Θ διαδικαςία κοςτολόγθςθσ εφρεςθσ του κόςτουσ παραγωγισ των προϊόντων χωρίηεται ςε διαφορετικζσ τεχνικζσ μεκόδουσ: Α) Την απορροφητική ή πλήρη κοςτολόγηςη Β) Την οριακή ή άμεςη κοςτολόγηςη Απορροφητική κοςτολόγηςη: Με τθ διαδικαςία τθσ απορροφθτικισ κοςτολόγθςθσ υπολογίηεται το πλιρεσ κόςτοσ του παραχκζντοσ και πωλθκζντοσ προϊόντοσ το οποίο αποτελείται από: ανάλωςθ άμεςων υλικϊν, άμεςθ εργαςία, μεταβλθτά Γ.Β.Ε. και ςταθερά Γ.Β.Ε. Κατ αυτόν τον τρόπο υπολογίηεται το μεικτό κζρδοσ ωσ θ διαφορά Πωλήςεισ Κόςτοσ Πωληθζντων ενϊ είναι ευκολότερθ θ τιμολόγθςθ του προϊόντοσ εφόςον κα είναι γνωςτό το πλιρεσ κόςτοσ παραγωγισ του. Μεταβλητή κοςτολόγηςη: Με τθ διαδικαςία τθσ μεταβλθτισ κοςτολόγθςθσ υπολογίηεται μόνο το μεταβλθτό κόςτοσ τθσ επιχείρθςθσ το οποίο αποτελείται όχι μόνο από τα μεταβλθτά ζξοδα παραγωγισ ανάλωςθ άμεςων υλικϊν, άμεςθ εργαςία, μεταβλθτά Γ.Β.Ε. αλλά και από τα υπόλοιπα μεταβλθτά γενικά ζξοδα τθσ επιχείρθςθσ όπωσ λ.χ. προμικειεσ πωλιςεων που ςχετίηονται με τισ παραγόμενεσ πωλοφμενεσ μονάδεσ προϊόντοσ. Κατ αυτόν τον τρόπο υπολογίηεται το περιθώριο ςυμμετοχήσ ή περιθώριο ςυνειςφοράσ ωσ θ διαφορά Πωλήςεισ Μεταβλητά ζξοδα ενϊ όλα τα ςτακερά ζξοδα τθσ επιχείρθςθσ όπωσ ζξοδα διοίκθςθσ, χρθματοοικονομικά, ςτακερά ζξοδα διάκεςθσ και ςταθερά Γ.Β.Ε. αντιμετωπίηονται ωσ κόςτοσ περιόδου που αφαιρείται από το περικϊριο ςυμμετοχισ για να προκφψει το καθαρό αποτζλεςμα.

Παρακάτω ςυγκρίνουμε τισ δφο μεκόδουσ κοςτολόγθςθσ ωσ προσ τθν εξαγωγι του κακαροφ αποτελζςματοσ: Απορροφητική Κοςτολόγηςη Κακαρζσ Πωλιςεισ Άμεςα Υλικά Κόςτοσ παραγωγισ Άμεςθ Εργαςία Πωλθκζντων Γ.Β.Ε. Κόςτοσ Πωλιςεων Κόςτοσ Διοίκθςθσ Χρθματοοικονο μικό Κόςτοσ Πλζον: Ζκτακτα Ζςοδα - Κζρδθ Ζκτακτα Ζξοδα - Ηθμιζσ Μεικτό Κζρδοσ Κόςτοσ μθ παραγωγικϊν λειτουργιϊν Αποτζλεςμα Εκμετάλλευςησ Ζκτακτα αποτελζςματα Αποτζλεςμα Χρήςησ προ φόρων Μεταβλητή Κοςτολόγηςη Κακαρζσ Πωλιςεισ Άμεςα Υλικά Άμεςθ Εργαςία Μεταβλθτά Γ.Β.Ε. Μεταβλθτό κόςτοσ Μεταβλθτό κόςτοσ λοιπϊν λειτουργιϊν Περιθώριο ςυμμετοχήσ Στακερά Γ.Β.Ε. Στακερό κόςτοσ πωλιςεων Στακερό κόςτοσ διοίκθςθσ Στακερό χρθματοοικονομικό κόςτοσ Πλζον: Ζκτακτα Ζςοδα - Κζρδθ Ζκτακτα Ζξοδα - Ηθμιζσ Συνολικό ςτακερό κόςτοσ Αποτζλεςμα Εκμετάλλευςησ Ζκτακτα αποτελζςματα Αποτζλεςμα Χρήςησ προ φόρων

Θ διαφορά αυτι ςτον τρόπο υπολογιςμοφ του κόςτουσ δθμιουργεί αποκλίςεισ ανάμεςα ςτο κακαρό αποτζλεςμα που προςδιορίηουν οι δφο μζκοδοι όταν οι παραχκείςεσ μονάδεσ διαφζρουν από τισ πωλθκείςεσ. Αυτό γίνεται αντιλθπτό με το παρακάτω παράδειγμα: Παράδειγμα: Ζςτω επιχείρθςθ θ οποία παράγει και πωλεί το προϊόν Χ ζναντι 10 ανά μονάδα. Το Μεταβλθτό κόςτοσ τθσ επιχείρθςθσ ανζρχεται ςτα 6 ενϊ παρζχεται προμικεια 10% επί των πωλιςεων ςτουσ πωλθτζσ τθσ εταιρείασ. Τα ςτακερά ζξοδα παραγωγισ ανζρχονται ςε 300 ευρϊ ανά μινα ενϊ τα λοιπά ςτακερά ζξοδα ανζρχονται 100 ευρϊ ανά μινα. Οι παραχκείςεσ και οι πωλθκείςεσ μονάδεσ για το πρϊτο τρίμθνο του ζτουσ ζχουν ωσ εξισ: Παραχκείςεσ μονάδεσ 150 150 150 Πωλθκείςεσ μονάδεσ 150 100 200 Θεωρϊντασ ότι δεν υπάρχει αρχικό απόκεμα θμικατεργαςμζνων και ζτοιμων προϊόντων τθν 1/1/20ΧΧ οφτε τελικό απόκεμα θμικατεργαςμζνων και ζτοιμων προϊόντων τθν 31/3/20ΧΧ να ςυντάξετε τθν κατάςταςθ αποτελεςμάτων χριςθσ τόςο με τθ μεταβλθτι όςο και με τθν απορροφθτικι μζκοδο: Κατάςταςη αποτελεςμάτων χρήςησ με μεταβλητή κοςτολόγηςη Μεταβλθτό κόςτοσ αποκζματοσ ετοίμων προϊόντων αρχισ 0 0 300 Μεταβλθτό κόςτοσ Παραγωγισ 900 900 900 Μεταβλθτό κόςτοσ αποκζματοσ ετοίμων προϊόντων τζλουσ 0 300 0 Μεταβλητό κόςτοσ πωληθζντων 900 600 1200 Πωλιςεισ 1500 1000 2000 μείον: Μεταβλθτό κόςτοσ πωλθκζντων 900 600 1200 μείον: Λοιπά μεταβλθτά κόςτθ 150 100 200 Περιθώριο ςυνειςφοράσ 450 300 600 μείον: Στακερό κόςτοσ παραγωγισ 300 300 300 μείον: Λοιπά ςτακερά κόςτθ 100 100 100 Καθαρό κζρδοσ 50-100 200

Μεταβλητή κοςτολόγηςη: Το μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ είναι το γινόμενο του μεταβλθτοφ κόςτουσ ανά μονάδα προϊόντοσ επί τισ παραχκείςεσ μονάδεσ και είναι ςτακερό και ίςο με 6 * 150 = 900. Ανάλογα υπολογίηεται θ αξία του τελικοφ αποκζματοσ των μονάδων που περίςςεψαν τον Φεβρουάριο ζμειναν αποφλθτεσ 6 * 50 =300. Για τον υπολογιςμό του περικωρίου ςυνειςφοράσ αφαιροφμε εκτόσ από το μεταβλθτό κόςτοσ πωλθκζντων και τα λοιπά μεταβλθτά κόςτθ που είναι θ προμικεια πωλιςεων ποςοςτό 10% επί τισ εκάςτοτε πωλιςεισ. Τζλοσ από το περικϊριο ςυνειςφοράσ αφαιροφμε τα ςτακερά κόςτθ παραγωγισ και λοιπϊν λειτουργιϊν και προςδιορίηουμε το κακαρό κζρδοσ ανά μινα. Κατάςταςη αποτελεςμάτων χρήςησ με απορροφητική κοςτολόγηςη Κόςτοσ αποκζματοσ ετοίμων προϊόντων αρχισ 0 0 400 Κόςτοσ Παραγωγισ 1200 1200 1200 Κόςτοσ αποκζματοσ ετοίμων προϊόντων τζλουσ 0 400 0 Κόςτοσ πωληθζντων 1200 800 1600 Πωλιςεισ 1500 1000 2000 Κόςτοσ πωλθκζντων 1200 800 1600 Μεικτό κζρδοσ 300 200 400 μείον: λοιπά ςτακερά κόςτθ 100 100 100 μείον: Λοιπά μεταβλθτά κόςτθ 150 100 200 Καθαρό κζρδοσ 50 0 100 Απορροφητική κοςτολόγηςη: Το κόςτοσ παραγωγισ είναι το γινόμενο του ςυνολικοφ κόςτουσ ανά μονάδα προϊόντοσ επί τισ παραχκείςεσ μονάδεσ και είναι ςτακερό και ίςο με (6+2=8) * 150 = 1.200. 2 είναι τα ςτακερά Γ.Β.Ε. ανά μονάδα προϊόντοσ υπολογιςμζνα ωσ το πθλίκο προϋπολογιζμένα ζηαθερά Γ.Β.Ε. 300 2 προϋπολογιζμένες παραχθείζες μονάδες 150 Ανάλογα υπολογίηεται θ αξία του τελικοφ αποκζματοσ των μονάδων που περίςςεψαν τον Φεβρουάριο ζμειναν αποφλθτεσ 8 * 50 =400.

Ο υπολογιςμόσ του μεικτοφ κζρδουσ γίνεται όπωσ και ςτθ χρθματοοικονομικι λογιςτικι: Πωλιςεισ Κόςτοσ Πωλθκζντων Τζλοσ από το μικτό κζρδοσ αφαιροφμε το ςφνολο του κόςτουσ που δεν αφορά τθ λειτουργία παραγωγισ, δθλαδι τα μεταβλθτά κόςτθ προμθκειϊν και τα ςτακερά κόςτθ και προςδιορίηουμε το κακαρό αποτζλεςμα χριςθσ. Διαφορζσ μεταβλητήσ (οριακήσ ή άμεςησ) και απορροφητικήσ (πλήρουσ) κοςτολόγηςησ α. Όταν χρθςιμοποιείται θ πλιρθσ απορροφθτικι κοςτολόγθςθ: - Θ διάκριςθ μεταξφ ςτακεροφ και μεταβλθτοφ κόςτουσ δεν είναι απαραίτθτθ - Το μεταβλθτό και το ςτακερό κόςτοσ παραγωγισ επιβαρφνουν τα παραγόμενα προϊόντα β. Όταν χρθςιμοποιείται θ οριακι κοςτολόγθςθ: - Θ διάκριςθ μεταξφ ςτακεροφ και μεταβλθτοφ κόςτουσ είναι απαραίτθτθ - Το μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ επιβαρφνει τα παραγόμενα προϊόντα - Το ςτακερό κόςτοσ παραγωγισ κεωρείται κόςτοσ περιόδου και αφαιρείται από τα ζςοδα τθσ περιόδου - Ο υπολογιςμόσ του περικωρίου ςυμμετοχισ είναι αναπόςπαςτο μζροσ των υπολογιςμϊν ( Πωλιςεισ Μεταβλθτό κόςτοσ) γ. Γενικά ςυμπεράςματα: - Αν παραγωγι = πωλιςεισ, τότε οι δφο τεχνικζσ δίνουν το ίδιο αποτζλεςμα - Αν παραγωγι > πωλιςεισ, τότε το κζρδοσ είναι μεγαλφτερο ςτθν πλιρθ κοςτολόγθςθ διότι ζνα μζροσ του κόςτουσ ζχει αποκεματοποιθκεί και βρίςκεται καταλογιςμζνο ςτα ζτοιμα προϊόντα ςτθν αποκικθ. - Αν παραγωγι < πωλιςεισ (δθλ. όταν τα αποκζματα των ζτοιμων προϊόντων μειϊνονται), τότε το κζρδοσ είναι μεγαλφτερο ςτθν οριακι κοςτολόγθςθ - Αν οι πωλιςεισ μεταξφ δφο περιόδων είναι ςτακερζσ και θ παραγωγι μεταβάλλεται, τότε: i. θ οριακι κοςτολόγθςθ δίνει το ίδιο κζρδοσ για κάκε περίοδο, δεδομζνου ότι το τελευταίο δεν επθρεάηεται από τισ μεταβολζσ των αποκεμάτων των ζτοιμων προϊόντων ii. θ πλιρθσ κοςτολόγθςθ δίνει διαφορετικό κζρδοσ για κάκε περίοδο, το οποίο εξαρτάται από τθν αυξθτικι / μειωτικι μεταβολι των αποκεμάτων των ζτοιμων προϊόντων ςτθν δεφτερθ περίοδο, και από το ανά μονάδα κόςτοσ των ςτακερϊν ΓΒΕ E-mail: info@onlineclassroom.gr