1ο ΕΠΑΛ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ STREET ART «Όταν ο δρόμος γίνεται μια μεγάλη σκηνή» Τμήμα Α3 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΚΑΡΑΜΠΕΡΗΣ ΙΩΣΗΦ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2013 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Street art....σελ. 3 Τι είναι graffiti;. σελ.3-6 Παρκούρ ή αλλιώς τέχνη φυγής.. σελ.6-9 B-boying η καλύτερα break dance....σελ.9-11 Το μεταφορικό μέσω των νέων...σελ.11-13 Όταν ο δρόμος γίνεται σκηνή θεάτρου...σελ.13-14 τρόπος έκφρασης των μουσικών στον δρόμο..σελ.14 Δικτυογραφία.. σελ.15
Street art Η τέχνη του δρόμου (Street Art) είναι κάθε μορφή τέχνης που αναπτύσσεται γενικά σε δημόσιους χώρους και περισσότερο σε δρόμους. Ο όρος μπορεί να συμπεριλάβει τα Graffiti, Stencil, Sticker art, Wheatpasting and Street poster art, Video projection, παραποίηση ενός έργου τέχνης ή των σημάτων ενός δρόμου. Τα κίνητρα που παρακινούν τους Street Artists ποικίλουν. Άλλοι Street Artists απλά βλέπουν σημεία της πόλης διαθέσιμα για προσωπική έκφραση, ενώ άλλοι μπορεί να εκτιμούν τα ρίσκα και τις προκλήσεις που συνδέονται με την παράνομη τέχνη. Τι είναι graffiti; Γκραφιτι είναι η αναγραφή κειμένου όπως συνθημάτων ή η ζωγραφική σε επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους χώρους (για παράδειγμα σε τοίχους). Πρωτοεμφανίστηκε την ίδια περίοδο και στα ίδια μέρη που αναπτύχθηκε το κίνημα του Χιπ Χοπ, από τον ίδιο καταπιεσμένο κόσμο. Γι αυτό πολλοί θεωρούν ότι αποτελεί μέρος της κουλτούρας Χιπ Χοπ. Η λέξη είναι ένα αντιδάνειο από το: Γκράφιτι < graffiti < graffito < graffiato (λατ.) < graffiare (λατ. χαράσσω) < Γράφω - 2 -
Στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται συνήθως τονιζόμενο στην προπαραλήγουσα (γκράφιτι) ή σπανιότερα στην παραλήγουσα (γκραφίτι). Η ξένη λέξη graffiti είναι στον πληθυντικό, ενώ στον ενικό γίνεται graffito. Στην ελληνική γλώσσα είναι συνηθέστερη η χρήση του γκράφιτι και στον ενικό και στον πληθυντικό (άκλιτο ως ξένη λέξη). Μια λιγότερο συνηθισμένη ορθογραφία είναι η ελληνοποιημένη μορφή "γράφιτη", "γκράφιτο" ή άτονο: "γραφιτι", "γκραφιτο". Για παράδειγμα, στα αγγλικά και βουλγάρικα τονίζεται στην παραλήγουσα. Το ίδιο και στα ελληνικά, κανονικά τονίζεται στην παραλήγουσα αλλά είναι συνηθισμένο να τονίζεται στην προπαραλήγουσα. Οι ελληνικοί όροι που περιγράφουν εν μέρει το γκράφιτι είναι τοιχογράφημα, ακιδογράφημα. Στην αργκό των γκραφιτάδων η πράξη του να κάνεις γκράφιτι λέγεται συνήθως "βάψιμο". Τέλος μερικά από τα είδη γκράφιτι που παρουσιάζονται σήμερα είναι: Σε εξωτερικούς τοίχους (συνήθως σε τοίχους στους δρόμους). Όταν γίνονται σε ένα προσωπικό χώρο που το βλέπουν ελάχιστοι, δεν θεωρείται γκραφίτι. Συνθήματα Ζωγραφική (φαινόμενο προερχόμενο από την Αμερική ΗΠΑ) Διαμαρτυρία (για παράδειγμα στην Βόρεια Ιρλανδία, με τα murals που απαθανατίζουν νεκρούς και θέματα από τις συγκρούσεις με τους Βρετανούς) Σε εσωτερικούς τοίχους και επιφάνειες (συνήθως μικρού μεγέθους), π.χ. τουαλέτες, σκοπιές, θρανία Αυτοσχέδια ποιήματα Ποιος είναι στ αλήθεια ο TAKI 183; - 3 -
Η υπογραφή του -ΤΑΚΙ 183- βρισκόταν παντού: σε βαγόνια του μετρό, στις τουαλέτες εστιατορίων, σε αυτοκίνητο των μυστικών υπηρεσιών. Μέσα στην ανωνυμία μιας χαοτικής μεγαλούπολης ένας Έλληνας μετανάστης γινόταν αστικός θρύλος με το μαρκαδόρο του. Στις αρχές του 70 τον γνώριζε η Νέα Υόρκη, αργότερα ο κόσμος. Μέχρι σήμερα όμως ελάχιστοι έχουν δει το πρόσωπό του. Μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη στα χρόνια των κοινωνικών εκρήξεων, της εγκληματικότητας και της παρακμής. Σε μια πόλη που βρισκόταν στα πρόθυρα της πτώχευσης. Στο Washington Heights, τη γειτονιά του, είχαν απομείνει λιγοστοί φτωχοί Έλληνες μετανάστες. Κυρίως όσοι δεν είχαν προλάβει να μαζέψουν χρήματα και να φύγουν για το Λονγκ Άιλαντ. Το ισπανόφωνο Χάρλεμ επεκτεινόταν τώρα στα μέρη τους και μαζί του εμφανίζονταν και οι συμμορίες. Παρατηρώντας τους Έλληνες φίλους του να γράφουν στους συρμούς το όνομά τους, ο Τάκης ακολούθησε το παράδειγμά τους. Με ένα μαρκαδόρο άρχισε να υπογράφει ως «ΤΑΚΙ 183» («ΤΑΚΙ» από το Δημήτρης και «183» η οδός όπου έμενε στο Μανχάταν). Έτσι ξεκίνησαν όλα. Αθώα. Σαν ένα παιχνίδι. Για τα επόμενα δύο χρόνια ο Τάκης συνέχιζε να αφήνει την υπογραφή του παντού. Σε φορτηγά παγωτών, σε τρένα, σε τοίχους, σε κολώνες. Τον Ιούλιο του 1971 τον ανακάλυψε ένας δημοσιογράφος των «New York Times» και του πήρε συνέντευξη. Δεν φανέρωσε το πλήρες όνομα και το πρόσωπό του. Ο Τάκης έγινε θρύλος. Η ιστορία του ενέπνευσε πολλούς. Και το κίνημα του γκραφίτι γιγαντώθηκε τα επόμενα χρόνια στη Νέα Υόρκη. Ο ΤΑΚΙ 183 δεν ξεχάστηκε. Η φήμη του απλώθηκε στον κόσμο. Ελάχιστοι όμως είδαν το πραγματικό πρόσωπό του. Αργότερα μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου το ΤΑΚΙ 183 κατάφερε να βρεθεί σχεδόν παντού. «Ήταν γραμμένο σχεδόν σε κάθε στύλο και ιδαίτερα στο μετρό, στις γραμμές που εξυπηρετούσαν το Βόρειο Μανχάταν και το Μπρονξ», θυμάται ο Αλέκος Μητσιάλης που ζούσε τότε στη Νέα Υόρκη. - 4 -
ΚΑΙ Ο BANKSY? Ο Banksy είναι γνωστός Βρετανός καλλιτέχνης του γκραφίτι. Το πραγματικό του όνομα είναι πιθανώς Robert Banks. Τα έργα του είναι συνήθως σατιρικά, σχολιάζοντας ζητήματα πολιτικής και κουλτούρας, με συχνή χρήση του στένσιλ. Αν και έδρα του είναι το Λονδίνο, η τέχνη του συναντάται επίσης σε πόλεις εκτός της Βρετανίας. [ Παρκουρ ή αλλιώς τέχνη της φυγής Το παρκούρ (γαλλικά και αγγλικά: parkour), γνωστό και ως Τέχνη της Φυγής, είναι μια γαλλικής καταγωγής μη-ανταγωνιστική σωματική και πνευματική τέχνη που έχει ως στόχο την ταχύτατη και βέλτιστη δυνατή μετακίνηση από οποιοδήποτε σημείο του χώρου Α σε διαφορετικό σημείο Β, χρησιμοποιώντας μόνο τις ανθρώπινες σωματικές ικανότητες. Οι μαθητές του παρκούρ ονομάζονται traceurs (τρασέρ) και οι μαθήτριες traceuses (τρασέζ). Ο στόχος του Στόχος του παρκούρ είναι ουσιαστικά η υπερπήδηση εμποδίων, φυσικών και τεχνητών, όπου ως εμπόδια μπορούν να θεωρηθούν τα πάντα, από βράχοι, ποτάμια, ή κλαδιά μέχρι τοίχοι, πεζούλια, ή κάγκελα. Ένας traceur καλλιεργεί την ικανότητα να εντοπίζει εναλλακτικούς τρόπους κίνησης και πορείας, τους οποίους ενδέχεται να χρησιμοποιήσει τόσο στην καθημερινή του ζωή, όσο και σε καταστάσεις εκτάκτων αναγκών. Γι' αυτό το λόγο η κατηγοριοποίηση του παρκούρ ως δραστηριότητα είναι δύσκολη, αφού κάποιοι το θεωρούν extreme άθλημα ενώ κάποιοι πολεμική τέχνη. Πολλοί, ωστόσο, είναι ευχαριστημένοι με το να τοποθετούν το παρκούρ στη δική του κατηγορία: «Το παρκούρ είναι παρκούρ». - 5 -
Που και πως; Το παρκούρ καθιερώθηκε από το David Belle (Νταβίντ Μπελ) τη δεκαετία του '80, και ως γενέτειρά του θεωρείται η Lisses, ένα προάστιο του Παρισίου της Γαλλίας. Εμπνευστής του παρκούρ, ωστόσο, είναι ο Βιετναμέζικης καταγωγής Raymond Belle, στρατιώτης, πυροσβέστης, μαθητής της Méthode Naturelle, και πατέρας και μέντορας του David Belle. Ο όρος παρκούρ προκύπτει από το Parcours du Combattant, ένα είδος στρατιωτικού αγωνίσματος δρόμου μετ'εμποδίων. Ο Hubert Koundé, φίλος του David Belle, είχε την ιδέα να δανειστούν τη λέξη parcours (διαδρομή), να αντικαταστήσουν το γράμμα "c" με "k" για να υποδηλώνει μαχητικότητα, και να αφαιρέσουν το άηχο "s", γιατί ήταν αντίθετο με τη φιλοσοφία του παρκούρ περί ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας. Η εξάπλωσή του Λόγω της δημοτικότητας του παρκούρ υπάρχουν πολλοί που θέλουν να διδαχτούν την τέχνη, έτσι δημιουργήθηκαν σχολές από τους πιο έμπειρους traceurs. Για να ξεκινήσει κάποιος παρκούρ πρέπει (όπως δηλώνουν οι παλαιότεροι traceurs) "να ξεκινήσουν με κάποιον όπου γνωρίζει τις τεχνικές, το πως να τις διδάξει και πως να προστατεύει τους μαθητές του". Οι πρώτες σχολές (περίπου από τις αρχές του 2000) έγιναν στο Ηνωμένο Βασίλειο από τους Majestic Force και από αυτόνομους traceurs με το όνομα Parkour Generations. Στην δεκαετία που ακολούθησε δημιουργήθηκαν σε όλο τον κόσμο σχολές, άλλες υπό την αιγίδα των Parkour Generation και άλλες όχι. Στην Ελλάδα έγιναν τα πρώτα βήματα από την ομάδα Parkour Action στην Θεσσαλονίκη το 2010, όπου η κοινότητα μεγαλώνει καθημερινά. Οι τεχνικές του Η κίνηση του παρκούρ είναι πολυσύνθετη, αλλά στηρίζεται σε κάποιες θεμελιώδεις κινήσεις ή κατηγορίες κινήσεων, από τις οποίες πηγάζονται όλες οι δευτερεύουσες. Αυτές είναι οι παρακάτω: Franchissement (Διασταύρωση): Πέρασμα ανάμεσα από δύο εμπόδια, συνήθως οριζόντια. - 6 -
Lâché (Απελευθέρωση): Απελευθέρωση των χεριών από (οριζόντιο) εμπόδιο, είτε για να πιαστεί ο traceur από κάποιο άλλο είτε για να προσγειωθεί στο έδαφος. Passe Muraille (Υπερπήδηση Τοίχου): Σκαρφάλωμα και ανάβαση ή υπερπήδηση ενός τοίχου. Passement (Πέρασμα): Πέρασμα πάνω από εμπόδιο, συνήθως με τη βοήθεια των χεριών. Planche (Ανάβαση): Ανάβαση οριζοντίου εμποδίου με τη χρήση των χεριών μόνο. Roulade (Κυβίστηση): Κυβίστηση, η οποία χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της οριζόντιας διανυσματικής ταχύτητας μετά από διαγώνια προσγείωση. Saut des Bras (Άλμα Χειρών): Άλμα όπου ο traceur πιάνεται από κάποιο (οριζόντιο) εμπόδιο, συνήθως την κορυφή ενός τοίχου, με τα πόδια ενάντια σε αυτό. Saut de Détente (Χαλαρό Άλμα): Άλμα απόστασης. Saut de Fond (Πτώση): Άλμα από υψηλότερο επίπεδο προς χαμηλότερο επίπεδο. Saut de Précision (Άλμα Ακρίβειας): Άλμα προς συγκεκριμένο σημείο, όπου ο traceur πρέπει να διατηρήσει την ισορροπία του μετά την προσγείωση. Tic-Tac (Τικ-Τακ): Άλμα όπου ένα αντικείμενο λειτουργεί ως πάτημα για την υπερπήδηση εμποδίου ή κάλυψη απόστασης. Στην κατηγορία Passement ανήκουν αρκετές τεχνικές, όπως το Saut du Chat (Άλμα του Γάτου), Passement Rapide (Ταχύ Πέρασμα), Passement Reverse (Ανάποδο Πέρασμα), Demi Tour (Μισή Τροχιά), ανάμεσα σε άλλες. Έχει όμως και Κινδύνους Το πόσο επικίνδυνο είναι εξαρτάται κατά μέγιστο βαθμό άμεσα από τον ίδιο τον traceur. Αν προχωρεί κανείς υπομονετικά, μεθοδικά, και πειθαρχημένα, οι πιθανότητες ατυχήματος μειώνονται δραματικά. Οι μικροτραυματισμοί στο παρκούρ (μελανιές, γρατσουνιές, γδαρσίματα, κτλ) είναι εξαιρετικά συχνοί, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το αν τραυματιστείς εξαρτάται κυρίως από εσένα τον ίδιο, όχι από το αν σε κλαδέψει - 7 -
ένας αμυντικός με υπερβάλλοντα ζήλο. Ο λόγος που πολλοί νέοι τραυματίζονται συχνά είναι προφανείς. Βιάζονται υπερβολικά να βελτιωθούν, και καταλήγουν με ένα σωρό τραυματισμούς: από σπασμένα χέρια ή δόντια, μέχρι μόνιμες ζημιές στις αρθρώσεις. Γι' αυτό οι traceurs, εξασκούνται και στα rolls, ώστε να ελαχιστοποιούν τη ζημιά των πτώσεών τους. Κάτι όμως του λείπει Ένα χαρακτηριστικό του παρκούρ αποτελεί η πλήρης απουσία ανταγωνισμού. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους. Πρώτα απ' όλα, το παρκούρ έχει δανειστεί ένα σημαντικό μέρος της φιλοσοφίας της Ανατολικής Ασίας και συγκεκριμένα του Μπουσίντο, και συνεπώς φέρει τη νοοτροπία της αυτοπειθαρχίας και της αυτοβελτίωσης, όπου το άτομο μαθαίνει πράγματα για τον εαυτό του, όχι για τους άλλους. Δεύτερον, επειδή το παρκούρ είναι δυνητικά επικίνδυνο και συχνά οι άνθρωποι υποκύπτουν στους πειρασμούς που τους παρουσιάζονται, ο ανταγωνισμός ενδέχεται να οδηγήσει σε υπερτίμηση του εαυτού ή υποτίμηση των εμποδίων, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος τραυματισμών, τόσο βραχυπρόθεσμων όσο και μακροπρόθεσμων. Επίσης, ο ανταγωνισμός - και πιο συγκεκριμένα, ο πρωταθλητισμός - έχει στο παρελθόν προκαλέσει τη φθορά διαφόρων άλλων σωματικών τεχνών, όπως οι πολεμικές τέχνες, οπότε η κοινότητα του παρκούρ ανησυχεί μήπως το παρκούρ βαδίσει στο ίδιο μονοπάτι. Οι δύο κύριες κοινότητες που προωθούν τον ανταγωνισμό στο παρκούρ είναι η Urban Free flow (UF) και η American Parkour (APK) με επικεφαλής τους Paul "EZ" Corkery και Mark "M2" Too rock αντίστοιχα, και επειδή συνεχώς πληθαίνουν τα άτομα που υποστηρίζουν τον ανταγωνισμό λόγω οικονομικών συμφερόντων, η διεθνής κοινότητα του παρκούρ ξεκίνησε την 1η Μαΐου 2007 μια εκστρατεία κατά του ανταγωνισμού στο παρκούρ, η οποία αποκαλείται "Keeping Parkour Rivalry-Free" ("Διατηρώντας το Παρκούρ Χωρίς Ανταγωνισμό"). B-boying η καλύτερα break dance To Break dance ή αλλιώς B-boying είναι ένα είδος του χορού που περιέχεται στο Street Dance και δημιουργήθηκε στην Νέα Υόρκη από νέους Αφροαμερικανούς και Λατίνους την δεκαετία του 1970.Για να κερδίσει την προσοχή και την δημοτικότητα στα μέσα ενημέρωσης, ο χορός αυτός εξαπλώθηκε παγκοσμίως στην Νότια Κορέα,στην Αγγλία,στην Γερμανία, στην Γαλλία,στην Ρωσία και την Ιαπωνία.Το Break dance αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία: το toprock,downrock,power moves και freezes.o χορός αυτός περιέχει Χιπ χοπ και breakbeats παρ' ότι οι σύγχρονες τάσεις επιτρέπουν μια πιο ευρύτερη ποικιλία μουσικής. Ένας επαγγελματίας χορευτής ονομάζεται b-boy ή b-girl ή breaker. Ωστόσο, ο όρος "Break dance" χρησιμοποιείται για να δηλώσει τον χορό "B-boying" και το "breaking" όπου αυτοί είναι και οι αρχικοί του όροι. Εξάλλου αυτούς τους όρους προτιμάν να τους χρησιμοποιούν από την πλειοψηφία των επαγγελματιών. - 8 -
Η ορολογία του Η ορολογία του Βreak dance άλλαξε μετά από την προώθηση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αν και ευρέως διαδεδομένος, ο όρος "breakdancing" φαίνεται να είναι πιο πάνω από αυτούς που είναι βυθισμένοι στην hip hop κουλτούρα. Οι καθαρολόγοι θεωρούν ότι το "breakdancing" είναι ένας ανίδεος όρος που επινοήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης και υποδηλώνει την εκμετάλλευση της τέχνης και χρησιμοποιείται για την αισθητοποίηση του breaking. Ο όρος αυτός είναι επίσης και προβληματικός, διότι ο γενικός όρος του έχει αραιωθεί και περιέχει popping, locking, και electric boogaloo που δεν είναι καν στο στυλ του break dance αλλά είναι του στυλ Φανκ που αναπτύχθηκε ξεχωριστά στην Καλιφόρνια.Ο χορός αποκαλείται "breaking" σύμφωνα με ράπερ όπως KRS-One, Talib Kweli, Mos Def, και Darryl McDaniels των Run-DMC. Οι όροι "b-boy" (break-boy) και "b-girl" (break-girl) ή "breaker", χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τους χορευτές που χόρευαν στο DJ Kool Herc's breakbeats.ο DJ Kool Herc είναι ένας Τζαμαϊκανός DJ ο οποίος είναι υπεύθυνος των θεμελιωδών πτυχών της hip hop μουσικής. Η προφανής σύνδεση του όρου "breaking" είναι η λέξη "breakbeat", αλλά ο DJ Kool Herc έχει σχολιάσει ότι η ορολογία "breaking" ήταν λαϊκό ιδίωμα. Οι περισσότεροι breaking πρωτοπόροι και επαγγελματίες προτιμούν τους όρους "b-boy","b-girl" και "breaker" όταν αναφέρονται σε χορευτές. Για εκείνους που είναι βυθισμένοι στην hip hop κουλτούρα, ο όρος "breakdancer" μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δυσφημίσουν όσους μαθαίνουν το χορό για προσωπικό κέρδος και όχι για την δέσμευση για τον πολιτισμό. B-boy του Λονδίνου της Νέας Υόρκης, breakers και ο σκηνοθέτης Michael Holman αναφέρονται σε αυτούς τους χορευτές ως "breakers". Ο Frosty Freeze του Rock Steady Crew λέει: "ήμασταν γνωστοί ως b-boys" και ο πρωτοπόρος του hip hop Afrika Bambaataa λέει: "b-boys, [είναι] αυτό που εσείς ονομάζετε break-boys...ή break-girls, αυτό που εσείς ονομάζεται break-girls". Επιπλέον, o συν-ιδρυτής του Rock Steady Crew Santiago "Jo Jo" Torres, Rock Steady Crew member Marc "Mr. Freeze" Lemberger, hip-hop historian Fab 5 Freddy και ο ράπερ Big Daddy Kane και Tech N9ne χρησιμοποιούν τον όρο "b-boy". Που και πως; Πολλά στοιχεία του b-boying φαίνονται και σε άλλες κουλτούρες πριν από το 1970.Όσον αφορά τις πολεμικές τέχνες,το b-boying μοιάζει με τις κινήσεις που βρέθηκαν στην Βραζιλιάνικη πολεμική τέχνη Καποέιρα που τέθηκε το το 1500.Ωστόσο,ο πρωτοπόρος Richard "Crazy Legs" Colon και ο Kenneth "Ken Swift" Gabbert, που ήταν και οι δύο μέλοι του Rock Steady Crew, είπαν ότι ποτέ δεν είχαν δει την πολεμική τέχνη Καποέιρα όταν ήταν μικροί: επικαλούνται τον James Brown και Kung-Fu ταινίες ως επιρροές αντ 'αυτού. Πολλές ακροβατικές κινήσεις του b-boying, όπως η "φωτοβολίδα",δείχνουν να έχουν σχέση με την - 9 -
γυμναστική. Ένας Άραβας χορευτής του street dance που έκανε ακροβατικές κινήσεις headspins καταγράφηκε από τον Thomas Edison το 1898.Ωστόσο,δεν ήταν μέχρι την δεκαετία του 1970 που το b-boying αναπτύχθηκε ως ένα καθορισμένο στυλ χορού. Το μεταφορικό μέσω των νέων Το skateboard είναι μια αρκετά δημοφιλής δραστηριότητα, ειδικότερα ανάμεσα στους νέους. Δεν θεωρείται μόνο χόμπι, αλλά και επάγγελμα ενώ εξυπηρετεί, φυσικά, και ως μεταφορικό μέσο. Η ιστορία του Η ιστορία του skateboard ξεκινά γύρω στο 1950, όταν οι σέρφερ της Καλιφόρνια θέλησαν να σερφάρουν όχι στο κύμα, αλλά στους δρόμους! Είναι άγνωστο πότε και από ποιόν κατασκευάστηκε η πρώτη σανίδα του skateboard. Oι "σανίδες" πρώτης μορφής ήταν κυρίως από ξύλο και πολύ συχνά μάλιστα ήταν απλώς διάφορα κουτιά στα οποία είχαν προσαρμοστεί ροδάκια. Αργότερα όμως άρχισαν να κατασκευάζονται ειδικές σανίδες, γι' αυτόν τον σκοπό, οι οποίες είχαν περίπου τη μορφή που έχουν και σήμερα. To 1963 κάποιες εταιρίες, όπως για παράδειγμα η Jack's και η Makaha, αρχίζουν να διοργανώνουν τους πρώτους αγώνες skateboard. Τότε το skateboard έγινε ένα πολύ δημοφιλές σπορ, αλλά διέφερε πολύ απ' το σημερινό skateboard: έμοιαζε περισσότερο με χορό στον πάγο η μπαλέτο, απλώς πάνω σε σανίδα, και αυτό το στυλ ονομάστηκε "freestyle". Παράλληλα, το 1965 πραγματοποιείται το παγκόσμιο πρωτάθλημα skateboard, το οποίο αναμεταδίδεται και στην τηλεόραση. Ο Torger Johnson, ο Woody Woodward και ο Danny Berer είναι κάποιοι γνωστοί skaters της εποχής εκείνης. - 10 -
Όμως, την ίδια περίπου χρονιά παρατηρείται μεγάλη πτώση στην δημοτικότητα του skateboard. Οι εταιρίες που παρασκευάζουν σανίδες κλείνουν και όσοι θέλουν να εξακολουθήσουν να ασχολούνται με αυτό το σπορ αναγκάζονται να φτιάχνουν μόνοι τους τις σανίδες τους, κατασκευάζοντας ροδάκια από πηλό. Η πτώση αυτή διαρκεί ως το 1970. Το 1972, ο Frank Nasworthy δημιούργησε ένα καινούριο είδος ρόδας για τις σανίδες, παρόμοιο με αυτό που οι πιο πολλοί skaters χρησιμοποιούν και σήμερα, και ονόμασε την εταιρία του Cadillac Wheels. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ξαναρχίσουν να ασχολούνται με το skateboard, το οποίο ξαναέγινε δημοφιλές. Πολλές εταιρίες ξεκίνησαν να κατασκευάζουν τότε σανίδες, οι οποίες άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο πλατιές, φτάνοντας το πλάτος των 10 ιντσών και ξεπερνώντας το. Επίσης, αυτή η βελτίωση ενθάρρυνε τους skaters να ανακαλύπτουν νέα κόλπα, ξεκινώντας να κάνουν skateboard σε τοίχους, τοιχώματα από άδειες πισίνες κτλ. Επομένως, αυτού του είδους οι vert skaters, οι οποίοι ονομάστηκαν skaters (απ' την αγγλική λέξη vertical=κάθετος), ανέπτυξαν δεξιότητες καλύτερου ελέγχου της σανίδας και ισορροπίας καθώς και την ικανότητα να κάνουν αισθητά πιο γρήγορα, αλλά και να τολμούν ριψοκίνδυνα κόλπα. Έτσι, το freestyle χάνει τη διασημότητά του. Το 1975 το άθλημα πήρε τη μορφή που έχει σήμερα. Σ' έναν αγώνα που πραγματοποιήθηκε στο Del Mar της California, η ομάδα Zephyr κέρδισε κάνοντας skateboard με έναν τρόπο που κανείς δεν είχε ούτε φανταστεί μέχρι τότε, αλλάζοντας και τον τρόπο που όλοι έβλεπαν το skateboard: τώρα πια ήταν κάτι πολύ σοβαρότερο από ένα απλό χόμπι. Παρόλα αυτά προέκυψε ένα μεγάλο πρόβλημα: τα πάρκα για skateboard έπρεπε πια να ικανοποιήσουν και τους vert skaters, το οποίο όμως απαιτούσε την καταβολή υψηλών χρηματικών ποσών για την αγορά καινούριου εξοπλισμού. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, πολλά πάρκα αναγκάστηκαν να κλείσουν και vert skaters να δημιουργήσουν μόνοι τους τις δικές τους ράμπες, ενώ οι freestyle skaters συνέχισαν το χόμπι τους στους δρόμους. Με λίγα λόγια, δηλαδή, το άθλημα αυτό ξαναέχασε, για μια ακόμα φορά, τη μεγάλη του δημοτικότητα, γύρω στο '80. Παρόλο που επικρατούσε το vert ramp skateboarding, το freestyle και το street skating, άρχισαν πάλι να ανακτούν τη διασημότητα τους. Η κύρια αιτία είναι πως οι ράμπες για το vert ramp skateboarding κόστιζαν πάρα πολύ κι αναγκαστικά, όσοι skaters δεν μπορούσαν να αγοράσουν ή δεν είχαν πρόσβαση σε καμία έπρεπε να αρκεστούν στο street skating. Πολλά νέα freestyle κόλπα εμφανίστηκαν εκείνη την περίοδο, και στα μέσα του '80 έγινε μια ελαφριά ανάμειξη μεταξύ των δύο ειδών. Σήμερα πάντως, φαίνεται πως προτιμάται το street skateboarding. Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξαχθεί το 2002, εκείνη τη χρονιά υπήρχαν γύρω στα 18,5 εκατομμύρια skaters σε όλο - 11 -
το κόσμο. Την τελευταία χρονιά γύρω στο 85% των skaters ήταν κάτω των 18, απ' αυτούς το 74% ήταν αγόρια. Όταν ο δρόμος γίνεται σκηνή θεάτρου Τι γίνεται όταν ο δρόμος λειτουργεί ως μια μεγάλη σκηνή θεάτρου. Όταν άνθρωποι όλων των τάξεων μπορούν να παρακολουθήσουν μια παράσταση χωρίς κόστος. Άνθρωποι με εντυπωσιακά ρούχα ξεχύνονται στους δρόμους προσπαθώντας να περάσουν κάποια μηνύματα που ποικίλουν αναλόγως την εποχή και τις καταστάσεις. «Όλα ξεκινάνε από μια ιδέα και κάποια στιγμή αρχίζεις να τη δουλεύεις και να την υλοποιείς. Αν κάτι το αγαπάς, τα καταφέρνεις» μας λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ Κώστας Καραμέτσης, καλλιτέχνης που συμμετέχει στην ομάδα «Fireter» από τη Βουλγαρία (όπου σπούδασε). Το θέατρο δρόμου είναι μια από τις παλαιότερες μορφές έκφρασης που όλο και κερδίζει έδαφος και στη χώρα μας. «Είναι μια μορφή που ξεκινά από τον Μεσαίωνα και εξελίσσεται μέχρι σήμερα, χρησιμοποιώντας στοιχεία και από άλλα είδη» αναφέρει ο κ. Καραμέτσης. Ποια η διαφοροποίησή της από μια άλλη πιο «κανονική» μορφή θεάτρου; «Με το θέατρο δρόμου είναι τελείως διαφορετική η θέαση στον δημόσιο κόσμο. Καταρχήν έχεις απέναντί σου ετερόκλητο κόσμο, από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα. Επιπλέον δεν υπάρχει όριο μεταξύ σκηνής και θεατή κάτι που είναι πολύ ενδιαφέρον» τονίζει. Όσον αφορά τους - 12 -
δημόσιους χώρους, τους οποίους το θέατρο δρόμου αξιοποιεί, ο κ. Καραμέτσης εκτιμά ότι το ζητούμενο είναι οι πολίτες να χρησιμοποιούν τους δημόσιους χώρους και να μην τους προσπερνούν. Ο τρόπος έκφρασης των μουσικών στον δρόμο Το live-looping είναι μια τεχνική που σε βοηθάει να παίξεις live με λιγότερους μουσικούς και να χτίσεις έναν πιο ολοκληρωμένο ήχο. Είναι ενδιαφέρον το ότι μοιάζει λίγο με τη ζωή, που και αυτή στηρίζεται σε λούπες, την εβδομάδα, το χρόνο και αν κάποια λούπα δεν πάει και πολύ καλά, πρέπει απλά να ζήσεις με αυτήν, να τη συνηθίσεις και να προσπαθήσεις να την "ομορφύνεις" σιγά σιγά, αν γίνεται. Με άλλα λόγια, έχει κι αυτή η τεχνική το ίδιο σταδιακό χτίσιμο, με τις εκάστοτε αναποδιές, όπως η ζωή. Στο Paper Plane Flight Recorder δεν έχει λούπες διότι έχει γραφτεί χωρίς μετρονόμο, οπότε η διαδικασία ήταν να παίζεται το κομμάτι με μια κιθάρα και μια φωνή ολόκληρο και μετά να προστίθενται φωνές, κιθάρες και ό,τι άλλο χρειαζόταν από πάνω. Αυτή ήταν απλά η αρχική συνθήκη της συγκεκριμένης ηχογράφησης, αλλά είναι πάντα ωραίο να αλλάζει κανείς τις αρχικές συνθήκες και τους εκούσιους ή ακούσιους περιορισμούς της δημιουργικής διαδικασίας. Στον επόμενο δίσκο ας πούμε η διαδικασία ήταν πολύ διαφορετική. Όλα αυτά βέβαια αφορούν το κομμάτι της ηχογράφησης, γιατί όσον αφορά το συνθετικό κομμάτι, τα πράγματα είναι πιο απλά: Μια σκέψη που θες να μην ξεχάσεις για οποιονδήποτε λόγο και μια μουσική που παίζεις και σου κολλάει στο μυαλό. - 13 -
ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ http://www.dinfo.gr/%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%bb%ce%b7%ce%ba%cf%84%ce%b9%ce%ba%c E%AE-%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85- %CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%85/ http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%93%ce%ba%cf%81%ce%ac%cf%86%ce%b9%cf%84%ce%b9 http://www.dinfo.gr/%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85- %CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%85-street-art/ http://antapokritis.wordpress.com/2010/02/26/%cf%80%ce%bf%ce%b9%ce%bf%cf%82- %CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84- %CE%B1%CE%BB%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%BF-taki-183/ http://el.wikipedia.org/wiki/banksy http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a0%ce%b1%cf%81%ce%ba%ce%bf%cf%8d%cf%81 https://www.google.gr/search?q=banksy&client=firefoxa&hs=c4f&rls=org.mozilla:el:official&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=jut3uuvwepcm4gsgv4hidg& ved=0cakq_auoaq&biw=1152&bih=708 http://el.wikipedia.org/wiki/break_dance http://www.anatolia.edu.gr/user_files/webcompetition/gemintzi/skatehistory.html http://www.mic.gr/interview.asp?id=39287-14 -