Εκνικι τρατθγικι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Αλλαγι

Σχετικά έγγραφα
Λεονάρδοσ Καντςόσ Εκνικι Αρχι Συντονιςμοφ του ΕΣΠΑ,ΕΥΣΕΚΤ Μονάδα ςυντονιςμοφ τθσ αξιολόγθςθσ δράςεων του Ευρωπαϊκοφ Κοινωνικοφ Ταμείου

Ανάλυςη των επιλεγμζνων Επιχειρηςιακϊν Προγραμμάτων ςτο πλαίςιο του SURF-NATURE

Δείκτθσ Αξιολόγθςθσ 2.1: Οργάνωςθ και ςυντονιςμόσ τθσ ςχολικισ ηωισ

Adapt2change LIFE 09 ENV/GR/ Δρ. Αλζξανδροσ Παπαχατηισ υντονιςτισ. Επικεφαλισ εταίροσ

Κατανομή του νεροφ υπό ςυνθήκεσ ελλειμματικήσ άρδευςησ για τον μετριαςμό τησ κλιματικήσ αλλαγήσ

Δίκτυο Natura 2000 Συνεργαςία για τθν Προςταςία τθσ Φφςθσ. Δζςπω Ζαβροφ Λειτουργόσ Περιβάλλοντοσ Τμιμα Περιβάλλοντοσ

Νικόλαοσ Μ. Σαλτερισ Σχολικόσ Σφμβουλοσ Δ.Ε. Δρ. Πολιτικισ Επιςτιμθσ και Ιςτορίασ Μζλοσ ΔΣ Πανελλινιασ Ζνωςθσ Σχολικϊν Συμβοφλων

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 5.2: Ανάπτυξη και εφαρμογή ςχεδίων δράςησ για τη βελτίωςη του εκπαιδευτικοφ ζργου

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 5.1: Εκπαιδευτικά προγράμματα και καινοτομίεσ, υποςτηρικτικζσ και αντιςταθμιςτικζσ παρεμβάςεισ

4. ΚΑΘΟΡΙΜΟ ΣΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΜΩΝ

Παροχι παρατθριςεων και προγνϊςεων καιροφ: πιλοτικι εφαρμογι ςτό Διμο Νάξου και Μικρϊν Κυκλάδων

Περιφερειακό Ψθφιακό Αποκετιριο: Ανοικτά Δεδομζνα και Επιχειρθματικότθτα. Γ. Φραγκιαδάκθσ Κζντρο Επικοινωνιϊν και Δικτφων Πανεπιςτιμιο Κριτθσ

Η Εβδομάδα Αξιολόγθςθσ διογανώνεται από τθν ΕΕΑ κατά τθν περίοδο 4-8 Ιουλίου 2016, με κζμα: «χεδιαςμόσ, εφαρμογι και διάδοςθ αξιολογιςεων»

Σφακιανάκθ Κατερίνα Φυςικόσ Κτιριακοφ Περιβάλλοντοσ Μπολολιά Μαρία Μθχανολόγοσ Μθχανικόσ ΤΕ Κζντρο Ανανεϊςιμων Πθγϊν και Εξοικονόμθςθσ Ενζργειασ

ΠΟΟΣΟ ΕΝΙΧΤΗ. -Κανονιςμόσ (ΕΕ) 1407/2013- Κανονιςμόσ (ΕΕ) 1305/2013 άρκρο 17 50% 1407/ %

Πρόγραμμα Εργαςιών. «Αποκατάςταςη Δαςικοφ Οικοςυςτήματοσ & Σοπίου μετά από Φυςικζσ Καταςτροφζσ ή άλλεσ Επεμβάςεισ Επίδειξη Καλών Πρακτικών»

Δομικά Προϊόντα και Μεταλλικζσ Καταςκευζσ Δφο παραδοςιακοί τομείσ ςε αναηιτθςθ νζων προϊόντων και αγορϊν

Ζρευνα για τθν κλιματικι αλλαγι. Φεβρουάριοσ 2008

Διαχείριςη Κινδφνων Πλημμφρασ π. Ζβρου Σχζδιο Διαχείριςησ Λεκανϊν Απορροήσ Ποταμϊν Υ.Δ. Αν. Μακεδονίασ - Θράκησ

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 1.1: χολικόσ χώροσ, υλικοτεχνική υποδομή και οικονομικοί πόροι

ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΑΚΟ ΤΣΗΜΑ ΜΟΔΙΠ: Λειτουργικέσ Προδιαγραφέσ. Κλειώ Σγουροπούλου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ E ΕΞΑΜΗΝΟ. ΔΙΔΑΚΩΝ: ΔΡ. ΝΙΚΟΛΑΟ ΡΑΧΑΝΙΩΣΗ ΓΡΑΦΕΙΟ: 312 ΣΗΛ.:

The Once-Only Principle Project - TOOP. ΣΟ ΕΡΓΟ TOOP Αντώνιοσ ταςισ Ακινα, 19/09/2017

Κοινι Αγροτικι Πολιτικι και οι περιβαλλοντικζσ προοπτικζσ

14 th Annual Healthworld Conference Ακινα, Οκτωβρίου 2015

Τα Σεμινάρια της Ερμούπολης 2011 Ομάδα INFOSTRAG

ΗΜΕΡΙΔΑ Η αγορά εργαςίασ ςε κρίςθ «Η επαγγελματική κατάρτιςη ςτην περίοδο τησ κρίςησ: τάςεισ, προοπτικζσ»

Σαλτερήσ Νίκοσ Σχολικόσ Σύμβουλοσ Δημοτικήσ Εκπαίδευςησ

Νζεσ Τάςεισ ςτην εκπαιδευτική διαδικαςία: Gamification

ελ. 11/235, Περιεχόμενα Φακζλου "Σεχνικι Προςφορά"

φντομη Παρουςίαςη epr.gr

Εγχειρίδιο Χριςθσ τθσ διαδικτυακισ εφαρμογισ «Υποβολι και παρακολοφκθςθ τθσ ζγκριςθσ Εκπαιδευτικών Πακζτων»

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 4.1: Σχζςεισ μεταξφ εκπαιδευτικών μαθητών και μεταξφ των μαθητών

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 4.1: Σχζςεισ μεταξφ μελών του Προςωπικοφ του Σχολείου μαθητών και μεταξφ των μαθητών

Αναπτυξιακζσ προοπτικζσ τθσ ελλθνικισ φαρμακοβιομθχανίασ

Στρατηγική Ζρευνασ και Καινοτομίασ για την Ζξυπνη Εξειδίκευςη Περιφζρειασ Θεςςαλίασ

Διαδικηςακή εθαπμογή ανάλςζηρ και επεξεπγαζίαρ δεδομένων κςβεπνηηικών διαβοςλεύζεων. gov.insight. Η. Ζαβιτσάνος, Γ. Γιαννακόποσλος, Γ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ε ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΦΩΣΙΜΟ. Σετάρτη 3 Απριλίου 2013, 11:30 π.μ.

ΕΛΛΘΝΙΚΘ ΔΘΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΛΛΘΝΙΚΘ ΣΑΣΙΣΙΚΘ ΑΡΧΘ Πειραιάσ, 14 Ιουλίου 2016 ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ

RED Pro Consultants

«ΟΙ ΣΟΠΙΚΕ ΑΡΧΕ ΣΟΧΕΤΟΤΝ Ε ΕΝΑ ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ»

Τπερβαίνοντασ τουσ ενεργειακοφσ ςτόχουσ μζςω τθσ ενεργειακισ απόδοςθσ δθμοςίων κτιρίων

Παραγωγικι αλυςίδα τροφίμων: Δυναμικι ανάπτυξθ και αξιοποίθςθ τθσ παράδοςθσ

ΠΡΟΣΑΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΣΩΝ ΘΕΜΑΣΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΡΑΣΗΓΙΚΟΤ ΧΕΔΙΑΜΟΤ, ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΜΕΣΑ ΣΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΙΑ

ΘΕΜΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΠΡΟΣΑΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ. Αγγελικι Καλλία- Αντωνίου Δρ. Νομικισ, Δικθγόροσ Τπεφκυνθ Σομζα Β. Ελλάδασ ECOCITY

Ερευνθτικζσ Εργαςίεσ Αϋ τάξθσ Γενικοφ Λυκείου 10/10/2011

Η ςθμαςία τθσ Αξιολόγθςθσ

Θερμικι άνεςθ και γεωκερμία: ζρευνα ςτισ επιδεικτικζσ μονάδεσ

Η Πρόκληςη τησ Καθαρήσ Ενζργειασ: Ενεργειακή Αςφάλεια και Επενδφςεισ

«ΟΙ ΣΟΠΙΚΕ ΑΡΧΕ ΣΟΧΕΤΟΤΝ Ε ΕΝΑ ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ»

Κοινωνική Επιχειρηματικότητα ςε ςυνθήκεσ κρίςησ. Ανάπτυξη Τοπικήσ Επιχειρηματικότητασ ςτο Δήμο Αθηναίων

Εκπαιδευτικό Εργαςτιριο:

Δείκτθσ Αξιολόγθςθσ 3.2: Ανάπτυξθ και εφαρμογι παιδαγωγικών πρακτικών και πρακτικών αξιολόγθςθσ των μακθτών

ΤΓΦΩΝΕΤΕΙ - ΚΑΣΑΡΓΗΕΙ ΥΟΡΕΩΝ ΣΟΤ ΔΗΜΟΙΟΤ

Έργα με χρθματοδότθςθ από το ΕΠΠΕΡΑΑ ςτθν Περιφερειακι Ενότθτα Κοηάνθσ. όκουτθσ Γιάννθσ Αντιπεριφερειάρχθσ Περιφερειακισ Ενότθτασ Κοηάνθσ

Κυκλικι Οικονομία. Ιωάννθσ Ε. Νικολάου Τμιμα Μθχανικϊν Περιβάλλοντοσ Δθμοκρίτειο Πανεπιςτιμιο Θράκθσ

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 4.2: Σχζςεισ του ςχολείου με γονείσ και ςυνεργαςίεσ με εκπαιδευτικοφσ-κοινωνικοφσ φορείσ

ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΩΝ ΝΕΡΩΝ ΚΟΛΤΜΒΗΗ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΦΟΡΕΑ (ΑΕΟ*) τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ

Εκνικι Τράπεηα. Σε αναηιτθςθ εναλλακτικών διεξόδων ρευςτότθτασ για τισ ΜΜΕ. Ανδρζασ Ακαναςόπουλοσ Γενικόσ Διευκυντισ Λιανικισ Τραπεηικισ

Credit Risk Management & Liquidity

Πολυτεχνική Σχολή. Οδθγόσ Σπουδϊν

Είναι εφικτι θ ςυναπόφαςθ του αςκενι ςτθ κεραπεία ; Κατερίνα Κουτςογιάννθ φλλογοσ Ρευματοπακϊν Κριτθσ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΡΟΥ. Η Ελλθνικι τατιςτικι Αρχι (ΕΛΣΑΣ) ανακοινϊνει το Ακακάριςτο Εγχϊριο Προϊόν για το 3 ο τρίμθνο του 2017 (προςωρινά ςτοιχεία).

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΡΟΥ. ΤΙΜΗΝΙΑΙΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΛΟΓΑΙΑΣΜΟΙ: 1 ο Σρίμθνο 2017 (Εκτιμιςεισ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάσ, 15 Μαΐου 2017

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ

Πρακτικι Άςκθςθ Φοιτθτών Τμιματοσ Αγρονόμων και Τοπογράφων Μθχανικών ΑΠΘ

Πτυχία, προςωπικότθτα και ικανότθτα. Συςχετίηονται; Μαρία Κοκκίνου Manager, ICAP Human Capital Consulting

Ανϊτερεσ πνευματικζσ λειτουργίεσ Μνιμθ Μάκθςθ -Συμπεριφορά

Οδθγία 2014/95/ΕΕ Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου τθσ 22/10/14. Ημερομθνία Δθμοςίευςθσ ςτθν Εφθμερίδα Ε.Ε.: 15/11/14

Προπτυχιακό Πρόγραμμα ςτην Πληροφορική. Οδθγόσ Σπουδϊν

Φυςικι δραςτθριότθτα παιδιών και εφιβων ςτθ χώρα μασ: ςυμβολι ςτθν υγεία και παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ ςυμμετοχι ςτθν άςκθςθ

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. ΣΡΙΜΗΝΙΑΙΟΙ ΜΗ ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΜΟΙ ΘΕΜΙΚΩΝ ΣΟΜΕΩΝ: 3 ο Τρίμθνο 2017 (Προςωρινά ςτοιχεία)

Μεθοδολογία που χρηςιμοποιήθηκε για τη μζτρηςη τησ προόδου ςυγκομιδήσ

Σχεδιαςμόσ εκτίμηςησ επικινδυνότητασ και ανάλυςησ τρωτότητασ κρίςιμων υποδομών

Η διανομή. Χριςτόδουλοσ Ράντθσ 1

Βικτώρια Σωτθριάδου, ΑΜ ΕΜΠ, ΜΑ Περιφ. Ανάπτυξθσ Παν. Σορβόννθσ, Δρ Αςτικισ Ανάπτυξθσ Παν. Σορβόννθσ

Clinical trials have gone global: Is this a good thing? Επιλεγόμενο μάκθμα «Λευχαιμίεσ» Σταυροφλα Μπεροποφλθ Κωνςταντίνοσ Φωτιάδθσ

Περιβαλλοντικι αποκατάςταςθ των Μεταλλείων Αμιάντου Βορείου Ελλάδοσ (ΜΑΒΕ) ςτο Ηιδάνι Κοηάνθσ. Οι τρεισ φάςεισ του ζργου.

ΔΑΣΗ A.6 : ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΕΞΑΡΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΧΗΣΗ ΤΗΣ

Επόμεμα βήματα για τη διαλειτουργικότητα σε Ελλάδα και Ευρώπη. Γιάννθσ Χαραλαμπίδθσ Επικ. Κακθγθτισ Παν. Αιγαίου, GIC Manager

Πειραματικι Ψυχολογία (ΨΧ66)

ΠΙΣΟΠΟΙΗΣΙΚΟ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟY ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟY ΦΟΡΕΑ. για τθ διαςφάλιςθ τθσ αςφάλειασ των εφοδιαςτικών αλυςίδων και για τθ διευκόλυνςθ του νόμιμου εμπορίου

Ακινα, 10 Νοεμβρίου Ειςαγωγικά Σχόλια. Νικιτασ Κωνςταντζλλοσ. Πρόεδροσ & Διευκφνων Σφμβουλοσ Ομίλου ICAP

ΖΡΓΟ: «Μηχανιςμόσ Τποςτήριξησ των Τπηρεςιών Ψυχικήσ Τγείασ και Δικτφωςησ υνεργαςίασ ςε Σομεακό και Περιφερειακό Επίπεδο»

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Η ΤΑΞΗ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ. Στθ ΓϋΛυκείου οι Ομάδεσ Προςανατολιςμοφ είναι τρεισ:

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ ΣΟΧΑΙ ΑΕ: «ΚΛΑΔΙΚΕ ΣΟΧΕΤΕΙ» ΜΕΛΕΣΗ ΑΓΟΡΑ ΑΛΤΙΔΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟΤ ΕΜΠΟΡΙΟΤ

Η ΠΡΟΚΛΗΗ. Σίτλοσ: Συναλλακτικό Σφςτθμα Υποςτιριξθσ Λιψθσ Περιβαλλοντικϊν Αποφάςεων (Transactional Environmental Support System - TESS)

ΤΓΚΕΝΣΡΩΣΙΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΜΑΘΗΜΑΣΟ/ΔΙΔΑΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΣΑ ΣΜΗΜΑΣΑ ΣΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΤ ΑΘΗΝΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Φεςτιβάλ των Κοινών. Σκιαγραφώντασ ζννοιεσ τθσ Αποανάπτυξθσ και τθσ διαςφνδεςισ τουσ με τα Κοινά

SynaptiQ Software. Περά από τθν απλι παρακολοφκθςθ

Προγράμματα του ΜΦΙ ςχετικά με τθν εφαρμογι τθσ Οδθγίασ 2009/128/ΕΕ Η εμπειρία του προγράμματοσ LIFE+ EcoPest

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΩΝ ΤΠΗΡΕΙΩΝ ΣΜΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ

Πειραματικι Ψυχολογία (ΨΧ66)

Εναλλακτικόσ τουριςμόσ

Υρημαηοδοηικές δσναηόηηηες & εσκαιρίες ηοσ ΣΠ&Δ. Μάρτιοσ 2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΡΟΥ. ΤΙΜΗΝΙΑΙΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΛΟΓΑΙΑΣΜΟΙ: 1 ο Σρίμθνο 2017 (Προςωρινά ςτοιχεία) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ

Λογιςμικό: Ταξίδι ςτθ Φφςθ με Νόθμα Κατηγορία αναπηρίασ: Κϊφωςθ-Βαρθκοΐα Μάιημα: Φυςικι Τάξη/εισ: Εϋ και Στϋ Δθμοτικοφ

ΤΓΚΕΝΣΡΩΣΙΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΜΑΘΗΜΑΣΟ/ΔΙΔΑΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΣΑ ΣΜΗΜΑΣΑ ΣΟΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΤ ΑΘΗΝΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαχείριςη έργου. Αντώνησ Μαΰργιώτησ Msc, PhD Πληροφορικήσ

Transcript:

Ημερίδα :Πρόγραμμα LIFE «Δράςθ για το Κλίμα: Εκνικι τρατθγικι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Αλλαγι CYPADAPT LIFE10 ENV/CY/000723 Δρ Κυριακι Ιωάννου Τμιμα Περιβάλλοντοσ Υπουργείο Γεωργίασ, Φυςικϊν Πόρων και Περιβάλλοντοσ Λευκωςία, Τετάρτθ 30 Ιουλίου 2014

Ειςαγωγι ςτο πρόγραμμα LIFE+: CYPADAPT Ημερομθνίεσ: 1 θ Σεμπτεμβρίου, 2011-31 θ Μαρτίου, 2014 Διάρκεια: 31 μινεσ Προχπολογιςμόσ: 1.358.847 (50% χρθματοδότθςθ ΕΕ) υνεργάτεσ προγράμματοσ: Συντονιςτισ : Σμιμα Περιβάλλοντοσ, Τπουργείο Γεωργίασ, Φυςικϊν Πόρων και Περιβάλλοντοσ Εταίροι: Εκνικό Μετςόβιο Πολυτεχνείο Ακθνϊν Εκνικό Αςτεροςκοπείο Ακθνϊν

κοπόσ και τόχοι Ο βαςικόσ ςτόχοσ τθσ τρατθγικισ για τθν Προςαρμογι είναι θ ενδυνάμωςθ ι/και βελτίωςθ τθσ ικανότθτασ προςαρμογισ τθσ Κφπρου ςτισ ανεπικφμθτεσ επιπτϊςεισ τθσ κλιματικισ αλλαγισ. Αυτό ζχει επιτευχκεί μζςω ςυγκεκριμζνων ςτόχων: Αναγνϊριςθ των υφιςτάμενων κλιματικϊν αλλαγϊν και των επιπτϊςεων τουσ Πρόβλεψθ των μελλοντικϊν αλλαγϊν του κλίματοσ και εκτίμθςθ των πικανϊν επιπτϊςεων τουσ Εκτίμθςθ τθσ ευαιςκθςίασ, τθσ ζκκεςθσ και τθσ προςαρμοςτικισ ικανότθτασ των διαφόρων ςυςτθμάτων, τομζων ι κοινωνικϊν ομάδων ςτθν αλλαγι του κλίματοσ Εκτίμθςθ των ορίων, των εμποδίων και ευκαιριϊν που ςυςχετίηονται με τισ κλιματικζσ αλλαγζσ (εκτίμθςθ κόςτουσ-οφζλουσ, δυνατότθτεσ επενδφςεων, χρθματοδότθςθ) Επιλογι κατάλλθλων -άμεςων και μελλοντικϊν- δράςεων και μζτρων προςαρμογισ μζςω πολφ-κριτθριακισ ανάλυςθσ και διαβοφλευςθσ με εμπλεκόμενουσ φορείσ

Εκτίμθςθ Επιπτϊςεων, Ευπάκειασ και Προςαρμογισ..οριςμοί (IPCC 2001) Η Ευπάθεια, αντιπροςωπεφει τον βακμό ςτον οποίο ζνα ςφςτθμα είναι ευάλωτο ι αδυνατεί να αντιμετωπίςει τισ δυςμενείσ επιπτώςεισ, τθν μεταβλθτότθτα και τα ακραία καιρικά φαινόμενα τθσ κλιματικισ αλλαγισ. Η ευπάκεια είναι ςυνάρτθςθ του τφπου, του μεγζκουσ και του ρυκμοφ τθσ κλιματικισ μεταβλθτότθτασ ςτθν οποία το ςφςτθμα εκτίκεται, τθσ ευαιςκθςίασ του και τθσ ικανότθτασ προςαρμογισ του. Η ευαιςθηςία ενόσ ςυςτιματοσ περιγράφει τον βακμό ςτον οποίο το ςφςτθμα επθρεάηεται, είτε αρνθτικά είτε κετικά, απο κλιματικά ερεκίςματα. Η έκθεςη ενόσ ςυςτιματοσ, είναι θ φφςθ και ο βακμόσ ςτον οποίο το ςφςτθμα εκτίκεται ςε ςθμαντικζσ κλιματικζσ μεταβολζσ. Η προςαρμοςτική ικανότητα ενόσ ςυςτιματοσ ςκιαγραφεί τθν ικανότθτα ι τθν δυνατότθτα ενόσ ςυςτιματοσ να: - μεταβάλει τα χαρακτθριςτικά ι τθν ςυμπεριφορά του λόγω των κλιματικών αλλαγών (ςυμπεριλαμβανομζνου ακραίων καιρικών φαινομζνων), - μετριάςει πικανζσ ηθμιζσ ι κινδφνουσ, - εκμεταλλευτεί ευκαιρίεσ, ι να διαχειριςτεί τισ ςυνζπειεσ τθσ κλιματικισ αλλαγισ. Η προςαρμογή ςτθν κλιματικι αλλαγι είναι θ διαδικαςία ρυκμίςεων ι μετατροπών που υπόκεινται οι άνκρωποι ι τα φυςικά ςυςτιματα ωσ αποτζλεςμα των παρόντων ι προβλεπόμενων κλιματικών μεταβολών ι των επιπτωςεων τουσ, θ οποία επιδιώκει να μετριάςει ι αποφφγει τισ ςυνεπακόλουκεσ ηθμιζσ/κινδφνουσ και να αξιοποιιςει τισ πικανζσ ευκαιρίεσ από τθν αλλαγι του κλίματοσ.

Εκτίμθςθ Επιπτϊςεων, Ευπάκειασ και Προςαρμογισ..θ ςχζςθ τουσ (IPCC 2001) Ευπάκεια = Επιπτϊςεισ Προςαρμοςτικι Ικανότθτα Επιπτϊςεισ = Ευαιςκθςία x Ζκκεςθ Δράςεισ Προςαρμογισ Κτίηοντασ προςαρμοςτικι Ικανότθτα

Δραςτθριοποίθςθ Εμπλεκόμενων Φορζων Μεκοδολογία Προςαρμογισ Αξιολόγθςθ υφιςτάμενων κλιματικϊν αλλαγϊν και κινδφνων. Πρόβλεψθ μελλοντικϊν κλιματικϊν αλλαγϊν και κινδφνων Αξιολόγθςθ κοινωνικο-οικονομικϊν ςυνκθκϊν Πρόβλεψθ μελλοντικϊν κοινωνικοοικονομικϊν ςυνκθκϊν Αξιολόγθςθ υφιςτάμενων επιπτϊςεων και ευπάκειασ Αξιολόγθςθ μελλοντικϊν επιπτϊςεων και ευπάκειασ Εκτίμθςθ προςαρμοςτικισ ικανότθτασ Διαμόρφωςθ Στρατθγικισ για τθν Προςαρμογι Εφαρμογι Επίβλεψθ/ Παρακολοφκθςθ

Προςαρμογι τζςςερα κρίςιμα ςτάδια τθσ διαδικαςίασ Παρακολοφκθςθ/ Αναςκόπθςθ/ Διορκωτικζσ Ενζργειεσ Εκτίμθςθ των Επιπτϊςεων ςε υςτιματα Και τθσ Ευπάκειασ τουσ Προγραμματιςμόσ και χεδιαςμόσ τθσ Προςαρμογισ Εφαρμογι Μζτρων και Δράςεων Προςαρμογισ Παρακολοφκθςθ και Αξιολόγθςθ υνεχισ υμμετοχι ΟΛΩΝ των Εμπλεκομζνων Γνωςτικι Βάςθ Δεδομζνων και Πλατφόρμα Επικοινωνίασ

Χρονοδιάγραμμα

Κφριεσ Δράςεισ Προγράμματοσ 1 θ Δράςθ: Προετοιμαςία (Αξιολόγθςθ υφιςτάμενθσ ευπάκειασ) 2 θ Δράςθ: Αναςκόπθςθ υφιςτάμενων εκνικϊν ςχεδίων προςαρμογισ ςε διεκνζσ και ευρωπαϊκό επίπεδο και αξιολόγθςθ ςχετικϊν μζτρων που μπορόυν να εφαρμοςτοφν ςτθν Κφπρο. 3 θ Δράςθ: Πρόβλεψθ των μελλοντικϊν μεταβολϊν του κλίματοσ και των επιπτϊςεων τουσ ςτθν Κφπρο. 4 θ Δράςθ: Ανάπτυξθ ςυςτιματοσ πολυκριτθριακισ ανάλυςθσ για τθν αξιολόγθςθ του ςχεδίου προςαρμογισ τθσ Κφπρου 5 θ Δράςθ: Ανάπτυξθ τθσ εκνικισ ςτρατθγθκισ για τθν προςαρμογι.

Παραδοτέα Διακζςιμα ςτθν ιςτιοςελίδα http://uest.ntua.gr/cypadapt 10

Επιλεγμζνοι Σομείσ γιά τθν Προςαρμογι Γεωργία Υποδομζσ Δάςθ Ενζργεια Αλιεία και Υδατοκαλιζργειεσ Δθμόςια Υγεία Εκνικι Στρατθγθκι Προςαρμογισ Κφπρου Βιοποικιλότθτα Παράκτιεσ Ηϊνεσ Εδάφθ Υδάτινοι Πόροι Τουριςμόσ

Η Εκνικι τρατθγικι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Αλλαγι Ιςτοςελίδα Τμιματοσ Περιβάλλοντοσ: www.moa.gov.cy/environment

Η Εκνικι τρατθγικι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Αλλαγι Αποςκοπεί **ζγκαιρθ και αποτελεςματικι αντιμετϊπιςθ των αρνθτικϊν επιπτϊςεων τθσ κλιματικισ αλλαγισ **αξιοποίθςθ προκλιςεων και ευκαιριϊν Ειςθγείται ** κατάλλθλα μζτρα και δράςεισ για κάκε τομζα τθσ οικονομίασ που ( ςαν βάςθ ςχεδιαςμοφ των Τομεακϊν Σχεδίων Προςαρμογισ) Τποδεικνφει ** οριηόντια μζτρα και δράςεισ που ζχουν ςυνζργεια ι ανταγωνιςτικότθτα (μζςω ςυςτιματοσ πολφ-κριτθριακισ ανάλυςθσ) Διαςφαλίηει ** βζλτιςτθ διαχείριςθ των πόρων και ςυντονιςμζνθ υλοποίθςθ ** ςυνοχι ςε όλα τα επίπεδα διακυβζρνθςθσ (μζςα από τθν ολιςτικι προςζγγιςθ και τθν ενεργό ςυμμετοχι των εμπλεκομζνων φορζων)

Επιπτϊςεισ τθσ κλιματικισ αλλαγισ ςτουσ διάφορουσ τομείσ τθσ οικονομίασ (παραδείγματα) Σομζασ Υδάτινοι Πόροι Γεωργία /Κτθνοτροφία Δάςθ Επιπτϊςεισ Διακεςιμότθτα νεροφ για φδρευςθ Διακεςιμότθτα νεροφ για άρδευςθ Ποιότθτα επιφανειακϊν νερϊν Ποιότθτα υπογείων νερϊν Ξθραςίεσ Πλθμμφρεσ Απόδοςθ καλλιεργειϊν Γονιμότθτα του εδάφουσ, Εχκροί και αςκζνειεσ* Ηθμιζσ ςε καλλιζργειεσ από ακραία καιρικά φαινόμενα Κτθνοτροφικι παραγωγι Κόςτοσ διατροφισ των ηϊων* Υποβάκμιςθ των δαςικϊν ειδϊν, προςβολζσ από ζντομα και αςκζνειεσ Πυρκαγιζσ Δαςικι ανάπτυξθ* Πλθμμφρεσ

Παράδειγμα Εκτίμθςθ τθσ Ευπάκειασ Σομζασ Τδατίνων Πόρων Επιπτϊςεισ Ευπάκεια ςτθν κλιματικι αλλαγι θμαντικότθτα επίπτωςθσ Ικανότθτα προςαρμογισ υνολικι ευπάκεια (Α) (Β) (Α-Β) Διακεςιμότθτα πόςιμου νεροφ Διακεςιμότθτα νεροφ άρδευςθσ ςε αςτικζσ περιοχζσ Πολφ υψθλι (7) Υψθλι ζωσ Πολφ υψθλι (6) Χαμθλι (1) ςε ορεινζσ περιοχζσ Πολφ υψθλι (7) Χαμθλι ζωσ μζτρια (2) Υψθλι (5) ε πεδινζσ & παράκτιεσ περιοχζσ Πολφ υψθλι (7) Μζτρια (3) Μζτρια ζωσ Υψθλι (4) ςε ορεινζσ περιοχζσ Πολφ υψθλι (7) Χαμθλι ζωσ Μζτρια (2) Υψθλι (5) Ποιότθτα νεροφ των επιφανειακϊν υδάτινων ςωμάτων των υπογείων υδάτινων ςωμάτων Μζτρια ζωσ Υψθλι (3.9) Μζτρια (3) Χαμθλι (0.9) Υψθλι ζωσ πολφ υψθλι (6) Χαμθλι ζωσ Μζτρια (2) Μζτρια ζωσ Υψθλι (4) Πλθμμφρεσ Μζτρια ζωσ Υψθλι (3.4) Μζτρια (3) Χαμθλι (0.5) Ξθραςίεσ Πολφ υψθλι (7) Μζτρια (3) Μζτρια ζωσ Υψθλι (4)

Αξιολόγθςθ τθσ εφαρμογισ του χεδίου Προςαρμογισ Δείκτεσ Προόδου Για τθν παρακολοφκθςθ και αξιολόγθςθ τθσ εφαρμογισ του Σχεδίου Προςαρμογισ και ςυγκεκριμζνα για τθν αξιολόγθςθ τθσ προόδου επίτευξθσ των ςτόχων προτεραιότθτασ κάκε τομζα, τθσ αποδοτικότθτασ και τθσ αποτελεςματικότθτασ των επιμζρουσ μζτρων και δράςεων, χρθςιμοποιοφνται όπου είναι δυνατόν γενικοί και ειδικοί δείκτεσ, για υφιςτάμενουσ κλιματικοφσ και μθ-κλιματικοφσ παράγοντεσ που είναι πικανό να ενιςχφςουν ι να παρεμποδίςουν τθ διαδικαςία τθσ προςαρμογισ. Ειδικοί Δείκτεσ τθσ κλιματικισ αλλαγισ * ευαιςκθςίασ, * ζκκεςθσ και *προςαρμοςτικισ ικανότθτασ Άλλοι δείκτεσ μθ-κλιματικϊν πιζςεων ι παραμζτρων (που τυχόν επθρεάηουν τθν ευπάκεια του οικονομικοφ τομζα ι τθσ ευάλωτθσ κοινωνικισ ομάδασ)

ΤΔΑΣΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ-ειδικοί δείκτεσ (παράδειγμα) Επίπτωςθ; 1.Μείωςθ τθσ διακεςιμότθτασ νεροφ για φδρευςθ και άρδευςθ. 2.Ξθραςία τόχοσ: 1.Αφξθςθ τθσ ποςότθτασ του διακζςιμου νεροφ 2. Αντιμετϊπιςθ τθσ ξθραςίασ Γενικοί δείκτεσ: Αρικμόσ υδάτινων ςωμάτων που παρουςιάηουν τάςεισ μείωςθσ των αποκεμάτων τουσ; Διακεςιμότθτα φυςικοφ νεροφ ανά κεφαλι; Αρικμόσ ςυνεχόμενων ετϊν ξθραςίασ, ςυχνότθτα περιόδων ξθραςίασ Μζτρα Συντιρθςθ και επιδιόρκωςθ των ςυςτθμάτων μεταφοράσ νεροφ και τθσ ςχετικισ υποδομισ Ζλεγχοσ των υδροβόρων απαιτιςεων (π.χ. γιπεδα γκολφ, τουριςτικζσ εγκαταςτάςεισ, υδροβόρεσ καλλιζργειεσ) Εφαρμογι και τακτικζσ ανακεωριςεισ του Σχεδίου διαχείριςθσ ξθραςίασ Ειδικοί Δείκτεσ - Μείωςθ των απωλειϊν ςτα δίκτυα μεταφοράσ νεροφ - Ποςοςτό των ςυςτθμάτων μεταφοράσ νεροφ που ςυντθρικθκε/επιδιορκϊκθκε - Μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ φυςικϊν υδατικϊν πόρων για χριςθ ςτισ περιοχζσ αυτζσ. - Υιοκζτθςθ πιο αυςτθρϊν κανονιςμϊν που ρυκμίηουν τθν κατανάλωςθ νεροφ - Υλοποίθςθ των απαιτοφμενων μζτρων για τθν εφαρμογι του Σχεδίου διαχείριςθσ ξθραςίασ - Εφαρμογι και ενδυνάμωςθ ςυςτθμάτων ζγκαιρθσ προειδοποίθςθσ (early warning systems) - Περιοδικι επαναξιολόγθςθ των δεικτϊν και των ορίων που τουσ ζχουν αντιςτοιχθκεί - Ζλεγχοσ των επιπτϊςεων τθσ κλιματικισ αλλαγισ ςτθν ζνταςθ και τθ διάρκεια των περιόδων ξθραςίασ και πρόβλεψθ κατάλλθλων μζτρων προςαρμογισ Αποκατάςταςθ/εξυγίανςθ παράκτιων υδροφορζων που ζχουν υποςτεί υφαλμφρωςθ -Αρικμόσ υφαλυριςμζνων παράκτιων υδροφορζων όπου εφαρμόηονται ζργα αποκατάςταςθσ

Εργαλείο Πολυκριτθριακισ Αξιολόγθςθσ Μζτρων Προςαρμογισ Πολφτιμο εργαλείο λιψθσ αποφάςεων

Ιζηοζελίδα http://uest.ntua.gr/cypadapt

Διαδικτυακι Πφλθ Επικοινωνίασ για τθν Προςαρμογι ζνα άλλο πολφτιμο εργαλείο Γνωςτικι βάςθ δεδομζνων και πλατφόρμα επικοινωνίασ, για τθν διάχυςθ και διαρκι ανταλλαγι γνϊςεων, δεδομζνων, εμπειριϊν, πλθροφοριϊν ςε ςχζςθ με τθν προςαρμογι * τθν υποςτιριξθ λιψθσ αποφάςεων ςε όλα τα επίπεδα διακυβζρνθςθσ, ςε όλθ τθν επικράτεια του κράτουσ, για όλουσ τουσ τομείσ τθσ οικονομίασ και κοινωνικζσ ομάδεσ * τον ςχεδιαςμό, προγραμματιςμό και υλοποίθςθ δράςεων προςαρμογισ * τθν παρακολοφκθςθ, αξιολόγθςθ τθσ υλοποίθςθσ και αναςκόπθςθσ τθσ Στρατθγικισ και των διαφόρων Σχεδίων Μζτρων Προςαρμογισ * τθν ςυνεχι ενθμζρωςθ ςτισ επιςτθμονικζσ / τεχνολογικζσ εξελίξεισ ςε όλο το φάςμα των κεμάτων τθσ προςαρμογισ (μεταβολζσ, εκτίμθςθ επιπτϊςεων/κινδφνων, μζτρων) μζςω τθσ ςφνδεςθσ με άλλεσ πλατφόρμεσ και βάςεισ δεδομζνων, ιδιαίτερα με τισ CLIMATE ADAPT και COPERNICUS * τισ δυνατότθτεσ ζρευνασ,χρθματοδότθςθσ και επενδφςεων ςε δράςεισ προςαρμογισ

Διαδικτυακι Πφλθ Επικοινωνίασ για τθν Προςαρμογι ζνα άλλο πολφτιμο εργαλείο * τθν διατιρθςθ, ςυνζχιςθ και ενκάρρυνςθ τθσ ΤΝΕΡΓΑΙΑ και ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΛΩΝ των εμπλεκομζνων φορζων, οργανιςμϊν και πολιτϊν ςε όλα τα ςτάδια τθσ προςαρμογι (κυβερνθτικϊν, θμικρατικϊν, τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, πανεπιςτθμίων, ερευνθτικϊν ιδρυμάτων, επιχειριςεων, μθ κυβερνθτικϊν οργανϊςεων, επαγγελματικϊν ςυνόλων κ.α) Παράδειγμα Η ευρωπαϊκι πλατφόρμα επικοινωνίασ Climate-ADAPT http://climate-adapt.eea.europa.eu

Με λίγα λόγια τι μασ προςφζρει το ζργο CYPADAPT; *Σθν Εκνικι τρατθγικι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Αλλαγι (ςε Δθμόςια Διαβοφλευςθ μζχρι 7 επτεμβρίου, 2014) Κ * Σο Εργαλείο Πολυκριτθριακισ Αξιολόγθςθσ Μζτρων Προςαρμογισ * Σθν Διαδικτυακι Πφλθ Επικοινωνίασ για τθν Προςαρμογι - μεταφζρει ςε εκνικό επίπεδο τθν ΕΕ πολιτικι - αξιοποιεί αποτελεςματικά τα χρθματοδοτικά εργαλεία - αποτελεί το ολοκλθρωμζνο πλαίςιο δράςθσ για τθν αντιμετϊπιςθ των επιπτϊςεων τθσ κλιματικισ αλλαγισ ςε κάκε τομζα τθσ οικονομίασ, για κάκε ευάλωτθ ομάδα τθσ κοινωνίασ - κακοδθγεί τον ςχεδιαςμό των τομεακϊν χεδίων Μζτρων και Δράςεων Προςαρμογισ - δίνει λφςεισ ςε προβλιματα και ευκαιρίεσ για πράςινθ ανάπτυξθ και επενδφςεισ - εμπνζει και ενκαρρφνει τθν ςυμμετοχι ςε ζρευνα, τεχνολογία, βζλτιςτεσ πρακτικζσ - αναπτφςςει και ενδυναμϊνει ςυνεργαςίεσ μεταξφ των εμπλεκομζνων φορζων - εξαςφαλίηει τθν επικοινωνία και τον διαρκι διάλογο μεταξφ όλων των φορζων και πολιτϊν - εμπλζκει τουσ πολίτεσ και ςυντονίηει τθ διαδικαςία λιψθσ αποφάςεων - ενθμερϊνει, πλθροφορεί, εκπαιδεφει.

Δράςεισ ευαιςκθτοποίθςθσ και διάχυςθσ Εργαςτιρι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Άλλαγι (2-3/11/2011, Λευκωςία) Το πρϊτο εξειδικευμζνο εργαςτιρι ςτθν Κφπρο, με ςυμμετοχι 150+ ατόμων Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ με κζμα «Αντιμετωπίηωντασ τθν Κλιματικι Αλλαγι» (2012-2013) 20+ εκδθλϊςεισ ςε ςυνεργαςία με Δθμοτικζσ Αρχζσ ςε όλθ τθν Κφπρο Διεκνζσ υνζδριο ADAPTtoCLIMATE (27-28/3/2014, Λευκωςία) Με ςυμμετοχι 420 επιςτθμόνων, επαγγελματιϊν και φορζων λιψθσ αποφάςεων. Ανακοινϊςεισ και ςυνεντεφξεισ ςτα ΜΜΕ (2011-2014)

Εργαςτιρι για τθν Προςαρμογι ςτθν Κλιματικι Αλλαγι 2-3 Νοεμβρίου 2011, Λευκωςία

2 ο CYPADAPT φυλλάδιο και ενθμερωτικό δελτίο (2012)

CYPADAPT δραςτθριότθτεσ - 2012

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2012)

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2012)

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2012)

υμμετοχζσ ςε υνζδρια (2012)

υμμετοχζσ ςε υνζδρια (2013)

Ενθμερωτικζσ Πινακίδεσ ςε Δθμοτικά και Δθμόςια Κτιρια: Ζγκωμθ, τρόβολοσ, Λακατάμια, Λεμεςόσ, Πάφοσ, Γεροςκιπου, Πόλισ Χρυςοχοφσ, Παραλίμνι, Λάρνακα, Σμιμα Γεωργίασ, Σμιμα Περιβάλλοντοσ

3 ο CYPADAPT φυλλάδιο και ενθμερωτικό δελτίο (2013)

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2013)

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2013)

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2013)

Εκδθλϊςεισ Ευαιςκθτοποίθςθσ (2012-13): Άγιοσ Δομζτιοσ, Αραδίππου, Γεροςκιπου, Δερφνια, Αγλανηιά

4 ο CYPADAPT ενθμερωτικό δελτίο (2014)

CYPADAPT δραςτθριότθτεσ - 2014

Εκδιλωςθ Ευαιςκθτοποίθςθσ ςτο Δάλι, 28/01/2014

Διεθνές ζσνέδριο ADAPTtoCLIMATE, 27-28 Μαρηίοσ 2014, Λεσκωζία

Παρακολοφκθςθ Προόδου του Προγράμματοσ Life+ CYPADAPT (2012, 2013, 2014) LIFE+-Environment project Project: CYPADAPT (LIFE10 ENV/CY/000723) Development of a national strategy for adaptation to climate change adverse impacts in Cyprus 2012 2 nd Monitoring Visit Agenda Wednesday 17 th April 2013 Department of Environment Lefkosia Beneficiaries: Coordinating beneficiary Department of Environment, Ministry of Agriculture, Natural Resources and Environment of Cyprus (MANRE) Associated beneficiaries National Technical University of Athens (NTUA) National Observatory of Athens (NOA) 2014

Εκπαιδευτικά ςεμινάρια (2014)

Περιςςότερεσ Πλθροφορίεσ: http://uest.ntua.gr/cypadapt www.climatecy.blogspot.com www.moa.gov.cy

Ευχαριςτϊ για τθν προςοχι ςασ! CYPADAPT LIFE10 ENV/CY/000723 Δρ Κυριακι Ιωάννου Σμιμα Περιβάλλοντοσ Σθλ. +357 22408914 kioannou@environment.moa.gov.cy