ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ : ΌΤΑΝ Η ΔΙΑΙΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΜΜΟΝΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σε μια εποχή που τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες έχουν κάνει στροφή 180 μοιρών προς το φαγητό, τα φαινόμενα παχυσαρκίας αλλά και διαταραχών πρόσληψης τροφής, αυξάνονται λόγω της ανεξέλεγκτης κατανάλωσης όσο και της ανθυγιεινής διατροφής. Οι πάσχοντες δυσκολεύονται να διαχειριστούν άλλες δύσκολες καταστάσεις της ζωής τους και χρησιμοποιούν την εμμονή με την διατροφή και το βάρος τους για να κρατήσουν το μυαλό τους απασχολημένο. Τα τελευταία 30 χρόνια τα πρότυπα ομορφιάς έχουν αλλάξει ραγδαία, ενώ τα νούμερα στα ρούχα μικραίνουν όλο και περισσότερο. Κάποτε ράβαμε ρούχα στα μέτρα μας και τώρα καλούμαστε να χωρέσουμε εμείς σε αυτά. Οι έρευνες μας δείχνουν ότι μόνο το 4% των γυναικών έχουν τη γενετική προδιάθεση να είναι λεπτές με βάση τα πρότυπα, οι υπόλοιπες παλεύουν με τα γονίδια τους να πραγματοποιήσουν το ανέφικτο. Γιατί θέλουμε να γίνουμε μοντέλα; Αυτές οι γυναίκες ζουν μέσα από αυτό και αν δεν πειθαρχήσουν στους όρους της αγοράς δεν θα επιβιώσουν οικονομικά. Εμείς είμαστε top models; Ξεχάσαμε ότι έχουμε σπουδάσει, ότι έχουμε απολαύσει τις παρέες μας, τους έρωτες μας, τα έχουμε καταφέρει στη ζωή μας; στην καριέρα μας; Ναι θα πείτε, αλλά τα top models τα ξέρει όλος ο κόσμος, τα αναγνωρίζει στο δρόμο κλπ...
Νευρική Ανορεξία. Σε αντίθεση με το όνομα της ανορεξία σημαίνει απώλεια της όρεξης.
Τι είναι η νευρική ανορεξία; Η νευρική ανορεξία είναι μια ψυχογενείς διατροφική διαταραχή, ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας. Οι γυναίκες μεταξύ 15-25 ετών έχουν τις περισσότερες πιθανότητες, όπως οι χορεύτριες η τα μοντέλα.
Τα αίτια της διαταραχής. Κοινωνικοί Οικογενειακοί Συναισθηματικοί Νοητικοί Παράγοντες Τα πρότυπα της κοινωνίας ως προς το τι θεωρείται όμορφο ενισχύουν την ιδέα του σχεδόν κοκαλιάρικου σώματος ως το τέλειο σώμα ενισχύοντας έτσι την εμμονή για υπερβολικό αδυνάτισμα. Παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με ιστορικό βίας και κακοποιήσεις. Οι άνθρωποι που πάσχουν από ανορεξία έχουν χαμηλή αίσθηση αυτοεκτίμησης και παρουσιάζουν αισθήματα κατάθλιψης, άγχους, θυμού και μοναξιάς.
Οι επιπτώσεις της διαταραχής την υγεία: Αδυνάτισμα των οστών (οστεοπόρωση). Απώλεια μαλλιών και μαύρισμα στα νύχια (Αποδυνάμωση). Αφυδατωμένο και κιτρινισμένο χρώμα δέρματος. Παρουσία ανεπιθύμητης τριχοφυΐα-χνουδιού στο σώμα. Ελαφριά αναιμία. Διακοπή της περιόδου στα κορίτσια. Χαμηλή πίεση, σφυγμός και πιο αργή αναπνοή. Μείωση της θερμοκρασίας του σώματος. Θάνατος.
Πρακτικές συμβουλές για γονείς. Συμβουλευτείτε ειδικούς. Φροντίστε να τρέφεστε και εσείς σωστά και δίνετε το σωστό παράδειγμα στο παιδί σας. Περάστε χρόνο με το παιδί σας και βοηθήστε το να διαμορφώσει υγιή πρότυπα και να αγαπήσει το σώμα του. Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας. Φροντίστε να είστε ειλικρινείς απέναντι στα παιδιά σας.
Αντιμετώπιση - Θεραπεία Πρώτος στόχος της θεραπείας είναι να αποκατασταθεί η κατάσταση θρέψης του ατόμου και το βάρος να επανέλθει σε φυσιολογικά όρια. Η ανάγκη για ψυχολογική στήριξη τόσο του ατόμου όσο και του οικογενειακού του περιβάλλοντος.
Η συμμετοχή της οικογένειας στη θεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο. Όσο πιο έγκαιρα αναγνωρίσουν οι γονείς το πρόβλημα τόσο η πιθανότητα για ίαση της νόσου αυξάνεται. Επίλογος
ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Ο όρος ψυχογενής ή νευρική ή νευρογενής βουλιμία περιγράφει μια διαταραχή στην πρόσληψη τροφής η οποία χαρακτηρίζεται από επεισοδιακή υπερφαγία.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗ ΒΟΥΛΙΜΙΑ Μια αίσθηση έλλειψης ελέγχου του πόσο τρώει κάποιος κατά τη διάρκεια του επεισοδίου. Η υπερφαγία και οι ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές (λήψη καθαρτικών, διουρητικών και πρόκληση εμετού).
ΔΥΟ ΤΥΠΟΙ ΝΕΥΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑΣ Ο τύπος κάθαρσης στον οποίο το άτομο εμπλέκεται συστηματικά στην πρόκληση εμετού και την κατάχρηση καθαρτικών η διουρητικών. Ο τύπος μη-κάθαρσης στον οποίο το άτομο δε χρησιμοποιεί την κάθαρση αλλά άλλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές (όπως π.χ νηστεία, υπερβολική άσκηση). Περίπου το 90% των περιστατικών είναι γυναίκες κυρίως σχετίζεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ σε λίγες περιπτώσεις αποτελεί σύμπτωμα μιας σοβαρής, υποβόσκουσας ψυχιατρικής διαταραχής όπως η κατάθλιψη και η σχιζοφρένεια.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Τα ΜΜΕ μέσω της προβολής του ιδανικού λεπτού σώματος. Οικογένεια Φίλοι Κοινωνία.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο. Αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές οι οποίες προκαλούνται από τους συχνούς εμετούς. Οισοφαγίτιδα ή φλεγμονή. Δυσκοιλιότητα. Στειρότητα. Διογκωμένοι αδένες κάτω από το σαγόνι. Σοβαρή διάβρωση των δοντιών. Ψυχολογικές καταστάσεις όπως εμμονή με το φαγητό και την πρόσληψη τροφής, αυξημένη συναισθηματικά ανταπόκριση και δυσφορία, και έλλειψη συγκέντρωσης.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ατομική Ομαδική Οικογενειακή.
ΑΔΗΦΑΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ. Τι είναι Αδηφαγική διαταραχή; Ο αδιάκοπος κύκλος απώλειας ελέγχου του φαγητού και τύψεων για ένα χρονικό διάστημα. Στη ζωή δημιουργούνται συχνά καταστάσεις δύσκολες απροσδόκητες αλλαγές, διαζύγιο, απώλεια εργασίας, προβλήματα υγείας, επαγγελματικές δυσκολίες και πολλά άλλα μπορούν να αποτελέσουν αιτία έναρξης συναισθηματικής υπερφαγίας.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΔΗΦΑΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. 1. Το άτομο τρώει γρηγορότερα από το συνηθισμένο ρυθμό. 2. Τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού χωρίς να πεινάει. 3. Νιώθει αηδία για τον εαυτό του και μεγάλες ενοχές. 4. Υπάρχει έντονη δυσφορία μετά το επεισόδιο υπερφαγίας. 5. Τέλος τρώει μόνος του γιατί νιώθει ντροπή και αμηχανία.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΔΗΦΑΓΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ. Ψυχιατρικές διαταραχές όπως:κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές, χρήση ουσιών, διαταραχές προσωπικότητας, υπέρταση, πρήξιμο, έλκος στομάχου, οισοφαγική παλινδρόμηση, κατάθλιψη κ.λ.π.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ. 1. Η υπογλυκαιμία. 2. Η έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών. 3. Η διάλυση του συστήματος πείνας κορεσμού. 4. Η ελλιπής παραγωγή νευροδιαβιβαστών.
ΒΡΑΔΙΝΗ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ. Τα 75% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων γίνονται τις βραδινές ώρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τουλάχιστον ένα ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας για κατανάλωση τροφής για τουλάχιστον 1 μήνα.
Ο πρώτος στόχος είναι η επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης σε συνδυασμό με σταθεροποίηση του σωματικού βάρους. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
ΝΕΥΡΙΚΗ ΟΡΘΟΡΕΞΙΑ Η νευρική ορθορεξία συσχετίζεται με την ανθυγιεινή εμμονή της κατανάλωσης υγιεινών προϊόντων. Η εμμονή μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό υποσιτισμό ή ακόμα και σε θάνατο. Οι ευπαθείς ομάδες είναι τα άτομα που δεν έχουν σωστό ιδανικό βάρος σώματος. Επηρεάζει άνδρες και γυναίκες με μεγάλο εύρος ηλικιών. Δεν σημαίνει βέβαια πώς ένας ορθορεκτικός είναι και αδύνατος. Υγιεινό γι αυτούς φαγητό σημαίνει χαρά ενώ ισχύει και το αντίστροφο. Οι τροφές που αποκλείουν πρώτες από το διαιτολόγιο τους οι ορθορεκτικοί είναι:η ζάχαρη, το ζωικό λίπος, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και συστατικά που δεν θεωρούν υγιεινά ενώ καταναλώνουν κυρίως βιολογικά ή οργανικά προϊόντα. Τα άτομα αυτά παρουσιάζουν έλλειψη θρεπτικών συστατικών. Τα ορθορεκτικά άτομα αποφεύγουν αρκετές κοινωνικές εκδηλώσεις και κλείνονται στον εαυτό τους. Η αντιμετώπιση λοιπόν ενός ορθορεκτικού ατόμου είναι, να συνεχίσει να τρώει υγιεινά, αλλά να καταλάβει και το τι σημαίνει <<τρώω υγιεινά>>. Το να τρώμε πιο υγιεινά πρέπει να έχει θετική επίδραση στην υγεία μας, χωρίς να μειώνει την απόλαυση της ζωής ή να επηρεάζει τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.
Η ΕΡΕΥΝΑ. Στα πλαίσια της εργασίας μας πραγματοποιήσαμε μια έρευνα. Μοιράσαμε ερωτηματολόγια με θέμα τις Διατροφικές Διαταραχές, σε παιδιά ηλικίας 16 έως 18 χρονών στα δύο Γενικά Ενιαία Λύκεια της περιοχής μας και στο δικό μας σχολείο. Παρακάτω παραθέτουμε κάποιες παρατηρήσεις και συμπεράσματα που έχουμε βγάλει.
ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΜΑΤΩΝ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. Στην πρώτη ερώτηση Πόσα γεύματα καταναλώνετε ημερησίως τα περισσότερα κορίτσια (53) και τα περισσότερα αγόρια (34) απάντησαν ότι καταναλώνουν δύο με τέσσερα γεύματα καθημερινά. Το αμέσως επόμενο ποσοστό των αγοριών καταναλώνει τέσσερα με έξι γεύματα ημερησίως, ενώ των κοριτσιών ένα με δύο γεύματα.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ. Τα αγόρια συγκριτικά με τα κορίτσια, σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν στην δεύτερη ερώτηση, θεωρούν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι έχουν το ιδανικό βάρος και δεν έχουν δεχτεί αρνητικά σχόλια για το βάρος τους. Τα κορίτσια από την άλλη πλευρά σε μεγάλο βαθμό έχουν δεχτεί αρνητικά σχόλια. Στο αν χάνουν τον έλεγχο όταν τρώνε τα περισσότερα κορίτσια απάντησαν θετικά, ενώ τα αγόρια στην πλειοψηφία τους απάντησαν αρνητικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα κορίτσια να νιώθουν τύψεις γι αυτό και να ακολουθούν συνήθως κάποια δίαιτα. Στην επόμενη ερώτηση που αφορά την υπερβολική κατανάλωση τροφής όταν διακατέχονται από αρνητικά συναισθήματα, και τα δύο φύλα στο μεγαλύτερο ποσοστό απάντησαν αρνητικά. Ένας σεβαστός αριθμός κοριτσιών όμως απάντησε ναι. Η γυμναστική παίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή και των δύο φύλων και κατά συνέπεια αθλούνται αρκετές φορές την εβδομάδα με κυριότερο λόγο την καλή κατάσταση της υγείας και σε λίγες περιπτώσεις το κάψιμο θερμίδων. Η κατανάλωση φαγητού από ταχυφαγείο δεν συνηθίζεται ούτε από τα κορίτσια ούτε από τα αγόρια. Επίσης η υγιεινή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο και στις δύο ομάδες, χωρίς να τους έχει γίνει έμμονη ιδέα στην πλειοψηφία τους.
Τέλος παρόλο που το μεγαλύτερο ποσοστό και των δύο φύλων, δεν μετράνε τις θερμίδες των φαγητών που καταναλώνουν, ένα σημαντικό ποσοστό των κοριτσιών μερικές φορές τις υπολογίζει. Παρατηρώντας τις απαντήσεις των παιδιών συμπεραίνουμε ότι τα κορίτσια σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τα αγόρια, νιώθουν πιο ανασφαλή για την εικόνα του σώματος τους, επηρεάζονται από τα σχόλια των τρίτων και εύκολα ακολουθούν μια δίαιτα. Σε γενικές γραμμές όμως βλέπουμε πως η ηλικία της εφηβείας πράγματι εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, μιας και ο έφηβος ανακαλύπτοντας το σώμα του μπορεί να σοκαριστεί και να οδηγηθεί σε επικίνδυνες δίαιτες στην προσπάθεια του να αλλάξει.