ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το λεμφικό σύστημα είναι ένα σύστημα παροχέτευσης Αποτελείται από: Λεμφικά αγγεία (περιέχουν τη λέμφο) Λεμφαδένες (αποτελούν σταθμούς διήθησης της απαγόμενης λέμφου) Λεμφικά όργανα (σπλήνας, αμυγδαλές, θύμος) χρησιμεύουν σαν όργανα άμυνας αλλά και σαν τόποι σχηματισμού και διαφοροποίησης των λεμφοκυττάρων Λεμφικά αγγεία: Έχουν ένα σύστημα βαλβίδων που επιτρέπει την κίνηση των υγρών μόνο προς μία κατεύθυνση Αρχίζουν τυφλά και εκβάλλουν τελικά σε φλέβες Στην κεφαλή, το λαιμό και τα άκρα προχωρούν επιφανειακά Στον κορμό οι σημαντικότερες λεμφικές οδοί βρίσκονται βαθύτερα Τα λεμφαγγεία διακρίνονται ανάλογα με το μέγεθός τους σε λεμφικά τριχοειδή, προσυλλέκτες, συλλέκτες και λεμφικούς κορμούς Λεμφικά τριχοειδή: Αποτελούν το αρχικό τμήμα των λεμφαγγείων Είναι οι μικρότεροι λεμφικοί ιστοί και έχουν λεπτά τοιχώματα που συλλέγουν τη λέμφο από το διάμεσο υγρό των ιστών Προσυλλέκτες: Οδηγούν τη λέμφο στους συλλέκτες Συλλέκτες: Οδηγούν τη λέμφο στους λεμφικούς αδένες Η ύπαρξη πολλών βαλβίδων στους συλλέκτες καθιστά δυνατή την προώθηση της λέμφου προς μία κατεύθυνση Οι σπλαγχνικοί συλλέκτες πορεύονται κατά μήκος των αγγείων των οργάνων
Λεμφικοί κορμοί: Συγκλίνουν σε δύο κύρια κανάλια, σχηματίζοντας το δεξιό θωρακικό πόρο και το θωρακικό πόρο Ο δεξιός θωρακικός πόρος μεταφέρει τη λέμφο από το δεξιό βραχίονα, τη δεξιά πλευρά του θώρακα και τη δεξιά πλευρά της κεφαλής και του λαιμού και αδειάζει στη δεξιά βραχιοκεφαλική φλέβα Ο θωρακικός πόρος συλλέγει τη λέμφο από το υπόλοιπο σώμα και αδειάζει στην αριστερή βραχιοκεφαλική φλέβα Όλοι οι λεμφικοί συλλέκτες διέρχονται από μία σειρά λεμφαδένων Λεμφαδένες: Χρησιμεύουν σα βιολογικοί σταθμοί καθαρισμού Παράγουν λεμφοκύτταρα Ρυθμίζουν το περιεχόμενο της λέμφου σε λευκώματα. Ο συνολικός αριθμός τους προσδιορίζεται κατά μέσο όρο σε 650 Δεν είναι τυχαία διασπαρμένοι στο σώμα αλλά, είναι τοποθετημένοι σα φυλάκια σε όρια και θέσεις του κορμού. Η λέμφος των κάτω άκρων, του κοιλιακού τοιχώματος και της γλουτιαίας χώρας διηθείται από τους βουβωνικούς λεμφαδένες. Η λέμφος από τα άνω άκρα και το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα συγκεντρώνεται στους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Η λέμφος από την κεφαλή περνά από πολλές ομάδες τραχηλικών λεμφαδένων.
Υπογνάθιοι λεμφαδένες. Παρωτιδικοί λεμφαδένες. Ινιακοί λεμφαδένες. Τραχηλικοί λεμφαδένες. Μασχαλιαίοι λεμφαδένες. Παραμαστικοί λεμφαδένες. Θωρακικοί και παραστερνικοί λεμφαδένες. Αγκωνιαίοι ή υπερτροχίλιοι λεμφαδένες. Βουβωνικοί λεμφαδένες. Ιγνυακοί λεμφαδένες.
Λέμφος και λεμφική κυκλοφορία Η λέμφος είναι ένα τμήμα του διάμεσου υγρού το οποίο απορροφάται στο λεμφικό σύστημα Η λεμφική οδός χρησιμεύει στη μεταφορά ουσιών που δε μπορούν ή δεν πρέπει να αναμιχθούν αμέσως με το αίμα Η καθαρισμένη λέμφος εισέρχεται στα απαγωγά λεμφαγγεία Η λέμφος διηθείται μια ή περισσότερες φορές πριν έρθει στο αίμα Το ρεύμα της λέμφου είναι σημαντικά βραδύτερο από το ρεύμα του αίματος Η κίνηση της λέμφου διατηρείται από: τη διαφορά πίεσης μέσα στο λεμφικό σύστημα τη συστολική κίνηση των λεμφαγγείων την κίνηση του διαφράγματος τις μυϊκές συσπάσεις την αρτηριακή πίεση
ΛΕΜΦΙΚΗ ΜΑΛΑΞΗ Είναι απόγονος της Σουηδικής μάλαξης Γίνεται με σκοπό να επηρεάσει κυρίως τη λειτουργία του λεμφικού συστήματος Έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της ροής της λέμφου, βοηθώντας έτσι το σώμα να αποβάλλει τα κυτταρικά σκουπίδια Συμβάλλει στην αναζωογόνηση των ιστών, στη σωστή λειτουργία των οργάνων και βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος Τεχνική της λεμφικής μάλαξης Τεχνική λεμφικής παροχέτευσης του Vodder Τεχνική της Lederman Βασίζονται στις ίδιες αρχές Χρησιμοποιούν τους ίδιους χειρισμούς Διαφοροποιούνται στο μέγεθος της πίεσης Αρχές της λεμφικής μάλαξης Χειρισμοί ημικυκλικοί και ρυθμικοί που γίνονται με εναλλακτική άσκηση πίεσης και αποσυμπίεσης Ρυθμός εφαρμογής πολύ αργός (15 περίπου χειρισμοί το λεπτό) Αρχικά αδειάζουμε τους κεντρικούς λεμφαδένες της περιοχής που θέλουμε να παροχετεύσουμε και στη συνέχεια προχωρούμε σταδιακά προς την περιφέρεια Η πίεση που ασκείται κατά την εκτέλεση της μάλαξης πρέπει να είναι σύμφωνη με την κατεύθυνση της λεμφικής ροής
Η κατεύθυνση των χειρισμών της λεμφικής μάλαξης είναι προς τους κεντρικότερους λεμφαδένες της περιοχής που παροχετεύεται Η λεμφική μάλαξη μπορεί να εφαρμόζεται καθημερινά Η διάρκειά της κυμαίνεται από 20 ως 60 λεπτά Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας ο ασθενής πρέπει να παραμείνει για μερικά λεπτά στο κρεβάτι της μάλαξης Μέγεθος της πίεσης Ο Vodder συστήνει την εφαρμογή ήπιων χειρισμών Η Lederman χρησιμοποιεί ήπιους χειρισμούς μόνο στην αρχή της τεχνικής και αυξάνει την πίεση προοδευτικά Χειρισμοί της λεμφικής μάλαξης Στατικοί κύκλοι (Stationary circles) Η τεχνική της αντλίας (Pump technique) Η τεχνική της σέσουλας (Scoop technique) Περιστροφική τεχνική (Rotary technique) Αντλιακός λεμφικός χειρισμός (Lymphatic Pump Manipulation)
Διαδικασία της λεμφικής μάλαξης Περιοχή που παροχετεύεται από τον δεξιό λεμφικό πόρο Περιοχή που παροχετεύεται από τον θωρακικό πόρο Περιοχές που παροχετεύονται από τον δεξιό θωρακικό πόρο 1) Βάση του λαιμού 2) Θωρακική περιοχή 3) Άνω άκρο 4) Μασχαλιαία χώρα Περιοχές που παροχετεύονται από το θωρακικό πόρο 1) Βάση του λαιμού 2) Θωρακική περιοχή 3) Άνω άκρο 4) Μασχαλιαία χώρα 5) Κοιλιακή χώρα 6) Πρόσθια επιφάνεια των κάτω άκρων 7) Οπίσθια επιφάνεια των κάτω άκρων 8) Ράχη του κορμού
ΛΕΜΦΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ Τα οιδήματα ταξινομούνται: Ανάλογα με την παθογένεια σε φυσιολογικά (ορθοστατικό, προεμμηνορρησιακό) και παθολογικά (καρδιακά, νεφρικά, ιδιοπαθή, αλλεργικά, φλεγμονώδη, ρευματικά, τραυματικά, φλεβικά, λεμφικά κ.α.) Ανάλογα με τον εντοπισμό τους σε κεντρικά και περιφερικά Ανάλογα με την σύνθεσή τους σε αμιγή ή μικτά Το λεμφικό οίδημα είναι ένα λεμφοστατικό οίδημα Χαρακτηρίζεται: Από την υπερβολική συσσώρευση υγρών στους διάμεσους ιστούς Από την αύξηση της περιμέτρου της προσβεβλημένης περιοχής Από ινώδεις αλλαγές στους μαλακούς ιστούς Το λεμφικό οίδημα μπορεί να οφείλεται: Σε δυναμική ανεπάρκεια του λεμφικού συστήματος Σε μηχανική ανεπάρκεια του λεμφικού συστήματος Το λεμφικό οίδημα διακρίνεται σε: Πρωτοπαθές (οφείλεται σε συγγενή υποπλασία ή υπερπλασία των λεμφαγγείων) Δευτεροπαθές (οφείλεται σε αίτια γνωστά και επίκτητα) Θεραπεία λεμφικού οιδήματος Η θεραπεία του πρωτοπαθούς λεμφικού οιδήματος συνήθως είναι συμπτωματική Η θεραπεία του δευτεροπαθούς είναι αιτιολογική. Συνίσταται σε συντηρητική, χειρουργική και φαρμακευτική
Σύνθετη φυσικοθεραπεία (complex physical therapy) Ενεργητική μέθοδος Συνίσταται σε αποιδηματικές ασκήσεις, οι οποίες εφαρμόζονται προοδευτικά Οι κινήσεις των άκρων (η σύσπαση-χαλάρωση των μυϊκών ομάδων) επιταχύνουν την παροχέτευση της λέμφου Οι ασκήσεις μπορούν να γίνουν ενώ ο ασθενής φορά την ελαστική κάλτσα ή την περίδεση Παθητική μέθοδος Η παθητική μέθοδος περιλαμβάνει: Λεμφική μάλαξη Υδρομάλαξη Μηχανικές μέθοδοι Οι μηχανικές μέθοδοι περιλαμβάνουν: Τους συμπιεστικούς αεροθαλάμους Την ελαστική περίδεση ή κάλτσα