ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΑ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

TEE 20 21/5/2004 ΙΗΜΕΡΟ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΙΑΤΑΞΕΩΝ Ν. 3212/03 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΑ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ Ι ΙΩΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Εισηγητής : Βασίλης Χατζηκίδης, µέλος.σ. του ΣΑ ΑΣ Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων Είναι γνωστή σε όλους η διαδικασία που ακολουθήθηκε τον προηγούµενο χρόνο και φθάσαµε τον εκέµβριο του 2003 στην ψήφιση του Ν. 3212 που καθορίζει τη διαδικασία έκδοσης των οικοδοµικών αδειών. Σ ένα πρόβληµα, χρόνιο πλέον, έγινε προσπάθεια από την τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩ Ε να δοθεί µια λύση, που όµως δεν πήρε σοβαρά υπόψη τις συνέπειες που προκύπτουν από την εφαρµογή των διατάξεων του ίδιου του Νόµου αυτού. Οι Σύλλογοι κυρίως αλλά και το ΤΕΕ κλήθηκαν να πουν γνώµη και απόψεις σε ένα κείµενο που έτσι και αλλιώς θα ήταν η βάση συζήτησης κατά την άποψη του ΥΠΕΧΩ Ε, αφού στο µεταξύ «διέρρεαν» σχέδια νόµου στον Τύπο. Ο ΣΑ ΑΣ ΠΕΑ διαφώνησε µε το νόµο και αυτό εκφράστηκε και κατά τη διάρκεια της συζήτησής και ψήφισής του στη Βουλή. Η διαφωνία του εστιαζόταν κυρίως στις αλλαγές του τρόπου έκδοσης των οικοδοµικών αδειών, στην ασφάλιση µελετών και µελετητών, στη διαδικασία σύνδεσης µε τα δίκτυα ΕΗ και ΕΥ ΑΠ, µε τον τρόµο νοµιµοποίησης αυθαιρέτων και στην ποινικοποίηση του επαγγέλµατος. Ποια είναι η κατάσταση σήµερα Σύµφωνα µε τα στοιχεία της /νσης Πολεοδοµικού Σχεδιασµού του ΥΠΕΧΩ Ε (Μάιος 2002) σε σύνολο 156 Πολεοδοµικών Γραφείων της χώρας το 68,5% είναι ανεπαρκώς στελεχωµένα και δεν έχουν όλες τις ειδικότητες των ιπλωµατούχων Μηχανικών, ενώ σε 18 Πολεοδοµικά γραφεία της χώρας δεν υπήρχε καν µηχανικός. Η δραµατική και απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στις πολεοδοµικές υπηρεσίες, αποτελεί µέρος του συµπλέγµατος των προβληµάτων που επικρατούν σε όλη την αλυσίδα παραγωγής των ιδιωτικών έργων. εν αρκεί όµως η εξυγίανση των πολεοδοµικών γραφείων για να λυθεί το πρόβληµα. Εφόσον το υπόλοιπο σύµπλεγµα παραγωγής παραµένει ως έχει, η όλη επιχείρηση θα είναι σίγουρα

αναποτελεσµατική και αποτυχηµένη. Κατά συνέπεια η ποιοτική ανασυγκρότηση αντιµετωπίζεται µε τη συνολική µεταρρύθµιση που επανατοποθετεί και επαναπροσδιορίζει ρόλους, µέσα και προϋποθέσεις. Η πληρότητα και η ποιότητα των µελετών αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για τη γρήγορη και σωστή ολοκλήρωση ενός έργου. Ερευνώντας σοβαρά την πορεία των κατασκευών, θα διαπιστώσουµε ότι πολλές κακοδαιµονίες και προβλήµατα ξεκινούν από ελλιπείς ή πληµµελώς και ασαφώς υλοποιηµένες µελέτες που επιτρέπουν αυθαίρετες ερµηνείες των κατασκευαστών. Η πολυνοµία, τα εκατοντάδες προεδρικά διατάγµατα και υπουργικές αποφάσεις, οι άπειρες ερµηνευτικές εγκύκλιοι, έχουν δηµιουργήσει ένα ατελείωτο φαύλο κύκλο, που επιτρέπει τις παρερµηνείες και οδηγεί σε νοµιµοφανείς παρανοµίες, που εντείνουν τη διαπλοκή και την απίστευτη ταλαιπωρία µελετητών και πολιτών. Ο ΣΑ ΑΣ - Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων: 1. Επιβεβαιώνει την βασική του θέση ότι θεσµικές ρυθµίσεις για την υπόσταση και λειτουργία των Πολεοδοµικών Γραφείων πρέπει να υπηρετούν την έννοια του δηµοσίου συµφέροντος. Έτσι την ευθύνη ελέγχου της διαδικασίας παραγωγής του δοµηµένου περιβάλλοντος, του ελέγχου των µελετών και κατασκευών πρέπει να την έχει το δηµόσιο. 2. Θεωρεί ότι η µελέτη και εκτέλεση των τεχνικών έργων είναι αντικείµενο διεπιστηµονικής συνεργασίας των απαραιτήτων ειδικοτήτων, που κάθε µία από αυτές πρέπει να απασχολείται αποκλειστικά στο επιστηµονικό της αντικείµενο. Γι αυτό η έννοια της µελετητικής οµάδας είναι προϋπόθεση για εξορθολογισµό όλων των διαδικασιών. Ειδικότερα στα κτιριακά έργα και γενικότερα σε όσα έργα η αρχιτεκτονική έχει θεµελιώδη σηµασία, βασική προϋπόθεση του εξορθολογισµού και εκσυγχρονισµού είναι η γενική ευθύνη του έργου και ο συντονισµός των µελετητών να ανήκει στον αρχιτέκτονα. 3. Εκτιµά ότι από την πλευρά των αρχιτεκτόνων πρέπει να επιδιωχθεί µια νέα ποιότητα αρχιτεκτονικής µέσω των µελετών και της εκτέλεσης των έργων. Κατόπιν αυτού η Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων προτείνει µια δέσµη συγκεκριµένων µέτρων που πρέπει να ληφθούν αµέσως:

3.1 Επαναπροσδιορισµός και υποχρεωτική τήρηση των προδιαγραφών πληρότητας και ποιότητας των µελετών µε κλιµάκωση των απαιτήσεων ανάλογα µε το µέγεθος και την κατηγορία του έργου. 3.2 Καθορισµός αρµοδιοτήτων και ευθυνών (αστικών - ποινικών - επαγγελµατικών) Μηχανικών - εργολάβων - ιδιοκτητών - Μηχανικών Εφαρµογής, σε σχέση µε την αντίστοιχη συµµετοχή του καθενός. 3.3 Καθιέρωση ποιοτικού ελέγχου των κατασκευών ως προς τα υλικά ούτως ώστε να πιστοποιείται και να εξασφαλίζεται η υπευθυνότητα όλων των παραγόντων που εκτελούν κάθε έργο. 3.4 Αποσαφήνιση και κωδικοποίηση του συνόλου της πολεοδοµικής και κτιριοδοµικής νοµοθεσίας και εξασφάλιση ενιαίας ερµηνείας νόµων και εγκυκλίων. Θα πρέπει να ληφθούν µέτρα για κεντρικό συντονισµό, µε βάση θεσµοθετηµένο δηµόσιο όργανο, ώστε να εφαρµόζονται ενιαία οι διαδικασίες και η νοµοθεσία. Σ αυτό θα συµβάλλει ουσιαστικά και η καθιέρωση σεµιναρίων και η συνεχής εκπαίδευση και ενηµέρωση σε θέµατα πολεοδοµικής νοµοθεσίας. 3.5 Αναβάθµιση πολεοδοµικών γραφείων, µε στελέχωση από µηχανικούς όλων των ειδικοτήτων, µε αναβάθµιση τους κτιριακής υποδοµής και του εξοπλισµού τους. ιατήρηση µόνο όσων από αυτά µπορούν να εκπληρώσουν ορισµένες προϋποθέσεις, µε στελέχωση από µηχανικούς όλων των ειδικοτήτων και διοικητικό εξειδικευµένο προσωπικό, µε αναβάθµιση τους κτιριακής υποδοµής και του εξοπλισµού τους. Άµεση επίλυση τους νοµικής κάλυψης των ιπλωµατούχων µηχανικών που υπηρετούν στα Πολεοδοµικά γραφεία, οι οποίοι είναι υποχρεωµένοι να καλύπτουν µε δικές τους δαπάνες τους «πάσης φύσεως διώξεις» κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Ιδιαίτερα όταν η συντριπτική πλειοψηφία των διωκόµενων µηχανικών προέρχεται από το χώρο των πολεοδοµικών γραφείων. 3.6 Άµεση αύξηση των αµοιβών στα πλαίσια ενός νέου µισθολογίου ιπλωµατούχων Μηχανικών και εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας των συναδέλφων του ηµοσίου. 3.7 Σύγχρονη αρχειοθέτηση που να εξασφαλίζει την ασφάλεια των φακέλων των µελετών. Πιθανόν διπλή αρχειοθέτηση (σε δύο αρχές).

3.8 Η ασφάλιση των µελετών των ιδιωτικών έργων να είναι συµπληρωµατικό µέτρο εγγύησης της ποιότητας των µελετών και οπωσδήποτε όχι υποχρεωτική. Η ασφάλιση να είναι δυνατόν να παρέχεται και από το ΤΣΜΕ Ε. 3.9 Άµεση οργάνωση προγράµµατος βασικής εκπαίδευσης για το σύνολο του προσωπικού που απασχολείται στην παραγωγή των ιδιωτικών έργων, για να έχει τουλάχιστο τη στοιχειώδη εκπαίδευση που απαιτείται για την ασφάλεια τη δική του αλλά και την αρτιότητα και ασφάλεια του έργου. Σ' αυτή την κατεύθυνση επιβάλλεται άµεσα και η οργάνωση σχολής εργοδηγών. 3.10 εν αποτελεί όµως εκσυγχρονισµό καµία δέσµη µέτρων αν δεν ανατρέπει µε δραστικό τρόπο και την ισχύουσα αναχρονιστική νοµοθεσία (Ν. 4663/30), αναθέτοντας επιτέλους και στη χώρα µας την αρχιτεκτονική στους αρχιτέκτονες. Η ανεπάρκεια της ιοίκησης, οι πολύπλοκες διαδικασίες, η πολυνοµία, η απαξίωση των µελετών και η ανυπαρξία της έννοιας της ποιότητας, έχουν οδηγήσει στη σηµερινή απίστευτη κατάσταση. Μέχρι σήµερα στον τοµέα της παραγωγής των έργων, είχαµε µόνο ανεξέλεγκτη οικονοµική µεγέθυνση και ποσοτική συσσώρευση. Η σύγχρονη Ελληνική κοινωνία δεν έµαθε να έχει απαιτήσεις ποιότητας στην παραγωγή δοµηµένου περιβάλλοντος, δεν έχει απαιτήσεις από την Αρχιτεκτονική. Υπ αυτή την έννοια η σύγχρονη Ελληνική κοινωνία έχει σχέση µε την Αρχιτεκτονική, το µέγεθος και η ποιότητα της οποίας κρίνεται φυσικά από τα αποτελέσµατα στο χώρο. Το σηµερινό δοµηµένο περιβάλλον στην πατρίδα µας εκφράζει την "ήττα της Αρχιτεκτονικής", την ήττα των ανθρωπίνων αξιών, του οράµατος της ποιότητας ζωής. Η σηµερινή Ελληνική πόλη είναι απάνθρωπη και αβίωτη από την κυκλοφοριακή ασφυξία, την ρύπανση, την οικιστική παραµόρφωση, την αυθαιρεσία και την αισθητική υποβάθµιση. Το πρόβληµά µας είναι ότι η πολιτεία αρνείται µέχρι σήµερα να χρησιµοποιήσει σωστά το γνωστικό αντικείµενο των Ελλήνων Τεχνικών Επιστηµόνων. Αρνείται να αξιοποιήσει το ρόλο και το νόηµα που έχει για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής η Αρχιτεκτονική.

Αρνείται πεισµατικά και για µας αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό και η πορεία λαθεµένη. Και το χειρότερο, φαίνεται ότι και οι πολίτες προσπαθώντας να επιβιώσουν σ' αυτές τις συνθήκες έχουν αρχίσει να συµβιβάζονται µε αυτή τη σύγχρονη βαρβαρότητα. Είµαστε χωρίς θεσµικό πλαίσιο που να καθορίζει τους κανόνες συµµετοχής και συνεργασίας των τεχνικών επιστηµόνων και επαγγελµατιών στην παραγωγή των έργων. Πλήρης αδυναµία της πολιτείας Σήµερα όσο ποτέ είναι αναγκαία η εξυγίανση της όλης διαδικασίας. Απαιτούνται απλές - καθαρές - λιτές διαδικασίες, χωρίς περιπλοκές και ασάφειες. Η Πολιτεία πρέπει να διαµορφώσει ένα ξεκάθαρο καθεστώς στην παραγωγή µελετών και έργων και να µην εκτονώνει την αδυναµία της, ως προς αυτό, µέσα από ένα καθεστώς πολυνοµίας και ασάφειας και ποινικοποίησης, άνευ όρων, του επαγγέλµατος του µηχανικού δηµιουργώντας ένα δυσβάσταχτο και απαράδεχτο καθεστώς αστικών και ποινικών ευθυνών, που ξεπερνά κάθε όριο δικαιοσύνης. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει τώρα να καθοριστούν άµεσα και οριστικά, οι αρµοδιότητες και οι ευθύνες όλων των τεχνικών επαγγελµάτων µε σαφήνεια και πληρότητα. Το πρώτο ζητούµενο σ αυτή την κατεύθυνση και απαραίτητη προϋπόθεση για την παραγωγή ποιοτικά αναβαθµισµένου τελικού προϊόντος στη δόµηση είναι η δηµιουργία ολοκληρωµένων µελετών, τόσο από πλευράς πληρότητας όσο και ποιότητας. Τα πολεοδοµικά γραφεία αποτελούν τον αδύναµο κρίκο της αλυσίδας, τον κρίκο της διαπλοκής του καµουφλάζ και της ταλαιπωρίας των πολιτών. εν αρκεί όµως η εξυγίανση σ αυτά για να λύσει το πρόβληµα. Εφ όσον το υπόλοιπο σύµπλεγµα παραγωγής παραµένει ως έχει, η όλη επιχείρηση θα είναι σίγουρα αναποτελεσµατική και αποτυχηµένη. Κατά συνέπεια η ποιοτική ανασυγκρότηση αντιµετωπίζεται µε συνολική µεταρρύθµιση που επανατοποθετεί και επαναπροσδιορίζει ρόλους, µέσα και προϋποθέσεις, µια µεταρρύθµιση σε δύο επίπεδα, το θεσµικό και το διοικητικό. ΘΕΣΜΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ. Η πληρότητα και η ποιότητα των µελετών αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα για την γρήγορη και σωστή ολοκλήρωση ενός έργου. Ερευνώντας σοβαρά την πορεία των κατασκευών, θα διαπιστώσουµε ότι όλες οι κακοδαιµονίες και τα προβλήµατα ξεκινούν από ελλιπείς ή πληµµελώς και ασαφώς υλοποιηµένες µελέτες που επιτρέπουν αυθαίρετες ερµηνείες των κατασκευαστών.

Οι προτάσεις που παραθέτουµε στη συνέχεια πιστεύουµε ότι αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση µιας επιτυχηµένης θεσµικής µεταρρύθµισης στη διαδικασία παραγωγής µελετών. Α. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ε ΟΜΕΝΩΝ. Η πολυνοµία, τα εκατοντάδες προεδρικά διατάγµατα και υπουργικές αποφάσεις, οι άπειρες ερµηνευτικές εγκύκλιοι, έχουν δηµιουργήσει ένα ατελείωτο φαύλο κύκλο, που επιτρέπει τις παρερµηνείες και οδηγεί σε νοµιµοφανείς παρανοµίες, που εντείνουν τη διαπλοκή και την απίστευτη ταλαιπωρία µελετητών και πολιτών. Απαιτείται: 1. Η κωδικοποίηση και το ξεκαθάρισµα των νοµοθετικών δεδοµένων και όρων δόµησης για την υλοποίηση µελετών χωρίς περιπλοκές και ασάφειες. 2. Η δηµιουργία µόνιµου ειδικού φορέα για το σκοπό αυτό, ο οποίος θα παρακολουθεί, θα µελετά και θα κωδικοποιεί τα δεδοµένα και τους κανόνες παραγωγής µελετών σε συνάρτηση µε τις επιπτώσεις και την αποτελεσµατικότητα και θα προτείνει τις δέουσες λύσεις στην πολιτική ηγεσία. Β. ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ. Β.1. Τεχνικοί επιστήµονες Υπό την µορφή της "Λευκής Βίβλου" η Ευρωπαϊκή Ένωση διατύπωσε ένα πλαίσιο προτάσεων που αφορούν το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον για ένα καλύτερο αύριο. Με µία σειρά κοινοτικές οδηγίες καθόρισε και την συµµετοχή των τεχνικών επιστηµόνων στην παραγωγή δοµηµένου περιβάλλοντος και κυρίως µε την οδηγία Κ.Ο. 85/384 καθόρισε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την άσκηση της Αρχιτεκτονικής. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, τα προβλήµατα της συντεταγµένης συµµετοχής των τεχνικών επαγγελµάτων έχουν λυθεί προ πολλού µε βάση το γνωστικό αντικείµενο που εκπορεύεται από τα προγράµµατα σπουδών και κατά συνέπεια η εφαρµογή της Κ.Ο. 85/384 ήταν δεδοµένη πριν την εφαρµογή της. Στην Ελλάδα τι ισχύει; "Στην έννοια της άσκησης του επαγγέλµατος του Πολιτικού Μηχανικού νοείται συνυπάρχουσα η εξάσκηση του επαγγέλµατος του Αρχιτέκτονα περιορισµένης εις καθαρά αρχιτεκτονικές και οικοδοµικές εργασίες "

Ν. 4663/30 (ΦΕΚ. 149/Α/09.05.1930) Πρόεδρος ηµοκρατίας Αλεξ. Ζαΐµης. Από το 1930 φτάσαµε στο 1993! όπου εκδίδεται το Π.. 107/93 και γίνεται η ενσωµάτωση στο Εθνικό ίκαιο (µε καθυστέρηση εξ 6 χρόνων) της Κ.Ο. 85/384 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά ταύτα όµως και παρά την σύµφωνη γνώµη όλων των κοµµάτων και την κοινή απόφαση των δύο µεγάλων φορέων του συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών και του συλλόγου Αρχιτεκτόνων από τις 12.03.1985 εξακολουθεί µέχρι σήµερα να κυριαρχεί ένα απίστευτο χάος στις υπευθυνότητες και στη συντεταγµένη µορφή των τεχνικών επαγγελµάτων οριζόντια (Πολιτικοί Μηχανικοί - Αρχιτέκτονες - Τοπογράφοι κλπ.) και κάθετα (Αρχιτέκτονες - Πολιτικοί Μηχανικοί - Τοπογράφοι - οµικοί Μηχανικοί - Συντηρητές κλπ.) στην παραγωγή δοµηµένου περιβάλλοντος. Η πολιτεία πρέπει τώρα να καθορίσει τις αρµοδιότητες των τεχνικών επιστηµόνων στην εκπόνηση των µελετών µε βάση το γνωστικό τους αντικείµενο και κυρίως να εφαρµόσει το Π.. 107/93 στην πράξη. Αναφορικά µε τις οικοδοµικές εργασίες που εκεί το πρόβληµα είναι εµφανές και µεγάλο και ενόψει της αλλαγής στην έκδοση αδειών πρέπει να επανακαθοριστούν οι αρµοδιότητες και οι ευθύνες των µελετητών που υπογράφουν. Η άσκηση της αρχιτεκτονικής πρέπει να πραγµατοποιείται από τους καθ ύλη αρµόδιους τόσο στο επίπεδο του γνωστικού αντικειµένου όσο και των επαγγελµατικών δικαιωµάτων. Γ. Αµοιβές. Σε κάθε περίπτωση οι αµοιβές των µελετών αποτελούν ποσοστό επί του προϋπολογισµού, συγκεκριµενοποιηµένο και καταχωρηµένο σε κώδικα αµοιβών. Είναι απορριπτέα η σκέψη οι αµοιβές να είναι υπόθεση χαµηλότερης προσφοράς µε την λογική της µειοδοσίας και αυτό ταυτόχρονα να αποτελεί κριτήριο επιλογής ανάθεσης. Γιατί δεν µπορεί να µπει σε τέτοια διαδικασία η έµπνευση, η γνώση, η ικανότητα και η εµπειρία, τα οποία αποτελούν τα κύρια συστατικά µιας µελέτης. Αυτό θα οδηγήσει νοµοτελειακά σε κακές και ελλιπείς µελέτες. Στα πλαίσια της Οδηγίας 92/50 και λαµβάνοντας υπόψη το άρθρο 36 η έννοια της προσφοράς να προσανατολιστεί στον άξονα ανταγωνιστικότητα - ποιότητα και όχι στον άξονα ανταγωνιστικότητα - τιµή. Γ.1. Σύνταξη της µελέτης Η σύνταξη της µελέτης πρέπει να ακολουθεί συγκεκριµένους κανόνες µε κωδικοποίηση των προδιαγραφών πληρότητας και ποιότητας. Εφαρµογή αυτών των κανόνων µε αυστηρότητα και

καθιέρωση ευθυνών σε περίπτωση αποκλίσεων από τις προδιαγραφές και τους πραγµατικούς προϋπολογισµούς. Γ. 2. Ασφάλιση των µελετών Η πρόταση για την ασφάλιση των µελετών των ιδιωτικών έργων, που προωθείται έντονα στη χώρα µας αλλά και στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα γενικότερα, από τους φορείς των ασφαλιστικών εταιρειών, σαν µέτρο προστασίας του χρήστη από ζηµιές στα έργα οφειλόµενες σε ανεπαρκείς µελέτες, δεν µπορεί παρά να αποτελεί συµπληρωµατικό και σε κάθε περίπτωση προαιρετικό µέτρο. Κύριο µέτρο για την προστασία του χρήστη αποτελεί η εξασφάλιση υψηλής ποιότητας µελετών σύµφωνα µε τα παραπάνω. Αντίθετα η θεσµοθέτηση υποχρεωτικής ασφάλισης των µελετών και µάλιστα χωρίς συγκεκριµένο πλαίσιο όρων και υποχρεώσεων, είναι δυνατόν να λειτουργήσει σαν µέσο πραγµατικά αθέµιτου ανταγωνισµού µε σοβαρότατες συνέπειες τόσο στην απασχόληση των αρχιτεκτόνων όσο και στην ποιότητα της παραγόµενης αρχιτεκτονικής αφού η «πεπατηµένη» αποτελεί κατά κανόνα την ασφαλέστερη µέθοδο παραγωγής. Θα πρέπει να επισηµανθεί ότι η υποχρεωτική ασφάλιση των µελετών των ιδιωτικών έργων, µπορεί να οδηγήσει σταδιακά στη µετάθεση της ευθύνης του ελέγχου των µελετών από το δηµόσιο στις ασφαλιστικές εταιρείες, µε αποτέλεσµα την ιδιωτικοποίηση τελικά του ευαίσθητου αυτού τοµέα, προοπτική που µας βρίσκει τελείως αντίθετους. Η κρισιµότητα της διαµορφωµένης κατάστασης σ όλες τις πλευρές της παραγωγής των ιδιωτικών έργων, απαιτούν σοβαρή συζήτηση σε βάθος και ανάλυση όλων των παραµέτρων που καθορίζουν τον τρόπο αυτό παραγωγής τους. Για το ιοικ. Συµβούλιο Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Τ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Θ.ΠΑΠΠΑΣ