ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΝ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ Π. Ανέστης Partner Howrey LLP, Brussels Απρίλιος 2010
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σηµαντική τάση αναδιοργάνωσης του τοµέα των αεροµεταφορών τα τελευταία δύο έτη Εξέταση από την Επιτροπή πέντε περιπτώσεων συγκεντρώσεων αεροµεταφορέων: επαναπροσδιορισµός της παραδοσιακής πρακτικής της αναφορικά µε την επιβολή διορθωτικών µέτρων Στενότερη συνεργασία διαφόρων αεροπορικών εταιριών υπό την µορφή/στο πλαίσιο συµµαχιών (alliances): η Επιτροπή κίνησε εκ νέου την διαδικασία διερεύνησης σε δύο περιπτώσεις 2
2. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ - KLM/Martinair Martinair Η Επιτροπή αποφάσισε τελικά να εγκρίνει την προτεινόµενη συγκέντρωση άνευ όρων/διορθωτικών µέτρων ύστερα από διαδικασία πλήρους διερεύνησης: Περιορισµένη ανταγωνιστική πίεση από την Martinair πριν από την συγκέντρωση (κοινός έλεγχος) Έρευνα έδειξε ότι η συγκέντρωση δεν θα επέτρεπε στους αεροµεταφορείς να συµπεριφέρονται ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές και τους καταναλωτές Σηµαντικές ανταγωνιστικές πιέσεις τόσο από την Arkfly όσο καιαπότην TUI και 3
2. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ - Iberia/Vueling/Clickair Υπόθεση αντανακλά τις αυξανόµενες ανησυχίες της Επιτροπής σχετικά µε την αποτελεσµατικότητα των διορθωτικών µέτρων ιορθωτικά µέτρα: παραχώρηση slots στην περίπτωση που ένας δυνητικός νεοεισερχόµενος ανταγωνιστής δεν εξασφάλιζε µέσω της συνήθους διαδικασίας κατανοµής τους Τροποποίηση της πρακτικής της Επιτροπής αναφορικά τα λεγόµενα «ιστορικά δικαιώµατα» (grandfathering rights) σχετικά µε τα slots: µείωση της «υποχρεωτικής περιόδου χρήσης» (για τους ίδιους προορισµούς) έως δύο µόλις συνεχόµενες περιόδους ΙΑΤΑ 4
2. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ - Iberia/Vueling/Clickair Τροποποίηση της πρακτικής της Επιτροπής στοχεύει να κάνει την είσοδό ανταγωνιστών στην αγορά πιο ελκυστική: Συχνότητες που διαθέτει ήδη ο νεοεισερχόµενος ανταγωνιστής δεν λαµβάνονται υπόψη κατά τον καθορισµό του αριθµού των slotsτα οποία θα δικαιούται στο πλαίσιο των διορθωτικών µέτρων Κανένας περιορισµούς ως προς τον αριθµό των slotsπου τα µέρη οφείλουν να απελευθερώσουν κατά τις ώρες αιχµής στους εν λόγω αερολιµένες Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή είναι δύσκολη στις υποθέσεις που αφορούν υπηρεσίες µακρινών αποστάσεων από/προς Ευρωπαϊκούς προορισµούς 5
2.ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ - bmi British Midland / Lufthansa και SN Brussels Airlines / Lufthansa bmi British Midland / Lufthansa: έγκρισηάνευ διορθωτικών µέτρων: Εταιρίες συνεργαζόντουσαν ήδη στο πλαίσιο της Star Alliance Λίγες πιθανότητες ο συνεργάτης πτήσεων κοινού κωδικού να ξεκινούσε δικές του υπηρεσίες στις προβληµατικές γραµµές Περιορισµένες πιθανότητες εισόδου των µερών στις γραµµές στις οποίες δραστηριοποιούνταν µόνο ένας από τους δυο SN Brussels Airlines / Lufthansa: έγκριση υπό τον όρο τήρησης διορθωτικών µέτρων: Περιορισµένη «υποχρεωτική περίοδος χρήσης» slotsστις περισσότερες προβληµατικές γραµµές 6
2. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ - Austrian Airlines / Lufthansa Έγκριση υπό τον όρο τήρησης διορθωτικών µέτρων Περιορισµένη «υποχρεωτική περίοδος χρήσης» slots στις προβληµατικές γραµµές Θεωρήθηκε ότι σε περίπτωση µη πραγµατοποίησης της συγκέντρωσης, το πιθανότερο σενάριο θα ήταν η αγορά της Austrian Airlines από την Air France-KLMκαι συνεπώς ο τερµατισµός των συµφωνιών πτήσεων κοινού κωδικού µεταξύ Austrian και Lufthansa Ρυθµίσεις προκειµένου να αποφευχθεί η διάθεση slots σε νεοεισερχόµενους ανταγωνιστές οι οποίοι είναι ή πρόκειται να γίνουν µέλη της Star Alliance: οι διατάξεις «ιστορικών δικαιωµάτων» σχετικών µε slots δεν εφαρµόζονται σε µέλη της Star Alliance 7
2. ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ Η Επιτροπή αποφάσισε να ανοίξει την διαδικασία διερεύνησης ορισµένων συµφωνιών στο πλαίσιο αεροπορικών συµµαχιών απώλεια από τις αρχές ανταγωνισµού των κρατών µελών της αρµοδιότητάς τους να εφαρµόζουν το άρθρο 101 ΣΛΕΕ Συµφωνίες µεταξύ της British Airways, American Airlines και Iberia, σχετικά µε τον συντονισµό των εµπορικών, λειτουργικών και µάρκετινγκ δραστηριοτήτων τους σε σχέση µε την µεταφορά επιβατών σε υπερατλαντικούς προορισµούς (κυρίως µεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αµερικής): τα µέρη πρότειναν δεσµεύσεις Συµφωνίες µεταξύ Air Canada, Continental Airlines, Lufthansa and United Airlines (µέλη της Star Alliance): ανησυχίες της Επιτροπής εστιάζονται σε παρόµοια ζητήµατα εκκρεµεί ακόµη η διαδικασία διερεύνησης της συµµαχίας SkyTeam 8
3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Επιτροπή επανεξέτασε την πολιτική της και κατέληξε στο ότι τα παραδοσιακά διορθωτικά µέτρα παραχώρησης slots ήταν αναποτελεσµατικά στο να διασφαλίσουν νέα είσοδο ανταγωνιστή/ών στις προβληµατικές γραµµές γενναιόδωρες ρυθµίσεις σχετικά µε τα «ιστορικά δικαιώµατα» διασφάλιση ότι τα slots θα παραχωρούνται σε αεροµεταφορείς οι οποίοι θα συνιστούν αποτελεσµατικούς και ουσιαστικούς ανταγωνιστές εξάντληση όλων των εύλογων προσπαθειών για να αποκτηθούν slots µέσω της συνήθους διαδικασίας κατανοµής τους 9