ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΔΚΠΟΝΖΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΘΔΜΑ : ΑΝΑΛΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΧΝ ΚΑΣΑΣΑΔΧΝ ΔΣΑΙΡΔΙΧΝ ΥΑΛΤΦ ΓΟΜΙΚΑ ΤΛΙΚΑ Α.Δ. ΚΑΙ ΔΣ ΜΠΔΣΟΝ Α.Δ. ΔΑΡΗΝΟ ΔΞΑΜΖΝΟ 2010 ΚΑΒΑΛΑ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΡΗΑ: Κα. Διεπζεξηάδνπ Γεζζεκαλή ΠΟΤΓΑΣΡΗΑ: Αξγχξε Ησάλλα

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΗΑΓΧΓΖ 1 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΗ - ΑΡΗΘΜΟΓΔΗΚΣΔ 1.1 Αλαθνξά ζηηο Υξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο 3 1.1.1 Καηάζηαζε Απνηειεζκάησλ Υξήζεο....3 1.1.2 Πίλαθαο Γηάζεζεο Απνηειεζκάησλ...6 1.1.3 Ηζνινγηζκφο...7 1.1.3.1 Δλεξγεηηθφ Ηζνινγηζκνχ 8 1.1.3.2 Παζεηηθφ Ηζνινγηζκνχ.. 11 1.1.3.3 Δίδε Ηζνινγηζκψλ.. 14 1.1.3.4 Ηζφηεηα Ηζνινγηζκνχ. 16 1.1.4 Πξνζάξηεκα Ηζνινγηζκνχ θαη Απνηειεζκάησλ Υξήζεο.. 17 1.1.5 Καηάζηαζε Σακεηαθψλ Ρνψλ.. 20 1.1.6 Πιενλεθηήκαηα Οηθνλνκηθήο Πιεξνθφξεζεο ησλ Λνγηζηηθψλ Καηαζηάζεσλ. 22 1.2 Έλλνηα- ηφρνο Αλάιπζεο Οηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ 23 1.3 Ρφινο Οηθνλνκηθνχ Αλαιπηή 25 1.4 Υξήζηεο Οηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ 27 1.5 Δίδε Αλάιπζεο Οηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ 30 1.5.1 Δζσηεξηθή Αλάιπζε.. 30 1.5.2 Δμσηεξηθή Αλάιπζε.. 31 1.5.3 Σππηθή Αλάιπζε. 33 1.5.4 Οπζηαζηηθή Αλάιπζε. 34 1.5.5 Υξνληθέο πγθξίζεηο.. 34 1.5.6 Δπηρεηξεζηαθέο πγθξίζεηο... 35 1.6 Μέζνδνη Αλάιπζεο Οηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ 35 1.6.1 Οξηδφληηα Μέζνδνο Αλάιπζεο.. 36 1.6.2 Κάζεηε Μέζνδνο Αλάιπζεο 37 1.6.3 Μέζνδνο Αλάιπζεο Υξνλνινγηθψλ εηξψλ κε Γείθηεο Σάζεο.. 38 2

1.7 Αξηζκνδείθηεο. 39 1.7.1 Υαξαθηεξηζηηθά Αξηζκνδεηθηψλ 40 1.7.2 Υξεζηκφηεηα Αξηζκνδεηθηψλ 40 1.7.3 Πξφηππα χγθξηζεο Αξηζκνδεηθηψλ... 41 1.7.4 Καηεγνξίεο Αξηζκνδεηθηψλ. 42 1.8 Αξηζκνδείθηεο Ρεπζηφηεηαο 44 1.8.1 Γεληθήο Ρεπζηφηεηαο. 46 1.8.2 Δηδηθήο Ρεπζηφηεηαο.. 49 1.8.3 Σακεηαθήο Ρεπζηφηεηαο.. 51 1.8.4 Ακπληηθνχ Υξνληθνχ Γηαζηήκαηνο 52 1.9 Αξηζκνδείθηεο Γξαζηεξηφηεηαο 54 1.9.1 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Δίζπξαμεο Απαηηήζεσλ. 56 1.9.2 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ 59 1.9.3 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Δμφθιεζεο Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ.. 62 1.9.4 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Καζαξνχ Κεθαιαίνπ Κίλεζεο. 65 1.9.5 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ... 66 1.10 Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο. 68 1.10.1 Αξηζκνδείθηεο Πεξηζσξίνπ Μηθηνχ Κέξδνπο. 70 1.10.2 Αξηζκνδείθηεο Πεξηζσξίνπ Καζαξνχ Κέξδνπο.. 73 1.10.3 Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ.. 75 1.10.4 Αξηζκνδείθηεο Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ 77 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΑΝΑΛΤΖ ΥΑΛΤΦ ΓΟΜΗΚΑ ΤΛΗΚΑ Α.Δ. 2.1 Ηζηνξηθά ηνηρεία Δπηρείξεζεο.. 79 2.2 Αλάιπζε Ρεπζηφηεηαο Υαιχς Α.Δ... 81 2.2.1 Αλάιπζε Αξηζκνδείθηε Γεληθήο Ρεπζηφηεηαο.. 81 2.2.2 Αλάιπζε Δηδηθήο Ρεπζηφηεηαο 83 2.2.3 Αλάιπζε Σακεηαθήο Ρεπζηφηεηαο. 84 2.2.4 Αλάιπζε Ακπληηθνχ Υξνληθνχ Γηαζηήκαηνο.. 86 2.3 Αλάιπζε Γξαζηεξηφηεηαο Υαιχς Α.Δ... 88 3

2.3.1 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Δίζπξαμεο Απαηηήζεσλ 88 2.3.2 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ. 90 2.3.3 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Δμφθιεζεο Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ 92 2.3.4 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Καζαξνχ Κεθαιαίνπ Κίλεζεο.. 94 2.3.5 Αξηζκνδείθηεο Σαρχηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ 95 2.4 Αλάιπζε Απνδνηηθφηεηαο Υαιχς Α.Δ. 96 2.4.1 Αλάιπζε Πεξηζσξίνπ Μηθηνχ Κέξδνπο. 97 2.4.2 Αλάιπζε Πεξηζσξίνπ Καζαξνχ Κέξδνπο. 99 2.4.3 Αλάιπζε Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ.. 100 2.4.4 Αλάιπζε Απνδνηηθφηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ. 101 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΑΝΑΛΤΖ ΔΣ ΜΠΔΣΟΝ Α.Δ. ΚΟΝΗΑΜΑΣΑ ΚΑΗ ΔΣΟΗΜΟ ΚΤΡΟΓΔΜΑ 3.1 Ηζηνξηθά ηνηρεία Δπηρείξεζεο.. 103 3.2 Αλάιπζε Ρεπζηφηεηαο ΔΣ Μπεηφλ Α.Δ. 104 3.2.1 Αλάιπζε Γεληθήο Ρεπζηφηεηαο.. 104 3.2.2 Αλάιπζε Δηδηθήο Ρεπζηφηεηαο.. 106 3.2.3 Αλάιπζε Σακεηαθήο Ρεπζηφηεηαο 107 3.2.4 Αλάιπζε Ακπληηθνχ Υξνληθνχ Γηαζηήκαηνο.. 108 3.3 Αλάιπζε Γξαζηεξηφηεηαο ΔΣ Μπεηφλ Α.Δ.. 109 3.3.1 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Δίζπξαμεο Απαηηήζεσλ. 110 3.3.2 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ....111 3.3.3 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Δμφθιεζεο Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ. 112 3.3.4 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Καζαξνχ Κεθαιαίνπ Κίλεζεο 114 3.3.5 Αλάιπζε Σαρχηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ. 115 3.4 Αλάιπζε Απνδνηηθφηεηαο ΔΣ Μπεηφλ Α.Δ. 117 3.4.1 Αλάιπζε Πεξηζσξίνπ Μηθηνχ Κέξδνπο.. 117 3.4.2 Αλάιπζε Πεξηζσξίνπ Καζαξνχ Κέξδνπο. 119 3.4.3 Αλάιπζε Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ 120 3.4.4 Αλάιπζε Απνδνηηθφηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ... 121 4

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ.. 124 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ...127 ΠΑΡΑΘΔΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΧΝ ΚΑΣΑΣΑΔΧΝ 129 5

ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΙΝΑΚΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 : ΑΝΑΛΤΖ ΥΑΛΤΦ ΓΟΜΗΚΑ ΤΛΗΚΑ Α.Δ. Πίλαθαο 1:Μεηαβνιή Κπθινθνξνχλ Δλεξγεηηθφ θαη Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ 81 Πίλαθαο 2: Τπνινγηζκφο Γείθηε Γεληθήο Ρεπζηφηεηαο 82 Πίλαθαο 3: Τπνινγηζκφο Γείθηε Δηδηθήο Ρεπζηφηεηαο. 83 Πίλαθαο 4: Μεηαβνιή Υξεκαηηθψλ Γηαζεζίκσλ. 85 Πίλαθαο 5: Τπνινγηζκφο Σακεηαθήο Ρεπζηφηεηαο. 86 Πίλαθαο 6: Τπνινγηζκφο Γείθηε Βησζηκφηεηαο. 87 Πίλαθαο 7: Μεηαβνιή Πσιήζεσλ θαη Απαηηήζεσλ 88 Πίλαθαο 8: Τπνινγηζκφο Σαρχηεηαο Δίζπξαμεο Απαηηήζεσλ.. 89 Πίλαθαο 9: Μεηαβνιή Πνζνηήησλ Απνζεκάησλ 91 Πίλαθαο 10: Τπνινγηζκφο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ.. 91 Πίλαθαο 11: Τπνινγηζκφο Σαρχηεηαο Δμφθιεζεο Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ. 93 Πίλαθαο 12: Τπνινγηζκφο Κπθινθνξίαο Καζαξνχ Κεθαιαίνπ Κίλεζεο.. 94 Πίλαθαο 13: Μεηαβνιή Ηδίσλ Κεθαιαίσλ θαη Πσιήζεσλ. 95 Πίλαθαο 14: Τπνινγηζκφο Κπθινθνξίαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ. 95 Πίλαθαο 15: Μεηαβνιή Μηθηψλ Κεξδψλ θαη Πσιήζεσλ.. 97 Πίλαθαο 16: Τπνινγηζκφο Πεξηζσξίνπ Μηθηνχ Κέξδνπο. 97 Πίλαθαο 17: Τπνινγηζκφο Πεξηζσξίνπ Καζαξνχ Κέξδνπο.. 99 Πίλαθαο 18: Τπνινγηζκφο Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ.. 100 Πίλαθαο 19: Τπνινγηζκφο Απνδνηηθφηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ.. 101 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΑΝΑΛΤΖ ΔΣ ΜΠΔΣΟΝ Α.Δ. Πίλαθαο 1: Μεηαβνιή Δλεξγεηηθνχ θαη Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ. 105 Πίλαθαο 2: Τπνινγηζκφο Γείθηε Γεληθήο Ρεπζηφηεηαο. 105 Πίλαθαο 3: Τπνινγηζκφο Γείθηε Δηδηθήο Ρεπζηφηεηαο. 106 Πίλαθαο 4: Μεηαβνιή Υξεκαηηθψλ Γηαζεζίκσλ. 107 6

Πίλαθαο 5: Τπνινγηζκφο Σακεηαθήο Ρεπζηφηεηαο. 108 Πίλαθαο 6: Τπνινγηζκφο Ακπληηθνχ Υξνληθνχ Γηαζηήκαηνο 109 Πίλαθαο 7: Μεηαβνιή Πσιήζεσλ θαη Απαηηήζεσλ.. 110 Πίλαθαο 8: Τπνινγηζκφο Δίζπξαμεο Απαηηήζεσλ. 110 Πίλαθαο 9: Τπνινγηζκφο Σαρχηεηαο Κπθινθνξίαο Απνζεκάησλ.. 112 Πίλαθαο 10: Τπνινγηζκφο Σαρχηεηαο Δμφθιεζεο Βξαρππξφζεζκσλ Τπνρξεψζεσλ.. 113 Πίλαθαο 11: Τπνινγηζκφο Σαρχηεηαο Κεθαιαίνπ Κίλεζεο. 114 Πίλαθαο 12: Μεηαβνιή Ηδίσλ Κεθαιαίσλ θαη Πσιήζεσλ 116 Πίλαθαο 13: Τπνινγηζκφο Κπθινθνξίαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ. 116 Πίλαθαο 14: Μεηαβνιή Μηθηψλ Κεξδψλ θαη Πσιήζεσλ.. 117 Πίλαθαο 15: Τπνινγηζκφο Πεξηζσξίνπ Μηθηνχ Κέξδνπο.. 118 Πίλαθαο 16: Μεηαβνιή Καζαξψλ Κεξδψλ 119 Πίλαθαο 17: Τπνινγηζκφο Πεξηζσξίνπ Καζαξνχ Κέξδνπο.. 119 Πίλαθαο 18: Τπνινγηζκφο Απνδνηηθφηεηαο Δλεξγεηηθνχ. 121 Πίλαθαο 19: Μεηαβνιή Ηδίσλ Κεθαιαίσλ 122 Πίλαθαο 20: Τπνινγηζκφο Απνδνηηθφηεηαο Ηδίσλ Κεθαιαίσλ.. 122 7

ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ κέζνδνο ηεο αλάιπζεο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο απνηειεί έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά ηκήκαηα ηεο Γηνηθεηηθήο Λνγηζηηθήο. Ζ εθαξκνγή ηεο παξέρεη θάζε είδνπο πιεξνθνξίεο ηφζν ζηνλ νηθνλνκηθφ νξγαληζκφ πνπ ηελ εθαξκφδεη φζν θαη ζηνλ ππφινηπν επηρεηξεκαηηθφ θφζκν. Θα ιέγακε πσο απνηειεί ηελ εμσηεξηθή εηθφλα κηαο επηρείξεζεο αθνχ ράξε ζηελ εθαξκνγή ηεο δίλεη ην θίλεηξν γηα επελδχζεηο, επηβεβαίσζε θαη πξνζνρή ζηα αδχλαηα ζεκεία ηεο θαη έλδεημε γηα ηελ εμέιημε ηεο ζην κέιινλ. Ζ ζσζηή θαη ζπλεπήο εθαξκνγή ηεο είλαη ζε ζέζε λα δψζεη ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ νξγαληζκνχ θαη λα δηαθσηίζεη ηπρφλ αδπλακίεο ηεο. Δίλαη ζεκαληηθή γηα θάζε νηθνλνκηθή κνλάδα, αλεμαξηήηνπ κεγέζνπο, λνκηθήο κνξθήο πνπ ηελ δηέπεη ή αληηθείκελν εξγαζηψλ ηεο. Υξεζηκνπνηείηαη απφ εμσηεξηθνχο αλαιπηέο εζηηάδνληαο ηελ πξνζνρή ηνπο ζε ζεκεία πνπ αθνξνχλ ην κειινληηθή ηεο πνξεία, ηελ πξνζέιθπζε μέλσλ θεθαιαίσλ θαη ηελ γεληθή ηεο εηθφλα ηεο πξνο ηξίηα άηνκα. Απφ πιεπξάο δηνίθεζεο ηεο κνλάδαο, παξέρεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ δηαρείξηζε ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο πφξσλ, ηηο ειιείςεηο ηεο θαη ηα ζζελαξά ζεκεία ηεο. Γη απηφ ινηπφλ, ε αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ κνπ θέληξηζε ην ελδηαθέξνλ λα ηελ κειεηήζσ εθαξκφδνληαο ηεο ζε δχν νηθνλνκηθνχο νξγαληζκνχο. ην ζεκείν απηφ, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ επηβιέπσλ θαζεγήηξηα θα. Διεπζεξηάδνπ Γεζζεκαλή πνπ κε ηηο γλψζεηο ηεο κε θαζνδήγεζε λα νινθιεξψζσ ηελ πηπρηαθή κνπ εξγαζία. Έλα επραξηζηψ ζηελ νηθνγέλεηα κνπ θαη ζηνπο θίινπο κνπ πνπ κε ζηήξημαλ ζε φιε απηή ηελ πξνζπάζεηα κνπ κε ηνλ δηθφ ηνπο ηξφπν ν θαζέλαο θαη πνπ κνπ έδσζαλ δχλακε γηα ηελ εθπιήξσζε απηήο σο ην ηέινο. 8

ΔΙΑΓΧΓΗ Ζ ηερληθή ηεο αλάιπζεο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ απνηειεί έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά θεθάιαηα ηεο Γηνηθεηηθήο Λνγηζηηθήο θαζψο νη πιεξνθνξίεο πνπ απνξξένπλ απφ απηήλ ζπκβάιινπλ ζηε ιήςε απνθάζεσλ Γηνηθεηηθνχ ραξαθηήξα. Ζ ηερληθή απηή αμηνπνηεί θάζε είδνπο ινγηζηηθέο πιεξνθνξίεο απφ ηηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, δεκνζηεπκέλεο θαη κε, βάζε ησλ νπνίσλ νη δηεπζχλνληεο ηεο Γηνίθεζεο ιακβάλνπλ επηρεηξεζηαθέο απνθάζεηο θαη ρξεζηκεχνπλ σο κέζα άζθεζεο ειέγρνπ θαη δηεχζπλζεο ηνπο. Ζ Γηνίθεζε κηαο νηθνλνκηθήο κνλάδαο αλεμάξηεηα απφ ην κέγεζνο απηήο θαη ηνπο ζηφρνπο πνπ έρεη ζέζε, ηελ θχζε ηεο θαη ηελ λνκηθή κνξθή πνπ ηελ δηέπεη έξρεηαη θαζεκεξηλά αληηκέησπε κε δηάθνξα πξνβιήκαηα πάζεο θχζεσο εκπνδίδνληαο ηελ λα θέξεη εηο πέξαο ηνπο ζηφρνπο πνπ έρεη ζέζε. Γη απηφ ινηπφλ ηνλ ιφγν ε αλάιπζε απηή ζεσξείηαη πνιχ ζεκαληηθή θαη ηνπνζεηείηαη ζηελ θνξπθή ηεο ππξακίδαο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαζεθφλησλ κηαο επηρείξεζεο 1. Ζ ζσζηή αλάιπζε θαη κειέηε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ πεξηέρνληαη ηφζν ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πνπ είλαη ππνρξεσκέλε ε επηρείξεζε λα δεκνζηεχζεη βνεζψληαο έηζη ηνλ εμσηεξηθφ νηθνλνκηθφ αλαιπηή γηα ηπρφλ ζπλαιιαγέο πνπ επηζπκεί λα θάλεη κε ηελ επηρείξεζε φζν θαη ζηηο κε ππνρξεσηηθά δεκνζηεπκέλεο θαηαζηάζεηο, ζηνηρεία απαξαίηεηα θαη πξνζηηά γηα ηνλ εζσηεξηθφ αλαιπηή. Ζ παξνχζα εξγαζία εζηηάδεη ινηπφλ ζηελ αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ πνπ είλαη ηφζν ζεκαληηθά γηα ηελ ιεηηνπξγία κηαο επηρείξεζεο θαη αμηνπνηψληαο ηα είλαη ζε ζέζε λα εθπιεξψζεη ηνπο ζηφρνπο ηεο. Καζψο γηα κηα νηθνλνκηθή κνλάδα είλαη απαξαίηεηε φρη κφλν ε επηβίσζε ηεο αιιά θαη ε πξνβνιή θαη ε επηηπρία ηεο θνηλσληθννηθνλνκηθήο ηεο πιεπξάο. 1 1 Μπαιηζήο, Κ., (2003), Ανάλσζη Χρημαηοοικονομικών Καηαζηάζεων, Καβάια, ζει. 18 9

Οη βαζηθφηεξνη ζηφρνη ηεο εξγαζίαο είλαη: Να πξνζδηνξίζνπκε ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ζηηο νπνίεο γίλεηαη ε αλάιπζε. Να δψζνπκε ηνλ φξν ηεο αλάιπζεο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ κε ηελ ρξήζε ησλ αξηζκνδεηθηψλ. Να εκβαζχλνπκε ζηνλ ηξφπν αλάιπζεο πνπ δηελεξγείηαη, ηα είδε θαη ηηο κεζφδνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. Να θαηαλνήζνπκε ζε βάζνο κέζα απφ ηελ ζχγθξηζε νκνεηδψλ επηρεηξήζεσλ ηελ αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ δεηθηψλ. Όινη νη παξαπάλσ ζηφρνη ηεο εξγαζίαο αλαιχνληαη ζε ηξία θεθάιαηα εθ ησλ νπνίσλ ην πξψην θεθάιαην θάλεη κηα ζεσξεηηθή πξνζέγγηζε ζην ζέκα ηεο αλάιπζεο ησλ δεηθηψλ ελψ ην δεχηεξν θαη ηξίην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηελ ζχγθξηζε ησλ νηθνλνκηθψλ επηρεηξήζεσλ ζην θιάδν ησλ δνκηθψλ πιηθψλ, ηνπ κπεηφλ θαη ηνπ έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο. Αλαιπηηθά, ην πξψην θεθάιαην αλαθέξεη ιεπηνκεξεηαθά ηηο δεκνζηεπκέλεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο, δεκνζηεπκέλεο, πνπ εκθαλίδεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα κεηά ην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ πνπ ζπλήζσο νξίδεηαη σο ε ρξνληθή πεξίνδνο απφ 1/1 έσο 31/12. Παξνπζηάδνληαη ηα είδε θαη ηηο κεζφδνπο ηεο αλάιπζεο πνπ κπνξεί λα αθνινπζήζεη ν αλαιπηήο πξνθεηκέλνπ λα θηάζεη ζε ζπκπεξάζκαηα αζθαιή θαη κε αμηνπηζηία. ην δεχηεξν θαη ηξίην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο αληηπαξαηίζεηαη ε αλάιπζε κε ηελ κέζνδν ησλ αξηζκνδεηθηψλ θαηά θχξην ιφγν ησλ νηθνλνκηθψλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξνπλ ζηνλ ρψξν ησλ δνκηθψλ πιηθψλ θαη ζθπξνδέκαηνο. Πξφθεηηαη γηα ηηο επηρεηξήζεηο «ΥΑΛΤΦ ΓΟΜΗΚΑ ΤΛΗΚΑ Α.Δ.» θαη «ΔΣ. ΜΠΔΣΟΝ Α.Δ.» πνπ αλαπηχζζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπο ζηνλ ειιεληθφ ρψξν εδψ θαη αξθεηέο δεθαεηίεο. Σέινο, αθνινπζνχλ ζε μερσξηζηφ θεθάιαην ηα ζπκπεξάζκαηα φισλ φζσλ έρνπλ αλαθεξζεί ζηα πξνεγνχκελα κέξε ηεο εξγαζίαο. 10

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1: ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΙ 1.1 Αναθοπά ζηιρ σπημαηοοικονομικέρ καηαζηάζειρ Ζ αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ κηα επηρείξεζεο φπσο αλαθέξακε θ ζηελ εηζαγσγή βαζίδεηαη ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πνπ θαηαξηίδεη ε κνλάδα ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. Άιιεο απφ απηέο ηηο θαηαζηάζεηο είλαη ππνρξεσηηθέο λα ηηο δεκνζηεχεη ζην θνηλφ θαη άιιεο φρη. Παξαθάησ ζα αλαθέξνπκε ηηο ππνρξεσηηθά δεκνζηεπκέλεο θαηαζηάζεηο κε ηελ ζεηξά θαηάξηηζεο ηνπο θαη απηφ γηαηί ην απνηέιεζκα κηαο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ρξεηάδεηαη γηα ηελ ζπκπιήξσζε ή θαη ηελ θαηάξηηζε ηεο άιιεο. Έηζη, νη πέληε ππνρξεσηηθά θαηαξηηδφκελεο θαηαζηάζεηο είλαη: Καηάζηαζε Λνγαξηαζκνχ Απνηειεζκάησλ Υξήζεο (Income Statement or Statement of Earnings). Πίλαθαο Γηάζεζεο Απνηειεζκάησλ (Appropriations of Profit). Ηζνινγηζκφο (Balance Sheet). Καηάζηαζε Σακεηαθψλ Ρνψλ (Statement Cash Flow). Πξνζάξηεκα (Appendix) Σνπ Ηζνινγηζκνχ Καη Απνηειεζκάησλ Υξήζεο. 1.1.1 Καηάζηαζη Λογαπιαζμού Αποηελεζμάηυν Υπήζηρ (Income Statement or Statement of Earnings) Ζ θαηάζηαζε ηνπ ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ ρξήζεο είλαη ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε πνπ εκθαλίδεη ηα ζπλνιηθά θαζαξά απνηειέζκαηα ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο πνπ πξαγκαηνπνηεί κέζα ζηελ ρξήζε πνπ θιείλεη, ζηηο 31-12. Πξφθεηηαη γηα ηελ φγδνε νκάδα ηνπ Λνγηζηηθνχ ρεδίνπ πνπ πεξηιακβάλεη ηνπο 11

ινγαξηαζκνχο απνηειέζκαηνο θ ζπγθεθξηκέλα ηνλ ινγαξηαζκφ 86 «Απνηειέζκαηα Υξήζεσο». Ο ινγαξηαζκφο ρξεζηκνπνηείηαη κφλν ζην ηέινο ηεο ρξήζεο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ απνηειεζκάησλ, θεξδψλ ή δεκηψλ θαη θαηαξηίδεηαη ππνρξεσηηθά καδί κε ηνλ ηζνινγηζκφ ζην ηέινο θάζε θιεηφκελεο ρξήζεο. Απνηειεί ζπλεπψο ινγαξηαζκφ «ζπγθεληξψζεσο ή ζπλζέζεσο». Καηαρσξείηαη ζην βηβιίν απνγξαθψλ θαη ηζνινγηζκψλ ακέζσο κεηά ηνλ ηζνινγηζκφ. Σν ζπλνιηθφ απνηέιεζκά ηεο ρξήζεσο πξνθχπηεη απφ ηελ δηαθνξά ησλ θαζαξψλ ζέζεσλ ησλ ηζνινγηζκψλ έλαξμεο θαη ιήμεο ηεο ρξήζεο. ηνλ ινγαξηαζκφ ησλ απνηειεζκάησλ ρξήζεσο, γηα ηελ αλάιπζε ηνπ απνηειέζκαηνο πεξηέρνληαη πεξηιεπηηθά ηα κεγέζε ησλ εζφδσλ θαη ησλ εμφδσλ, θαζψο θαη ηα νξγαληθά θαη έθηαθηα θέξδε θαη δεκηέο, ηα έζνδα θαη ηα έμνδα πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ 2. Ο θαζνξηζκφο ηνπ θαζαξνχ απνηειέζκαηνο ρξήζεο, πξηλ ηελ αθαίξεζε ησλ θφξσλ, πξνθχπηεη απφ: Σν απνηέιεζκα εθκεηαιιεχζεσο, θαη ηα έζνδα απφ παξεπφκελεο δξαζηεξηφηεηεο, Σα ρξεκαηννηθνλνκηθά απνηειέζκαηα (έζνδα-έμνδα), Σα έμνδα ησλ ιεηηνπξγηψλ: έμνδα δηνίθεζεο, έξεπλαο θαη αλάπηπμεο, δηαζέζεσο θαη ρξεκαηννηθνλνκηθήο ηα νπνία δελ είλαη δηακνξθσηηθά ηνπ κηθηνχ απνηειέζκαηνο, Σα έθηαθηα θαη αλφξγαλα απνηειέζκαηα (έζνδα, θέξδε, έμνδα, δεκηέο), 2 2 αθέιιε. Δ., (2003), Σν ειιεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2ε Έθδνζε, Γ Σφκνο, Αζήλα. 12

Σα έζνδα θαη έμνδα πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ κέζα ζηε ρξήζε, Σηο πξνβιέςεηο γηα δεκηέο θαη έμνδα εμαηξεηηθνχ ραξαθηήξα, Σηο κε ελζσκαησκέλεο ζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο απνζβέζεηο πάγησλ ζηνηρείσλ. Σα παξαπάλσ απνηειέζκαηα κεηαθέξνληαη ζηνπο ππνινγαξηαζκνχο ηνπ 86 κε ηελ θαηάιιειε αλάιπζε, ψζηε κε βάζε ηα δεδνκέλα απηά λα είλαη δπλαηή ε θαηάξηηζε ηεο θαηάζηαζεο ηνπ ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ ρξήζεο ζχκθσλα πάληα κε ην Διιεληθφ Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην 3. χκθσλα κε ην Διιεληθφ Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, κεηά ηελ κεηαθνξά ησλ ππνινγαξηαζκψλ ζην ινγαξηαζκφ 86 «Απνηειέζκαηα Υξήζεσο» ζα πξέπεη λα γίλεη ρξεσπίζησζε ηνπ πξσηνβάζκηνπ ινγαξηαζκνχ 86 κε ηαπηφρξνλε ρξέσζε φισλ ησλ ππνινγαξηαζκψλ πνπ παξνπζηάδνπλ πηζησηηθφ ππφινηπν θαη αληίζηξνθα πίζησζε εθείλσλ πνπ παξνπζηάδνπλ ρξεσζηηθφ ππφινηπν. Ζ δηαθνξά θαηαρσξείηαη ζηνλ ππνινγαξηαζκφ 86.99 «Καζαξά Απνηειέζκαηα Υξήζεσο», ε νπνία αλ έρεη ρξεσζηηθφ ππφινηπν ε ρξήζε θιείλεη κε δεκία ελψ αλ είλαη πηζησηηθφ θιείλεη κε θέξδνο 4. 3 3 αθέιιε. Δ., (2003), Σν ειιεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2ε Έθδνζε, Γ Σφκνο, Αζήλα., ζει.1991. 4 αθέιιε. Δ., (2003), Σν ειιεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2ε Έθδνζε, Γ Σφκνο, Αζήλα., ζει. 1993. 13

1.1.2 Πίνακαρ Γιάθεζηρ Αποηελεζμάηυν (Appropriations of Profit) Ο Πίλαθαο Γηάζεζεο Απνηειεζκάησλ είλαη ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε πνπ εκθαλίδεη ηνλ ηξφπν δηάζεζεο ησλ θαζαξψλ απνηειεζκάησλ ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο κηαο κνλάδαο ζηνπο κεηφρνπο ηεο θαη φρη κφλν απφ ηνλ ζχλνιν ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. Αλαιπηηθφηεξα, πξφθεηηαη γηα ινγαξηαζκφ ζπγθεληξψζεσο θ δηάζεζεο ησλ απνηειεζκάησλ ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο αιιά θαη πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ θαη ηαπηφρξνλα παξνπζηάδεη ηηο κεηαβνιέο ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο θαζαξήο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο κέζα ζηελ ρξήζε πνπ επήιζαλ. ηελ ηειεπηαία εμαηξνχληαη νη κεηαβνιέο πνπ επήιζαλ απφ αχμεζε ή κείσζε ηνπ κεηνρηθνχ ή εηαηξηθνχ θεθαιαίνπ ή ιφγσ αλαπξνζαξκνγήο ηεο αμίαο ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο 4. Καηαξηίδεηαη ππνρξεσηηθά ζην ηέινο ηεο ρξήζεο φηαλ έρνπκε δηάζεζε θεξδψλ καδί κε ηηο ππφινηπεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο. Καηαρσξείηαη ζην βηβιίν απνγξαθψλ θαη ηζνινγηζκψλ κεηά ηνλ Ηζνινγηζκφ θαη ηελ Καηάζηαζε Απνηειεζκάησλ Υξήζεο. χκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.. ν ινγαξηαζκφο «Απνηειέζκαηα πξνο Γηάζεζε» αλήθεη ζηελ φγδνε νκάδα θαη είλαη ν 88 καδί κε ηνπο ππνινγαξηαζκνχο πνπ έρεη. ηνλ ινγαξηαζκφ 88 «Απνηειέζκαηα πξνο Γηάζεζε» ζπκπεξηιακβάλνληαη φια ηα παξαθάησ ζηνηρεία 4 : Σα θαζαξά απνηειέζκαηα, θέξδε ή δεκηέο, ηεο ρξήζεσο, Σν ππφινηπν ησλ θεξδψλ ηεο πξνεγνχκελεο ρξήζεσο, 4 4 αθέιιε. Δ., (2003), Σν ειιεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2ε Έθδνζε, Γ Σφκνο, Αζήλα., ζει. 2009. 14

Οη δεκηέο ηεο πξνεγνχκελεο ή ησλ πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ φηαλ πξφθεηηαη λα θαιπθηνχλ κε θέξδε ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο ή κε απνζεκαηηθά, Οη δηαθνξέο θνξνινγηθνχ ειέγρνπ πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ, Οη κε ελζσκαησκέλνη ζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο θφξνη, Σα απνζεκαηηθά ησλ νπνίσλ απνθαζίδεηαη ε δηάζεζε γηα δηαλνκή κεξηζκάησλ ή γηα αχμεζε θεθαιαίσλ ή γηα θάιπςε δεκηψλ. Ο ινγαξηαζκφο 88 «Απνηειέζκαηα πξνο Γηάζεζε» ρξεψλεηαη κε ην θφξν εηζνδήκαηνο επί ησλ θεξδψλ ηεο ρξήζεσο, αλεμάξηεηα απφ ην αλ ππάξρνπλ ή φρη θέξδε πξνο δηάζεζε. Δπίζεο, ρξεψλεηαη κε ηα δηαηηζέκελα θέξδε γηα κεξίζκαηα, πνζνζηά Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ, απνζεκαηηθά θαη άιια.. Αληίζεηα αλ ε θιεηφκελε ρξήζε θιείλεη κε δεκία θαη δελ έρεη θέξδε πξνο δηάζεζε, ην ρξεσζηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ 88 κεηαθέξεηαη ζε ρξέσζε ηνπ ινγαξηαζκνχ 42.01 «Τπφινηπφ Εεκηψλ Υξήζεσο εηο Νέν» θαη εκθαλίδεηαη κε ηνλ νκψλπκν ηίηιν ζηνλ Ηζνινγηζκφ (αλαθεξφκελνο ζηελ θαζαξή ζέζε) 5. 1.1.3 Ιζολογιζμόρ (Balance Sheet) Ο Ηζνινγηζκφο είλαη κία ινγηζηηθή θαηάζηαζε ε νπνία παξνπζηάδεη φια ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ηηο ππνρξεψζεηο θαη ηελ νηθνλνκηθή ζέζε ελφο νηθνλνκηθνχ νξγαληζκνχ ζπλνπηηθά, θαηά είδνο θαη αμία, ζε κία νξηζκέλε ρξνληθή ζηηγκή θαη ζε εληαίν λφκηζκα 6. 5 5 αθέιιε. Δ., (2003), Σν ειιεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2ε Έθδνζε, Γ Σφκνο, Αζήλα., ζει. 2009. 6 Ρεβαλφγινπ, Α. θαη Γεσξγνπνχινπ, Η., (2003), Γενική Λογιζηική με Δ.Γ.Λ.Σ, Δθδφζεηο Interbooks, Έθδνζε 3 ε, Αζήλα, ζει. 56. 15

Μπνξεί λα ζεσξεζεί ην πην ζεκαληηθφ έγγξαθν απφ ηηο ππφινηπεο ππνρξεσηηθά θαηαξηηδφκελεο θαηαζηάζεηο απφ άπνςε νηθνλνκηθήο πιεξνθφξεζεο θαη γη απηφ αθφκε θ ζήκεξα έρεη επηθξαηήζεη κε ηνλ φξν «Ηζνινγηζκφ» λα αλαθεξφκαζηε ζην ζχλνιν θαη ησλ ηεζζάξσλ καδί εγγξάθσλ (Καηάζηαζε Λνγαξηαζκνχ Απνηειεζκάησλ Υξήζεο, Πίλαθαο Γηάζεζεο Απνηειεζκάησλ, Ηζνινγηζκφο θαη Πξνζάξηεκα Ηζνινγηζκνχ θαη Απνηειεζκάησλ Υξήζεο). Αθφκε, απφ ηελ λνκνζεζία επηβάιιεηαη ε δεκνζηνπνίεζε ηνπ θαη απνηειεί ην παιαηφηεξν έγγξαθν ζε ζρέζε κε ηα ππφινηπα 7. Πξφθεηηαη γηα ηνλ ινγαξηαζκφ 89 «Ηζνινγηζκφο» ηεο φγδνεο νκάδαο ηνπ Διιεληθνχ Γεληθνχ Λνγηζηηθνχ ρεδίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεο γηα ηηο εγγξαθέο θιεηζίκαηνο νπφηε θαη δεκνζηεχεηαη απφ ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα θαη ζηελ έλαξμε ηεο λέαο ρξήζεο γηα ηηο εγγξαθέο αλνίγκαηνο ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ηζνινγηζκνχ. Ζ θαηαρψξεζε ηνπ γίλεηαη ζην βηβιίν Απνγξαθψλ θαη Ηζνινγηζκψλ θαη θαηαρσξίδεηαη κεηά ηελ απνγξαθή πνπ δηελεξγείηαη ζηελ επηρείξεζε. Ο Ηζνινγηζκφο πεξηιακβάλεη δχν βαζηθά κέξε απφ ηα νπνία αληιεί ν θάζε ελδηαθεξφκελνο πιεξνθνξίεο θαη βάζε ησλ νπνίσλ γίλεηαη ε θαηάηαμε ησλ ζηνηρείσλ, ην Δλεξγεηηθφ θαη ην Παζεηηθφ. 1.1.3.1 Δνεπγηηικό Ιζολογιζμού Σν Δλεξγεηηθφ (Assets) πεξηιακβάλεη φια εθείλα ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο κε βάζε ηνλ ξπζκφ ξεπζηνπνίεζεο ηνπο θαη ηνλ βαζκφ θηλεηηθφηεηαο ηνπο. Αξρηθά είλαη ηα βξαδέσο ξεπζηνπνηήζηκα ζηνηρεία πνπ αλήθνπλ ζην Πάγην Δλεξγεηηθφ, ζηνηρεία πνπ δελ πξνηίζεηαη ε επηρείξεζε λα ξεπζηνπνηήζεη πξηλ απφ έλα έηνο θαη αθνινπζνχλ ηα επθνιφηεξα ξεπζηνπνηήζηκα ζηνηρεία απνηειψληαο ην Κπθινθνξνχλ Δλεξγεηηθφ. 6 7 Μπαιηζήο, Κ., (2003), Ανάλσζη Χρημαηοοικονομικών Καηαζηάζεων, Καβάια, ζει. 27. 16

Οκάδεο ηνπ Διιεληθνχ ρεδίνπ πνπ θαηαηάζζνληαη ζην Δλεξγεηηθφ είλαη νη νκάδεο 1 έσο 3. Ζ πξψηε νκάδα πεξηιακβάλεη ηνπο ινγαξηαζκνχο ησλ εδαθηθψλ εθηάζεσλ, κεραλεκάησλ, κεηαθνξηθψλ κέζσλ, ελζψκαηεο θαη αζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο θαη νηηδήπνηε άιιν ζηνηρείν πνπ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο πάγην ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Ζ δεχηεξε νκάδα πεξηέρεη ηνπο ινγαξηαζκνχο ησλ απνζεκάησλ ζε εκπνξεχκαηα θαη ησλ εκπνξεπκάησλ πνπ βξίζθνληαη ζε εμέιημε. Σηο πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο, ηα αλαιψζηκα πιηθά θαη ηα είδε ζπζθεπαζίαο. ηελ ηειεπηαία νκάδα αλήθνπλ θαηά βάζε νη πειάηεο, ηα γξακκάηηα εηζπξαθηέα, κεηνρέο, νκνινγίεο, ρξεψζηεο δηάθνξνη θαη ηα ρξεκαηηθά δηαζέζηκα, ινγαξηαζκνί κε ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ αθνχ δείρλνπλ ηνλ βαζκφ ξεπζηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο 8. Σα ζηνηρεία πνπ απαξηίδνπλ ην Δλεξγεηηθφ γηα λα εληαρζνχλ κέζα ζε απηφ πξέπεη λα πιεξνχλ ηηο αθφινπζεο πξνυπνζέζεηο 9 : Όια ηα ζηνηρεία ηεο πξέπεη λα αλήθνπλ θαηά θπξηφηεηα ζηελ ινγηζηηθή κνλάδα. Να έρνπλ πεξηέιζεη ζηελ θπξηφηεηα θαη θαηνρή ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο χζηεξα απφ αγνξά απηψλ πνπ λα δηθαηνινγείηαη κε ηα αληίζηνηρα παξαζηαηηθά, ζπλεπψο έρνπλ αληηθεηκεληθά πξνζδηνξηζκέλε ηηκή. Να είλαη ζε ζέζε λα δηαηίζεληαη ή λα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ αληηθεηκεληθψλ ζθνπψλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. 7 8 Ρεβαλφγινπ, Α. θαη Γεσξγνπνχινπ, Η., (2003), Γενική Λογιζηική με Δ.Γ.Λ.Σ, Δθδφζεηο Interbooks, Έθδνζε 3 ε, Αζήλα, ζει. 57-58. 9 Ξαλζάθεο, Μ. θαη Αιεμάθεο, Υ., (2006), Χρημαηοοικονομική Ανάλσζη Δπιτειρήζεων, Δθδφζεηο ηακνχιε Α.Δ., Αζήλα, ζει. 122. 17

ε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ν θαζνξηζκφο ηνπ απνηειέζκαηνο κηαο ρξήζεο απφ ηελ αληηπαξάζεζε ησλ εζφδσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ κέζα ζηελ ρξήζε κε ηα έμνδα πνπ αληηζηνηρνχλ ζηα έζνδα απηά πεξηιακβάλεη θαη πξάμεηο πνπ δελ έρνπλ νινθιεξσζεί κέζα ζηελ ρξήζε. Απηέο νη πξάμεηο επηθέξνπλ κεηαβνιή ζηα έζνδα ή έμνδα ηεο επηρείξεζεο θαη αθνξνχλ ηελ πξνζερή ή πξνζερείο ρξήζεηο. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο, ζην ηέινο ηεο ρξήζεο θαηά ηελ πξνζαξκνγή ησλ ινγαξηαζκψλ πξνο ηα πξαγκαηηθά δεδνκέλα δεκηνπξγνχκε ηνπο απνθαινχκελνπο κεηαβαηηθνχο ινγαξηαζκνχο ή φπσο επίζεο ιέγνληαη ινγαξηαζκνί νξηνζέηεζεο ησλ ρξήζεσλ 10. χκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ., «νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ δεκηνπξγνχληαη, θαηά θαλφλα, ζην ηέινο θάζε ρξήζεσο κε ζθνπφ ηελ ρξνληθή ηαθηνπνίεζε ησλ εμφδσλ θαη εζφδσλ, έηζη ψζηε ζηα απνηειέζκαηα ηεο λα πεξηιακβάλνληαη κφλν ηα έζνδα θαη ηα έμνδα πνπ πξάγκαηη αθνξνχλ ηε ζπγθεθξηκέλε απηή ρξήζε. Με ηελ ηαθηνπνίεζε απηήλ πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα ε αλακφξθσζε ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ηζνινγηζκνχ ζην πξαγκαηηθφ κέγεζνο ηνπο θαηά ηελ εκεξνκελία ιήμεσο ηεο ρξήζεσο» 11. Έηζη ινηπφλ νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ελεξγεηηθνχ εκθαλίδνληαη ρσξηζηά, θάησ απφ ην ζχλνιν ηνπ Δλεξγεηηθνχ θαη παξνπζηάδνπλ 12 : Σα έμνδα πνπ πιεξψζεθαλ κέζα ζηελ θιεηφκελε ρξήζε, αιιά αθνξνχλ ηελ επφκελε ή ηηο επφκελεο ρξήζεηο (έμνδα πξνπιεξσκέλα) 8 10 αθέιιε, Δ., (2003), Το Δλληνικό Γενικό Λογιζηικό Στέδιο, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2 ε Έθδνζε, Β Σφκνο, Αζήλα, ζει. 964-965. 11 αθέιιε, Δ., (2003), Το Δλληνικό Γενικό Λογιζηικό Στέδιο, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2 ε Έθδνζε, Β Σφκνο, Αζήλα, ζει.965. 12 αθέιιε, Δ., (2003), Το Δλληνικό Γενικό Λογιζηικό Στέδιο, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2 ε Έθδνζε, Β Σφκνο, Αζήλα, ζει.965 18

Σα έζνδα πνπ αθνξνχλ ηελ θιεηφκελε ρξήζε, αιιά δελ εηζπξάρζεθαλ ή δελ επηηξέπεηαη ε θαηαρψξεζεο ηνπο ζηε ρξέσζε πξνζσπηθψλ ινγαξηαζκψλ απαηηήζεσλ, επεηδή δελ είλαη αθφκε απαηηεηά. Γεληθά ινηπφλ, ην Δλεξγεηηθφ ελφο Ηζνινγηζκνχ απνηειείηαη απφ: Οθεηιφκελν Κεθάιαην, Έμνδα Δγθαηάζηαζεο, Πάγην Δλεξγεηηθφ, Αζψκαηεο Αθηλεηνπνηήζεηο, Δλζψκαηεο Αθηλεηνπνηήζεηο, πκκεηνρέο θαη άιιεο καθξνπξφζεζκεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο απαηηήζεηο, Κπθινθνξνχλ Δλεξγεηηθφ, Απνζέκαηα, Απαηηήζεηο, Υξεφγξαθα, Γηαζέζηκα, Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί Δλεξγεηηθνχ. Θα ιέγακε ινηπφλ φηη ην Δλεξγεηηθφ ηκήκα ηεο κνλάδαο απνηειεί ηα κέζα δξάζεο ηεο επηρείξεζεο, ηνπο πφξνπο κε ηνπο νπνίνπο αζθεί ηελ δξαζηεξηφηεηα ηεο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο, δειαδή ην κέγηζην θέξδνο ηεο. Όηη έρεη ζηελ θαηνρή ηεο θαη απνθηήζεη (έρνπλ νξηζκέλε δηάξθεηα δσήο) ζπκβάιιεη ζηελ ιεηηνπξγία ηεο. 1.1.3.2 Παθηηικό Ιζολογιζμού Σν δεχηεξν θαη εμίζνπ ζεκαληηθφ ζθέινο ελφο Ηζνινγηζκνχ είλαη ην Παζεηηθφ (Liabilities) φπνπ εκθαλίδνληαη νη βξαρππξφζεζκεο θαη νη ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, ε θαζαξήο ηεο ζέζε θαη ηα θεθάιαηα πνπ έρεη ζηελ δηαζεζηκφηεηα ηεο. Παξνπζηάδεη ηελ ιεθηφηεηα θαη ηνλ ρξφλν απνπιεξσκήο 19

ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο ζε ηξίηνπο θαη θνξείο ηεο ίδηαο κνλάδαο 13. Πεξηιακβάλεη ηηο νκάδεο 4 θαη 5 απφ ην Λνγηζηηθφ ρέδην κε ηνπο επηκέξνπο ινγαξηαζκνχο ηνπο. Ζ ηέηαξηε νκάδα παξνπζηάδεη ηα ίδηα θαη απνζεκαηηθά θεθάιαηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, ηηο πξνβιέςεηο γηα ηπρφλ θηλδχλνπο ζην κέιινλ θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ζε ηξαπεδηθά ζπζηήκαηα, άιιεο ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο θαη αθνξνχλ ρξνληθφ δηάζηεκα εληφο ηξηψλ έσο πέληε εηψλ. Ζ ηειεπηαία θαη πέκπηε νκάδα εκπεξηέρεη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ζην άκεζν κέιινλ ηεο εληφο ελφο ρξφλνπ θαη ζπλήζσο απηέο αθνξνχλ πξνκεζεπηέο, γξακκάηηα πιεξσηέα, αζθαιηζηηθά ηακεία, έκκεζνπο θαη άκεζνπο θφξνπο. Αθνινπζνχλ νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ηνπ Παζεηηθνχ, νη νπνίνη φπσο θαη νη ινγαξηαζκνί Δλεξγεηηθνχ «εμππεξεηνχλ ην ζθνπφ ηεο αλακφξθσζεο ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ηζνινγηζκνχ ζην πξαγκαηηθφ κέγεζνο ηνπο θαηά ηελ εκεξνκελία ιήμεο ηεο ρξήζεσο». Υξεζηκνπνηνχληαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεσο θαη κπνξεί θαλείο λα ηνπο βξεη θάησ απφ ην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ ηνπ Παζεηηθνχ 14. χκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.., νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί ηνπ Παζεηηθνχ πεξηιακβάλνπλ μερσξηζηά πάληα 15 : Σα έζνδα πνπ εηζπξάρηεθαλ κέζα ζηελ θιεηφκελε ρξήζε αιιά αθνξνχλ ηελ επφκελε ή ηηο επφκελεο ρξήζεηο. 9 13 Ρεβαλφγινπ, Α. θαη Γεσξγνπνχινπ, Η., (2003), Γενική Λογιζηική με Δ.Γ.Λ.Σ, Δθδφζεηο Interbooks, Έθδνζε 3 ε, Αζήλα, ζει. 59. 14 αθέιιε, Δ., (2003), Το Δλληνικό Γενικό Λογιζηικό Στέδιο, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2 ε Έθδνζε, Β Σφκνο, Αζήλα, ζει. 1518. 15 αθέιιε, Δ., (2003), Το Δλληνικό Γενικό Λογιζηικό Στέδιο, Δθδφζεηο Δ. αθέιιε, 2 ε Έθδνζε, Β Σφκνο, Αζήλα, ζει. 1518. 20

Σα έμνδα πνπ έγηλαλ θαη αθνξνχλ ηελ θιεηφκελε ρξήζε, αιιά δελ πιεξψζεθαλ ή δελ πηζηψζεθαλ ζε πξνζσπηθνχο ινγαξηαζκνχο κέζα ζ απηήλ θαη δελ είλαη δπλαηή ε πίζησζε ηνπο ζε ηέηνηνπο ινγαξηαζκνχο επεηδή δελ είλαη απαηηεηά ζην ηέινο ηεο ρξνληάο. πκπεξαζκαηηθά ινηπφλ, ην Παζεηηθφ ελφο Ηζνινγηζκνχ πεξηιακβάλεη ηα εμήο ζηνηρεία: Κεθάιαην, Πξνβιέςεηο γηα θηλδχλνπο θαη έμνδα, Τπνρξεψζεηο, Μαθξνπξφζεζκεο Τπνρξεψζεηο Βξαρππξφζεζκεο Τπνρξεψζεηο Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί Παζεηηθνχ. ην ζεκείν απηφ πξέπεη λα αλαθεξζνχκε θαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηάμεσο πνπ εκθαλίδνληαη θάησ απφ ην ζχλνιν ηνπ Δλεξγεηηθνχ θαη Παζεηηθνχ αληίζηνηρα. Οη ινγαξηαζκνί ηάμεσο δίλνπλ πξφζζεηεο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηα ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο. Γηαθξίλνληαη ζε ινγαξηαζκνχο ηάμεσο ρξεσζηηθνχο θαη πηζησηηθνχο. Οη ρξεσζηηθνί ινγαξηαζκνί κπνξεί λα αθνξνχλ αιιφηξηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, απαηηήζεηο απφ ακθνηεξνβαξείο ζπκβάζεηο, ρξεσζηηθνί ινγαξηαζκνί εγγπήζεσλ θαη άιια. Αληίζηνηρα νη πηζησηηθνί ινγαξηαζκνί πεξηιακβάλνπλ πηζησηηθνχο ινγαξηαζκνχο εγγπήζεσλ θαη εκπξάγκαησλ αζθαιεηψλ, ππνρξεψζεηο απφ ακθφηεξεο ζπκβάζεηο, δηθαηνχρνη αιιφηξησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη άιια 16. 10 16 Ρεβαλφγινπ, Α. θαη Γεσξγνπνχινπ, Η., (2003), Γενική Λογιζηική με Δ.Γ.Λ.Σ, Δθδφζεηο Interbooks, Έθδνζε 3 ε, Αζήλα, ζει. 59-60. 21

1.1.3.3 Δίδη Ιζολογιζμών Ο Ηζνινγηζκφο κηαο νηθνλνκηθήο νληφηεηαο κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί βάζε θάπνησλ βαζηθψλ γλσξηζκάησλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε ην ρξφλν, ηνλ ζθνπφ πνπ εμππεξεηεί, ηελ ζπνπδαηφηεηα ηνπ θαη απφ ηελ ζθνπηά ηεο ίδηαο ηεο νληφηεηαο. Αλαιπηηθά γηα ην θαζέλα αθνινπζεί παξαθάησ 17 : Αλάινγα κε ηελ τρονική ζηιγμή θαηάξηηζεο ηνπ έλαο Ηζνινγηζκφο κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί ηαθηηθφο, πξνζσξηλφο θαη έθηαθηνο. Σαθηηθφο είλαη ν Ηζνινγηζκφο πνπ θαηαξηίδεηαη ζην ηέινο ελφο εκεξνινγηαθνχ έηνπο, δειαδή ηα ζηνηρεία ηνπ αθνξνχλ ην δηάζηεκα 1/1 έσο 31/12 θαη απνθαιείηαη αιιηψο Ηζνινγηζκφο Δθκεηαιιεχζεσο ή Σέινπο Υξήζεο. Πξνζσξηλφο είλαη ν Ηζνινγηζκφο πνπ θαηαξηίδεηαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα θαη έρεη ζπλήζσο εζσηεξηθή ρξήζε. Καζνξίδεηαη απφ ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε ν ρξφλνο θαηάξηηζεο (αλά δίκελν, ηξίκελν θ.η.ι.) ελψ νη πιεξνθνξίεο ηνπ είλαη πνιχ ζεκαληηθέο γηα ζηειέρε ηεο Γηνίθεζεο. Έθηαθηνο είλαη ν Ηζνινγηζκφο πνπ θαηαξηίδεηαη έθηαθηα θαη ζε ηδηαίηεξεο ζπλήζσο πεξηπηψζεηο, φπσο Ηζνινγηζκφο δηάιπζεο φηαλ πξφθεηηαη γηα δηάιπζε ηεο εηαηξίαο, Ηζνινγηζκφο ζπγρψλεπζεο κε θάπνηα άιιε νηθνλνκηθή κνλάδα θαη νχησ θάζε εμήο. Αλάινγα κε ηνλ ζκοπό και ηις διαδικαζίες θαηάξηηζεο ηνπ έρνπκε ηζνινγηζκφ θνξνινγηθφ πνπ ζπλήζσο ξπζκίδεηαη απφ ηελ αληίζηνηρε θνξνινγηθή λνκνζεζία, ηζνινγηζκφ εκπνξηθφ θαη ηζνινγηζκφ ελνπνηεκέλν. Ο ηειεπηαίνο εηνηκάδεηαη φηαλ έρνπκε φκηιν επηρεηξήζεσλ θαη απνηειεί ζχλνςε ησλ ηζνινγηζκψλ ησλ εθάζηνηε νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ ελφο νκίινπ. 11 17 Ρεβαλφγινπ, Α. θαη Γεσξγνπνχινπ, Η., (2003), Γενική Λογιζηική με Δ.Γ.Λ.Σ, Δθδφζεηο Interbooks, Έθδνζε 3 ε, Αζήλα, ζει. 60-61-62. 22

Αλάινγα κε ηελ ζποσδαιόηηηα θ ζεκαζία πνπ έρεη ν ηζνινγηζκφο ζε ρξεκαηννηθνλνκηθφ επίπεδν θαη ζε επίπεδν θηλήζεσλ ή κεηαβνιψλ. Γηα παξάδεηγκα, αλ πεξηιακβάλεη ηηο θηλήζεηο κηαο ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθήο πεξηφδνπ κέζα ζηελ ρξήζε. Αλάινγα κε ηελ ζκοπιά ηης οικονομικής ησλ επηρεηξήζεσλ ν ηζνινγηζκφο κπνξεί λα είλαη ζηαηηθφο, δπλακηθφο, νλνκαζηηθφο θαη νξγαληθφο. ηαηηθφο είλαη φηαλ γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηνπ ηζνινγηζκνχ ιακβάλνληαη ππφςε ηφζν ε εκπνξηθή φζν θαη θνξνινγηθή λνκνζεζία πνπ ηζρχεη θάζε θνξά θαη ην απνηέιεζκα απηνχ πξνζδηνξίδεηαη απφ ηελ ζχγθξηζε δχν δηαδνρηθψλ ηζνινγηζκψλ. Γπλακηθφο είλαη φηαλ ε αμία ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο ζαλ ζχλνιν δελ ζπκπίπηεη κε ην αιγεβξηθφ άζξνηζκα ηεο αμίαο ησλ επηκέξνπο ζηνηρείσλ ηεο. Σν κέγεζνο ηεο εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά απφ ηελ απνδνηηθφηεηα ηεο κέζα ζην πεξηβάιινλ πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη θαη δξα. Δπηρείξεζε δειαδή πνπ δελ έρεη πσιήζεηο ζηελ αγνξά δελ έρεη αμία. Ολνκαζηηθφο είλαη ν ηζνινγηζκφο φπνπ ην πξαγκαηηθφ απνηέιεζκα ηεο επηρείξεζεο κεηξηέηαη ζην ηέινο θαηά ηελ δηάιπζε ηεο, ζπγθξίλνληαο ην αξρηθφ πνζφ εηζθνξάο κε ην ηειηθφ πνζφ πνπ απνθνκίδεη χζηεξα απφ ηελ δξαζηεξηφηεηα ηεο. πλέπεηα απηνχ είλαη φηη ν ηζνινγηζκφο θαηαθεχγεη ζην ηξφπν λα κεηξήζεη ζε λνκηζκαηηθέο κνλάδεο θάπνηα ρξνληθή ζηηγκή κε αθξίβεηα ηελ κεηαβνιή πνπ έρεη επέιζεη ζηελ πεξηνπζία ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Ο νλνκαζηηθφο δειαδή έρεη πεξηζζφηεξν ηελ κνξθή ρξήκα-πξάγκα-ρξήκα. Σέινο, ν νξγαληθφο είλαη δηαθνξεηηθφο απφ ηηο ηξεηο πξνεγνχκελεο κνξθέο θαη ππνζηεξίδεη πσο ην θχθισκα ηεο θπθινθνξίαο έρεη ηελ κνξθή πξάγκα-ρξήκαπξάγκα. Σν απνηέιεζκα θαζνξίδεηαη σο ε δηαθνξά ηνπ αληίηηκνπ πψιεζεο απφ ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ πσιεζέλησλ θαηά ηεο ζηηγκή ηεο πψιεζεο. 23

1.1.3.4 Ιζόηηηα ηος Ιζολογιζμού Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ζπγθξνηνχλ ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα δηαηππψλνληαη ζηελ παξαθάησ ηζφηεηα πνπ απαξηίδεη θαη ηνλ Ηζνινγηζκφ Δ = Π Δ = ΠΠ + ΚΠ Όπνπ έρνπκε Δ : Δλεξγεηηθφ (Assets) ηεο κνλάδαο, Π : Παζεηηθφ ΠΠ : Πξαγκαηηθφ Παζεηηθφ (Liabilities) θαη ΚΠ : Καζαξή Πεξηνπζία (Ownership or Net Worth ) Σν Δλεξγεηηθφ απνηειείηαη απφ ηα ζηνηρεία πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ θαη βάζε ησλ νπνίσλ ζηεξίδεηαη ε παξαγσγηθή ηεο δηαδηθαζία θαηά βάζε, ηα κέζα δξάζεο πνπ έρεη ζηελ θαηνρή ηεο. Σν Πξαγκαηηθφ Παζεηηθφ πεξηιακβάλεη φιεο ηηο ππνρξεψζεηο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, καθξνπξφζεζκεο θαη βξαρππξφζεζκεο θαη ε Καζαξή Πεξηνπζία απνηειεί ηα θεθάιαηα πνπ έρεη ζηελ δηάζεζε ηεο κε ζηφρν ηελ πξαγκαηνπνίεζε επελδχζεσλ. Οη κνξθέο πνπ κπνξεί λα πάξεη έλαο Ηζνινγηζκφο σο πξνο ηελ Καζαξή Πεξηνπζία είλαη ηξείο, ζεηηθφο, αξλεηηθφο θαη νπδέηεξνο. Φπζηθά ιφγσ ηεο κεηαβνιήο ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο κεηαβάιιεηαη θάζε θνξά θαη ε πεξηνπζηαθή ηεο ζπγθξφηεζε (πξαγκαηνπνηνχληαη έζνδα, λέεο ππνρξεψζεηο, πθίζηαηαη δεκηέο θαη άιιεο). πλέπεηα απηήο ηεο κεηαβνιήο είλαη φηη ν ηζνινγηζκφο θάζε θνξά ζα παξνπζηάδεη θαη δηαθνξεηηθφ απνηέιεζκα, ζα κεηαπέζεη ζηηο άιιεο δχν κνξθέο (ζεηηθφο, νπδέηεξνο, αξλεηηθφο) 18. 12 18 Ρεβαλφγινπ, Α. θαη Γεσξγνπνχινπ, Η., (2003), Γενική Λογιζηική με Δ.Γ.Λ.Σ, Δθδφζεηο Interbooks, Έθδνζε 3 ε, Αζήλα, ζει. 64. 24

Θεηηθφο Ηζνινγηζκφο : ηνλ ζεηηθφ ηζνινγηζκφ ζχκθσλα πάληα κε ηελ παξαπάλσ ηζφηεηα ην Δ ζα πξέπεη λα πξνθχπηεη κεγαιχηεξν απφ ην ΠΠ, νπφηε πξνθχπηεη πσο ε ΚΠ είλαη ζεηηθή. Απηφ δείρλεη πσο ε κνλάδα φρη κφλν είλαη ζε ζέζε λα εμνθιεί ηηο δηάθνξεο ππνρξεψζεηο πνπ έρεη πξνο ηξίηνπο αιιά είλαη ζε ζέζε λα ηνπνζεηεί έλα νξηζκέλν ρξεκαηηθφ πνζφ ζαλ απνζεκαηηθφ θεθάιαην ζην ηέινο ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο. Αξλεηηθφο Ηζνινγηζκφο : Όηαλ έρνπκε αξλεηηθφ ή παζεηηθφ ηζνινγηζκφ ζεκαίλεη φηη ην Δ είλαη κηθξφηεξν απφ ην ΠΠ, θάηη πνπ δείρλεη πσο ε επηρείξεζε δελ είλαη ζε ζέζε λα πιεξψζεη νχηε ηηο νθεηιέο πνπ έρεη πξνο ηξίηνπο. ηελ πεξίπησζε απηή ιέκε φηη ε επηρείξεζε παξνπζηάδεη έιιεηκκα ή αιιηψο δεκία. Ζ ΚΠ είλαη αξλεηηθή θαη δελ απνηακηεχεη θαλέλα ρξεκαηηθφ πνζφ. Οπδέηεξνο Ηζνινγηζκφο : ηνλ νπδέηεξν ηζνινγηζκφ, θαηαιήγνπκε ζηελ ηζφηεηα Δ = ΠΠ, φπνπ ζπκπεξαίλνπκε φηη ε ΚΠ είλαη κεδεληθή. Κάηη ηέηνην δείρλεη πσο φηη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία έρεη ε επηρείξεζε ηα νθείιεη ζε ηξίηνπο, ε ρξήζεο ηνπο εμππεξεηεί ζην λα εμνθιεί ηηο δηάθνξεο ππνρξεψζεηο ηεο ρσξίο λα έρεη πεξηζψξην ζπγθέληξσζεο απνζεκαηηθνχ θεθαιαίνπ. 1.1.4 Πποζάπηημα Ιζολογιζμού και Αποηελεζμάηυν Υπήζηρ Σν Πξνζάξηεκα Ηζνινγηζκνχ θαη Απνηειεζκάησλ ρξήζεο είλαη κηα επηπξφζζεηε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, απαξαίηεηε γηα ην ζπκπιήξσκα ησλ ππφινηπσλ θαηαζηάζεσλ, ε νπνία παξέρεη πξφζζεηεο ή επεμεγεκαηηθέο πιεξνθνξίεο ησλ ζηνηρείσλ πνπ απαξηίδνπλ ηνλ Ηζνινγηζκφ θαη ηνλ ινγαξηαζκφ Απνηειεζκάησλ Υξήζεο 19. 13 19 Μπαιηζήο, Κ., (2003), Αλάιπζε Υξεκαηννηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ, Καβάια, ζει.33. 25

θνπφο ηεο πξφζζεηεο απηήο πιεξνθφξεζεο είλαη ε δηεπθφιπλζε φζσλ ελδηαθεξνκέλσλ κειεηνχλ ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο, ε θαηαλφεζε ησλ πεξηερνκέλσλ ηνπο κε επηπιένλ ζηνηρεία, ν πξνζδηνξηζκφο ηεο πξαγκαηηθήο νηθνλνκηθήο ζέζεο ζηελ νπνία βξίζθεηαη ε επηρείξεζε θαη ηα αθξηβή απνηειέζκαηα, θέξδε ή δεκία, πνπ έρεη απφ ηελ άζθεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο. Σν Πξνζάξηεκα ρξεζηκνπνηείηαη κφλν ζην ηέινο θάζε ρξήζεο θαη θαηαξηίδεηαη ππνρξεσηηθά ζην κεηξψν εηαηξηψλ θαη Δηαηξηψλ Πεξηνξηζκέλεο Δπζχλεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δκπνξίνπ, ζε αληίζεζε κε ηηο άιιεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πνπ δεκνζηεχνληαη ππνρξεσηηθά ζηηο νηθνλνκηθέο εθεκεξίδεο. Σν πεξηερφκελν ελφο πξνζαξηήκαηνο είλαη απαξαίηεην θαη εμίζνπ ζεκαληηθφ κε εθείλν ησλ ππφινηπσλ θαηαζηάζεσλ. Οη πιεξνθνξίεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζε έλα Πξνζάξηεκα Ηζνινγηζκνχ θαη Απνηειεζκάησλ Υξήζεο είλαη νη παξαθάησ 20 : Οη κέζνδνη πνπ εθαξκφζηεθαλ γηα ηελ απνηίκεζε, ηνλ ππνινγηζκφ ησλ δηνξζψζεσλ αμηψλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ (πξνβιέςεηο θαη απνζβέζεηο ) θαη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αλαπξνζαξκνζκέλσλ αμηψλ ησλ ζηνηρείσλ ηνπ Δλεξγεηηθνχ, Πξφζζεηεο απνζβέζεηο πνπ ηπρφλ έγηλαλ ζε πάγηα ζηνηρεία ηνπ Δλεξγεηηθνχ, πκκεηνρέο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο κε πνζνζηφ κεγαιχηεξν ηνπ 10% ζε άιινπο νηθνλνκηθνχο νξγαληζκνχο, Ο αξηζκφο θαη ε νλνκαζηηθή αμία ησλ λέσλ κεηνρψλ ηεο εηαηξείαο, γηα ηηο νπνίεο έρεη γίλεη εγγξαθή κέζα ζηελ ρξήζε, 14 20 Μπαιηζήο, Κ., (2003), Αλάιπζε Υξεκαηννηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ, Καβάια, ζει.33-34. 26

Οη ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο, γηα ηηο νπνίεο ε πξνζεζκία εμφθιεζεο ηνπο μεπεξλνχλ ηα πέληε ρξφληα απφ ηελ εκεξνκελία θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη νη ππνρξεψζεηο πνπ θαιχπηνληαη κε εκπξάγκαηεο αζθάιεηεο, αλαθεξφκελνη ζηελ θχζε θαη ηελ κνξθή πνπ έρνπλ, Οη θαζαξέο πσιήζεηο ηεο επηρείξεζεο αλά θαηεγνξίεο δξαζηεξηφηεηαο θαη αλά γεσγξαθηθή πεξηνρή πνπ δηελεξγνχληαη, φηαλ κάιηζηα ε δηαθνξά κεηαμχ ηεο θαηεγνξίαο θαη γεσγξαθηθήο πεξηνρήο δηαθέξεη ζεκαληηθά, Ο κέζνο αξηζκφο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ πνπ απαζρνιήζεθε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρξήζεο, κε αλαθνξά αλαιπηηθά αλά θαηεγνξίεο ζηηο απνδνρέο (κηζζνχο, εκεξνκίζζηα ) θαη ηηο θνηλσληθέο επηβαξχλζεηο, Οη θάζε κνξθήο εγγπήζεηο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο πνπ δελ εκθαλίδνληαη ζην παζεηηθφ αλά θαηεγνξίεο. ε πεξίπησζε πνπ νη εγγπήζεηο εκθαλίδνληαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηάμεσο γίλεηαη αλάιπζε ησλ ινγαξηαζκψλ απηψλ, Οη κεηαβνιέο ζηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο, κε ηέηνην ηξφπν ψζηε ζε θάζε πξσηνβάζκην ινγαξηαζκφ λα αληηζηνηρνχλ ε αμία θηήζεσο (θφζηνο αγνξάο ηνπ παγίνπ), νη αγνξέο ηεο ρξήζεσο (πξνζζήθεο, βειηηψζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ), νη εμαγσγέο δειαδή πσιήζεηο απηψλ, νη απνζβέζεηο ηεο ρξήζεσο, νη ζπλνιηθέο απνζβέζεηο κέρξη ηελ εκεξνκελία θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ε αλαπφζβεζηε αμία θαηά ην ηέινο ηεο ρξήζεσο ηνπ ηζνινγηζκνχ. Σα πνζά ησλ θφξσλ πνπ νθείινληαη θαζψο θαη εθείλα πνπ αλακέλεηαη λα πξνθχςνπλ απφ ηελ θιεηφκελε αιιά θαη απφ πξνεγνχκελεο ρξήζεηο κε ηε πξνυπφζεζε φηη ηα πνζά απηά είλαη ζεκαληηθά θαη δελ εκθαλίδνληαη ζηηο ππνρξεψζεηο ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. 27

Όπσο γίλεηαη αληηιεπηφ, νη επεμεγεκαηηθέο απηέο πιεξνθνξίεο απνηεινχλ ζεκαληηθφ θνκκάηη δηφηη παξέρνπλ επηπιένλ πιεξνθφξεζε απαξαίηεηε ζην άκεζα ελδηαθεξφκελν θνηλφ ηεο ινγηζηηθήο επηζηήκεο θαη φρη κφλν. Δμππεξεηνχλ ηνλ θνηλσληθφ ζθνπφ ηεο ινγηζηηθήο, αθνχ αθφκε ε θαηάξηηζε θαη ε δεκνζίεπζε ηνπ θνηλσληθνχ ηζνινγηζκνχ δελ έρεη θαζηεξσζεί λνκνζεηηθά ζηελ ρψξα καο, πεξηέρνληαο αξθεηά θνηλσληθννηθνλνκηθά δεδνκέλα. 1.1.5 Καηάζηαζη Σαμειακών Ροών Ζ ηειεπηαία νηθνλνκηθή θαηάζηαζε πνπ θαηαξηίδεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα είλαη ε Καηάζηαζε Σακεηαθψλ Ρνψλ, θαηάζηαζε πνπ βαζίδεηαη θαη είλαη αιιειέλδεηε κε ηνλ Ηζνινγηζκφ θαη ηελ Καηάζηαζε Απνηειεζκάησλ Υξήζεο. Ζ Καηάζηαζε Απνηειεζκάησλ Υξήζεο καδί κε ηελ Καηάζηαζε Σακεηαθψλ Ρνψλ απνηειεί ην ζπλδεηηθφ θξίθν κεηαμχ δχν δηαδνρηθψλ ηζνινγηζκψλ θαη επεμεγεί ηηο κεηαβνιέο πνπ έρνπλ επέιζεη ζηα ίδηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο κέζα ζε νξηζκέλε ρξνληθή πεξίνδν. Καη νη δχν θαηαζηάζεηο καδί θαιχπηνπλ φια ηα γεγνλφηα πνπ έγηλαλ κέζα ζηελ ρξήζε, πνπ ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ απνηππψλνληαη ζηελ θαηάζηαζε ηνπ Ηζνινγηζκνχ θαη δείρλνπλ πσο ηα θέξδε απφ ηελ άζθεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο επεξεάδνπλ ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ηεο θαηάζηαζε. Παξ φια απηά ε θαηάζηαζε Α.Υ. δελ εξκελεχεη θαη δελ αλαθέξεηαη ιεπηνκεξεηαθά γηα ηπρφλ κεηαβνιέο πνπ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί ζηα έζνδα θαη έμνδα ηεο επηρείξεζεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρξήζεο θαη πνπ είλαη ζε ζέζε λα επεξεάδνπλ ηα θαζαξά θέξδε ηεο ίδηαο. Σέηνηνπ είδνπο κεηαβνιέο είλαη ε ζπλνιηθή κεηαβνιή ζε παξαθξαηνχκελα θέξδε ή κηα κεηαβνιή ζηα ζηνηρεία ηεο θαζαξήο ζέζεο, φπσο κία αχμεζε θεθαιαίνπ κε έθδνζε λέσλ κεηνρψλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρξήζεο. 28

Απηέο νη κεηαβνιέο ζηελ θαζαξή ζέζε πεξηέρνληαη ζηελ θαηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ, ε νπνία παξνπζηάδεη ηηο ηακεηαθέο εηζξνέο θαη εθξνέο ηεο επηρείξεζεο ζε νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα θαη ηαπηφρξνλα εξκελεχεη ηηο φπνηεο αιιαγέο ζηα επηκέξνπο ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ 21. Ζ θαηάζηαζε Σακεηαθψλ Ρνψλ ζπλδέεηαη κε ηελ ξεπζηφηεηα ηεο επηρείξεζεο θαη παξέρεη πιεξνθνξίεο γηα ηηο ζπλαιιαθηηθέο, επελδπηηθέο θαη ρξεκαηννηθνλνκηθέο ηεο θηλήζεηο πνπ πξαγκαηνπνίεζε ηελ ίδηα πεξίνδν. Μία ηέηνηα ελεκέξσζε ησλ θηλήζεσλ ηεο κνλάδαο είλαη δχζθνιν λα γίλεη απφ ηελ θαηάζηαζε Α.Υ., εθηφο εάλ απηή γίλεηαη κε ηελ κνξθή ππνζεκεηψζεσλ. Γη απηφ έρεη θαηαζηεί απαξαίηεηε ε θαηάξηηζε ηεο θαηάζηαζεο ηακεηαθψλ ξνψλ, πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη ζπλνιηθή εηθφλα ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ ζε κία ινγηζηηθή ρξήζε, ξνέο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο θχξηεο ή δεπηεξεχνπζεο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο ή απφ δξαζηεξηφηεηεο επελδπηηθήο θχζεσο 22. Όζνλ αθνξά ηελ κνξθή πνπ έρνπλ νη θαηαζηάζεηο ηακεηαθψλ ξνψλ δελ ππάξρεη ζπγθεθξηκέλνο ηχπνο, αξθεί ηα δηάθνξα ζηνηρεία λα είλαη ηαμηλνκεκέλα κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα εκθαλίδνπλ ηηο δηαθνξέο θεθαιαίσλ απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο ζε δεδνκέλε ρξνληθή πεξίνδν, ζπλήζσο θαηά ηε ινγηζηηθή ρξήζε. Ζ θχξηα δηαθνξά ησλ δχν θαηαζηάζεσλ είλαη φηη ε κελ πξψηε θαηάζηαζε (Α.Υ.) πεξηιακβάλεη κφλν ηηο ζπλαιιαγέο πνπ πξνζδηνξίδνπλ ηα έζνδα θαη έμνδα ηεο κνλάδαο (ην νηθνλνκηθφ ηεο απνηέιεζκα) ελψ ε δεχηεξε πεξηιακβάλεη θαη ζπλαιιαγέο πνπ επηθέξνπλ κεηαβνιέο ζηα κέζα δξάζεο θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο. 15 21 Ξαλζάθεο, Μ. θαη Αιεμάθεο, Υ., (2006), Χρημαηοοικονομική Ανάλσζη Δπιτειρήζεων, Δθδφζεηο ηακνχιε Α.Δ., Αζήλα, ζει.129. 22 Ξαλζάθεο, Μ. θαη Αιεμάθεο, Υ., (2006), Χρημαηοοικονομική Ανάλσζη Δπιτειρήζεων, Δθδφζεηο ηακνχιε Α.Δ., Αζήλα, ζει.130. 29

Ζ θαηάξηηζε ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ γίλεηαη ινηπφλ ζχκθσλα κε ηελ πεγή δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο, ηα ζηνηρεία είλαη φια καδί θαη νκαδνπνηεκέλα. Ζ ηαμηλφκεζε γίλεηαη ζε ηξεηο επηκέξνπο θαηεγνξίεο ηακεηαθψλ ξνψλ, ηακεηαθέο ξνέο απφ ιεηηνπξγηθέο δξαζηεξηφηεηεο, απφ επελδπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη ξνέο απφ ρξεκαηννηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Σαμειακές ροές από λειηοσργικές δραζηηριόηηηας: Πξφθεηηαη γηα ηηο εηζξνέο θαη εθξνέο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο εξγαζίεο ηεο επηρείξεζεο, φιεο ηεο ηηο εηζπξάμεηο, ηηο πιεξσκέο γηα ην θφζηνο ησλ πσιεζέλησλ θαζψο θαη άιιεο δαπάλεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρξήζεο. Ζ θαηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ εδψ κνηάδεη πνιχ κε ηελ θαηάζηαζε Α.Υ. θαη δείρλεη ηηο ξνέο θεθαιαίνπ πνπ πξνήιζαλ κφλν απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο. Σαμειακές ροές από επενδσηικές δραζηηριόηηηες: Οη ξνέο απηέο αθνξνχλ ηελ απφθηεζε θαη δηάζεζε καθξνπξφζεζκσλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη άιισλ επελδχζεσλ πνπ δελ αθνξνχλ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζε θακία πεξίπησζε ζηα ηακεηαθά ηζνδχλακα. Σαμειακές ροές από τρημαηοοικονομικές δραζηηριόηηηες: Οη δξαζηεξηφηεηεο πνπ θαηαιήγνπλ ζε κεηαβνιέο ζην κέγεζνο θαη ζηε ζπγθξφηεζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη ηνπ δαλεηζκνχ ηεο επηρείξεζεο. 1.1.6 Πλεονεκηήμαηα ηηρ οικονομικήρ πληποθόπηζηρ λογιζηικών καηαζηάζευν Απφ ηελ θαηάξηηζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ φπσο είλαη θπζηθφ απνξξένπλ θάπνηα νθέιε θαη πιενλεθηήκαηα θπξίσο γηα ηνλ εμσηεξηθφ θνηλφ πνπ ηηο παξαθνινπζεί θαη απνηεινχλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηηο κεηαμχ ηνπο ζπλαιιαγέο. 30

Μία ηέηνηνπ είδνπο πεγή πιεξνθφξεζεο γηα ηνπο ελδηαθεξφκελνπο ζρεηηθά κε ηελ πνξεία ησλ νηθνλνκηθψλ νξγαληζκψλ απαηηεί ρακειφ θφζηνο εθφζνλ θαηαξηίδνληαη απφ ηηο εηαηξείεο θαη έρνπλ ζηελ δηάζεζε ηνπο ηηο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο απηψλ. Απνηεινχλ αλακθηζβήηεηα ηελ πην αμηφπηζηε πεγή πιεξνθφξεζεο αθνχ πξηλ ηελ δεκνζίεπζε ηνπο ζην επξχ θνηλφ ειέγρνληαη ιεπηνκεξψο απφ νξθσηνχο ειεγθηέο. Απηφ ην γεγνλφο θάλεη ηνπο ζπλαιιαζζνκέλνπο λα δείρλνπλ εκπηζηνζχλε πξνο ηελ εηαηξεία θαη λα είλαη ζε ζέζε λα απνθαζίδνπλ κε κεγαιχηεξε ζηγνπξηά, ρσξίο ηνλ θφβν κίαο θάπνηαο απνηπρεκέλεο επέλδπζεο. Απνηεινχλ δειαδή ηελ αμηφπηζηε εηθφλα κηα κνλάδαο γηα ηνλ ππφινηπν επηρεηξεζηαθφ θφζκν θαη φρη κφλν. Οη ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο δεκνζηεχνληαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, θάλνληαο ηηο πιεξνθνξίεο ησλ θαηαζηάζεσλ πην έγθαηξεο θαη αμηφπηζηεο ζε ζρέζε κε άιιεο πνπ κπνξεί λα θπθινθνξνχλ ζηνλ ρψξν ησλ επελδχζεσλ. Δλεκεξψλνπλ ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα ηηο φπνηεο κεηαβνιέο έρνπλ επέιζεη ζηα ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο. Έλα επηπιένλ φθεινο απνηειεί ην γεγνλφο φηη νη πιεξνθνξίεο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ είλαη νη πιένλ ζρεηηθέο θαη ζπλαθή κε ην αληηθείκελν ηεο κειέηεο γηα ηελ ιήςε απνθάζεσλ νηθνλνκηθήο θχζεο. Δίλαη νη πιένλ βαζηθέο ζηηο νπνίεο κπνξεί λα ζηεξηρηεί ν ελδηαθεξφκελνο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε επέλδπζεο ή ζπλεξγαζίαο κε ηελ επηζπκεηή νηθνλνκηθή κνλάδα. 1.2 Έννοια - ηόσορ ηηρ Ανάλςζηρ Οικονομικών Καηαζηάζευν Παξαπάλσ αλαθέξζεθαλ νη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πνπ θαηαξηίδνληαη απφ ηηο νηθνλνκηθέο κνλάδεο κε ζθνπφ ηελ αλάιπζε ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα εμαρζνχλ ηα απαξαίηεηα ζπκπεξάζκαηα γηα ηελ πνξεία ηεο επηρείξεζεο. 31

Με ηνλ φξν αλάιπζε νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ελλννχκε ηελ ζχγθξηζε θαηά αμία δηαθφξσλ νκαδνπνηεκέλσλ ζηνηρείσλ πνπ πεξηέρνπλ πξνο ην ζχλνιν ηνπο ή πξνο ηελ αμία νξηζκέλεο νκάδαο ζηνηρείσλ θαη αθφκε πξνο ηα ζηνηρεία άιινπ ή άιισλ ηζνινγηζκψλ ηεο ίδηαο ή νκνεηδνχο νηθνλνκηθήο κνλάδαο κε ζθνπφ ηελ κειέηε ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο 23. Μέζα απφ ηελ αλάιπζε αμηνινγείηαη ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο, ε δπλαηφηεηα λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο ζην παξφλ θαη κέιινλ, ζηηο πιεξσκέο ησλ κεξηζκάησλ ηεο θαη θαηά πφζν είλαη ζε ζέζε λα εθκεηαιιεχεηαη ηπρφλ επθαηξίεο γηα ηελ εμέιημε ηεο. Δθηηκάηαη ε βησζηκφηεηα ηεο, λα κπνξεί λα νξζνπνδήζεη ζηα δηθά ηεο ζηνηρεία ζε πεξίπησζε έιιεηςεο εζφδσλ ηεο απφ πσιήζεηο, ν βαζκφο απνδνηηθφηεηαο ηεο ζε θαηξνχο φπνπ αλαηξέπνληαη εμσηεξηθά δεδνκέλα πνπ επεξεάδνπλ ζεκαληηθά ηελ ιεηηνπξγία ηεο κνλάδαο θαη ηελ ηάζε βειηίσζεο ζηα ζεκεία φπνπ αδπλαηεί λα αληαπεμέιζεη θαη πνπ απνηεινχλ γηα θείλε ηξνρνπέδε ζηελ δξαζηεξηφηεηα ηεο. Πεξηιεπηηθά κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε ηα ηξία θχξηα ζεκεία πνπ ζηνρεχεη ε αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. Πξφθεηηαη γηα : Ρεσζηόηηηα ηης μονάδας, κε ηελ ξεπζηφηεηα ελλννχκε ηελ δπλαηφηεηα ηεο κνλάδαο λα κπνξεί κε ηελ ρξήζε ησλ θπθινθνξνχλησλ ζηνηρείσλ λα εμνθιεί ηηο βξαρπρξφληεο ππνρξεψζεηο ηεο. Να πξνζδηνξίδεηαη ε πξαγκαηηθή αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ηεο ζηνηρείσλ, ην κέγεζνο θαη ε θχζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο πξνο ηνπο δαλεηζηέο θαη ηνπο θεθαιαηνχρνπο. 16 23 Μπαιηζήο, Κ., (2003), Αλάιπζε Υξεκαηννηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ, Καβάια, ζει. 18. 32

ηαθερόηηηα ηης μονάδας, ίζσο ην πην ζεκαληηθφ γλψξηζκα ηεο κνλάδαο λα κπνξεί λα θξαηάεη ζηα ίδηα επίπεδα ηνλ θχθιν εξγαζηψλ ηεο ζε θάζε ρξήζε θαη λα θαιχπηεη ηηο δαπάλεο, ηνπο ηφθνπο θαη ηα κεξίζκαηα πξνο ηνπο κεηφρνπο απφ ην κηθηφ θέξδνο πνπ πξαγκαηνπνηεί. Αποδοηικόηηηα ηης μονάδας, είλαη ε ηάζε πνπ έρεη ε κνλάδα λα ζηαζεξνπνηεί θαη λα εμειίζζεη ηα θαζαξά ηεο θέξδε θαη ηελ θαζαξή ζέζε ηεο θάζε εκεξνινγηαθφ έηνο. Σα θαζαξά ηεο θέξδε λα απμάλνληαη θαη λα πξνζδηνξίδνληαη σο πξνο ηελ θχζε θαη ην κέγεζνο ηνπο. 1.3 Ρόλορ ηος Οικονομικού Αναλςηή Σα ζηνηρεία ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ απνηεινχλ ηελ ζεκαληηθφηεξε πιεξνθνξία αθνχ ζ απηά ζα βαζηζηεί ν νηθνλνκηθφο αλαιπηήο γηα λα κπνξέζεη λα αλαιχζεη ηελ παξειζνχζα πνξεία θαη ηελ παξνχζα θαηάζηαζε ηεο εηαηξείαο θαη λα εμαγάγεη ζπκπεξάζκαηα γηα ηελ κειινληηθή ηεο πνξεία. Ζ ζσζηή κειέηε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ζα βνεζήζεη ζηε ιήςε νξζνινγηθφηεξσλ απνθάζεσλ απφ πιεπξάο δηνίθεζεο κηαο κνλάδαο γηα ην κέιινλ ηεο ίδηαο 24. Οη νηθνλνκηθνί αλαιπηέο κε ηελ αλάιπζε απηή εζηηάδνπλ ζε θαίξηα ζεκεία, ζεκαληηθά θαη απαξαίηεηα γηα ηελ κνλάδα. Μεξηθνί απφ ηνπο ζηφρνπο πνπ πεξηιακβάλνληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο αλάιπζεο είλαη νη παξαθάησ: Αλάιπζε, παξαηήξεζε θαη εθηίκεζε ηεο πεξηνπζηαθήο θαη θεθαιαηαθήο δνκή ηεο επηρείξεζεο. Δμεηάδνπλ ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ έρεη ζηελ θαηνρή ηεο θαη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπο, ην θεθάιαην πνπ εηζθέξνπλ ηπρφλ νη κέηνρνη ηεο ή ηπρφλ απμάλεηαη κε θάπνην πνζνζηφ ησλ θεξδψλ ησλ πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ. 17 24 Ξαλζάθεο, Μ. θαη Αιεμάθεο, Υ., (2006), Χρημαηοοικονομική Ανάλσζη Δπιτειρήζεων, Δθδφζεηο ηακνχιε Α.Δ., Αζήλα, ζει. 135. 33

Αλάιπζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηεο επηρείξεζεο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, ηνπ ζπλνιηθνχ θεθαιαίνπ θαη ηνπ θεθαιαίνπ εθκεηάιιεπζεο πξνο ηα θέξδε. Με ηη πνζνζηφ απφ ηα θαζαξά θέξδε ηεο ρξήζεσο απνξξνθψληαη θαη κπνξεί λα δνζεί ζηα ίδηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο, ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα θάλεη επηρεηξεκαηηθέο θηλήζεηο, φπσο αγνξέο ή εμαγνξέο. Αλάιπζε ηεο ξεπζηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο. Απνηειεί έλαλ απφ ηνπο πην ζεκαληηθνχο ζηφρνπο ησλ αλαιπηψλ αθνχ ζηελ ξεπζηφηεηα ηεο βαζίδεηαη ην κεγαιχηεξν ζχλνιν ησλ θηλήζεσλ ηεο κνλάδαο. Καζνξίδεηαη ε εμφθιεζε φισλ ησλ νθεηιψλ ηεο θαη ε θαηάζηαζε ζηελ νπνία βξίζθνληαη ηα ρξεκαηηθά δηαζέζηκα γηα ηελ απνπιεξσκή ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο. Αλάιπζε ηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο (ζρεηηθά κε ηνλ θχθιν εξγαζηψλ). Καζνξηζηηθφ ξφιν παίδνπλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρξήζεσο ηα έζνδα πνπ απνθνκίδεη θαη αθφκε πεξηζζφηεξν ηα θαζαξά θέξδε πνπ ηεο απνκέλνπλ θαζψο πξνζδηνξίδνπλ ηελ αλάγθε ηεο γηα ζχλαςε θάπνηνπ δαλείνπ ή φρη γηα ηελ θαιχηεξε απφδνζε ηεο ζε φινπο ηνπο ηνκείο (εξγαζηαθά ζέκαηα, αγνξέο εκπνξεπκάησλ, ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο θαη άιια). Αλάιπζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ (ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ηδίνπ, ζπλνιηθνχ θεθαιαίνπ, πάγηνπ ελεξγεηηθνχ) Αλάιπζε επελδχζεσλ θαη απνζβέζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ. Ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηνπο αλαιπηέο απνηεινχλ νη επελδχζεηο πνπ έρεη πξαγκαηνπνηήζεη ε επηρείξεζε, ηα κέζα θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν έρνπλ γίλεη. Όπσο επίζεο νη κέζνδνη ησλ απνζβέζεσλ πνπ αθνινπζεί ζηα πάγηα ζηνηρεία ηεο, ηελ δηάξθεηα δσήο ηνπο. Αλάιπζε ηεο ζχλζεζεο ησλ δαπαλψλ θαη ησλ εζφδσλ ησλ επηρεηξήζεσλ. Σν πξψην ίζσο βήκα πνπ αθνινπζνχλ νη ειεγθηέο είλαη ν έιεγρνο ησλ εζφδσλ θαη εμφδσλ πνπ πξαγκαηνπνηεί ε επηρείξεζε απφ ηελ άζθεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο. ηνηρείν πνιχ βαζηθφ γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηεο κε φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξεο απψιεηεο. Δμεηάδεη ηηο εθξνέο ηεο, ηα πνζά θαη ηηο αηηίεο πνπ έγηλαλ φπσο θαη ηηο εηζξνέο πνπ ζεκεηψζεθαλ. Δίλαη απαξαίηεηε λα γίλεη δηάθξηζε ησλ εζφδσλ φηαλ απηά 34

πξνέξρνληαη απφ δηαθνξεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο γηα λα έρνπλ κηα θαιχηεξε εηθφλα ησλ φζσλ δαπαλήζεθαλ ζε ζρέζε κε ηα πνζά ησλ εζφδσλ πνπ εηζπξάρζεθαλ ζε θαζεκία μερσξηζηά. Αλάιπζε ησλ θεξδψλ θαη ησλ ηξφπσλ δηάζεζεο ηνπο. Οη αλαιπηέο ζην ηειεπηαίν ζηάδην ηεο αλάιπζεο ηνπο ειέγρνπλ ηελ δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ρξήζεο απφ ην ζχλνιν ησλ αθαζάξηζησλ πνπ πξαγκαηνπνίεζε κέζα ζην εκεξνινγηαθφ έηνο (1/1 έσο 31/12) θαη ηνλ ηξφπν δηαλνκήο ηνπο ζηνπο κεηφρνπο μερσξηζηά αλάινγα πάληα κε ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπο ζε απηήλ. Αθφκε, ην πνζνζηφ πνπ νξίδεηαη απφ ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία θαη ζπγθαηαιέγεηαη ζην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ θαη ζε άιινπο επηκέξνπο ινγαξηαζκνχο ηεο εηαηξείαο. 1.4 Υπήζηερ ηυν Οικονομικών Καηαζηάζευν Οη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο έρνπλ ηεξάζηηα απήρεζε ζε πνιιέο νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ ηφζν κέζα απφ ηελ ίδηα ηελ κνλάδα φζν θαη απφ άηνκα εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο. Παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ αθνχ ε αλάιπζε ηνπο απεηθνλίδεη ηελ πξαγκαηηθή εηθφλα ηεο επηρείξεζεο. Με ηελ αλάιπζε ησλ θαηαζηάζεσλ ιακβάλνληαη απνθάζεηο δηνηθεηηθνχ ραξαθηήξα πνπ αθνξνχλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο κνλάδαο 25. Όπσο γίλεηαη θαηαλνεηφ, νη ρξήζηεο ησλ θαηαζηάζεσλ ζα πξέπεη λα έρνπλ ηνπιάρηζηνλ βαζηθέο γλψζεηο ινγηζηηθήο ψζηε λα αληηιακβάλνληαη ην πεξηερφκελν ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη λα θαηαλννχλ ηηο ζεκεηψζεηο ή γλψκε ησλ νξθσηψλ ειεγθηψλ πνπ αθνινπζνχλ θάησ απφ ηνλ Ηζνινγηζκφ κεηά ηνλ απαξαίηεην έιεγρν πνπ γίλεηαη (αλαθηήζεθε). 18 25 Μπαιηζήο, Κ., (2003), Αλάιπζε Υξεκαηννηθνλνκηθψλ Καηαζηάζεσλ, Καβάια, ζει.19. 35

Μία πξψηε νκάδα πνπ αζρνιείηαη θαη κειεηά αλαιπηηθά ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο είλαη ε διοίκηζη ηης επιτείρηζης, νη μέηοτοι πνπ ηελ απαξηίδνπλ θαη δηάθνξνη επενδσηές. Ζ ζσζηή αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ ζα βνεζήζεη πνιχ ηα δηνηθεηηθά ζηειέρε λα θαηαλνήζνπλ ζε πηα θαηάζηαζε βξίζθεηαη ε κνλάδα, πνηα είλαη ηα ζεκεία ηεο πνπ απαηηνχλ πξνζνρή θαη εληζρχζεηο 26. Κάηη ηέηνην ζα ηνπο σζήζεη ζηελ ιήςε απαξαίηεησλ απνθάζεσλ, πνπ ζα βνεζήζεη ηελ επηρείξεζε λα αλαθάκςεη θαη λα ηελ νδεγήζεη πην θνληά ζηνλ ζηφρν ηεο. Καζνξίδεη ηηο επφκελεο επηρεηξεκαηηθέο επελδχζεηο πνπ ζθνπεχνπλ λα θάλνπλ νη κέηνρνη, πψο λα θηλεζνχλ ζηελ αγνξά θαη ηη δπλαηφηεηεο έρνπλ. Αληίζηνηρα, θαζνξίδεη θαη ηηο θηλήζεηο ησλ επελδπηψλ. Μειεηνχλ πξνζεθηηθά ηελ νηθνλνκηθή ζέζε κηαο κνλάδαο γηα ηνλ αλ αμίδεη κηα επηρεηξεκαηηθή ζπλεξγαζία καδί ηεο ή φρη. Όπσο είλαη θπζηθφ ηα απνηειέζκαηα ηεο αλάιπζεο ησλ θαηαζηάζεσλ δείρλνπλ πσο κεηαβάιινληαη ηα θαζαξά ηεο θέξδε απφ ρξήζε ζε ρξήζε, πνηα είλαη ε θαζαξή ζέζε ηεο κνλάδαο θαη πσο γίλνληαη ηα κεξίζκαηα ζηνπο κεηφρνπο ή εηαίξνπο 27. Υξήζηεο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ είλαη ηα πιζηωηικά ιδρύμαηα θαη ζηειέρε ηξαπεδψλ γηα ηελ ρνξήγεζε θάπνηνπ δαλείνπ, θαζψο ειέγρνπλ αλ ν νηθνλνκηθφο νξγαληζκφο είλαη ζε ζέζε λα αληαπεμέιζεη ζηελ απνπιεξσκή ηνπ χςνπο ηνπ δαλείνπ πνπ ζα ηνπ ρνξεγεζεί. Γεληθφηεξα, νη δαλεηζηέο θνηηνχλ ηελ εμνθιεηηθή δπλαηφηεηα ηεο κνλάδαο ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. 19 26. http://www.iraj.gr/iraj/financial_statements_analysis_on_iraj.pdf, 27 Garrison, N., (2005), Γηνηθεηηθή Λνγηζηηθή, Δθδφζεηο Κιεηδάξηζκνο, Αζήλα, ζει.799. 36