ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ Μία ιατρική ειδικότητα που χρησιμοποιεί απεικονιστικές μεθόδους για να διαγνώσει αλλά και να θεραπεύσει ασθένειες
ΣΤΟΧΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Εξοικείωση με διαφορετικές εξετάσεις Αναγνώριση φυσιολογικού/παθολογικού Διαγνωστική προσέγγιση (ενδείξεις) Αναγνώριση ευρημάτων με επείγοντα χαρακτήρα
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Προβολικές: αποτυπώνουν (προβάλουν) τον όγκο σε δισδιάστατη μορφή κάτω από συγκεκριμμένη γωνία παρατήρησης Τομογραφικές: αποτυπώνουν σε δισδιάστατη τομή συγκεκριμμένου πάχους (φέτες) σε συγκεκριμμένο επίπεδο (Κλασσική τομογραφία, ΥΤ, ΜΤ, Υπερηχοτομογραφία)
ΑΠΛΕΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΕΣ (> 100 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ!) W. Roentgen 1901: Nobel Φυσικής
ΑΠΛΕΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΕΣ Ιοντίζουσα ακτινοβολία (ακτινοβολία x, ακτινοβολία γ)
ΑΠΛΕΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΕΣ Ορολογία: διαύγαση (αέρας), σκίαση (μέταλλο) Μειονεκτήματα: περιορισμένη διακριτική ικανότητα σήματος ιστών, επιπροβολή Πλεονεκτήματα: φτηνές, διαθέσιμες
ΑΚΤΙΝΟΣΚΟΠΗΣΗ In vivo απεικόνιση Χρήση σκιαγραφικών
ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ: ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (1931) Αναδεικνύει μόνο τις δομές που βρίσκονται σε προεπιλεγμένο επίπεδο Μειονέκτημα: αυξημένη δόση ακτινοβολίας, μαλακά μόρια πάλι δυσδιάκριτα
ΥΠΕΡΗΧΟΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (1942) Χρησιμοποιεί μηχανικά κύματα με συχνότητα μεγαλύτερη από τα ακουστικά Χαμηλό κόστος, (-) παρενέργειες, real time imaging Δεν διαπερνά οστά, αέρα
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (1971) Ιοντίζουσα ακτινοβολία (ακτίνες Χ) Απεικονίζει σε τομές Χρησιμοποιεί αποχρώσεις του γκρι 1 η ΥΤ: μία τομή εγκεφάλου=5 min
CT scanner prototype, Godfrey Hounsfield 1971 Nobel Ιατρικής 1979
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Διακριτική ικανότητα χώρου (χωρική ανάλυση-spatial resolution): Ορίζει το ελάχιστο μέγεθος που πρέπει να έχει ένας σχηματισμός για να τον ξεχωρίσω X-ray > CT > US > MRI
ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Διακριτική ικανότητα σήματος ιστών (contrast resolution): Εκφράζει την ικανότητα μιας απεικονιστικής μεθόδου να ξεχωρίζει σχηματισμούς με παρόμοια σύσταση MRI > CT> US > X-ray
ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (1977) Βασίζεται στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία Κάθε πυρήνας Η στο σώμα είναι ένας μικρός μαγνήτης Αυξημένη αντίθεση εικόνας (contrast resolution)
ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ Μοριακή διάχυση Λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία Φασματοσκόπηση
Λειτουργική ΜΤ (fmri) Ομιλία Κίνηση Ακρόαση
Φασματοσκόπηση
ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Οι εικόνες αποθηκεύονται σε ψηφιακή μορφή με την βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή Τo πρότυπο αποθήκευσης απεικονιστικών εξετάσεων σε ψηφιακή μορφή ονομάζεται DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine) Mε ένα απλό λογισμικό (DICOM viewer) μπορούμε να οπτικοποιήσουμε και να διαβάσουμε τις εικόνες
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ Υψηλή ποιότητα εικόνας (διακριτική ικανότητα χώρου) Περιορισμός επαναληπτικών λήψεων Δυνατότητα χειρισμού, αποθήκευσης και αποστολής Δυνατότητα ταυτόχρονης θέασης Αποφυγή έκθεσης σε χημικές ουσίες
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ασθενής προσέρχεται με υπέρταση και έντονη κεφαλαλγία προσφάτου εγκαταστάσεως ΥΤ ή ΜΤ;
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΥΤ Καταλληλότερη για την διάγνωση υπαραχνοειδούς αιμορραγίας Πιο φτηνή
ΜΟΝΑΔΕΣ Α ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Κλασσική Ακτινολογία Υπερηχοτομογραφία Υπολογιστική Τομογραφία Μαγνητική Τομογραφία Απεικόνιση Αγγείων-Επεμβατική Ακτινολογία Πυρηνική Ιατρική Ακτινοφυσική Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Μαθήματα στο Αμφιθέατρο: κάθε Τρίτη/Πέμπτη 12-2:00μμ Φροντιστήρια στο Αμφιθέατρο: μετά από συγκεκριμμένα μαθήματα όπως ορίζεται στο πρόγραμμα (3-4:00μμ) Παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του Εργαστηρίου: καθημερινά, 8:00-1:00 Μετεκπαιδευτικά μαθήματα: κάθε β Πέμπτη του μήνα 6-8μμ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Λ. Ε. Μουλοπούλου (lmoulop@med.uoa.gr) Γραμματεία: Ιωάννα Παπαδοπούλου Τηλ: 210-7286137 210-7246103 Φαξ: 210-7220253 Υπεύθυνη φοιτητών: Ράνια Πρέζα site Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας www.aretaieio@uoa.gr www.radiology1-uoa.gr