editorial Ένας χειμώνας βαρύς και μακρύς έφτασε στο τέλος... Η Άνοιξη είναι εδώ! Το ξύπνημα της φύσης, η ψυχική ανανέωση, η χαρά για την μέρα που μεγαλώνει, μυρωδιές και χρώματα παντού!!! Μαζί με την πιο ελπιδοφόρα και όμορφη εποχή του χρόνου αναμένουμε καρτερικά και την μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, το Άγιο Πάσχα. Η οικογένεια έρχεται και πάλι κοντά, ετοιμασίες και έθιμα ζωντανεύουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, αναμονή για το γλέντι και το ψήσιμο του οβελία. Μοναδικές στιγμές ανεκτίμητης αξίας. Και αυτήν την εποχή, τα 630 καταστήματα «proton» που βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα θα είναι δίπλα σας με συνέπεια, σεβασμό, άριστη ποιότητα και τιμές για να καλύψουν κάθε ανάγκη σας! Το Διοικητικό Συμβούλιο, το Προσωπικό και τα Μελή του Ομίλου ΕΛ.ΕΤ.Α. σας ευχόμαστε Καλές Γιορτές & Καλό Πάσχα!
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 08 34 54 62 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΓΟΡΩΝ Ιφιγενείας 23, 142 31 Ν. Ιωνία Τηλ.: 210 2724511 Fax: 210 2724512 www.protonmarkets.gr APXIΣYNTAKTPIA ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ & ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΤΣΙΑ ART DIRECTOR ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΓΟΥΝΑΛΗ ATEΛIE ΤΟΛΗΣ ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΣ ΣΕΜΙΡΑΜΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΑΜΑΛΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΟΥΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ & MARKETING ΣΟΦΙΑ ΤΣΑΚΙΡΙΔΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΒΕΦΑ & ΑΛΕΞΙΑ ΑΛΕΞΙΑΔΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ Ρευματολόγος Καρολίνα-Ευαγγελία Καπόγλου Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, ΒS ΚΩΣΤΑΣ ΛΕΦΑΚΗΣ Αστρολόγος Γιούλη Φραγκιαδουλάκη Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, ΜSc Dr. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Πλαστικός Χειρουργός ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ STUDIO TRIBUTE PLUS ADV. TORBEN NIELSEN ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ TRIBUTE PLUS ADVERTISING Απόλλωνος 6, 167 77 Ελληνικό Τηλ. κέντρο: 210 9953463 (10 γραμμές) Fax: 210 9924115 e-mail: xromoana@otenet.gr www.chromoanalysi.gr ΣΥΝΤΑΓΕΣ 08 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Σαρακοστή, νηστεία, Πάσχα 18 και... διατροφή ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Υπερτροφές, 24 τα θαύματα της φύσης ΠΑΙΔΙ Διασκεδάστε με τα παιδιά σας 34 το Πάσχα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ 42 YΓEIA ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ 48 ΟΜΟΡΦΙΑ Ανοιξιάτικα... βήματα 54 ομορφιάς, για ένα υπέροχο, νεανικό πρόσωπο ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Πιερία. ένα ταξίδι... στη γη 62 των Θεών GOSSIP REPORT... ΠOΛΛΩN AΣTEPΩN 72 ΠΑΡΑΞΕΝΑ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ... ΠΕΡΙΕΡΓΟΣ 76 ΑΣΤΡΑ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 2014 78
ΣΥΝΤΑΓΕΣ Πασχαλινές συνταγές Καλό Πάσχα φίλοι και φίλες μου! Για το αναστάσιμο τραπέζι σας προτείνω έναν υπέροχο συνδυασμό παραδοσιακών και πρωτότυπων συνταγών που θα ετοιμάσετε εύκολα με απλά υλικά και θα εντυπωσιάσετε τους καλεσμένους σας! Χρόνια πολλά, Αλεξία Αλεξιάδου 6 μερίδες Χρόνος προετοιμασίας 60' Χρόνος μαγειρέματος 30 Βαθμός δυσκολίας ++ 1 συκωταριά αρνίσια 3 ψιλοκομμένα πράσα, μόνο το λευκό μέρος 12 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα 1/2 κούπας ψιλοκομμένο μαϊντανό 1/2 κούπας ψιλοκομμένο άνηθο 1 κούπα ρύζι Καρολίνα 1/3 κούπας ελαιόλαδο 1/2 κούπας βούτυρο ή μαργαρίνη 1 κουταλιά πελτέ ντομάτας χυμό 1 λεμονιού αλάτι, πιπέρι, λίγη ρίγανη Γιοματιά 1. Πλύντε καλά τη συκωταριά, βάλτε τη σε κατσαρόλα με νερό που βράζει κι αχνίστε την, να μισομαλακώσει. Κατεβάστε την από τη φωτιά, στραγγίστε την καλά και ψιλοκόψτε την. 2. Σε μια άλλη κατσαρόλα βάλτε το λάδι και το βούτυρο επάνω στη φωτιά και σοτάρετε το πράσο και τα κρεμμυδάκια, ώσπου να μαλακώσουν, προσθέστε το μαϊντανό, το άνηθο και τη συκωταριά και συνεχίστε το σοτάρισμα 10 ακόμη. 3. Διαλύστε τον πελτέ ντομάτας σε 2 κουταλιές νερό και ρίξτε τον μέσα στα σοταρισμένα υλικά, προσθέστε τη ρίγανη, το χυμό λεμονιού, το ρύζι, 2 κούπες νερό χλιαρό και βράστε το φαγητό 2-3. Κατεβάστε από τη φωτιά και βάλτε το φαγητό σ ένα ταψί. Καλύψτε χαλαρά με αλουμινόχαρτο. Ψήστε σε φούρνο 190 C, ώσπου να φουσκώσει το ρύζι, 45 περίπου. Σερβίρετε το φαγητό ζεστό. 08 09
Πασχαλινές συνταγές Κρητική πίτα «τουρλωτό» με αρνάκι για τη ζύμη 2 κούπες ζωμό από το αρνάκι που έβρασε 1 κουταλιά (15 γρ.) μαγιά ξερή 1/2 κούπας ελαιόλαδο 2 αυγά, ελαφρά χτυπημένα 2 κουταλάκια αλάτι 3-3½ κούπες αλεύρι για όλες τις χρήσεις 1 αυγό ελαφρά χτυπημένο για το άλειμμα σουσάμι για τη γέμιση 1 κιλό κατσικάκι ή αρνάκι καθαρό κρέας, χωρίς κόκαλα 400 γρ. ξινομυζήθρα 400 γρ. ανθότυρο Κρήτης 1/4 κούπας ψιλοκομμένο δυόσμο 1/2 κούπας ψιλοκομμένο άνηθο 1 κουταλάκι κανέλα 8 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα λίγο σκόρδο τριμμένο 1/4 κούπας στάκα ή βούτυρο αλάτι, πιπέρι Μια παραδοσιακή συνταγή της Κρήτης για το Πάσχα, μεταμορφώνεται σε ένα μοναδικό κυρίως πιάτο για το Αναστάσιμο ή το Πασχαλινό τραπέζι! 8-10 μερίδες Χρόνος προετοιμασίας 2 ώρες και 30 Χρόνος ψησίματος 1 ώρα Βαθμός δυσκολίας ++++ 1. Ξεπλύνετε πολύ καλά το κρέας και βάλτε το σε μια κατσαρόλα με νερό να το καλύπτει, αλάτι και πιπέρι. Βράστε το 1 ώρα περίπου, να μαλακώσει πάρα πολύ καλά. Αφαιρείτε τον αφρό από την επιφάνεια, όταν σχηματίζεται. Βγάλτε το κρέας σε πιάτο και λιανίστε το. Αλατοπιπερώστε το και πασπαλίστε με την κανέλα. Φυλάξτε 2 κούπες από το ζωμό. 2. Ετοιμάστε τη ζύμη. Σε ένα μεγάλο μπολ διαλύστε τη μαγιά σε 1½ κούπας από το ζωμό που φυλάξατε. Προσθέστε το λάδι, τα αυγά και το αλάτι και ανακατέψτε. Ρίξτε το αλεύρι, σε δόσεις, όσο πάρει και χτυπήστε στο μίξερ με το γάντζο, να γίνει ζύμη ελαστική, που δεν κολλάει. Βάλτε τη σε καλά λαδωμένο μπολ, καλύψτε κι αφήστε τη να φουσκώσει 2 ώρες. 3. Σε ένα μπολ ανακατέψτε τα τυριά με τα μυρωδικά και το κρεμμύδι. Αν θέλετε, σοτάρετε πρώτα το κρεμμύδι και το σκόρδο σε λίγο λάδι. Χωρίστε τη ζύμη σε δύο μέρη. Ανοίξτε το ένα επάνω σε λαδόκολλα, με τον πλάστη, σε οβάλ σχήμα. Απλώστε το τυρί στην επιφάνεια, αφήνοντας περιθώριο 2 εκ. ολόγυρα. Καλύψτε με το κρέας και ραντίστε εδώ κι εκεί με τον υπόλοιπο ζωμό. Τοποθετήστε τη στάκα ή το βούτυρο σε κομματάκια (πρέπει να είναι θερμοκρασία δωματίου) εδώ κι εκεί επάνω στο κρέας. 4. Ανοίξτε το δεύτερο φύλλο σε οβάλ σχήμα και κόψτε όσα κομμάτια περισσέψουν σε λωρίδες για να διακοσμήσετε την πίτα, κολλώντας τες με λίγο νεράκι. Αλείψτε με ένα κροκάδι ανακατεμένο με 1 κουταλάκι νερό και βάλτε το στο ψυγείο να σταθεί, 30. Ψήστε το στους 180 C, 1 ώρα ή ώσπου να ροδίσει το φύλλο. 10 11
Πασχαλινές συνταγές 6 μερίδες Χρόνος προετοιμασίας 90 Χρόνος βρασμού 40 Βαθμός δυσκολίας ++ Μαγειρίτσα μόνο με συκωτάκια 800 γρ. συκώτι αρνίσιο 4 κουταλιές βούτυρο ή μαργαρίνη 2 κούπες ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια φρέσκα 1/2 κούπας ψιλοκομμένο άνηθο αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι 2 αυγά 1/2 κούπας χυμό λεμονιού προαιρετικά 3 κουταλιές μουστάρδα 1. Σε κατσαρόλα με αρκετό νερό και λίγο αλάτι, ζεματίστε το συκώτι του αρνιού. Αν βάλετε συκωτάκια πουλιών, τηγανίστε τα πρώτα σε λίγο λάδι και μετά ψιλοκόψτε τα. Δεν χρειάζονται μετά σοτάρισμα. Βγάλτε το και ψιλοκόψτε το με ψαλίδι πρώτα σε λωρίδες και μετά σε κύβους, όμορφους πολύ μικρούς. 2. Σε καθαρή κατσαρόλα λιώστε το βούτυρο ή τη μαργαρίνη και σοτάρετε καλά τα κρεμμυδάκια και τα συκωτάκια. Προσθέστε το μυρωδικό, αλάτι, πιπέρι και 2 λίτρα νερό. Σκεπάστε και σιγοβράστε 30. 3. Ετοιμάστε το αυγολέμονο, λίγο πριν σερβίρετε. Ζεστάνετε καλά τη σούπα πρώτα. Χτυπήστε ελαφρά τ αυγά σε μπολ, ρίξτε το χυμό λεμονιού και συνεχίζοντας το χτύπημα ρίξτε μερικές κουταλιές από το ζουμί της σούπας. Προσωπικά μου αρέσει να προσθέτω και 3 κουταλιές μουστάρδα που σπάει λίγο τη γεύση του συκωτιού. Ρίξτε το αυγολέμονο μέσα στη σούπα, ανακατεύοντας ζωηρά και κατεβάστε την από τη φωτιά. 12 13
Πασχαλινές συνταγές Κουνελάκια μιλ φέιγ λεμονιού για την κρέμα λεμονιού 2 κούπες νερό ή γάλα 6 κουταλιές κορν φλάουρ 1/4 κουταλάκι αλάτι 1/4 κούπας χυμό λεμονιού 1 κούπα ζάχαρη 4 κροκάδια 2 κουταλάκια ξύσμα λεμονιού 1 κουταλιά βούτυρο 12 λαγουδάκια Χρόνος ετοιμασίας αρκετές ώρες Βαθμός δυσκολίας +++ 1. Ετοιμάστε την κρέμα λεμονιού. Ανακατέψτε σε μια μικρή κατσαρόλα το κορν φλάουρ, το αλεύρι, το αλάτι και τη ζάχαρη. Ρίξτε το γάλα καυτό, ανακατεύοντας ζωηρά και σιγοβράστε την κρέμα, ώσπου να πήξει. Χτυπήστε τα κροκάδια με το χυμό λεμονιού, ανακατέψτε τα με λίγη από τη ζεστή κρέμα κι αδειάστε τα σ αυτή. Σιγοβράστε την κρέμα 4 ακόμη. 2. Κατεβάστε την από τη φωτιά, ρίξτε κι ανακατέψτε το ξύσμα και το βούτυρο. Ετοιμάστε την κρέμα και τα βολο-βαν από την προηγούμενη αν θέλετε, συναρμολογήστε τα όμως την ίδια ημέρα, μερικές ώρες πριν το σερβίρετε, για να μην νοτίσει η σφολιάτα. Βολ-ο-βαν κουνελάκια 12 βολ-ο-βαν Χρόνος ετοιμασίας 40 48 φυλλαράκια ζύμη σφολιάτας 2 κροκάδια χτυπημένα με 2 κουταλάκια νερό 1. Ξεχωρίστε 12 φυλλαράκια σφολιάτας κι ανοίξτε τα λίγο με τον πλάστη ώστε να έχουν τις διαστάσεις του κουπ πατ σε σχήμα κεφάλι λαγού, που θα χρησιμοποιήσετε. Κόψτε από αυτά 12 λαγουδάκια. Ενώστε ανά τρία τα υπόλοιπα φυλλαράκια της σφολιάτας με λίγο νερό στα ενδιάμεσα. Πατήστε τα με τον πλάστη ν ανοίξουν λίγο, ώστε να χωράει και πάλι το κουπ πατ για να κόψετε. 2. Θα χρειαστείτε ένα μεγάλο κουπ πατ κεφάλι λαγού, ένα μικρό στρογγυλό κουπ πατ κι ένα μίνι στρογγυλό κουπ πατ. Πατήστε με το κουπ πατ λαγουδάκι, κόψτε τα φύλλα της σφολιάτας. Κόψτε και αφαιρέστε από κάθε «τρίφυλλο» λαγουδάκι ένα στρογγυλό κομμάτι από το κέντρο και δύο μικρά στρογγυλά από τα αυτάκια. Κολλήστε τα λαγουδάκια με τις τρύπες με λίγο νερό επάνω στα 12 ολόκληρα λαγουδάκια που κόψατε αρχικά. 3. Αραδιάστε τα σε αβουτύρωτο ταψί κι αλείψτε τις επιφάνειες, περιμετρικά με λίγο κροκάδι. Ψήστε τα 10 σε φούρνο 250 C, ώσπου να φουσκώσουν. Χαμηλώστε το φούρνο στους 175 C, και ψήστε τα άλλα 15, να ροδίσουν. Βγάλτε τα κι αφού κρυώσουν πασπαλίστε τα με ζάχαρη άχνη. Με τη βοήθεια ενός κορνέ, γεμίστε τα κενά με την κρέμα λεμονιού και βάλτε τα λαγουδάκια με την κρέμα λεμονιού στο ψυγείο ακάλυπτα, ώσπου να τα σερβίρετε. Βάλτε μικρές σοκολατένιες ψηφίδες για ματάκια και κουφετάκια κανέλας για στόμα. 14 15
ΔΙΑΤΡΟΦΗ Γράφουν η Καρολίνα-Ευαγγελία Καπόγλου & η Γιούλη Φραγκιαδουλάκη Σαρακοστή, νηστεία, Πάσχα και... διατροφή Η Σαρακοστή αποτελεί μια περίοδο που μέχρι & τα καταστήματα fast-food παράγουν ειδικά μενού & τρόφιμα ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των καταναλωτών που νηστεύουν. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα άτομα, από όλες τις ηλικίες, ακολουθούν ένα πρόγραμμα νηστείας. Πολλές φορές, εκτός από την θρησκευτική πίστη, είναι & μια απόφαση για βελτίωση της διατροφής, αφού έχει φανεί πως η διατροφική αποχή από συγκεκριμένες τροφές κάνει καλό στην υγεία μας. Η νηστεία της Σαρακοστής, λοιπόν, έχει ξεκινήσει και πολλοί αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της μονοτονίας εξαιτίας του αποκλεισμού των ζωικών τροφίμων από τη διατροφή. Μια πολύ καλή λύση αποτελούν οι εύγευστες σαλάτες με διαφόρους συνδυασμούς τροφίμων που εφοδιάζουν τον οργανισμό με ενέργεια & ποικιλία από θρεπτικά συστατικά. Πολλές μελέτες των τελευταίων χρόνων υποστηρίζουν τις ευεργετικές επιπτώσεις στην υγεία λόγω της νηστείας. Μείωση των υψηλών επιπέδων χοληστερίνης & των τριγλυκεριδίων, μείωση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου, προστασία από πολλές παθήσεις (π.χ. καρδιαγγειακές), αποτελούν ίσως το καλύτερο επιχείρημα για να ακολουθήσει κανείς μια νηστεία την περίοδο του Πάσχα & αυτό βέβαια προκύπτει από διάφορες επιστημονικές μελέτες, & δεδομένα. (Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες & μελέτες του Τμήμα- 18 19
Σαρακοστή, νηστεία, Πάσχα και... διατροφή τος Προληπτικής Ιατρικής & Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, όσοι κάνουν νηστεία τις μισές μέρες του χρόνου έχουν μειωμένη χοληστερόλη έως & 20% την κακή χοληστερόλη, λιγότερο σωματικό βάρος, μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου ακόμα & ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης ). Τα γαλακτοκομικά, το τυρί, το κρέας, τα αυγά θα αντικατασταθούν από τα όσπρια, ταλαχανικά, τα θαλασσινά & από τα παραδοσιακά εδέσματα όπως ο ταραμάς & το ταχίνι. Απαιτείται όμως & προσοχή, αφού είναι μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά ( λάδι, ελιές, θαλασσινά, ξηροί καρποί) και άμυλο (πατάτες, μακαρόνια, ψωμί), οπότε η υπερκατανάλωση τροφίμων με το πρόσχημα ότι είναι υγιεινά και νηστήσιμα μπορεί να μας φορτώσει με αρκετές θερμίδες. Ακόμα εγκυμονεί κινδύνους για τα επίπεδα γλυκόζης, το ουρικό και τατριγλυκερίδια. Ας δούμε κάποια τρόφιμα & τις θερμίδες τους: Θαλασσινά 120γρ. αποδίδουν 135 kcal Όσπρια 100γρ. Φασόλια αποδίδουν 341 kcal 100γρ. Φακές αποδίδουν 338 kcal Ελιές 5 μικρές ή 3 μεγάλες αποδίδουν 45 kcal Ταραμάς 1 κουταλιά σούπας αποδίδει 120 kcal Χαλβάς 100γρ. αποδίδει 500 kcal Την αυστηρή νηστεία όμως θα πρέπει να αποφεύγουν οι έγκυες γυναίκες, τα μικρά παιδιά, οι έφηβοι & όσοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως διαβήτη και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι οποίοι θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους. ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΟΥΜΕ ΣΑΡΑΚΟΣΤΙΑΝΑ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΑΧΥΝΟΥΜΕ; Δύσκολα αντιστέκεται κανείς στη γεύση τους αλλά, δυστυχώς, τα άτομα που βρίσκονται σε δίαιτα είναι διστακτικά στην κατανάλωσή τους, έναντι των πολλών θερμίδων. Τι ισχύει, όμως, στην πραγματικότητα; Μπορούμε να καταναλώσουμε τα σαρακοστιανά, χωρίς να παχύνουμε; Η αλήθεια όπως και σε κάθε άλλη εορταστική περίοδο είναι ότι σαφέστατα και μπορούμε να ενδώσουμε στους παραπάνω διατροφικούς πειρασμούς χωρίς τύψεις, αν είμαστε προσεκτικοί στην ποσότητα που καταναλώνουμε. Η συγκατάθεση στην κατανάλωση των παραπάνω τροφίμων ενισχύεται ακόμα περισσότερο αν αναλογιστούμε την υψηλή τους διατροφική αξία. Συγκεκριμένα: > Χαλβάς Ο χαλβάς αποτελείται κατά 60% από ταχίνι, με αποτέλεσμα να είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και αντιοξειδωτικές ουσίες. Το υψηλό του περιεχόμενο σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βοηθά στην πρόληψη της υπερχοληστερολαιμίας, στη σωστή λει- 20 21
Σαρακοστή, νηστεία, Πάσχα και... διατροφή τουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη του καταρράκτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Επιπλέον σημαντική κρίνεται η συμβολή του χαλβά στην αντιμετώπιση της αθηρωμάτωσης και στην έρρυθμη λειτουργία του ήπατος. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση του μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους > Λαγάνα, πατάτες βραστές, ντολμαδάκια γιαλαντζι Μας προσφέρουν όλα τα θρεπτικά συστατικά της ομάδας του αμύλου, όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, οι οποίες βελτιώνουν τη μνήμη μας, τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και το μεταβολισμό μας. > Ταραμάς (δηλαδή τα αυγά ψαριού) Ένα από τα πιο αγαπημένα μας πιάτα την Καθαρή Δευτέρα. Είναι πλούσιος σε νάτριο (αλάτι) γι αυτό καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωσή από όσους έχουν υπέρταση. Η ταραμοσαλάτα δεν είναι μόνο ιδιαίτερα εύγευστη, αλλά και τροφή εξαιρετικά πλούσια σε φώσφορο και κάλιο, συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία της όρασης και της καρδιάς. Εντούτοις, καλό είναι να μην καταναλώσουμε παραπάνω από 2 κουταλιές της σούπας (30γρ) αφού είναι πλούσιος σε θερμίδες. > Θαλασσινά Είναι γενικά πλούσια σε φώσφορο, Ω3 λιπαρά οξέα, ιώδιο, μαγνήσιο, σίδηρο και χαλκό. Η υψηλή κατανάλωση θαλασσινών και ψαριού έχει συσχετιστεί με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης Alzheimer, καθώς και διαφόρων μορφών καρκίνου (π.χ. του μαστού και του προστάτη). Ιδανική πρόταση για όσους ακολουθούν δίαιτα μιας και μία μερίδα δεν ξεπερνά τις 200 θερμίδες. > Τουρσί Μας εξοπλίζει με «καλά» μικρόβια, που ευνοούν την υγεία του εντέρου και του στομάχου μας. Έτσι, καταναλώνοντας σε μικρές ποσότητες τις σαρακοστιανές λιχουδιές μπορούμε να τρώμε, χωρίς να παχύνουμε. Καρολίνα-Ευαγγελία Καπόγλου, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, ΒS Γιούλη Φραγκιαδουλάκη, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, ΜSc ΠΗΓΗ: www.logodiatrofis.gr 22 23
ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Υπερτροφές, τα θαύματα της φύσης Τις αποκαλούν «θαύματα της φύσης». Υπόσχονται περισσότερη φυσική ενέργεια, μεγαλύτερη ζωτικότητα, ευεξία, αύξηση της ερωτικής διάθεσης, διατήρηση της νεανικότητας, βελτίωση της υγείας. Ως «υπερτροφές» (superb foods) χαρακτηρίζονται οι τροφές που περιέχουν πολύ περισσότερα θρεπτικά συστατικά, σε σύγκριση με άλλες, συστατικά απαραίτητα για την καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και με επιπλέον θετικές επιδράσεις. Κάθε χώρα του κόσμου έχει προικιστεί με τουλάχιστον μία θεραπευτική τροφή που μεγαλώνει κυριολεκτικά έξω από τα σπίτια μας. Η πιο διάσημη υπερτροφή της Ελλάδας είναι βέβαια η αγαπημένη μας ελιά και το διάσημο ζουμί της, το ελαιόλαδο. Η πρώτη ανακάλυψη στην ιστορία των «superb foods» ήταν οι βιταμίνες που ανακαλύφθηκαν το 1911 και ο κόσμος έμαθε ότι τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να προσφέρουν πολύ περισσότερα συστατικά εκτός από υδατάνθρακες. Το 1958 ήταν η σειρά των ελευθέρων ριζών, όπου διαπιστώθηκε ότι προκαλούσαν ορισμένες μορφές καρκίνου. Τη λύση έδωσαν οι βιταμίνες και πιο συγκεκριμένα οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των βιταμινών C και E που αποδείχτηκε ότι εξουδετερώνουν τη δράση των ελευθέρων ριζών. Αυτό το γεγονός οδήγησε σε μια ακόμη σημαντική ανακάλυψη, τα φυτοχημικά τα οποία είναι μη διατροφικά συστατικά των φυτών που τους προσδίδουν το χρώμα, τη γεύση και την αντίσταση στις ασθένειες και στην πρόληψη νοσημάτων όπως τα Καρδιαγγειακά, ο Σακχαρώδης Διαβήτης, η υπέρταση και κάποιες μορφές καρκίνου. Οι υπέρμαχοι των υπερτροφών υποστηρίζουν ότι η συστηματική τους κατανάλωση αυξάνει τη ζωτική ενέργεια, αποτοξινώνει και αναζωογονεί το σώμα, το βοηθάει να λειτουργεί καλύτερα, να διατηρείται υγιές και να έχει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις ασθένειες. Τονίζουν μάλιστα ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία είναι ευθέως συγκρίσιμες με εκείνες πολλών φαρμάκων, χωρίς όμως τις παρενέργειές τους, αφού πρόκειται για εντελώς φυσικές τροφές. Σε κάθε «υπερτροφή» υπάρχουν 100 έως 200 πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία υψηλής βιοδιαθεσιμότητας, ανάμεσα στα οποία και κάποια δυσεύρετα στα συνήθη τρόφιμα. Επομένως, άτομα που έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες, όπως οι αθλητές, που δεν διατρέφονται ισορροπημένα, κάνουν δίαιτα αδυνατίσματος ή ακολουθούν ειδικού τύπου διαιτολόγια, όπως αποτοξίνωσης, χορτοφαγίας ή ωμοφαγίας, ωφελούνται σχεδόν πάντα από την κατανάλωση τους. Είναι, επίσης, ενδεχομένως χρήσιμες σε άτομα με δραστήρια ζωή, που κουράζονται πολύ, έχουν μειωμένη ενέργεια ή νιώθουν εξασθενημένα. Επιπλέον, κάποιες μπορεί να ενισχύσουν τις αποτοξινωτικές και ιαματικές ικανότητες του οργανισμού, συμβάλλοντας έτσι θετικά στη βελτίωση της λειτουργίας του. Η κατανάλωση «υπερτροφών» δεν υποκαθιστά την αναγκαιότητα για μια πιο ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή. Λόγω των αυξημένων στις μέρες μας υποχρεώσεων, της ένταση της ημέρας και του στρες που μας καταβάλει, και κυρίως λόγω της έλλειψης χρόνου, στρεφόμαστε όλοι σε μια γρήγορη διατροφική λύση, που δεν προσφέρει τίποτα στον οργανισμό. Για τον λόγο αυτό αυτού του είδους οι τροφές έχουν αποκτήσει πάρα πολλούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο και έχουν γίνει η νέα τάση της μόδας. Ο χαρακτηρισμός «υπερτροφή» είναι υποκειμενικός και μπορεί να δοθεί σε πληθώρα καρπών, φυτών αλλά και τροφίμων. Μερικά από αυτά μπορεί να είναι τα εξής: βατόμουρα, μούρα, κράνα, μπρόκολο, σπανάκι και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φασόλια και παράγωγα (σόγια), σολομός και άλλα λιπαρά ψάρια, ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης, αμύγδαλα, καρύδια, τσάι, σκόρδο, ελαιόλαδο, μαύρη σοκολάτα, μήλα, αυγά και το κόκκινο κρασί Ιδιαίτερες «υπερτροφές» χαρακτηρίζονται: Βατόμουρα goji «Το φρούτο των μοναχών του Θιβέτ» Το goji είναι ένας αναρριχώμενος θάμνος που φύεται σε περιοχές μεταξύ Θιβέτ και Μογγολίας. Οι καρποί του έχουν κόκκινο χρώμα, όψη και μέγεθος σταφίδας και είναι εξαιρετικά πλούσιοι σε βιταμίνες Α, Β, C και Ε, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά και μεταλλικά στοιχεία, ιδίως σε σίδηρο. Βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, στην ενίσχυση της όρασης, στην καλύτερη λειτουργία ήπατος, νεφρών και νευρικού συστήματος, ενώ θεωρούνται ιδιαίτερα αποτελεσματικοί για την αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας. Εργαστηριακές δοκιμές σε χυμούς των καρπών του έδειξαν ότι έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, που βοηθά στη μείωση της κυτταρικής γήρανσης και στην αναστολή της οξείδωσης της LDL-χοληστερίνης. Ιπποφάες «ο βασιλιάς των φυτών» Από τους αρχαιότερους θάμνους της Ευρώπης και της Ασίας. Λέγεται πως οφείλει το όνομά του στη συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων να τρέφουν τα άλογά τους με τους πορτοκαλί καρπούς και τα φύλλα του. Περιέχει πάνω από 190 θρεπτικά συστατικά, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα λιπαρά οξέα ω-3 και ω-7 (παλμιτολεϊκό οξύ). Το ιπποφάες συμβάλλει στην προστασία των κυτταρικών μεμβρανών από τις ελεύθερες ρίζες, στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, στην αναζωογόνηση του δέρματος, ενώ έχει το δικό του μερίδιο συνεισφοράς στην αύξηση της ζωτικότητας, της αντοχής και στη βελτίωση των πνευματικών λειτουργιών. Ως τροφή είναι εξαιρετικά δυσεύρετη κι έτσι είναι πιο εύκο- 24 25
Υπερτροφές, τα θαύματα της φύσης λο να καταναλωθεί με τη μορφή συμπληρώματος ή συμπυκνωμένου χυμού. Υπάρχει επίσης ως συστατικό σε αρκετά καλλυντικά αντιγήρανσης, ενώ οι κάψουλες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για εξωτερική χρήση. ΗΠΑ και Ευρώπη. Σήμερα ξεζουμίζουν το άγριο φυτό (Morinda citrifolia L.) και συσκευάζουν το χυμό του. Ο χυμός θεωρείται πολύ θρεπτικός και αντιοξειδωτικός, γιατί περιέχει ένα ευρύ φάσμα συστατικών, εν μέρει σπάνιων σε άλλα τρόφιμα. Ένα από αυτά, η ζερονίνη, είναι εξαιρετικά σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων και την επιδιόρθωση των βλαβών τους. Το νόνι, είτε ως καρπός είτε ως συμπυκνωμένος χυμός, βοηθάει στην προστασία του οργανισμού από τοξίνες και ελεύθερες ρίζες, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, έχει ήπια αναλγητική δράση, ενώ διασφαλίζει την καλή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το έντερο. Σιταρόχορτο «η δύναμη της αναγέννησης» Είναι ο βλαστός που παράγεται από σπόρο σταριού. Περιέχει περισσότερες από εκατό πολύτιμες ουσίες και είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε χλωροφύλλη. Μεταξύ άλλων, η χλωροφύλλη βοηθάει στη μεταφορά οξυγόνου στον οργανισμό και ενεργεί ως μέσο καθαρισμού εντέρων, νεφρών, ήπατος και κυκλοφορικού συστήματος. Το σιταρόχορτο αποχυμώνεται και πίνεται αναμεμιγμένο με άλλους χυμούς ή/και μόνο του. Επειδή δεν περιέχει γλουτένη, δεν επηρεάζει αρνητικά άτομα με αλλεργία στο στάρι. Μπορεί επίσης να καταναλωθεί με τη μορφή ταμπλέτας ή σκόνης διαλυτής σε νερό. Είναι χρήσιμο σε προγράμματα αποτοξίνωσης, σε δερματολογικές παθήσεις και για την προστασία των πνευμόνων από ατμοσφαιρικούς ρύπους. Συμβάλλει στην αύξηση του αιματοκρίτη, στην αποκατάσταση των γενετήσιων ορμών, στον έλεγχο του σακχάρου και στην καλή υγεία του εντέρου. Με εξωτερική χρήση βοηθάει το δέρμα, τα μαλλιά και τη στοματική υγιεινή. Κομπούχα «ο πολύτιμος μύκητας» Πρόκειται για ένα ζυμομύκητα που αρκετοί τον γνωρίζουν ως «τσάι της Μαντζουρίας». Ο συγκεκριμένος ζυμομύκητας αναπτύσσεται σε διάλυμα μαύρου ή πράσινου τσαγιού και ζάχαρης με τη βοήθεια «μαγιάς», που συνήθως είναι υγρό από προηγούμενη ζύμωση. Μέσω της ζύμωσης απελευθερώνονται πολλές θρεπτικές ουσίες, μεταξύ των οποίων βιταμίνες, ένζυμα, οργανικά οξέα (γαλακτικό οξύ, οξικό, κιτρικό, νουκλεϊκά οξέα κ.ά.) και προβιοτικά βακτήρια. Ο μοναδικός συνδυασμός των συστατικών του καθιστά το κομπούχα ιδιαίτερα ωφέλιμο ως φυσικό καθαρτικό, αποτοξινωτικό, ενισχυτικό της ηπατικής λειτουργίας και γενικότερα πολύτιμο για την άμυνα του οργανισμού. Ωστόσο, λόγω της έντονης καθαρτικής δράσης του, η χρήση του χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Νατό «ο καθαριστής των αγγείων» Παραδοσιακό ιαπωνικό τρόφιμο προερχόμενο από φασόλια σόγιας που έχουν υποστεί ζύμωση. Αποτελεί εξαιρετικά πλούσια πηγή πρωτεϊνών με όλα τα βασικά αμινοξέα, λιπαρών οξέων, βιταμινών Β και Κ, σιδήρου, άπεπτων ινών και φυτικών οιστρογόνων. Περιέχει επίσης μια πεπτιδάση (βακιλοπεπτιδάση F) που πάρα πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι διαθέτει την ικανότητα να προλαμβάνει τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα, οι οποίοι προκαλούν εμφράγματα και εγκεφαλικά, ακόμη και να διαλύει τους υπάρχοντες. Όταν καταναλώνεται ως κανονική τροφή, συνήθως αναμεμιγμένη με σάλτσα σόγιας και βραστό ρύζι, έχει κολλώδη υφή και χαρακτηριστική βαριά μυρωδιά μαγιάς τυριού, μάλλον δυσάρεστη. Νόνι «ο καρπός των θεών» Φρούτο που καταναλώνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από τους κατοίκους του Νότιου Ειρηνικού. Είναι επίσης πολύ δημοφιλές σε Αυστραλία, Κίνα και Ινδία, ενώ τα τελευταία χρόνια κατέκτησε Σπόροι Chia «η αρχαία τροφή του μέλλοντος» Ανήκουν στην ομάδα των δημητριακών και είναι περισσότερο γνωστοί ως τροφή οικόσιτων ωδικών πτηνών. Οι Ινδιάνοι της Αμερικής, οι οποίοι τους χρησιμοποιούσαν εδώ και αιώνες, πίστευαν ότι αυξάνουν την αντοχή και ότι παρατείνουν τη διάρκεια ζωής. Οι σπόροι Chia αποτελούν πλούσια πηγή άπεπτων ινών, πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (ιδίως ω-3), αντιοξειδωτικών, ασβεστίου, βορίου και πρωτεϊνών. Εάν αναμιχθούν σε νερό και τους αφήσουμε περίπου 30 λεπτά, αποκτούν τη μορφή ζελατίνας σχεδόν συμπαγούς. Αυτό γίνεται και μέσα στο στομάχι μας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα φυσικό εμπόδιο που αφενός δημιουργεί ταχύτερο κορεσμό της πείνας, αφετέρου καθυστερεί τη μετατροπή των υδατανθράκων και συνεπακόλουθα την άνοδο του σακχάρου του αίματος. Χλωρέλα «η πράσινη μαγεία της φύσης» Πράσινο φύκι του γλυκού νερού, πλούσιο σε χλωροφύλλη. Παρέχει συμπυκνωμένη και εύπεπτη πρωτεΐνη, είναι πλούσια σε νουκλεϊκά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία (πηγή του δυσεύρετου γερμανίου) και ένζυμα. Λόγω του υψηλού περιεχομένου της σε κυτταρίνη (περίπου 20%), διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αποτοξίνωση του οργανισμού: η κυτταρίνη, η οποία δεν διασπάται από το πεπτικό μας σύστημα, προσκολλάται και συνδέεται με βαριά μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες και αποβάλλεται μαζί με αυτά απ' τον οργανισμό. Η χλωρέλα βοηθάει επίσης στην καλύτερη οξυγόνωση των ιστών (κυρίως λόγω της χλωροφύλλης) και στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Περαιτέρω, ωφελεί την πέ- 26 27
Υπερτροφές, τα θαύματα της φύσης ψη, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα, υποκινώντας την αύξηση της φυσικής χλωρίδας του εντέρου, ενώ ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, διεγείροντας την παραγωγή ιντερφερόνης, που αυξάνει την παραγωγή λευκοκυττάρων. Αλόη «το φυτό της αθανασίας» Ένα από τα φυτά με τις περισσότερες επιστημονικά τεκμηριωμένες θεραπευτικές ιδιότητες. Στις θερμές χώρες ευδοκιμούν πάνω από 200 διαφορετικά είδη της, ενώ στην Ελλάδα ελάχιστα και μεταξύ αυτών η αλόη η γνήσια (αλόη βέρα). Τα εκχυλίσματά της είναι γνωστά για τις χρήσεις τους στην κοσμετολογία, φημίζονται δε για την ευεργετική τους δράση στο δέρμα (ενυδάτωση, καθαρισμός, θεραπεία). Τα πόσιμα εκχυλίσματα αλόης, με τη μορφή συμπυκνωμένου χυμού ή κάψουλας, περιέχουν πάνω από 200 ενεργά συστατικά, όπως βιταμίνες, ένζυμα, ανόργανες ουσίες, αμινοξέα, πολυσακχαρίτες κ.ά., και χρησιμοποιούνται κυρίως για τις υπακτικές και καθαρτικές τους ιδιότητες, καθώς και σε προγράμματα αποτοξίνωσης. Η αλόη έχει αντιβακτηριακή, αντιμυκητιακή και τονωτική δράση, ενδυναμώνει το ήπαρ, συνεισφέρει στον έλεγχο του σακχάρου, βοηθάει στην πέψη, ανακουφίζει το ερεθισμένο πεπτικό σύστημα και καταπραΰνει τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου. Σπιρουλίνα «το φαγητό των αστοναυτών» Πρόκειται για ένα φαγώσιμο κυανό - πράσινο μικροφύκος που περιέχει περισσότερες από 100 πολύτιμες θρεπτικές ουσίες και αποτελεί εξισορροπημένο και πλήρες τρόφιμο, ένα από τα πιο πλούσια που μας έχει δώσει η φύση. Πρόκειται για μια υπερσυμπυκνωμένη τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, καλά λιπαρά, αντιοξειδωτικά, φυτοθρεπτικά (φυκοκυανίνη, σπιρουλάνη, χλωροφύλλη), μέταλλα, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες (συμπεριλαμβανομένης και της Β12), ένζυμα και προβιοτικά. Η σπιρουλίνα αυξάνει την ενεργητικότητα, καλυτερεύει την πέψη, βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου ενισχύοντας και εξισορροπώντας τη μικροβιακή του χλωρίδα, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, συνεισφέρει στην αποτοξίνωση του οργανισμού, προάγει την υγεία του δέρματος, βοηθάει στην ελάττωση της όρεξης και εμμέσως στην απώλεια βάρους. Επιπλέον, ευνοεί την απορρόφηση και τη βιοδιαθεσιμότητα των συστατικών που προσλαμβάνουμε από τις άλλες τροφές, συμβάλλοντας έτσι στην επαρκέστερη θρέψη του οργανισμού. Σύμφωνα με νεώτερες έρευνες στη σπιρουλίνα, έχουν αποδοθεί αντικαρκινικές ιδιότητες, ρυθμιστική δράση για τη χοληστερίνη, ενισχυτική δράση για το ανοσοποιητικό, αντιγηραντική δράση και γενικότερη αναζωογονητική επίδραση στον οργανισμό. Αμάρανθος «ο ξεχασμένος καρπός της ζωής» Ο θρύλος του Αμαράνθου μπορεί να ανιχνευθεί στην εποχή των Ίνκας, οι οποίοι πίστευαν ότι ο σπόρος διέθετε υπερφυσικές δυνάμεις. Επί τέσσερις αιώνες κανείς δεν μιλούσε γι αυτόν έως ότου επιστήμονες τον ανακάλυψαν ξανά μέσα από μελέτες και επιβεβαίωσαν ότι οι μικροσκοπικοί σπόροι Αμαράνθου περιέχουν έναν σημαντικό αριθμό από οφέλη. Αυτό που είναι εξαιρετικό με τον Αμάρανθο είναι τα ασυνήθιστα υψηλά επίπεδά του σε λυσίνη. Αυτό κάνει την πρωτεΐνη Αμαράνθου εξαιρετικά πολύτιμη κι έχει βρεθεί ότι ωφελεί τον μεταβολισμό καθώς επίσης ότι συνδέεται με την επιβράδυνση του γήρατος διότι φτιάχνει πολλή καρνιτίνη η οποία με την σειρά της μπορεί να ωφελήσει στην ισορροπία της ενέργειας και της αντοχής. Ο Αμάρανθος είναι επίσης πλούσιος σε ασφαλή λιπαρά οξέα, από τα οποία τα κύρια είναι τα υψηλής ποιότητας λινολενικά οξέα για τα οποία έχει βρεθεί ότι ωφελούν το σώμα σε ό,τι αφορά την βέλτιστη απόδοση και ευεξία, μέταλλα μαγνήσιο και σίδηρο, μαζί με ασβέστιο, σε επίπεδα που μπορούν να συνεισφέρουν στις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού σε αυτά τα μέταλλα. Κινόα «η χρυσή τροφή των Ινκας» Η κινόα (ή κίνβα) ήταν κατά τους Ίνκας μια αληθινά χρυσή τροφή, η «μητέρα όλων των δημητριακών», πολύτιμη όσο το καλαμπόκι και η πατάτα. Μόνο που δεν είναι δημητριακό, παρά ο αποξηραμένος καρπός ενός φυτού της Βολιβίας και του Περού. Περιέχει περισσότερες πρωτεΐνες από οποιοδήποτε δημητριακό 16,2% σε σύγκριση με το 14% του σιταριού και το 7,5% του ρυζιού. Έχει υψηλή περιεκτικότητα στα αμινοξέα λυσίνη, μεθιονίνη και κυστίνη και επιπλέον περιέχει όλα τα βασικά αμινοξέα. Η διατροφική της αξία από πρωτεϊνική άποψη πλησιάζει του κόκκινου κρέατος και των γαλακτοκομικών. Επιπλέον όμως έχει πολύ χαμηλότερα λιπαρά από αυτές τις τροφές και φυσικά τις πολύτιμες φυτικές ίνες. Περιέχει επίσης κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και διάφορες βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Είναι μια τροφή ελαφριά και εύπεπτη, πολύ καλή και για ηλικιωμένα άτομα, καθώς ανεβάζει τον αιματοκρίτη, βοηθά στην καλή τροφοδότηση του εγκεφάλου με αίμα και, επιπλέον, έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Μύρτιλλο «Η άμπελος εν Ίδη» Περιέχει βιταμίνες Α, C, E και Β-καροτίνη, ιχνοστοιχεία κάλιο, μαγνήσιο και φώσφορο, τανίνες, αρβουτίνη (ουρικό αντισηπτικό), μυρτιλλίνη, οργανικά οξέα (γλυκοκινόνες, γλυκοσίδες), σάκχαρα και πηκτίνη και ανθοκυανοσίδες (παρόμοια δράση με τη βιταμίνη Ρ - διαστέλλουν τα αγγεία του αίματος - αντιμετώπιση ανωμαλιών της κυκλοφορίας του αίματος και αιμορραγίες του αμφιβληστροειδή των ματιών) και φυτικές ίνες. Το University of Denton,Τέξας και Πανεπιστήμιο Μίσιγκαν διαπίστωσαν ότι οι πολυφαινόλες του μύρτιλλου συρρικνώνουν τα λιποκύτταρα των πειραματόζωων, προστατεύοντας μάλιστα από τη δημιουργία νέου λιπώδους ιστού. Τμήμα φαρμακευτικής και Βιολογίας- Πανεπιστήμιο Πατρών διαπίστωσαν ότι συγκεκριμένα συστατικά του μύρτιλλου, οι πολυφαινόλες μπορούν 28 29
Υπερτροφές, τα θαύματα της φύσης να βελτιώσουν τη μνήμη, την ικανότητα μάθησης και προστατεύουν τη νευρική λειτουργία του εγκεφάλου από αλλοιώσεις που εμφανίζονται με την πάροδο της ηλικίας και το Harvard Medical School,Bostone ότι καθυστερούν την νοητική φθορά από την γήρανση κατά 2,5 χρόνια. Συμβάλλει θετικά στην αντιγήρανση, προλαμβάνει τον καρκίνο, βελτιώνει την καρδιακή και εγκεφαλική λειτουργίας και την όραση. Ακόμα διεγείρει τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων και αυξάνει τον μεταβολισμό. Αρώνια «η μελανόκαρπη, προστασία» Περιέχει βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β3, Β5, Β6, Β9, C, E, K, P, πεκτίνη (απορρόφηση της ραδιενέργειας και στην προστασία των οργανισμών) και ανθοκυανίνες. Ομαλοποιεί την αρτηριακή πίεση, προλαμβάνει και αντιμετωπίζει καρδιαγγειακά νοσήματα, ενισχύει τους συνδετικούς ιστούς, μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες και αποτοξινώνει το οργανισμό από βαρέα μέταλλα. Αυξάνει τη ζωτικότητα του σώματος και βελτιώνει το μεταβολισμό και αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Η αρώνια χρησιμοποιείται για τη μείωση της χοληστερίνης σε άτομα που πάσχουν από αθηροσκλήρωση και στην αντιμετώπιση της υπέρτασης, επειδή συμβάλει στην κανονική διαπερατότητα και ελαστικότητα των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων. ΠΗΓΗ: www.ellinikabaharika.gr 30 31
32 33
ΠΑΙΔΙ Διασκεδάστε με τα παιδιά σας το Πάσχα Η Άνοιξη είναι εδώ! Το Πάσχα σε λίγες ημέρες μας χτυπάει την πόρτα. Αυτή είναι η ιδανική περίοδος για να εκμεταλλευτείτε στο έπακρον την οικογενειακή ατμόσφαιρα των άγιων αυτών ημερών, και μακριά από το άγχος της πόλης και της καθημερινότητας να διασκεδάσετε με την ψυχή σας με την οικογένειά σας. Μπορεί για τα παιδιά το Πάσχα να είναι μόνο μια γιορτή γεμάτη γλυκά, τσουρέκια, λαμπάδες και λιχουδιές, είναι, όμως, και για τους γονείς μια ιδανική ευκαιρία να συναντηθούν με φίλους και συγγενείς που έχουν να τους δουν καιρό. Στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς, στο χωριό ή στην πόλη και να δημιουργήσουν μια δική τους οικογενειακή πασχαλινή παράδοση! Η προετοιμασία αρχίζει... > Μην περιοριστείτε μόνο στα γλυκά: Πείτε στα παιδιά σας την ιστορία με το παραδοσιακό κουνελάκι του Πάσχα. Το μεγάλο Σάββατο, τοποθετήστε έξω από την πόρτα σας καρότα και νερό για το κουνελάκι του Πάσχα - κάτι αντίστοιχο, δηλαδή, με τα μπισκότα και το γάλα που τοποθετούμε τα Χριστούγεννα για τον Αϊ Βασίλη. Αγοράστε για το παιδί σας διάφορα βιβλία με εικόνες σχετικές με το Πάσχα και την άνοιξη, ώστε να διεγείρουν τη φαντασία του και να διευρύνουν τον κόσμο του. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι η άνοιξη είναι η πιο καρποφόρα περίοδο και ότι αυτή την εποχή γεννιούνται τα περισσότερα ζώα. Εάν έχετε τη δυνατότητα, ταξιδέψτε μαζί με το παιδί σας στη κοντινότερη φάρμα ή στο σπίτι στο χωριό ώστε να μπορεί να δει από κοντά πώς είναι τα μωρά των διάφορων ζώων και πτηνών. > Βαφή των αυγών Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι, απλοί και πιο περίπλοκοι, να διακοσμήσετε τα αυγά σας. Η βαφή των αυγών είναι μια καλή ευκαιρία δημιουργικής οικογενειακής απασχόλησης και μπορεί να συνδυαστεί με φίλους ίδιας ηλικίας από τον παιδικό ή το φιλικό περιβάλλον. Μπορείτε να καλέσετε επίσης δικούς σας φίλους μαζί με τα παιδιά τους, ενώ η κάθε οικογένεια θα φέρει ό, τι υλικά διαθέτει. Ακολουθούν μερικές ιδέες που μπορείτε να υιοθετήσετε για να διακοσμήσετε τα αυγά σας πιο δημιουργικά: > Εάν το παιδί σας είναι πολύ μικρό ή έχετε να επιβλέψετε πάνω από ένα, τότε επιλέξτε τον πιο απλό τρόπο ώστε να αποφύγετε μια ολοκληρωτική καταστροφή καθώς και να καταλήξετε με ένα καλάθι μαύρα αυγά. > Στρώστε σε μεγάλο τραπέζι πλαστικό τραπεζομάντιλο. > Δώστε στα παιδιά πλαστικά γάντια και παλιά ρούχα. > Τοποθετείστε τα πινέλα, τις οικολογικές νερομπογιές, τις πλαστικές ( ή χάρτινες) αυγουλοθήκες συσκευασίας και μερικά από τα άσπρα βρασμένα αυγά στο τραπέζι. > Χρησιμοποιήστε μαρκαδόρους και αυτοκόλλητα που μπορούν εύκολα να φύγουν με την πλύση. > Χρησιμοποιήστε ένα χρώμα τη φορά. > Χρησιμοποιήστε μη τοξικές νερομπογιές, τέμπερες καθώς και ειδικές βαφές αυγών. Στην τελευταία περίπτωση, προσθέστε ένα κουταλάκι ξίδι σε μισό ποτήρι βραστό νερό και ύστερα 20 σταγόνες περίπου από την ειδική βαφή. Όσο πιο πολλή ώρα μείνουν τα αυγά στη μπογιά, τόσο πιο έντονο χρώμα θα βγει. > Επειδή η νερομπογιά αργεί λίγο να στεγνώσει, καλό είναι τα αυγά να μπογιατίζονται τμηματικά ενώ τα έχετε τοποθετημένα πλάγια στις συσκευασίες τους. Τα παιδιά θα ζωγραφίσουν με δικά τους σχέδια τα Αναστάσιμα αυγά. > Εάν το παιδί σας είναι πολύ μικρό, χρησιμοποιήστε σφουγγαράκια αντί για κατσαρόλες και βουτήγματα. Θα αποφύγετε με αυτόν τον τρόπο πολλές τσαπατσουλιές. > Αντί για κανονικά αυγά, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε πλαστικά και να τα διακοσμήσετε με κορδελάκια, φανταχτερή κόλλα, πινέζες και ό, τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Αυτά θα μπορούσατε να τα κρατήσετε και για τη διακόσμηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου. > Δημιουργήστε πάνω σε ένα αυγό κάποιο σχέδιο με λευκό κραγιόν. Στη συνέχεια, βουτήξτε το στη μπογιά. Το κραγιόν θα αντισταθεί στη μπογιά και θα μείνει μετά το σχέδιο. Θα δείτε ότι τα παιδιά θα το λατρέψουν και δε θα σας αφήσουν να ξαναβάψετε βαρετά μονόχρωμα αυγά. > Δεν τα λαδώνουμε. > Κατανάλωση βαμμένων αυγών Προσοχή! Δεν είναι όλα τα βαμμένα αυγά κατάλληλα προς κατανάλωση: 1. Χρησιμοποιήστε μη τοξικές, φαγώσιμες φυτικές βαφές αυγών. 2. Μην κρατήσετε τα βαμμένα αυγά σε θερμοκρασία δωματίου πάνω από μία ή δυο ώρες. 3. Διατηρείτε τα αυγά μέσα στο ψυγείο και καταναλώστε τα μέσα σε μια εβδομάδα. 4. Όταν αγοράσετε αυγά, να προσέχετε την ποιότητά τους καθώς και να τα χρησιμοποιείτε πριν την ημερομηνία λήξης. 34 35
Διασκεδάστε με τα παιδιά σας το Πάσχα > Πώς να φτιάξετε το δικό σας καλαθάκι Υλικά Μια καθαρή, πλαστική κανάτα 4 λίτρων. Κόλλα που να φεύγει με την πλύση. Βαμβάκι (ροζ και άσπρο) Τσόχα ή/και χαρτί σχεδίασης. Μαρκαδόρο που να φεύγει με την πλύση. Ψαλίδι Κουμπιά ή οτιδήποτε άλλο σχετικό για να φτιάξετε τα μάτια/μύτη Οδηγίες 1. Πριν ξεκινήστε, σιγουρευτείτε ότι η κανάτα σας είναι καθαρή και στεγνή και χωρίς ετικέτες επάνω. 2. Κρατήστε την κανάτα από το χερούλι για να σκιτσάρετε το κεφάλι του κουνελιού και το κομμάτι που στη συνέχεια θα κόψετε. Το κομμάτι απέναντι από το χερούλι θα είναι η μύτη. Κόψτε από το καπάκι προς τα πάνω για να σχηματίσετε τα αυτάκια του κουνελιού. Προσέξτε μην κόψετε το χερούλι διότι μετά το παιδί σας δε θα μπορέσει να πιάσει το καλαθάκι του. 3. Κολλήστε του τα μάτια και μια μύτη. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την τσόχα για τα μάτια. Στις περισσότερες κανάτες υπάρχει ο χώρος που προεξέχει, τον οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να τοποθετήσετε τα μάτια. Το ροζ βαμβάκι θα είναι ό, τι πρέπει για μια γλυκιά μυτούλα. 4. Αρχίστε να το γεμίσετε με τα κεράσματα! Αλλιώς: μπορείτε εναλλακτικά να γεμίσετε το καλαθάκι με βαμβάκι για πιο χνουδωτό κουνελάκι. Επίσης, μπορείτε να ανοίξετε τρύπες στα πλάγια της μύτης και περνώντας μαύρη κλωστή/ σπάγκο, να φτιάξετε μουστάκια!!! > Πασχαλινό κυνήγι θησαυρού Ώρα να πάμε στο χωριό, στον παππού και την γιαγιά για το Πάσχα! Για τα παιδιά, το πασχαλινό κυνήγι θησαυρού είναι η αγαπημένη τους δραστηριότητα - ο μεγάλος αγώνας για να βρουν γλυκά ή άλλους σοκολατένιους θησαυρούς για να γεμίσουν το πασχαλινό καλαθάκι. Τι μπορείτε να κάνετε ως γονιός για να κάνετε αυτή τη δραστηριότητα ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, αλλά και ασφαλή; Λογικά θα θέλετε να κάνετε για τα παιδιά σας το κυνήγι θησαυρού κατάλληλο για την ηλικία τους καθώς και φιλικό με τα κατοικίδια. Δε θα ήταν δίκαιο ένα 3χρονο παιδάκι να ανταγωνίζεται τον 8χρονο ξάδελφο του. Αφήστε τα μικρά να ξεκινήσουν πρώτα. Αντί για σοκολατένια αυγά, κρύψτε πλαστικά αυγά και μάλιστα ο καθένας να πρέπει να ψάξει ένα συγκεκριμένο χρώμα αυγών. Χρησιμοποιήστε νήματα διαφορετικών χρωμάτων για το κάθε παιδί. Μετά παρακινήστε τα να ακολουθήσουν ο καθένας το δικό του νήμα, ώστε στο τέλος να βρεθεί ο καθένας με ένα καλαθάκι όλο δικό του. Μπορείτε να στήσετε το κυνήγι θησαυρού και έξω, γύρω από τη γειτονιά. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν πρόχειρους 36 37
Διασκεδάστε με τα παιδιά σας το Πάσχα χάρτες ή πείτε τους αινίγματα ώστε να οδηγηθούν στο επόμενο αυγό ή στοιχείο. Θα κατενθουσιαστούν! Μην ξεχάσετε να συμπεριλάβετε τον παππού και την γιαγιά στο παιχνίδι!!! > Πασχαλινό φαγητό Μετά το τόσο τρέξιμο και παιχνίδι, τα παιδιά θα έχουν σίγουρα πεινάσει. Ακολουθούν μερικές ιδέες για το τι θα λάτρευαν τα παιδιά σε μια τέτοια στιγμή: Φτιάξτε τους ένα πρόγευμα συνοδευόμενο από κάποιο αναψυκτικό ή χυμό. Είναι η κατάλληλη στιγμή για φρέσκα, κομμένα φρούτα και λαχανικά, τσουρέκια, και φυσικά, βραστά αυγά. Μια άλλη ιδέα είναι να τους ετοιμάσετε βάφλες με ό, τι φρέσκο κυκλοφορεί αυτή την εποχή στην αγορά από πάνω ή μια νόστιμη ομελέτα (ακόμη πιο πολλά αυγά!). Πριν το δείπνο, παρακινήστε τα παιδιά στο διαγωνισμό «χτυπάω το αυγό». Κάποιος χτυπάει με το αυγό του το αυγό του διπλανού του με σκοπό να το σπάσει. Όποιος νικήσει μπορεί να απαλλαγεί από καμιά αγγαρεία του σπιτιού. Δηλαδή, κάνουμε Ανάσταση πριν την ώρα της! Είτε τρώτε το κουνελάκι πρώτα από τα αυτιά, ώστε να μη σας ακούει όταν έρχεστε... ή από τα πόδια ώστε να μην το βάλει στα πόδια, σας ευχόμαστε ένα Καλό Πάσχα! ΠΗΓΗ: www.babybaby.gr 38 39
40 41