Βαρβάρα Καμπουρίδη Συντονίστρια Εκπαίδευσης Ελληνική Πρεσβεία Λονδίνου www.hellenic-education.org.uk
Ν. 4027/2011 και Ελληνομάθεια Οι μαθητές που φοιτούν στα αναγνωρισμένα τμήματα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας (ΤΕΓ) θα πρέπει να «μετέχουν στις εξετάσεις για τη λήψη πιστοποιητικού ελληνομάθειας»
Οι μαθητές των ΤΕΓ συμμετέχουν στις εξετάσεις των έξι επιπέδων του ΚΠΕ. Οι εκπαιδευτικοί των ΤΕΓ προετοιμάzουν τους μαθητές για το ΚΠΕ. Τι πιστεύουν όμως οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί για το ΚΠΕ και πόσο αυτό επηρεάζει τη διδασκαλία τους;
Θεωρητικό πλαίσιο We live in a testing world. Επίδραση των εξετάσεων/tests στη γλώσσα στην εκπαιδευτική διαδικασία γενικά και τη διδασκαλία και μάθηση στην τάξη ειδικότερα (washback or backwash). Η έρευνα είναι σχετικά πρόσφατη (Cheng, Watanabe & Curtis, 2004). Τα tests φαίνεται ότι έφθασαν να καθορίζουν δυναμικά το τι συμβαίνει στην τάξη (Anderson & Wall, 1993).
Θετική και αρνητική επίδραση των tests. Θετική: να ενθαρρύνει τους μαθητές να μελετήσουν περισσότερο να ενισχύσει τη σύνδεση ανάμεσα στα στάνταρς και τη διδασκαλία Αρνητική: η διδασκαλία μπορεί να εστιάζει πολύ εμφατικά στην προετοιμασία για το τεστ εις βάρος άλλων δραστηριοτήτων
Παράδειγμα θετικών αποτεσμάτων από δευτεροβάθμιο σχολείο της Καλιφόρνια Εισαγωγή νέας διδακτικής πρακτικής με αυθεντικές δοκιμασίες/ έξι εβδομάδες στην ανάγνωση και τη γραφή οι μαθητές αφιέρωναν περισσότερο χρόνο στο σπίτι για τη μελέτη της δεύτερης γλώσσας Γονείς και παιδιά ικανοποιημένοι από τις τακτικού τύπου αξιολογήσεις 75% των μαθητών της 8ης τάξης επέλεξαν τη δεύτερη γλώσσα στην 9η τάξη
Η επίδραση των εξετάσεων μπορεί να επιφέρει αλλαγές (Shohamy, 1999:11) αναλυτικό πρόγραμμα μεθόδους διδασκαλίας στρατηγικές διδασκαλίας και μάθησης διδακτικό υλικό και δόμηση μαθημάτων πρακτικές αξιολόγησης περιεχόμενο του οδηγού σπουδών
Εμπειρικές μελέτες έχουν αναδείξει παράγοντες που επηρεάζουν τη διδασκαλία και συντελούν στη δημιουργία του φαινομένου (Spratt, 2005) παράγοντες που σχετίζονται με τον εκπαιδευτικό (πεποιθήσεις, στάσεις, εκπαίδευση και εμπειρία, προσωπικότητα) πηγές (για τη διδασκαλία) το σχολείο (ατμόσφαιρα, διοίκηση, χρόνος που αφιερώνεται στο μάθημα) η ίδια η εξέταση
Οι πεποιθήσεις του εκπαιδευτικού για τα τεστς τείνουν να ακολουθούν τις πεποιθήσεις του για τη διδασκαλία και μάθηση (Glaser & Silver, 1994; Borko, 1999). Οι όποιες αλλαγές γίνονται στην τάξη περνούν από τα χέρια του δασκάλου (English, 1992).
Όταν κλείνει η πόρτα της τάξης ο δάσκαλος είναι μόνος του να επιλέξει και να διδάξει όποιο πρόγραμμα αποφασίζει ότι είναι κατάλληλο ανεξάρτητα από καινοτομίες, αναθεωρήσεις και εξετάσεις.
Ωστόσο οι αποφάσεις που ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να πάρει προκειμένου να οδηγήσει τους μαθητές του στις εξετάσεις στηρίζονται σε επιλογές που ενισχύουν τη μάθηση τόσο για την επίτευξη καλών εξεταστικών αποτελεσμάτων όσο και για την καλή αφομοίωση του περιεχομένου των σπουδών (Spratt, 2005).
"οι εξετάσεις δεν μπορούν να επηρεάσουν τον εκπαιδευτικό στο να αλλάξει τις διδακτικές του πρακτικές εάν δεν εμπνέεται από νέες ιδέες και εάν δεν έχει τις δεξιότητες και ικανότητες να πειραματιστεί, να εκτιμήσει και να κάνει τις απαραίτητες προσαρμογές σε νέες μεθόδους" (Wall, 2005: 283)
Το Γραφείο Συντονιστή Εκπαίδευσης Λονδίνου εποπτεύει 10 χώρες στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη (www.hellenic-education.org.uk): Μ.Βρετανία Ιρλανδία Σουηδία Νορβηγία Φιλλανδία Δανία Λιθουανία Εσθονία Λεττονία Ελβετία
Εξεταστικά Κέντρα ΚΠΕ Σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας ιδρύσαμε τέσσερα (4) νέα εξεταστικά κέντρα (Γκέτεμποργκ Σουηδίας, Κοπεγχάγη, Δουβλίνο, Βίλνιους) και αναβαθμίσαμε τη λειτουργία των ήδη υπαρχόντων (συνολικά 8 εποπτευόμενα). Υποβολή αιτήσεων για νέα εξεταστικά κέντρα το 2014-15.
Σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και τον Διευθυντή του Καθ.Ι.Καζάζη από το Μάρτιο του 2013 εφαρμόζουμε πρόγραμμα δράσεων με σκοπό τη συστηματική ενημέρωση των φορέων για το Κρατικό Πιστοποιητικό Ελληνομάθειας (ΚΠΕ) και την αύξηση των συμμετοχών στις εξετάσεις του.
Στο πλαίσιο του προγράμματος πραγματοποιήθηκε μια σειρά δράσεων σεμινάρια επιμορφωτικές ημερίδες συμμετοχή εκπαιδευτικών σε εξ αποστάσεως επιμορφώσεις του ΚΕΓ (ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ- ΝΕΕΣ ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ) Δημοσιοποιήσεις στον τοπικό τύπο και τα ηλεκτρονικά μέσα
τακτική ενημέρωση της ιστοσελίδας του Γραφείου ΣΕΛ και άλλων ιστοσελίδων για το ΚΠΕ και το ΚΕΓ ενημερωτικές τηλεδιασκέψεις-διαλέξεις μέσω Skype με τους φορείς δημοσιεύσεις άρθρων σχετικών με την Ελληνομάθεια και τις εξετάσεις στον τοπικό τύπο δημιουργία power point presentation για χρήση από αποσπασμένους εκπαιδευτικούς σε ειδικά οργανωμένες συναντήσεις γονέων και κηδεμόνων.
Αποτέλεσμα: αύξηση των συμμετοχών για το ΚΠΕ κατά μέσο όρο 30%
Μεθοδολογία Ποιοτική έρευνα με στοιχεία εθνογραφικής Ερευνητικά εργαλεία: ερωτηματολόγιο συνέντευξη έκθεση μη συμμετοχική παρατήρηση συζήτηση πριν και μετά την παρατήρηση
Οι συμμετέχοντες 8 αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί στο Γραφείο ΣΕΛ (2 ΠΕ02, 6 ΠΕ70) εποικοδομητική συνεργασία αύξηση κατ έτος του αριθμού των συμμετεχόντων στο ΚΠΕ μαθητών επιτυχία σχεδόν 100% τακτική επικοινωνία με το Γραφείο ΣΕΛ για την υποστήριξη και εφαρμογή της Ελληνομάθειας υπεύθυνοι εξεταστικών κέντρων ή εξεταστές
Η τριγωνοποίηση εξασφαλίζει σε κάποιο βαθμό ότι η προσωπική επαφή του ερευνητή με τα υποκείμενα της έρευνας δεν αποτελεί εμπόδιο για την εγκυρότητα και την ακρίβεια των ευρημάτων και κατόπιν εξαγωγή συμπερασμάτων.
Δυσκολία στην ανάλυση των δεδομένων: Το επίπεδο συνειδητοποίησης του εκπαιδευτικού (Mason, 1998) που προκύπτει από τη δυνατότητα αναστοχασμού πάνω στις σκέψεις του και τις πράξεις του και την αναγνώριση των χαρακτηριστικών που τον οδηγούν στις αποφάσεις και ενέργειές του.
Τι λένε οι εκπαιδευτικοί για τις εξετάσεις του ΚΠΕ; αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης για τον μαθητή και τον εκπαιδευτικό. ενθαρρύνει το μαθητή για τη συνέχιση και κατάκτηση υψηλότερου επιπέδου. οι μαθητές αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τα ελληνικά αυξάνεται το κύρος του ΤΕΓ
λειτουργεί ως κίνητρο να σχοληθεί ο μαθητής (κατ' επέκταση και ο Έλληνας γονέας) πιο συστηματικά με τη μελέτη των ελληνικών η μαθησιακή διαδικασία εκτός από την εκπλήρωση ψυχοκινητικών και γνωστικών στόχων, αποκτά και έναν μακροπρόθεσμο αλλά συγκεκριμένο σκοπό, την επιτυχία στις εξετάσεις. χωρίς να γίνεται αυτοσκοπός, η συμμετοχή στις εξετάσεις βοηθά τον εκπαιδευτικό να οργανωθεί από την αρχή του σχολικού έτους.
«Οι μαθητές των ΤΕΓ πρέπει να δίνουν εξετάσεις διότι είναι μια αντικειμενική αξιολόγηση των δυνατοτήτων των μαθητών και τα μεγάλα επίπεδα προσθέτουν περισσότερα προσόντα στο βιογραφικό τους μελλοντικά» «Όταν οι γονείς αντιλαμβάνονται ότι δουλεύουμε με βάση κάποιο σύστημα και κάποιους στόχους, έχουν πιο θετική αντιμετώπιση και στηρίζουν περισσότερο τη δουλειά μας.»
Αλλαγές στις διδακτικές πρακτικές Ομάδα 1: Αναγνωρίζει/συνειδητοποιεί αλλαγές σε όλη τη διδασκαλία προσαρμογές ανάλογα με τις ανάγκες του μαθητή ή της ομάδας των μαθητών, στοχεύει πρωτίστως στην ολιστική ανάπτυξη του μαθητή.
Ομάδα 2: Αναγνωρίζει/συνειδητοποιεί αλλαγές στη διδασκαλία ως προς την επικοινωνιακή διάσταση της διδασκαλίας της γλώσσας με κίνητρο την άσκηση των μαθητών για τις εξετάσεις. Αργότερα αναγνωρίζει τα γενικότερα ωφέλη.
Ομάδα 3: Δεν αναγνωρίζει αλλαγές, ακολουθεί παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας
Ομάδα 1: «Να οδηγείσαι στο ΚΠΕ για να επιβεβαιώσεις τις γνώσεις που έχεις αποκτήσει» «Συντονισμός και εντατικοποίηση, ομαδική και ατομική δουλειά. Ο καθένας αναπτύσσεται σύμφωνα με τις δυνατότητές του και τα ενδιαφέροντά του. «Βλέπω τα πράγματα πιο σφαιρικά» «Ιστορία, λογοτεχνία, αρθρογραφία είναι οι βασικές πηγές για το υλικό μου,...»
Ομάδα 2: «Δίνεται περισσότερος χρόνος για την παραγωγή προφορικού λόγου, κυρίως μέσω της συζήτησης των μαθητών μεταξύ τους, αλλά και στην κατανόηση προφορικού λόγου από διάφορες πηγές (τραγούδια, συνεντεύξεις, ταινίες κτλ)» «(Η Ελληνομάθεια)...σε αναγκάζει να περιορίσεις την παραδοσιακή διδασκαλία ακόμη και σε ένα τμήμα που δεν θα δώσει εξετάσεις» «Όταν κάνω μια-δυο ασκήσεις ανάλογες του ΚΠΕ είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να λειτουργήσει όλη η τάξη σαν ομάδα, καθώς εμπλέκονται όλα τα επίπεδα που συνυπάρχουν στην ίδια ώρα.»
Ομάδα 3: «Δεν υπήρξε αλλαγή της διδακτικής προσέγγισης, απλά δώσαμε έμφαση στην παραγωγή γραπτού λόγου... για να υπάρχει περισσότερη εξάσκηση και να είναι οι μαθητές ικανοί στο τέλος της χρονιάς να αποδώσουν και να επιτύχουν στις εξετάσεις» «ΟΧΙ, καμία αλλαγή»
Αντί συμπερασμάτων Σε ποιο βαθμό ζητήματα που σχετίζονται με τη γνώση του διδακτικού αντικειμένου (ελληνική γλώσσα) και της παιδαγωγικής του διδακτικού αντικειμένου (Shulman, 1987) ειδικά για τα μεγάλα επίπεδα της Ελληνομάθειας οδηγούν τον εκπαιδευτικό στη συνειδητοποίηση των αλλαγών ή και των αποφάσεων για τις αλλαγές.
Σε ποιο βαθμό αυτά τα ζητήματα δημιουργούν εξεταστικό άγχος στον εκπαιδευτικό που με τη σειρά του το μεταφέρει στους μαθητές του (Shohamy, 1996) και καθορίζουν τις πεποιθήσεις του για τις εξετάσεις και αντίστροφα.
Με ποιο τρόπο η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε εξ αποστάσεως επιμορφώσεις (ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ, Νέες Φρυκτωρίες, τρίμηνα ΕΔΙΑΜΜΕ, κλπ) ή δια ζώσης σεμινάρια που διοργανώθηκαν από το Γραφείο ΣΕΛ, πλαίσια στα οποία αναφέρθηκαν στις συνεντεύξεις, τους βοήθησε να συνειδητοποιήσουν τις όποιες προσαρμογές υιοθέτησαν.
«Όταν ήρθε το ΚΠΕ με ανάγκασε να ασχοληθώ περισσότερο με τη δουλειά μου...»