ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 35 ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΜΠΥΛΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν μετατόπιση της καμπύλης συνολικής προσφοράς. Μεταβολές στην εργασία, στο φυσικό ή ανθρώπινο κεφάλαιο, στην διαθεσιμότητα των φυσικών πόρων. Στις μεταβολές στην τεχνολογία και στις προσδοκίες για το μελλοντικό επίπεδο τιμών. Η βραχυχρόνια καμπύλη AS έχει θετική κλίση και η μακροχρόνια καμπύλη AS είναι κάθετη. Η κάθετη μακροχρόνια καμπύλη AS είναι λογική αν σκεφτούμε τηνas σε σχέση με τη παραγωγική ικανότητα της οικονομίας.
ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΜΠΥΛΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Γνωρίζουμε ότι η βραχυχρόνια καμπύλη AS: Μπορεί να μετατοπιστεί και να προκαλέσει προσωρινές αποκλίσεις από την παραγωγή πλήρους απασχόλησης, Αλλά τελικά, όταν οι μεταβολές στην τιμές, τους μισθούς και τις εσφαλμένες αντιλήψεις προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της οικονομίας Η παραγωγή επανέρχεται στην μακροχρόνια ισορροπία της. Οι μεταβολές στην AD μπορούν να προκαλέσουν διακυμάνσεις στην οικονομική δραστηριότητα: Οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική ώστε να διαχειριστούν τη συνολική ζήτηση και να μετριάσουν τις οικονομικές διακυμάνσεις.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.1: Η Νέα Κεϋνσιανή Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.1: Η Νέα Κεϋνσιανή Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς Η νέα Κεϋνσιανή καμπύλη συνολικής προσφοράς είναι κάθετη στην παραγωγή πλήρους απασχόλησηςυ f. Σε χαμηλά επίπεδα εθνικού εισοδήματος, ηκαμπύληas είναι σχεδόν οριζόντια και αντανακλά το γεγονός ότι υπάρχει σημαντική πλεονάζουσα (αδρανής) παραγωγική ικανότητα στην οικονομία αλλά όσο το εθνικό εισόδημα αυξάνεται, η δυνατότητα των επιχειρήσεων να επεκτείνουν την παραγωγή δεν υλοποιείται εύκολα και επομένως η καμπύλη AS γίνεται όλο και πιο απότομη μέχρι να γίνει κάθετη στην παραγωγή πλήρους απασχόλησης.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.2: Η Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς και τα Αδιέξοδα Παραγωγής
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.2: Η Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς και τα Αδιέξοδα Παραγωγής Οι αυξήσεις στην AD όταν υπάρχει σημαντική πλεονάζοντα παραγωγική δυναμικότητα στην οικονομία μπορεί να οδηγήσουν σε σχετικά μεγάλες αυξήσεις στο εθνικό εισόδημα με σχετικά μικρές μόνο αυξήσεις στο επίπεδο τιμών. Αν η AD συνεχίζει να αυξάνεται, οι περιορισμοί που τίθενται από τους οικονομικούς πόρους τελικά σημαίνουν ότι το εθνικό εισόδημα μπορεί να αυξηθεί μόνο κατά μικρές ποσότητες, αλλά η πίεση από τους σπανίζοντες οικονομικούς πόρους θα ωθήσει το επίπεδο τιμών σε πιο γρήγορη άνοδο.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.3: Η Επίδραση του Μεγέθους του Κενού Παραγωγής
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.3: Η Επίδραση του Μεγέθους του Κενού Παραγωγής Το τμήμα (α) παρουσιάζει την επίδραση στο εθνικό εισόδημα και το επίπεδο τιμών που προκύπτει απο μια αύξηση στη συνολική ζήτηση όταν το κενό παραγωγής είναι σχετικά μεγάλο. Αντίθετα, αν η οικονομία βρίσκεται σε μια αρχική ισορροπία στην οποία το κενό παραγωγής είναι μικρό, όπως στο τμήμα (β), τότε μια αύξηση στην AD θα έχει πολύ μεγαλύτερη επίδραση στο επίπεδο τιμών.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.4: Βιώσιμη Οικονομική Μεγέθυνση
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.4: Βιώσιμη Οικονομική Μεγέθυνση Αν οι πολιτικές της προσφοράς πετυχαίνουν να μετατοπίζουν την καμπύλη AS 1 σε AS 2, μια αύξηση στη συνολική ζήτηση από AD 1 σε AD 2 οδηγεί σε μια σχετικά μεγάλη αύξηση στο εθνικό εισόδημα από Y 1 σε Y 2 η οποία συνοδεύεται από μια μόνο μέτρια αύξηση στο επίπεδο τιμών από P 1 σε P 2. Η νέα καμπύλη AS σχετίζεται με μια αυξημένη παραγωγική ικανότητα της οικονομίας η οποία υποδεικνύεται από την αύξηση στην παραγωγή πλήρους απασχόλησης απόy f1 σεy f2.
ΕΙΔΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Πολιτικές της Προσφοράς που Προσανατολίζονται στις Αγορές Η πρόθεση των πολιτικών της προσφοράς που προσανατολίζονται στις αγορές είναι να βοηθούν τις αγορές να λειτουργούν πιο ουσιαστικά, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των σημάτων των τιμών ώστε οι οικονομικοί πόροι να κατανέμονται πιο αποτελεσματικά. Φορολογική μεταρρύθμιση και Προνοιακή Πολιτική Οι φόροι επηρεάζουν τα κίνητρα και μπορούν να προκαλέσουν στρεβλώσεις στην αποτελεσματική λειτουργία των αγορών. Τα προνοιακά επιδόματα μπορούν να θεωρηθούν αρνητικοί φόροι που προσφέρουν υποστήριξη σε ανθρώπους που βιώνουν δύσκολες εποχές. Αν δεχτούμε το γεγονός ότι οι φόροι θετικοί και αρνητικοί στρεβλώνουν την αποτελεσματική λειτουργία των αγορών, τότε η αντιπαράθεση μετατοπίζεται στο επίπεδο της φορολογίας.
ΠΙΝΑΚΑΣ 35.1: Ανώτεροι Συντελεστές Φόρου Εισοδήματος σε Εννέα Ευρωπαϊκές Χώρες, 1979 2012
ΕΙΔΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η πλευρά των οικονομικών της προσφοράς υποστηρίζει ότι: Οι υψηλοί συντελεστές φόρου εισοδήματος, και Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές για τις επιχειρήσεις αποτελούσαν αντικίνητρο σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Οι συντελεστές φόρου εισοδήματος μεταβάλλουν την αντισταθμιστική σχέση μεταξύ εργασίας και ελεύθερου χρόνου. Οι υψηλότεροι φορολογικοί συντελεστές: Μειώνουν το κόστος ευκαιρίας του ελεύθερου χρόνου, Οι άνθρωποι θα προτιμούσαν να μειώσουν τις ώρες εργασίας και να τις αφιερώσουν στον ελεύθερο χρόνο.
ΕΙΔΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η υψηλή φορολογία των επιχειρήσεων και η υψηλή φορολογία εισοδήματος ενεργούν επίσης ως κίνητρο για επιχειρήσεις και ιδιώτες να βρουν τρόπους για : Να φοροαποφύγουν (νόμιμο), ή Να φοροδιαφύγουν (παράνομο). Η μείωση των φορολογικών συντελεστών μπορεί συνεπώς να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.5: Η Καμπύλη Laffer
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 35.5: Η Καμπύλη Laffer ΗκαμπύληLaffer δείχνει πώς τα φορολογικά έσοδα μεταβάλλονται ανάλογα με το φορολογικό συντελεστή. Όταν ο φορολογικός συντελεστής είναι 0%, τα φορολογικά έσοδα είναι 0. Όταν είναι 100%, τα φορολογικά έσοδα είναι 0. Τα φορολογικά έσοδα κυμαίνονται ανάλογα με το φορολογικό συντελεστή ανάμεσα σ' αυτάταδύοάκρα. Η καμπύλη δείχνει ότι η μείωση του φορολογικού συντελεστή θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση στα φορολογικά έσοδα.
Ευέλικτες αγορές εργασίας Οι οπαδοί της πολιτικής της προσφοράς ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία στις αγορές εργασίας. Υπάρχουν διαφορετικές πτυχές αυτής της πολιτικής που περιλαμβάνουν: Tη μείωση της δύναμης των συνδικαλιστικών οργανώσεων και Tη βελτίωση των σημάτων της αγοράς τόσο προς τους εργοδότες όσο και προς τους εργαζόμενους. Οι πιο ευέλικτες αγορές εργασίας σχετίζονται επίσης με την ευκολία με την οποία οι εργοδότες μπορούν να αντιδράσουν στις συνθήκες της αγοράς, προσαρμόζοντας το εργατικό δυναμικό. Πρόκειται για την δυνατότητα της πρόσληψης και της απόλυσης εργαζομένων. Όσο πιο ευέλικτη είναι η αγορά εργασίας, τόσο λιγότερες ακαμψίες θα υπάρχουν.
Ευέλικτες αγορές εργασίας Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι οι ευέλικτες αγορές εργασίας λειτουργούν : Υπέρ του συμφέροντος των εργοδοτών και Εις βάρος των εργαζομένων και ότι απαιτείται η επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στα δικαιώματα των δύο πλευρών. Οι αγορές εργασίας μπορούν επίσης να γίνουν πιο ευέλικτες μέσω: Της βελτίωσης της πληροφόρησης της αγοράς για εργοδότες και υπαλλήλους, Ώστε οι άνθρωποι που αναζητούν εργασία να μπορούν να έρθουν σε επαφή με εκείνους που προσφέρουν εργασία.
Περιορισμός των δημόσιων δαπανών Όσα περισσότερα είναι τα χρήματα που δαπανά το κράτος, τόσο περισσότερα πρέπει να είναι τα φορολογικά έσοδα και τόσο υψηλότερος ο δανεισμός. Υπάρχει μια θεμελιώδης πεποίθηση μεταξύ των οπαδών των οικονομικών της προσφοράς ότι: Η δημόσια δαπάνη δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο είναι η αντίστοιχη δαπάνη από τον ιδιωτικό τομέα. Αν το κράτος επομένως υποχωρήσει από την εμπλοκή του στην οικονομία και αφήσει την κατανομή των πόρων στον ιδιωτικό τομέα: Τα κεφάλαια θα χρησιμοποιούνται πιο παραγωγικά και πιο αποτελεσματικά κάτι που θα βελτιώσει την παραγωγική δυναμικότητα της οικονομίας.
Ιδιωτικοποίηση και απορρύθμιση Μία από τις πιο σημαντικές μεταβολές στην οικονομία τα τελευταία 30 χρόνια ήταν: Η ιδιωτικοποίηση, Η μεταφορά δημόσιων περιουσιακών στοιχείων στην ιδιοκτησία του ιδιωτικού τομέα και Η αύξηση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών.
Παρεμβατικές πολιτικές στην πλευρά της προσφοράς Οι παρεμβατικές πολιτικές της προσφοράς αναφέρονται στους τρόπους με τους οποίους οι κυβερνήσεις προσπαθούν να ενθαρρύνουν την επένδυση: Στην παιδεία, Την εκπαίδευση, Την έρευνα και ανάπτυξη και Τις υποδομές και Την εγκατάσταση επιχειρήσεων προκειμένου να βοηθήσουν την οικονομία να λειτουργεί πιο ουσιαστικά και αποτελεσματικά.
Επένδυση σε υποδομές Οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν πολλές φορές να παρέχουν κεφάλαια για έργα υποδομών τα οποία: Έχουν μακροχρόνιες ευεργετικές επιδράσεις στην οικονομία, και Συμβάλλουν στη βελτίωση της παραγωγικής δυναμικότητας της οικονομίας. Τα έργα που υποστηρίζουν οι κυβερνήσεις: Βοηθούν τις επιχειρήσεις να είναι πιο αποτελεσματικές, Μειώνουν τις δαπάνες τους, και Βελτιώνουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Επένδυση στην παιδεία και την εκπαίδευση Το σχολείο και γενικά το εκπαιδευτικό σύστημα σε μια οικονομία είναι πηγή βελτίωσης της ποιότητας του μελλοντικού ανθρώπινου κεφαλαίου. Το κράτος μπορεί επίσης να συμβάλλει στην υποστήριξη της κατάρτισης.
Έρευνα και ανάπτυξη Η έρευνα και ανάπτυξη είναι ακριβή και αν τα αποτελέσματα δεν μπορούν να προστατευτούν με κάποιον τρόπο, η γνώση που δημιουργείται γίνεται δημόσιο αγαθό. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που πολλά κράτη επενδύουν στην υποστήριξη και χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης.
Περιφερειακές ή Βιομηχανικές Πολιτικές Σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, η περιφερειακή ανισότητα είναι μεγάλη υπάρχουν περιφέρειες που είναι πιο φτωχές από άλλες. Το κράτος προσπαθεί να αντιστρέψει τέτοιου είδους οικονομική ανισορροπία εγκαθιστώντας κάποιες από τις δραστηριότητές του σε τέτοιες περιοχές, προσφέροντας: Eπενδυτικές ευκαιρίες, Eγκαταστάσεις με μειωμένο ενοίκιο, Eπιδοτούμενη απασχόληση και Άλλα μέτρα προκειμένου να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να μετεγκατασταθούν σ' αυτές τις περιοχές και να προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας.