ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΝΔΞΔΛΔΚΣΗ ΥΡΗΗ ΝΔΡΟΤ ΚΑΙ ΓΙΑΘΔΗ ΤΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ, ΣΗΝ ΟΡ- ΘΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΙΑ ΤΓΑΣΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΔΡΜΙΟΝΙΓΑ Η κέρξη ηψξα πξαθηηθή: (Όζο γίλεηαη κε απιά ιόγηα) Τν θάζε ρσξηφ ζηε πεξηθέξεηά ηνπ αλνίγεη γεσηξήζεηο θαη κε έλα ζχζηεκα αγσγψλ θαη δεμακελψλ δηνρεηεχεη ην πφζηκν λεξφ ζηνλ νηθηζκφ ηνπ. Καηά θαλφλα νη κεηξεηέο πνπ παξέρνπλ λεξφ ζηνλ θαηαλαισηή δελ ιεηηνπξγνχλ. Κχξηα αηηία λέσλ γεσηξήζεσλ είλαη ε εμάληιεζε ησλ πθηζηακέλσλ, ε εηζξνή κεγάιεο πνζφηεηαο ζαιαζζηλνχ λεξνχ, ε αθαηαιιειφηεηα ηνπ λεξνχ ιφγσ νξγαληθνχ θνξηίνπ, ππνιεηκκάησλ ιηπαζκάησλ θ.ι.π. Τν θάζε ρσξηφ δηαζέηεη ηα ιχκαηά ηνπ θαηεπζείαλ ζηε ζάιαζζα έηζη σο έρνπλ ρσξίο θακία επεμεξγαζία ή ζε κηα ξεκαηηά θαη φπνπ πάλε. Τα ιχκαηα ησλ ρσξηψλ δελ είλαη κφλνλ ηνπ λνηθνθπξηνχ, αιιά θαη φ,ηη άιιν ξίμνπκε ζηελ απνρέηεπζε, θπηνθάξκαθα, ρξψκαηα, δηαιπηηθά, θ.ι.π. Καη ηα βπηία, πξηλ ηνπο βηνινγηθνχο, άδεηαδαλ βφζξνπο θαη λχρηα πεηνχζαλ ην πεξηερφκελν ζηε ζάιαζζα. Ο θάζε αγξφηεο, ν θάζε θηεκαηίαο λφκηκα ή παξάλνκα αλνίγεη γεσηξήζεηο γηα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ησλ θαιιηεξγεηψλ ηνπ. Παξάλνκα βέβαηα κπνξεί λα δηαζέηεη θαη λεξφ ζηελ «αγνξά ησλ εμνρηθψλ». Οη εμνρηθέο θαηνηθίεο λφκηκα ή παξάλνκα θάλνπλ φ,ηη θαη ν αγξφηεο. Τν λεξφ πνπ πήγε γηα πφηηζκα ζπκπαξαζχξνληαο ιηπάζκαηα, θπηνθάξκαθα, θεχγεη ηειηθά πξνο ηε ζάιαζζα κέζσ ησλ ππνγείσλ πδάησλ. Τα ιχκαηα ησλ εμνρηθψλ πάλε ζηα ππφγεηα χδαηα εθηφο απηά ησλ πξαγκαηηθά ζηεγαλψλ βφζξσλ πνπ κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν πάιη ζηε ζάιαζζα θαηαιήγνπλ. Σηα κεγάια μελνδνρεία ιεηηνπξγνχλ ζηαζκνί βηνινγηθήο επεμεξγαζίαο ησλ ιπκάησλ ηνπο θαη ρξεζηκνπνηνχληαη ηα επεμεξγαζκέλα ιχκαηα γηα πφηηζκα ή δηνρεηεχνληαη κε άδεηα ζηε ζάιαζζα. Καη ηα θέληξα επεμεξγαζίαο ιπκάησλ ησλ δχν Γήκσλ καο δηνρεηεχνπλ ηα επεμεξγαζκέλα ιχκαηα είηε ζηα ππφγεηα λεξά είηε ζηε ζάιαζζα θαηφπηλ αδείαο. Τα ιηηξίβηα κεηαθέξνπλ ηηο κνχξγεο ζηα θέληξα επεμεξγαζίαο ιπκάησλ, ή ζε ππαίζξηνπο ρσκάηηλνπο απνδέθηεο πξνο επεμεξγαζία θαη δηάζεζε. Τα λεξά ηεο βξνρήο πνπ μεπιέλνπλ ηηο ρσκαηεξέο πάλε θαη απηά ζηα ππφγεηα λεξά θαη ζηε ζάιαζζα. Παρελέργεηες: Γελ ρξεηάδεηαη λα ηηο πεξηγξάςνπκε, γηαηί ππνηηκάκε ηελ λνεκνζχλε ηνπ αλαγλψζηε. Μφλν λα ηνλίζνπκε πξέπεη, φηη πξηλ πεξίπνπ ην 1960, ηφηε πνπ ήηαλ άγλσζηα ηα ιηπάζκαηα, ηα απνξξππαληηθά, ηα θπηνθάξκαθα θαη ε ρξήζε ηερληθψλ πιψλ θαη πιηθψλ πνιχ πεξηνξηζκέλε, ηφηε πνπ αληινχζακε λεξφ απφ πεγάδηα, είρακε θαη θαιφ λεξφ παληνχ θαη θαιέο ζάιαζζεο. Να ζπκεζνχκε φηη φια ηα ιηηξίβηα ηεο Δξκηφλεο ξίρλαλε ηηο κνχξγεο ζην Ληκάλη θαη ζηα Μαληξάθηα, εθεί πνπ θάζε ρξφλν μέπιελαλ θαη πεξίπνπ 200 βαξέιηα θξαζηνχ. Τίπνηα δελ πάζαηλε νχηε ην Ληκάλη νχηε ηα Μαληξάθηα. Μάιηζηα ην Ληκάλη πνπ νπζηαζηηθά δερφηαλ φιεο ηηο κνχξγεο ήηαλ γεκάην θεθάινπο, ιαβξάθηα, κνπξκνχξεο. Κνπάδηα νιφθιεξα. Αληίζεηα, κεηά ην 1970, ε πνιηηηζκέλε πηα Δξκηφλε έδεζε κέρξη ζήκεξα ζην Ληκάλη ηεο ληξνπήο,
δειαδή θπξηνιεθηηθά κέζα ζε έλα βφζξν, δαηκνλνπνηψληαο ηηο κνχξγεο θαη ηα ξεηζίληα ησλ βαξειηψλ, φρη φκσο θαη ηα ιχκαηα ησλ λνηθνθπξηψλ θαη ησλ θαηαζηεκάησλ ηεο. Σήκεξα: Γελ έρνπκε λεξφ ζε φιε ηελ Δξκηνλίδα θαη απηφ πνπ έρνπκε είλαη πθάικπξν. Γελ μέξνπκε ηελ πνηφηεηα ησλ ππνγείσλ λεξψλ καο, νχηε ησλ επηθαλεηαθψλ (φηαλ ππάξρνπλ ηέηνηα). Γελ μέξνπκε ηελ πνηφηεηα ησλ παξαθηίσλ πδάησλ καο. Γελ μέξνπκε ηηο επηπηψζεηο ζην θπηηθφ θαη δσηθφ βαζίιεην. Γελ ππάξρνπλ ζηνηρεία πνπ λα δείρλνπλ ηε κεηαβνιή ηεο πνηφηεηαο αιιά θαη ηεο πνζφηεηαο ησλ λεξψλ καο ρξφλν κε ην ρξφλν. Απηφ πνπ μέξνπκε είλαη φηη δελ πξέπεη λα πίλνπκε λεξφ απφ θαλέλα πεγάδη ή γεψηξεζε, φρη γηαηί είλαη πθάικπξν, αιιά γηαηί ππάξρεη θίλδπλνο λα είλαη κνιπζκέλν. Οχηε απφ ηηο βξχζεο παξά κφλν εκθηαισκέλν. Πού βαδίδοσκε; Σηα ηπθιά. Απφ ηελ ελεξγνπνίεζε παιαηψλ πεγαδηψλ γηα πφζηκν, ζηα δίθηπα θαη ηηο δεμακελέο πνπ ζα θηινμελνχλ λεξφ πνπ ζα θέξλνπλ πδξνθφξα πινία απφ..άιιεο πεξηνρέο. Απφ ηηο κνλάδεο αθαιάησζεο πνπ ζα καο δίλνπλ θηελφ, πνιχ θαη θαιφ λεξφ (δηάβαδε: αθξηβφ λεξφ κφλν γηα νηθηαθή ρξήζε γηαηί.δελ πίλεηαη. Σηε Δξκνχπνιε ηεο Σχξνπ ην πξψην πνπ ζνπ ιέλε φηαλ κπαίλεηο ζην μελνδνρείν είλαη «πίλεηε εκθηαισκέλν, γηαηί ην λεξφ ηεο βξχζεο είλαη απφ αθαιάησζε θαη δελ πίλεηαη, γηαηί κπξίδεη φπσο ηεο βαπνξέηαο ζηα θαξάβηα»), ζηηο γεσινγηθέο κειέηεο γηα λα βξνχκε πνπ ζην θαιφ ζπγθεληξψλεηαη θαη θξχβεηαη ην λεξφ ηεο Δξκηνλίδαο. Ση θάλοσκε; Βγάδνπκε ηηο αλάγθεο καο πξνο ηα έμσ «Θέινπκε, λεξφ, πνιχ θαη θαιφ!». Σε πνηνπο απεπζπλφκαζηε; Σηνπο βνπιεπηέο καο θαη ζηνπο Γεκάξρνπο καο. Καη απηνί ηη καο απαληνχλ; Υπάξρεη πάξα πνιχ λεξφ, ηφζν φζν δελ θαληάδεζηε. Πνχ; Σηνλ Αλάβαιν θαη αλ δελ θηάζεη απηφ πνπ ζπιιέγεηαη κε πεπαιαησκέλεο εγθαηαζηάζεηο ηνπ 1970, ζα πηάζνπκε ηνλ Αλάβαιν ζηα βαζηά (άπηαζηα πνπιηά δέθα ζηνλ παξά). Έλαο αγσγφο ρξεηάδεηαη θαη έγηλε ε Δξκηνλίδα ε ρψξα ηνπ λεξνχ. Γελ ρξεηάδνληαη παξά θάπνηεο δεθάδεο (ή εθαηνληάδεο;) επξψ πνπ ζηαδηαθά νθείιεη λα καο ηα δψζεη ην θξάηνο ή λα ηα πάξεη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Μέρξη λα καο ην θέξνπλε θηηάρλνπκε έλα θξάγκα ζηε Τδεξηδειηά θαη πνηίδνπκε θάζε δηςαζκέλν. Άξα ε Δξκηνλίδα δελ έρεη πξφβιεκα λεξνχ θαη πξφβιεκα δηάζεζεο πγξψλ απνβιήησλ, δελ έρεη αλάγθε δηαρείξηζεο θαη πξνζηαζίαο πδάηηλσλ πφξσλ. Σπγρξφλσο απνζησπνχκε ηελ εχινγε απνξία: Δδψ ν θφζκνο ζθάδεηαη γηα ην λεξφ. Πψο ζα ζπκβεί λα καο παξαρσξεζνχλ κε ηφζν ρακφγειν ηα λεξά ηνπ Αλάβαινπ απφ ηνπο θαηνίθνπο ηνπ αξγνιηθνχ θάκπνπ πνπ δηθαησκαηηθά ηνπο αλήθνπλ ή απφ ην θξάγκα ηεο Τδεξηδειηάο φπνπ ζηα ππνηηζέκελα λεξά ηνπ, δηθαησκαηηθά, έρνπλ ηνλ πξψην ιφγν ηα Ίξηα θαη ε γχξσ πεξηνρή θαη φρη ε Δξκηνλίδα;
Η Δπξσπατθή Έλσζε, φπσο θαη θάζε ερέθξσλ πνιίηεο, αληηιακβάλεηαη φηη ην πξφβιεκα ηνπ λεξνχ είλαη κείδνλ γηα ηελ Δπξψπε θαη γη απηφ ην ιφγν έθηηαμε ηελ Οδεγία 2000/60/ΔΚ ε νπνία ζεζπίδεη πιαίζην θνηλνηηθήο δξάζεο ζηνλ ηνκέα ηεο πνιηηηθήο ησλ πδάησλ. Γειαδή επηβάιεη (κε λφκν) ζηα κέιε-θξάηε ηεο νξζνινγηθή δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία ησλ πδάηηλσλ πφξσλ, άζρεηα αλ νξηζκέλα έρνπλ άθζνλα θαη θαιά λεξά, γηαηί ζεσξεί ην λεξφ φρη ζαλ έλα εκπνξηθφ πξντφλ, αιιά ζαλ θοηλωληθό αγαζό, θιερολοκηά ποσ πρέπεη λα ηελ προζηαηεύοσκε. Με ην θαιφ λα ππνδερζνχκε ηνλ Αλάβαιν θαη ηελ Τδεξηδειηά αιιά γηα ηελ σο άλσ νδεγία είλαη απιψο θαινδερνχκελα ηερληθά έξγα θαη ηίπνη άιιν. Ας δούκε ιοηπόλ ηη ζεζπίδεη ε οδεγία 60 γηα ηελ Δρκηολίδα κε όζο γίλεηαη απιά ιόγηα: Πξφθεηηαη γα έλα κεγάιν έξγν, κεγαιχηεξν απφ ηελ νιηθή νηθνινγηθή δηαρείξηζε απνβιήησλ: Γεκηνπξγείηαη Δζληθή Δπηηξνπή Υδάησλ θαη Δζληθφ Σπκβνχιην Υδάησλ κε πξφεδξν ηνλ εθάζηνηε Υπνπξγφ Πεξηβάιινληνο (αθνχ απνθηήζνπκε πξψηα ηέηνην ππνπξγείν). Κάζε Πεξηθέξεηα απνθηά Γλζε Υδάησλ ε νπνία πξέπεη λα ζπγθξνηήζεη ζπγθεθξηκέλν ζρέδην δηαρείξηζεο θαη πξνζηαζίαο πδάηηλσλ πφξσλ κέρξη 22-12-2009 θαη λα ην ζέζεη ζε εθαξκνγή κέρξη 01-01-2012. Άξα γηα ηελ Δξκηνλίδα ηελ απφιπηε επζχλε ζρεδηαζκνχ ηελ έρεη ε Πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ θαη κάιηζηα ην Γηακέξηζκα Αλαηνιηθήο Πεινπνλλήζνπ πνπ πεξηιακβάλεη θπξίσο ην λνκφ Αξγνιίδαο. Ο ζρεδηαζκφο δελ γίλεηαη κε βάζε κηα επαξρία ή έλα λνκφ αιιά κε ιεθάλεο απνξξνήο. Γειαδή αλ ηξαβήμνπκε κηα γξακκή απφ ηελ θνξπθνγξακκή ηνπ Γπηηθνχ Γίδπκνπ φξνπο πξνο Μαπξνβνχλη, Αδέξεο έσο ηα Τζειεβίληα, ψζηε φια ηα λεξά λα πέθηνπλ ζηε ζάιαζζα ηνπ Αξγνζαξσληθνχ, απηφ είλαη ην κέξνο ηνπ ζρεδίνπ πνπ πεξηιακβάλεη ηελ Δξκηνλίδα αζρέησο αλ ηελ πεξηιακβάλεη νιφθιεξε ή πεξηιακβάλεη θαη ν- ξηζκέλα ηκήκαηα ησλ γεηηνληθψλ καο επαξρηψλ. Απηά δειαδή είλαη «ηα λεξά καο» πνπ ηειηθά πέθηνπλ «ζηε ζάιαζζά καο». Μάιηζηα ζην ζρεδηαζκφ πεξηιακβάλνληαη θαη ηα παξάθηηα χδαηα, δειαδή ηα λεξά ηεο ζάιαζζαο ζε απφζηαζε κέρξη πεξίπνπ 1 κίιη απφ ηελ ακκνπδηά (νπζηαζηηθά φια ηα λεξά ησλ θφιπσλ ηεο πεξηνρήο καο). Έρεη ξφιν ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε ζηνλ ζρεδηαζκφ απηφλ; Όρη, είλαη δνπιεηά ηεο Πεξηθέξεηαο θαη νη δχν Γήκνη καο ζην ζρέδην εκθαλίδνληαη ζαλ εζηίεο ξχπαλζεο ησλ λεξψλ σο νηθηζκνί, σο βηνινγηθνί θαζαξηζκνί θαη σο ζεκαληηθνί ρξήζηεο λεξνχ. Θα αθνπζηεί ε γλψκε ηνπο θαηά ηε δηαβνχιεπζε ηνπ ζρεδίνπ αιιά ξφινο γη απηνχο δελ δηαθαίλεηαη. Γηα λα ηα βγάιεη πέξα ην Γηακέξηζκα Αλαηνιηθήο Πεινπνλλήζνπ πξέπεη λα νξγαλψζεη δηθέο ηνπ αμηφπηζηεο ππεξεζίεο ή λα ζπκβιεζεί κε αμηφπηζηα ηδξχκαηα θαη ηλζηηηνχηα. Σπγθεθξηκέλα ρξεηάδεηαη: 1. Μία έκπεηξε νκάδα επηζηεκφλσλ γηα ηελ απνηχπσζε επηθαλεηαθψλ, παξάθηησλ, ππφγεησλ, κεηαβαηηθψλ πδάησλ (γεσιφγνη, ηνπνγξάθνη, πδξνιφγνη θ.ι.π.).
2. Μία νκάδα γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ζεκείσλ κέηξεζεο ηεο ξχπαλζεο ησλ λεξψλ, ησλ πεξηνρψλ πνπ ππάξρνπλ ξππνγφλεο δξαζηεξηφηεηεο, ηελ πηζαλή πνξεία ησλ ξχπσλ (πεξηβαιινληνιφγνη, ρεκηθνί, βηνιφγνη, θ.ι.π.). 3. Γηαπηζηεπκέλα εξγαζηήξηα ρεκηθψλ αλαιχζεσλ, βηνινγηθψλ θ.ι.π., δειαδή εξγαζηήξηα πνπ ηα απνηειέζκαηα ηνπο είλαη έγθπξα θαη απνδεθηά γηα θάζε λφκηκε ρξήζε. 4. Γηαπηζηεπκέλα ζπλεξγεία δεηγκαηνιεςηψλ. 5. Οκάδα αξρεηαθήο θαη γξακκαηεηαθήο ππνζηήξημεο θαη επηθνηλσλίαο. Μπνξεί βέβαηα λα ζπκβιεζεί θαη κε εηδηθά ηλζηηηνχηα φπσο, γηα παξάδεηγκα, ην ΔΛ.ΚΔ.Θ.Δ. (Διιεληθφ Κέληξν Θαιαζζίσλ Δξεπλψλ), πνπ είλαη ην πιένλ αμηφπηζην θαη έγθπξν γηα έξεπλα ζηε ζάιαζζα θαη ζηνλ βπζφ βάζεη δηεζλψλ πξνδηαγξαθψλ δεηγκαηνιεςίαο θαη αλαιχζεσλ, ην νπνίν δηαζέηεη άξηζην εμνπιηζκφ θαη εξγαζηήξηα. Απηφ ην δπλαηφ επηηειείν πξέπεη λα θάλεη ηελ παξαθάησ δνπιεηά: 1. Να απνηππψζεη ζε ράξηεο ηνπο ρεηκάξξνπο θαη ηα ξέκαηα ηεο πεξηνρήο καο, λα πεξηγξάςεη ηελ παξνρή πδάησλ κέζα ζην ρξφλν, ηελ πνξεία ησλ λεξψλ κέρξη ηε ζάιαζζα, ηπρνχζεο θπζηθέο ή ηερληθέο ιίκλεο, ηφπνπο εηδηθήο πξνζηαζίαο (βάιηνη, θαξάγγηα, πγξνβηφηνπνη, ιηκλνζάιαζζεο θ.ι.π.) θαη φια απηά κε κεγάιε αθξίβεηα δειαδή κε ρξήζε γεσγξαθηθψλ ζπληεηαγκέλσλ κέζσ δνξπθνξηθψλ ζπζηεκάησλ. Δπίζεο λα ζεκεηψζεη ηηο πεξηνρέο πνπ παίδνπλ ξφιν ζηε ζπγθέληξσζε λεξνχ πνπ πξννξίδεηαη γηα πφζηκν, ψζηε λα ηχρνπλ εηδηθήο πξνζηαζίαο. 2. Να απνηππψζεη ηα ππφγεηα χδαηα, ηελ πνξεία ηνπο πξνο ηε ζάιαζζα, ην είδνο ηνπ εδάθνπο πνπ δηαπεξλνχλ. 3. Σηελ παξάθηηα δψλε λα απνηππψζεη ηα ξέκαηα ηνπ βπζνχ, ηελ θίλεζή ηνπο, ηε θχζε ηνπ βπζνχ θαη άιια ζηνηρεία. 4. Να απνηππψζεη φιεο ηηο ιήςεηο λεξνχ (γεσηξήζεηο, πεγάδηα, επηθαλεηαθέο ιήςεηο) κε παξνρή κεγαιχηεξε απφ απηήλ πνπ επηηξέπεη ν λφκνο γηα νηθνγελεηαθή ρξήζε ζε θάζε θηήκα. Γηα απηέο ηηο ιήςεηο λα ειέγμεη ηελ λνκηκφηεηά ηνπο, αλ έρνπλ άδεηα ρξήζεο λεξνχ, αλ ηεξνχλ ηνπο φξνπο απηήο ηεο άδεηαο θ.ι.π. 5. Να απνηππψζεη κε αθξίβεηα φιεο ηηο ζέζεηο πνπ κπνξεί λα δηνρεηεχζνπλ ξχπνπο ζηα χδαηα. Γειαδή νηθηζκνχο, μελνδνρεηαθά ζπγθξνηήκαηα, ππθλέο ζπζηάδεο εμνρηθψλ, ζηαζκνχο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ, κνλάδεο αθαιάησζεο, ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο απνβιήησλ (ΦΥΤΑ), βηνκεραλίεο, βηνηερλίεο, ζπζηάδεο ζεξκνθεπίσλ, ζέζεηο έληνλεο ρξήζεο ιηπαζκάησλ θαη θπηνθαξκάθσλ, ιηηξίβηα, βνπζηάζηα, ρνηξνζηάζηα θαη φ,ηη άιιν. 6. Να απιψζεη έλα ζχλνιν ζηαζεξψλ ζεκείσλ δεηγκαηνιεςίαο θαη λα πξνζδηνξίζεη ηνλ αξηζκφ ησλ δεηγκαηνιεςηψλ θαηά έηνο αιιά θαη ηηο ζπγθεθξηκέλεο εκεξνκελίεο δεηγκαηνιεςίαο, ιακβάλνληαο ππ φςηλ φια ηα παξαπάλσ. Γηα παξάδεηγκα: Σηνλ ρείκαξξν ηνπ Καηαθπθηνχ ζα νξίζεη 4 ζεκεία δεηγκαηνιεςίαο θαη ζα ιακβάλεη δείγκαηα ηνπο ρεηκεξηλνχο κήλεο πνπ ηξέρεη ην λεξφ. Τν ίδην ζα γίλεη θαη ζε άιια ζεκαληηθά ξέκαηα. Μέζα ζε νηθηζκνχο, θνληά ζε εξγνζηάζηα θαη βηνηερλίεο, κέζα ζε μελνδνρεηαθέο κνλάδεο, ζηα θέληξα επεμεξγαζίαο ιπκάησλ, ζηνπο ΦΥΤΑ, θαηά κήθνο ζεκαληηθψλ ξεκάησλ, ζηνπο θάκπνπο, ζα θάλεη γεσηξήζεηο γηα λα παίξλεη δείγκαηα ππνγείσλ πδάησλ, ή ζα ρξεζηκνπνηεί ήδε ππάξρνπζεο κεγάιεο γεσηξήζεηο. Σηα παξάθηηα χδαηα ζα νξίζεη ζηαζεξά ζεκεία δεηγκαηνιεςηψλ λεξνχ θαη βπζνχ θπξίσο ζε ζεκεία πνπ θάλεη κπάλην πνιχο θφζκνο, ζε ιηκάληα, ζε ιηκλνζάιαζζεο, θνληά ζηα μελνδνρεηαθά ζπγθξνηήκαηα, θνληά ζε ηρζπνθαιιηέξγεηεο. Μάιηζηα ζηα παξάθηηα χδαηα, ζηηο ιηκλνζάιαζζεο, ζα γίλεηαη θαη παξαθνινχζεζε ηεο κφιπλζεο ζηα ςάξηα θαη ζε ζαιάζζηα είδε πνπ δνπλ ζηνλ βπζφ, ζα παξαθνινπζείηαη ε ρισξίδα θαη ε παλίδα θ.ι.π., θ.ι.π. 7. Όιεο νη κεηξήζεηο θαη νη δηαπηζηψζεηο αξρεηνζεηνχληαη θαη έηζη κπαίλεη ππφ πιήξε παξαθνινχζεζε θαη επηηήξεζε ε πεξηνρή καο. Λεπηνκεξείο εθζέζεηο απνζηέιινληαη ζηελ Δζληθή Δπηηξνπή Υ- δάησλ ε νπνία ζπληάζζεη ηελ γεληθή έθζεζε ηεο ρψξαο καο πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε.
Ο αξρηθφο ζηφρνο είλαη κέζα ζε δχν ηξία ρξφληα λα ζπγθεληξσζνχλ πιήξε ζηνηρεία πνπ λα απνηππψλνπλ αμηφπηζηα θαη έγθπξα ηελ θαηάζηαζε ησλ πδάησλ ζηελ πεξηνρή καο. Τειηθφο ζηφρνο είλαη ε δηαηήξεζε απηήο ηεο θαηάζηαζεο θαη ε ιήςε κέηξσλ βειηίσζεο φπνπ ρξεηάδεηαη. Δλλνείηαη φηη ζε νπνηαδήπνηε ζέζε δηαπηζηνχηαη ρεηξνηέξεπζε ηεο θαηάζηαζεο, ηφηε γίλεηαη έξεπλα, εληνπίδεηαη ε πεγή ησλ ξχπσλ θαη εθαξκφδεηαη ε αξρή «ν ξππαίλσλ πιεξψλεη», αξρηθά κε πξφζηηκα, ηειηθά κε ηελ αθαίξεζε ηεο άδεηαο ιεηηνπξγίαο. Τν φινλ εγρείξεκα δελ απνζθνπεί ζηνλ λα θέξεη ηα χδαηα ηεο πεξηνρήο καο ζηελ ηδαληθή θπζηθή θαηάζηαζε πξηλ δειαδή εκθαληζηεί ν άλζξσπνο ζηελ Δξκηφληδα. Λακβάλεηαη πιήξσο ππ φςηλ ε δξαζηεξηφηεηα πνπ αλαπηχζζεη ν άλζξσπνο θαη ζαλ ζεκείν αλαθνξάο ιακβάλεηαη κία θαηάζηαζε ζηα χδαηα ε νπνία ππάξρεη ζήκεξα θαη φρη κία πξηλ 50 ρξφληα. Αλ δηαπηζησζεί γηα παξάδεηγκα φηη ζε έλα θάκπν ην λεξφ είλαη θαηάιιειν κφλν γηα πφηηζκα αιιά φρη θαηάιιειν γηα πφζηκν, βειηίσζε ζεκαίλεη λα γίλεη ην λεξφ θαηαιιειφηεξν γηα πφηηζκα θαη επαίζζεησλ θαιιηεξγεηψλ θαη φρη λα θιείζνπλ ζηάλεο, λα θιείζνπλ εμνρηθά, βηνηερλίεο θ.ι.π. γηα λα γίλεη ην λεξφ πφζηκν. Κάηη ηέηνην είλαη νπηνπία ηνπιάρηζηνλ γηα ζήκεξα. Αληίζεηα, αλ ηα δχν θχξηα πνηακάθηα (βξίζθνληαη ζε ιεθάλεο απνξξνήο πίζσ απφ ηελ γξακκή πνπ πξναλαθέξακε) πνπ ζα γεκίδνπλ ην κειινληηθφ θξάγκα ηεο Τδεξηδειηάο κε πφζηκν λεξφ κεηαθέξνπλ ξχπνπο θαηά ηε ξνή ηνπο επεξεάδνληαο ηελ πνηφηεηα ηνπ λεξνχ, ηφηε ζα ιεθζεί θάζε κέηξν (κεηαηφπηζε ζηαλψλ, πιήξεο απαγφξεπζε ιηπαζκάησλ θαη θπηνθαξκάθσλ ζηα παξφρζηα θηήκαηα, πεξίθξαμε ζε εππαζή ζεκεία θ.ι.π.), ψζηε λα πξνζηαηεπηεί πιήξσο ην πφζηκν λεξφ σο θνηλσληθφ αγαζφ. Αλ ζηα παξάθηηα χδαηα ρεηξνηεξεχεη ε θαηάζηαζε ηεο παλίδαο θαη ρισξίδαο, εκθαλίδνληαη ξχπνη θ.ι.π. ζα ιακβάλνληαη κέηξα θαη εδψ βάζεη ηεο αξρήο «ν ξππαίλσλ πιεξψλεη». Αλ δηαπηζησζεί φηη θνληά ζην ζεκείν πνπ απνξξίπηεη ζηε ζάιαζζα ηα επεμεξγαζκέλα ιχκαηα ν βηνινγηθφο ζηαζκφο Δξκηφλεο ππάξρεη αιινίσζε ζηε ρισξίδα θαη ηελ παλίδα θαη κεηξψληαη νξηζκέλνη ξχπνη πέξαλ ηνπ θαλνληθνχ, ηφηε γίλεηαη πιήξεο έιεγρνο ζηνλ ζηαζκφ, ζηα αξρεία θαηαγξαθήο ησλ εκεξήζησλ ηηκψλ ησλ ξχπσλ ζηα επεμεξγαζκέλα ιχκαηα θαη αλ φια βξεζνχλ θαλνληθά, ηφηε ξχπαλζε ππάξρεη, αιιά ν ζηαζκφο ιεηηνπξγεί ζηα πιαίζηα ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ηνπ. Αλ απηή είλαη ε ηερλνινγία ηνπ ζηαζκνχ πξέπεη λα απνδερηεί ην φιν ζχζηεκα ηε ξχπαλζε, κέρξη λα βγεη άιιε θαιχηεξε ηερλνινγία ε νπνία βέβαηα ζα γίλεη θαη κε λφκν ππνρξεσηηθή γηα ηνπο βηνινγηθνχο ζηαζκνχο. Η απνιπηφηεηα, ην θπλήγη ηνπ αλέθηθηνπ είλαη παξαινγηζκφο, δελ είλαη νηθνινγηθή ζπλείδεζε. Η Οδεγία 60 ζε έλα παξάξηεκά ηεο αλαγξάθεη ζαθψο ηνπο ξχπνπο πξνηεξαηφηεηαο. Δίλαη κηα νκάδα ξχπσλ (βαξηά κέηαιια, νξγαληθέο ελψζεηο θ.ι.π.) πνπ πξνέξρνληαη απφ αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα θαη φρη απφ ηε θχζε (δάζε, πεηξψκαηα θ.ι.π.). Σηφρνο είλαη κε ηε ιήςε θαηάιιεισλ κέηξσλ νη ξχπνη απηνί λα αληρλεχνληαη ζηα χδαηα θάησ απφ ηα φξηα πνπ ζέηεη ε εζληθή ή ε επξσπατθή λνκνζεζία. Ο ζρεδηαζκφο αθνξά θπξίσο ηελ πνηφηεηα ησλ πδάησλ αιιά φπνπ ε πνηφηεηα δελ ηθαλνπνηεί θαη κάιηζηα δηαπηζηνχηαη ρεηξνηέξεπζε, ηφηε ιακβάλνληαη θαη πνζνηηθά κέηξα, απαγφξεπζε γεσηξήζεσλ, πεξηνξηζκνί ζηελ αληινχκελε πνζφηεηα. Δχινγα εξσηήκαηα: Μα είλαη εθηθηφο θαη εθαξκφζηκνο έλαο ηέηνηνο ζρεδηαζκφο ζε εζληθφ επίπεδν θαη κάιηζηα απφ δεκφζηα θαη νπζίαλ ππεξεζία; Δίλαη. Υπάξρνπλ ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο ηθαλφηαηα ζηειέρε θαη επηζηήκνλεο πνπ αλ ειεπζεξσζνχλ απφ ηελ πάγηα δεκνζηνυπαιιειηθή λννηξνπία θαη ηελ κηθξνπνιηηηθή κπνξνχλ λα θάλνπλ απηή ηε δνπιεηά ηέιεηα φπσο ηε θάλνπλ θαη ζηε Βφξεηα Δπξψπε νη ζπλάδειθνί ηνπο. Βέβαηα απφιπηα ππαξθηφο ν θφβνο λέσλ θνκκαηηθψλ δηνξηζκψλ κε ηελ γλσζηή εκπινθή θαη ησλ ηνπηθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ αξρφλησλ θαη ε δεκηνπξγία κηαο αθφκε ειιεληθήο εηθνληθήο πξαγκαηηθφηεηαο.
Μα έρεη ε ρψξα καο ηέηνηα ηέιεηα εξγαζηήξηα, ηέηνηα ηλζηηηνχηα; Η ζπλεξγαζία κε Παλεπηζηήκηα Πνιπηερλεία Παηξψλ, Αζελψλ, Μεηζφβεην, ΔΛΚΔΘΔ ζα ζαο πείζεη φηη έρεη θαη παξά έρεη. Άιισζηε ζήκεξα είλαη ηέηνηα ε ηερληθή πξφνδνο πνπ κέζσ δνξπθφξσλ κπνξεί ε Γλζε Υδάησλ λα βιέπεη ην ηη γίλεηαη ζηελ Δξκηνλίδα κε αθξίβεηα κέηξνπ θαη λα παίξλεη ηα απνηειέζκαηα α- λαιχζεσλ απηφκαηα απφ θάζε ζέζε δεηγκαηνιεςίαο. Μα ρξεηάδνληαη έλα ζσξφ ρξήκαηα, πνπ ζα βξεζνχλ; Δδψ αο είλαη θαιά ε κακά Δπξψπε (άιιε νλνκαζία: Κνπηφθξαγθνη) ε νπνία δίλεη, γηαηί μέξεη κε ην ρξφλν φηη ν ζρεδηαζκφο απηφο ζα ηα βγάιεη κε ην παξαπάλσ ηα ιεθηά ηνπ απφ ηα γεληθά νθέιε ηεο ηνπηθήο καο θνηλσλίαο. Άιισζηε είλαη έλα έμνρν έξγν πνιηηηζκνχ, αλαθηάκε ηελ έμνρε θχζε καο, ηηο θαζαξέο ζάιαζζεο καο, ηα θαζαξά ππφγεηα λεξά καο, δελ αλαβηψλνπκε ην ακίιεην λεξφ γηα λα πξνζειθχζνπκε θαλέλα ηνπξίζηα ζηα θαγάδηθά καο. Υπάξρεη θαλέλα παξάδεηγκα εθαξκνγήο απηνχ ηνπ ζρεδηαζκνχ ζε κηα ιεθάλε απνξξνήο ζηε ρψξα καο; Όρη βέβαηα γηαηί είλαη πνιχ λσξίο. Πξψηα ζα πεξάζνπλ φιεο νη πξνζεζκίεο, ζα πεξάζνπλ θαη φιεο νη παξαηάζεηο πνπ ζα δεηήζνπκε, θαη φηαλ ζα αξρίζνπλ ηα πξφζηηκα (φπσο δειαδή ζπλέβε θαη κε ηηο ρσκαηεξέο), ηφηε ζα αξρίζνπκε κε βία ην φινλ εγρείξεκα θαη ν Θεφο βνεζφο. Παξφια απηά ζην Θξηάζην Πεδίν φπνπ είλαη ζπγθεληξσκέλν ην 40% ηεο ειιεληθήο βηνκεραλίαο, πιήζνο βηνηερληψλ απνζεθψλ θ.ι.π., φπνπ ππάξρεη ε κεγαιχηεξε ζηελ Διιάδα ρσκαηεξή ησλ Ληνζίσλ, ν κεγαιχηεξνο ζηαζκφο ηεο ρψξαο καο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ ζηελ Χπηάιιεηα, πινία πνπ δέλνπλ ζηνλ θφιπν ηεο Διεπζίλαο ή μεθνξηψλνπλ θαζεκεξηλά, έρεη, θαηά θάπνην ηξφπν κεξηθά, εθαξκνζηεί έλαο ηέηνηνο ζρεδηαζκφο, φκσο φρη απφ κία θεληξηθή ππεξεζία αιιά απφ έξεπλεο Παλεπηζηεκίσλ, Πνιπηερλείσλ, Ιλζηηηνχησλ, Γήκνπ Διεπζίλαο θ.ι.π. Η πεξηνρή απηή κε ηε ζαιάζζηα δψλε απφ ηνλ Ιζζκφ ηεο Κνξίλζνπ κέρξη ηελ Αίγηλα θαη ην Σνχλην έρεη εξεπλεζεί θαη παξαθνινπζείηαη ρξφληα ηψξα. Ο Γήκνο Διεπζίλαο κεηξάεη ζπζηεκαηηθά ηελ πνηφηεηα ησλ λεξψλ θαη ηνπ βπζνχ ζηνλ θφιπν ηεο Διεπζίλαο ζε ζηαζεξά ζεκεία θαη δεκνζηεχεη ηα απνηειέζκαηα. Τν ίδην θάλεη ην ΔΛΚΔΘΔ γηα ηελ επξχηεξε ζάιαζζα κέρξη ηελ Αίγηλα, ην Παλεπηζηήκην Αζελψλ θπξίσο ζην ζαιάζζην ρψξν γχξσ απφ ηελ Χπηάιιεηα, αιιά θαη ζηελ πεδηάδα ηνπ Αζπξφππξγνπ θαη ηεο Διεπζίλαο κε ζηφρν ηελ πνηφηεηα ησλ ππνγείσλ πδάησλ. Ο θαζέλαο κπνξεί κέζσ ηνπ Internet λα εληνπίζεη φιεο απηέο ηηο έξεπλεο θαη απνηππψζεηο ηεο ξχπαλζεο θαη πξαγκαηηθά ζα εληππσζηαζηεί κε ηε δνπιεηά πνπ έρεη γίλεη θαη ηα πνιχηηκα ζπκπεξάζκαηα πνπ έρνπλ εμαρζεί. Μα έρνπκε ζηελ Δξκηνλίδα ηφζν εθηεηακέλν πξφβιεκα ξχπαλζεο ησλ πδάησλ, ψζηε λα απαηηείηαη έλαο ηέηνηνο ζρεδηαζκφο; Η αιήζεηα είλαη φηη δελ έρνπκε βηνκεραλίεο, νχηε ξππαίλνπζεο βηνηερλίεο θαη σο εθ ηνχηνπ δελ έρνπκε πξνβιήκαηα ηχπνπ Θξηαζίνπ Πεδίνπ ή Αζσπνχ πνηακνχ ή πνηακηψλ ηεο Βφξεηαο Διιάδαο πνπ δηαζρίδνπλ δχν ηξία θξάηε πξηλ εθβάιινπλ ζην Αηγαίν. Όκσο θαλέλαο πηα δελ πίλεη λεξφ άθνβα απφ πεγάδη, γεψηξεζε, πεγή, νχηε απφ ξένληα χδαηα θαη έρνπκε πιήξε άγλνηα γηα ην είδνο θαη ην βαζκφ ξχπαλζεο φισλ ησλ πδάησλ καο. Τα ιχκαηα πιήζνπο εμνρηθψλ πάλε θαηεπζείαλ ζηα ππφγεηα λεξά. Οη παιηφηεξνη ζα ζπκνχληαη φηη ε Δξκηφλε έπαηξλε λεξφ πνιχ θαιήο πνηφηεηαο απφ ην πεγάδη ζηα Γηζθνχξηα θαη ην έδηλε θάζε Παξαζθεπή γηα πφζηκν ζηνλ νηθηζκφ. Μάιηζηα είρε θηηάμεη ε Κνηλφηεηα δεμακελή θαη αγσγνχο
πνπ είραλ ζηνηρίζεη πνιιά ρξήκαηα. Μφιηο φκσο ζηνπο πεξηκεηξηθνχο ιφθνπο μεθχηξσζαλ ηα πξψηα εμνρηθά, ην πεγάδη γέκηζε παζνγφλα βαθηήξηα θαη άιινπο ξχπνπο θαη ζθξαγίζηεθε. Οηθνινγηθή αληηκεηψπηζε κε ηνλ ελ ιφγσ ζρεδηαζκφ ηεο νδεγίαο 60 ζα ήηαλ λα πιεξψζνπλ πξφζηηκν ηα εμνρηθά, λα ζθξαγηζηνχλ νη βφζξνη ηνπο θαη λα θηηαρηνχλ λένη, θαη λα γίλεη εθεί γεψηξεζε παξαθνινχζεζεο, θαη φρη λα ζθξαγηζηεί ην πεγάδη. Βέβαηα θαζφινπ παξάμελν ζηα εμνρηθά απηά λα απνιακβάλνπλ ηελ θχζε ησλ Γηζθνπξηψλ θαη νηθνιφγνη νη νπνίνη λα. κάρνληαη γηα ηελ ξχπαλζε ζε άιιε πεξηνρή ηεο Δξκηνλίδαο. Ο Γήκνο Δξκηφλεο κάιηζηα βάζεη ηεο αξρήο «ν ξππαίλσλ πιεξψλεη» κπνξεί κέζσ ηνπ ζρεδηαζκνχ λα απαηηήζεη ηελ πηζηνπνίεζε ηεο πεγήο ξχπαλζεο ηνπ πεγαδηνχ ηνπ θαη ηελ απνξξχπαλζε κε έμνδα ησλ γχξσ εμνρηθψλ! Έηζη γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ε εμνρηθή θαηνηθία είλαη ελ δπλάκεη πεγή ξχπαλζεο, πφζν κάιινλ ε ζπζηάδα εμνρηθψλ. Τα λεξά καο είλαη πιένλ ηζρπξψο πθάικπξα. Απαηηείηαη βειηίσζε κε νπνηνδήπνηε ηξφπν θαη κε πεξηνξηζκνχο ζηελ άληιεζε θαη κε θξάγκαηα θαη κε Αλάβαιν, θαη κε κνλάδεο αθαιάησζεο. Ο ζρεδηαζκφο είλαη ζεηηθφηαηνο γηα νπνηαδήπνηε δξάζε πνπ βειηηψλεη ηελ πνηφηεηα ησλ πδάησλ, αιιά αο έρνπκε θαη ην θφζηνο ππ φςηλ. Όινη αγνξάδνπκε λεξφ ζην κπνπθάιη. Τα δίθηπα ησλ νηθηζκψλ καο παξέρνπλ λεξφ κφλνλ γηα νηθηαθή ρξήζε. Οη ζηαζκνί επεμεξγαζίαο ιπκάησλ ησλ Γήκσλ καο δελ είλαη θαη φ,ηη θαιχηεξν. Ο Κάκπνο ηνπ Κξαληδίνπ βξσκά θαη δέλεη θαη θαλείο δελ μέξεη ηη γίλεηαη ππνγείσο. Ο ηεο Δξκηφλεο δηαρέεη κπξνπδηά πνπ θηάλεη ζηνλ νηθηζκφ θάζε ηφζν θαη ζηε Νηάξδηδα, θαη ηα επεμεξγαζκέλα ιχκαηα πνπ απνξξίπηεη ζηα βξάρηα ηνπ Κξνζηνχ θαη ζηε ζπλέρεηα πέθηνπλ ζαλ θαηαξξάθηεο ζηε ζάιαζζα, δελ είλαη φ,ηη θαιχηεξν. Δίλαη βέβαηα θνηλσληθψο αλαγθαίν γηα λα μεβξνκίζνπλ νη νηθηζκνί θαη ηα ιηκάληα καο, αιιά κε κέηξν ην ηη γίλεηαη ζηελ Δπξψπε, είλαη απαξάδεθηε πηα απηή ε θαηάζηαζε θαη δελ δηθαηνινγείηαη άιιν απφ ηελ θνηλσληθή αλάγθε. Γελ βγάδνπλ φ,ηη θαιχηεξν θαη νη βηνινγηθνί ζηαζκνί μελνδνρείσλ. Οη ςαξάδεο καο απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1970 έρνπλ παξαηεξήζεη φηη κε ηηο βξνρέο ηα ζηξείδηα ηα παξάθηηα αλνίγνπλ θαη ςνθάλε. Δμσ έμσ ζηνπο θφιπνπο καο ειάρηζηα ηα κηθξά ρηαπφδηα, νη πέξθεο θ.ι.π. Όρη απφ ηελ ππεξαιίεπζε, αιιά απφ ηα ιηπάζκαηα θαη ηα θπηνθάξκαθα πνπ κεηαθέξνληαη κε ηηο βξνρέο θαη ην ππφγεηα λεξά. Μηθξνί νη παλέκνξθνη θφιπνη καο θαη ζρεηηθψο ζηάζηκα ηα λεξά ηνπο. Οη αγξφηεο καο εγθαηέιεηςαλ ηελ θαιιηέξγεηα εζπεξηδνεηδψλ ιφγσ πνηφηεηαο λεξνχ. Δίλαη δε ηφζν παγησκέλν κέζα ηνπο, φηη είκαζηε θαηαδηθαζκέλνη λα έρνπκε πθάικπξα λεξά, πνπ αληί λα θηλεηνπνηνχληαη πξνο βειηίσζε ησλ πδάησλ, αλαδεηνχλ θαιιηέξγεηεο, φπσο ηα ξφδηα, πνπ λα αληέρνπλ ην πθάικπξν λεξφ. Σε ιίγν ζα αλαδεηνχλ θπηά πνπ λα αληέρνπλ ην ζαιαζζηλφ. Η πιήξεο εθαξκνγή ινηπφλ ηεο νδεγίαο 60 είλαη δχζθνιν έξγν πνιηηηζκνχ, πφζν κάιινλ ζπκπιεξσκέλν κε ηελ νιηθή νηθνινγηθή δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ καο. Πνχ απνβιέπεη απηή ε νδεγία, πνην ην φξακα γηα ηελ Δξκηνλίδα θαη θάζε ηφπν πνπ δελ έρεη πνηάκηα θαη βξνρέο; Αο θιείζνπκε ηα κάηηα θαη ζα δνχκε κηα Δξκηνλίδα κε πνιιά κηθξά θξάγκαηα θαηά κήθνο ησλ ρεηκάξξσλ ηεο θαη ησλ ξεκάησλ ηεο (πξνθεηηθφ ην ζρέδην πνπ είρε θηηάμεη ζε έλα άξζξν ηνπ ζηε «Φσλή ηεο Δξκηφλεο» ν αείκλεζηνο Παληειήο Μήηζνπ). Γχν ηξεηο πεξηνρέο πξνζηαηεπκέλεο γηα ηε ιήςε θαη δηαλνκή πφζηκνπ λεξνχ ζηνπο θπξίσο νηθηζκνχο. Έλα δίθηπν λεξνχ γηα πφηηζκα πνπ ζα απιψλεηαη ζε φιε ηελ επαξρεία θαη κε κεηξεηή ζα παίξλεη ην θάζε αγξφθηεκα θαη ηα εμνρηθά φζν ρξεηάδεηαη (κε πιεξσκή αλάινγα ηελ θαηαλάισζε θαη ηε ρξήζε θαη ηνλ ρξήζηε). Ιδησηηθέο γεσηξήζεηο δελ ππάξρνπλ πιένλ ή ππάξρνπλ κφλνλ ζε καθξηλά κέξε πιήξσο ειεγρφκελεο. Όζεο έρνπλ απνκείλεη είλαη δεκφζηνπ ραξαθηήξα, πιήξσο ειεγρφκελεο θαη ηξνθνδνηνχλ καδί κε ηα θξάγκαηα, ίζσο θαη ηνλ Αλάβαιν ην θνηλφ δίθηπν δηαλνκήο ηνπ πνηηζηηθνχ ή ηνπ πφζηκνπ λεξνχ. Ίζσο θάπνηεο κνλάδεο αθαιάησζεο λα ζπκπιεξψλνπλ ην φιν ζχζηεκα.
Όινη νη βηνινγηθνί ζηαζκνί επεμεξγαζίαο ιπκάησλ έρνπλ ηέηνηα ηερλνινγία, ψζηε ην λεξφ ηνπο λα δηνρεηεχεηαη ζηνπο θάκπνπο γηα πφηηζκα. Βέβαηα, κφιηο μαλαλνίμνπκε ηα κάηηα καο ζα πνχκε ην θιαζηθφ: «φλεηξα κε ηνλ μεζθέπαζην!». Η πξνεγνχκελε αγξνηηθή θνηλσλία καο πφηηδε ηα δψα θαη έπαηξλε λεξφ θπξίσο απφ δεκφζηα πεγάδηα πνπ ηα πξνζηάηεπε απφιπηα. Τν λεξφ δειαδή ήηαλ θνηλσληθφ αγαζφ ππφ απζηεξφ έιεγρν θαη επηηήξεζε (φρη, δελ αζηπλφκεπε ε πνιηηεία ηα δεκφζηα πεγάδηα αιιά ε άγξαθε θνηλσληθή ζπλαίλεζε δειαδή ε αηδψο. Αλ θάπνηνο δελ ζεβφηαλ ην πεγάδη θαη έθαλε έζησ θαη ηελ παξακηθξή ελέξγεηα ξχπαλζεο ή θαηαζηξνθήο, κφιηο γηλφηαλ γλσζηφ, ζηακαηνχζαλ λα ηνπ κηινχλ, δελ ζπλαιιάζζνληαλ καδί ηνπ, δελ ηνλ πξνηηκνχζαλ γηα εξγάηε, έθνβαλ ην θαηάζηεκά ηνπ θαη ηνπ έδεηρλαλ κε θάζε ηξφπν φηη κφλν κε έκπξαθηε ζπγλψκε ζα επαλέιζεη ζην ζψκα ηεο θνηλφηεηαο). Πξέπεη λα επηζηξέςνπκε, ηεξνπκέλσλ ησλ αλαινγηψλ, ζε απηή ηε ζνθία ησλ παππνχδσλ καο. Με εθηίκεζε, Βαζίιεο Γθάηζνο Φεκηθφο. 06-05-2009 Σεκείσζε: Στο αρθρο θα βρειτε αναφορα ςτην οδηγία 200/60 τησ ΕΕ την οδηγια θα την βρειτε εδω http://www.moa.gov.cy/moa/gsd/gsd.nsf/all/43b7b0c04df2c729c2257369004803a2/$file/02000l0060-20011216-el.pdf Να ςημειωθει πωσ οςα περιγραφει η οδηγια πρεπει να πραγματοποιηθουν ςτα επομενα εξη χρόνια (μεχρι το 2015) αλλιωσ οπωσ και με τα ςκουπιδια θα εχουμε προςτιμα.για να γινει αυτο πρεπει να ξεκινηςουμε ςημερα τισ μετρηςεισ -καταγραφεσ ετςι που μετα απο εξη χρόνια να αρχίςει να περναει το προγραμμα ςε εφαρμογή. Η οδηγια για τα αςτικα λυματα ειναι εδω http://www.modus.gr/site1/gr/000f4240/data/91-271-eok.doc Και για την προςταςια των οικο τόπων εδω http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=celex:31992l0043:el:html