2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες Έχει παρατηρηθεί ότι δεν υπάρχει σαφής αντίληψη της σηµασίας του όρου "διοίκηση ή management επιχειρήσεων", ακόµη κι από άτοµα που ασκούν κάποια.. δραστηριότητα. Για παράδειγµα ο ιδιοκτήτης ενός καταστήµατος λιανικής που απασχολεί δύο εργαζόµενους έχει πιο απλή αντίληψη για το µάνατζµεντ απ' ό,τι ο. µιας επιχείρησης που απασχολεί εκατοντάδες εργαζόµενους. Φαίνεται ότι ο προσδιορισµός της έννοιας του όρου εξαρτάται από το, την. και την. των ασκούµενων δραστηριοτήτων των ανθρώπων. Έχουν δοθεί πολλοί και διαφορετικοί ορισµοί για το management, όπως, για παράδειγµα ότι είναι: Ένα σύστηµα ενεργειών µε τις οποίες επιτυγχάνονται οι. µιας κοινωνικής οργάνωσης αξιοποιώντας. συγκεκριµένους... Η λειτουργία που επιτρέπει να επιτευχθούν. ή στόχοι µέσω άλλων... Ο ορισµός όµως που, κατά τη γνώµη µας, συµβάλλει ουσιαστικά στην κατανόηση της έννοιας αυτής είναι ο παρακάτω, που θεωρεί, ορίζει ως µάνατζµεντ τη διαδικασία του, της., της.., και του.. που ασκούνται σε µια επιχείρηση (ή σε ένα οργανισµό), προκειµένου να επιτευχθούν.. οι στόχοι τους. 2.2.2 Ιστορική εξέλιξη τον µάνατζµεντ. Το µάνατζµεντ ως λειτουργία παρατηρείται από την, όµως η συστηµατική οργάνωση της γνώσης του ξεκίνησε ουσιαστικά από τις αρχές του αιώνα µας. Ο Fraderich Taylor (1856-1915) υπήρξε ένας από τους θεµελιωτές της Οργάνωσης και ιοίκησης. Με το σύγγραµµά του "Αρχές...", που δηµοσιεύθηκε το 1910 στις ΗΠΑ, αναδεικνύεται ο πατέρας της Επιστήµης της Οργάνωσης και ιοίκησης. Πίστευε ότι η αύξηση της.. ήταν η µόνη λύση για την εξασφάλιση υψηλών, αλλά και µεγαλύτερων. Παράλληλα, υποστήριζε ότι µε την εφαρµογή µεθόδων ήταν δυνατό να υπάρξει αύξηση της παραγωγικότητας, χωρίς να δαπανάται... εργασία. Επίσης, ότι οι εργοδότες και οι εργαζόµενοι έπρεπε να σταµατήσουν να θεωρούν ότι η. κερδών ήταν το κυρίαρχο πρόβληµα και έπρεπε να εστιάσουν την προσοχή τους στην κατά το δυνατό µεγαλύτερη.. των κερδών, µέσα σε. κατανόησης και καλής συνεργασίας. Ο Henri Fayol (1841-1925), Γάλλος µηχανικός, θεωρείται µετά τον Taylor ο πατέρας της "Θεωρίας της ιοίκησης" και στην.. υπήρξε ο θεµελιωτής της επιστηµονικής Οργάνωσης και ιοίκησης. Ως προς τις αρχές του management έδωσε πολύ µεγάλη. στα υψηλά ιεραρχικά. της οργανωτικής και.. πυραµίδας και ανέλυσε τα καθήκοντα των διοικητικών στελεχών. Υποστήριξε ότι οι διάφορες και ποικίλες ενέργειες ή δραστηριότητες µέσα στην επιχείρηση, παρά τις
διαφορές που παρατηρούνται µεταξύ τους, µπορούν να ενταχθούν σε ορισµένες κατηγορίες, οι οποίες λέγονται επιχειρησιακές.. Αυτές είναι: Η.., η.., η.., η ασφάλεια (προστασία των εργαζοµένων και της περιουσίας) και η λογιστική. Στις λειτουργίες αυτές προσθέτει και τις λειτουργίες της., οι οποίες αναλύονται σε εργασίες.., πρόβλεψης,, διεύθυνσης των ανθρώπων, και. Αυτές οι εργασίες, που συνθέτουν τις βασικές λειτουργίες της ιοίκησης, αποτελούν και σήµερα µε µικρές παραλλαγές σηµαντικό τµήµα της θεωρίας του µάνατζµεντ. Ο Max Weber (1964-1920) ήταν ένας άλλος εκπρόσωπος της κλασσικής θεωρίας. Ασχολήθηκε ειδικά µε τις µεθόδους.. των κοινωνικών επιστηµών, προσδίδοντας ιδιαίτερη έµφαση στο φαινόµενο. Υποστήριξε ότι η ( µέσω γραφείων) είναι το πλέον λογικό µέσο για την άσκηση ελέγχου πάνω στους ανθρώπους. Το ίδιο συµβαίνει και στον τοµέα της διοίκησης. Σύµφωνα µε τις απόψεις του, η γραφειοκρατία, η οποία δεν αποτελεί.. φαινόµενο, είναι µια.. οργάνωσης που.. κυρίως στις.. των µεγάλων και πολύπλοκων επιχειρήσεων. Ως βασικά χαρακτηριστικά της αναφέρει τις στενά., τους αυστηρούς κανόνες και την εφαρµογή του συστήµατος οργάνωσης. Ο Gantt συνεργάτης του Taylor, εργάστηκε ως. επιχειρήσεων σε θέµατα επιλογής εργατών και στην ανάπτυξη συστηµάτων,. και πρόσθετων αµοιβών. Υποστήριξε και αυτός την ανάγκη για ανάπτυξη της συνεργασίας και της κατανόησης µεταξύ της διοίκησης και των εργαζοµένων. Τόνισε επίσης τη σηµασία της και του ανθρώπινου παράγοντα σε όλα τα διοικητικά προβλήµατα. Ανάπτυξε. µεθόδους απεικόνισης σχεδίων, µε στόχο τον καλύτερο διοικητικό έλεγχο, και έδωσε έµφαση στη σηµασία του.. και του. για το σχεδιασµό και τον έλεγχο της εργασίας. Το 1920 εµφανίστηκαν οι πρώτοι.. της θεωρίες του Taylor και των oπαδών του. Οι κατηγορίες εστιάζονταν στο γεγονός ότι το µάνατζµεντ µεταχειριζόταν τους εργαζόµενους ως εξαρτήµατα µηχανής, απαιτώντας.. κινήσεις και µεθόδους. Υποστήριξαν ότι, αν οι επιχειρήσεις επέτρεπαν στους εργαζόµενους να έχουν ενεργό σε θέµατα που αφορούσαν τις συνθήκες και τις µεθόδους εργασίας, τότε το. τους θα βελτιωνόταν και θα έδειχναν µεγαλύτερη προθυµία για συνεργασία. Η θεωρία αυτή ονοµάστηκε.... και οι κυριότεροι εκπρόσωποι της ήταν οι Elton Mayo και F. Roethlisberger. Από την έρευνα που πραγµατοποιήθηκε το 1920 σε µεγάλες βιοµηχανικές επιχειρήσεις προέκυψε ότι η συµµετοχή των εργαζοµένων σε οµάδα εργασίας και το γεγονός ότι οι εργαζόµενοι ένιωθαν ότι οι. και τα.τους είχαν σηµασία για την επιχείρηση βοηθούσε στην αύξηση της.. και µάλιστα ανεξάρτητα από τη.. ή τη.των συνθηκών εργασίας.
Σήµερα, οι προσεγγίσεις που αφορούν τις διάφορες διαστάσεις του management και των οργανώσεων (., επιχειρηµατική, πληροφορική, ποσοτική,., κοινωνική, πολιτική, κτλ.) αντλούν το επιστηµονικό τους υπόβαθρο από άλλες επιστήµες, όπως τα µαθηµατικά, την., την, την ανθρωπολογία, την ψυχολογία, κτλ. και οριοθετούν επιµέρους.. ή επιστηµονικές.. της ευρύτερης επιστήµης του µάνατζµεντ 2.2.3 Λειτουργίες της Οργάνωσης και ιοίκησης - Management Ο Προγραµµατισµός Είναι η. ή το σύστηµα των ενεργειών µε τις οποίες. οι στόχοι της επιχείρησης, προβλέπεται η... των µεταβλητών του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος της και. οι τρόποι, οι και τα. µε τα οποία θα επιτευχθούν οι στόχοι στο συγκεκριµένο περιβάλλον. Αναφέρεται, δηλαδή, στο "τι" θα γίνει, "γιατί", "µε ποια µέσα", "πότε" θα γίνει και "ποιος" θα το κάνει. Είναι "η σκέψη πριν τη δράση", η σχεδίαση για το "τι", "ποιος" και "γιατί" θα πραγµατοποιηθεί µια ενέργεια, ποια. θα χρησιµοποιηθούν και τελικά ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην επιχείρηση (ή σε οποιονδήποτε άλλο οργανισµό). Ο προγραµµατισµός, εποµένως, περιλαµβάνει: 1. τον.. στόχων, 2. τη..των στρατηγικών και πολιτικών, 3. τα προγράµµατα δράσης. Η Οργάνωση Είναι ο. των δοµών (..., τµηµάτων, σχέσεων εξουσίας, ιεραρχικών επιπέδων), των διαδικασιών και των. λειτουργίας, ώστε να εξασφαλίζεται η.. στην επιχείρηση (ή στον οργανισµό). Με τη λειτουργία αυτή γίνεται σαφές ποιος είναι υπεύθυνος για την.. µιας δράσης, τη.. µιας απόφασης, τα είδη διαδικασιών και κανόνων, σύµφωνα µε τα οποία επιλύονται τα προβλήµατα σε έναν οργανισµό, όπως η επιχείρηση, το σχολείο κτλ. Εποµένως, η οργάνωση είναι η.. µε την οποία το σύνολο των εργασιών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης.. σε επιµέρους καθήκοντα,. στα κατάλληλα στελέχη, στα οποία.. παράλληλα οι σχετικές ευθύνες και διαθέτονται οι κατάλληλοι πόροι. Η λειτουργία αυτή καθιστά αναγκαία την ύπαρξη ενός "οργανισµού" µε συγκεκριµένη. και λειτουργική... Η επιχείρηση αποτελεί µία µορφή τέτοιου οργανισµού που ασχολείται µε παραγωγικές δραστηριότητες µε σκοπό την... Εποµένως, η οργάνωση εκφράζεται συνήθως µε: α..., το οποίο παρουσιάζει την. διάρθρωση, δηλ. µια σχηµατική απεικόνιση σε διάγραµµα διευθύνσεων, τµηµάτων κτλ. που υπάρχουν σε µια επιχείρηση.
β.. των εργασιών. γ.. εξουσίας σε κλιµάκια διοίκησης, δ. των λειτουργιών ή µε άλλη µορφή... Η ιεύθυνση Η διεύθυνση αφορά τη σωστή.. του ανθρώπινου παράγοντα. Είναι, δηλαδή, η καθοδήγηση, η και η. του ανθρώπινου.. της επιχείρησης για την καλύτερη δυνατή επίτευξη των στόχων τόσο µακροχρόνια όσο και βραχυχρόνια. Η λειτουργία της διεύθυνσης ξεπερνά τα όρια της απλής έκδοσης. και.. από τα προς τα κατώτερα στελέχη της επιχείρησης. Αποτελεσµατική διεύθυνση σηµαίνει και αποτελεσµατική.. µεταξύ των µελών µιας επιχείρησης. Πολλά προβλήµατα µέσα στην επιχείρηση δηµιουργούνται από έλλειψη επικοινωνίας. Η συνεχής που απαιτείται σήµερα για την εκτέλεση των βασικών δραστηριοτήτων µιας επιχείρησης καθιστά την επικοινωνία απαραίτητο εργαλείο της. διεύθυνσης. Η διαµόρφωση κλίµατος συνεργασίας και κατανόησης µεταξύ των στελεχών της επιχείρησης είναι πλέον απαραίτητη για την οµαλή λειτουργία και. της, στο πλαίσιο του σκληρού που αντιµετωπίζει. Είναι ευθύνη της διεύθυνσης να όλες τις ικανότητες των ανθρώπινων πόρων προς της επιχείρησης, αλλά και του ίδιου του στελέχους της επιχείρησης. Ο Έλεγχος Είναι η.. παρακολούθηση των ενεργειών των διάφορων µελών της επιχείρησης, για την. και τη. τυχόν αποκλίσεων από τους στόχους που έχουν τεθεί. Υπάρχουν πολλοί τρόποι µε τους οποίους µπορεί να γίνει ο έλεγχος και ο σχεδιασµός του κατάλληλου.. ελέγχου. Η λειτουργία του ελέγχου δεν είναι από τη λειτουργία του προγραµµατισµού. Οι δύο λειτουργίες είναι ή θα πρέπει να είναι.. δεµένες. Η ανάπτυξη των κριτηρίων ελέγχου δεν µπορεί να είναι από τους στόχους που έχουν τεθεί κατά τη διαδικασία. 2.1.2.4 Οι συντελεστές τον management Οι λειτουργίες του management ασφαλώς από τους ανθρώπους (διοικητικά στελέχη). Συνεπώς, η άσκηση αυτών στο πλαίσιο των επιχειρήσεων (ή οργανισµών) προϋποθέτει την ύπαρξη: 1.., που αφορούν τις έννοιες, τις, τις µεθόδους και τις. του management και των επιµέρους λειτουργιών του. 2.. ικανοτήτων, µε την έννοια της δυνατότητας των στελεχών να.. τη γνώση του management στην πράξη. 3. Φιλοσοφίας ή ("πιστεύω", αξίες, νοοτροπίες) των στελεχών ως προς την αναγκαιότητα και τον άσκησης του management. Εκτός από τις διοικητικές γνώσεις, τις ικανότητες και τη διοικητική κουλτούρα, η άσκηση του management στηρίζεται και 4. σε συγκεκριµένα συστήµατα ή
.... Τέτοια, για παράδειγµα, µπορεί να είναι ένα σύστηµα., ένα σύστηµα. της απόδοσης, ένα σύστηµα του χρόνου εργασίας των εργαζοµένων, ένα σύστηµα προγραµµατισµού. Τα συστήµατα αυτά σχεδιάζονται και αναπτύσσονται συνήθως από συµβούλους και χρησιµοποιούνται από τα διοικητικά στελέχη.