ΑΜΑΧΟΙ ΕΥΚΟΛΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΗ ΑΣΠΙΔΑ Η ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ ΕΜΠΟΔΙΟ?
Α. ΑΜΑΧΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ i) Διάκριση Ορισμός Προστασία ii) Προληπτικά Μέτρα Προφύλαξης Β. ΠΟΤΕ ΧΑΝΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ? Γ. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ i) Ανυπεράσπιστες ζώνες ii) Αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες
Α. ΑΜΑΧΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ i) Διάκριση Ορισμός Προστασία
Διάκριση Εμπόλεμα μέρη οφείλουν διάκριση σε : α)άμαχο β)μάχιμο και σε α)αστικό στόχο β)στρατιωτικό στόχο διασφάλιση σεβασμού και προστασίας των αντικειμένων
Ορισμός επίθεσης Πράξη βίας κατά του εχθρού: επιθετική αμυντική
Πεδίο εφαρμογής Σε όλες τις επιθέσεις Σε όποια περιοχή Σε κάθε πόλεμο Στο πλαίσιο που δε θίγονται κανόνες Δ.Δ.
Ορισμός αμάχου Άμαχος πληθυσμός= ΟΛΟΙ ΟΙ ΙΔΙΩΤΕΣ Ιδιώτες: κάθε πρόσωπο που δεν ανήκει στις ένοπλες δυνάμεις
Προστασία άμαχου πληθυσμού Άμαχος πληθυσμός + μεμονωμένοι ιδιώτες: γενική προστασία Σε κάθε περίπτωση 1)δε γίνονται αντικείμενο επίθεσης 2)απαγορεύονται πράξεις και απειλές βίας με στόχο την εξάπλωση τρόμου Απολαύουν της προστασίας! ΕΚΤΟΣ αν και για όσο μετέχουν ΑΜΕΣΑ στις εχθροπραξίες
3)Απαγορεύονται οι επιθέσεις άνευ διακρίσεως Άνευ διακρίσεως: i) δεν κατευθύνονται σε στρατιωτικό στόχο ii) μέθοδο/μέσο που δε δύναται σε στρατιωτικό στόχο iii) μέθοδο/μέσο τα αποτελέσματα δεν μπορούν να είναι περιορισμένα 4) Απαγορεύονται επιθέσεις υπό τύπο αντιποίνων
5)Απαγορεύεται η χρήση του από εμπόλεμα μέρη για προστασία στρατιωτικών στόχων ή επιχειρήσεων 6)Όποια παραβίαση των απαγορεύσεων δεν απαλάσσει τα εμπόλεμα Μέρη από τις νομικές τους υποχρεώσεις σχετικά με τον άμαχο πληθυσμό και τους ιδιώτες
Α. ΑΜΑΧΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ii) Προληπτικά Μέτρα
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ Ι. Κατά τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων àσυνεχής μέριμνα αποφυγής επιθέσεως κατά: - αστικού πληθυσμού -ιδιωτών -αστικών αντικειμένων
ΙΙ. Προφυλακτικά Μέτρα : Α. Οι επιτιθέμενοι: 1)κάθε εφικτό μέτρο για πιστοποίηση στόχωνàστρατιωτικοί 2)κάθε εφικτό μέτρο κατά την επιλογή -μέσων -μεθόδων επίθεσης για αποφυγή ή ελαχιστοποίηση απώλειας: -ανθρώπων -τραυματισμών ιδιωτών -ζημιών σε αστικά αντικείμενα
3)αποφύγουν λήψη απόφασης: -υπερβολικές -δυσανάλογες απώλειες σε σχέση με το σταθερό και άμεσο στρατιωτικό πλεονέκτημα Β. Ματαίωση/αναβολή της επίθεσης à αν παράβαση 1-2-3
Γ. Επιθέσεις àδύνανται να έχουν επίπτωση στον αστικό πληθυσμό αποτελεσματική προηγούμενη προειδοποίηση ΙΙΙ. Αν για την απόκτηση παρεμφερούς στρατιωτικού πλεονεκτήματος à δυνατή επιλογή διαφόρων στρατιωτικών στόχων ΤΟΤΕà επιβάλλεται επιλογή εκείνου που θα προκαλέσει μικρότερο κίνδυνο : -απώλειες ανθρώπινων ζωών -ζημιές σε αστικά αντικείμενα
ΙV. Κατά διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων -Θάλασσα -Αέρα àλήψη όλων των δυνατών προφυλακτικών μέτρων για αποφυγή απωλειών σε: - ανθρώπινες ζωές - ζημιών σε αστικά αντικείμενα V. Κανένα από τα παραπάνω δε δύναται να ερμηνευθεί ότι εξουσιοδοτεί όποιες επιθέσεις εναντίον: - αστικού πληθυσμού -ιδιωτών -αστικών αντικειμένων
ΠΡΟΦΥΛΑΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ Τα εμπόλεμα μέρη à Στο μέγιστο δυνατό βαθμό: 1)να καταβάλλουν προσπάθειες απομάκρυνσης - αστικού πληθυσμού - άμαχων κατοίκων - αστικών Α υπό τον έλεγχο τους από την περιοχή εμπόλεμων επιχειρήσεων
2)να αποφεύγουν τον εντοπισμό στρατιωτικών στόχων εντός κατοικημένων περιοχών 3)να λαμβάνουν άλλα αναγκαία μέτρα προστασίας αυτών κατά των κινδύνων που πηγάζουν από στρατιωτικές επιχειρήσεις
Β. ΠΟΤΕ ΧΑΝΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ;
ΠΟΤΕ ΧΑΝΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ; Για όσο διάστημα ο άμαχος παίρνει άμεσο μέρος στις εχθροπραξίες, έχει δηλαδή ενεργό συμμετοχή
ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΧΘΡΟΠΡΑΞΙΕΣ ; (Δεν ορίζεται από συμβάσεις) επακριβείς πράξεις εκτελούμενες από άτομα ως μέρος της διεξαγωγής των εχθροπραξιών μεταξύ Μερών σε μία ένοπλη σύρραξη επακριβείς πράξεις το άτομο μπορεί είτε να συμμετέχει σε εχθροπραξίες σε σποραδική, παρορμητική ή ανοργάνωτη βάση είτε ως μέλος μίας συνεχόμενης λειτουργίας εκ μέρους μίας οργανωμένης ένοπλης δύναμης ή ομάδας
Γενικότερα, η άμεση συμμετοχή σε εχθροπραξίες δε σχετίζεται με τη θέση, λειτουργία ή σύνδεση που έχει το άτομο αλλά με τη δέσμευση προς τις επακριβείς επιθετικές πράξεις, εχθροπραξίες. Ανάλογα με την ποιότητα και το βαθμό της ατομικής ανάμειξης στις εχθροπραξίες, διακρίνουμε την ατομική συμμετοχή στις εχθροπραξίες σε : άμεση ( direct ) έμμεση ( indirect ) +
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΜΕΣΗΣ-ΕΝΕΡΓΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΕΧΘΡΟΠΡΑΞΙΕΣ i) Η πράξη θα πρέπει να επηρεάζει δυσμενώς τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ενός Μέρους σε μία ένοπλη σύρραξη ή να προκαλεί θάνατο, τραυματισμό ή καταστροφή σε ανθρώπους ή αντικείμενα προστατευόμενα από άμεση επίθεση (threshold of harm) ii) Θα πρέπει να υπάρχει άμεση αιτιώδη σύνδεση μεταξύ της πράξης και της ζημίας για να καταλήξει είτε από αυτή την πράξη είτε από οργανωμένη στρατιωτική επιχείρηση από την οποία η συγκεκριμένη πράξη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι (direct causation) iii) Η πράξη θα πρέπει να έχει ειδικά σχεδιαστεί για να προκαλέσει άμεσα το απαιτούμενο threshold of harm ως υποστήριξη στο ένα Μέρος της σύρραξης και ως ζημία στο άλλο Μέρος (belligerent nexus)
THRESHOLD OF HARM Ζημία συγκεκριμένης στρατιωτικής φύσης, δηλαδή : - Θάνατος - Καταστροφή στρατιωτικού προσωπικού και αντικειμένων ΑΛΛΑ και οποιαδήποτε συνέπεια που επηρεάζει δυσμενώς τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ή τη στρατιωτική δυνατότητα του Μέρους σε σύρραξη, όπως : - Σαμποτάζ - Πρόκληση προβλημάτων στις επικοινωνίες κλπ - Αιχμαλωσία - Άσκηση ελέγχου στρατιωτικού προσωπικού Και επιθέσεις εναντίον πολιτών και ατομικών αντικείμενων - Ελεύθεροι σκοπευτές - Βομβαρδισμός πολιτικών χωριών ή αστικών κατοικημένων περιοχών
DIRECT CAUSATION Πρέπει να υπάρχει μια επαρκής κοντινή αιτιώδη σχέση μεταξύ της πράξης και της ζημίας που προκαλείται. Η εν λόγω ζημία πρέπει να προκαλείται με ένα αιτιώδη βήμα.! Όταν τα πρόσωπα στρατολογούνται και εκπαιδεύονται για εκτέλεση μιας προκαθορισμένης εχθρικής πράξης,αυτό λογαριάζεται ως άμεση συμμετοχή σε εχθροπραξίες! Υπάρχει και έμμεση συμμετοχή à π.χ. επιβολή οικονομικών κυρώσεων προς ένα Μέρος μιας ένοπλης σύρραξης, επιστημονική έρευνα και σχεδιασμού, παραγωγή και μεταφορά όπλων και εξοπλισμού
BELLIGERENT NEXUS Η πράξη θα πρέπει όχι μόνο να είναι αντικειμενικά πιθανώς να προκαλέσει ζημία σύμφωνα με threshold of harm και direct causation αλλά πρέπει και να έχει σχεδιαστεί ειδικά για να το κάνει αυτό. Δεν επηρεάζεται από προσωπικούς παράγοντες ή προτιμήσεις ή τη θέληση ή νοηματική ικανότητα των ατόμων (π.χ. παιδιά ή πολίτες που αναγκάζονται να συμμετέχουν σε εχθροπραξίες μπορεί να χάσουν την προστασία εναντίον άμεσης επίθεσης). Μόνο σε ειδικές περιπτώσεις δε συμβαίνει αυτό (π.χ. οδηγός που δεν ξέρει ότι μεταφέρει βόμβα.)
Γ. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ
i) Ανυπεράσπιστες Περιοχές Μπορεί να ανακηρυχθεί κάθε κατοικημένος τόπος - κοντά - εντός της ζώνης επαφής των ενόπλων δυνάμεων η οποία είναι δεκτική κατοχής από το αντίπαλο Μέρος
Τα όρια της τοποθεσίας πρέπει να περιγράφονται με ακρίβεια Το αντίπαλο μέρος πρέπει να την αναγνωρίζει - εκτός αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις - àτότε àενημερώνει αμέσως το διακηρυσσόμενο κράτος! ΑΚΟΜΗ και τότε à συνεχίζει να θεωρείται τέτοια τοποθεσία
Τα εμπόλεμα Μέρη μπορούν να καθιερώσουν τέτοιες τοποθεσίες ακόμη και αν δεν πληρούν τις προϋποθέσεις Συμφωνία : 1)ακριβής προσδιορισμός περιγραφή 2)κατάστρωση μεθόδων εποπτείας (αν αναγκαίο)
ii) Αποστρατιωτικοποιημένες Ζώνες Αναγνώριση τέτοιας νομικής κατάστασης με συμφωνία üρητή üσύναψη προφορικώς Σε ειρήνη απευθείας εγγράφως Σε πόλεμο Μέσω προστάτιδας δύναμης Μέσω ανθρωπιστικής οργάνωσης
ü Αποτελείται Αμοιβαίες + Σύμφωνες Ανακυρήξεις Κατάστρωση μεθόδων επιτήρησης (αν αναγκαίο) Ακριβή περιγραφή ορίων ζώνης
Αν πλησιάζουν πολεμικές επιχειρίσεις ΧΡΗΣΗ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ
i) Ανυπεράσπιστες Περιοχές ii) Αποστρατιωτικοποιημένες Ζώνες ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ø Απαγορεύεται στους εμπόλεμους η όποια στρατιωτική επιχείρηση σε αυτές ØΠροϋποθέσεις: Α)συναίνεση Β) εκκένωση: -μαχίμων -κινητού οπλισμού -κινητού στρατιωτικού εξοπλισμού
Β)όχι εχθρική χρήση σταθερών στρατιωτικών εγκαταστάσεων Γ)όχι εχθρικές ενέργειες από αρχές + πληθυσμό Δ)όχι δραστηριότητες υποστηρικτικές των στρατιωτικών επιχειρήσεων
Ø Επιτρέπεται παρουσία: - ειδικά προστατευόμενων προσώπων - αστυνομικών δυνάμεων με αποκλειστικό σκοπό τήρηση νόμου και τάξεως ØΤο Μέρος που την ελέγχειàσήμανση σε περίμετρο-όρια-αυτοκινητοδρόμους àσήματα από κοινού συμφωνημένα με το άλλο μέρος
ØΑν δεν πληροί προϋποθέσεις στερείται νομικής υπόστασης ανυπεράσπιστου τοποθεσίας
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!
ΠΗΓΕΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ, Μαρία-Ντανιέλλα Μαρούδα, εκδ. Ι.Σιδέρης ΜΑΡΟΥΔΑ Μ. ΝΤ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, εκδ. Ι. Σιδέρης, 2015 http://www.ejiltalk.org/clearing-the-fog-of-warthe-icrcs-interpretive-guidance-on-directparticipation-in-hostilities/ Les tiers aux conflits armés et la protection des populations civiles, Isabelle Fouchard, Jean-Marc Sorel, edt. Pedone, Collection : Cahiers internationaux, N de série : 23