ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τον βαθμό συμβολής του άξονα, ως μια γραμμική πηγή εκπομπής ρύπων, στην επιβάρυνση της ατμόσφαιρας των περιοχών απ' όπου διέρχεται για τους ρύπους CO (μονοξείδιο του άνθρακα), CO2 (διοξείδιο του άνθρακα), HC (υδρογονάνθρακες), NOx (οξείδια του αζώτου), SOx (Οξείδια του θείου). Με τον τρόπο αυτό εξετάζεται, επίσης, η συμβολή του αυτοκινητόδρομου σε περιβαλλοντικά ζητήματα παγκόσμιας/ περιφερειακής κλίμακας όπως είναι η μέση αύξηση της θερμοκρασίας της γης, η ελάττωση του στρώματος του όζοντος και η όξυνση των κατακρημνίσεων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Κωδικός ΤΜΗΜΑ A2_01_01A A2_02_03 A2_11_12 A2_13_14 A2_14_15 A2_16_17 A2_22_23 A2_23_24 A2_24_25 A2_31_32 A2_36_37 A2_37_38 A2_41_42 A2_42_43 Α/Κ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - Α/Κ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ Α/Κ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ-Α/Κ ΣΕΛΛΩΝ-ΤΥΡΙΑ Α/Κ ΚΑΛΑΜΙΑΣ-Α/Κ ΚΟΖΑΝΗΣ Α/Κ ΠΟΛΥΜΥΛΟΥ-Α/Κ ΒΕΡΟΙΑΣ Α/Κ ΒΕΡΟΙΑΣ-Α/Κ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ Α/Κ ΝΙΣΕΛΙΟΥ-Α/Κ ΚΛΕΙΔΙΟΥ Α/Κ ΔΙΑΒΑΤΩΝ (K2)-Α/Κ ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ (Κ4) Α/Κ ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ (Κ4)- A/K ΣΕΡΡΩΝ Α/Κ -ΣΕΡΡΩΝ-Α/Κ ΠΡΟΦΗΤΗ Α/Κ ΑΓ.ΣΥΛΛΑ-Α/Κ ΛΕΥΚΗΣ ΑΜΜΟΥ Α/Κ ΙΑΣΜΟΥ-ΔΥΤΙΚΟΣ Α/Κ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΔΥΤΙΚΟΣ Α/Κ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ Α/Κ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ Α/Κ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ-Α/Κ ΒΙ.ΠΕ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗΣ Α/Κ ΒΙ.ΠΕ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗΣ-Α/Κ ΑΡΔΑΝΙΟΥ 1
Κωδικός Τμήματος ΕΟ ΜΗΚΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ (km) ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΙΝΗΣΗΣ (kph) Ποσοστό Βαρέων Οχημάτων Βαρέα Οχήματα ΕΜΗΚ 2006 Ελαφρά Οχήματα Σύνολο Οχημάτων A2_01_01A 8,90 120 18,0 810 3690 4500 A2_02_03 27,60 120 0,0 0 2600 2600 A2_11_12 12,25 120 20,0 1680 6720 8400 A2_13_14 25,80 120 12,0 1356 9944 11300 A2_14_15 8,20 120 10,0 1870 16830 18700 A2_16_17 12,70 120 11,0 1991 16109 18100 A2_22_23 8,00 120 14,0 5880 36120 42000 A2_23_24 7,50 120 14,0 8540 52460 61000 A2_24_25 22,00 120 18,0 2250 10250 12500 A2_31_32 10,25 120 20,0 2260 9040 11300 A2_36_37 15,90 120 18,0 1584 7216 8800 A2_37_38 6,05 120 18,0 1206 5494 6700 A2_41_42 8,35 120 15,0 780 4420 5200 A2_42_43 25,00 120 14,0 756 4644 5400 Κωδικός Τμήματος ΕΟ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΑ 75% ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΤΟ 2006 ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ 25% ΒΑΡΕΑ ΣΥΝΟΛΟ A2_01_01A 2767,50 922,50 810,00 4500,00 A2_02_03 1950,00 650,00 0,00 2600,00 A2_11_12 5040,00 1680,00 1680,00 8400,00 A2_13_14 7458,00 2486,00 1356,00 11300,00 A2_14_15 12622,50 4207,50 1870,00 18700,00 A2_16_17 12081,75 4027,25 1991,00 18100,00 A2_22_23 27090,00 9030,00 5880,00 42000,00 A2_23_24 39345,00 13115,00 8540,00 61000,00 A2_24_25 7687,50 2562,50 2250,00 12500,00 A2_31_32 6780,00 2260,00 2260,00 11300,00 A2_36_37 5412,00 1804,00 1584,00 8800,00 A2_37_38 4120,50 1373,50 1206,00 6700,00 A2_41_42 3315,00 1105,00 780,00 5200,00 A2_42_43 3483,00 1161,00 756,00 5400,00 2
Κωδικός Τμήματος ΕΟ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΡΥΠΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2006 CO NOx VOC SO2 PM Kgr/Km/day Kgr/day Kgr/Km/day Kgr/day Kgr/Km/day Kgr/day Kgr/Km/day Kgr/day Kgr/Km/day Kgr/day A2_01_01A 25,41 226,16 10,84 96,49 1,73 15,41 0,19 1,67 0,12 1,08 A2_02_03 17,14 473,08 3,72 102,62 0,88 24,22 0,05 1,44 0,00 0,00 A2_11_12 46,55 570,27 21,15 259,10 3,28 40,13 0,37 4,53 0,25 3,09 A2_13_14 67,37 1738,22 23,54 607,22 4,17 107,58 0,39 10,03 0,20 5,25 A2_14_15 113,46 930,35 36,91 302,69 6,80 55,78 0,60 4,91 0,28 2,30 A2_16_17 108,87 1382,60 36,71 466,27 6,63 84,22 0,60 7,63 0,30 3,79 A2_22_23 246,00 1968,00 92,05 736,38 15,72 125,75 1,55 12,36 0,88 7,06 A2_23_24 357,29 2679,65 133,69 1002,66 22,83 171,22 2,24 16,84 1,28 9,61 A2_24_25 70,59 1552,94 30,12 662,53 4,81 105,81 0,52 11,44 0,34 7,43 A2_31_32 62,62 641,90 28,45 291,65 4,41 45,17 0,50 5,10 0,34 3,47 A2_36_37 49,69 790,14 21,20 337,10 3,39 53,83 0,37 5,82 0,24 3,78 A2_37_38 37,84 228,90 16,14 97,66 2,58 15,60 0,28 1,69 0,18 1,09 A2_41_42 30,18 252,04 11,68 97,52 1,96 16,36 0,20 1,65 0,12 0,98 A2_42_43 31,63 790,72 11,83 295,87 2,02 50,52 0,20 4,97 0,11 2,84 Όπως φαίνεται από τον ανωτέρω πίνακα, οι ποσότητες των παραγόμενων ρύπων κρίνονται σχετικά χαμηλές. Εξαίρεση αποτελούν τα τμήματα από ανισόπεδο κόμβο Βέροιας έως τον ανισόπεδο κόμβο Προφήτη, και ιδιαίτερα στα τμήματα που αποτελούν την εξωτερική περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης (Α2_22_23 Α2_23_24) στα οποία υπάρχει αυξημένη ποσότητα παραγωγής ρύπων, που οφείλεται στους σχετικά μεγάλους κυκλοφοριακούς φόρτους. Παρόλα αυτά κρίνεται ότι οι ποσότητες αυτές δεν θεωρούνται ικανές (κάτω από φυσιολογικές ατμοσφαιρικές συνθήκες και συνθήκες ευστάθειας της ατμόσφαιρας) να προκαλέσουν αυξημένες συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων (πάνω από τα θεσμοθετημένα όρια). Σε ό,τι αφορά τον δείκτη επιπτώσεων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου (συνολικές ετήσιες εκπομπές CΟ 2 ), εκτιμήθηκε ότι η συνολική ποσότητα CΟ 2 που θα εκλύεται κάθε χρόνο στον άξονα της Εγνατίας οδού θα ανέρχεται σε 592 χιλιάδες τόνους, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου στο 3% της συνολικής παραγωγής CΟ 2 από τις οδικές μεταφορές της Χώρας. Μεγαλύτερη συνεισφορά στο μέγεθος αυτό έχει, όπως είναι αναμενόμενο, το κεντρικό τμήμα του άξονα και ειδικότερα το τμήμα που βρίσκεται εντός του νομού Θεσσαλονίκης, εξαιτίας των αυξημένων κυκλοφοριακών φόρτων. Οι συνολικές εκπομπές CΟ 2 ανά οχηματο-χιλιόμετρο παρουσιάζουν μια σχετική ισοκατανομή μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της οδού και κυμαίνονται σε παραπλήσια, αλλά ελαφρώς χαμηλότερα, επίπεδα (μέση τιμή άξονα: 252 τόνοι/106 οχηματοχιλιόμετρα) από αυτά της Χώρας (276 τόνοι), αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (272 τόνοι). 3
Η γεωγραφική κατανομή των εκτιμώμενων εκπομπών CO 2 /οχήματα-χλμ ανά νομό στη Ζώνη Επιρροής ΙΙ της Εγνατίας Οδού Τόνοι CO2/ 10 6 οχηματοχιλιόμετρα 2 290,00 270,00 250,00 230,00 210,00 190,00 170,00 150,00 Θεσπρωτία Ιωάννινα Γρεβενά Κοζάνη Ημαθία Θεσσαλονίκη Σέρρες Καβάλα Ξάνθη Ροδόπη Έβρος Ελλάδα Ε.Ε-15 ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Για τον υπολογισμό του δείκτη απαιτήθηκε μέτρηση των κυκλοφοριακών φόρτων, η οποία έγινε από το Τμήμα Κυκλοφορίας Διεύθυνση Λειτουργίας, Τομέας Λειτουργίας και Συντήρησης της ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. URL: http://www.egnatia.gr/flash/operations_traffic_gr.html Email: traffic@egnatia.gr Μεθοδολογία Αρχικά κατανεμήθηκε ο κυκλοφοριακός φόρτος (ποσοστό %) σε βαρέα και ελαφρά οχήματα. Στη συνέχεια έγινε η παραδοχή ότι από οχήματα που ανήκουν στην κατηγορία των ελαφρών, ένα ποσοστό 75% είναι αντιρυπαντικής τεχνολογίας (καταλυτικά), ενώ το 25% συμβατικής τεχνολογίας. Στη συνέχεια για κάθε κατηγορία οχήματος εξήχθησαν οι συντελεστές εκπομπής αερίων ρύπων οι οποίοι εξαρτώvται (αvάλoγα με τov ρύπo) από τov κυβισμό τoυ oχήματoς, τηv κατηγoρία τoυ, τηv ηλικία τoυ, και από τηv ταχύτητα κίvησης. Για τηv αξιoλόγηση της επιβάρυvσης τoυ περιβάλλovτoς από τoυς ρύπoυς πoυ εκπέμπoυv τα oχήματα επί της oδoύ εξετάστηκαν oι εκπομπές αερίων ρύπων με βάση τη 4
μεθοδολογία: COPERT III [L. Ndziachristos and Z. Samaras with contributions from P. Ahlvik, S. Eggleston, N. Gorissen, D. Hassel, A.-J. Hickman, R. Joumard, R. Rijkeboer and K.H. Zierock "COPERT III. Computer Programme to Calculate Emissions from Road Transport - Methodology and Emission Factors", European Environment Agency, Draft Final Report, July 1999], που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του Κοινοτικού Προγράμματος CORINAIR. Επελέγησαν τρεις χαρακτηριστικές κατηγορίες οχημάτων: συμβατικά ΙΧ, καταλυτικά ΙΧ και βαρέα οχήματα. Σε ό,τι αφορά τους συντελεστές εκπομπής για κάθε κατηγορία ελήφθη η εξίσωση του COPERT που αντιστοιχεί στην αντιπροσωπευτικότερη κλάση οχημάτων (με το μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης). Τέλος, με βάση τους συντελεστές εκπομπής αερίων ρύπων, τον κυκλοφοριακό φόρτο και το μήκος του εκάστοτε τμήματος της Εγνατίας Οδού, υπολογίστηκε η ποσότητα των παραγόμενων ρύπων ανά ημέρα λειτουργίας της οδού και στη συνέχεια έγινε αναγωγή ανά χιλιόμετρο διανυόμενης οδού. Στον υπολογισμό των συνολικών εκπομπών CΟ 2 γίνεται η παραδοχή ότι το σύνολο των οχημάτων έχει κατά μέσο όρο μια σταθερή ποσότητα εκπομπών διοξειδίου ανά χιλιόμετρο, η οποία έρχεται σε συμφωνία με τις στατιστικές της Μεγάλης Βρετανίας. 5