NỘI DUNG MÔN HỌC. Download tài liệu giảng tại Web:

TRƯỜNG ðại CẤP HỌC THOÁT BÁCH NƯỚC KHOA TP HCM Khoa Kyõ Thuaät Xaây Döïng - BM KTTNN Gảng vên: PGS TS NGUYỄN THỐNG E-mal: nguyenthong@hcmuteduvn or nthong56@yahoofr Web: http://www4hcmuteduvn/~nguyenthong/ 1 Tél (8) 8 64 979-98 99 66 719 NỘI DUNG MÔN HỌC CHƯƠNG 1: Tổng quan về cấp nước CHƯƠNG : Nguồn nước & Công trình thu nước CHƯƠNG : Mạng lướ cấp nước khu vực CHƯƠNG 4: Mạng lướ cấp nước bên trong CHƯƠNG 5: Mạng lướ thoát nước bên trong CHƯƠNG 6: Mạng lướ thoát nước khu vực CHƯƠNG 7: Tổng quan về xử lý nước thả CHƯƠNG 8: Phần mềm EPANET và SWMM TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 Cấp Thoát Nước NXB Xây Dựng 5 Tác g PGS TS Nguy n Th ng Sách về Cấp thoát nước Phần mềm EPANET (cấp nước) 4 Phần mềm SWMM (thoát nước) 5 Quy chuẩn VN về Cấp & thoát nước Download tà lệu gảng tạ Web: http://www4hcmuteduvn/~nguyenthong/ MÔN HỌC H C TIÊN QUYẾT Thủy lực ñạ cương (Cơ học chất lỏng) 4 KIEÅM TRA - Trong tröôøng hôïp coù keåm tra göõa kyø thôø gan laø 45 ph (6 ph) - Th trắc ngheäm (hoặc tự luận) cuoá moân hoïc 9 ph - Cho pheùp tham khaûo taø leäu cuûa caù nhaân Chuù yù: Mang theo maùy tính laøm baø taäp trong lớp MUÏC ÑÍCH MOÂN HOÏC 1 Tính toaùn vaø theát keá heä thoáng caáp nöôùc beân trong ñôn vò söû duïng nöôùc (nhaø ôû, nhaø maùy,) Quy hoaïch vaø tính toaùn theát keá heä thoáng caáp nöôùc khu vöïc Tính toaùn vaø theát keá heä thoáng thoaùt nöôùc beân trong ñôn vò söû duïng nöôùc 4 Quy hoaïch vaø tính toaùn theát keá heä thoáng thoaùt nöôùc khu vöïc 5 6 1

Chương 1 TỔNG QUAN VỀV CẤP P NƯỚC 7 8 Mạng lướ thu nước thả XỬ LÝ NƯỚC THẢI XỬ LÝ TỰ NHIÊN CHU KỲ DÙNG NƯỚC ðơn VỊ SỬ DỤNG NƯỚC Khử trùng Dòng chảy tự nhên NGUỒN NƯỚC Mạng lướ cấp nước khu vực XỬ LÝ NƯỚC THÔ Công trình thu nước 9 1 4 5 6 7 1: Nguoàn nöôùc caáp : Coâng trình thu nöôùc : Traïm bôm caáp 1 4: Traïm xöû lyù nöôùc 5: Beå chöùa nöôùc saïch 6: Traïm bôm caáp 7: Ñöôøng oáng chính 8: Heä thoáng caáp nöôùc beân ngoaø 9: Ñôn vò teâu thuï nöôùc 1: Beå chöùa, Ñaø nöôùc 11: Thoùat nöôùc thaû 1: Traïm xöû lyù nöôùc thaû 1: Coáng thoaùt nöôùc 14: Heä thoáng soâng raïch thu nöôùc thaû SƠ ðồ KHAI THÁC 8 1 1 11 9 14 1 1 NHU CẦU C DÙNG NƯỚC CAÙC NHU CAÀU DUØNG NÖÔÙC CHÍNH 1 Nöôùc snh hoaït Nöôùc phuïc vuï saûn xuaát Nöôùc töôù caây, töôù ñöôøng 4 Nöôùc snh hoaït cuûa coâng nhaân kh laøm veäc taï nhaø maùy 5 Nöôùc taém cuûa coâng nhaân kh laøm veäc taï xí ngheäp 6 Nöôùc duøng trong caùc nhaø coâng coäng 7 Nöôùc maát do roø ræ töø maïng löôù phaân phoá 8 Nöôùc duøng trong khu xöû lyù 9 Nöôùc phuïc vuï chöõa chaùy 11 1

Q (m /h) Q h-max Q Q tb Q h-mn NƯỚC SINH HOẠT Gả thết dạng bậc thang 4 T (h) Beåu ñoà duøng nöôùc ngaøy ñeån hình 1 Q ngñ-max : lưu löôïng ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát (m /ngñ) Q tb = Q ngñ-max /4: löu löôïng trung bình gôø (m /h) Q : löu löôïng gôø thöù (m /h) Q h-max : löu löôïng gôø duøng nöôùc lôùn nhaát (m /h) K =Q /Q tb : heä soá khoâng ñeàu hoøa gôø thöù (ñònh nghóa söû duïng trong caùc phaàn meàm moâ phoûng doøng chaûy coù aùp trong maïng löôù, ví duï EPANET, goï laø heä soá patterns) 14 K h-max =Q h-max /Q tb : heä soá khoâng ñeàu hoøa gôø duøng nöôùc lôùn nhaát Gh chuù : Trong moät soá tröôøng hôïp ngöôø ta coøn ñònh nghóa heä soá khoâng ñeàu hoøa gôø nhö sau : k =Q / Q ngñ-max (%), gaù trò k phuï thuoäc vaøo K h-max TIEÂU CHUAÅN DUØNG NÖÔÙC SINH HOAÏT Ñöôïc tính theo bình quaân ñaàu ngöôø (q tb ), löôïng nöôùc duøng trong moät ngaøy ñeâm, lít/ngaøy-ñeâm Teâu chuaån caáp nöôùc heän haønh : TCXD--68 Tìm quan heä göõa K vaø k!!!! 15 16 TCXD--6 TCXD--6 PGS Dr TS Nguyễn Thống 17 18

TCXD--6 TCXD--6 19 Trang bò teän ngh trong nhaø - Loaï I Nhaø beân trong khoâng coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc vaø duïng cuï veä snh Nöôùc duøng laáy töø voø nöôùc coâng coäng - Loaï II Nhaø beân trong chæ coù voø laáy nöôùc - Loaï III Nhaø beân trong coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc, coù duïng cuï veä snh, khoâng coù theát bò taém - Loaï IV Nhaø beân trong coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc, coù duïng cuï veä snh, coù theát bò taém thoâng thöôøng - Loaï V Nhaø beân trong coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc, coù duïng cuï veä snh, coù chaäu taém vaø caáp nöôùc noùng cuïc boä Teâu chuaån duøng nöôùc qtb (l/ng/ngaøy-ñeâm) 4-6 8-1 1-15 15- - Heä soá khoâng ñeàu hoøa gôø (Kh-max) - -18 18-15 17-14 15-1 1 MỘT T SỐS TIÊU CHUẨN DÙNG NƯỚC C THEO TCVN 451-1988 1988 PGS Dr TS Nguyễn Thống 4 4

5 6 NÖÔÙC SINH HOAÏT sh q tbn Qngd max = K ngd max (m / ngd) 1 sh Qngd max löu löôïng tính toaùn nöôùc snh hoaït ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát K ngd max 1 hệ số khoâng ñeàu hoøa ngaøy duøng nước lôùn nhaát, phuï thuoäc vaøo ñaëc tính khí haäu töøng vuøng, xaõ hoä, q tb : teâu chuaån duøng nöôùc (lt/ngöôø/ngñ) N : daân soá döï baùo cho khu quy hoaïch (ngöôø) 7 Löu löôïng cho gôø duøng nöôùc lôùn nhaát: sh Q sh ngd max Qh max = K h max (m / h) 4 Löu löôïng nöôùc söû duïng theo gôø (m /h) : sh Q sh ngd max sh Q = K or = Qngd maxk (m / h) 4 löu löôïng tính toaùn gờ duøng lôùn nhaát sh Qh max K h-max >=1 : heä soá khoâng ñeàu hoaø gôø duøng nöôùc lôùn nhaát Phuï thuoäc daân soá, cheá ñoä laøm veäc, Chuù yù: Theo treân ta coù K /4 =k % (?) 8 HỆ SỐ K ngay_max HỆ SỐ K ngay_max PGS Dr TS Nguyễn Thống 9 5

HỆ SỐ K h_max HỆ SỐ K h_max 1 CHÚ Ý Vớ mỗ K h-max ñã xác ñịnh cho nhu cầu nước snh hoạt dựa vào số lệu thống kê ngườ ta xác ñịnh ñược 4 gá trị k tương ứng vớ 4 h trong ngày (P Lục 4) Baø taäp 1 : Moät khu daân cö coù 15 daân, teâu chuaån duøng nöôùc 15 lt/ng/ngñ a Tính löu löôïng nöôùc snh hoaït ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát (m /ngñ) b Löu löôïng gôø duøng nöôùc lôùn nhaát (m /h) c Löu löôïng (m /h) luùc 6 7h vaø 17 18h Beát raèng khu vöïc coù: K ngd max = 1 ; K h max = 15 k =4,5% luùc 6 7h k 4 =5,5% luùc 17 18h (vớ K h-max =15 Phuï luïc 4) Baø taäp : Moät khu daân cö coù daân, teâu chuaån duøng nöôùc 14 lt/ng/ngñ a Tính löu löôïng nöôùc snh hoaït ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát (m /ngñ) b Löu löôïng gôø duøng nöôùc lôùn nhaát (m /h) c Löu löôïng (m /h) luùc 7 8h vaø 16 17h Beát raèng khu vöïc coù: K ngd max = 11; αmax = 1 5 Q t ngd = NÖÔÙC TÖÔÙI CAÂY, ÑÖÔØNG qtft (m 1 / ngd) (m / h) - q t : teâu chuaån nöôùc röûa ñöôøng, töôù caây (lt/m /ngñ) Sô boä laáy 5-11 lt/m /ngñ - F t : deän tích töôù (m ) - Q t-ngñ : löu löôïng nöôùc töùô trong moät ngaøy ñeâm (m /ngñ) - Q t-h : löu löôïng nöôùc töùô trong moät gôø (m /h) - T : thôø gan töôù trong moät ngaøy ñeâm (h) Q t h = Q t ngd T 6 6

NÖÔÙC TÖÔÙI CAÂY, ÑÖÔØNG 7 Q NÖÔÙC SINH HOAÏT COÂNG NHAÂN = q N q N m / ca CN sh ca n 1 + l ( ) CN CN CN CN Qsh ca Qsh ngd = CQ sh ca (m / ngd) ;Qsh h = (m / h) T CN CN Qsh ca, Qsh h nöôùc snh hoaït cuûa coâng nhaân q n, q l : teâu chuaån duøng nöôùc snh hoaït cuûa coâng nhaân trong phaân xöôûng noùng, laïnh (m /ng/ca) N 1,N : soá coâng nhaân laøm veäc trong phaân xöôûng noùng & laïnh trong töøng ca (ng) C soá ca kíp trong ngaøy T : soá gôø laøm veäc trong moät ca (h) 8 NƯỚC SINH HOẠT CÔNG NHÂN 9 Q CN NÖÔÙC TAÉM COÂNG NHAÂN ÔÛ XÍ NGHIEÄP CN Q t h = 5n ( m / h) Q CN t ngd =, Q CN Q CN t h C ( m / ngd) t ngd t h nöôùc taém cuûa coâng nhaân trong moät ngaøy ñeâm, trong moät gôø n : soá buoàng taém höông sen boá trí trong nhaø maùy C : soá ca kíp laøm veäc trong nhaø maùy 4 NÖÔÙC ROØ RÓ TÖØ MAÏNG LÖÔÙI Khoâng coù teâu chuaån roõ reät, tuøy theo tình traïng maïng löôù coù theå laáy töø 5% ñeán 1% toång coâng suaát caáp nöôùc cuûa heä thoáng Trong tröôøng hôïp maïng löôù ñaõ cuõ, tyû leä nöôùc maát coù theå leân ñeán 15%-% (Maát nöôùc cuûa heä thoáng caáp nöôùc Tp Hoà Chí Mnh >5%!!!) 41 NÖÔÙC TÖÏ DUØNG CHO TRAÏM XÖÛ LYÙ NÖÔÙC Sô boä laáy theo tyû leä 5% ñeán 1% coâng suaát traïm xöû lyù (trò soá nhoû duøng cho tröôøng hôïp coâng suaát lôùn hôn m /ngaøy-ñeâm) Löôïng nöôùc naøy duøng cho nhu caàu kyõ thuaät cuûa traïm: - beå laéng 15% % - beå loïc % 5% - beå teáp xuùc 8% 1% 4 7

BAÛ ÛNG PHAÂN PHOÁ ÁI I NÖÔÙN ÙC SÖÛ DUÏ ÏNG THEO GIỜ TRONG 4h 4 Gìô -1 1- - -4 Toång k 1 Qsh m a Qsh m Töôù, m Ñöôøng 4 Caây 5 Qsh -CN 6 Xí ngheäp m Qsx 7 Qt- CN 8 Ga, caûng m 9 Roø ró Cột cho phép xác ñịnh hệ số không ñều hoà k : [1]=1*[11] / [Sum(11)]% m 1 Toång coäng m 11 44 % 1 COÂNG SUAÁT CAÁP NÖÔÙC KHU VỰC Coâng suaát caáp nöôùc TB caáp I (töø nguoàn vaøo NM xöû lyù): CN CN ( ) Q = aq +Q +Q +Q +Q bc I sh-max t sh t sx Coâng suaát caáp nöôùc TB caáp II (töø beå chöùa nöôùc saïch veà khu vöïc teâu thuï): CN CN ( ) Q = aq +Q +Q +Q +Q b II sh-max t sh t sx (m /ngñ) (m /ngñ) a, b, c laø caùc heä soá khoâng ñôn vò (xem ñònh nghóa sau) 45 a : heä soá keå ñeán löôïng nöôùc duøng cho coâng ngheäp ñòa phöông, teåu thuû coâng ngheäp (chöa keå heát trong Q SX, thöôøng laáy a=11) b : heä soá keå ñeán löôïng nöôùc do roø ró phuï thuoäc vaøo ñeàu keän quaûn lyù, thết bị: b=11 115 c : heä soá keå ñeán löôïng nöôùc duøng cho baûn thaân traïm xử lí nöôùc (röûa caùc beå laéng, loïc ), c=15 11 Trò soá lôùn cho coâng suaát traïm caáp nöôùc nhoû vaø ngöôïc laï 46 Baø taäp: Moät maïng löôù caáp nöôùc ñöôïc quy hoaïch ñeå cung caáp nöôùc cho moät khu coù caùc thoâng soá sau : - Khu daân cö A coù 15 nghìn daân vôù teâu chuaån duøng nöôùc laø q tb =1 l/(ngngñ), coù K ngñ-max, K h-max laø 1 vaø - Khu B coù nghìn daân vôù teâu chuaån duøng nöôùc laø q tb =5 l/(ngngñ), coù K ngñ-max, K h-max laø 1 vaø 15 - Moät nhaø maùy ngaøy laøm veäc ca, moã ca 6 gôø vaø coù 5 coâng nhaân/ca (ca 1 töø 6h ñeán 1h, ca töø 1h ñeán 19h) Nöôùc duøng cho saûn xuaát trong moã ca laø m /ca Nöôùc snh hoaït cho coâng nhaân trong moã ca laø 4 l/(ng-ca) - Deän tích caây xanh caàn töôù laø 5 m, vôù teâu chuaån töôù laø q t = l/(m -ngñ) Thôø gan töôù töø 15h ñeán 19h 47 48 8

Cho beát heä soá duøng nöôùc cho saûn xuaát nhoû trong khu laø a=11 ; roø ró do maïng löôù ñöôøng oáng b=115 ; heä soá duøng nöôùc cho traïm xöû lyù c=15 Xaùc ñònh : a Löu löôïng nöôùc snh hoaït ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát, löu löôïng gôø duøng nöôùc lôùn nhaát vaø töø 6 7h cuûa khu daân cö A vaø B b Tính caùc nhu caàu duøng nöôùc coâng suaát caáp nöôùc cuûa traïm bôm caáp I vaø caáp II (m /ngñ) c Laäp baûng phaân phoá löu löôïng trong moät ngaøy ñeâm cho toaøn khu (boû qua nöôùc duøng cho traïm xöû lyù) (ñển hình từ 1h 16h) 49 THIẾT T BỊ B & CÔNG TRÌNH PHỔ BIẾN N TRONG MẠNG LƯỚI CẤP P NƯỚC 5 1 Bôm taêng aùp : Beán ñoå trong khoaûng kpa (Pa=N/m ) 6 kpa ( ñeán 6mH O) Nheäm vuï: Boå sung naêng löôïng cho nöôùc (döôù daïng aùp naêng) nhaèm muïc ñích cho pheùp nöôùc d chuyeån töø nô coù naêng löôïng be nô coù naêng löôïng lơń hôn (vuøng thaáp leân vuøng cao taêng theá naêng) Naêng löôïng = Theá naêng + AÙp naêng + Ñoäng THÔNG SỐ CƠ BẢN CỦA BƠM Q (m /s) lưu lượng H (m) cột nước bơm Công suất bơm: P = ηρgqh (watt) ρ=1(kg/m ) khố lượng rêng nước, η <1 hệu suất bơm g=981 m/s naêng 51 5 (Trục bơm: trục nố lền gữa BƠM & ðộng CƠ) Bơm LI TÂM Cột nước H cao phân tử nước sau kh tếp xúc cánh bơm nhận năng lượng sẽ d chuyển theo phương THẲNG GÓC TRỤC BƠM Sơ ñồ nguyên lý Bơm LI TÂM 5 54 9

BƠM LY TÂM Bơm HƯỚNG TRỤC Lưu lượng Q lớn phân tử nước sau kh tếp xúc cánh bơm nhận năng lượng sẽ d chuyển theo phương SONG SONG TRỤC BƠM 55 56 Bơm HƯỚNG TRỤC Bơm HƯỚNG TRỤC 57 58 BƠM HƯỚNG TRỤC Q(m /s) Nöôùc duøng Nöôùc caáp Q Q 1 T(h) 59 BÔM CAÁP 4 6 1

THIEÁT BÒ VAØ CAÙC COÂNG TRÌNH PHOÅ BIEÁN TRONG MAÏNG LÖÔÙI Van ñeàu kheån: Caáu taïo moät soá loaï vane ñeàu teát doøng chaûy: (a) vane roâbnet, (b) vane böôùm, (c) vane clapet moät cheàu, (d) vane gaûm aùp traïng thaù ñoùng vaø môû CÁC LOẠI VAN - Van cửa - Gate Valve - Van b - Ball valve - Van hơ (van cầu) - Globe Valve - Van bướm - Butterfly Valve - Van một chều - Check Valve 61 6 CÁC LOẠI VAN - Van ñều khển, van ñện từ - Control Valve, Electrc Valve - Van gảm áp, pressure Reducng Valve - Van an toàn - Pressure Relef Valve - Van xả khí - Ar Valve - Van gư áp Pressure Sustanng Valve 6 64 (Gate Valve) 65 66 VAN CỔNG 11

(Gate Valve) 67 (Gate Valve) 68 VAN BƯỚM (Butterfly Valve ) 69 (Butterfly Valve ) 7 MOÄ ÄT T SOÁ Á NGUYEÂN LYÙ Ù HOAÏ ÏT ÑOÄ ÄNG CUÛ ÛA A CAÙ ÙC C LOAÏ ÏI I VAN 71 7 1

VAN AN TOÀN Dùng bảo vệ các ñoạn ống xung yếu Kh áp suất vượt qua gá trị gớ hạn Van mở xã nước Hoạt ñộng theo nguyên lý tắc ngắt mạch ñện của bơm 7 Vít chænh aùp löïc hoaït ñoäng van xaõ VAN AN TOÀN 74 VAN GIẢM ÁP Gảm áp suất trong ñường ống phù hợp vớ thết bị sử dụng nước VAN GIẢM ÁP 75 PGS Dr TS Nguyễn Thống 76 Contact K Sức căn dây T max (T/h mực nước Mn) Dây mềm P mn MN mn P max MN max Mạch ñện qua bơm Trường hợp sức căn dây bé nhất CHÚ Ý Van phao có thể setup chế ñộ khác nhau: Chế ñộ chống tràn (bơm nước vào bể chứa trên cao) Chế ñộ chống cạn (nước từ bể ñược bơm lấy ra) VAN PHAO 77 78 1

SÔ ÑOÀ HOAïT ÑOÄNG VAN PHAO VAN 1 CHIỀU Phao OÁng nöôùc ra Lực ñẩy nổ OÁng nöôùc vaøo beå 79 8 T/h không có khí VAN XAÕ KHÍ T/h có khí 81 8 Bọt khí VỊ TRÍ GẮN VAN XÃ KHÍ p/ρg ðường cột nước ño áp H=z+p/ρg p < p at!!! p/ρg CHÚ Ý ðường cột nước ño áp H=z+p/ρg o Dòng chảy có áp Z o o Z Dòng chảy có áp o 8 84 14

VAN TRONG MAÏNG LÖÔÙI q Van Nguoàn nöôùc q nhu caàu nöôùc duøng taï nuùt 85 COÂNG TRÌNH CHÖÙA NÖÔÙC 1 Beå chöùa nöôùc Ñaø nöôùc Taùc duïng: Ñeàu hoøa lưu löôïng nöôùc duøng vaø nöôùc caáp kh khoâng caân baèng: taïm tröû kh nhu caàu thaáp hôn coâng suaát nöôùc bôm vaøo heä thoáng maïng löôù vaø boå sung vaøo maïng löôù kh nhu caàu lôùn hôn yeâu caàu dung tích ñeàu hoøa cuûa heä thoáng Ñeàu hoøa aùp suaát nöôùc trong maïng löôù (ñaø nöôùc) 86 Ñöôøng coät nöôùc ño aùp gôø thaáp ñeåm O H=z+p/γ BÔM BEÅ NÖÔÙC Khu söû duïng nöôùc Ñöôøng oáng caáp nöôùc Ñöôøng coät nöôùc ño aùp gôø cao ñeåm p/ρg H=z+ p/ρg:coät nöôùc ño aùp ÑAØI NÖÔÙC SÔ ÑOÀÀ HOAïT ÑOÄNG: BEÅ+BÔM+ÑAØI z O Khu söû duïng nöôùc 87 Q(m /s) Q Q 1 S 1 S t 1 t t t 4 Ñöôøng nöôùc duøng Q 1 (t) Ñöôøng nöôùc caáp Q (t) 4h CHU KYØ DUØNG NÖÔÙC 4h 88 S chæ toång löôïng nöôùc caáp (duøng) trong thôø ñoaïn töø ñoaïn töø t 1 t t S = Q(t)dt = Q t t1 T : thôø ñoaïn tính toaùn (h) Q(t) :cöôøng ñoä duøng nöôùc (caáp nöôùc) (m /h) S chæ löôïng nöôùc boå sung (laáy ra khoû heä thoáng) trong thôø ñoaïn töông öùng (m ) 89 Q h-max Q h-mn DUNG TÍCH ÑIEÀU HOØA (W ñh ) Q (m /h) Nöôùc ra töø ñaø vaøo heä thoáng Theå tích nöôùc taïm tröõ Theå tích nöôùc taïm tröõ 4 T (h) BIEÅU ÑOÀ TIEÂU THUÏ NÖÔÙC 4h Nöôùc caáp vaøo heä thoáng 9 15

BƠM MỘT CẤP & BƠM NHIỀU CẤP ðể gảm thể tích ñều hòa có thể dùng bơm NHIỀU CẤP nhằm cho phép lưu lượng cấp vào hệ thống mạng lướ bám sát ñường nước dùng (nước lấy ra khỏ mạng lướ) 91 Q Q 1 Q(m /s) BÔM CAÁP Nöôùc duøng Nöôùc caáp 4 T(h) 9 DUNG TÍCH ÑIEÀU HOØA: W ñh Ñònh nghóa: Xeùt moät heä thoáng caáp nöôùc vôù nhu caàu duøng nöôùc vaø caáp nöôùc trong 1 chu kyø duøng nöôùc laø ñaõ beát Theå tích nhoû nhaát caàn phaû coù ñeå tröõ nöôùc kh nöôùc caáp töø NM vaøo maïng löôù lôùn hôn nhu caàu vaø caáp vaøo maïng kh nhu caàu lôùn hôn nöôùc caáp töø NM vaøo heä thoáng goï laø DUNG TÍCH ÑIEÀU HOØA Phöông trình caân baèng nöôùc: dw Q dung Q dw vao mang = (Q dung Q vao mang )dt (m dt chæ thôø ñoaïn tính (1h, h) dung tích nöôùc caáp boå sung vaøo maïng löôù (hoaëc tröõ) vaøo gôø thöù l/l nöôùc duøng vaøo maïng löôù vaøo gôø thöù l/l nöôùc caáp vaøo maïng löôù vaøo gôø thöù ) 9 94 CÔNG THỨC THỰC C HÀNH H XÁC X C ðịnh ð DUNG TÍCH T ðiều U HÒA (Phương pháp lập bảng) ðường LŨY TÍCH NƯỚC TRONG DUNG TÍCH CHỨA TẠM THỜI W(t) Xét một hệ thống có lưu lượng vào mạng theo t là Q vao-mang (t) và lưu lượng lấy ra khỏ mạng sử dụng Q dung (t) Gọ W(t) là dung tích nước trong bể chứa tạm tạ thờ ñểm t 95 96 16

Gọ: W(t) = t t= (Q t t vao mang Qdung) t (m ) t : thôø ñoaïn tính (thöôøng laø 1h) W(t) thể tích nước trong bể trử tạm tạ thờ ñểm t (lưu lượng cộng dồn) DẠNG ðồ THỊ ðặc TRƯNG CỦA W(t) W max W W mn W(t) 4h t 97 98 Mnh họa ñồ thị về dung tích ñều hòa: { Nước tạm trử vào dung tích ñều hoà (Dùng < Cấp) Mn Max THỂ TÍCH TẠM TRỬ Nước cấp bổ sung vào mạng lướ (Dùng > Cấp) 99 Laäp baûng tính W(t): sa beät l/l coäng doàn töø t= ñeán t Gh chuù: Gaû theát coù W tröû baát kyø taï t= ñeå phuïc vuï heä thoáng kh khoâng coù söï caân baèng löu löôïng NM caáp vaøo HT vaø löu löôïng duøng Dung tích ñeàu hoøa: W(t) = t= t vao mang Wdeuhoa = Wmax Wmn t (Q Q t dung ) t 1 Ví duï 1: 16 11 4 DUNG TÍCH ÑIEÀU HOØA W ñh Q(m /h) 6h Nöôùc duøng Q dung h 4h Nöôùc caáp Q vao-mang T(h) 11 a Keåm tra theå tích nöôùc caáp töø NM vaøo heä thoáng baèng theå tích nöôùc duøng trong 4h b Goï W laø moät dung tích nöôùc ban ñaàu t= (töôûng töôïng hoaëc thöïc) coù trong moät beå chứa: Xaùc ñònh söï thay ñoå theå tích nöôùc chöùa trong beå naøy kh coù xeùt ñeán söï tạm trử vào beå hoặc cấp boå sung vaøo maïng löôù, töø ñoù xaùc ñònh: Theå tích nöôùc Max trong beå? Theå tích nöôùc Mn trong beå? Dung tích ñeàu hoøa W ñh? 1 17

Ví duï : Q(m /h) 6(m ) 4 8 Nöôùc duøng 6 Nöôùc caáp T(h) Höôùng daãn: Q(m /h) 16(m /h) 11(m /h) 4(m /h) W W max W(t) Nöôùc duøng Nöôùc caáp W t 1 t t 4 Dung tích luõy tích trong beå chöùa h/t W(t) 6h TÍNH W 1 ñh? h T (h) 14 W mn Tính W(), W(6h), W(h) & W(4h) : W = W(6) = W + (11 4)*6 max = (W + 4)m W mn = W(h) = W = (W 8)m Dung tích ñeàu hoøa caàn coù: dh max max W = W W = (16 11)*14 mn 7m 15 Höôùng daãn: W max Dung tích luõy tích trong beå chöùa h/t W(t) Q(m /h) Nöôùc duøng Gh chuù: W 4(m ) max = 6(m ) W +6 8(m ) W 6(m ) =W Nöôùc caáp W mn 4h T (h) 16 Baø taäp : Moät heä thoáng caáp nöôùc snh hoaït cho khu daân cö coù löu löôïng tính toaùn ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát W(m ) Cho beát K h_max =15 Nöôùc ñöôïc cung caáp bôû traïm bôm hoaït ñoäng theo cheá ñoä moät caáp leân tuïc coù löu löôïng khoâng ñoå trong ngaøy Xaùc ñònh dung tích ñeàu hoøa W ñh cho heä thoáng 17 Höôùng daãn Gôø Duøng (%W * ) Caáp (%W ** ) (Caáp-Duøng) Coäng doàn W(t) 1 15 417 67 67 15 417 67 5 15 417 67 + 8 4 15 417 67 167 (*=??????) (**=?????) 5 417 167 1 18 18

Gôø 6 Duøng%W 5 Caáp%W 417 (Caáp-Duøng) 67 Coäng doàn 1 Gôø 19 Duøng%W 5 Caáp%W 417 (Caáp-Duøng) -8 Coäng doàn -68 7 45 417-167 45 417 - -64 8 55 417-1 11 1 4 417 167-65 417 116-58 19 Gôø Duøng%W Caáp%W (Caáp-Duøng) Coäng doàn 417 16-9 4 15 417 9 Do ñoù, dung tích ñeàu hoøa caàn coù laø: W ñh = [1%W-(-64%)W] = 194%W Nhaän xeùt: Cuoá gôø 4, theå tích trôû veà nhö ban ñaàu 11 LƯU Ý DUNG TÍCH ðiều HOÀ TRONG 1 HỆ THỐNG THƯỜNG < 1%W ngày-ñêm 111 Baø taäp 4: Moät heä thoáng caáp nöôùc snh hoaït cho khu daân cö coù löu löôïng tính toaùn ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát W(m ) vôù K h_max =15 Nöôùc ñöôïc cung caáp bôû traïm bôm goàm bôm goáng nhau, hoaït ñoäng theo cheá ñoä caáp Bôm 1 hoaït ñoäng leân tuïc 4h vaø bôm hoaït ñoäng töø h vaø keát thuùc luùc 19h Xaùc ñònh dung tích ñeàu hoøa cho heä thoáng Haõy cho beát luùc naøo möïc nöôùc trong ñaø cao vaø thaáp nhaát Nhaän xeùt keát qua so vôù Baø taäp Gaû thích? 11 Gôø Duøng%W Caáp%W (bôm 1) Caáp%W (bôm ) (Caáp-Duøng) Coäng doàn W(t) Gôø Duøng%W Caáp%W (bôm 1) Caáp%W (bôm ) (Caáp-Duøng) PGS Coäng TS Nguyễn doàn W(t) Thống 1 15 1 1 6 5 15 15 15 15 1 1 7 45 5 11 4 15 5 65 8 55-5 15 5 9 9 65-15 9 11 Gôø Duøng%W Caáp%W (bôm 1) Caáp%W (bôm ) Caáp-Duøng Coäng doàn W(t) 19 5 5 45-5 1 4-15 -15-5 -175 W ñh = (11 (-175))%W = 175%W 5-15 Baø 5: Goáng nhö baø 4 nhöng trong tröôøng hôïp bôm baét ñaàu luùc 5h vaø keát thuùc luùc 1h Ñaùp soá: W ñh = 875%W 4 15 15 114 19

BƠM BIẾN N TẦNT 115 NHẬN XÉT Dung tích ñều hoà càng lớn kh khác bệt gữa ñường quá trình nước cấp vào hệ thống & nước lấy ra dùng ðể gảm dung tích ñều hòa ta tìm cách gảm sự sa bệt này Gả pháp!!! 116 Dùng trạm bơm nhều cấp Q(m /s) Nöôùc duøng Nöôùc caáp Q Q 1 BÔM CAÁP 4 T(h) 117 ðặc TÍNH HOẠT ðộng BƠM CỔ ðiển Bơm cổ ñển nếu vận hành KHÁC vớ Q tk & H tk hệu suất bơm gảm rất nhanh 118 ÑÖÔØNG CONG ÑAËC TÍNH BÔM h (m) Daïng ñöôøng cong ñaëc tính cuûa bôm H (m) H tk η = η max η < η max h tk Vò trí bôm laøm veäc coù heäu suaát cao nhaát Q tk Q (m /s) Q tk Q (m /s) η Chæ heäu suaát cuûa bôm ÑÖÔØNG CONG HIEÄU SUAÁT BÔM 119 1

Bơm bến tần hoạt ñộng theo nguyên lý bến ñổ tần số ñện áp cho phép thay số vòng quay bơm ñổ Q & H theo hệ thống yêu cầu mà hệu suất vẫn cao Sử dụng loạ bơm này trong hệ thống cho phép lưu lượng Q bơm vào hệ thống phù hợp vớ Q dùng gảm dung tích ñều hòa 11 Nguyên tắc hoạt ñộng bơm BIẾN TẦN Kh hệ thống cấp nước tự ñộng hoạt ñộng, sẽ có một cảm bến áp suất vớ ñộ nhạy cao gắn trên ñường ống ñể phát hện sự thay ñổ của áp suất trên ñường ống do nhu cầu têu thụ nước thay ñổ gây ra sau ñó sẽ truyền tín hệu thay ñổ này về bến tần 1 Sau kh tính toán và so sánh vớ gá trị áp suất ñặt, bến tần sẽ gử lệnh thay ñổ tần số mớ xuống bộ ñều khển tốc ñộ quay của của ñộng cơ cánh quạt của bơm Có thể ñưa thêm hay cắt bớt các bơm trong hệ thống Do vậy ổn ñịnh ñược áp suất nước trên ñường ống theo yêu cầu 1 14 BƠM BIẾN TẦN PHỤ LỤC C 4 HỆ SỐ KHÔNG ðiều U HÒA H k (=1,4) CỦA NƯỚC C SINH HOẠH OẠT 15 16 1

Go\Kh-max 15 1 PHỤ LỤC 4 15 15 17 Go\Kh-max 15 1 PHỤ LỤC 4 15 15 17 1 4 5 6,,5,,,5,4,,1,,,,4,,,5,6,5 4,1 1,5 1,5 1,5 1,5,5,5 1, 1, 1, 1,,,,75,75 1, 1,, 5,5,6,6 1,,,5,5 7 8 9 1 11 1,85 4,45 5, 5,5 4,85 4,6,8 4,6 5,4 5, 4,8 4,6 4,5 4,9 4,9 5,6 4,9 4,7 4,5 5,5 6,5 6,5 6,5 6,5 5, 6,5 6,5 5,5 4,5 5,5 5,5 5,5,5,5 6, 8,5 4,5 1, 8,8 6,5 4,1 4,1 17 18 Go\Kh-max 15 PHỤ LỤC 4 1 15 15 17 Go\Kh-max 15 1 PHỤ LỤC 4 15 15 17 1 14 15 16 17 18 4,6 4,55 4,75 4,7 4,65 4,5 4,5 4,4 4,6 4,6 4,4 4, 4,4 4,1 4,1 4,4 4, 4,1 5, 5, 5,5 6, 6, 5,5 7, 7, 5,5 4,5 5, 6,5 8,5 6, 5, 5,,5,5,5,5, 6, 1,4 9,4 19 1 4 4,4 4, 4, 4,,75,7 4,4 4,5 4,5 4,8,8,7 4,5 4,5 4,5 4,8 4,6, 5, 4,5 4,,, 1,5 6,5 5, 4,5,, 1,5 6, 6, 6,,, 1, 7,,8 1,7 1,1,8,7 19 1 CÂU HỎI Bể chứa nước trong hệ thống cấp nước Có nhệm vụ : ðều hòa lượng nước bơm của trạm bơm cấp 1 và ñà nước Tạo áp lực cần thết ñể ñưa nước ñến nơ cần cung cấp ðều hòa lượng nước bơm của trạm bơm cấp 1 và trạm bơm cấp CÂU HỎI Phát bểu nào sau ñây là ðúng: a- Mạng lướ cấp nước ở gờ dùng nước nhỏ nhất thì nước chuyển lên ñà nước b-mạng lướ cấp nước ở gờ dùng nước lớn nhất thì nước chuyển lên ñà nước c- Mạng lướ cấp nước ở gờ dùng nước trung bình thì nước chuyển lên ñà nước d-cả ñều sa Câu a và b 11 1

CÂU HỎI Phát bểu nào sau ñây là SAI: Têu chuẩn dùng nước snh hoạt của khu dân cư phụ thuộc mức ñộ tện ngh của nhà trong khu dân cư Têu chuẩn dùng nước snh hoạt là thông số cơ bản ñể chọn loạ mạng lướ cấp nước Têu chuẩn dùng nước snh hoạt của khu dân cư phụ thuộc vào cấp ñô thị CÂU HỎI Phát bểu nào sau ñây là SAI: Têu chuẩn dùng nước snh hoạt của khu dân cư phụ thuộc mức ñộ tện ngh của nhà trong khu dân cư Têu chuẩn dùng nước snh hoạt là thông số cơ bản ñể chọn loạ mạng lướ cấp nước Têu chuẩn dùng nước snh hoạt của khu dân cư phụ thuộc vào cấp ñô thị Tất cả ñều sa 1 Tất cả ñều sa 14 CÂU HỎI Về nguồn nước, phát bểu nào sau ñây là SAI : Nước sông có lưu lượng lớn, dễ kha thác Nước sông nhễm bẩn nhều Nước ngầm chứa nhều sắt, ít v trùng Nước ngầm chứa hàm lượng cặn lớn CÂU HỎI Dung tích ñều hòa của ñà nước KHÔNG phụ thuộc : chế ñộ làm vệc của trạm bơm cấp 1 chế ñộ làm vệc của trạm bơm cấp bểu ñồ dùng nước của khu vực 15 16 HEÁ ÁT T CHÖÔNG 17