στάδια Ερωτηματολογίου ΑΑ. 28 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V Γλωσσάριο..... 29 iii
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μία από τις βασικές αρμοδιότητες ενός κράτους σε μία σύγχρονη κοινωνία είναι η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού Ρυθμιστικού Πλαισίου, που να διασφαλίζει την αποτελεσματική λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς και την απάβλυνση των ατελειών της αγοράς (market failures). 2. Η Βελτίωση του Ρυθμιστικού Πλαισίου (ΡΠ) «Better Regulation» είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό και την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους και αποσκοπεί στην εκλογίκευση των κρατικών ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Παρόλα αυτά, η Βελτίωση του ΡΠ δεν πρέπει να οδηγεί σε απορρύθμιση. 3. Η Βελτίωση του ΡΠ αποτελεί σημαντική πρωτοβουλία, αρχικά στα πλαίσια της Στρατηγικής της Λισσαβόνας και τώρα στα πλαίσια της Στρατηγικής της Ευρώπης 2020. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδίδει στο όλο θέμα μεγάλη σημασία. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ορίσει 5 Βασικές Αρχές για τη Βελτίωση του ΡΠ (επισυνάπτονται ως ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι), οι οποίες έχουν υιοθετηθεί και από άλλες χώρες, κατά το σχεδιασμό της εθνικής τους στρατηγικής για τη Βελτίωση του ΡΠ. 4. Με βάση τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές, η Βελτίωση του ΡΠ βασίζεται σε τρεις άξονες: Άξονας Ι Απλοποίηση Νομοθεσίας (Simplification) Άξονας ΙΙ - Μείωση του Διοικητικού Φόρτου (Reduction of Administrative Burden) Άξονας ΙΙΙ - Ανάλυση του Αντίκτυπου των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών διαστάσεων νομοθετικών προτάσεων (Impact Assessment). 5. Για την Κύπρο, λόγω του μικρού μεγέθους της συντριπτικής πλειοψηφίας των επιχειρηματικών μονάδων, που επηρεάζονται, ιδιαίτερα, από περίπλοκες και στρεβλωτικές νομοθεσίες, κανονισμούς και κρατικές ρυθμιστικές παρεμβάσεις, η Βελτίωση του ΡΠ αποτελεί σημαντική πρόκληση. 6. Οι προϋποθέσεις επιτυχίας της Βελτίωσης του ΡΠ εστιάζονται σε δύο ισχυρούς παράγοντες. Πρώτος βασικός παράγοντας αποτελεί η αλλαγή νοοτροπίας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Δεύτερος βασικός παράγοντας αποτελεί η πολιτική δέσμευση. Η αλλαγή νοοτροπίας στο δημόσιο τομέα θα οδηγήσει σε ολοκληρωμένη μελέτη των επιπτώσεων των ρυθμιστικών αποφάσεων αντί αποσπασματική επίτευξη μεμονωμένων στόχων. Με τον ίδιο τρόπο, η αλλαγή νοοτροπίας στον ιδιωτικό τομέα θα οδηγήσει σε ολοκληρωμένη ανάλυση των επιπτώσεων των ρυθμιστικών αποφάσεων για το κοινωνικό σύνολο αντί επιδίωξη στενών επαγγελματικών και συντεχνιακών συμφερόντων. Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι χωρίς αλλαγή νοοτροπίας και χωρίς ισχυρή πολιτική δέσμευση δεν θα υπάρξει πρόοδος. 1
7. Τα πιο σημαντικά οφέλη της Βελτίωσης του ΡΠ, συνοψίζονται ως ακολούθως: Απελευθέρωση πόρων προς παραγωγικές δραστηριότητες που οδηγεί στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, και κατ επέκταση, στην αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Προώθηση του κοινωνικού διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Υποβοήθηση στη λήψη σωστών πολιτικών αποφάσεων (evidence based decision making). 8. Περισσότερη πληροφόρηση για το θέμα βρίσκεται στην ιστοσελίδα για τη Βελτίωση του Ρυθμιστικού Πλαισίου, www.better-regulation.org.cy. Β. ΑΛΛΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΡΠ Το κράτος έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, με στόχο την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας υπηρεσίας, που σχετίζονται είτε άμεσα είτε έμμεσα με το θέμα της Βελτίωσης του ΡΠ. Στα βήματα αυτά συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα: 1. Καλύτερη Εξυπηρέτηση του Πολίτη: Δημιουργία επτά Κέντρων Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ) 1 για καλύτερη και πιο αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών αναφορικά με τις κρατικές υπηρεσίες. Οι πολίτες μπορούν με μια μόνο επίσκεψη τους σε κάποιο από τα ΚΕΠ να εξυπηρετούνται εύκολα, γρήγορα και αποτελεσματικά για 70 διαφορετικές υπηρεσίες του Δημοσίου, που είναι συγκεντρωμένες στα ΚΕΠ, χωρίς να χρειάζεται να μετακινούνται από Υπουργείο σε Υπουργείο και από Υπηρεσία σε Υπηρεσία. Δημιουργία Ενιαίου Κέντρου Εξυπηρέτησης (ΕΚΕ), το οποίο είναι προϊόν της αναβάθμισης και επέκτασης της Υπηρεσίας Μονοθυριδικής Πρόσβασης (one-stop-shop) που λειτουργεί στο Υπουργείο Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού. Το ΕΚΕ παρέχει πληροφορίες σχετικά με: απαιτήσεις, διαδικασίες και διατυπώσεις, στοιχεία επικοινωνίας αρμόδιων αρχών, προϋποθέσεις πρόσβασης σε δημόσια μητρώα και βάσεις δεδομένων, μέσα προσφυγής, στοιχεία από ΕΚΕ άλλων κρατών-μελών για προώθηση επενδυτικών δραστηριοτήτων, στοιχεία προς επενδυτές που ενδιαφέρονται 1 ΚΕΠ Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας, Πάφου, Πόλης Χρυσοχούς, Πελενδρίου, και Αμμοχώστου. 2
να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο κτλ. Επίσης, το ΕΚΕ δίνει πληροφόρηση σχετικά με την διεκπεραίωση διαδικασιών για τη δημιουργία επιχείρησης στην Κύπρο: εγγραφή στον Έφορο Εταιρειών, στο Μητρώο ΦΠΑ, στο Φόρο Εισοδήματος, έκδοση αδειών παραμονής και απασχόλησης σε αλλοδαπούς κτλ. Προώθηση θεσμού αυτοελέγχου σε κατηγορίες οικοδομών από Υπ. Εσωτερικών, ο οποίος αποσκοπεί στη μείωση του χρόνου έκδοσης άδειων οικοδομής. Βάσει του θεσμού, ο ιδιώτης μελετητής μπορεί να υποβάλει την αίτηση μαζί με όλα τα απαραίτητα έγγραφα έχοντας πλήρη ευθύνη για την ορθότητα των υποβληθέντων εγγράφων και των στοιχείων. Η αρμόδια αρχή διενεργεί σύντομο και συνοπτικό έλεγχο των εγγράφων και εκδίδει την άδεια οικοδομής εντός 30 ημερών. 2. Βελτίωση της αποδοτικότητας της Δημόσιας Υπηρεσίας: Εισαγωγή συστήματος εθελοντικής αξιολόγησης σε Υπουργεία και Τμήματα/ Υπηρεσίες της Δημόσιας Υπηρεσίας («Κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης»-ΚΠΑ (Common Assessment Framework-CAF): Το ΚΠΑ εφαρμόζεται σε εθελοντική βάση σε οργανισμούς του κρατικού και ευρύτερου κρατικού τομέα από το 2004, με σχετικές Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2010, το ΚΠΑ θα εφαρμοστεί από όλους τους οργανισμούς του κρατικού τομέα στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος της Κυπριακής Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης για την στρατηγική, ηγετική και διευθυντική ανάπτυξη της Κυπριακής δημόσιας υπηρεσίας την περίοδο 2011 2015. Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών πλήρωσης θέσεων στη Δημόσια Υπηρεσία και επιλογή των κατάλληλων υποψηφίων για διορισμό/προαγωγή: κατά το 2011 ετοιμάστηκαν ή/και εκσυγχρονίστηκαν 86 Σχέδια Υπηρεσίας και κατά το 2010, 120. Δημιουργία συστήματος Διαχείρισης και Υποστήριξης Δικτύων και Συστημάτων (Help Desk) στη δημόσια υπηρεσία: Το σύστημα υποστηρίζει από ένα κεντρικό σημείο τους χρήστες όλων των μηχανογραφικών εφαρμογών, τόσο από πλευράς εξοπλισμού (υπολογιστές, δικτυακός εξοπλισμός, τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις, κλπ), όσο και από πλευράς λογισμικού. Το σύστημα δέχεται, καταγράφει, διαχειρίζεται και επιλύει προβλήματα, είτε μέσω Τηλεφωνικού Κέντρου (Call Center), είτε μέσω Ενδοδικτύου. Στο παρόν στάδιο το σύστημα εξυπηρετεί αριθμό κυβερνητικών οργανισμών και προωθείται η επέκταση του συστήματος σε ολόκληρη τη δημόσια υπηρεσία 3
3. Χρήση της τεχνολογίας της πληροφορικής: Δημιουργία κυβερνητικής πύλης διαδικτύου (www.cyprus.gov.cy), η οποία αποτελεί το κεντρικό σημείο πρόσβασης one stop shop σε κυβερνητικούς και άλλους διαδικτυακούς τόπους. Μέσω της κυβερνητικής πύλης το κοινό και οι επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση σε όλα τα συστήματα παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών και πληροφοριών των κυβερνητικών υπηρεσιών. Στην κυβερνητική πύλη διαδικτύου έχουν συγκεντρωθεί όλοι οι Κυβερνητικοί διαδικτυακοί τόποι, τα έντυπα και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες κάτω από την ίδια στέγη. Η πύλη προσφέρει επίσης την ευκαιρία στο κοινό να διατηρεί άμεση επικοινωνία με την κυβέρνηση, μέσω του κοινωνικού δικτύου Twitter. Εντός του 2014 προγραμματίζεται η επέκταση του Συστήματος Θεώρησης Διαβατηρίων (VIS) του Υπουργείου Εξωτερικών, για αυτόματη έκδοση θεωρήσεων εισόδου (Schengen VISA), σε Διπλωματικές Αποστολές και στα σημεία εισόδου-εξόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εφαρμογή του διαδικτυακού συστήματος Οδικών Μεταφορών με το οποίο επιτρέπεται στο κοινό να πληρώνει την άδεια κυκλοφορίας με τη χρήση πιστωτικών καρτών μέσω διαδικτύου και να διεκπεραιώνει όλη τη διαδικασία επιθεώρησης των οχημάτων του στα ιδιωτικά κέντρα ελέγχου χωρίς να απαιτούνται πλέον οι υπηρεσίες από τα Συνεργατικά Ιδρύματα. Επίσης, είναι δυνατή η ηλεκτρονική υποβολή αίτησης για απόσυρση παλαιών οχημάτων καθώς και της έκδοσης πιστοποιητικών έγκρισης μεμονωμένου τύπου οχήματος Πρόσθετα, παρέχεται η δυνατότητα στις ασφαλιστικές εταιρείες να καταχωρούν στοιχεία και στα Ευρωπαϊκά ασφαλιστικά κέντρα να ενημερώνονται μέσω διαδικτύου. Εφαρμογή της αυτόματης εγγραφής οχημάτων από τους εισαγωγείς (για καινούργια αυτοκίνητα) μέσω διαδικτύου, κατά την οποία γίνεται ηλεκτρονικά η πληρωμή και δίνεται ηλεκτρονικά και άμεσα ο αριθμός εγγραφής του οχήματος. Η εν λόγω καινοτομία έχει βραβευτεί με το Βραβείο Καινοτομίας στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, το οποίο δίνει η ΟΕΒ σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης (ΕΠΣΑ) (πρώην Γραφείο Προγραμματισμού). Το Σύστημα «e-procurement» που τέθηκε σε εφαρμογή από την Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, επιτρέπει τη διενέργεια των διαγωνισμών του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Το Σύστημα υποστηρίζει τη δωρεάν εγγραφή χρηστών, την προκήρυξη διαγωνισμών, τη δημοσίευση εγγράφων, την υποβολή προσφορών, το άνοιγμα και την αξιολόγηση προσφορών και την ανάθεση διαγωνισμού. 4
Υλοποίηση Συνεταιριστικών Αγορών, από την Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με τη χρήση των Συμφωνιών Πλαίσιο και τη δημιουργία ηλεκτρονικών καταλόγων (ecatalogues) που προσφέρουν έτοιμες και ποιοτικές λύσεις αγοράς για τις αναθέτουσες αρχές του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Για σκοπούς καλύτερης εξυπηρέτησης του πολίτη και αύξησης της ταχύτητας διεκπεραίωσης των συναλλαγών του δημόσιου τομέα, το Γενικό Λογιστήριο έχει υπογράψει σύμβαση με την JCC Payments Systems Ltd για αποδοχή της ηλεκτρονικής κάρτας πληρωμών (visa κτλ.) από όλα τα κρατικά Τμήματα/Υπηρεσίες. Επιπρόσθετα, δίνεται και η δυνατότητα στον πολίτη, μέσω του διαδικτύου, με τη χρήση του JCC Smart, να διευθετεί τις οφειλές του προς το κράτος. Ενδεικτικά, η εν λόγω διευκόλυνση ήδη εφαρμόζεται για το Ταμείο Θήρας, τα Τμήματα Αλιείας, Αναπτύξεως Υδάτων, Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Οδικών Μεταφορών, Αστυνομία, Ταχυδρομεία, Μετεωρολογική Υπηρεσία νοσοκομεία, Επίσης, η δυνατότητα πληρωμής μέσω της JCC Smart, προσφέρεται και για οφειλές προς το Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων (παρακράτηση φόρου εισοδήματος στις αποδοχές υπαλλήλων και συγκεκριμένες αυτοφορολογίες άμυνας), για ποσά μέχρι 1,000. Η Κυβέρνηση ετοίμασε Εθνικής Στρατηγικής της ευρύτερης Δημόσιας Υπηρεσίας και Σχέδια Δράσης για τα Υπουργεία αναφορικά με την προώθηση της Ηλεκτρονικής Ενσωμάτωσης (e-inclusion) των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που διατρέχουν τον κίνδυνο αποκλεισμού από τη χρήση της τεχνολογίας. Η Εθνική Στρατηγική, μεταξύ άλλων, αφορά τη χρήση και διαθεσιμότητα του διαδικτύου, την ευρυζωνική κάλυψη, το ψηφιακό αλφαβητισμό, την ηλεκτρονική προσβασιμότητα και τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Προωθήθηκε τον Απρίλιο του 2014 η μετάβαση από τις χειρόγραφες στις μηχανογραφικές Συνεδρίες του Υπουργικού Συμβουλίου (ΥΣ) μέσω του διαδικτυακού χώρου επικοινωνίας και συνεργασίας «η-συνεργασία». Πρόκειται για υλοποίηση μιας από τις εξαγγελίες του Προέδρου της Δημοκρατίας για εκσυγχρονισμό των θεσμών και του κράτους. Τα βασικότερα από τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση του εν λόγω έργου είναι η απλοποίηση των διαδικασιών, η μείωση της γραφειοκρατίας, η δυνατότητα των Μελών του ΥΣ να έχουν πρόσβαση στο σχετικό υλικό, όπου κι αν βρίσκονται 24/7, η εξοικονόμηση χαρτιού αφού δεν υπάρχει ανάγκη εκτύπωσης αντιτύπων καθώς επίσης και η εξοικονόμηση σε μελάνι εκτύπωσης/φωτοτυπίας, σε κόστος συντήρησης φωτοτυπικών μηχανών και σε προσωπικό διακίνησης. Εντός του 2014 αναμένεται να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του διαδικτυακού συστήματος η-δικαιοσύνη, το οποίο θα παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς τα Δικαστήρια και το κοινό και θα έχει τη δυνατότητα σύνδεσης με την Νομική Υπηρεσία, την Αστυνομία ή/και άλλους Κυβερνητικούς Οργανισμούς 5
αλλά και τον ιδιωτικό τομέα όπως π.χ. με δικηγορικά γραφεία, τους δικηγορικούς συλλόγους και άλλους. Το εν λόγω σύστημα θα παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες όπως καταχώρηση υποθέσεων, παρακολούθηση προόδου υποθέσεων, κατάθεση εγγράφων, ταχεία ενημέρωση για τις υποθέσεις και λήψη των αναγκαίων μέτρων εκτέλεσης. Από τις 30.4.14 τέθηκε σε ισχύ νέα νομοθεσία, η οποία επιτρέπει την ευρύτερη χρήση και νομική αναγνώριση των ηλεκτρονικών υπογραφών. Η χρήση της ηλεκτρονικής υπογραφής συμβάλλει ουσιαστικά στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης καθώς προσφέρει το εργαλείο για απρόσκοπτες ηλεκτρονικές συναλλαγές. Τα οφέλη αυτής της δυνατότητας προς επιχειρήσεις και πολίτες είναι τεράστια, και μεταξύ άλλων, αφορούν: την παροχή της ικανότητας στο διαδίκτυο να χρησιμοποιείται ως ασφαλές μέσο για τη διακίνηση ηλεκτρονικών εγγράφων κτλ., παροχή της απαραίτητης αυθεντικότητας και ακεραιότητας των ηλεκτρονικών εγγράφων μέσω διαδικτύου, εξοικονόμηση χρόνου στις ηλεκτρονικές συναλλαγές καθώς υπάρχει άμεση ταυτοποίηση μεταξύ αποστολέα και παραλήπτη, ουσιαστική μείωση του κόστους της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δημόσιων δαπανών κτλ. 4. Παρεμφερή Μέτρα - Επόμενα Βήματα: Στο πλαίσιο της σύμβασης με τίτλο «Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλου για τη διενέργεια Μελέτης: (α) Σύγκρισης Επιδόσεων (Benchmarking), Απλούστευσης Διαδικασιών, Εκσυγχρονισμού / Κωδικοποίησης Θεσμικού Πλαισίου και Προετοιμασίας για εφαρμογή ISO στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και στις Επαρχιακές Διοικήσεις (άδεια οικοδομής μόνο), και (β) Αξιολόγησης Λειτουργίας Κέντρων Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ), περιλαμβανομένης και της Προετοιμασίας για εφαρμογή ISO», η οποία ξεκίνησε στις 3.10.2012, ολοκληρώθηκαν οι δραστηριότητες που αφορούν την καταγραφή των υφιστάμενων διαδικασιών και του θεσμικού πλαισίου των εμπλεκόμενων στη μελέτη Τμημάτων και τη σύγκριση επιδόσεων στα εμπλεκόμενα Τμήματα, στο πλαίσιο της οποίας εξετάστηκαν καλές πρακτικές άλλων χωρών με στόχο την υποβοήθηση των δράσεων αναδιοργάνωσης των εν λόγω Τμημάτων και ξεκίνησε η υποβολή προτάσεων από τον Ανάδοχο για την απλούστευση των διαδικασιών και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των εμπλεκόμενων Τμημάτων. Εντός του 2014 θα συνεχιστούν, επίσης, οι Συμβάσεις που αφορούν την παροχή υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου του Έργου και Συμβούλου Δημοσιότητας και θα ανατεθούν δύο νέες συμβάσεις που αφορούν την Πιστοποίηση ISO καθώς και την Εξωτερική Αξιολόγηση του Έργου. Προωθείται από το Υπουργείο Εσωτερικών, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, ετοιμασία Τεχνοοικονομικής Μελέτης για τη δημιουργία Ενιαίων Αρχών Ελέγχου της Ανάπτυξης, στα πλαίσια της ριζικής μεταρρύθμισης του πολεοδομικού σχεδιασμού και ελέγχου της ανάπτυξης. Η μελέτη βρίσκεται υπό υλοποίηση, και το όλο έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2014. 6
Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΔΦ Το θέμα της Μείωσης του ΔΦ, απασχόλησε το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ΕΣ) του 2007, όπου τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να θέσουν σε εφαρμογή το Πρόγραμμα Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση του ΔΦ, ως ένα σημαντικό μέτρο τόνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 2.Το ΕΣ ασχολήθηκε με το όλο θέμα στα Συμπεράσματα του το Μάρτιο, Οκτώβριο και Δεκέμβριο, καλώντας την Επιτροπή να επισπεύσει την υλοποίηση των εισηγήσεων μείωσης του ΔΦ σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προωθήσει την ατζέντα της Έξυπνης Ρύθμισης, στα πλαίσια της οποίας ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις μικρομονάδες, καθώς και στη μείωση του συνολικού ρυθμιστικού φόρτου (overall regulatory burden). 3. Η υλοποίηση του Προγράμματος Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για Μείωση του ΔΦ ανατέθηκε σε κοινοπραξία εταιρειών 2 με παρουσία σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ και εστιάζεται σε 13 τομείς προτεραιότητας 3. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε όπως σε κάθε κράτος μέλος επιμετρηθεί το ΔΚ σε ένα αριθμό τομέων από τους 13 τομείς προτεραιότητας, σε ότι αφορά συγκεκριμένες οδηγίες και κανονισμούς της ΕΕ. Στην Κύπρο, η επιμέτρηση έγινε για 2 τομείς προτεραιότητας, και συγκεκριμένα στον τομέα του Φ.Π.Α και στον τομέα των Δημόσιων Συμβάσεων. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια στα οποία συζητήθηκαν τα περιθώρια μείωσης του ΔΦ, και στα οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα. 4.1. Πιο συγκεκριμένα, η κοινοπραξία που ανέλαβε την υλοποίηση του Προγράμματος Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διοργάνωσε, υπό την αιγίδα της ΕΕ σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, ημερίδα αναφορικά με την πρόοδο που είχε επιτευχθεί στη μείωση του ΔΦ, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2008, στην παρουσία του τότε Υπουργού Οικονομικών, βουλευτών, κρατικών αξιωματούχων, άμεσα εμπλεκόμενων φορέων και δημόσιων υπαλλήλων. Στην ημερίδα δόθηκε η ευκαιρία σε εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα να εκφράσουν απόψεις για τη μείωση του ΔΦ στους 2 τομείς, ΦΠΑ και Δημόσιες Συμβάσεις, για τους οποίους έγινε η επιμέτρηση του ΔΚ στην Κύπρο. 5. Το Μάρτιο του 2009, η κοινοπραξία ολοκλήρωσε το έργο που της ανατέθηκε για την επιμέτρηση του ΔΚ και τη μείωση του ΔΦ στους 13 τομείς προτεραιότητας. Από τους 13 τομείς λήφθηκαν υπόψη, αρχικά, 42 νομοθεσίες, 2 Η κοινοπραξία αποτελείται από τρεις εταιρείες: Deloitte and Touche Ltd, Ramboll Management και Capgemini Consulting, Technology and Outsourcing. 3 Οι 13 τομείς είναι οι ακόλουθοι: Αλιεία, Ασφάλεια Τροφίμων, Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες, ΦΠΑ, Στατιστικές, Δημόσιες Συμβάσεις, Μεταφορές, Εργασιακό Περιβάλλον, Φαρμακευτική Νομοθεσία, Γεωργία και Γεωργικές Επιδοτήσεις, Εταιρικό Δίκαιο, Πολιτική Συνοχής, Περιβάλλον. Επισημαίνεται ότι μόνο 41 κοινοτικές νομοθεσίες που εμπίπτουν σε αυτούς τους τομείς βρίσκονται υπό εξέταση. 7
από τις οποίες καταγράφηκαν 356 Ευρωπαϊκές Υποχρεώσεις Πληροφόρησης (ΥΠ) οι οποίες οδήγησαν στην υιοθέτηση περίπου 9,500 εθνικών ΥΠ στα 27 κράτη-μέλη. Το ΔΚ που επιμετρήθηκε για τις 42 νομοθεσίες ανήλθε στα 126.7 δις και ο ΔΦ στα 101.7 δις (80% του ΔΚ). 6. Κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, στις 12.12.12, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε κείμενο εργασίας της (SWD(2012) 423 final), ανακοίνωσε τα τελικά αποτελέσματα για τη μείωση του ΔΦ. Με βάση τα αποτελέσματα, ο στόχος μείωσης του ΔΦ κατά 25% όχι μόνο επιτεύχθηκε, αλλά ξεπεράστηκε, όπως διαφαίνεται και στον πίνακα πιο κάτω: Τομέας προτεραιότητας Πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Α Υιοθετήθηκε / Ολοκληρώθη κε Β Εκκρεμεί υιοθέτηση από διαδικασία συναπόφασης Α+Β Συνολική δυνητική μείωση Γεωργία/Γεωργικές Επιδοτήσεις Ετήσιοι Λογαριασμοί/Εταιρι κό Δίκαιο -1.891,4-1.891,4 - -1.891,4-10.043,5-4.931,3-1.700-6.631,3 Πολιτική Συνοχής -234,9-179,9-55,0-234,9 Περιβάλλον -302,7-302,7 - -302,7 Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες +29,5-141,5 +171 +29,5 Αλιεία -33,4-25,9 - -25,9 Ασφάλεια των Τροφίμων Φαρμακευτική Νομοθεσία +78,8 +79,2-0,4 +78,8-101,1-101,1-267,4-368,5 Δημόσιες Συμβάσεις -216,6-60,1-156,5-216,6 Στατιστικά Στοιχεία -329,6-329,6-329,6 Φορολογία & Τελωνεία -26.334,3-21.936,9-4.397,4-26.334,3 Μεταφορές -1.263,3-748,3-415 -1.163,3 Εργασιακό Περιβάλλον/ Εργασιακές Σχέσεις -232,5-232,5 - -232,5 8
Σύνολο ( εκατομ.) -40.875 % της συνολικής μείωσης του ΔΦ 33-30.802 25-6.820,7-37.622,7 5.5 30.5 7. Σε συνέχεια των πιο πάνω, η Επιτροπή, σε Ανακοίνωση της στις 12.12.12 (COM(2012)746 final) (βλ. Δ.7 πιο κάτω), επισήμανε ότι τα οφέλη του Προγράμματος Δράσης θα επιτευχθούν πλήρως μόνο όταν εφαρμοστούν με επιτυχία τα μέτρα μείωσης του ΔΦ. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή δρομολόγησε ένα πρόγραμμα συνέχειας με τίτλο «ABRPlus», το οποίο επικεντρώνεται στην αξιολόγηση της εφαρμογής των εν λόγω μέτρων από τα κράτη μέλη της ΕΕ και στις εκτιμήσεις για μείωση του ΔΦ από την υλοποίηση των μέτρων αυτών. Για να αξιολογήσουν με ακρίβεια τις επιπτώσεις του Προγράμματος, οι αρμόδιες Γενικές Διευθύνσεις της Επιτροπής συλλέγουν συναφείς πληροφορίες για την εφαρμογή των μέτρων, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Σε αυτά τα πλαίσια, ετοιμάστηκε από την Επιτροπή ένας κατάλογος μέτρων, τα οποία εφαρμόζονται για χρονικό διάστημα ικανό για την ουσιαστική αξιολόγηση τους, ο οποίος στάληκε σε όλα τα κράτη-μέλη για τη συλλογή στοιχείων, σε εθνικό επίπεδο. Η Κύπρος ανταποκρίθηκε στο αίτημα της Επιτροπής και απέστειλε τη συνεισφορά της με σχετική επιστολή στις 27.12.13. Η Επιτροπή επανήλθε ζητώντας επιπρόσθετα στοιχεία/διευκρινίσεις, τα οποία θα πρέπει να αποσταλούν από τα κράτη μέλη εντός Ιουλίου 2014. 9
Δ. ΕΞΥΠΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ & ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Η δεύτερη θητεία του Χ. Μ. Μπαρόζο στην Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής, με την προώθηση μιας νέας πρωτοβουλίας που αφορά την «Έξυπνη Ρύθμιση» (Smart Regulation). Ο κ. Μπαρόζο, στις πολιτικές κατευθυντήριες του γραμμές τον Οκτώβριο του 2009, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση του Smart Regulation, ως ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής της Ευρώπης 2020 για μια βιώσιμη, έξυπνη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. 2. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Ανακοίνωση της για τη «Στρατηγική για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020), αναφέρει τα ακόλουθα: «Την υλοποίηση του προγράμματος έξυπνων ρυθμίσεων [smart regulation], στο πλαίσιο του οποίου, θα εξεταστεί η ευρύτερη χρήση κανονισμών αντί οδηγιών, η εκ των υστέρων αξιολόγηση της ισχύουσας νομοθεσίας, η καλύτερη εποπτεία των αγορών, η μείωση του διοικητικού φόρτου, η άρση των φορολογικών εμποδίων, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδίως για τις μικρό-μεσαίες επιχειρήσεις, και η στήριξη της επιχειρηματικότητας» 3. Επιπρόσθετα, στις 8/10/210, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιοποίησε Ανακοίνωση (COM(2010) 543) σχετικά με την προώθηση της Έξυπνης Ρύθμισης στην ΕΕ, στην οποία αναλύονται τα μέτρα που λήφθηκαν αλλά και που θα ληφθούν από την Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ, αναφορικά με τα τρία κύρια σημεία της Έξυπνης Ρύθμισης: Η Έξυπνη Ρύθμιση αφορά όλο τον κύκλο διαμόρφωσης πολιτικής: από τη σύνταξη νομοθετήματος, στην εφαρμογή, στη συμμόρφωση, στην αξιολόγηση, μέχρι την αναθεώρηση. Προωθεί την από κοινού ευθύνη μεταξύ των κρατών μελών και των Ευρωπαϊκών Οργάνων για προώθηση των ενεργειών που συμπεριλαμβάνονται στο πλαίσιο της Έξυπνης Ρύθμισης, σε όλα τα επίπεδα διαμόρφωσης πολιτικής. Ενισχύει και ενδυναμώνει τη Διαδικασία Διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τους τελικούς αποδέκτες της νομοθεσίας (αυτούς που θα κληθούν να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία), σε όλα τα στάδια διαμόρφωσης ενός νομοθετήματος. 4. Το Νοέμβριο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκδωσε την Έκθεση «Minimizing Regulatory Burden for SMEs and adapting EU regulation to the needs of micro-enterprises». Η Έκθεση προωθεί μια νέα πρωτοβουλία που στοχεύει στην όσο το δυνατόν μικρότερη διοικητική επιβάρυνση των ευρωπαϊκών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και ιδιαίτερα των μικρομονάδων. Η Επιτροπή επιδιώκει, από τον Ιανουάριο του 2012, (α) να επιταχύνει την 10
αναζήτηση εξαιρέσεων ή ελαφρότερων απαιτήσεων για τις μικρομονάδες στην υφιστάμενη και νέα νομοθεσία της ΕΕ, (β) να ενισχύσει τις διαδικασίες διαβούλευσης με τις μικρομονάδες κατά την αναθεώρηση υφιστάμενης της κοινοτικής νομοθεσίας, και (γ) να δημοσιεύει ετήσιους πίνακες αποτελεσμάτων για να αξιολογεί τα πραγματικά οφέλη για τις επιχειρήσεις και να εξασφαλίζει τη διαρκή εξέταση των αναγκών και των συμφερόντων τους. 5. Στα πλαίσια της ατζέντας της Έξυπνης Ρύθμισης, εντάσσεται και η περαιτέρω ενίσχυση του «Small Medium Enterprises Test» (SME Test), το οποίο αφορά την ανάλυση των επιπτώσεων πάνω στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα στις μικρομονάδες, από νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Η ενίσχυση του SME Test προωθείται στα πλαίσια της Πράξης για την Ενιαία Αγορά, στη βάση της Αρχής «Think Small First», δηλαδή, κατά τη σύνταξη νέων νομοθετικών προτάσεων, να λαμβάνονται πρώτα υπόψη οι ενδεχόμενες επιπτώσεις που θα προκληθούν στις πολύ μικρές επιχειρήσεις. 6. Επιστέγασμα της πρωτοβουλίας για την Έξυπνη Ρύθμιση αποτελεί το πρόγραμμα «REFIT» (Regulatory fitness and Performance Programme) της Ε. Επιτροπής, το οποίο παρουσιάστηκε στην Ανακοίνωση της Επιτροπής στις 12.12.12 (COM(2012)746 final). Πρόκειται για ένα νέο πρόγραμμα βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του ρυθμιστικού πλαισίου, το οποίο εξετάζει κατά πόσο οι υφιστάμενες νομοθεσίες θεωρούνται κατάλληλες για το σκοπό για τον οποίο είχαν προωθηθεί εξαρχής ( fit for purpose ), και κατά πόσο αποφεύγεται ο αχρείαστος ρυθμιστικός φόρτος. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα εξετάζονται οι δυνατότητες απλούστευσης νομοθεσιών, περιττού ρυθμιστικού κόστους και πεδία για περαιτέρω βελτίωση. Επιπρόσθετα, συνημμένα στην Ανακοίνωση περιλαμβάνονται 2 κείμενα εργασίας αναφορικά με τα τελικά αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης (SWD(2012) 423 final) και την αξιολόγηση της Διαδικασίας Διαβούλευσης της Ε. Επιτροπής (SWD(422)final). 7. Στις 7.3.13 η Ε. Επιτροπή έκδωσε Ανακοίνωση αναφορικά με την Έξυπνη Ρύθμιση και πιο συγκεκριμένα για τα μέτρα που λαμβάνονται για τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (COM(2013)122 final). H Ανακοίνωση αφορούσε την πρόοδο που είχε επιτευχθεί στην: (α) εφαρμογή της εξαίρεσης των πολύ μικρών επιχειρήσεων, (β) θέσπιση χαλαρότερων κανονιστικών καθεστώτων για τις μικρομεσαίες, (γ) εισαγωγή του πίνακα αποτελεσμάτων (Scoreboard) των μικρομεσαίων και (δ) διασφάλιση της καταλληλότητας του κανονιστικού πλαισίου. 8. Παράλληλα, από το Νοέμβριο του 2011, προωθήθηκε από την Ε. Επιτροπή διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για την ανάδειξη των δέκα πιο επαχθών, για τις επιχειρήσεις, νομοθεσιών, σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Top Ten process). Οι εν λόγω νομοθεσίες δημοσιοποιήθηκαν στις 7.3.13 σε κείμενο εργασίας συνημμένο στην πιο πάνω Ανακοίνωση της Επιτροπής (SWD(2013)60final), και περιλαμβάνουν τα χημικά, 11
την προστασία προσωπικών δεδομένων, την εργοδοσία, την ασφάλεια προϊόντος, τους δημόσιοι διαγωνισμοί προσφορών, την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και τις οδικές μεταφορές. Με βάση τα πιο πάνω, η ΕΕ έχει δημιουργήσει τους απαραίτητους μηχανισμούς παρακολούθησης (SME Scoreboard) με σκοπό την παρακολούθηση της υλοποίησης των εισηγήσεων απλούστευσης προς όφελος των επιχειρήσεων. Στις 18.6.13, η Επιτροπή με Ανακοίνωση (COM(2013) 446 final) της, προχώρησε σε περαιτέρω ανάλυση των 10 πιο επαχθών νομοθεσιών, αναφορικά με τις τοποθετήσεις των επιχειρήσεων για κάθε επαχθή νομοθεσία και την ανάλογη ανταπόκριση από την Επιτροπή. 9. Στις 3.10.13, η Επιτροπή εξέδωσε δύο νέες Ανακοινώσεις αναφορικά με τα αποτελέσματα του προγράμματος REFIT και τα επόμενα βήματα (COM(2013)685 final) και για την ενίσχυση και βελτίωση της διαδικασίας αξιολόγησης των νομοθεσιών (COM(2013)686 final). Ε. ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΕ Στα πλαίσια της Κυπριακής Προεδρίας αναφορικά με το θέμα της Έξυπνης Ρύθμισης, η Κύπρος προώθησε τα ακόλουθα Φιλοξενία της συνάντησης του SCM Network τον Απρίλιο του 2012. Διεξαγωγή εργαστηρίου με τίτλο «Simplifying rules to help SMEs grow, στα πλαίσια του SME Assembly που διοργανώθηκε στην Κύπρο το Νοέμβριο του 2012. Ετοιμασία του «Presidency/Council Secretariat Report on Impact Assessment», το οποίο υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας στις 10 Δεκ. 2012. 12
ΣΤ. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Για σκοπούς υλοποίησης του ΕΠΔ έχουν συσταθεί οι ακόλουθες οργανωτικές δομές (δείτε Οργανόγραμμα που επισυνάπτεται ως ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ): 1. Κεντρική Ειδική Μονάδα (ΚΕΜ) στο Υπουργείο Οικονομικών, η οποία συνοπτικά έχει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Εντοπισμός των άριστων πρακτικών εφαρμογής της κοινοτικής πολιτικής για τη Βελτίωση του ΡΠ σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ. Μελέτη των εξελίξεων και της προόδου, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Χρήση της μεθοδολογίας του Μοντέλου Πρότυπου Κόστους (ΜΠΚ) (Standard Cost Model - SCM) για μείωση του ΔΦ. Αξιολόγηση των εισηγήσεις μείωσης του ΔΦ στην εθνική νομοθεσία που υλοποιήθηκαν μέχρι τον Ιούνιο του 2013, για σκοπούς εξακρίβωσης κατά πόσο είχαν απτά αποτελέσματα για τις επιχειρήσεις και κατ επέκταση για τους πολίτες. Παροχή στήριξης στην Ε. Επιτροπή για αξιολόγηση της εφαρμογής των εισηγήσεων μείωσης του ΔΦ σε ευρωπαϊκό επίπεδο (πρωτοβουλία ABRPlus). Επιλογή / ανάπτυξη μεθοδολογίας για αξιολόγηση των επιπτώσεων από οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής σκοπιάς (impact assessment) νέων ρυθμιστικών πρωτοβουλιών καθώς και υφιστάμενων νομοθεσιών και κανονισμών. Μέχρι να καταστεί αυτό δυνατό, έχουν προωθηθεί μια σειρά από άλλες ενέργειες. Παροχή υποστήριξης και διενέργεια ποιοτικού ελέγχου στην αξιολόγηση αντίκτυπου που θα διενεργείται από λειτουργούς των διάφορων Υπουργείων. Σημειώνεται πως είναι πολύ σημαντική η εμπλοκή όλου του δημόσιου τομέα, όχι μόνο μίας μικρής επιτελικής ομάδας. 2. Η ΚΕΜ αποτελείται από λειτουργούς της Διεύθυνσης Στρατηγικής, Συντονισμού και Επικοινωνίας, υπό την καθοδήγηση της Επικεφαλής της Δ/νσης, κας Μ. Κατσουνωτού. Η μέχρι στιγμής εμπειρία έχει αποδείξει ότι, για να μπορέσει η ΚΕΜ να παράξει ουσιαστικό έργο, πρέπει να ενισχυθεί και να υπάρχει αποκλειστική ενασχόληση όλων των λειτουργών που θα την αποτελούν, με το θέμα της Βελτίωσης του ΡΠ. 3. Η ΚΕΜ αναφέρεται σε Ειδική Καθοδηγητική Επιτροπή (Steering Committee), η οποία έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Ανάπτυξη πρότασης εθνικής πολιτικής για την υλοποίηση της Βελτίωσης του ΡΠ στην Κύπρο, με πρακτικές εισηγήσεις. Οριοθέτηση εκτεταμένων άλλα εφικτών στόχων για την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων. Συζήτηση και έγκριση εισηγήσεων της ΚΕΜ. 13
4. Η Ειδική Καθοδηγητική Επιτροπή (ΕΚΕ) προεδρεύεται από το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών. Σε περίπτωση κωλύματος του Γενικού Δ/ντή, προεδρεύει ο Διευθυντής του ΤΔΔΠ. Τα υπόλοιπα μέλη της ΕΚΕ είναι: εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας, της Επιτρόπου Νομοθεσίας, του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, της ΓΔ ΕΠΣΑ και ο Έφορος Εταιρειών και Επίσημος Παραλήπτης. Τα μέλη της ΚΕΜ παρευρίσκονται στις συνεδριάσεις της ΕΚΕ. Στην ΕΚΕ, άτυπα και ως παρατηρητές, συμμετέχουν εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα, του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ. 5. Σε ότι αφορά την υπόλοιπη δημόσια υπηρεσία, σε κάθε Υπουργείο και σε ορισμένα Τμήματα, έχουν οριστεί λειτουργοί-σύνδεσμοι (liaison officers), στους οποίους έχει ανατεθεί ο χειρισμός του θέματος αλλά και η αρμοδιότητα να μεταφέρουν τις όποιες εισηγήσεις, μελέτες, προβληματισμούς στην ΚΕΜ για συζήτηση και εντοπισμό των ενεργειών που τυχόν να πρέπει να ληφθούν. 6. Στα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα στα οποία συζητείται το θέμα της Βελτίωσης του ΡΠ, η Κύπρος συμμετέχει στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (ECOFIN), στο Συμβούλιο Υπουργών Ανταγωνιστικότητας, στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (EPC), καθώς και στο EUPAN (European Union Public Administration Network) και HLG (High Level Group of National Experts). 7. Η ΚΕΜ δημιούργησε για το θέμα ειδική ιστοσελίδα, www.betterregulation.org.cy. Ζ. ΑΞΟΝΑΣ Ι - ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Η ΚΕΜ προχωρά αργά αλλά σταθερά στο θέμα της Απλοποίησης της Νομοθεσίας (Άξονας Ι), με την υλοποίηση συγκεκριμένων ενεργειών, οι οποίες αναλύονται πιο κάτω: 2. Τον Οκτώβρη του 2009, η ΚΕΜ απέστειλε εγκύκλιο στη δημόσια υπηρεσία, με την οποία παροτρύνει τους δημόσιους λειτουργούς όπως, κατά τη σύνταξη νέων νομοθετημάτων, να λαμβάνουν υπόψη τις βασικές αρχές για τη μείωση του ΔΦ, όπως αυτές έχουν καθοριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης του 2007 (COM(2007)23) (δείτε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II), οι οποίες οδηγούν σε καλύτερη νομοθέτηση. 2.1. Η εφαρμογή των ευρωπαϊκών αρχών μείωσης του ΔΦ θεωρείται επιβεβλημένη καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, η δυναμική του έργου μείωσης του ΔΦ θα χαθεί αφού λαμβάνει υπόψη νομοθεσίες μόνο μέχρι το 2007. 3. Επίσης, από τον Ιούνιο του 2010 μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί μια σειρά από εκπαιδευτικά σεμινάρια για δημόσιους λειτουργούς, σχετικά με την 14
καλύτερη σύνταξη νομοσχεδίων σε απλουστευμένη μορφή, με τίτλο «Νομοπαρασκευαστική Διαδικασία». Τα σεμινάρια διοργανώνονται από την Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία και την ΚΕΜ. 3.1. Μερικά από τα θέματα που αναπτύσσονται στα σεμινάρια είναι: γενικές αρχές της Βελτίωσης του ΡΠ, διαδικασίες διαβούλευσης, εσωτερική έννομη τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, νομοπαρασκευαστική διαδικασία, υποβολή νομοθετημάτων στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη Βουλή των Αντιπροσώπων κτλ. 3.2. Σημειώνεται επίσης ότι, από τα εν λόγω σεμινάρια, προέκυψε η ανάγκη για ετοιμασία οδηγού/κατευθυντήριων γραμμών, συμβουλευτικού χαρακτήρα, για όλα τα στάδια της διαδικασίας από την ετοιμασία ενός νομοθετήματος μέχρι τη δημοσίευση του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, και για όλα τα έγγραφα που πρέπει να συνοδεύουν τα νομοθετήματα σε κάθε στάδιο. Τον Οκτώβριο του 2010 η ΚΕΜ ετοίμασε τον Οδηγό Διαδικασίας «Από τη Σύνταξη μέχρι και τη Δημοσίευση Νομοθετημάτων», ο οποίος στάληκε με σχετική εγκύκλιο σε όλη τη Δημόσια Υπηρεσία. Ο Οδηγός αναθεωρήθηκε τον Ιούλιο του 2011 και εκδόθηκε σε εύχρηστο βιβλιαράκι, το οποίο στάληκε σε όλη τη Δημόσια Υπηρεσία. Η. ΑΞΟΝΑΣ ΙΙ - ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΦΟΡΤΟΥ 1. Στο εαρινό Ε. Συμβούλιο του 2007, προέκυψε μια σειρά από ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για την Κύπρο, ως ακολούθως: Προώθηση, σε συνεργασία με όλα τα κράτη μέλη, του Προγράμματος Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο στοχεύει στη μείωση κατά 25% του ΔΦ σε ότι αφορά το κοινοτικό κεκτημένο (σε 13 τομείς προτεραιότητας) μέχρι το 2012. Σημειώνεται ότι η διαδικασία που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μείωση του ΔΦ, βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές, οι οποίες θα συμβάλουν σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ). Μείωση του ΔΦ στην εθνική νομοθεσία, σύμφωνα με τον εθνικό στόχο του κάθε κράτους-μέλους. Οριοθέτηση των εθνικών τομέων προτεραιότητας και επιμέτρηση του Διοικητικού Κόστους (ΔΚ). Με βάση τα πιο πάνω, ετοιμάστηκε το Εθνικό Πρόγραμμα Δράσης (ΕΠΔ), το οποίο αποτελεί τη βάση για τον καθορισμό μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής για τη Βελτίωση του ΡΠ, και το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό 15
Συμβούλιο με την Απόφαση του αρ. 65.891 και ημερομηνία 25/7/07. Το ΕΠΔ αναθεωρείται σε τακτά χρονικά διαστήματα. 2. Για την Κύπρο, ο άξονας για τη μείωση του ΔΦ θεωρείται ο πιο σημαντικός, λόγω των περίπλοκων και χρονοβόρων διαδικασιών που απορρέουν από την εθνική νομοθεσία και ταλανίζουν καθημερινώς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και λόγω της αναγκαιότητας για παραγωγή άμεσων αποτελεσμάτων προς όφελος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 3. Η ΚΕΜ έχει ασχοληθεί καταρχήν με τη μελέτη της επιμέτρησης του ΔΚ και κατ επέκταση τη μείωση του ΔΦ. Σε πρώτο στάδιο, οι λειτουργοί που απαρτίζουν την Κεντρική Ειδική Μονάδα απέκτησαν τις απαραίτητες γνώσεις και την τεχνική εκπαίδευση για να μπορούν να χειρισθούν το θέμα. Αυτό κατέστη δυνατό μέσω της μελέτης υλικού από χώρες που εφαρμόζουν με επιτυχία το θέμα της μείωσης του ΔΦ, όπως η Αγγλία και η Ολλανδία. Ιδιαίτερα, μετά το εκπαιδευτικό ταξίδι που πραγματοποιήθηκε από την ΚΕΜ στη Χάγη της Ολλανδίας, το Νοέμβριο του 2007, και στο οποίο έγινε εντατική εκπαίδευση στη μεθοδολογία επιμέτρησης του ΔΚ, η ΚΕΜ ήταν σε θέση να εισηγηθεί στην Ειδική Καθοδηγητική Επιτροπή, και στη συνέχεια στο Υπουργικό Συμβούλιο, την κατάλληλη μέθοδο που θα πρέπει να ακολουθηθεί για τη μείωση του ΔΦ και για τα επόμενα μέτρα που πρέπει να λάβει η Κύπρος για το θέμα. Η μεθοδολογία αυτή είναι η μεθοδολογία του Μοντέλου Πρότυπου Κόστους («ΜΠΚ») (Standard Cost Model «SCM»), η οποία εφαρμόζεται από την Ολλανδία, από τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και την ίδια την Ε.Ε. 4. Το Νοέμβριο του 2008, η ΚΕΜ ετοίμασε εγχειρίδιο της μεθοδολογίας του ΜΠΚ προσαρμοσμένο στα δεδομένα της Κύπρου. Το εγχειρίδιο του ΜΠΚ έχει βασιστεί στο διεθνές εγχειρίδιο της μεθοδολογίας του ΜΠΚ και σε αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη της ιδιαιτερότητες της Κύπρου. Το εγχειρίδιο είναι καταχωρημένο στην ιστοσελίδα (www.betterregulation.org.cy). Σημειώνεται ότι στην παρούσα φάση, το εγχειρίδιο του ΜΠΚ αναθεωρείται με βάση τα νέα δεδομένα όπως έχουν προκύψει μέσα από το Έργο Μείωσης του ΔΦ και θα ολοκληρωθεί εντός των επόμενων εβδομάδων. (α) Πιλοτικό Πρόγραμμα στον Τομέα της Κτηματαγοράς 5. Για άμεσα και απτά αποτελέσματα στον τομέα της μείωσης του ΔΦ, το Υπουργείο Οικονομικών, μετά από διαβουλεύσεις με ΚΕΒΕ-ΟΕΒ, και κατόπιν έγκρισης του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφάσισε την υλοποίηση ενός πιλοτικού προγράμματος σε σχέση με τις διαδικασίες αδειοδότησης για έκδοση πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής. Οι νομοθεσίες που εξετάστηκαν στα πλαίσια του πιλοτικού προγράμματος είναι: Ο περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμος του 2004 και οι Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμοι του 1972 έως 2005. 16
5.1. Το έργο ολοκληρώθηκε στις 22/10/08. Το ποσό του συνολικού ΔΚ από τις διαδικασίες αδειοδότησης για έκδοση πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής ανήλθε στα 66,980,945, από τα οποία, το 4% θεωρείται ΔΦ, δηλαδή, 2,599,084. Στα πλαίσια του έργου, υποβλήθηκαν και μια σειρά από εισηγήσεις για τη μείωση του ΔΦ και για την απλοποίηση διαδικασιών. 5.2. Τα αποτελέσματα και οι εισηγήσεις του πιλοτικού προγράμματος παρουσιάστηκαν σε ειδική ημερίδα που διοργανώθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών, τον Οκτώβρη του 2008, στην παρουσία του τότε Υπουργού Εσωτερικών, του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών και των άμεσα εμπλεκόμενων φορέων από το δημόσιο και ιδιωτικό φορέα. (β) Έργο Μείωσης του ΔΦ σε όλη την Νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας 6. Μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 24/9/08, η ΚΕΜ προχώρησε με την υλοποίηση του Έργου για Μείωση του ΔΦ στις νομοθεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν τις επιχειρήσεις από το 1960 μέχρι το 2007, με έμφαση στους εθνικούς τομείς προτεραιότητας. Το Έργο ολοκληρώθηκε εντός του Απριλίου του 2011. Σκοπός του έργου ήταν ο εκσυγχρονισμός και η απλοποίηση των διαδικασιών που ακολουθούν οι επιχειρήσεις για σκοπούς συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία σε οκτώ εθνικούς τομείς προτεραιότητας. Οι οκτώ τομείς, οι οποίοι καθορίστηκαν μετά από διαβούλευση με το δημόσιο (εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες/τμήματα) και ιδιωτικό τομέα (ΚΕΒΕ/ΟΕΒ), στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, είναι: Τομέας Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας για τους ξένους εργάτες υπό τον Τομέα Εργοδότησης Αλλοδαπών Εργατών του Τμήματος Εργασίας) Τομέας Γεωργίας Τομέας Εσωτερικών Προσόδων Τομέας Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη Τομέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τομέας Περιβάλλοντος Τομέας ΦΠΑ Τομέας Τουρισμού 6.1. Οι εισηγήσεις που προτάθηκαν από τον ιδιωτικό οίκο που ανέλαβε το έργο για κάθε εθνικό τομέα προτεραιότητας (κάθετες εισηγήσεις), οριστικοποιήθηκαν, μέσα από ένα μεγάλο κύκλο διαβουλεύσεων, με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες/τμήματα που σχετίζονται με τους τομείς προτεραιότητας αλλά και με τον ιδιωτικό τομέα. 6.2. Κατά τη διαδικασία οριστικοποίησης των εισηγήσεων, λήφθηκαν σοβαρά υπόψη καλές πρακτικές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια, οι εισηγήσεις να είναι εύκολα υλοποιήσιμες και να μην μειώνουν το επίπεδο ελέγχου, ούτε την ουσία της νομοθεσίας. Επίσης, αρκετές 17
εισηγήσεις αφορούσαν την ηλεκτρονική υποβολή εντύπων και τη μείωση χρήσης χαρτιού, συνεπώς συνεπάγονταν περιβαλλοντικά οφέλη, και γενικότερα είχαν στόχο τη βελτίωση της εικόνας της δημόσιας υπηρεσίας. Σε γενικές γραμμές, οι εισηγήσεις στόχευαν στα ακόλουθα: Μείωση της ανάγκης για προσωπική παρουσία σε κυβερνητικά τμήματα, μέσω της προώθησης του ηλεκτρονικού κράτους. Απλούστευση των εντύπων για φορολογικές δηλώσεις. Μείωση του υποχρεωτικού χρόνου διατήρησης αρχείων από τις επιχειρήσεις για φορολογικούς σκοπούς. Απλούστευση της διαδικασίας εξέτασης αιτήσεων. Μείωση της συχνότητας καταχώρησης δηλώσεων για σκοπούς ΦΠΑ. 6.3. Πέραν από τις εισηγήσεις για κάθε τομέα, έγινε και διαβούλευση για οριζόντιες εισηγήσεις που αφορούσαν όλο το φάσμα της δημόσιας υπηρεσίας. Για την εφαρμογή των εν λόγω εισηγήσεων απαιτείται γενικώς ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά τα οφέλη που θα προκύπτουν είναι πολλαπλά, τόσο για τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων και για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, αλλά και για τη βελτίωση της εικόνας της δημόσιας υπηρεσίας. 6.4. Η πρώτη οριζόντια εισήγηση αφορούσε την προώθηση της χρήσης υφιστάμενων ηλεκτρονικών συστημάτων της Δημόσιας Υπηρεσίας που προσφέρουν διαδικτυακές υπηρεσίες και αφορούν τις επιχειρήσεις, μέσω μιας κεντρικής διαφημιστικής καμπάνιας και της παροχής κινήτρων προς τις επιχειρήσεις, για αύξηση της χρήσης τους. Η εν λόγω εισήγηση υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Κέντρο Παραγωγικότητας και το Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής (ΤΥΠ), στα πλαίσια του ευρωπαϊκού συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος «Δικτυωθείτε και Εξελιχθείτε» του Κέντρου Παραγωγικότητας. 6.5. Η δεύτερη οριζόντια εισήγηση αφορούσε την αύξηση της δυνατότητας της ηλεκτρονικής υποβολής εγγράφων μέσω του διαδικτύου (κατοχύρωση με άλλους τρόπους πλην της μεθόδου της ηλεκτρονικής υπογραφής). Η τρίτη και η τέταρτη εισήγηση αφορούσαν τους τρόπους επίσπευσης των διαδικασιών του ΤΥΠ για τη δημιουργία: κοινού διαδικτυακού χώρου (portal/e-gateway) (Κυβερνητική Διαδικτυακή Δίοδος Ασφαλείας (ΚΔΔΑ), το οποίο έργο προωθείται ήδη από το ΤΥΠ, σε πιλοτική βάση από τις αρχές του 2014, και το οποίο ουσιαστικά αποτελεί την κεντρική δίοδο των χρηστών του διαδικτύου (πολίτες, επιχειρήσεις) χρησιμοποιώντας ένα και μοναδικό "κλειδί εισόδου" (single-sign-on) για τις προσφερόμενες υπηρεσίες της Δημόσιας Υπηρεσίας, όπου θα μπορούν να συναλλάσσονται με την Κυβέρνηση. Αναμένεται η επίσημη δημοσιοποίηση του έργου το τελευταίο τρίμηνο του 2014. Επιδιωκόμενοι στόχοι του έργου είναι η μείωση του κόστους ανάπτυξης η-υπηρεσιών και του διοικητικού κόστους της Δημόσιας Υπηρεσίας παρέχοντας όλο και περισσότερες η- 18
Υπηρεσίες καθώς επίσης και η καθιέρωση ενός πλαισίου η-υπηρεσιών με επίκεντρο τον πολίτη. κοινού χώρου φύλαξης πληροφοριών και στοιχείων (Data Warehouse) από τα διάφορα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου, τα οποία θα μπορούν να αξιοποιούνται στη λήψη αποφάσεων, στην εξαγωγή συμπερασμάτων και για τη διαμόρφωση πολιτικής. Ο χώρος θα χρησιμοποιείται από κοινού από όλα τα κυβερνητικά τμήματα, και ο οποίος αποτελεί επίσης έργο που ήδη προωθείται από το ΤΥΠ. Το εν λόγω έργο ξεκίνησε στις 2/4/2013 (διάρκεια υλοποίησης 31 μήνες) και στόχος είναι κάποια λειτουργικότητα του συστήματος να είναι διαθέσιμη περί τα τέλη του 2014. 6.6. Με βάση τα αποτελέσματα του Έργου, η εφαρμογή των εισηγήσεων μείωσης του ΔΦ (όλες οι κάθετες εισηγήσεις και η πρώτη οριζόντια εισήγηση), στο σύνολο τους μείωση του ΔΦ κατά 22% (δηλαδή, κατά 155 εκ.), ποσοστό που ικανοποιεί τον εθνικό στόχο μείωσης του ΔΦ κατά 20%. 6.7. Οι εισηγήσεις μείωσης του ΔΦ εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο στη συνεδρία του ημερομηνίας 17/3/11. Το Υπουργικό Συμβούλιο εξουσιοδότησε επίσης τους εμπλεκόμενους φορείς να τις θέσουν σε εφαρμογή κατά την περίοδο 2011-2012. Οι εισηγήσεις για κάθε εθνικό τομέα προτεραιότητας, όπως έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, είναι καταχωρημένες στην ιστοσελίδα για τη Βελτίωση του ΡΠ (www.betterregulation.org.cy). 6.8. Τα αποτελέσματα και οι εισηγήσεις του Έργου Μείωσης του ΔΦ παρουσιάστηκαν σε ειδική ημερίδα υπό την αιγίδα του Υπουργού Οικονομικών, το Νοέμβριο του 2011, στην παρουσία κρατικών αξιωματούχων, βουλευτών, των λειτουργών-συνδέσμων, εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα και δημοσιογράφων. 6.9. Σημειώνεται ότι, κατά την έναρξη υλοποίησης των εισηγήσεων μείωσης του ΔΦ διαπιστώθηκαν, μέσα από μια νέα διαδικασία διαβούλευσης με τα εμπλεκόμενα τμήματα, αρκετά προβλήματα και προκλήσεις που οδήγησαν σε μικρές διαφοροποιήσεις στις αρχικές εισηγήσεις. 19
Θ. ΑΞΟΝΑΣ ΙΙΙ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ Η υφιστάμενη κατάσταση στην Κύπρο αναφορικά με την ανάλυση νομοθεσιών, βασίζεται σε «ad hoc» ρυθμίσεις. Οι νομοθεσίες και οι κανονισμοί υπόκεινται σε νομοτεχνικό έλεγχο από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας. Επίσης προωθείται κατά κανόνα διάλογος με εμπλεκόμενους φορείς από Υπουργεία και αρμόδιες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές της Βουλής, πριν την υιοθέτηση και ψήφιση νομοθεσιών. Παρόλα αυτά, δεν υφίσταται τυποποιημένη διαδικασία για εξέταση του βαθμού περιπλοκότητας των νομοθετικών και γενικότερα των ρυθμιστικών παρεμβάσεων και των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Ερωτηματολόγιο Ανάλυσης του Αντίκτυπου 2. Μέχρι να μελετηθεί και να αναπτυχθεί σε βάθος η μέθοδος για την Ανάλυση του Αντίκτυπου (Impact Assessment), το Υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην υιοθέτηση ενός απλοποιημένου μηχανισμού Ανάλυσης του Αντίκτυπου, ο οποίος υποβάλλει όλες τις νέες νομοθετικές προτάσεις από Υπουργεία/Τμήματα, σε μια απλοποιημένη διαδικασία Ανάλυσης του Αντίκτυπου (ΑΑ). Η διαδικασία γίνεται μέσω ενός τυποποιημένου Ερωτηματολογίου, το οποίο επισυνάπτεται σε κάθε νέο νομοσχέδιο/ κανονισμό/οδηγία, όταν υποβάλλεται στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και στη συνέχεια στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η διαδικασία αυτή τέθηκε σε ισχύ από τις 19 Νοεμβρίου 2007 (για το θέμα απέστειλαν εγκύκλιο, με αρ. 04.02.005.24/04.02.001.12 ημερομηνίας 24/10/2007 ο Υπουργός Οικονομικών και ο Γενικός Εισαγγελέας με αρ. 71/84/3, και ημερομηνία 19/11/07). Τα στάδια που συμπεριλαμβάνονται στο Ερωτηματολόγιο ΑΑ αναλύονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV. 2.1. Το Ερωτηματολόγιο ΑΑ έτυχε αναθεώρησης, η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με την Απόφαση του με αριθμό 69.087 και ημερομηνία 10/7/2009. Η αναθεώρηση έγινε έτσι ώστε το Ερωτηματολόγιο να συνάδει με τον Οδηγό Διαβούλευσης (δείτε πιο κάτω), το περιεχόμενο του οποίου εγκρίθηκε επίσης με την ίδια Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Επίσης, κατά τη διαδικασία επεξεργασίας του Ερωτηματολογίου διαπιστώθηκε ότι το περιεχόμενό του Πίνακα Κατάθεσης Στοιχείων του οποίου η συμπλήρωση απαιτείτο από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στην περίπτωση εναρμονιστικών νομοσχέδιων κανονισμών, ήταν παρόμοιο με το περιεχόμενο του Ερωτηματολογίου Ανάλυσης του Αντίκτυπου. Για το λόγο αυτό και σε μια προσπάθεια αποφυγής αχρείαστης γραφειοκρατίας και σε συνεννόηση με τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο Πίνακας Κατάθεσης Στοιχείων έχει ενσωματωθεί με το Ερωτηματολόγιο. Το νέο αναθεωρημένο Ερωτηματολόγιο έχει επισυναφθεί στον Οδηγό Διαβούλευσης, ο οποίος έχει αποσταλεί σε όλα τα Υπουργεία/Τμήματα/Υπηρεσίες και τέθηκε σε ισχύ από τις 4 Ιανουαρίου 2010. 2.2. Ο Γενικός Εισαγγελέας απέστειλε συμπληρωματική εγκύκλιο με αρ. 20
71/84/4 και ημερομηνία 8/4/2010, με την οποία σημειώνει ότι όσα προτεινόμενα νομοθετήματα υποβάλλονται στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο χωρίς να συνοδεύονται από δεόντως συμπληρωμένο Ερωτηματολόγιο ΑΑ, επιστρέφονται στους αποστολείς για σωστή συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου και επανα-υποβολή στη Νομική Υπηρεσία. 2.3. Παρόλα ταύτα, η εμπειρία κατέδειξε ότι πολλά Ερωτηματολόγια ΑΑ συμπληρώνονται τυπικά, ή με ελλείψεις ή δεν υποβάλλονται καθόλου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η ανάγκη για άμεση λήψη πρόσθετων μέτρων για καλύτερη αξιοποίηση του Ερωτηματολογίου ΑΑ. Ως προς τούτο, η ΚΕΜ υπέβαλε πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για τη δημιουργία ενός μηχανισμού παρακολούθησης/ελέγχου συμπλήρωσης του Ερωτηματολογίου ΑΑ για να διαπιστωθούν πιθανά κενά στη συμπλήρωση του και τρόποι βελτίωσης/καλύτερης αξιοποίησης του. Η εισήγηση εγκρίθηκε από το Σώμα σε συνεδρία του στις 14/7/11. 2.4. Σύμφωνα με την εισήγηση για το μηχανισμό ελέγχου, τα Υπουργεία επιλέγουν, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων 4, ερωτηματολόγια ΑΑ για αποστολή τους στην ΚΕΜ, η οποία και θα τα αξιολογεί, εντοπίζοντας τυχόν ελλείψεις και τρόπους βελτίωσης τους. Τα Υπουργεία ενημερώθηκαν σχετικά, με εγκύκλιο του ΓΔ του Υπουργείου Οικονομικών το Σεπτέμβριο του 2011 και με εγκύκλιο-υπενθύμιση από την ΚΕΜ τον Ιανουάριο του 2012. Σημειώνεται ότι η παρούσα εισήγηση δεν έχει μέχρι στιγμής τεθεί σε εφαρμογή. Οδηγός Διαβούλευσης 3. Στόχος του Οδηγού είναι να κωδικοποιήσει και να θέσει σε ομοιόμορφη βάση τη διαδικασία διαβούλευσης μεταξύ κρατικών υπηρεσιών και εμπλεκόμενων φορέων, πριν την υποβολή οποιασδήποτε νέας νομοθετικής πρότασης στο Υπουργικό Συμβούλιο και να υποβοηθήσει τις κρατικές υπηρεσίες στη συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου σε σχέση με τη δημόσια διαβούλευση. Το περιεχόμενο του Οδηγού Διαβούλευσης, το οποίο ετοιμάστηκε σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία, έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο με την Απόφαση του με αριθμό 69.087, ημερομηνίας 10/7/09. 3.1. Ο Οδηγός παρέχει κατευθυντήριες γραμμές προς όλα τα Υπουργεία, τα οποία σε συνεργασία με τα αρμόδια Τμήματα/Υπηρεσίες/Γραφεία/Ανεξάρτητες Υπηρεσίες προτίθενται να θεσπίσουν νέα νομοθετήματα. Ο Οδηγός Διαβούλευσης, ο οποίος βρίσκεται καταχωρημένος στην ιστοσελίδα για τη 4 (1) Κατά πόσο προβλέπονται σημαντικές οικονομικές ή/και περιβαλλοντικές ή/και κοινωνικές επιπτώσεις, (2) Κατά πόσο η προτεινόμενη νομοθεσία διαπραγματεύεται ένα επίμαχο /αμφιλεγόμενο θέμα, (3) Κατά πόσο με την προτεινόμενη νομοθεσία δημιουργείται νέος θεσμός και (4) Κατά πόσο η προτεινόμενη νομοθεσία τροποποιεί ουσιαστικά στη ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους. 21
Βελτίωση του ΡΠ (www.better-regulation.org.cy), ετοιμάστηκε με βάση τη μελέτη καλύτερων πρακτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Αγγλίας και της Ιρλανδίας. Ο Οδηγός έχει αποσταλεί σε όλη τη Δημόσια Υπηρεσία με εγκύκλιο του Γενικού Διευθυντή του Υπ. Οικονομικών ημερομηνίας 1/12/2009. 3.2. Η ΚΕΜ, σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία, προχώρησε στην αναθεώρηση του Οδηγού Διαβούλευσης, ο οποίος επανεκδόθηκε σε εύχρηστο βιβλιαράκι τον Οκτώβριο του 2011, και στάληκε σε όλη τη Δημόσια Υπηρεσία. Εκπαίδευση ΚΕΜ για Ανάλυση του Αντίκτυπου 4. Η ΚΕΜ, στις 17-18/4/08, πραγματοποίησε εκπαιδευτικό ταξίδι στην Ιρλανδία αναφορικά με τον τρόπο που εφαρμόζει η χώρα αυτή την Ανάλυση του Αντίκτυπου (Impact Assessment). Πιο συγκεκριμένα, έγινε παρουσίαση από την αντίστοιχη Μονάδα της Ιρλανδίας, η οποία βρίσκεται στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το θέμα της Ανάλυσης του Αντίκτυπου, για τη δομή, για τα στάδια που πρέπει να ακολουθηθούν στην εφαρμογή της Ανάλυσης του Αντίκτυπου, για τη διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, για την εκπαίδευση που παρέχεται σχετικά με το θέμα, για την εμπλοκή του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και για την αξιολόγηση της όλης διαδικασίας από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. 4.1. Επίσης στις 15-18/6/2009, η ΚΕΜ πραγματοποίησε εκπαιδευτικό ταξίδι στην Αγγλία, και πάλι με θέμα την Ανάλυση του Αντίκτυπου. Συγκεκριμένα η ΚΕΜ είχε συναντήσεις με την ομάδα Βελτίωσης του ΡΠ (Better Regulation Executive), το Εθνικό Ελεγκτικό Γραφείο (National Audit Office) όπου γίνεται ο έλεγχος των Αναλύσεων του Αντίκτυπου που ετοιμάζονται από τα διάφορα Υπουργεία και με το περιφερειακό γραφείο Βελτίωσης του ΡΠ (Local Better Regulation Office) στο Birmingham, το οποίο καθοδηγεί τις τοπικές αρχές, και συμβουλεύει την Κυβέρνηση σε θέματα Βελτίωσης του ΡΠ σε ότι αφορά την περιφέρεια. Επίσης, η ΚΕΜ παρακολούθησε εξειδικευμένο εκπαιδευτικό σεμινάριο δύο ημερών, στο θέμα της Ανάλυσης του Αντίκτυπου, από εκπαιδευτικό οργανισμό της Αγγλίας. Διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 5. Πέρα από τις ενέργειες που έχουν ληφθεί αναφορικά με τη διαβούλευση σε εθνικό επίπεδο, η ΚΕΜ προωθεί ενέργειες για τη βελτίωση μηχανισμών που ήδη εφαρμόζονται σχετικά με τη διαβούλευση με την ΕΕ κατά το στάδιο διαμόρφωσης μιας νομοθετικής πρότασης (Κανονισμός/Οδηγία). Από τον Αύγουστο του 2010, η ΚΕΜ αναρτά, στην ιστοσελίδα, διαβουλεύσεις που διεξάγονται από την ΕΕ σε ότι αφορά τις νομοθετικές της πρωτοβουλίες. Δυστυχώς τα τελευταία δύο χρόνια, λόγω φόρτου εργασίας, δεν προωθείται αυτή η πρακτική. 22