Harvesting for Growth? Είναι φανερό πως οι Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις στην Ελλάδα και γενικά οι Συνεταιρισμοί, υπολείπονται κατά πολύ, των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών Συνεταιριστικών Οργανώσεων, τόσο σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας, όσο και σε θέματα επιχειρηματικότητας, συνοχής και εξωστρέφειας. Ο συνεταιριστικός θεσμός αποτελεί συγκεκριμένη -και σε παγκόσμιο επίπεδοδιαμορφωμένη μορφή οικονομικής δραστηριότητας. Από οικονομικής σκοπιάς οι Συνεταιρισμοί, αξιοποιούν τη διαπραγματευτική δύναμη και τις οικονομίες κλίμακας, ως αποτέλεσμα του μεγέθους που αποκτούν, και εξασφαλίζουν την παρουσία των μικρών, οικονομικών μονάδων στην αγορά, διασφαλίζοντας την απασχόληση και το εισόδημα των μελών τους, αλλά και την ουσιαστική λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Η Κοινωνική διάσταση του ρόλου των Συνεταιρισμών, δεν θα πρέπει να τους εμποδίζει να λειτουργούν και ως επιχειρηματικές μονάδες οργανωμένες με τέτοιο τρόπο, που να μπορούν να επιχειρούν στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς, με ορθολογισμό, εξωστρέφεια και αποτελεσματικότητα, έχοντας αποκλειστικό σκοπό τη διασφάλιση μεγαλύτερου οικονομικού πλεονάσματος για τα μέλη τους και την κοινωνία που εκπροσωπούν. Η Ε.Μ.Χ αποτελεί μια συνεταιριστική οργάνωση η οποία ιδρύθηκε το 1938, - πριν 79 χρόνια δηλαδή -, έχοντας ως σκοπό τη βελτιστοποίηση των μεθόδων διάθεσης και εμπορίας της μαστίχας, προς όφελος των μελών της αλλά και της χιακής κοινωνίας στο σύνολό της. Σήμερα η Ε.Μ.Χ είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο υγιείς Ελληνικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις, κύριος πυλώνας ανάπτυξης της Χίου, (μαζί με την ναυτιλία) και ο μεγαλύτερος οικονομικός Οργανισμός του νησιού. Με 4.688 εγγεγραμμένα μέλη, με 1.863 ενεργούς παραγωγούς, διαχειρίζεται ετησίως 160 τόνους μαστίχας, το 80% της οποίας, εξάγεται σε 47 χώρες.
Ο ετήσιος τζίρος μας ανέρχεται στα 15.200.000 ενώ αν συνυπολογίσουμε και τον τζίρο της θυγατρική μας εταιρείας MEDITERRA Α.Ε ανεβαίνουμε συνολικά στα 25.000.000. Απασχολούμε 100 εργαζόμενους, και αποτελούμε λαμπρό παράδειγμα συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας, εξωστρέφειας, καθώς και κοινωνικοοικονομικού μοντέλου οργάνωσης, αφού στο νότιο τμήμα της Χίου σχεδόν 8.207 κάτοικοι εργάζονται και αποκομίζουν τα προς το ζειν, από την καλλιέργεια της Μαστίχας. Με συνεχείς επενδύσεις σε θέματα Έρευνας και Ανάπτυξης, με υψηλού επιπέδου και στάθμης επιστημονικό προσωπικό και με σύγχρονες εγκαταστάσεις, η Ε.Μ.Χ μπορεί να επαίρεται ότι πρωτοπορεί στα πλαίσια της συνεταιριστικής της αποστολής. Ποιο είναι όμως το κλειδί για μια επιτυχή επιχειρηματική πρακτική ενός Αγροτικού συνεταιριστικού σήμερα; Κατά την άποψη μας, η εισαγωγή νέων ευέλικτων πρακτικών στην αγροτική συνεταιριστική επιχειρηματικότητα και ο στρατηγικός σχεδιασμός, ο οποίος περιλαμβάνει ένα γενικότερο πλαίσιο στόχων που αφορούν την ποιότητα, τον εκσυγχρονισμό, την καινοτομία και την εξωστρέφεια, είναι πλέον μονόδρομος. Η ανάγκη αυτή για την εισαγωγή νέων πρακτικών συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας, εξωστρέφειας, νέων καινοτομιών στην παραγωγή, και στην εμπορία, και καθετοποίησης των παραγωγικών δραστηριοτήτων, μας οδήγησε το 2002, στην δημιουργία της θυγατρικής μας MEDITERRA A.E, μία εταιρεία στην οποία η Ε.Μ.Χ, συμμετέχει με ποσοστό 52% του Μετοχικού Κεφαλαίου, ενώ το υπόλοιπο 38% ανήκει σε ιδιωτικά νομικά πρόσωπα. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στην παράλληλη αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών, και είναι ο κύριος εκφραστής της εμπορικής πολιτικής, του Marketing, και του «χτισίματος» της αναγνωρισιμότητας της μαστίχας και των προϊόντων της σε παγκόσμιο επίπεδο, είτε μέσω του δικού μας δικτύου, είτε σε σύμπραξη με αντιπροσωπείες και κανάλια διανομών.
Ο Στρατηγικός μας σχεδιασμός αποσκοπεί : Σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης της πρωτογενούς παραγωγής. Στη Διατήρηση των παραδοσιακών αγορών και χρήσεων της Μαστίχας (Μέση Ανατολή Τουρκία Χώρες του Κόλπου) Στις Επενδύσεις για τον συνεχή εκσυγχρονισμό των παραγωγικών μας μονάδων. Στις Επενδύσεις στην Έρευνα και στην Ανάπτυξη σε συνεργασία με μεγάλους ερευνητικούς οίκους, καθώς και με Πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην δημιουργία τελικών προϊόντων με μαστίχα για τις αγορές της Ελλάδος και του Εξωτερικού. Στον Επαναπροσδιορισμό και στην οριοθέτηση νέων αγορών και χρήσεων για την Μαστίχα Στον Προσανατολισμό στην εφαρμοσμένη χρήση της μαστίχας ως Φαρμακευτικής πρώτης ύλης ή ως συστατικό σε λειτουργικά τρόφιμα - ως αποτέλεσμα των ερευνών, που αποδεικνύουν τις ευεργετικές ιδιότητες του προϊόντος. Στην Ενδυνάμωση της αναγνωρησιμότητας και της φήμης της μαστίχας σε στοχευμένες αγορές του Εξωτερικού Στην Επέκταση και την εμπορική εκμετάλλευση των προϊόντων μας με τη δημιουργία κοινοπρακτικών εταιρειών ή συμμετοχών με συγκεκριμένα επιχειρηματικά σχήματα αποκλειστικής πώλησης μαστίχας ή μεταποιημένων προϊόντων μαστίχας και όμορων προϊόντων. Στην εξασφάλιση υψηλών στάνταρ ποιότητας Στην εξασφάλιση διεθνών πιστοποιήσεων Αποτέλεσμα, όλων αυτών είναι: Η συνεχής ανάπτυξη του Συνεταιρισμού, και ο επαναπροσδιορισμός πλέον της χρήσης του προϊόντος από τη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική και την ποτοποιία, των παραδοσιακών αγορών της Μέσης Ανατολής, στις Δυτικές πλέον αγορές, της Ευρώπης και των ΗΠΑ καθώς και στις αγορές της Κίνας, της Κορέας και της Ρωσίας, σαν πρώτη ύλη στην φαρμακευτική καθώς και στην βιομηχανία τροφίμων.
Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα «Harvesting for Growth?, Σε μία πρώτη ανάγνωση και με δεδομένα αφενός τα οικονομικά αποτελέσματα και την ανάπτυξη που έχει επιτευχθεί και αφετέρου τις προοπτικές του Προϊόντος, η απάντηση θα ήταν «ναι». Δυστυχώς όμως, ενώ από πλευράς Οργάνωσης και επιχειρησιακά σε επίπεδο Συνεταιρισμού, οι προοπτικές είναι εξαιρετικές, αν κοιτάξουμε πίσω μας, στην βάση μας, οι μαστιχοπαραγωγοί - μέλη μας, αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, που αφορούν την επιβάρυνσή τους από την φορολογία και τις ασφαλιστικές τους εισφορές, καθώς και το νομοθετικό πλαίσιο απασχόλησης των συνταξιούχων ή μη στην παραγωγική διαδικασία. Όλα αυτά εγκυμονούν τον κίνδυνο, τα αμέσως επόμενα χρόνια οι παραγωγοί να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες τους και εμείς σαν Συνεταιρισμός, να μην έχουμε στη διάθεσή μας τις απαραίτητες ποσότητες προϊόντος, για να τροφοδοτούμε τις αγορές. Όλες οι καλλιέργειες δεν είναι ίδιες, και όλες οι εκμεταλλεύσεις δεν έχουν τον ίδιο βαθμό δυσκολίας. Η μαστιχοκαλλιέργεια, είναι μια αποκλειστικά οικοτεχνική γεωργική εκμετάλλευση εντάσεως εργασίας, κι έτσι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Το κόστος παραγωγής εφοδίων και προμηθειών είναι ελάχιστο, σε αντίθεση με τις εργατοώρες που δαπανώνται στην παραγωγική διαδικασία. Η εργασία στο χωράφι και στον καθαρισμό, αφορά κατ αποκλειστικότητα τα μέλη της οικογένειας (γιαγιάδες, παππούδες, γονείς και παιδιά), και όλο αυτό το εργατικό κόστος δεν εμφανίζεται λογιστικά ως εκπιπτόμενο έξοδο του παραγωγού για τον προσδιορισμό στην συνέχεια των καθαρών φορολογητέων κερδών της εκμετάλλευσης. Αποτελεί το γεγονός αυτό παράγοντα εμφάνισης υψηλών πλασματικών κερδών, που στην πραγματικότητα όμως δεν υφίστανται, με αποτέλεσμα την υπερφορολόγηση σε τέτοιο βαθμό, που καθιστά πλέον την ενασχόληση στο χωράφι ασύμφορη, αφού στις περισσότερες των περιπτώσεων, τα συνολικά έσοδα του μαστιχοπαραγωγού, υπερκαλύπτονται από τις φορολογικές και ασφαλιστικές του επιβαρύνσεις.
Η λύση είναι μία, αν θέλουμε ισχυρό, πρωτογενή, αγροτικό τομέα θα πρέπει να δοθούν τα κίνητρα εκείνα που θα εξασφαλίσουν στον αγρότη τη δυνατότητα να παράξει απρόσκοπτα, και να επιβαρύνεται με τους αναλογούντες φόρους, με βάση την αρχή της ίσης φοροδοτικότητας, έτσι ώστε οι φόροι να αποτελούν μέρος του εισοδήματος του και όχι σχεδόν το σύνολο του. Η καθιέρωση ενός σταθμισμένου, Μικτού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους αντίστοιχο με τα άλλα γεωργικά προϊόντα ή δραστηριότητες ο οποίος να επικαιροποιείται ετησίως από το Υπουργείο Οικονομικών, ίσως να είναι η λύση, μια λύση που και φοροδοτικά δίκαιη είναι, αλλά και παραγωγικά διευκολύνει από τη στιγμή που η φορολογική επιβάρυνση και κατ επέκταση η ασφαλιστική εξασφαλίζει την φορολογική ισονομία, τις ιδιαιτερότητες της καλλιέργειας, και δίνει στον παραγωγό τη δυνατότητα μέσα από τη δουλειά του να μπορεί να βιοποριστεί, και σε εμάς να μπορούμε μέσα από τον Συνεταιρισμό να προχωρήσουμε στην επεξεργασία και στην εμπορική εκμετάλλευση του προϊόντος. Σε διαφορετική περίπτωση, υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο τα επόμενα χρόνια να χαθεί για την Ελληνική και την Τοπική Χιακή Οικονομία, ένα εξαιρετικά σημαντικό προϊόν, αφού οι παραγωγοί, λόγω των παραπάνω προβλημάτων δεν θα έχουν καμιά ωφέλεια από την καλλιέργεια μαστίχας, κι εμείς ως συνεταιρισμός θα αδυνατούμε να εξυπηρετήσουμε την όλο και αυξανόμενη ζήτηση, εξαιτίας της έλλειψης διαθέσιμου προϊόντος. Κλείνοντας, καλώ την Πολιτεία και από αυτό το βήμα, να άρει όλα όσα στέκονται εμπόδιο στην ανάπτυξη του Οργανισμού και την ανάμειξη νέων παραγωγών στη παραγωγική διαδικασία ενός εθνικού προϊόντος, που ταυτίζεται απόλυτα με την ιστορία, τον πολιτισμό και την οικονομία του τόπου μας. Σας Ευχαριστώ