ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ του Γιάννη Τ. Λαζαρίδη Καθηγητή

ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ του Γιάννη Τ. Λαζαρίδη Καθηγητή 1. Έννοια Απόσβεση είναι η εις χρήμα αποτιμώμενη μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων, τόσο των υλικών (depreciation) π.χ. ακινητοποιήσεις, μηχανήματα έπιπλα κ.α., όσο και των άϋλων (amortization) π.χ. διπλώματα ευρεσιτεχνίας, σήματα κ.α. Σύμφωνα με το ΕΓΛΣ πάγια είναι εκείνα τα στοιχεία που πρόκειται να παραμείνουν μακροχρόνια στην επιχείρηση, με την ίδια περίπου μορφή. Ακόμη πάγια στοιχεία είναι τα έξοδα πολυετούς απόσβεσης και οι μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Απόσβεση επίσης υφίστανται τα οικόπεδα, στην περίπτωση λ.χ. εγκαταλείψεως παλαιών αρτηριών κυκλοφορίας λόγω διανοίξεως νέων, τα αγροτεμάχια με τη μείωση της αποδόσεώς των λόγω εξαντλήσεως των συστατικών του εδάφους. Η μείωση αυτή της αποδόσεως ανά στρέμμα κ.λπ. εξισορροπείται με την αξία των δαπανών καλλιεργείας, σε λιπάσματα κ.λπ. Απόσβεση υφίσταται και το έδαφος, σαν εκμεταλλεύσιμο υπέδαφος (depletion) π.χ. λατομεία, ορυχεία, μεταλλεία, πετρελαιοπηγές κ.α. 2. Αίτια προκαλούντα την μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων Τα αίτια τα οποία προκαλούν την μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων διακρίνονται: Α. Φυσικά αίτια (Physical factors) α. Η χρήση των στοιχείων αυτών (wear and tear). Η φθορά την οποία υφίσταται το χρησιμοποιούμενο μηχάνημα, εργαλείο, έπιπλο κ.λ.π. από τη συμβολή του δια της χρήσεώς του στην διεξαγωγή της εκμεταλλεύσεως. Η μείωση αυτή λέγεται λειτουργική φθορά. β. Η πάροδος του χρόνου (action of time). Αυτή και μόνη επιφέρει μείωση της αξίας των περισσοτέρων παγίων στοιχείων παρά την προσπάθεια προς συντήρηση τους. Η μείωση αυτή λέγεται χρονική φθορά. γ. Έκτακτα γεγονότα (damage or destruction). Η μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων οφείλεται σε έκτακτα, τυχαία, πολλές φορές σε αναπότρεπτα γεγονότα όπως πλημμύρες, πυρκαϊές, κεραυνοί, εκρήξεις κ.λ.π. Στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται περί αποσβέσεων με την έννοια την οποία αναπτύξαμε παραπάνω. Η μείωση αυτή της αξίας των περιουσιακών στοιχείων δύναται να αποτελέσει στοιχείο του κόστους, υπολογιζόμενη βάσει στατικώς εξευρεθέντος συντελεστού. 1

Β. Μη φυσικά ή οικονομικά αίτια (functional factors) 1. Κοινωνικοοικονομικά α. Τεχνολογική πρόοδος (obsolescence). Η επιστημονική και τεχνική πρόοδος οδηγεί στην εκπόνηση νέων τελειοτέρων μηχανημάτων ή μεθόδων παραγωγής, και ως εκ τούτου στην πρόσκαιρο παραγωγική ακαταλληλότητα υπαρχουσών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων, μεθόδων παραγωγής, κ.λπ. β. Μεταβολή των συνηθειών της αγοράς. Η μεταβολή των συνηθειών των καταναλωτών η οποία εκδηλώνεται δια της ζητήσεως νέων ή βελτιωμένης ποιότητος προϊόντων υποχρεώνει την οικονομική μονάδα στην αναπροσαρμογή του προγράμματος παραγωγής με αποτέλεσμα την μερική ή ολική αχρήστευση των υπαρχουσών εγκαταστάσεων και μηχανημάτων. γ. Πολιτικοοικονομικά. Αλλαγή του πολιτικού συστήματος είναι δυνατό να οδηγήσει σε αλλαγή της λειτουργίας της αγοράς, η οποία θα έχει ως συνέπεια ακαταλληλότητα των υπαρχουσών εγκαταστάσεων και μεθόδων παραγωγής. 2. Ιδιωτικοοικονομικά α. Εσφαλμένες επενδύσεις. Εσφαλμένος προγραμματισμός των επενδύσεων που προέκυψε από εσφαλμένη εκτίμηση της οικονομικής καταστάσεως και της δυνατότητος εισχωρήσεως στην αγορά δημιουργεί εγκαταστάσεις παραγωγικής δυναμικότητος μη δυνάμενες να αξιοποιηθούν. β. Μείωση της τιμής αντικαταστάσεως. Γνωρίζουμε ότι η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων πραγματοποιείται στην μικρότερη τιμή μεταξύ κτήσεως και τρεχούσης. Εάν λοιπόν η τρέχουσα τιμή ή τιμή αντικαταστάσεως είναι μικρότερη από την τιμή κτήσεως τότε το αγαθό θα αποτιμηθεί στην μικροτέρα τιμή, η δε διαφορά θεωρείται ως πρόσκαιρη απόσβεση. 3. Σκοποί των αποσβέσεων α. Η δια της ενσωματώσεως της αποσβέσεως στο κόστος, επανάκτηση του αναλωθέντος κεφαλαίου. Έτσι τηρείται η αρχή της σταθερότητας του κεφαλαίου υπό σταθερές νομισματικές συνθήκες. β. Η ακριβής απεικόνιση του μεγέθους της περιουσίας και μάλιστα της παγίας περιουσίας στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων. γ. Η εμφάνιση ορθών αποτελεσμάτων στους αντίστοιχους λογαριασμούς κερδοζημιών των επιχειρήσεων. δ. Η εξασφάλιση αντικειμενικού προσδιορισμού του, κατά φορείς, κόστους των επιχειρήσεων. ε. Η λήψη ορθών αποφάσεων εκ μέρους των επενδυτών. Καθ ότι η απόσβεση αποτελεί συγχρόνως προσθετικό στοιχείο του κόστους μετατροπής και αφαιρετικό 2

στοιχείο των εσόδων όταν χαρακτηρίζεται ως έξοδο διαθέσεως ή διοικήσεως. Συνεπώς οι αυξομειώσεις του ύψους των αποσβέσεων επιδρούν επί του φορολογητέου εισοδήματος και των καθαρών κερδών. Άρα και η μη πραγματοποίηση αποσβέσεων θα οδηγήσει σε παραπλάνηση του επενδυτού ο οποίος βάσει των υπό των αποτελεσμάτων χρήσεως παρεχομένων στοιχείων θα καταλήξει περί της αποδοτικότητας της επιχείρησης. στ. Η επίδραση στις επιχειρηματικές αποφάσεις και ειδικότερα: α) Όσον αφορά την μερισματική πολιτική, καθ ότι το καταβλητέο μέρισμα εξαρτάται από το ύψος των καθαρών κερδών και συνεπώς του υπολογισμού ή όχι αποσβέσεων. β) Όσον αφορά τον προσδιορισμό της αποδοτικότητας των διαφόρων τμημάτων της διορισμού των στοιχείων των εξόδων και των αποσβέσεων. γ) Όσον αφορά τις αποφάσεις τις σχετικές με την επέκταση ή μείωση της παραγωγικής ικανότητας της επιχείρησης, επομένως όσον αφορά τον προσδιορισμό της αποδοτικότητας κάθε επένδυσης. Επομένως σύγκριση των χρηματικών οφειλών προς το κόστος του απαιτούμενου προς χρηματοδότηση κεφαλαίου. Οι εισπράξεις όμως ισούνται με το καθαρό κέρδος συν την ετήσια απόσβεση. Πριν να εξετασθούν οι διακρίσεις των αποσβέσεων Π.Π.Σ. και οι μέθοδοι υπολογισμού των αποσβέσεων καλό είναι να γίνουν γνωστές ορισμένες έννοιες όπως Αποσβεστέα αξία Υπολειμματική αξία Ωφέλιμη ζωή, κ.λπ. Σαν τιμή κτήσεως των στοιχείων του παγίου ενεργητικού λαμβάνεται κατ αρχήν η τιμολογιακή αξία αυτού προσηυξημένη με τα ειδικά έξοδα κτήσεως του και τις δαπάνες βελτίωσης, προσθηκών και επεκτάσεων και τα έξοδα μεταφοράς και εγκατάστασης του Π.Π.Σ. Οι δαπάνες βελτίωσης δεν μεταφέρονται κατευθείαν στα αποτελέσματα εκμετάλλευσης, αλλά προσαυξάνουν το κόστος κτήσεως του Π.Π.Σ. και υπόκεινται σε απόσβεση. Τα έξοδα επισκευών και συντηρήσεων ανήκουν στην 6 η ομάδα και μειώνουν το αποτέλεσμα της χρήσεως. Από την παραπάνω τιμή αποκτήσεως, αφαιρείται κατόπιν η πιθανή υπολειμματική αξία (scrap value) δηλαδή η εναπομένουσα αξία μετά την εκποίηση του περιουσιακού στοιχείου σαν αχρήστου υλικού (π.χ. παλιοσίδερο), τότε το απομένο ποσό αποτελεί την αποσβεστέα αξία. Σύμφωνα με το νόμο, για τον υπολογισμό των αποσβέσεων όλα τα Π.Π.Σ. θεωρείται ότι έχουν υπολειμματική αξία ίση με το μηδέν. Αναπόσβεστη αξία ενός Π.Π.Σ. καλείται η διαφορά μετά της αποσβεστέας αξίας και του συνόλου των αποσβέσεων του Π.Π.Σ. σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ωφέλιμη ζωή ενός Π.Π.Σ. είναι η προβλεπόμενη από τον ενδιαφερόμενο χρονική περίοδος ζωής του Π.Π.Σ. δηλαδή το χρονικό διάστημα το οποίο υπολογίζεται ότι το Π.Π.Σ. πρόκειται να χρησιμοποιηθεί. Η διάρκεια της ωφέλιμης ζωής είναι δυνατόν να είναι μικρότερη της διάρκειας ζωής του Π.Π.Σ. καθότι ο χρησιμοποιών το Π.Π.Σ. είναι δυνατόν να το εκποιήσει πριν την πλήρη λειτουργική απαξίωσή του. Η ωφέλιμη ζωή μπορεί να υπολογιστεί όχι μόνο σε χρονικές μονάδες (π.χ. έτη, μήνες, κ.λπ) αλλά και σε ποσοτικές μονάδες (π.χ. κιλά, χιλιόμετρα, κ.λπ). 3

4. Διάκριση αποσβέσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων (Π.Π.Σ.) Διακρίνονται σε λογιστικές, φορολογικές και κοστολογικές. α. Λογιστική απόσβεση είναι η με την λογιστική εγγραφή απεικόνιση της επελθούσης μειώσεως της αξίας των Π.Π.Σ. στα Λογιστικά Βιβλία. Η λογιστική απεικόνιση της απόσβεσης ενός Π.Π.Σ. μπορεί να γίνει κατά δύο τρόπους τον άμεσο και τον έμμεσο. Κατά τον άμεσο τρόπο δείχνεται αμέσως με ημερολογιακή εγγραφή η μείωση της αξίας του λογαριασμού του Π.Π.Σ. πιστώνοντας το λογαριασμό και χρεώνοντας το λογαριασμό «αποσβέσεις». Κατά τον έμμεσο τρόπο αντί να πιστώνεται αμέσως ο σχετικός λογαριασμός του Π.Π.Σ., πιστώνεται στη θέση του ένας αντίθετος λογαριασμός, όπως για παράδειγμα «αποσβεσμένα μηχανήματα» κ.λπ. Ο αντίθετος λογαριασμός του παγίου πρέπει να εμφανίζεται στον ισολογισμό αφαιρετικά κάτω από τον κύριο του λογαριασμό, όπως συμβαίνει με κάθε αντίθετο λογαριασμό. Για να γίνει η λογιστική απόσβεση ενός Π.Π.Σ. πρέπει, κατ αρχήν, η επιχείρηση να έχει την κυριότητα του Π.Π.Σ. και η αξία του να αποδεικνύεται κατά τρόπο αντικειμενικό. Επομένως, η φήμη και πελατεία της επιχείρησης δεν υπόκειται σε απόσβεση κατ ότι δεν αγοράστηκε. Ακόμη το Π.Π.Σ. θα πρέπει να έχει διάρκεια ωφέλιμης ζωής πεπερασμένο χρόνο και οπωσδήποτε μεγαλύτερο του έτους. Σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 1 του Π.Δ. 299/2003 η διενέργεια αποσβέσεων κάθε έτος για Π.Π.Σ. με τους θεσπισμένους συντελεστές είναι υποχρεωτική. Αν διενεργηθούν αποσβέσεις με συντελεστή μεγαλύτερο από τον προβλεπόμενο, οι επιπλέον αποσβέσεις δεν αναγνωρίζονται φορολογικά, ενώ αν διενεργηθούν με συντελεστή μικρότερο από τον προβλεπόμενο, η επιχείρηση χάνει το δικαίωμα να πραγματοποιήσει στο μέλλον αποσβέσεις που όφειλε να διενεργήσει και δεν διενήργησε. Εξάλλου, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της ιδίας παραγράφου οι νέες επιχειρήσεις για τις τρεις πρώτες διαχειριστικές χρήσεις που ακολουθούν τη διαχειριστική χρήση, εντός της οποίας άρχισαν την παραγωγική λειτουργία τους έχουν την εξής δυνατότητα: είτε να μην πραγματοποιήσουν μεν αποσβέσεις γι αυτά, αλλά με συντελεστή το μισό εκείνου που προβλέπεται, επομένως για τη διαχειριστική χρήση εντός της οποίας οι επιχειρήσεις αρχίζουν την παραγωγική λειτουργία τους θα πρέπει να διενεργήσουν κανονικά αποσβέσεις για τα Π.Π.Σ. τους γιατί η παραπάνω επιλογή αφορά τις τρεις πρώτες διαχειριστικές χρήσεις που έπονται αυτής της διαχειριστικής χρήσης. Στο χρονικό διάστημα χρησιμοποίησης ή λειτουργίας του Π.Π.Σ. (σε παλαιά ή νέα επιχείρηση) περιλαμβάνεται και ο μήνας που αυτό άρχισε να χρησιμοποιείται ή να λειτουργεί χωρίς να ενδιαφέρει ο αριθμός των ημερών που χρησιμοποιήθηκε ή λειτούργησε το συγκεκριμένο μήνα. Τα Π.Π.Σ. που λειτουργούν εποχιακά υπολογίζονται αποσβέσεις για όλους τους μήνες της διαχειριστικής χρήσης και όχι μόνο αυτούς της λειτουργίας τους. Τα Π.Π.Σ. των οποίων η αξία κτήσης είναι μέχρι 600 μπορούν να αποσβεστούν είτε εφάπαξ στην εν λόγω διαχειριστικής χρήση, είτε τμηματικά, σύμφωνα με τις οικείς διατάξεις. Στην παρ. 1 του άρθρου 2 του Π.Δ. 299/2003 ορίζεται ότι για τα Π.Π.Σ. που αποκτήθηκαν μέχρι και 31.12.1997, καθώς και εκείνα που αποκτούνται από 1.1.1998 και μετά οι αποσβέσεις διενεργούνται με τη σταθερή μέθοδο με την επιφύλαξη όσων 4

ορίζονται στην παρ. 2 του ιδίου άρθρου. Συγκεκριμένα στην παρ. 2 ορίζεται ότι για τα καινούργια μηχανήματα και τον καινούργιο λοιπό μηχανολογικό ή τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής που αποκτούν από 1.1.1998 και μετά οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές, λατομικές και οι μικτές αυτών επιχειρήσεις, οι αποσβέσεις διενεργούνται είτε με τη σταθερή μέθοδο, όπως δηλαδή ορίζεται με την προηγούμενη παράγραφο, είτε με τη φθίνουσα μέθοδο. Η μέθοδος που θα επιλεγεί θα εφαρμόζεται κατά παλιό τρόπο, η δε μέθοδος που θα επιλεγεί θα είναι δεσμευτική μέχρι την πλήρη απόσβεση των Π.Π.Σ. Εξάλλου, οι επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα για ορισμένα Π.Π.Σ. αυτής της κατηγορίας να επιλέξουν τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης και για τα υπόλοιπα τη φθίνουσα. Στην περίπτωση συγχώνευσης επιχειρήσεων τα Π.Π.Σ. των συγχωνευόμενων επιχειρήσεων θα εξακολουθήσουν να αποσβένονται από τις προκύπτουσες από τη συγχώνευση επιχειρήσεις με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα αποσβένονταν από τις συγχωνευόμενες αν δεν είχε πραγματοποιηθεί η συγχώνευση. Το ίδιο ισχύει ανάλογα στην περίπτωση απορρόφησης ή διάσπασης επιχειρήσεων. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το θέμα της επιλογής μεταξύ της σταθεράς ή της φθίνουσας μεθόδου αφορά τα Π.Π.Σ. που αποκτούνται μετά την 1.1.2003 γιατί για τα παλαιότερα Π.Π.Σ. ισχύει το Π.Δ. 100/1998 που προβλέπει σχετικά για την επιλογή μεταξύ σταθεράς και φθίνουσας μεθόδου. Τα εργαλεία και τα ανταλλακτικά μηχανημάτων ( 5 του άρθρου 1 του Π.Δ. 299/2003) που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες αποσβένονται εφάπαξ και υποχρεωτικά στη διαχειριστική χρήση που χρησιμοποιήθηκαν. Οι λογιστικές αποσβέσεις δυνατό να είναι άσχετοι και ανεξάρτητοι των φορολογικών και κοστολογικών καθώς επίσης και ταυτόσημοι εφόσον για την εξεύρεση αυτών χρησιμοποιηθούν οι αυτές αρχές και μέθοδοι υπολογισμού. Τα κυριότερα θέματα των λογιστικών αποσβέσεων είναι: α) Το σύστημα του μαθηματικού υπολογισμού τους β) Η επακριβής απογραφή των παγίων στοιχείων γ) Το σχέδιο λογαριασμών της παγίας περιουσίας και το αντίστοιχο των λογαριασμών αποσβέσεων. δ) Ο καθορισμός των κλειδών επιμερισμού των αποσβέσεων στις θέσεις και φορείς κόστους. ε) Η ορθή εφαρμογή των νομοθετουμένων αναπροσαρμογών. β. Φορολογική απόσβεση είναι η υπό της Φορολογικής Νομοθεσίας καθοριζομένη και αναγνωριζομένη μείωση της αξίας των Π.Π.Σ. Αυτή εκπίπτεται από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. Οι επικρατούντες φοροτεχνικοί κανόνες είναι: α) Προϋπόθεση διενέργειας φορολογικής απόσβεσης, είναι η κυριότητα της επιχείρησης επί του αναπόσβεστου στοιχείου, και η ευθύνη της για την ανανέωσή του. β) Πρέπει το πάγιο στοιχείο να υπόκειται σε φθορά. γ) Βάση υπολογισμού των αποσβέσεων είναι κατά κανόνα η τιμή κτήσεως ή η τιμή αναπροσαρμογής του αποσβεστέου στοιχείου. 5

δ) Οι καθοριζόμενοι από το νόμο συντελεστές αποσβέσεων είναι τα ανώτατα ετήσια όρια. ε) Ως χρονικό σημείο ενάρξεως των φορολογικών αποσβέσεων θεωρείται άλλοτε το σημείο ενάρξεως της χρησιμοποίησης των αποσβεστέων στοιχείων, άλλοτε δε η στιγμή της εισόδου στην επιχείρηση, ασχέτως της χρησιμοποίησής του. Οι φορολογικές αποσβέσεις διακρίνονται σε τακτικές και πρόσθετες. Τακτικές αποσβέσεις είναι το ελάχιστο των λογιστικών και κοστολογικών (Ν.Δ. 587/70) ενώ πρόσθετες αποσβέσεις καλούνται εκείνες οι οποίες διενεργούνται νομίμως επί πλέον των τακτικών. Οι τακτικές αποσβέσεις διενεργούνται για κάθε λογιστική χρήση και καταλογίζονται σ αυτήν με χρέωση του λογαριασμού 66 «Αποσβέσεις παγίων στοιχείων ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος» και πίστωση των προβλεπόμενων από το σχέδιο αντίθετων λογαριασμών 10.99, 11.99, 12.99, 13.99, 14.99 και 16.99. Με αυτές παρέχεται κίνητρο εντάσεως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Το συνολικό ποσό των αποσβέσεων αποτελεί αφαιρετικό στοιχείο των καθαρών κερδών, έτσι αποφεύγεται: α. η μείωση του αποδιδομένου φόρου, γιατί υπολογίζεται επί μειωμένου ποσού β. η μείωση των διανεμομένων κερδών άρα αύξηση της αυτοχρηματοδότησης Με το Προεδρικό Διάταγμα 299 (ΦΕΚ 255Α/4.11.2003 με τίτλο «Καθορισμός ανώτερων και κατώτερων συντελεστών απόσβεσης») προέκυψαν σημαντικές μεταβολές στον τρόπο αποσβέσεων Π.Π.Σ. και θεσπίστηκαν για τον υπολογισμό της απόσβεσης κάθε Π.Π.Σ. δύο συντελεστές, ένας ανώτερος και ένας κατώτερος, που παρέχουν τη δυνατότητα αύξησης του ενεργητικού ή μείωσης των φορολογητέων κερδών. Οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε τον ανώτερο, είτε τον κατώτερο συντελεστή απόσβεσης αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν κάποιο συντελεστή απόσβεσης ο οποίος να βρίσκεται μεταξύ του ανωτέρου και του κατώτερου συντελεστή. Η επιλογή του ανώτερου ή του κατώτερου συντελεστή απόσβεσης αφορά υποχρεωτικά όλα τα Π.Π.Σ. που ανήκουν στην ίδια κατηγορία και η επιλογή αυτή δεν δεσμεύεται από προηγούμενες επιλογές προηγούμενων διαχειριστικών χρήσεων. Για όσα Π.Π.Σ δεν ορίζεται ανώτερος ή κατώτερος συντελεστής απόσβεσης αποσβένονται με βάση τη διάρκεια ωφέλιμης ζωής τους και, ενώ η επιλογή του ανώτερου ή του κατώτερου συντελεστή απόσβεσης για κάθε κατηγορία είναι δεσμευτική μέχρι την πλήρη απόσβεση των Π.Π.Σ. για τα οποία επιλέχθηκε. Με το ίδιο Π.Δ. ακόμη ρυθμίστηκαν θέματα που αφορούν τον υπολογισμό των αποσβέσεων αυτών, οι οποίες κατά τον λογιστικό προσδιορισμό των καθαρών κερδών εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του συνόλου των επιχειρήσεων (εμπορικών, μεταποιητικών, βιοτεχνικών, υπηρεσιών κ.λπ) και των ελεύθερων επαγγελματιών. Το συγκεκριμένο Π.Δ. εκδόθηκε σε εκτέλεση της εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 31 παρ. 1 περ. στ εδάφιο έκτο του Ν. 2238/94, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 6 του άρθρου 5 του Ν. 3091/2002 (ΦΕ 330Α ). Οι καθορισθέντες συντελεστές εφαρμόζονται για τον υπολογισμό των αποσβέσεων των Π.Π.Σ. που βαρύνουν διαχειριστικές χρήσεις από 1.1.2003 και μετά, χωρίς να ενδιαφέρει ο χρόνος απόκτησης των Π.Π.Σ., δηλαδή μπορεί να αποκτήθηκαν πριν ή μετά την 1.1.2003. 6

γ. Κοστολογικά η απόσβεση θεωρείται σαν κανονικό έξοδο και γι αυτό, συστατικό στοιχείο του κόστους. Οι κοστολογικές αποσβέσεις είναι τελείως διάφοροι των φορολογικών. Έτσι ενώ οι κοστολογικές αποσβέσεις αποτελούν προσθετικό στοιχείο του κόστους, οι φορολογικές αποτελούν αφαιρετικό στοιχείο των κερδών προς περιορισμό της φορολογητέας ύλης. Επίσης ενώ οι φορολογικές αποσβέσεις υπολογίζονται επί όλων των επιχειρησιακών ακινητοποιήσεων, οι κοστολογικές υπολογίζονται μόνο επί των παραγωγικώς απαραιτήτων επιχειρησιακών ακινητοποιήσεων. Στην κατηγορία των αποσβέσεων οι οποίες ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος υπάγονται οι τακτικές αποσβέσεις των Π.Π.Σ. και θεωρούνται οργανικά ή λειτουργικά έξοδα και εμφανίζονται στο λογαριασμό 66, επειδή απεικονίζουν σύμφωνα με τον νομοθέτη την πραγματική φθορά των Π.Π.Σ. Αντίθετα, οι πρόσθετες αποσβέσεις οι οποίες πραγματοποιούνται από την επιχείρηση σύμφωνα με τα αναπτυξιακά κίνητρα θεωρούνται ανόργανα ή μη λειτουργικά έξοδα και εμφανίζονται στον λογαριασμό 85, επειδή δεν απεικονίζουν, σύμφωνα με τον νομοθέτη, την πραγματική φθορά των Π.Π.Σ. Νέα επιχείρηση Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία νέα επιχείρηση θεωρείται: 1. Εκείνη η οποία ιδρύεται μετά την 1.1.2003. 2. Εκείνες οι οποίες έχουν ιδρυθεί πριν από την παραπάνω ημερομηνία και της οποίας η διαχειριστική χρήση που αρχίζει από την 1.1.2003 και μετά εμπίπτει στις προαναφερόμενες τρεις διαχειριστικές χρήσεις. 3. Εκείνη η οποία από 1.1.2003 και μετά ιδρύει υποκατάστημα. 4. Εκείνη η οποία από 1.1.2003 και μετά ιδρύει αυτοτελή κλάδο ή αρχίζει την άσκηση δραστηριότητας με αυτοτελή οργάνωση, χωρίς να ιδρύει υποκατάστημα. 5. Εκείνη η οποία έχει ιδρύσει αυτοτελή κλάδο ή έχει αρχίσει την άσκηση δραστηριότητας με αυτοτελή οργάνωση, χωρίς να ιδρύει υποκατάστημα πριν από την 1.1.2003 και της οποίας η διαχειριστική χρήση που αρχίζει από την 1.1.2003 και μετά εμπίπτει στις προαναφερόμενες τρεις διαχειριστικές χρήσεις. Σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1122/1998 η εταιρία που προέρχεται από συγχώνευση ή μετατροπή, με οποιοδήποτε νόμο, δεν θεωρείται νέα, εκτός αν κατά το χρόνο του μετασχηματισμού η συγχωνευόμενη ή η μετατρεπόμενη επιχείρηση είναι νέα σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, οπότε και η προερχόμενη από τη συγχώνευση ή μετατροπή εταιρία έχει το δικαίωμα για τα Π.Π.Σ. που εισφέρθηκαν από τη νέα επιχείρηση είτε να μην ενεργεί αποσβέσεις, είτε να ενεργεί με το μειωμένο συντελεστή ανάλογα με τον τρόπο που είχε ενεργήσει πριν το μετασχηματισμό η συγχωνευθείσα ή μετατροπείσα επιχείρηση. 5. Μέθοδοι αποσβέσεων Η λογιστική της απόσβεσης αποτελεί ένα σύστημα λογιστικής το οποίο αποσκοπεί στο να κατανέμει το κόστος ή άλλη βασική αξία των υλικών παγίων περιουσιακών στοιχείων, ελαττωμένο κατά την υπολειμματική αξία του στα έτη της προϋπολογισθείσης ωφελίμου ζωής της επιχείρησης, κατά ένα συστηματικό και 7

ορθολογικό τρόπο. Στη θεωρία της λογιστικής έχει προταθεί ένας μεγάλος αριθμός μεθόδων σαν αποτελούσες συστηματικό και ορθολογικό τρόπο κατανομής της αποσβεστέας αξίας δεδομένου περιουσιακού στοιχείου. Οι προταθείσες μέθοδο απόσβεσης δύνανται να καταταγούν στις παρακάτω κατηγορίες: 5.1. Μέθοδοι κατανομής συναρτήσει του χρόνου 5.1.1 Μέθοδοι σταθερής απόσβεσης (straight-line depreciation) Η μέθοδος αυτή αναγνωρίζει ίσες ετήσιες επιβαρύνσεις κατά την διάρκεια της ωφελίμου ζωής του περιουσιακού στοιχείου. Ομοίως ο συντελεστής απόσβεσης παραμένει σταθερός, υπολογιζόμενος επί της τιμής κτήσης-κόστους του αποσβεννυμένου περιουσιακού στοιχείου. Στην περίπτωση ύπαρξης υπολειμματικής αξίας, η αξία αυτή εκπίπτεται από την τιμή κτήσης-κόστους, το δε υπόλοιπο καταμερίζεται ισοπόσως κατ έτος. Το ποσό της ετήσιας απόσβεσης υπολογίζεται βάσει του τύπου: I Y. A. D n όπου: D ετήσια απόσβεση, η οποία είναι η αυτή για όλες τις χρονικές περιόδους Ι κόστος κτήσης Υ.Α. υπολειμματική αξία I Y.A. αποσβεστέα αξία n αριθμός των ετών διαρκείας ωφελίμου ζωής του περιουσιακού στοιχείου Οι αποσβέσεις σύμφωνα με το νόμο, για ισολογισμούς που κλείνουν με 31.12.1997 και μετά, είναι υποχρεωτικές με τη σταθερή μέθοδο. 5.1.2 Μέθοδος φθίνουσας απόσβεσης 5.1.2.1 Μέθοδος του σταθερού ποσοστού επί της αναπόσβεστου λογιστικής αξίας (fixed percentage on declining base method) Κατά τη μέθοδο αυτή το αυτό ποσοστό απόσβεσης εφαρμόζεται ετησίως πάνω στην εμφανιζόμενη στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης, αναποσβέστου αξίας του περιουσιακού στοιχείου. Εφόσον ένα σταθερό ποσοστό εφαρμόζεται στο συνεχώς μειούμενο λογιστικό υπόλοιπο, το ύψος της ετήσιας απόσβεσης θα βαίνει επίσης συνεχώς μειούμενο. Το σταθερό ποσοστό απόσβεσης θα πρέπει να υπολογισθεί λαμβάνοντας υπόψη τον προβλεπόμενο χρόνο διαρκείας της ωφελίμου ζωής του περιουσιακού στοιχείου καθώς επίσης και το αρχικό κόστος και την υπολειμματική αξία αυτού. Το κατά αυτό τον τρόπο προσδιορισθέν ποσοστό χρησιμοποιούμενο, θα πρέπει να μας δίνει στο τέλος της ωφελίμου ζωής του περιουσιακού στοιχείου ποσό ίσο με την υπολειμματική αξία του. Δηλαδή, Υ.Α. I (1-ρ) n όπου ρ το σταθερό ποσοστό απόσβεσης 8

Y. A. και ρ 1 - n I το δε ποσό απόσβεσης κατά το έτος Χ δίνεται από τον τύπο: D x (1-ρ) x-1. ρ. I και η αναπόσβεστος λογιστική αξία από τον τύπο: Α x (1-ρ) x. Ι όπου n>x>1, και Α αναπόσβεστος λογιστική αξία 5.1.2.2 Μέθοδος του αθροίσματος της σειράς των ετών ζωής (sum of year s digits method) Κατά την μέθοδο αυτό η οποία προβλέπει αυξημένο ρυθμό κατά τα πρώτα έτη, όπως και η προηγούμενη, το ποσοστό της απόσβεσης μειώνεται ετησίως κατά ένα σταθερό ποσό. Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή η ετήσια απόσβεση υπολογίζεται ως ακολούθως: Πρώτα υπολογίζουμε το άθροισμα: 1+2+3+.+(n-1)+n ½ n(n+1) Βάσει του ανωτέρου υπολογισμού η απόσβεση του πρώτου έτους ισούται: n 2( I Y. A.) D 1 I 1 / 2. n.( n + 1) ( n + 1) Η απόσβεση του δεύτερου έτους ισούται με: ( n 1) 2( n 1)( I Y. A.) D 2 I 1/ 2n( n + 1) n( n + 1) Tο σταθερό ποσό μείωσης της απόσβεσης, το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο παρά η διαφορά, των ετησίων αποσβέσεων δύο χρονικών περιόδων ισούται με: 2( I Y. A.) 2( n 1)( I Y. A.) 2( I Y. A.) D 1 D 2 ( n + 1) n( n + 1) n( n + 1) Τέλος η απόσβεση του Χ έτους ισούται με: 2( n x + 1)( I Y. A.) D x όπου n>x>1 n( n + 1) Ένας άλλος τρόπος υπολογισμού των ετήσιων αποσβέσεων είναι οι εξής: Βήμα 1 ο : Υπολογίζουμε το άθροισμα της αριθμητικής προόδου 1+2+3+ +(n-1)+n½ n(n+1) για τόσα ψηφία όσα είναι τα έτη ωφελίμου ζωής του προς απόσβεση ΠΠΣ Βήμα 2 ο : Διαιρούμε την αποσβεστέα αξία, που ισούται με Ι-Υ.Α., με το παραπάνω άθροισμα Βήμα 3 ο : Για να βρούμε την απόσβεση του 1 ου έτους πολλαπλασιάζουμε το ποσό που βρήκαμε στο 2 ο βήμα με τον αριθμό n που είναι το τελευταίο έτος υπολογισμού της απόσβεσης. Για το δεύτερο έτος πολλαπλασιάζουμε το ποσό με τον αριθμό n-1 κ.ο.κ. Παράδειγμα: Αν Ι 110, Υ.Α. 10 και n4 έτη τότε 1) 1+2+3+410 9

I - Y.A. 110 10 2) 10 n 10 3) D 1 10 4 40 D 2 10 3 30 D 3 10 2 20 D 4 10 1 10 4 1 D 100, όπου η αποσβεστέα αξία είναι 100. j 5.1.2.3 Μέθοδος της διπλάσιας μείωσης της αναπόσβεστου λογιστικής αξίας (Double declining balance method) Κατά την μέθοδο αυτή το ύψος της ετήσιας απόσβεσης υπολογίζεται, με την εφαρμογή επί του αναπόσβεστου λογιστικού υπολοίπου, του υπό εξέταση περιουσιακού στοιχείου, ποσοστού διπλάσιου του χρησιμοποιούμενου στην μέθοδο της σταθερής απόσβεσης. Ο εφαρμοζόμενος συντελεστής απόσβεσης αν και παραμένει σταθερός (γνώρισμα της σταθεράς μεθόδου) εν τούτοις η ετήσια απόσβεση μειώνεται γιατί το αυτό ποσοστό εφαρμόζεται επί συνεχώς ελαττουμένου ύψους του αναπόσβεστου λογιστικού υπολοίπου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την εφαρμογή της μεθόδου αυτής δεν λαμβάνεται υπόψη το ύψος της υπολειμματικής αξίας. Το σύνολο όμως των ετησίων αποσβέσεων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την διαφορά μεταξύ τιμής κτήσης και υπολειμματικής αξίας. Κατά τη μέθοδο αυτή η ετήσια απόσβεση του πρώτου έτους ισούται με: D 1 (2/n) I όπου 2/n: συντελεστής απόσβεσης ο οποίος είναι διπλάσιος αυτού της σταθεράς μεθόδου απόσβεσης. η δε αναπόσβεστη αξία στο τέλος του πρώτου έτους ισούται με: Α 1 Ι (2/n) Ι Ι [1- (2/n)] Το ύψος της απόσβεσης του δεύτερου έτους ισούται με: D 2 (2/n) I [1-(2/n)] η δε αναπόσβεστος αξία του δεύτερου έτους ισούται με: Α 2 Ι [1-(2/n)] (2/n) Ι [1- (2/n)] I [1-(2/n)] 2 Για δε το n έτος έχουμε: 2 2 n 1 2 n D n I(1 ) και A n I ( 1 ) n n n 5.1.3 Μέθοδος αύξουσας απόσβεσης Κατά τη μέθοδο αυτή το ποσό της απόσβεσης κατά διαχειριστική χρήση βαίνει συνεχώς αυξανόμενο κατά ένα απόλυτο σταθερό ποσό. Είναι δηλαδή η μέθοδος αυτή αντίστροφος της παραπάνω φθίνουσας μεθόδου του αθροίσματος της σειράς των ετών ζωής. Το ποσό απόσβεσης του πρώτου έτους της μεθόδου του αθροίσματος της σειράς των ετών ζωής αποτελεί το ποσό απόσβεσης του τελευταίου έτους της αύξουσας μεθόδου κ.ο.κ. 10

5.2. Μέθοδοι κατανομής συναρτήσει της εντάσεως λειτουργίας 5.2.1 Μέθοδος παραγωγής (Productive output method) Κατά τη μέθοδο αυτή η απόσβεση καθορίζεται κάθε φορά ανάλογα με το βαθμό απόδοσης του αποσβεννυμένου περιουσιακού στοιχείου. Η μέθοδος αυτή είναι ίσως η καταλληλότερη όταν πρόκειται για μηχανήματα των οποίων η παραγωγική ζωή μπορεί εκ των προτέρων να προσδιορισθεί σε μονάδες. Η απόσβεση κάθε φορά υπολογίζεται ως εξής: I Y.A. D π Π όπου: π επιτευχθείσα παραγωγή σε μονάδες Π υπολογιζόμενη, δυναμένη να επιτευχθεί, συνολική παραγωγή σε μονάδες 5.2.2 Λειτουργική απόσβεση (Service hours method) Κατά την μέθοδο αυτή η απόσβεση κάθε φορά υπολογίζεται ανάλογα το βαθμό χρησιμοποίησης του αποσβεννυμένου περιουσιακού στοιχείου. Ενδείκνυται δε στην περίπτωση μηχανημάτων των οποίων η παραγωγική ζωή σε μονάδες (π.χ. ώρες, χιλιόμετρα) είναι γνωστή. Η εκάστοτε δε απόσβεση υπολογίζεται ως εξής: I Y. A. D x X όπου: χ πραγματοποιηθείσα απόδοση σε μονάδες Χ υπολογιζόμενη, δυναμένη να επιτευχθεί, συνολική απόδοση σε μονάδες 5.3. Μέθοδοι του σύνθετου τόκου (Compound interest method) 5.3.1 Μέθοδος της τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης (annuity method) Κατά την μέθοδο αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι ο τόκος αποτελεί προσθετικό στοιχείο του κόστους και όχι αφαιρετικό των εσόδων, υπολογίζεται και τόκος ο οποίος αντιστοιχεί στην διάρκεια της απόσβεσης και με τρέχον επιτόκιο μακροπρόθεσμων δανείων. Το ποσό της σταθερής ετήσιας απόσβεσης υπολογίζεται βάσει του παρακάτω τύπου: I Y. A. D n 1 + n (1 r 1 ) όπου: r τόκος 1 νομισματικής μονάδας (ένα ευρώ) Ι-Υ.Α. αποσβεστέα αξία (χρέος) n χρόνος (διάρκεια απόσβεσης) 5.3.2 Μέθοδος αποταμίευσης της απόσβεσης (sinking fund method) 11

Η μέθοδος αυτή είναι η ίδια με την μέθοδο της τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης με την διαφορά ότι ο αποδιδόμενος τόκος δεν αναφέρεται ούτε καταγράφεται ξεχωριστά. 6. Εφαρμογές Εφαρμογή1 η Μια βιομηχανική επιχείρηση διαθέτει μηχάνημα "Π.Ρ." τιμής κτήσης 700.000. Η υπολειμματική αξία αυτού υπολογίζεται σε 100.000, η δε διάρκεια ωφελίμου ζωής σε 6 έτη. Ζητείται να προσδιορισθεί η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος με τις παρακάτω μεθόδους: α) η μέθοδος της σταθεράς ή γραμμικής απόσβεσης β) η μέθοδος του αθροίσματος της σειράς ετών ζωής (φθίνουσα μέθοδος) γ) η μέθοδος της διπλάσιας μείωσης της αναπόσβεστης λογιστικής αξίας δ) η μέθοδος του σταθερού ποσοστού επί της αναπόσβεστης λογιστικής αξίας. Λύση α) Μέθοδος της σταθεράς ή γραμμικής απόσβεσης Κατά τη μέθοδο αυτή η ετήσια απόσβεση ανέρχεται σε: I - Y.A. 700.000 100.000 D 100.000, άρα έστω μετά 3 έτη η συνολική n 6 απόσβεση θα ανέρχεται σε 100.000 x 3 300.000 β) Μέθοδος του αθροίσματος της σειράς ετών ζωής (φθίνουσα μέθοδος) Εφόσον η ωφέλιμη ζωή του μηχανήματος ανέρχεται σε 6 έτη, άρα έχουμε 1+2+3+4+5+621. Βάσει του υπολογισμού αυτού, και γνωρίζοντας ότι η αποσβεστέα αξία ισούται με 700.000-100.000 600.000 έχουμε 600.000 / 21 28.571,42 και επομένως: Έτη Υπολογισμός ετησίων αποσβέσεων Ετήσια απόσβεση 1 28.571,42 x 6 171.428,52 2 28.571,42 x 5 142.857,10 3 28.571,42 x 4 114.285,88 4 28.571,42 x 3 85.714,28 5 28.571,42 x 2 57.142,85 6 28.571,42 x 1 28.571,42 Συνολικό ποσό απόσβεσης 600.000,00 Ακόμη η ετήσια απόσβεση υπολογίζεται με βάση τον τύπο: 2 (n - x + 1) (I - Y.A.) D x n (n + 1) 2 (I - Y.A.) 2 (700.000 100.000) 1.200.000 D 1 171.428,52 n + 1 (6 + 1) 7 2 (n -1) (I - Y.A.) 2(6 1) (700.000 100.000) 600.000 D 2 142.857,10 n(n + 1) 6(6 + 1) 42 12

D 3 2 (n - x + 1) n(n + 1) 114.285,68 (I - Y.A.) 2(6 3 + 1) (700.000 100.000) 6(6 + 1) 4.800.000 42 D 4 D 5 D 6 2 (n - x + 1) n(n + 1) (I - Y.A.) 2(6 4 + 1) (700.000 100.000) 6(6 + 1) 85.714,28 2 (n - x + 1) (I - Y.A.) 2(6 5 + 1) (700.000 100.000) n(n + 1) 6(6 + 1) 3.600.000 42 2.400.000 42 57.142,85 2 (n - x + 1) (I - Y.A.) 2(6 6 + 1) (700.000 100.000) 1.200.000 n(n + 1) 6(6 + 1) 42 28.571,42 άρα σύνολο απόσβεσης για τα 6 έτη ζωής του μηχανήματος "Π.Ρ." είναι 6 D j j 1 600.000 γ) Μέθοδος της διπλάσιας μείωσης της αναπόσβεστης λογιστικής αξίας Κατά την μέθοδο αυτή ως γνωστό, δεν λαμβάνεται υπόψη κατ αρχήν η υπολειμματική αξία του περιουσιακού στοιχείου. ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ γα) Απόσβεση 1 ου έτους: 2 2 D 1 I 700. 000 233.333,31 n 6 Απόσβεση 2 ου έτους: 2 2 2 2 D 2 I 1-700.000 1 155.555,55 n n 6 6 Απόσβεση 3 ου έτους: x 1 3 1 2 2 2 2 D 3 I 1-700.000 1 103.703,70 n n 6 6 Απόσβεση 4 ου έτους: x 1 4 1 2 2 2 2 D 4 I 1-700.000 1 69.135,796 n n 6 6 Απόσβεση 5 ου έτους: x 1 5 1 2 2 2 2 D 5 I 1-700.000 1 46.090,533 n n 6 6 Απόσβεση 6 ου έτους: x 1 6 1 2 2 2 2 D 6 I 1-700.000 1 30.727,024 n n 6 6 Δηλαδή, συνολικό ποσό απόσβεσης για τα 6 έτη είναι 6 D j j 1 638.545,95 > I-Y.A. 700.000-100.000 13

Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούμε την διπλάσια μέθοδο μέχρι να καλύψουμε την αποσβεστέα αξία, δηλαδή, D 1 233.333,31 D 2 155.555,55 D 3 103.703,70 D 4 69.135,796 D 5 38.271,60 D 6 0 6 D j j 1 600.000 ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ γβ) Αν η υπολειμματική αξία του μηχανήματος ήταν Υ.Α.20.000 τότε όπως προκύπτει από το γα) το 6 D j j 1 638.545,95, δηλαδή, το σύνολο των ετήσιων αποσβέσεων είναι μικρότερο από την αποσβεστέα αξία του, Ι-Υ.Α.700.000-20.000680.000. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιώ την μέθοδο του διπλασίου ποσοστού μέχρι εκείνο το έτος στο οποίο η εν λόγω μέθοδος δίνει απόσβεση μεγαλύτερη από ότι η σταθερά μέθοδο απόσβεσης, δηλαδή: ΕΤΗ ΔΙΠΛΑΣΙΑ ΣΤΑΘΕΡΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΕΙΩΣΗ 1 ο D 1 233.333,31 * I - Y.A. 700.000 20.000 D 1 113.333,33 n 6 2 ο D 2 155.555,55 700.000 20.000 233.333,31 D 2 89.333,338 5 3 ο D 3 103.703,70 700.000 20.000 233.333,31 155.555,55 D 3 72.777,785 4 4 ο D 4 69.135,796 680.000 233.333,31 155.555,55 103.703,7 D 4 62.469,15 3 680.000 233.333,31 155.555,55 103.703,7 69.135,796 5 ο D D 5 46.090,533 5 2 59.135,822 6 ο D 6 30.727,024 D 6 59.135,822 Μέχρι το 4 ο έτος η απόσβεση με βάση τη μέθοδο της διπλάσιας μείωσης είναι μεγαλύτερη από την απόσβεση με βάση τη σταθερά και γι αυτό χρησιμοποιώ την απόσβεση της διπλασίας. Στο 5 ο έτος μεταπηδώ στη σταθερά μέθοδο γιατί δίνει μεγαλύτερη απόσβεση από την μέθοδο της διπλασίας μείωσης. Οπότε, το σύνολο των αποσβέσεων είναι: D j 233.333,31 + 155.555,55 + 103.703,7 + 69.135,796 + 59.135,822 + + 59.135,822 680.000 * Οι τιμές των ετήσιων αποσβέσεων είναι υπολογισμένες στο γα). 14

γγ) ΤΡΙΤΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ Αν η υπολειμματική αξία του μηχανήματος του παραπάνω παραδείγματος ήταν Υ.Α. 0 τότε όπως προέκυψε από την περίπτωση γα) το σύνολο των αποσβέσεων είναι D j 638.545,95 που είναι μικρότερο από την αναπόσβεστη αξία, Ι-Υ.Α. 700.000-0 700.000. Στην περίπτωση αυτή αν τα n + 3 έτη είναι μονά, τότε μεταπηδούμε στην σταθερά μέθοδο μετά το έτος, 2 n + 2 ενώ αν τα έτη είναι ζυγά μεταπηδούμε το έτος. 2 n + 2 4 + 2 Για παράδειγμα, αν n4 τότε μετά το έτος 3 μεταπηδούμε στην 2 2 n + 2 6 + 2 σταθερά. Στο παράδειγμά μας έχουμε: 4 οπότε μεταπηδούμε 2 2 στην σταθερά μετά το 4 ο έτος: D 1 233.333,31 D 2 155.555,55 D 3 103.703,70 D 4 69.135,796 4 700.000 D j j 1 138.271,64 D 5 69.135,82 2 2 D 6 69.135,82 δ) Μέθοδος του σταθερού ποσοστού επί της αναπόσβεστης αξίας (φθίνουσα μέθοδος) Κατά την μέθοδο αυτή το ίδιο ποσοστό απόσβεσης ρ εφαρμόζεται ετησίως επί της αναπόσβεστης λογιστικής αξίας του περιουσιακού στοιχείου που εμφανίζεται στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε: Υ.Α. 100.000 1 ρ 1- n 1 6 1 6 1 0,723 0,277 Ι 700.000 7 Απόσβεση 1 ου έτους: D 1 I ρ 700.000 x 0,277 193.900 Απόσβεση 2 ου έτους: D 2 (1-ρ) ρ I (1-0,277) 0,277 (700.000) 140.189,70 Απόσβεση 3 ου έτους: D 3 (1-ρ) n-1 ρ I (1-0,277) 3-1 0,277 (700.000) 101.215,80 Απόσβεση 4 ου έτους: D 4 (1-ρ) n-1 ρ I (1-0,277) 3 0,277 (700.000) 73.281,22 Απόσβεση 5 ου έτους: D 5 (1-ρ) n-1 ρ I (1-0,277) 4 0,277 (700.000) 52.982,32 Απόσβεση 6 ου έτους: D 6 (1-ρ) n-1 ρ I (1-0,277) 5 0,277 (700.000) 38.306,22 Το σύνολο των ετησίων αποσβέσεων είναι: 15

6 D j j 1 600.000 και είναι ίσο με την αποσβεστέα αξία, Ι Υ.Α. 700.000-100.000600.000 Εφαρμογή 2 η Βιομηχανική επιχείρηση, εκτός των άλλων περιουσιακών της στοιχείων, διαθέτει επίσης λεωφορείο (πούλμαν) για την μεταφορά του προσωπικού της στον τόπο εργασίας και ένα φωτοαντιγραφικό μηχάνημα για την κάλυψη των αναγκών της. Το πούλμαν αγοράσθηκε έναντι 1.000.000 και δαπανήθηκαν για τον εξοπλισμό του και προσαρμογή του στις ανάγκες της επιχείρησης επιπλέον 100.000. Υπολογίζεται ότι δύναται να διανύσει αυτό, μέχρι της αχρήστευσής του 500.000 χλμ., οπότε η υπολειμματική του αξία θα ανέρχεται σε 200.000. Το φωτοαντιγραφικό μηχάνημα αγοράσθηκε έναντι 250.000 με δυνατότητα φωτοαντιγράφησης 1.000.000 αντιγράφων, μέχρι της πλήρους αχρήστευσής του, και υπολειμματική αξία 30.000. Ζητείται να καθορισθεί το ποσό της απόσβεσης τόσο για το πούλμαν, όταν γνωρίζουμε ότι έχει ήδη διανύσει 25.000 χλμ., όσο και για το φωτοαντιγραφικό μηχάνημα όταν έχει ήδη παράγει 120.000 φωτοαντίγραφα. Λύση Για τον υπολογισμό των ζητούμενων αποσβέσεων θα χρησιμοποιήσουμε τις μεθόδους κατανομής συναρτήσει της έντασης λειτουργίας και ειδικότερα: α) Λειτουργική απόσβεση: Για την περίπτωση του λεωφορείου (πούλμαν) η απόσβεση ανέρχεται σε: I - Y.A. 1.100.000-200.000 D χ 25.000 45.000 Χ 500.000 όταν Ι 1.000.000 + 100.000 1.100.000 β) Μέθοδος παραγωγής: Για την περίπτωση του φωτοαντιγραφικού μηχανήματος ή απόσβεσης ανέρχεται σε: I - Y.A. 250.000-30.000 D π 120.000 26.400 Π 1.000.000 16