Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 6 η Διάλεξη: Εμπορευματικές μεταφορές (Freight transportation) 2015 Εργαστήριο Συστημάτων Σχεδιασμού, Παραγωγής και Λειτουργιών
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 2
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 3
Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Η διαδικασία της μεταφοράς θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μέρη της εκτελεστικής εφοδιαστικής αλυσίδας Η μεταφορά προϊόντων συνήθως απορροφά μεταξύ 1/3 και 2/3 του συνολικού κόστους των logistics Το κόστος αυξάνει μιας και τις περισσότερες φορές εμπλέκονται πολλά μέσα μεταφοράς & διαφορετικά πρόσωπα Το κόστος δεν μπορεί να ελεγχθεί άμεσα μιας και τα προϊόντα βρίσκονται σε κίνηση και δεν μπορεί να κοστολογηθεί με ακρίβεια η κάθε ενέργεια που γίνεται 4
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 5
5 βασικά είδη μεταφορών Οδικές μεταφορές Σιδηροδρομικές μεταφορές Θαλάσσιες μεταφορές Αεροπορικές μεταφορές Μεταφορές με αγωγούς Ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα από τα παραπάνω μέσα ή να κάνει κάποιο συνδυασμό έτσι ώστε να πετύχει την καλύτερη ισορροπία κόστους-εξυπηρέτησης πελάτη Παραλαβή <150km <150km Παράδοση 6
Οδική μεταφορά Στις περισσότερες χώρες κυριαρχεί η οδική εμπορευματική μεταφορά Υπάρχουν διάφορα είδη οδικών μεταφορών και διάφοροι τύποι φόρτωσης (π.χ. μονοφόρτι-truckload) ή (πολλές παραγγελίες μαζί-less than truck load) Τα βασικά πλεονεκτήματα των οδικών μεταφορών είναι οι μεταφορές από πόρτα σε πόρτα (door-to-door) και η ευκολία εύρεσης μεταφορικών μέσων διαφορετικού τύπου Οι οδικές μεταφορές δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν κάθε είδους φορτίο λόγω των απαγορεύσεων που ισχύουν αναφορικά με το είδος μεταφοράς, το βάρος και τον όγκο του οχήματος κτλ 7
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα οδικής μεταφοράς 8
Σιδηροδρομική μεταφορά Οι μεταφορές μέσω σιδηρόδρομου μπορούν να γίνουν μέσω δημόσιων (π.χ. ΤΡΑΙΝΟΣΕ) ή ιδιωτικών φορέων (π.χ. Kuenhe Nagel) Βασικό μέσο στο οποίο βασίζεται και η τιμολόγηση είναι το βαγόνι (carload- CL) Συνήθως συμφέρει την εταιρία να νοικιάζει όλο το χώρο ενός βαγονιού και να μεταφέρει όσο το δυνατόν περισσότερα προϊόντα Συνήθως με τη χρήση σιδηροδρομικών μεταφορών μπορούμε να έχουμε τα εξής: Μεταφορά πλειάδας προϊόντων π.χ. από κάρβουνο έως οχήματα Συχνές στάσεις για φόρτωμα/ξεφόρτωμα προϊόντων Δρομολόγηση βαγονιών σε σταθμούς ανάλογα με τον τελικό προορισμό 9
Βασικοί τύποι βαγονιών Κλειστό βαγόνι: είναι ένα κουτί με μια πόρτα Βαγόνια ανοιχτής οροφής: χρησιμοποιούνται για προϊόντα, όπως σιτηρά και κάρβουνο τα οποία δεν αλλοιώνονται εύκολα και δεν προστατεύουν το εμπόρευμα από τα φυσικά στοιχεία (π.χ. βροχή) Επίπεδο βαγόνι: είναι ένα σετ τροχών με μια πλατφόρμα όπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεταφορά: Εμπορευματοκιβωτίων Ρυμουλκούμενα φορτηγών Δεξαμενές για μεταφορά επικίνδυνων προϊόντων Ψυγεία 10
Επίπεδα βαγόνια (1/2) Βαγόνια εμπορευματοκιβωτίων Βαγόνια διπλής στοιβασίας: εμπορευματοκιβώτια στοιβάζονται δυο καθ ύψος μεταφέροντας τέσσερα εμπορευματοκιβώτια αντί για δύο (ή δύο αντί για ένα). Έτσι μειώνεται το κόστος μεταφοράς και αυτού του είδους η μεταφορά προτιμάται από πολλές εταιρίες που ενδιαφέρονται να μειώσουν το κόστος των logistics. Βέβαια απαιτείται επένδυση σε εξοπλισμό για το χειρισμό διπλής στοιβασίας και η φόρτιση των τροχών επί της σιδηροτροχιάς θα είναι μεγαλύτερη, οδηγώντας σε υψηλότερο κόστος συντήρησης 11
Επίπεδα βαγόνια (2/2) Βαγόνια μεταφοράς οχημάτων: είναι βαγόνια ειδικού τύπου και συχνά επιλέγονται από τις αυτοκινητοβιομηχανίες μιας και υπάρχει σιδηροτροχιά που ενώνει το εργοστάσιο με το σιδηροδρομικό δίκτυο Βαγόνια δεξαμενές / βυτιοφόρα: χρησιμοποιούνται από χημικές εταιρίες για να αποστείλουν υγρά χημικά ή από εταιρίες τροφίμων για την αποστολή υγρών προϊόντων (π.χ. λάδι) Βαγόνια για επικίνδυνα υλικά: μεταφέρουν κυρίως τοξικά απόβλητα ή πετρελαιωδή και φέρουν ειδική σήμανση καθώς και αισθητήρες ανίχνευσης διαρροών Βαγόνια ψυγεία: χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά αγροτικών-νωπών προϊόντων με συνεχή λειτουργία αισθητήρων επίβλεψης της θερμοκρασίας 12
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σιδηροδρομικής μεταφοράς 13
Αεροπορική μεταφορά Υψηλό κόστος άμεση απόκριση σε μεγάλες αποστάσεις Η διακύμανση του χρόνου παράδοσης μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική παρότι οι αεροπορικές μεταφορές είναι ευαίσθητες λόγω απροόπτων γεγονότων (π.χ. καιρικές συνθήκες) Αναφορικά με τα θέματα απώλειας και καταστροφής έχει παρατηρηθεί πως δεν χρειάζεται ειδικός τρόπος συσκευασίας των προϊόντων Υπάρχουν διάφορα είδη υπηρεσιών (π.χ. από αεροταξί μέχρι αεροπορικές μεταφορικές εταιρίες) οι οποίες συνήθως εκτελούν πτήσεις τις νυχτερινές ώρες έτσι ώστε να μειωθεί ο χρόνος μεταφοράς των προϊόντων 14
Υπηρεσίες εμπορευματικών αερομεταφορών Scheduled cargo: πρόκειται για προγραμματισμένες πτήσεις που εκτελούνται σε προκαθορισμένες ημέρες και ώρες Charter cargo: ναυλωμένες πτήσεις που εξυπηρετούν περιοδικά τις ανάγκες μιας περιοχής Regional cargo: περιφερειακές πτήσεις που μεταφέρουν φορτία από το διαμετακομιστικό κέντρο (hub) μιας μεγάλης αγοράς σε μικρότερα σημεία Commuter cargo: διακίνηση φορτίων με διαρκείς συμβάσεις, είθισται να αναφερόμαστε στις ταχυμεταφορές Αερομεταφορές προσωπικού και στρατιωτικού υλικού: στρατιωτικά σώματα όπως οι Ένοπλες Δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ διακινούνται σε πτήσεις cargo Αποστολές ανθρωπιστικής αρωγής 15
Θαλάσσια μεταφορά Οι θαλάσσιες μεταφορές δεν παρέχουν μεγάλη ευελιξία και εξαρτώνται πολύ από τις καιρικές συνθήκες Προσφέρουν τη δυνατότητα μεταφοράς χιλιάδων τόνων με την χρήση μεγάλων φορτηγών πλοίων Τα ακριβά προϊόντα συνήθως αποθηκεύονται σε containers για προστασία Δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα απωλειών/ καταστροφών απλά χρειάζεται συνήθως προσοχή κατά τη φόρτωση και εκφόρτωση των προϊόντων στα λιμάνια 16
Τα σημαντικότερα λιμάνια παγκοσμίως Πηγή: World Shipping Council, 2012; Vizual Statistix, 2012 17
Παράδειγμα λειτουργίας λιμανιού: Jebel Ali Port Το 9ο μεγαλύτερο λιμάνι του κόσμου και το μεγαλύτερο λιμάνι στη Μέση Ανατολή 14 εκ TEUs to 2014 (19 εκ. TEUs αναμένονται το 2015 λόγω της λειτουργίας 3 ου terminal) Οδική, σιδηροδρομική και αεροπορική σύνδεση Πάνω 1 εκ. τ.μ. χώρο αποθήκευσης (ανοιχτό, κλειστό και ψυχόμενο χώρο) Στεγάζει 7,300 εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης, του εμπορίου, και των logistics Πηγή: dpworld, 2015 18
Μεταφορά μέσω αγωγού Τα βασικά προϊόντα που μεταφέρονται είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο Η μεταφορά προϊόντων μέσω αγωγού είναι αρκετά αργή (3-4 μίλια ανά ώρα). Παρόλα αυτά δεν δημιουργείται πρόβλημα αφού το προϊόν κινείται 24ώρες την ημέρα, 7ήμερες την εβδομάδα Όσο αφορά στους χρόνους παράδοσης, η χρήση αγωγών είναι το πιο απροβλημάτιστο μέσο μεταφοράς. Δεν επηρεάζεται από καιρικές συνθήκες και δεν υπάρχουν συχνά τεχνικά προβλήματα Αναφορικά με την απώλεια και την καταστροφή, οι μεταφορές μέσω αγωγού δεν επηρεάζονται μιας και είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει κάποιο πρόβλημα 19
Συνδυασμένη μεταφορά Ορισμός της συνδυασμένης μεταφοράς (Ε.Ε.) Ως συνδυασμένη μεταφορά (combined transport) ορίζεται η μεταφορά αγαθών μεταξύ των κρατών-μελών όπου το φορτηγό χρησιμοποιεί τον δρόμο-οδικό άξονα για το πρώτο ή τελευταίο σκέλος του ταξιδιού και, για το άλλο σκέλος, σιδηρόδρομο ή υδάτινο δρόμο ή θαλάσσιες υπηρεσίες, όπου αυτό το σκέλος ξεπερνά τα 100 km σε ευθεία γραμμή Στο πρώτο ή τελευταίο σκέλος του ταξιδιού η οδική μεταφορά πραγματοποιείται: Μεταξύ του σημείου φόρτωσης και του κοντινότερου σιδηροδρομικού σταθμού φόρτωσης για το αρχικό σκέλος και μεταξύ του κοντινότερου σιδηροδρομικού σταθμού εκφόρτωσης και του σημείου παράδοσης για το τελικό σκέλος, ή Μέσα σε μια ακτίνα που δεν ξεπερνά τα 150 km σε ευθεία γραμμή από το λιμάνι φόρτωσης ή εκφόρτωσης υδάτινης (ή θαλάσσιας) μεταφοράς 20
Επιλογή συνδυασμένης για αποστάσεις μεγαλύτερες των 500km Το βασικό χαρακτηριστικό των συνδυασμένων μεταφορών είναι η ανταλλαγή και χρήση εξοπλισμού μεταξύ των μέσων μεταφοράς (π.χ. ένα container ενός φορτηγού μεταφορτώνεται σε ένα αεροπλάνο) που αυξάνουν το κόστος μεταφοράς Η συνδυασμένη μεταφορά είναι συμφέρουσα σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 500km Μεταφορικό κόστος Μονοτροπική μεταφορά Συνδυασμένη μεταφορά Κόστος μεταφόρτωσης Κόστος μεταφόρτωσης 500 km Απόσταση Πηγή: Lammgrad, 2012 21
Παράδειγμα συνδυασμένης μεταφοράς-ekol Πηγή: EKOL, 2013 22
Παράδειγμα συνδυασμένης μεταφοράς-dhl Η DHL επιλέγει τη συνδυασμένη μεταφορά από Γερμανία στην Κίνα (μέσω σιδηρόδρομου) Η μεταφορά διαρκεί 17 μέρες, με δρομολόγια 2 φορές την εβδομάδα Μειώνει από 10 έως 21 μέρες τον χρόνο μεταφοράς έναντι της θαλάσσιας μεταφοράς Μειώνει κατά 90% τις εκπομπές CO2 έναντι της αεροπορικής μεταφοράς Επιλέγει ακτοπλοϊκή μεταφορά για τη σύνδεση Κίνας- Ιαπωνίας Πηγή: DHL, 2015 23
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα συνδυασμένης μεταφοράς 24
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 25
Κρίσιμοι παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Κόστος μεταφοράς Χρόνος παράδοσης Χρονικές διακυμάνσεις Απώλεια και Καταστροφή προϊόντων Όγκος μεταφερόμενου εμπορεύματος Γεωγραφική θέση αποστολέα και παραλήπτη Επίδραση στο περιβάλλον 26
Αύξηση κόστους Κόστος μεταφοράς Το κόστος μεταφοράς περιλαμβάνει κυρίως: τα έξοδα του μεταφορέα (π.χ. κατανάλωση καυσίμου, κόστος κτήσης οχημάτων, ανταλλακτικά, service ) χρεώσεις στους τερματικούς σταθμούς (terminals) για πρόσθετες υπηρεσίες (π.χ. φύλαξη ή χρήση μηχανημάτων για ξεφόρτωμα) άλλα έξοδα (π.χ. ασφάλεια κατά τη μεταφορά, έξοδα για παράδοση σε χώρο του πελάτη, συσκευασία προϊόντων) όταν η μεταφορά γίνεται από τρίτους Το κόστος μεταφοράς ποικίλει ανάλογα με το μέσο μεταφοράς: Αεροπορικές μεταφορές Οδικές μεταφορές Σιδηροδρομικές μεταφορές Μεταφορά μέσω αγωγών Μεταφορά μέσω νερού 27
Average transit time (days) Χρόνος παράδοσης & χρονικές διακυμάνσεις Ως χρόνος παράδοσης θεωρείται το διάστημα που χρειάζεται ένα προϊόν να πάει από πόρτα σε Average Transit Time πόρτα (door-to-door delivery) 12 Τα προϊόντα που έχουν ίδιο σημείο παράδοσης δεν είναι απαραίτητο να φθάσουν την ίδια χρονική στιγμή λόγω διαφόρων γεγονότων (π.χ. καιρικά φαινόμενα, κίνηση στο δρόμο κτλ.) που δημιουργούν χρονικές διακυμάνσεις στην μεταφορά Συνήθως για τις μεγάλες αποστάσεις 10 8 6 4 2 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 Distance (hundreds of miles) χρησιμοποιούνται σιδηροδρομικές θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές ενώ για μικρότερες αποστάσεις κυρίως οδικές Air freight Less than truck load Truckload Rail 28
Απώλεια και καταστροφή προϊόντων Η επιλογή ενός μεταφορέα βασίζεται στην δυνατότητά που προσφέρει να διασφαλίζει τη μεταφορά των προϊόντων Το βασικό πρόβλημα που δημιουργείται με την απώλεια ή καταστροφή των προϊόντων είναι η αδυναμία εξυπηρέτησης του πελάτη (συνήθως τα προϊόντα προορίζονται για αναπλήρωση αποθέματος ή για άμεση χρήση) Καθυστερημένες παραδόσεις, ή προϊόντα κατεστραμμένα συνήθως ελλοχεύουν κινδύνους αύξησης του κόστους (αύξηση αποθέματος ή backorders όταν τα προϊόντα δεν είναι κατάλληλα προς χρήση) Συνήθως για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων δίνεται μεγάλη προσοχή στο τρόπο με τον οποίο συσκευάζονται αλλά και μεταφέρονται τα προϊόντα Επίσης υπάρχουν ειδικά συμβόλαια ασφάλισης των προϊόντων έτσι ώστε σε περίπτωση απώλειας ή καταστροφής να είναι καλυμμένες και οι δυο πλευρές 29
Βαθμολόγηση κριτηρίων ανά μέσο μεταφοράς Μέσω μεταφοράς Κόστος 1=ακριβότερο Μέσος χρόνος παράδοσης 1=γρηγορότερο Χρονικές διακυμάνσεις παράδοσης 1=μικρότερη Απώλεια και καταστροφή 1=ασφαλέστερο Σιδηροδρομικές 3 3 3 4 Οδικές 2 2 3 4 Αεροπορικές 1 1 1 3 Θαλάσσιες 5 5 5 2 Αγωγός 4 4 2 1 Πηγή: Ballou, 2004 30
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 31
Μεταφορές στην Ε.Ε.: Ποσοτικά στοιχεία Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης εμπορευματικών μεταφορών: 2.6% Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης οδικών εμπορευματικών μεταφορών: 4.1% Σύμφωνα με την Ε.Ε. το μερίδιο των εμπορευματικών μεταφορών ανά μέσο για το 2008 ήταν: οδικές 45.9%, 36.6% θαλάσσιες, 10.8% σιδηροδρομικές, 3.6% παραποτάμιες, 3% μέσω αγωγού, 0.1% αεροπορικές Statistical pocketbook,2009 32
Μεταφορές στην Ελλάδα: Ποσοτικά στοιχεία Σιδηροδρομικές 0,46 % Αεροπορικές 0,02 % Στόλος οχημάτων Θαλάσσιες 18,50 % 1.3 εκ. Ι.Χ. Γηρασμένα και μικρού μεγέθους οχήματα 36.5 χιλ. Δ.Χ. Κατακερματισμένη αγορά Λόγοι επιλογής οδικών μεταφορών Οδικές 81,03 % Μικρές αποστάσεις μεταξύ των βασικών πόλεων Γεωμορφολογία Ευελιξία και αξιοπιστία Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, 2013 ΠΗΓΗ: Eurostat 33
Η προώθηση της συνδυασμένης μεταφοράς HP και η ΖΤΕ έχουν καταλήξει σε συμφωνία με το terminal της COSCO στον Πειραιά (PCT) για τη διανομή των προϊόντων τους στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και στις χώρες της Μεσογείου Από το λιμάνι τα προϊόντα τους διανέμονται προς τους τελικούς προορισμούς, θαλάσσια μέσω του terminal της Cosco και σιδηροδρομικά από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Πριν το 2013 Υφιστάμενη κατάσταση 34
TRANSit project: Ταυτότητα έργου Σκοπός Η προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και της εδαφικής συνεργασίας χωρών μελών της Ε.Ε. μέσω του σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης μιας καινοτόμου διαδικτυακής πλατφόρμας η οποία βοηθά χρήστες (π.χ. Shippers) να σχεδιάσουν δρομολόγια τα οποία είναι «πράσινα» και πιο ασφαλή Κοινοπραξία Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου - GREECE Νομαρχία Δωδεκανήσων - GREECE GREECE Port Institute of Studies & Cooperation of the Valencian Community SPAIN ISIS Duca Degli Abruzzi of Catania Polytechnic of the Sea ITALY Temmi Zammit Foudation MALTA Prometni Institute of Traffic & Transport Ljubljana, SLOVENIA 35
TRANSit project: Πλατφόρμα 36
TRANSit project: Αποτελέσματα Υπολογισμός χρόνου και κόστους μέσω της πλατφόρμας Εύρεση και σχεδιασμός δρομολογίου Διαδικασίες που ελήφθησαν υπόψη Εύρεση μεταφορέων που εκτελούν το συγκεκριμένο δρομολόγιο Σύνταξη προσφοράς από μεταφορέα Τελική επιλογή μεταφορέα Track & trace κατά την εκτέλεση του δρομολογίου 188 Σειρά1 Χωρίς την πλατφόρμα 118 58 50,8% 72 61,7 % Σειρά2 Με την πλατφόρμα Κόστος ( ) Χρόνος (min) 1 2 37
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 38
Πράσινες μεταφορές: Βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε. Κατηγορία 1. Ελεγχόμενες ζώνες 2. Πράσινα οχήματα 3. Ενοποίηση διανομών (consolidation) 4. Σύστημα χρέωσης 5. Άμβλυνση κυκλοφοριακού φόρτου 6. Πλωτά μέσα Πρακτική Κοπεγχάγη Πιστοποιητικό οχήματος (τεχνολογία μηχανής & ωφ. φορτίο) Σουηδία - Πράσινες ζώνες στο κέντρο μεγάλων πόλεων Ην. Βασίλειο Ζώνες χαμηλών εκπομπών ρύπων Βρυξέλλες Αρτηρίες μόνο για φορτηγά Ρότερνταμ Ηλεκτρικά οχήματα για διανομή στην πόλη Ζυρίχη Τραμ για μεταφορά /διανομή εμπορευμάτων Βερολίνο Ενοποίηση διανομών με χρήση κοινών οχημάτων & ζωνών διανομής (delivery zones) στο κέντρο της πόλης Στοκχόλμη Διαμετακομιστικό κέντρο (ενοποίηση διανομών από μεγάλο αριθμό εταιριών) Λονδίνο χρέωση για διέλευση και στάθμευση σε συγκεκριμένες ζώνες Γερμανία - αυτοματοποιημένο σύστημα διοδίων για φορτηγά Βαρκελώνη Λωρίδες πολλαπλής χρήσης (κυκλοφορία οχημάτων, φορτοεκφόρτωση αγαθών, στάθμευση) Παρίσι, Ρώμη Διανομές κατά τη διάρκεια της νύχτας Άμστερνταμ Πλωτό κέντρο διανομής Βενετία Πληρ. Σύστημα για τη διαχείριση της κυκλοφορίας στα κανάλια Πηγή: Geroliminis & Daganzo 2005 39
1 η Κατηγορία: Ελεγχόμενες ζώνες Δημιουργία «Πράσινων Ζωνών» σε 4 πόλεις (Στοκχόλμη, Ιούνιος 1996) Αφορά φορτηγά & λεωφορεία με ντίζελ μηχανή και μικτό βάρος άνω των 3,5 tn Απαγορεύεται η διέλευση σε αυτές τις ζώνες για οχήματα άνω των 8 ετών Η εφαρμογή των ζωνών είχε ως αποτέλεσμα: τη μείωση της εκπομπής ρύπων τη μείωση της ηχορύπανσης την αύξηση της χρήσης οχημάτων με υγραέριο 40
2 η Κατηγορία: Πράσινα οχήματα Τα υβριδικά οχήματα της ΙΚΕΑ μείωσαν τις εκπομπές CO2 κατά 55 τόνους σε χρονική περίοδο 4 χρόνων Τα υβριδικά και CNG οχήματα που παραδίδουν εμπορεύματα στην Πάντοβα της Ιταλίας μείωσαν και 219 τόνους CO2, 369 κιλά NOx, 72.8 kg SOx, και 51.4 κιλά PM10 Ταχυμεταφορές πραγματοποιούνται σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες με τη χρήση ποδηλάτων Παράδοση εμπορευμάτων με υβριδικά οχήματα ΙΚΕΑ, Austria Παράδοση εμπορευμάτων με υβριδικά οχήματα και CNG οχήματα Padova, Italy Παράδοση εμπορευμάτων με ποδήλατα Pamiers, France Εταιρία courier με ποδήλατα Berlin, Germany Παράδοση εμπορευμάτων με ηλεκτρικά οχήματα Berlin, Germany Παράδοση εμπορευμάτων με ποδήλατα, London, UK 41
3 η Κατηγορία: Ενοποίηση διανομών 42
Σε ποιες περιπτώσεις και για ποιους λόγους προτείνεται η δημιουργία ενός ΑΚΕΕ Σε ποιες περιπτώσεις Αστικά κέντρα που χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα κυκλοφοριακής συμφόρησης Εμπορικά κέντρα ή σε περιοχές με μεγάλο πλήθος καταστημάτων που απαιτούν μικρές διανομές εμπορευμάτων υψηλής συχνότητας Περιοχές που παρουσιάζουν πρόβλημα στη διαδικασία των Για ποιους λόγους παραδόσεων των εμπορευμάτων λόγω περιορισμένων χώρων στάθμευσης/ φορτοεκφόρτωσης Ιστορικά κέντρα πόλεων με ελλιπή πρόσβαση οχημάτων Πηγή: Browne et al., 2005 43 43
Σε ποιες περιπτώσεις και για ποιους λόγους προτείνεται η δημιουργία ενός ΑΚΕΕ Μείωση του κόστους μεταφοράς Σε ποιες περιπτώσεις Βέλτιστη αξιοποίησης της πληρότητας των οχημάτων Βέλτιστη δρομολόγηση των οχημάτων Οικονομικά οφέλη Για ποιους λόγους Βέλτιστη εξυπηρέτηση των πελατών Μείωση των αέριων εκπομπών και η βελτίωση του ατμοσφαιρικού αέρα Μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας Περιβαλλοντικά οφέλη Κοινωνικά οφέλη 44 44
4 η Κατηγορία: Σύστημα χρέωσης Εφαρμογή στο κεντρικό Λονδίνο (22 τ.χλμ) Δευτέρα-Παρασκευή (07.00-18.00) - 10 (για ημερήσια διέλευση ή στάθμευση) Το σύστημα είχε ως αποτέλεσμα: τη μείωση της κυκλοφορίας, τη βελτίωση των υπηρεσιών των ΜΜΜ την ύπαρξη πιο αξιόπιστων διανομών εμπορευμάτων Εμφανίστηκαν προβλήματα κυρίως λόγω ύπαρξης παραθύρων διανομής Εισαγωγή ειδικής συσκευής London Delivery Disk για συγκεκριμένα οχήματα εμπορευματικών διανομών 45
5 η Κατηγορία: Άμβλυνση κυκλοφοριακού φόρτου Στη Βαρκελώνη υπάρχουν περίπου 45.000 επαγγελματικά οχήματα Τα οχήματα διανομών αντιπροσωπεύουν το 16% των καθημερινών διαδρομών μέσα στην πόλη Δημιουργία λωρίδων πολλαπλής χρήσης: κυκλοφορία οχημάτων (8.00πμ-10.00πμ & 5.00μμ-9.00μμ) φορτοεκφόρτωση αγαθών (10.00πμ 5.00μμ) στάθμευση (9.00μμ-8.00πμ) Ηλεκτρονικές πινακίδες που ενημερώνουν για τη χρήση της λωρίδας 46
6 η Κατηγορία: Πλωτά μέσα Η χρήση πλωτών μέσων είναι ένας τρόπος μεταφοράς εμπορευμάτων που ενδείκνυται σε πόλεις με κανάλια Το Ευρωπαϊκό έργο DistryCity μελετά τις ροές των εμπορευμάτων (π.χ. οικοδομικά υλικά, ψυχωμένα προϊόντα, κ.λ.π) σε πόλεις της βορειοδυτικής Ευρώπης μέσω πλωτών μέσων και πλωτών κέντρων διανομής Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν είναι: Μείωση των οδικών μεταφορών Χαμηλότερα επίπεδα συμφόρησης Μείωση ατυχημάτων που προέρχονται από οχήματα διανομής Μεγαλύτερη ασφάλεια των πεζών 47
Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 48
Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών (1/3) Η Amazon εξετάζει σχέδιο για την παράδοση των παραγγελιών στους πελάτες της με αεροπλανάκια-ρομπότ (τύπου drones) Στόχος είναι η παράδοση δεμάτων έως 2,3 κιλών, στον πελάτη μέσα σε 30 λεπτά από τη στιγμή που κάνει την παραγγελία 49
Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών (2/3) Η Thames Hub του Λονδίνου έχει στόχο να: συνδυάσει οδικές, σιδηροδρομικές, πλωτές και αεροπορικές μεταφορές συγκεντρώσει τις 70% των εμπορευματικών ροών του Ην. Βασιλείου μειώσει τις αστικές εμπορευματικές μεταφορές και την κυκλοφορική συμφόρηση μειώσει τις εκπομπές CO2 50
Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών (3/3) Το σύστημα CargoCap χρησιμοποιείται στη Γερμανία για εμπορευματικές μεταφορές για αποστάσεις μέχρι 150 χλμ Η κάψουλα κινείται σε υπόγειο δίκτυο αγωγών σε 24ωρη βάση και κατευθύνονται αυτόματα στο σταθμό για την φόρτο-εκφόρτωσής Οι κάψουλες ελέγχονται από ηλεκτρονικό υπολογιστή και η χωρητικότητα του καθενός είναι δυο ευρωπαλέτες 51