ΣΤΑΔΙΑ Ε.Ε. 1. Κριτήρια επιλογής Ενδιαφέρον Ποικιλία πληροφοριών Εμπλουτισμός γνώσεων 2. Τίτλος της έρευνας Η πορεία και η εξέλιξη της διαφήμισης μέσα στο χρόνο με την βοήθεια της τεχνολογίας. 3. Παρουσίαση του προβλήματος Το θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε είναι η διαφήμιση, οι αλλαγές που εμφανίζονται με την πάροδο των χρόνων και η επέμβαση των τεχνολογικών μέσων. Επίσης, θα παρουσιάσουμε τα πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα της διαφήμισης ως φαινόμενο και αποτέλεσμα. Τέλος, θα αναλύσουμε σε ποιές κατηγορίες χωρίζεται μια διαφήμιση και ταυτόχρονα τον σκοπό της. 4. Εισαγωγή στο θέμα (Ιστορική αναδρομή...) Η ιστορία της διαφήμισης ξεκινάει από την Αρχαία Ελλάδα έχοντας τη μορφή της ανακοίνωσης μιας μικρής αγγελίας που πρόσφερε αμοιβή σε όποιον επέστρεφε στον αφέντη έναν σκλάβο που είχε δραπετεύσει. Υπάρχουν μαρτυρίες για τη χρήση της προφορικής διαφήμισης τόσο στη Ρωμαϊκή, όσο και στη Βυζαντινή περίοδο και στον Μεσαίωνα. Στα τέλη του 15ου αιώνα (1478), εμφανίζεται η πρώτη γραπτή διαφήμιση από έναν Άγγλο εκδότη, γραμμένη στο χέρι, η οποία αναφερόταν στην έκδοση ενός εκκλησιαστικού βιβλίου για πώληση. Τον ίδιο αιώνα το 1492 εμφανίζεται η πρώτη τοιχοκολλημένη αφίσα, πολύχρωμη, που αφιερώθηκε σε θρησκευτική γιορτή στη γαλλική πόλη Reims.Η πρώτη διαφήμιση σε εφημερίδα στην Αγγλία για προώθηση καταναλωτικού προϊόντος αναφερόταν στον καφέ στη Public Adviser στις 26.5.1657. Τον 18ο αιώνα και στη συνέχεια του 19ου αιώνα η εφημερίδα αποκτά μαζικό χαρακτήρα και αγκαλιάζει τις μεσαίες και χαμηλές τάξεις. Το αναγνωστικό κοινό αυξάνεται με αποτέλεσμα να διαφημίζονται ποικίλα προϊόντα, όπως βιβλία, ποτά, φάρμακα και είδη καθαριότητας, η δε εμφάνιση των περιοδικών δίνει ιδιαίτερη ώθηση στη διαφήμιση. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η πινελιά της τέχνης στις διαφημιστικές αφίσες. Τον 19ο αιώνα σημειώνεται ραγδαία ανάπτυξη της διαφήμισης ως αποτέλεσμα της βιομηχανικής επανάστασης. Η εμφάνιση άλλων μορφών προώθησης των προϊόντων, όπως οι τοιχοκολλημένες γιγαντοανακοινώσεις (γιγαντοαφίσες), διαφημιστικά φύλλα που πετιούνται στον αέρα δίνουν νέα πνοή στη διαφήμιση. Η ανάπτυξη, ωστόσο, των Ηλεκτρονικών Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, κατά τον 20ο αιώνα, είναι αυτή που
έδωσε σημαντική και καθοριστική θέση στη διαφήμιση με την εμφάνιση του ραδιοφώνου στις αρχές του 20ού αιώνα και στα μέσα του ίδιου αιώνα με την εμφάνιση τηςτηλεόρασης. 5. Καταμερισμός θέματος σε ομάδες (Μαθητές που συμμετέχουν στη παρούσα ερευνητική εργασία ανά ομάδα) Κουτσαντώνη Αλεξάνδρα Λάππα Σοφία Μαντουδάκη Χριστίνα Μαρινοπούλου Ιουλία 6. Σκοπός της έρευνας και ερευνητικά ερωτήματα Συνεργασία μεταξύ των ατόμων της ίδιας ομάδας και ομαδικότητα Απόκτηση γνώσεων για το πως θα ερευνούμε ένα θέμα στο διαδίκτυο Έρευνα για τον τρόπο που συντάσσεται μια διαφήμιση ή που αποσκοπεί Εξοικείωση στο να εργαζόμαστε σε ένα συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο 7. Ανάγκες που εξυπηρετεί Οικονομικές Προωθούνται προϊόντα και υπηρεσίες, δίνεται ώθηση στην οικονομία επειδή ακριβώς δημιουργεί κινητικότητα στην αγορά. Οι επιχειρήσεις, εξαιτίας της λογικής του ανταγωνισμού, επιδιώκουν την βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων τους αλλά και την πιο προσιτή τιμή τους, έτσι ώστε να προτιμώνται από το καταναλωτικό κοινό έναντι άλλων. Εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των αξιόπιστων επιχειρήσεων, δημιουργούνται θέσεις εργασίας, αλλά και γενικά η κίνηση της αγοράς εξασφαλίζει την ομαλή πορεία της οικονομικής ζωής. Κοινωνικές Γίνεται μετάδοση και προβολή κοινωνικών μηνυμάτων που επιτυγχάνουν την ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι σε σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, όπως οικολογικό πρόβλημα, τα ναρκωτικά, το κάπνισμα, το AIDS κ.λπ. Πνευματικές Φέρνει το πλατύ κοινό σε επαφή με την επιστήμη και την τέχνη καθώς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας μια χώρας. Δεν είναι τυχαία η αθρόα προσέλευση πολιτών σε εκδηλώσεις τέχνης, θέατρο κινηματογράφος, εκθέσεις ζωγραφικής κ.ά., που έχουν διαφημιστεί από τα Μ.Μ.Ε
8. Παράγοντες που επηρεάζουν την έρευνα μας Στην έρευνα μας παρουσιάζονται ποικίλοι παράγοντες, οι οποίοι θα επηρεάσουν την επιτυχή ολοκλήρωσή της και θετικά αλλά και αρνητικά. Αυτοί είναι οι ακόλουθοι: Αποτελεσματικότητα προϊόντος Ποιότητα προϊόντος Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά προϊόντος Προτιμήσεις καταναλωτών για προϊόντα-υπηρεσίες Αριθμός καταναλωτών που υπάρχουν στην αγορά και εισόδημα αυτών των καταναλωτών Το περιβάλλον στο οποίο ζουν οι καταναλωτές διαμορφώνει διαφορετικές προτιμήσεις Αριθμός και τοποθεσία διάθεσης αυτών των προϊόντων-υπηρεσιών Αν υπάρχουν υποκατάστατα προϊόντα ή υπηρεσίες και σε τι αριθμό Η παροχή συνοδευτικών υπηρεσιών (πχ εγγύηση με την αγορά μιας τηλεόρασης) Καιρικές συνθήκες (πχ το καλοκαίρι αγοράζουμε μαγιά ενώ το χειμώνα μπουφάν) Η κυβερνητική πολιτική (πχ αν η κυβέρνηση προωθεί την αγορά καινούργιων αυτοκινήτων δίνοντας κάποια χρήματα σε όσους κάνουν απόσυρση του παλιού τους) Αν ένα προϊόν ή υπηρεσία είναι πρώτης ανάγκης (πχ επίσκεψη σε γιατρό) Νέες τεχνολογίες Κόστος κατασκευής του προϊόντος 9. Περιορισμοί-περιγραφή των ορίων Περιορισμός εισοδήματος καταναλωτών: Πόσα και ποία προϊόντα/υπηρεσίες θα επιλέξει ο καταναλωτής βάσει του δεδομένου εισοδήματος του. (Εισοδηματικοί περιορισμοί). Περιορισμοί στην παραγωγή: Οι παραγωγοί μπορούν να παράγουν σε ένα συγκεκριμένο επίπεδολόγω : - του μεγάλου κόστους παραγωγής - της μεγάλης φορολόγησης των συγκεκριμένων προϊόντων-υπηρεσιών - προσωπικών προτιμήσεων (π.χ. ένας παραγωγός μπορεί να επιθυμεί να εργάζεται πολλές ώρες και να έχει μεγάλη παραγωγή ή το αντίθετο) - κάποιων περιορισμών που θέτει το κράτος. Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις, το κράτος ορίζει πόσο προϊόν μπορεί να πουλήσει ένας παραγωγός ώστε να υπάρχει ισορροπία στην αγορά (ποσοτικοί περιορισμοί) Περιορισμοί ανταγωνισμού : Μια μικρή επιχείρηση δεν μπορεί πάντα να μένει στην αγορά δηλαδή να πουλάει προϊόντα - υπηρεσίες αν επικρατούν πολλές μεγάλες και δυνατές επιχειρήσεις που παίρνουν τα περισσότερα κέρδη του κλάδου Περιορισμοί στο εμπόριο: Το κράτος θέτει δασμούς(έξτρα φορολογία ανά μονάδα προϊόντος που εισάγεται-εξάγεται) ή θέτει όρια ως προς την ποσότητα που μπορεί ένα κράτος να εισάγει-εξάγει.
10. Αξιοπιστία της έρευνας Προκειμένου να συλλέξουμε αξιόπιστα αποτελέσματα ρωτήσαμε 50 άτομα (25 γυναίκες-25 άντρες) με περιορισμό ως προς την ηλικία τους 15-18 ετών και δώσαμε σε όλους τις ίδιες ερωτήσεις να απαντήσει ο καθένας μεμονωμένα. Επιλέξαμε αυτά τα άτομα τυχαία και ύστερα από κλήρωση, ώστε να έχουμε μεγαλύτερο και διαφορετικότερο εύρος ερωτηθέντων. Έτσι διασφαλίζεται πως στην ομάδα αυτή του δείγματος υπάρχουν καταναλωτές με διαφορετική συμπεριφορά, οικονομικό πνευματικό επίπεδο και προτιμήσεις. Για τον λόγο αυτό, πιστεύουμε πως ένα τέτοιο δείγμα αντανακλά, ως ένα σημείο και την συμπεριφορά των καταναλωτών του ευρύτερου συνόλου. 11. Διαδικασίες και δραστηριότητες που χρησιμοποιήθηκαν για την ε.ε. Για την ε.ε χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο δόθηκε σε 50 καταναλωτές, ηλικίας 15-18 ετών, οι οποίοι καταναλώνουν διάφορα προϊόντα και χωρίζονται εξίσου ως προς το φύλο τους (25 γυναίκες 25 άντρες). Αυτό το ερωτηματολόγιο δόθηκε και απαντήθηκε και από τα 50 άτομα και έπειτα αξιολογήθηκαν οι απαντήσεις τους, οδηγούμενοι σε κάποια συμπεράσματα. Η συλλογή των ερωτηματολογίων έγινε μέσα από συνάντηση με τους ερωτώμενους και δίνοντας τους ένα φύλλο απαντήσεων το οποίο και συμπλήρωσαν. 12. Δημιουργία ερωτηματολογίου της ε.ε. Ερωτηματολόγιο Πόσο εύκολο είναι να διακρίνετε όλες τις ιδιότητες ενός προϊόντος μέσα από μια διαφήμιση; Μαθητής Κηδεμών Πολύ 1 0 Αρκετά 1 2 Μέτρια 5 3 Λίγο 12 11 Καθόλου 6 9
12 10 8 6 4 Μαθητής Κηδεμών 2 0 Πολύ Αρκετά Μέτρια Λίγο Καθόλου Σχόλια: Η πλειοψηφία των μαθητών απάντησε πως είναι λίγο ή καθόλου εύκολο να διακρίνουν όλες τις ιδιότητες ενός προϊόντος μέσα από μία διαφήμιση. Ενώ πέντε έχουν μια μέτρια ικανότητα να διακρίνουν τις ιδιότητες τους και δύο θεωρούν πως μπορούν πολύ ή αρκετά εύκολα να ξεχωρίζουν τα χαρακτηριστικά των προϊόντων. Από την πλευρά των κηδεμόνων τα αποτελέσματα συγκλίνουν αρκετά με αυτά των μαθητών Συμπεράσματα: Συμπεραίνουμε λοιπόν πως οι καταναλωτές ανεξάρτητου ηλικίας θεωρούν πως είτε δεν μπορούν καθόλου είτε ελάχιστα να διακρίνουν τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος από μία διαφήμιση στην λειτουργία τους, ενώ το ποσοστό που νιώθει ικανό να κάνει αυτή την διάκριση είναι πολύ μικρό Πιστεύετε ότι θα συνεχίζατε να αγοράζετε το συγκεκριμένο προϊόν ακόμα και αν δεν διαφημιζόταν; Μαθητής Κηδεμών Πολύ 9 13 Αρκετά 11 8 Μέτρια 4 2 Λίγο 0 2 Καθόλου 1 0
14 12 10 8 6 4 Μαθητής Κηδεμών 2 0 Πολύ Αρκετά Μέτρια Λίγο Καθόλου Σχόλια: Σύμφωνα με την έρευνα το συμπέρασμα είναι πως κηδεμόνες και μαθητές πιστεύουν πως θα συνέχιζαν να αγοράζουν προϊόντα ακόμη και αν δεν διαφημίζονταν. Για παράδειγμα η Mercedes Benz δεν χρειάζεται να διαφημιστεί λόγω του ότι είναι από πολύ παλιά διάσημη αυτοκινητοβιομηχανία. Συμπέρασμα: Ως προς το ερώτημα, εάν θα συνέχιζαν να αγοράζουν ένα προϊόν ακόμα κι αν δεν διαφημιζόταν η πλειοψηφία των μαθητών όσο και των κηδεμόνων απάντησαν πως θα συνέχιζαν να αγοράζουν το προϊόν σε μεγάλο βαθμό, ενώ λίγοι ήταν αυτοί που θα επέλεγαν να μην το ξανά αγοράσουν ποτέ ή να μειώσουν αρκετά την αγορά του. Πόσο εύκολο είναι να αλλάξετε ένα προϊόν που εμπιστεύεστε χρόνια, με κάποιο που είδατε να διαφημίζεται ως πιο αποτελεσματικό; Μαθητής Κηδεμών Πολύ 0 0 Αρκετά 5 4 Μέτρια 7 5 Λίγο 9 11 Καθόλου 4 5 12 10 8 6 4 Μαθητής Κηδεμών 2 0 Πολύ Αρκετά Μέτρια Λίγο Καθόλου
Σχόλια : Στο τρίτο ερώτημα της έρευνας μας συνεχίζουμε να παρατηρούμε κοινές απαντήσεις με μικρά περιθώρια διαφοροποίησης σε μαθητές και κηδεμόνες. Η απάντηση που συγκέντρωσε τους περισσότερους των ερωτηθέντων ήταν ότι, τους είναι "λίγο" εύκολο να αλλάξουν ένα προϊόν που εμπιστεύονται χρόνια με κάποιο που διαφημίζεται ως περισσότερο αποτελεσματικό, ενώ ακολουθούν οι απαντήσεις "μέτρια" "αρκετά" και "καθόλου" με μικρές αποκλίσεις. Πόσο επηρεάζει η αγορά ενός προϊόντος με προσφορά στην τιμή σε αντίθεση με ένα αντίστοιχο που διαφημίζεται; Μαθητής Κηδεμών Πολύ 5 8 Αρκετά 10 11 Μέτρια 6 3 Λίγο 3 3 Καθόλου 1 0 12 10 8 6 4 Μαθητής Κηδεμών 2 0 Πολύ Αρκετά Μέτρια Λίγο Καθόλου Σχόλια: Στο τελευταίο ερώτημα παρατηρούμε πως η πλειοψηφία τόσο των μαθητών όσο και των κηδεμόνων θεωρεί πως μία προσφορά στην τιμή ενός προιόντος επηρεάζει "αρκετά" την αγορά που θα πραγματοποιήσουν, με τους κηδεμόνες να δείχνουν μία ακόμη μεγαλύτερη "στροφή" στα προϊόντα αυτά έναντι των διαφημιζόμενων. Οι απαντήσεις "καθόλου" ή "λίγοι" απέσπασαν και από τις 2 ομάδες των ερωτηθέντων μικρά ποσοστά προτίμησης. Συμπέρασμα: Συνολικά, καταλήγουμε στο ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ομοιότητα στις προτιμήσεις των μαθητών και των κηδεμόνων, ως προς τις απαντήσεις τους.
13. Επίλογος Καταλήγοντας, μέσα από την έρευνα που πραγματοποιήσαμε, συνειδητοποιούμε πως η πορεία και η εξέλιξη των προϊόντων και των υπηρεσιών που τα προβάλλουν, με την βοήθεια της τεχνολογίας, παίζουν καθοριστικό ρόλο στις επιλογές του ατόμου αλλά και διαμορφώνουν τις καταναλωτικές του συνήθειες μέσα στο χρόνο. 14. Προτάσεις για συμπληρωματική εργασία Το θέμα των προϊόντων και υπηρεσιών έχει πολλές παραμέτρους τις οποίες δεν εξετάσαμε στην παρούσα ερευνητική εργασία. Γι' αυτό τον λόγο παραθέτουμε κάποιες προτάσεις και συμπληρωματικές ε.ε. που μπορούν να γίνουν στο μέλλον: 1) Τοπικά προϊόντα 2) Τρόποι αποτελεσματικής διαφήμισης προϊόντων/υπηρεσιών 15.Βιβλιογραφία http://atlaswikigr.wetpaint.com/page/%ce%97+%ce%94%ce%99%ce%91%ce%a6 %CE%97%CE%9C%CE%99%CE%A3%CE%97+%CE%9C%CE%95%CE%A3%CE% 91+%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%9D+%CE%A7%CE%A1%CE%9F%CE%9D% CE%9F