Reviewing the evolution of Healthcare in Greece so far; lessons learned Aris Sissouras
Το«Υπόδειγµα» Σχεδιασµού και Ανάπτυξης ενός Συστήµατος Υγείας Λειτουργικό Επίπεδο (Οργάνωση και λειτουργία του συστήµατος) (Operational Level) Επίπεδο Θεσµών και οµών (Structural Level) Επίπεδο Αρχών και Αξιών (Καθορισµός πολιτικών επιλογών ή Κοινωνικο-Πολιτική βάση του συστήµατος) (The Value System Level)
Αξιολόγηση (της Ανάπτυξης)ενόςΣυστήματοςΥγείας Αξιολόγηση Ι Μέτρηση και Αξιολόγηση της ΑΠΟ ΟΣΗΣ του Συστήµατος(Measurement of Performance) Αξιολόγηση ΙI Ανάλυση της ιαδικασίας ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Μεταρρυθµίσεων (Implementation Analysis) Βάσει Στόχων-Κριτηρίων Ισότητας(Equity) Αποδοτικότητας(Efficiency) Ανταποκρισιµότητας (Responsiveness) Αποτελεσµατικότητας (Health Outcomes) Βάσει Ανάλυσης Παραγόντων(Agents and Actors)
«Πλαίσιο περιβάλλοντος χώρου»(context) Φορείς ράσεις(actors) ως άτοµα ως µέλη οµάδων «Περιεχόµενο»(content) (process) «ιαδικασία»
Κρίσιμοι Παράγοντες στην Εφαρμογή μιας Μεταρρύθμισης 1. Πολιτικές επιλογές και στόχοι(πολιτικό περιβάλλον) 2. Οικονομικό περιβάλλον(μακροοικονομικοί παράγοντες και πολιτική διαχείριση) 3. Κοινωνική υποστήριξη(πολίτες και συλλογικοί φορείςstakeholders) 4. Ομάδες πίεσης και συμφερόντων: «κερδισμένοι και χαμένοι» (winners and losers) 5. Τεχνικοί οργανωτικοί παράγοντες(capacity building - Μάνατζμεντ ΣτελεχιακόΔυναμικό) 6. Τεκμηρίωση και Αξιολόγηση του Συστήματος- Μηχανισμοί παραγωγής πολιτικών υγείας 7. Επικοινωνιακή στρατηγική
Τα µετέωρα βήµατα των µεταρρυθµιστικών προτάσεων Ιδρυτικός Νόµος ΕΣΥ (ΥπουργίαΠ. Αυγερινού) Αποκέντρωση υπηρεσιών - Θεσµοί κοινωνικού ελέγχου - Ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας υπηρεσιών υγείας - Ανάπτυξη ΠΦΥ - Ενιαία κατανοµή πόρων - Γιατρός πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης - Περιορισµός ανάπτυξης Περίοδος 1993 1995 (Υπουργία. Κρεµαστινού Επιτροπή Εµπειρ/µόνων) - ηµιουργία Ενιαίου Φορέα Χρηµα/δότηση Υγείας -Περιφερειακά Υγειονοµικά Συµβούλια -Σφαιρικοί προϋπολογισµοί -Εισαγωγή θεσµού οικογενειακού γιατρού -Ανάπτυξη ηµόσιας Υγείας -Συνεχιζόµενη εκπαίδευση ιατρικού προσωπικού -Θετική λίστα φαρµάκων -Σύστηµα ελέγχου προµηθειών -Αποδοτικότερη διαχείριση πόρων Περίοδος 1984-1987 (ΥπουργίαΓ. Γεννηµατά) - ιαίρεση χώρας σε Υγειονοµικές Περιφέρειες - Πλαίσιο οργάνωσης νοσοκοµείων - Ανάπτυξη αγροτικών Κέντρων Υγείας - Ρυθµίσεις εργασιακών σχέσεων γιατρών Περίοδος 1996 (ΣχέδιοΑ. Πεπονή/ Φ. Παπαδέλη) - Περιφερειακοί σφαιρικοί προϋπολογισµοί - Κοστολόγηση υπηρεσιών ανά τµήµα - Εισαγωγή θεσµού οικογενειακού γιατρού - Τµήµατα επειγόντων περιστατικών - Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ποιότητας - Εξορθολογισµός φαρµακευτικών δαπανών Περίοδος 1990-1993 (ΥπουργίαΓ. Σούρλα) - Υπαγωγή κέντρων υγείας στις νοµαρχίες - υνατότητα µερικής απασχόλησης γιατρών ΕΣΥ - Απελευθέρωση ίδρυσης ιδιωτικών κλινικών - υνατότητα σύµβασης ασφαλιστικών Περίοδος ταµείων 1996 µε ιδιωτικά 1998 (ΥπουργίαΚ. κέντρα Γείτονα) - ίκτυα ΠΦΥ και Γενικός Γιατρός - Όργανα προστασίας δικαιωµάτων ασθενών - Ενίσχυση ηµόσιας Υγείας - Ινστιτούτο Έρευνας και Ελέγχου Ποιότητας - Σφαιρικοί προϋπολογισµοί - Οργάνωση νοσοκοµείων και θεσµός µάνατζερς - Εφαρµογή DRGs - Υπηρεσίες αποκατάστασης Περίοδος 2000-2004 (ΥπουργίαΑ. Παπαδόπουλου) Σχέδιο:«Υγεία για τον Πολίτη» - Περιφερειακή οργάνωση ΕΣΥ - Ενιαίος Χρηµατοδοτικός Φορέας - Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας - ιοίκησηνοσοκοµείωνκαι ιοικητές (µάνατζερς) - Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναµικού - Στρατηγικές Εθνικής Πολιτικής Υγείας - Αναδιοργάνωση ηµόσιας Υγείας - Αναδιοργάνωση Υπουργείου Υγείας Περίοδος 2004-2009 (Σχέδιο. Αβραµόπουλου) - Οικονοµική εξυγίανση ΕΣΥ - Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας - Προώθηση πολιτικής πρόληψης - Πληροφορική και νέες τεχνολογίες - Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναµικού - Ανάπτυξη ηµόσιας Υγείας - Εκπαίδευση και έρευνα - Συµπράξεις µε ιδιωτικό τοµέα Περίοδος 2010 - ( ΌροιΜνηµονίου) - Ενοποιηµένη διακυβέρνηση συστήµατος υγείας - Οργάνωση χρηµατοδότησης: - έσοδα και κατανοµή - ορθολογική διαχείριση - Εναρµόνιση υπηρεσιών υγείας ασφαλιστικών ταµείων - Ολοκληρωµένο σύστηµα ΠΦΥ - Αποτελεσµατικότητα νοσοκοµειακών υπηρεσιών - Φαρµακευτική κατανάλωση - ιαχείριση ανθρώπινου δυναµικού - ηµόσια Υγεία και πρόληψη - Τεκµηρίωση, αξιολόγηση τεχνολογιών
Τα«6+1 Μαθήματα» Πολιτικής υγείας (Lessons to be learned Road Map for new Changes)
1 ο «Μάθημα» ΖητήματαΠολιτικήςΥγείας Το Πολιτικό Περιβάλλον και η Πολιτική Διαχείριση των Μεταρρυθμίσεων Αναδιάταξη της«θεωρίας» της πολιτικής βούλησης (πολιτικό κόστος και αναδιπλώσεις, πολιτική ασυνέπεια) Απεμπλοκή από κομματικοκρατικές και συντεχνιακές λογικές Επιβεβαίωση συνέχειας πολιτικών επιλογών (απόυπουργούς)
2 ο «Μάθημα» ΖητήματαΠολιτικήςΥγείας Το οικονομικό περιβάλλον και η διαχείριση της οικονομικής υποστήριξης Ανεξάρτητα οικονομικού περιβάλλοντος πάντοτε % αύξησηςαεπυγείας> % αύξησηςαεπ (ελαστικότητα > 1) Για πολιτική διαχείριση οικονομικής υποστήριξης άρση φαινομένου άρνησης υπουργών οικονομικών στήριξης μεταρρυθμίσεων(πολιτικό και δημοσιονομικό θέμα) ενίσχυση διαπραγματευτικής ικανότητας Υπουργείου Υγείας α) Κατανόηση μακροχρόνιου οφέλους αλλαγών(υπ. Οικ/κων) β) Τεκμηρίωση αποδοτικότητας των διατιθέμενων πόρων(υπ. Υγείας)
3 ο «Μάθημα» ΖητήματαΠολιτικήςΥγείας Η κοινωνική στήριξη: Πολίτες, Εταίροι, Συλλογικοί Φορείς ως«σύμμαχοι» Στους αρχικούς σχεδιασμούς και πρώτα βήματα ΕΣΥ ισχυρή υποστήριξη από όλους Οι Πολίτες στην πορεία χάνουν εμπιστοσύνη- εκφράζουν δυσαρέσκεια ΟιΕταίροι(εκπρόσωποιασφαλισμένων) αντιδρούνκαιπαρεμβαίνουν: άλλη αντίληψη αλλαγών και κομματικοκρατική λογική Οι Συλλογικοί-επαγγελματικοί φορείς(κυρίως γιατρών) «αποσύρουν» υποστήριξη: υποβάθμιση συνθηκών εργασίας και στροφή προς άτυπες μορφές«προσοδοθηρίας» Ζητήματα πολιτικής υγείας Στρατηγικές και επιχειρησιακές κινήσεις για«συμμαχίες» στις αλλαγές: αναβάθμιση υπηρεσιών(πολίτες), ισχυροποίηση πολιτικής βούλησης απέναντι στις αλλαγές(εταίροι), εργασιακές σχέσεις και«νόρμες συμπεριφοράς»(ιατρικό δυναμικό)
4 ο «Μάθημα» ΖητήματαΠολιτικήςΥγείας Ομάδεςπίεσηςκαισυμφερόντων Για τους«εσωτερικούς» του συστήματος παράγοντες(ιατρικόκυρίωςπαράγοντα) Έλεγχος και αξιολόγηση(αudit κλπ) Αναβάθμιση εργασιακού περιβάλλοντος και έλεγχος«άτυπης» προσοδοθηρίας (συναινετικές πολιτικές και«ιατρική αυτονομία») Για τους«εξωτερικούς» του συστήματος παράγοντες(τηςαγοράς) ισχυρό και αυστηρό πλέγμα ρυθμίσεων για προμήθειες και βούληση εφαρμογής δημιουργία«ρυθμιστικού πλαισίου» των σχέσεων μείγματος δημόσιου ιδιωτικού
5 ο «Μάθημα» ΖητήματαΠολιτικήςΥγείας ιοίκηση και Μάνατζµεντ-Capacity Building ιασφάλιση συνέχειας εφαρµοζόµενων Μεθόδων ιοίκησης και ιαχείρισης (π.χ. Επιχειρησιακά Σχέδια-Business Plan) ιαµόρφωση της σχέσης και «εµπλοκής» των πολιτικών στελεχών στο έργο στελεχών ηµόσιας ιοίκησης-όχι ακύρωση προσφοράς ιαµόρφωση συνολικής στρατηγικής παραγωγής και ανάπτυξης Στελεχών ιοίκησης και Επιχ.Μάνατζµεντ
6 ο «Μάθημα» ΖητήματαΠολιτικήςΥγείας Τεκµηρίωση και Αξιολόγηση Συστήµατος Υγείας (Το Σύστηµα παρουσίασε µία µοναδική υστέρηση σε αυτό το θέµα) Κάλυψη κενού σε µηχανισµούς τεκµηρίωσης στο ίδιο το ιοικητικό Σύστηµα Υπουργείου Ελπίδα: Ο Υγειονοµικός Χάρτης Επαναθεώρηση λειτουργίας ΚΕΣΥ που ιδρυτικός νόµος ήθελε Κέντρο Τεκµηρίωσης- Αξιολόγησης-Παραγωγής Πολιτικής Υγείας
Το «ΣυνΈνα Μάθημα» ΚαίριοΖήτηµα Πολιτικής Υγείας Η θετική πλευρά ανάπτυξης του ΕΣΥ Μίαεντυπωσιακή «προίκα»: - Ιστός υποδοµών και Ιατρικής τεχνολογίας - Ανθρώπινο υναµικό-ιδιαίτερα Ιατρικό ( παράτις.) Ωστόσο, προκύπτει η µεγάλη ΑΝΤΙΦΑΣΗ «Μεγέθυνση Προσφοράς V χαµηλά επίπεδα Ικανοποίησης» που οδηγεί στην ΠΡΟΚΛΗΣΗ για άλλο ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ
Οι Νέοι ρόµοι Μπροστά Μας Επαναπροσανατολισμοί& Διαρθρωτικές Αλλαγές - Προωθημένες στρατηγικές για την Υγεία - Στο νέο σκηνικό της«πολιτικής Οικονομίας» της Υγείας Ένα άλλο Management -Πολιτικό Management -Επιχειρησιακό Management -«Ρυθμιστικό πλαίσιο» δημοσίου-ιδιωτικού