www Entrepreneurs πλέον του διαδικτύου, οι Κώστας Βογιατζής yatzer.com και (απέναντι σελίδα) Νίκος Κακαβούλης dailysecret.com. Κάνε την κρίση ευκαιρία! Νέοι, δυναμικοί Έλληνες, που μέσα στην κρίση ανέπτυξαν μια ιδέα και την είδαν να πετυχαίνει και να περνάει τα σύνορα!, δίνουν συμβουλές, κίνητρο και έμπνευση για να ξεκινήσετε τη δική σας δουλειά. Από τον Μιχάλη Σκαραμαγκά Takis Spyropoulos 62 μαρτιοσ 2012 μαρτιοσ 2012 63 Peter Ash Lee startup: Νεοφυής εταιρεία, που ξεκινά με ίδια κεφάλαια και συνήθως με ένα έως τρία άτομα. Σε πρώτη φάση, ο εργατοχρόνος είναι μόνο αυτός που διαθέτουν οι ιδρυτές και ιδιοκτήτες της. Αποτέλεσμα της εργασίας τους είναι ενίοτε ένα core product που επιτρέπει στην εταιρεία να κάνει τα πρώτα της πετυχημένα βήματα μέσα από αυτή τη διαδικασία.
ΣΣτην αρχή, για μένα, το «Yatzer.com» ήταν side project. Το όραμά μου όμως ήταν τεράστιο: Ήθελα να φτιάξω το καλύτερο design site στον κόσμο! Το διαδίκτυο έχει άπλετο χώρο για όλο τον κόσμο και από τη στιγμή που είναι από τη φύση του κάτι παγκοσμιοποιημένο και διεθνές, χρησιμοποίησέ το ως τέτοιο. Τα τελευταία δύο χρόνια ζω από το «Yatzer.com» κανονικά, χωρίς να χρειάζεται να κάνω κάτι άλλο. Μην περιορίζεις τους στόχους σου. Βάλε ψηλά τον πήχη και πίστευε ότι θα τον περάσεις. Με ένα όραμα τρελό Ο ιδρυτής και CEO του «yatzer.com», Κωστας Βογιατζής, εξηγεί πώς, με όραμα να φτιάξει το καλύτερο design site στον κόσμο, πήρε το παιχνίδι στα χέρια του. είναι συγκεκριμένο ως προς το ότι το περιεχόμενο είναι ελεύθερο για διακίνηση και οφείλεις απλώς να αναφέρεις την πηγή σου, όμως το να δίνεις πάντοτε credit ή και το να ζητάς άδεια πριν αναδημοσιεύσεις κάτι (ακόμη κι αν δεν είναι απαραίτητο), αποδεικνύεται θετικό μακροπρόθεσμα. Το ίδιο και το να στείλεις μετά μια ευχαριστήρια επιστολή. Δίνε πάντοτε credit και παίρνε άδεια για να αναδημοσιεύσεις κάτι ακόμη κι όταν πρόκειται για free content. Αυτό δημιουργεί καλό προηγούμενο και φίλους. > Το «Yatzer.com» (ένα από τα 5 καλύτερα design sites σύμφωνα με το ιταλικό περιοδικό Ιnterni) πρωτοεμφανίστηκε τον Ιανουάριο του 2007 και μέσα σε τρισήμισι χρόνια έφτασε να κλείνει, το 2011, με απολογισμό 2.500.000 unique visitors. > Το Architectural Digest συμπεριέλαβε πέρυσι τον Κώστα Βογιατζή στους εκατό πιο επιδραστικούς ανθρώπους στο χώρο του design. παρτιζόταν από δύο μόλις άτομα ή ότι δεν είχαμε γραφεία. Τους ενδιέφερε και τους ενδιαφέρει πάντα το ταλέντο. Στις ΗΠΑ, πάνω απ όλα μετράει το ταλέντο. Αν το διακρίνουν και σε σένα, ετοιμάσου για το δικό σου «american dream». Η εφαρμογή μας εξαγοράστηκε από την Google. Εταιρείες κολοσσοί αγοράζουν συνήθως τεχνολογία: Μπορεί να κρατήσουν τις πατέντες αυτές στα συρτάρια τους για χρόνια, είτε για να τις βγάλουν την κατάλληλη στιγμή είτε για να τις ενσωματώσουν σε κάποιες άλλες εφαρμογές τους. Μπορεί όμως εξίσου συνηθισμένο ο στόχος τους να μην είναι τόσο το να εξαγοράσουν μια εφαρμογή όσο η συνεργασία με τους ταλαντούχους ανθρώπους που την έχουν κατασκευάσει. Μια μεγάλη εταιρεία μπορεί να διαλέξει είτε την εφαρμογή σου είτε (μέσω αυτής) εσένα. Και στις δύο περιπτώσεις θα βγεις κερδισμένος. Πάνος Πετρόπουλος Τεχνολογικά, καινούργιες ιδέες δεν βλέπεις κάθε μέρα. Όποιος όμως έχει μυαλό που κόβει θα πρέπει να αναζητήσει γύρω μας, στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, να δώσει λύση έστω σε ένα. Όταν βρεθεί η πραγματικά καινοτόμος ιδέα, πάντα ανταμείβεται. Εστίασε σε καθημερινά προβλήματα και δώσε λύση έστω και σε ένα. Μαζί του, θα λύσεις κι εσύ το δικό σου! Αν κάτι πρόκειται να μην προχωρήσει, θα σου το δείξει μόνο του. Αν θες να πετύχει, προετοιμάσου να ξοδέψεις πολύ χρόνο σε αυτό. Και ποτέ μην υποτιμάς κάτι που σκέφτηκες, προεξοφλώντας ότι «αυτό δεν θα πιάσει». Μια επιτυχία 'ή αποτυχία αποδεικνύονται στην πράξη. Και μόνο εκεί. Για να δώσεις ψυχή σε ένα προϊόν που η φύση του είναι διαδικτυακή, δήλωσε την παρουσία σου, με προσωπική συμμετοχή στο project. Ο κόσμος εκτιμά ότι είσαι φυσικό πρόσωπο που απαντά, στέλνει email, αναρτά στο twitter και δεν είσαι ρομπότ. Στο διαδίκτυο πρέπει να αποδεικνύεις κάθε μέρα ότι έχεις σάρκα και οστά. Οι ιδέες δεν ανήκουν σε κανέναν, είναι εκεί έξω. Ανήκουν σε όλο τον κόσμο όποιος προλάβει, που λένε. Και μπορεί το netiquette να Έξω εκτιμούν το ταλέντο... O Πάνος Πετρόπουλος, συνιδρυτής της εταιρείας λογισμικού «BlindType», που στα τέλη του 2010 εξαγοράστηκε από την Google, δείχνει το δρόμο για να ακολουθήσεις με όχημα την τεχνολογία το δικό σου «american dream». δδουλεύαμε την ιδέα του «BlindType» με τον ξάδελφό μου, τον Κωνσταντίνο Ελευθερίου, περίπου ένα χρόνο. Η σύσταση της εταιρείας μας έγινε από μένα. Στις ΗΠΑ μπορείς να φτιάξεις μια εταιρεία από τον υπολογιστή σου. Συμπληρώνεις όλα τα στοιχεία μέσα σε 20 λεπτά, πληρώνεις τα πάντα online μέσω πιστωτικής κάρτας και μέσα σε ελάχιστες μέρες η εταιρεία σου υφίσταται, με νομική υπόσταση. Στις ΗΠΑ μπορείς να φτιάξεις μια εταιρεία από τον υπολογιστή σου. Περίπου σε dt. Μη σπαταλάς εδώ χρόνο και νεύρα. Η επιτομή του «αμερικανικού ονείρου» είναι να φτιάξεις με ελάχιστα χρήματα μια εταιρεία σε ένα γκαράζ και να καταλήξεις πλούσιος. Στο εξωτερικό, αυτό είναι εφικτό. Όταν βρεθήκαμε στο Σαν Φρανσίσκο, στην κοιτίδα του ψηφιακού κόσμου, δεν τους ενδιέφερε καθόλου ότι η εταιρεία μας α- Κωνσταντίνος > Η εταιρεία Ελευθερίου λογισμικού «Βlind Type» ιδρύθηκε το 2010 από τους Πάνο Πετρόπουλο και Κωνσταντίνο Ελευθερίου. Η ομώνυμη καινοτόμος εφαρμογή της για το πληκτρολόγιο των touch screen κινητών έγινε λόγος η εταιρεία να εξαγοραστεί (την 1/10/2010) από την Google άπιαστο όνειρο για όσους ασχολούνται με την τεχνολογία. 64 μαρτιοσ 2012 μαρτιοσ 2012 65
Η φιλοσοφία της μη σπατάλης CEO και ιδρυτής του πολυεθνικού ελληνικού startup «Daily Secret», ο Nίκος Κακαβούλης αναδεικνύει την αξία των ultra-light startups. τ Το «Athens Daily Secret» ξεκίνησε με κεφάλαιο 500 ευρώ ως μια ultra-light startup. Αυτό το concept αφορά μια oλόκληρη κατηγορία νέων digital εταιρειών, που αντιμετωπίζεται σχεδόν σαν θρησκεία στο εξωτερικό. Υπάρχουν εταιρείες που ευαγγελίζονται ότι οι πολλοί πόροι είναι κάτι κακό, ότι δημιουργούν ηθικό πρόβλημα και καταλήγουν σταδιακά να «φάνε» την εταιρεία την ίδια. Έτσι, αν και ήδη διάσημες ή σε πολύ προχωρημένα στάδια ανάπτυξης, οι εταιρείες αυτές ακόμη λειτουργούν ως ultra-light! Μπορείς να ξεκινήσεις κάτι με σχεδόν μηδενικό κεφάλαιο αλλά με πολλή εφευρετικότητα, οικονομία και θετική ενέργεια. Αυτή είναι εξάλλου και η βασική αρχή του web. Το «Daily Secret» ξεκίνησε το 2010, μέσα στην κρίση. Τα πράγματα άλλαζαν και στο μέλλον δεν θα ήταν όπως παλιά. Πάει η σαμπανιζέ χαρά, καλημέρα σοβαρότητα. Το αρνητικό κλίμα που συναντούσα στις παρέες, στις εξόδους μου και στα media προϊόντα που κατανάλωνα ακόμη και σε εκείνα που από τη φύση τους δεν θα έπρεπε να είναι μίζερα με έκαναν να σκεφτώ να κάνω κάτι. Όχι επιχειρηματικά, αλλά ως project θετικής ενέργειας! Για να θυμίσω στους γύρω μου τι είναι αυτό που αγαπάμε στην Αθήνα. Ξεκίνησα με τον τηλεφωνικό μου κατάλογο, φίλοι και γνωστοί μόνο Τα χρήματα δεν είναι κίνητρο. Κανείς δεν έβγαλε ποτέ χρήματα κυνηγώντας τα. Το κίνητρο είναι να αφήσεις το σημάδι σου, να κάνεις τη διαφορά. Βρες έναν μέντορα. Μην ντραπείς να επικοινωνήσεις με έναν άγνωστο. Ξεπέρνα τις αναστολές σου και στείλε ένα email, θα εντυπωσιαστείς από την ανταπόκριση. Στην Ελλάδα δεν είναι κάτι συνηθισμένο και είναι κρίμα ότι δεν αποτελεί μέρος της κουλτούρας μας: μόνο να επωφεληθείς έχεις από κάποιον που έχει βαδίσει στο μονοπάτι που θέλεις να ακολουθήσεις κι εσύ. Η ύπαρξη ενός μέντορα μπορεί να βοηθήσει κάποιον να εξελίξει την καριέρα του. Τα λάθη δεν χρειάζεται να γίνουν δύο φορές, τα έκανε ο άλλος για σένα. Όταν ήμασταν στις σπηλιές, ήμασταν όλοι επιχειρηματίες. Η Ελλάδα ξέχασε ότι ήταν μια επιχειρηματική χώρα και η επιχειρηματικότητα έγινε κακή λέξη. Τα καλά νέα: Η κρίση είναι ευλογία για κάποιον που ξεκινά ή για ανθρώπους που θέλουν να δημιουργήσουν. Κι αυτό διότι περιορίζει πολύ τις δυνατότητες τρίτων, που κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι στο παιχνίδι. Ξεσκαρτάρει. Και επιπλέον, σε αναγκάζει να κάνεις τα πράγματα με τον καλύτερο τρόπο. Εκμεταλλεύσου την. Δεν χρειάζεσαι ατελείωτα resources. Όταν υπάρχει υπερπληθώρα χρηματων, μπαίνεις σε πειρασμό να τα χρησιμοποιήσεις. Η κρίση λύνει αυτό το «πρόβλημα» αυτόματα. > Το πολυεθνικό ελληνικό startup «Daily Secret» ξεκίνησε το 2010 ως «Athens Daily Secret». «Τρέχει» πλέον σε εννέα χώρες και δεκατρείς εκδόσεις (www.dailysecret.com). Peter Ash Lee Έμφαση στην ομάδα Ο ιθύνων νους της digital startup «Gipht.me Inc», Γιώργος Σπανουδάκης, εξηγεί τι είναι αυτό που κυρίως μετράει για να στήσεις μια καλή εταιρεία και να φτάσεις ως τη Silicon Valley. γγια μια καλή εταιρεία, χρειάζεσαι μια καλή ιδέα, μια καλή ομάδα και χρήματα. Στη Silicon Valley λένε ότι και τα τρία έχουν την ίδια βαρύτητα. Στην «Gipht.me» το πιστεύουμε, αλλά δίνουμε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην ομάδα. Περισσότερο από την καλή ιδέα και τα λεφτά, μετράει η καλή ομάδα. Στη δική μας start up ήμασταν άλλοι από το χώρο του gaming και άλλοι από το χώρο της διαφήμισης, οπότε τα skills της αρχικής ομάδας (μέσα σε επτά μήνες έχουμε φτάσει να είμαστε 15 άτομα) ήταν αλληλοσυμπληρούμενα. Ιδέες υπήρχαν πολλές, το «Gipht.me» ήταν μια από τις τέσσερις-πέντε που θεωρούσαμε καλύτερες και το προκρίναμε. Εντάξαμε μάλιστα σε αυτό και καλά στοιχεία από τις άλλες τέσσερις ιδέες που δεν προωθήθηκαν. Μια καλή ιδέα δεν σημαίνει αυτόματα και καλό προϊόν. Η διαδικασία είναι: δημιουργία, development, επικοινωνία του προϊόντος. Δεν αρκεί να έχεις μια καλή ιδέα αν δεν της δώσεις σάρκα και οστά με τον σωστό τρόπο. Το «Gipht.me» φέρνει τα virtual goods στα κινητά. Ξεκινήσαμε χωρίς, φυσικά, να έχουμε όλα τα χρήματα που χρειαζόμασταν. Στην αρχή ψάξαμε να βρούμε επενδυτές από την Ελλάδα, αλλά είτε δεν καταλάβαιναν το project είτε το φοβήθηκαν. Βρήκαμε τα χρήματα από την Αμερική. Μην καταθέτεις τα όπλα. Αν δεν υπάρχει στην Ελλάδα κάποιος να χρηματοδοτήσει την ιδέα σου, ψάξ τον στο εξωτερικό. Το όνειρό μας ήταν να γίνουμε μια παγκόσμια εταιρεία με έδρα την Ελλάδα και σημείο αναφοράς τη Silicon Valley. Έτσι, σήμερα η παραγωγή μας είναι στην Ελλάδα, ενώ το business κομμάτι το marketing και το customer support, στην Αμερική. Ο λόγος για το παραπάνω είναι ότι στην Ελλάδα μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε ανθρώπους με ταλέντο και με μισθούς πολύ ανταγωνιστικούς σε σχέση με το εξωτερικό. Αναζήτησε εδώ τους συνεργάτες σου. Υπάρχουν πολύ ικανοί και καταρτισμένοι νέοι Έλληνες. Δεν γίνεται να πετύχεις αν ασχολείσαι με κάτι λίγες ώρες. Αν θέλεις στέρεη όχι παροδική επιτυχία και προοπτικές, θα πρέπει να το πιστέψεις, να το ψάξεις, να το εξελίξεις, να το επικοινωνήσεις στον κόσμο Πάρε το ρίσκο σου και προχώρα. Αν θέλεις να κάνεις κάτι μεγάλο, αφοσιωσου πληρωσ. Αλλιώς, η επιτυχία σου θα είναι τυχαία και πρόσκαιρη. > Η «Gipht.me Inc» (Gift+phone=Gipht) ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2010, με κύριο προϊόν της μια ελληνική εφαρμογή για smart phones. Λανσάρεται επισήμως τον Μάρτιο, έχοντας πείσει τους επενδυτές στη Silicon Valley να τη χρηματοδοτήσουν με 350.000 ευρώ. Η δύναμη των social media Ο ιδρυτής και CEO της «Niobium Labs», Γιάννης Δοξαράς, δείχνει το δρόμο προς την επιτυχία στο πεδίο του online marketing. Ξεκινήσαμε το 2010 με mobile εφαρμογές. Τότε δεν ήταν ακόμη mainstream κι αυτό μας έδωσε το κίνητρο να στραφούμε στο εξωτερικό, αναζητώντας πελάτες σε Αμερική και Ευρώπη. Και τους βρήκαμε. Κυρίως μεγάλα brands, που σήμερα συγκαταλέγονται στο Fortune 500. Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας μας είναι ότι έχουμε πολύ δυνατό marketing portfolio. Τα επιχειρηματικά «οικοσυστήματα», όπως στη Silicon Valley, αναζητούν σταθερά ταλαντούχους ανθρώπους και νέες εφαρμογές. Μάθε για το «lean startup»: ξεκίνα με ένα πάρα πολύ απλό project λίγων ημερών, πάρε feedback από τους ενδιαφερόμενους και συνέχισε ανατροφοδοτώντας με features το προϊόν σου, χωρίς ουσιαστικά να βάλεις παρά ελάχιστα χρήματα. Το προϊόν σου δεν χρειάζεται να κάνει τα πάντα. Αρκεί να κάνει ένα πράγμα πάρα πολύ καλά να έχει ένα βασικό feature που να αποδεικνύει αυτό που θες να κάνεις. Ξεκίνα με ένα πράγμα τη φορά. Σιγά σιγά θα έρθουν και τα υπόλοιπα. Οποιοδήποτε business plan σήμερα δεν μπoρεί παρά να στοχεύει στο global market. Αυτό ανοίγει εντελώς νέους ορίζοντες στη διάθεση, αλλά και την προώθηση ενός προϊόντος. Τα social media αποτελούν ιδανικό μέσο και πεδίο διαφήμισης για το προϊόν σου, με εξαιρετικά μεγάλη έκταση και στόχευση. Η καλή όψη της παγκοσμιοποίησης είναι ότι ο κόσμος μας είναι ένα μεγάλο χωριό εκμεταλλεύσου το. Το 2009, παραιτήθηκα από μια δουλειά που μου εξασφάλιζε πολλά χρήματα. Βαριόμουν γιατί είχα δει όλο αυτό το ελληνικό πανηγύρι με τις υπερτιμολογήσεις, το ΕΣΠΑ και τις χαμένες ευκαιρίες. Από τότε έχει δημιουργηθεί μια ανάγκη για νέο επιχειρείν. Και η ανάγκη είναι που κάνει τα πράγματα να προχωρούν μπροστά. Το ότι η ελληνική αγορά δεν υφίσταται πια είναι ενθαρρυντικό! Έχουμε ξαναμπεί στο χάρτη πιστεύουν ότι είμαστε πολύ φθηνοί, με αποτέλεσμα ένας επενδυτής που πηγαίνει, ας πούμε, στο Τελ Αβίβ να σταματά στην Αθήνα για να δει δύο ελληνικές startup εταιρείες. Η κρίση μπορεί να αποδειχθεί ευκαιρία για όποιον δεν το βάλει κάτω. > Η «Niobium Labs» ιδρύθηκε το 2010. Δραστηριοποιείται κυρίως στο εξωτερικό και στο mobile marketing. Αυτή την εποχή βρίσκεται σε stealth mode, με τους μεγάλους μη ανακοινώσιμους ακόμη πελάτες της να συγκαταλέγονται στις εταιρείες του Fortune 500. 66 μαρτιοσ 2012 μαρτιοσ 2012 67
μ Μια πετυχημένη επιχείρηση δεν έχει να κάνει τόσο με την ιδέα πίσω απ αυτήν, όσο με την επικοινωνία και την υλοποίησή της. Όταν ξεκινήσαμε, έπρεπε να ξοδέψεις ώρες για να διαλέξεις από τόσα πολλά προϊόντα, φίνα, ιδιαίτερα και με έντονα τοπικό χαρακτήρα. Εμείς ενοποιήσαμε και όχι μόνo με το repackaging όλη την επικοινωνιακή προσπάθεια αυτών των μικρών παραγωγών κάτω από το brand μας. Ουσιαστικά κάναμε έναν επικοινωνιακό συνεταιρισμό. Σημασία δεν έχει μόνο το προϊόν, αλλά και το marketing που το συνοδεύει. Όποιος νομίζει ότι τραβάς μέσα από το καπέλο και βγαίνει η μεγάλη ιδέα κάνει λάθος. Αν δεν τρέξεις, αν δεν ξενυχτήσεις, αν δεν το ψάξεις μόνος σου, δεν κάνεις τίποτα. Και δεν χρειάζεται να έχεις καμία εμπειρία γι αυτό! Εμείς πηγαίναμε μαθαίνοντας. Το γήπεδο είναι για όλους το ίδιο. Δεν ωφελεί να γκρινιάζεις ή κάτσε να παίξεις ή φύγε. Το «όνειρο» θέλει κυνήγι. Αν δεν δοκιμάσεις να το υλοποιήσεις, δεν θα μάθεις ποτέ αν άξιζε 'ή όχι. Παρουσίασε σωστά την ιδέα ή το προϊόν σου. Έτσι έχεις περισσότερες πιθανότητες να πείσεις κάποιους ανθρώπους να σε χρηματοδοτήσουν. Όσο καλά κι αν ξέρεις να περιγρά- Θωμάς και Γιώργος Δούζης Το «όνειρο» θέλει κυνήγι Ιδρυτές και ιδιοκτήτες του παντοπωλείου ελληνικών παραδοσιακών προϊόντων «Έργον», οι αδελφοί Θωμάς και Γιώργος Δούζης εξηγούν πώς ένα business plan μπορεί να περάσει αποτελεσματικά από τη θεωρία στην πράξη. φεις, να εξηγείς, να επιχειρηματολογείς, μόνο αν το δει γραμμένο σε χαρτί και αποτυπωμένο σωστά, μπορεί να το αξιολογήσει κάποιος. περισσότερο και από μια καλή ιδέα, μετράει η σωστή της παρουσίαση. Αλλιώς ισωσ μείνει για πάντα ιδέα. Αναζήτησε ανθρώπους που να πιστεύουν σε ό,τι κάνεις. Μπορεί να ακούγεται ως λάθος στο χώρο, εμείς όμως δεν έχουμε προσλάβει ποτέ άνθρωπο από αγγελία. Όσοι εργάζονται μαζί μας είναι φίλοι, από το στρατό, την ιστιοπλοΐα, συμμαθητές ή συγγενείς. Θα μεγαλώσουμε και θα μεγαλώσουν μαζί μας. Συνεργάσου με αυτούς που ξέρεις και σε ξέρουν. Στην Ελλάδα «οικογένειά» σου είναι οι συγγενείς και οι φίλοι σου. Δούλεψε σαν να ήσουν σπίτι σου, όπως εσύ θέλεις, και βάλε τη δική σου προσωπικότητα στη δουλειά. Εμείς στα παντοπωλεία και στα μεζεδοπωλεία μας δεν παίζουμε ελληνική μουσική, αλλά indie rock! Όχι για λόγους trend, αλλά επειδή αυτή τη μουσική θα ακούγαμε και στο σπίτι μας. Δεν θα μπορούσαμε να δουλέψουμε διαφορετικά. Σε ό,τι ξεκινήσεις, να είσαι ο εαυτός σου. Και θα αποδώσεις περισσότερο και θα κάνεις τη διαφορά. > Το πρώτο κατάστημα «Έργον-Ελληνικό Παντοπωλείο» δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2011 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή & Γρηγορίου Παλαμά). Σήμερα διαθέτει τα προϊόντα του σε 300 σημεία πώλησης στην Ελλάδα και σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Αγγλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Γερμανία κ.α.). Σε λίγες μέρες εγκαινιάζει και το πρώτο franchise κατάστημά του στο Νότινγκ Χιλ. Ιωσηφίνα Σβανιά τ Το κεντρικό, πρώτο, κατάστημα του παντοπωλείου «Έργον», που εγκαινιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2011, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Πίστευε και ερεύνα! Oι «Designers United» ( Κολλιαδήμας και Παπάζογλου) υποστηρίζουν ότι εξίσου με μια καλή ιδέα μετράει και η προεργασία της. Το να ξεκινάς με βασικό κίνητρο να βγάλεις χρήματα δεν είναι υγιές. Το να κυνηγάς απλώς και μόνο τα χρήματα μπορεί να σε οδηγήσει, ας πούμε, και να κλέψεις είναι σωστό αυτό; Το μόνο πράγμα που θα πρέπει πάντα να σε απασχολεί είναι το πώς θα αναπτύξεις αυτό που αγαπάς μέσα από τη δουλειά σου. Κάνε δουλειά σου αυτό που αγαπάς. Αυτή είναι η αφετηρία κάθε πιθανής μελλοντικής επιτυχίας. Ξεκινήσαμε με πολύ μικρό μπάτζετ στόχος μας αρχικά ήταν να είμαστε απλώς βιώσιμοι. Θεωρούσαμε ότι κάθε αρχή είναι δύσκολη. Και ότι αν δεν κάνεις βασικούς συμβιβασμούς σε αυτό που θέλεις να δημιουργήσεις, είσαι σε καλό δρόμο. Το αποτέλεσμα της επιμονής είναι η αναγνώριση. Κάθε αρχή είναι δύσκολη. να Επίμενεισ σε αυτό που ξεκίνησες, δίχως συμβιβασμούς, και η αναγνώριση θα έρθει. Έρευνα, συγκριτικές μελέτες και μεθοδολογία μπορούν να σε οδηγήσουν σε συμπεράσματα. Το πιο ασφαλές από όλα τους είναι αυτό που συνήθως αποκαλούμε «καλή ιδέα». Το κυνήγι της καλής ιδέας, βέβαια, μπορεί να οδηγήσει και σε ένα λανθασμένο αποτέλεσμα ή σε μια ιδέα που δεν είναι καλή. Από την άλλη όμως, όποιος κυνηγά διαρκώς, δεν μπορεί, κάποια στιγμή θα πιάσει κάτι Κάθε καλή ιδέα προϋποθέτει προεργασία. Έτσι μειώνεις θεαματικά τις πιθανότητες της κακής ιδέας. Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι κάτι καινούργιο. Πρακτικά υπάρχει σε όλα τα επίπεδα, εδώ και χρόνια. Αυτό όμως μάλλον θα πρέπει να μας πεισμώνει! Η αισιοδοξία, η επιμονή και η στήριξη της ομάδας είναι απαραίτητες συνιστώσες για να ακολουθήσεις το μονοπάτι που έχεις διαλέξει και να σε επηρεάσουν θετικά στο να εξελίξεις κάτι. Για να αντεπεξέλθεις στις καθημερινές δυσκολίες, πρέπει να εκμεταλλευτείς όλα τα εφόδια και το θετικό σου «κεφάλαιο»: από τις γνώσεις και τις σπουδές σου, μέχρι την καθημερινή σου στάση για παράδειγμα, το πώς αντιμετωπίζεις τους συνεργάτες σου. Παπάζογλου Κολλιαδήμας Η κρίση δεν πρέπει να σε αποθαρρύνει, αλλά να σε πεισμώσει. Σε ό,τι ξεκινήσεις, επένδυσε όλα τα εφόδια και το θετικό σου «κεφάλαιο». Αν θέλεις να ξεκινήσεις κάτι τώρα, καν το στο εξωτερικό οι παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα δεν ευνοούν, μάλλον θα χάσεις άσκοπα ενέργεια και χρόνο. Όποιος ψάχνει role models ας παραδειγματιστεί όχι απαραίτητα από εμάς, αλλά από άλλους Έλληνες που, κινούμενοι σε οποιονδήποτε χώρο, ουσιαστικά εξάγουν το προϊόν τους. Το να εξάγεις σήμερα οτιδήποτε αγαθά, Πολιτισμό, Παιδεία είναι αρχή επιτυχίας. Ψάχνεις πρότυπα; Αναζήτησέ τα σε όσους εξάγουν το «προϊόν» τους. > Η εταιρεία «Designers United» ιδρύθηκε το 2005 στη Θεσσαλονίκη. Με αυτή την επωνυμία έχει υπογράψει μεταξύ πολλών άλλων το λογότυπο για το Final Four στο Ευρωμπάσκετ το 2010, την ταυτότητα για τον αυτοκινητιστικό στόλο με στόχο την προώθηση του Volvo Ocean Race 2011-12 και την πρόσφατη αφίσα του European Design Awards 2012. 68 μαρτιοσ 2012 μαρτιοσ 2012 69
εεπιχειρηματικά, από την πρώτη στιγμή στραφήκαμε στο εξωτερικό, όπου οι αγορές είναι τεράστιες. Το να στοχεύεις, εκεί, σε ένα εξειδικευμένο κομμάτι της αγοράς, ίσως φαντάζει μικρό σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά μπορεί να είναι τεράστιο για τα δεδομένα της επιχείρησής σου. Σήμερα μόλις το 1% της παραγωγής μας διατίθεται στην Ελλάδα κάτι που σκοπεύουμε να αλλάξουμε προς το καλύτερο. the status startups Μη σκεφτείς ποτέ πως αυτό που θα κάνεις θα αφορά αποκλειστικά τη χώρα μας. Προσπάθησε να ξεκινήσεις με συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού. Εσωτερική έρευνα και ανάπτυξη, παρακολούθηση της κατεύθυνσης που παίρνει η αγορά παγκοσμίως αυτά είναι τα κλειδιά. Η «Unismack» λειτούργησε πρώτη φορά εμπορικά το 2008. Προηγουμένως μάς χρειάστηκαν σχεδόν δύο χρόνια προετοιμασίας από το να υπαχθούμε σε επενδυτικό, αναπτυξιακό νόμο, μέχρι το να αποκτήσουμε την τεχνογνωσία στην οποία επενδύσαμε και πάνω στην οποία αναπτύξαμε το project μας: κράκερ χωρίς γλουτένη, σνακ από άλευρα οσπρίων κ.ά., που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Προσπάθησε να ξεκινήσεις με γκολ από τα αποδυτήρια. Χρειάστηκαν τρία-τέσσερα χρόνια δουλειάς και επιμονής, με αδιάκοπη παρουσία σε εκθέσεις στο εξωτερικό, όπου χτίσαμε τις σχέσεις μας με πελάτες. Με τη συνεχή επαφή αντιλαμβάνονται ότι είσαι σοβαρός και ότι η εταιρεία σου παράγει διαρκώς κάτι καινοτόμο και ιδιαίτερα ποιοτικό. Όλο αυτό, κάποια στιγμή μόλις ωριμάσουν οι σχέσεις θα αποδώσει καρπούς. Οι αγορές του εξωτερικού θέλουν χρόνο και επιμονή για να χτιστούν. Θέσε το στόχο σου και ανάλυσε τη στρατηγική με την οποία θα τον επιτύχεις: θα χρειαστούν συγκεκριμένες ενέργειες. Εξωστρέφεια & εξειδικευση Iδρυτές της εταιρείας τροφίμων χωρίς γλουτένη, «Unismack», οι και Αλέξανδρος Στρατάκης αναλυουν την αξια των δυο «εξ». Αλέξανδρος Στρατάκης Στρατάκης Ποτέ δεν μπορείς, δυστυχώς, να ελέγξεις το 100% των ενεργειών που πρέπει να γίνουν θα είσαι τυχερός αν ελέγχεις ένα 60%, γιατί το επιχειρηματικό περιβάλλον αλλάζει συνεχώς. Το σημαντικό είναι να μην υποχωρήσεις ποτέ στα στάνταρ σου και χάσεις το στόχο εντελώς. Θέσε στόχους και ακολούθησέ τους. Και ποτέ μην υποχωρείς σε ζητήματα ποιότητας, γιατί θα τους χάσεις. Εκτός από την οικονομική αξία μιας εταιρείας, υ- πάρχει και μια άλλη, προσωπική αξία, που αφορά το κατά πόσον έχει νόημα αυτό που κάνεις: το να δημιουργείς κάτι από το μηδέν, να γνωρίζει αποδοχή και να έχει θετική επιρροή στους ανθρώπους γύρω σου, ικανοποιώντας παράλληλα τον τελικό του σκοπό. Έτσι, η πιο σημαντική στιγμή για μας, δεν ήταν μόνο όταν καταφέραμε να δούμε τα προϊόντα μας να αυξάνουν τις πωλήσεις τους σε αλυσίδες-leader του ε- ξωτερικού, τις οποίες παλαιότερα θεωρούσαμε απροσπέλαστες. Ήταν και τα συγκινητικά μηνύματα που παίρνουμε από διάφορες χώρες του κόσμου, από ανθρώπους που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη και μας ευχαριστούσαν επειδή δώσαμε μια χαρά στη ζωή, τη δική τους και των παιδιών τους. Επιτυχία είναι το ταξίδι και όχι ο στόχος. > Η εταιρεία τροφίμων «Unismack» ιδρύθηκε στο Κιλκίς και λειτούργησε για πρώτη φορά εμπορικά το 2008. Χάρη στη συνταγή-πατέντα που ανέπτυξε για σνακ χωρίς γλουτένη, σήμερα εξάγει το 95% των προϊόντων «Wellaby s» που παράγει, σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, Αυστραλία, Ιαπωνία κ.ά., και με πελάτες φίρμες όπως οι Marks & Spencer και WholeFoods. ττελευταία παρατηρούμε ένα κύμα νέων ανθρώπων, έως 30 κάτι τους οποίους εγώ αποκαλώ «desperate entrepreneurs» που μπαίνουν στην επιχειρηματικότητα. Λόγω της κρίσης, πολυεθνικές και ελληνικές ε- ταιρείες αυτή τη στιγμή απολύουν άνθρωποι πολύ καλοί σε αυτό που κάνουν, με expertise και ικανότητες, βρίσκονται χωρίς δουλειά. Έτσι, ο καθένας από αυτούς αντιλαμβάνεται και ορθά, ότι ίσως να είναι η στιγμή να πραγματοποιήσει εκείνη/ες τις ιδέες που είχε για χρόνια γραμμένες και ξεχασμένες σε κάποιο μπλοκάκι. Χρήστος Σιάτος Βάλε σε εφαρμογή τις ιδέες που έχεις εδώ και χρόνια. Οι ιδέες είναι κάτι άυλο από μόνες τους δεν αξίζουν τίποτα. Αυτό που μετράει είναι η εκτέλεσή τους. Γι αυτό και μια ιδέα είναι άχρηστη χωρίς αυτόν που την εμπνεύστηκε. Και κάτι ακόμα: Μια ιδέα, αν δεν «τρέξει» στην αγορά, δεν έχει οικονομική αξία. Είναι απλώς μια πολύ καλή ιδέα και τίποτε άλλο. Μόνο οι ιδρυτές της ξέρουν πώς πρέπει να στήσουν μια startup, για να λειτουργήσει σωστά. Το διαδίκτυο παρέχει μια τεράστια διευκόλυνση στη διακίνηση προϊόντων και ιδιαίτερα των ηλεκτρονικών, όπως π.χ. ένα λογισμικό. Όταν ένα προϊόν είναι ηλεκτρονικό, έχεις πολύ μεγάλη ευκολία στη διανομή του, μέσα από εδραιωμένες ηλεκτρονικές πλατφόρμες διανομής όπως το Apple Store, το Android Market ή απλώς το ίδιο το διαδίκτυο. Δεν χρειάζεσαι προμηθευτές, διανομείς, δεν σε επηρεάζουν απεργίες, δεν κλείνουν τα σύνορα οτιδήποτε κι αν συμβεί, η επιχείρησή σου δεν πλήττεται τόσο εύκολα και άμεσα όσο μια παραδοσιακή εταιρεία. Τα startups που πωλούν λογισμικό κινούνται πιο εύκολα απο όσα εμπορεύονται «υλικά» προϊόντα και δεν πλήττονται τόσο άμεσα. Έχεις μια ιδέα; Μέσα σε έξι μήνες πρέπει να έχεις έτοιμο ένα προϊόν. Αν ύστερα από ένα χρόνο αυτό το προϊόν δεν έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια ότι μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον επενδυτών και χρηστών, απλώς σκότωσέ το. Μάθε από τα λάθη σου και προχώρα μπροστά. Ένας χρόνος είναι αρκετός για να καταλάβεις αν ένα project έχει προοπτικές 'ή όχι. Ψάξε τι είδους εταιρείες πηγαίνουν καλά στο εξωτερικό. Ένα τεράστιο trend στο διαδίκτυο αυτή τη στιγμή είναι η έννοια της «εντοπιότητας», το location. Το να μπορεί, δηλαδή, ο χρήστης να έχει πρόσβαση σε πληροφορία τοπικού χαρακτήρα, με φωτογραφίες, reviews κ.λπ. Δες τις επιτυχίες των άλλων. Θα σου δώσουν μια καλή εικόνα για τον ανταγωνισμό. Στο διαδίκτυο δεν έχεις ανάγκη για φυσική έδρα γραφείων, ε- ξοπλισμό κ.λπ. Kλείσε το domain name και ένα χώρο hosting. Μπορείς να ξεκινήσεις με 15-20.000 ευρώ και να δημιουργήσεις ένα prototype. Αν υπάρχουν ένα-δύο άτομα που γράφουν κώδικα, σε έξι μήνες μπορείς να έχεις ένα προϊόν και με βάση αυτό να αναζητήσεις επενδυτές, μεμονωμένους (angels) ή μέσω κάποιου επενδυτικού σχήματος, όπως αυτό με το οποίο συνεργάζομαι εγώ, η γερμανική εταιρεία HackFwd. Στο διαδίκτυο οι εταιρειεσ που πετυχαινουν Συνήθως αρχίζουν να εχουν κέρδος στα 3 χρόνια. Τα προϊόντα με προοπτικές επιτυχίας κάνουν όσο πιο προφανές γίνεται το τι επιτελούν. Ακόμη κι αν πιστεύεις ότι έχεις μια ιδέα που έχουν επαναλάβει άλλοι σε μια αγορά που μοιάζει κορεσμένη, μην το βάλεις κάτω. Η αίσθηση του κορεσμού ιδεών ειδικά στο διαδίκτυο, δεν ισχύει. Το Facebook δεν ήταν το πρώτο κοινωνικό δίκτυο πριν από αυτό, μεσουρανούσε το Myspace. Αν η δική σου ιδέα προσφέρει άμεση 'ή διαφορετική λύση σε μια υπάρχουσα ανάγκη, μπορεί να υπερισχύσει έναντι του ανταγωνισμού. > To «Away.gr» είναι ένα online media site που ιδρύθηκε στις 8 Ιανουαρίου του 2006 και καταγράφει τις σημαντικότερες τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και τα νέα από το χώρο του gaming. Έχεις μια καλή ιδέα; Ξεκίνα τώρα! Ο curator του «TED x Athens», ιδρυτής του online media site «Αway. gr» και συνεργάτης της γερμανικής επενδυτικής εταιρείας «HackFwd», Καλαβρός-Γουσίου, ωθεί σε άμεση δράση τους «desperate entrepreneurs». 70 μαρτιοσ 2012 μαρτιοσ 2012 71