Εταιρεία Σχολικής και Οικογενειακής Συμβουλευτικής και Έρευνας (ΕΣΟΣΕ) Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας (ΚΕΕΣΧΟΨΥ) Πανεπιστήμιο Αθηνών «Ε.Μ.Ε.Ι.Σ.: Πρόγραμμα εξειδικευμένης κατάρτισης εκπαιδευτικών και παρέμβασης για την προαγωγή του θετικού κλίματος και της ψυχική ανθεκτικότητας στη σχολική κοινότητα» Δραστηριότητα «ΜΥΘΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ» Γενικές κατευθύνσεις για την εφαρμογή των δραστηριοτήτων Δωρεά: Θεματική ενότητα: «Επίλυση συγκρούσεων» (για Νηπιαγωγείο, Α & Β Δημοτικού)
ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ: «Μυθικά ταξίδια» Οι γενικές κατευθύνσεις για την εφαρμογή της δραστηριότητας «Μυθικά Ταξίδια» στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Επίλυση συγκρούσεων», είναι οι ίδιες με τις κατευθύνσεις που δόθηκαν για τη θεματική ενότητα «Αναγνώριση, έκφραση και διαχείριση συναισθημάτων». Θεματική ενότητα: «Επίλυση συγκρούσεων» Λιμάνι γ : Το νησί της Σκύλλας και της Χάρυβδης Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: Ο Οδυσσέας στο ταξίδι της επιστροφής του περνά από τα στενά της Σκύλλας και της Χάρυβδης. Πρόκειται για δύο μυθικά τέρατα που βρίσκονταν σε ένα πέρασμα και η παρουσία τους εκεί ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ναυτικών και από την οργή τους δεν άφηναν κανένα καράβι να περάσει. Συνάντηση 13η Την πρώτη ημέρα παραμονής στο νησί της Σκύλλας και της Χάρυβδης η τάξη θα εφαρμόσει τη δραστηριότητα «Γνωρίζω το θυμό μου». Χατζηχρήστου, Χ. (επιμ.). (2011). Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο Σχολείο: Πρόγραμμα για την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας και της Μάθησης στη Σχολική Κοινότητα. Εκπαιδευτικό υλικό για εκπαιδευτικούς και μαθητές προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Αθήνα: Τυπωθήτω Συνάντηση 14 η Την δεύτερη ημέρα παραμονής στο νησί της Σκύλλας και της Χάρυβδης η τάξη θα εφαρμόσει τη δραστηριότητα «Οι μικροί δικηγόροι». Χατζηχρήστου, Χ. (επιμ.). (2011). Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο Σχολείο: Πρόγραμμα για την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας και της Μάθησης στη Σχολική Κοινότητα. Εκπαιδευτικό υλικό για εκπαιδευτικούς και μαθητές προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Αθήνα: Τυπωθήτω Συνάντηση 15 η Την τρίτη ημέρα παραμονής στο νησί της Σκύλλας και της Χάρυβδης η τάξη θα εφαρμόσει τη δραστηριότητα «Ας μιλήσουμε». (βλ. Παράρτημα 1) Συνάντηση 16η Λίγο πριν αναχωρήσουμε από το νησί της Σκύλλας και της Χάρυβδης Όταν ολοκληρωθούν οι συναντήσεις στο νησί της Σκύλλας και της Χάρυβδης, που αναφέρονται στην ενότητα «Επίλυση συγκρούσεων» ακολουθεί ξεχωριστή συνάντηση όπου:
Α) Κάθε μαθητής συμπληρώνει την αντίστοιχη θεματική ενότητα στο Ατομικό Φυλλάδιο («Μυθικά ταξίδια») όπου απαντά σε θέματα που αφορούν τη δική του οπτική για το ταξίδι που μόλις ολοκληρώθηκε (αφορά τις ηλικιακές ομάδες που έχει κατακτηθεί η γραφή). Τα ατομικά φυλλάδια παραμένουν στο σχολείο, σε όλη τη διάρκεια του Προγράμματος. Β) Η τάξη με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού κάνει μια ανασκόπηση της πορείας της και την απεικονίζει με ένα απλό γράφημα. Καλό είναι το γράφημα να αναπαρίσταται σε ένα χαρτόνι, το οποίο θα τοποθετηθεί μέσα στην τάξη, ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν την πορεία τους προς τον τελικό στόχο-προορισμό. Για τις μικρότερες ηλικιακές ομάδες υπάρχει η δυνατότητα επιλογής πιο απλού και παιγνιώδους τρόπου πραγματοποίησης της ανασκόπησης, πχ. Με απλές ερωτήσεις, με τη χρήση καρτών με εικόνες, που θα συμβολίζουν την επιλογή-ψήφο των μαθητών κλπ. Συνάντηση 17 η Δραστηριότητα ολοκλήρωσης προγράμματος: Μετά από την 16 η συνάντηση ολοκληρώνονται τα «Μυθικά Ταξίδια» της ομάδας μας. Είναι σημαντικό όλη αυτή η θαλασσινή περιπέτεια να «κλείσει». Για αυτό το λόγο η 17 η συνάντηση θα αφιερωθεί σε μια δραστηριότητα που θα επιστεγάσει το ταξίδι μας. Μπορούμε να κλείσουμε τις συναντήσεις μας: Α) Ζητώντας από την τάξη μας να κάνει μια ανασκόπηση (σε ποια μέρη πήγαμε, τι μάθαμε, τι ακούσαμε, τι αλλάξαμε;) Β) Προτρέποντας την τάξη μας να γράψει/να πει ένα μήνυμα που θα απευθύνεται σε μαθητές που δεν συμμετείχαν σε αυτό το ταξίδι, για το πού πήγαμε, τι μάθαμε, τι μας εντυπωσίασε, τι θα θέλαμε να ευχηθούμε για την συνέχεια του προγράμματος. Γ) Γράφοντας ευχές, σχετικά με όσα έμαθαν από το Πρόγραμμα, πάνω σε μπαλόνια που θα αφήσουμε ελεύθερα ή που θα μοιράσουμε στο υπόλοιπο σχολείο. Δ) Ζωγραφίζοντας ό,τι μας έκανε περισσότερο εντύπωση και εκθέτοντας τα έργα μας στην τάξη ή σε κάποιο χώρο του σχολείου μας Ε) Συνδυάζοντας κάποιες από τις ανωτέρω προτάσεις Η ανασκόπηση είναι μια διαδικασία που είναι σημαντική και καλό είναι να γίνει ως εκκίνηση του κλεισίματος του Προγράμματος στην τάξη. Για τις υπόλοιπες δράσεις αυτής της συνάντησης μπορείτε να εφαρμόσετε και κάποιες δικές σας ιδέες, αρκεί να αφορούν την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου προγράμματος. Αναρτούμε Α) Όποιος/α εκπαιδευτικός επιθυμεί θα κοινοποιεί την ανασκόπηση την πορείας της τάξης (γράφημα) στη διαδραστική πλατφόρμα του Προγράμματος σε ειδικό ηλεκτρονικό έντυπο, δίνοντας το γράφημα της τάξης στο συντονιστή του σχολείου Β) Αντιπροσωπευτικά ατομικά φυλλάδια/έργα θα αναρτώνται στην διαδραστική πλατφόρμα του Προγράμματος.
Υλικό παραδοτέο Τα ατομικά φυλλάδια των μαθητών με ολοκληρωμένες τις δραστηριότητες (5-7 ενδεικτικά από κάθε τμήμα) και τα γραφήματα των τάξεων θα πρέπει να παραδίνονται στο συντονιστή της ομάδας σας σε φωτοτυπία, προκειμένου να αναρτηθούν στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Προγράμματος (ανώνυμα), σε μια προσπάθεια δικτύωσης των καλών πρακτικών
Ας μιλήσουμε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Δραστηριότητα για το Νηπιαγωγείο, Α & Β Δημοτικού Στόχοι -Να κατανοήσουν οι μαθητές πόσο σημαντικό είναι να ζητάμε βοήθεια όταν νιώθουμε ότι αντιμετωπίζουμε μια δυσάρεστη κατάσταση -Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι δεν είναι ένδειξη αδυναμίας να συζητούν το πρόβλημα τους με κάποιον που εμπιστεύονται Διαδικασία Διαβάζουμε στους μαθητές την παρακάτω ιστορία: Ο Στέφανος πάει στην πρώτη δημοτικού. Κάθε μέρα η μαμά του τού δίνει ένα κουλούρι για να τρώει στο διάλειμμα. Το κουλούρι του αρέσει πολύ και ξέρει ότι είναι και πολύ υγιεινό. Τις τελευταίες εβδομάδες κάθε φορά που βγάζει το κουλούρι από το σακουλάκι για να το φάει, η Λίνα, ένα κορίτσι από την τρίτη δημοτικού, τον σπρώχνει και του το ρίχνει κάτω. Ο Στέφανος μένει νηστικός. Είπε στη Λίνα ότι θα το πει στη δασκάλα. Εκείνη τον προειδοποίησε ότι κανένας δεν θα τον πιστέψει γιατί είναι η καλύτερη μαθήτρια στην τάξη. Ο Στέφανος συνεχίζει να μένει νηστικός, αφού η Λίνα επιμένει να τον ενοχλεί ρίχνοντας σε κάθε διάλειμμα το κολατσιό του κάτω. Αφού ολοκληρωθεί η ανάγνωση της ιστορίας ακολουθεί συζήτηση με τους παρακάτω άξονες: Άξονες συζήτησης -Πώς νιώθει ο Στέφανος; (Θυμό, θλίψη, αδύναμος, μόνος και αβοήθητος κλπ.). -Τι θα μπορούσε να κάνει; (Να μιλήσει σε κάποιο φίλο του, στους γονείς του, στο/στη δάσκαλο/δασκάλα του). -Για ποιους λόγους ο Στέφανος δεν μιλάει σε κάποιον για αυτό που του συμβαίνει; (Ντρέπεται γιατί μπορεί να φανεί αδύναμος, φοβάται μήπως η Λίνα γίνει πιο επιθετική, έχει πιστέψει την προειδοποίηση της Λίνας ότι ως καλύτερη μαθήτρια της τάξης δεν θα πιστέψει κανένας ότι κάνει κάτι τέτοιο). -Τι θα γίνει αν ο Στέφανος τελικά δεν ζητήσει βοήθεια; (Η Λίνα θα συνεχίσει να τον ενοχλεί και εκείνος θα νιώθει όλο και πιο άσχημα, όλο και πιο μόνος). -Πότε ζητάμε βοήθεια; (Όταν έχουμε μια δυσκολία που δεν μπορούμε να τη διαχειριστούμε μόνοι μας είναι ένδειξη θάρρους και ωριμότητας να ζητήσουμε βοήθεια και να μοιραστούμε με κάποιον αυτό που μας συμβαίνει. Αν δεν το κάνουμε θα συνεχιστεί αυτή η κατάσταση και μπορεί να συμβεί και σε άλλα παιδιά ή ακόμα και σε εμάς τους ίδιους).