ΒΙΒΛΙΑ Β & Γ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ

A.T.E.I. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΑ Β & Γ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ ΔΠΟΠΣΔΤΟΤΑ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ : κ. ΚΔΡΔΝΙΓΟΤ ΔΛΔΤΘΔΡΙΑ ΠΟΤΓΑΣΗ: ΙΜΙΣΛΙΩΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟ ΚΑΒΑΛΑ 2008

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο Ο ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΗΘΔΜΔΝΖ ΑΞΗΑ (ΦΠΑ) 4 1.1 Ζ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΦΠΑ 1.2 ΟΡΗΜΟ ΣΟΤ ΦΠΑ 5 1.3 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΟΤ ΦΠΑ 6 1.4 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ΦΠΑ 7 1.5 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ 7 1.6 ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ 8 1.7 ΚΑΣΑΡΣΟΤΜΔΝΟΗ ΦΟΡΟΗ 8 1.8 ΣΑ ΔΟΓΑ ΣΟΤ ΦΠΑ 8 1.9 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΑΠΟ ΣΟ ΦΟΡΟ 9 1.9.1 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΣΟ ΔΩΣΔΡΗΚΟ ΣΖ ΥΩΡΑ 9 1.9.2 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΣΗ ΔΗΑΓΩΓΔ 11 1.9.3 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΣΗ ΔΞΑΓΩΓΔ 11 1.9.4 ΔΗΓΗΚΔ ΑΠΑΛΛΑΓΔ 11 1.10 ΔΚΠΣΩΖ ΔΠΗΣΡΟΦΖ ΣΟΤ ΦΟΡΟ 12 1.11 ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΒΔΒΑΗΩΖ ΚΑΗ ΚΑΣΑΒΟΛΖ ΦΟΡΟΤ 13 1.12 ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΔ ΠΑΡΑΒΑΔΗ ΚΤΡΩΔΗ Φ.Π.Α. 14 1.12.1 ΠΡΟΘΔΣΟΗ ΦΟΡΟΗ 14 1.13 ΠΡΟΣΗΜΑ 17 1.14 ΠΟΗΝΗΚΔ ΚΤΡΩΔΗ 19 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ν ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΤΝΑΛΛΑΓΔ 2.1 ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΉ ΠΑΡΆΓΟΖ ΑΓΑΘΩΝ : 2.2 ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΖ ΑΠΟΚΣΖΖ ΑΓΑΘΩΝ: 20 2.3 ΣΡΗΓΩΝΗΚΔ ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΤΝΑΛΛΑΓΔ 24 2.4 ΓΖΛΩΔΗ INTRASTAT 24 2.5 ΣΡΟΠΟΠΟΗΖΣΗΚΖ ΓΖΛΩΖ INTRASTAT 25 2.6 ΠΟΗΟΗ ΑΠΑΛΛΑΟΝΣΑΗ ΑΠΟ ΣΖΝ ΤΜΠΛΖΡΩΖ ΚΑΗ ΤΠΟΒΟΛΖ ΣΖ ΓΖΛΩΖ 26 INTRASTAT 2.7 ΠΗΝΑΚΑ LISTING 26 2.8 ΠΟΤ, ΠΟΣΔ ΚΑΗ ΠΩ ΤΠΟΒΑΛΛΔΣΑΗ Ο ΠΗΝΑΚΑ Listing 27 2.9 ΤΣΖΜΑ V.I.ES 28 20 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ο 3.1 ΒΗΒΛΗΑ ΓΔΤΣΔΡΖ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 3.1.2 ΒΗΒΛΗΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΔΠΗΣΖΓΔΤΜΑΣΗΩΝ ΣΖ ΓΔΤΣΔΡΖ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ ΒΗΒΛΗΩΝ 30 3.2 ΒΗΒΛΗΑ ΣΡΗΣΖ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 31 3.3. ΓΔΝΗΚΔ ΓΗΑΣΑΞΔΗ Κ.Β.. 3.3.1 ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΚΩΓΗΚΑ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ. ΤΠΟΥΡΔΟΗ ΓΔ ΣΖΡΖΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 3.3.2 ΤΠΟΥΡΔΟΗ Δ ΣΖΡΖΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ. 32 19 32 ειίδα 1 από 133

3.3.3 ΑΠΑΛΛΑΓΖ ΑΠΟ ΤΠΟΥΡΔΩΖ ΣΖΡΖΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΔΚΓΟΖ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 34 3.3.4 ΓΛΩΑ ΚΑΗ ΝΟΜΗΜΑ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 35 3.3.5 ΓΗΑΚΡΗΖ ΔΠΗΣΖΓΔΤΜΑΣΗΩΝ. ΈΝΝΟΗΑ ΥΟΝΓΡΗΚΖ ΚΑΗ ΛΗΑΝΗΚΖ 35 ΠΩΛΖΖ. ΈΝΝΟΗΑ ΔΗΓΟΤ. 3.3.6 ΒΗΒΛΗΑ ΔΠΗΣΖΓΔΤΜΑΣΗΩΝ 36 3.4 ΔΝΖΜΔΡΩΖ. ΘΔΩΡΖΖ ΚΑΗ ΓΗΑΦΤΛΑΞΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 40 3.4.1 ΥΡΟΝΟ ΔΝΖΜΔΡΩΖ ΣΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ 3.4.2 ΣΡΟΠΟ ΔΝΖΜΔΡΩΖ ΣΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΔΚΓΟΖ ΣΩΝ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 40 3.4.3 ΤΠΟΒΟΛΖ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΣΟΗΥΔΗΩΝ ΓΗΑ ΓΗΑΣΑΤΡΩΖ 42 3.4.5 ΣΌΠΟ ΣΖΡΖΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ. ΥΡΟΝΟ ΓΗΑΦΤΛΑΞΖ ΑΤΣΩΝ 44 3.4.6 ΘΔΩΡΖΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 46 3.4.7 ΚΤΡΟ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 47 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 48 ειίδα 2 από 133

ΠΡΟΛΟΓΟ ηελ εξγαζία κνπ ζα πξνζπαζήζσ λα κειεηήζσ, λα θαηαιάβσ, λα θαιχςσ ην ζέκα ζεσξεηηθά θαη πξαθηηθά κε γξαθή ζπλνπηηθή άιιά θαη πεξηεθηηθή θαη λα παξνπζηάζσ πνηα είλαη θαη ηη είλαη ηα Βηβιία Β θαη Γ Καηεγνξίαο, πσο ηεξνχληαη, πνηνο θαη ηη είλαη ν Φόξνο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο. Δπίζεο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ εηζεγήηξηα ηνπ ζέκαηνο ηεο Πηπρηαθήο κνπ θαζεγήηξηα Κεξελίδνπ Διεπζεξία θαη φινπο φζνπο βνήζεζαλ θαη ζπλεηέιεζαλ ζηελ δεκηνπξγία θαη ιεηηνπξγία ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ Δπηινγήο θαη κνπ δφζεθε ε επθαηξία λα κνπ αλνηρζνχλ νη δξφκνη πξνο ηελ αλαδήηεζε ηεο γλψζεο θαη ε ραξά λ απνιακβάλσ ηνλ πινχην ησλ γλψζεσλ πνπ πξνζθέξεη απιφρεξα έλα ηξηηνβάζκην εθπαηδεπηηθφ ίδξπκα. ειίδα 3 από 133

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο Ο ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΗΘΔΜΔΝΖ ΑΞΗΑ (ΦΠΑ) ΓΔΝΗΚΆ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ 1.1 Ζ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΦΠΑ Ζ Διιάδα µεηά ηε πξάμε πξνζρψξεζεο ζηηο Δπξσπατθέο Κνηλφηεηεο, πνπ ππέγξαςε ζηηο 28 Μαίνπ 1979, αλέιαβε ηελ ππνρξέσζε λα ελαξµνλίζεη ην ζχζηεκα ηεο έµµεζεο θνξνινγίαο µε εθείλν ησλ άιισλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΟΚ, κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ θνηλνχ ζπζηήκαηνο (6 ε θνηλνηηθή νδεγία) ηνπ θφξνπ Πξνζηηζέµελε; Αμίαο, αξρηθά απφ ηε πξψηε Ηαλνπαξίνπ 1984. Μεηά ηε θαηάζεζε ηνπ γλσζηνχ Μλεµνλίνπ, δήηεζε θαη πέηπρε λα αλαβιεζεί ε εθαξµνγή ηνπ ΦΠΑ γηα ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ 1986, ελψ ζην ηέινο ηνπ 1985 δήηεζε θαη πέηπρε µηα λέα αλαβνιή ελφο έηνπο. Γειαδή ν ΦΠΑ ζα εθαξµνδφηαλ ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ ηνπ 1987. Σν θαινθαίξη ηνπ 1986 ε ειιεληθή θπβέξλεζε θαηέζεζε ζηε Βνπιή ησλ Διιήλσλ ην λφµν 1642/1986, «γηα ηελ εθαξµνγή ηνπ Φφξνπ Πξνζηηζέµελεο Αμίαο θαη άιιεο δηαηάμεηο», πνπ ςεθίζηεθε ζην ηµήµα δηαθνπψλ ηεο Βνπιήο θαη δεκνζηεχηεθε ζηελ εθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο ζηηο 21.8.1986. Ο λφκνο απηφο ηξνπνπνηήζεθε θαη ζπκπιεξψζεθε µε ηνπο µεηαγελέζηεξνπο λφµνπο 1676/1986 θαη 1684/1987, θαζψο θαη ππνπξγηθέο απνθάζεηο. Ο ΦΠΑ. εθαξµφζηεθε µε ηξεηο ζπληειεζηέο: έλα ραµειφ ζπληειεζηή µε πνζνζηφ 6% (3% γηα ηα βηβιία, εθεµεξίδεο θαη πεξηνδηθά), έλα µεζαίν ή θαλνληθφ ζπληειεζηή µε πνζνζηφ 18% (απφ 1.1.1988 ν ζπληειεζηήο απηφο µεηψζεθε ζην πνζνζηφ 16%) θαη έλα πςειφ ζπληειεζηή µε πνζνζηφ 36%. Ο ραµειφο ζπληειεζηήο επηβαξχλεη αγαζά θαη ππεξεζία; πνπ ππάγνληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ αγαζψλ πιαηηάο ιατθήο θαηαλάισζεο, ελψ ν πςειφο ζπληειεζηήο επηβαξχλεη αγαζά θαη ππεξεζίεο πνπ ππάγνληαη ζηελ θαηεγνξία αγαζψλ πνιπηέιεηαο ή εµηπνιπηειείαο. Σέινο, ν µεζαίνο ή θαλνληθφο ζπληειεζηήο επηβαξχλεη αγαζά θαη ππεξεζίεο πνπ δελ ππάγνληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ αγαζψλ πιαηηάο ιατθήο θαηαλάισζεο, νχηε ζηελ θαηεγνξία ησλ αγαζψλ πνιπηειείο ή εµηπνιπηειείαο. Πξέπεη λα ζεµεηψζνπµε, αθφµε, φηη ηαπηφρξνλα µε ηε µείσζε ηνπ µεζαίνπ ή θαλνληθνχ ζπληειεζηή απφ ην πνζνζηφ 18% ζην 16%, έγηλαλ θαη ειίδα 4 από 133

νξηζµέλεο µεηαηάμεηο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζηνπο πίλαθεο, πνπ είραλ σο ζηφρν ηε δηθαηφηεξε θαηαλνµή ησλ θνξνινγηθψλ βαξψλ θαη ηε πξνψζεζε ηεο αλαπηπμηαθή; δηαδηθαζίαο ηεο ρψξαο. 1.2 ΟΡΗΜΟ ΣΟΤ ΦΠΑ Ο Φφξνο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο (ΦΠΑ) είλαη έλαο γεληθφο έµµεζνο θφξνο πνπ εηζπξάηηεηαη θαηά ηε παξάδνζε αγαζψλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ απφ ηηο δηαθνξέο νηθνλνµηθέο µνλάδεο θαη απνδίδεηαη ζην δεµφζην ηαµείν. Ο ΦΠΑ επηβαξχλεη ηα εηζαγφµελα πξντφληα απφ ην εμσηεξηθφ µε ηνπο ίδηνπο θνξνινγηθνχο ζπληειεζηέο πνπ ηζρχνπλ γηα ηα εγρψξηα νµνεηδή πξντφληα, ελψ ν θφξνο πνπ επηβαξχλεη ηα εμαγφµελα πξντφληα επηζηξέθεηαη ζηνπο εμαγσγείο. χµθσλα µε ην άξζξν 3 ηνπ Ν.1642/1986 ππνθείµελνη ζην θφξν είλαη: 1. Κάζε θπζηθφ ή λνµηθφ πξφζσπν, εµεδαπφ ή αιινδαπφ, ή έλσζε πξνζψπσλ, εθφζνλ αζθεί θαηά ηξφπν αλεμάξηεην νηθνλνµηθή δξαζηεξηφηεηα, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν εγθηάζηαζεο, ηνλ επηδησθφµελν ζθνπφ ή απνηέιεζµα ηεο δξαζηεξηφηεηαο απηήο. Γελ ζεσξείηαη νηί αζθνχλ νηθνλνµηθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηξφπν αλεμάξηεην νη κηζζσηνί θαη ινηπά θπζηθά πξφζσπα, ηα νπνία ζπλδένληαη µε ηνλ εξγνδφηε ηνπο µε ζχµβαζε εξγαζίαο ή µε νπνηαδήπνηε άιιε λνκηθή ζρέζε πνπ δεµηνπξγεί δεζµνχο εμάξηεζεο, φζνλ αθνξά ζηνπο φξνπο εξγαζίαο ή ζηελ αµνηβή θαη ζπλεπάγεηαη ηελ επζχλε ηνπ εξγνδφηε. 2. Σν ειιεληθφ δεµφζην, νη δήµνη, νη θνηλφηεηεο θαη ηα άιια ΝΠΓΓ δελ ζεσξνχληαη ππνθείµελνη ζην θφξν γηα ηηο πξάμεηο παξάδνζεο αγαζψλ θαη παξνρήο εξγαζηψλ πνπ ελεξγνχλ θαηά ηελ εθπιήξσζε ηεο απνζηνιή; ηνπο, αθφµε θαη αλ εηζπξάηηνπλ ηέιε, δηθαηψµαηα ή εηζθνξέο. Σα πξφζσπα απηφ, έρνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ππνθεηµέλνπ ζην, θφξν, εθφζνλ αζθνχληαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ απαξηζµνχληαη ζην παξάξηεµα Η ηνπ παξφληνο λφµνπ, εθηφο αλ απηέο είλαη αζήκαληεο. Τπφρξενη ζην Φφξν Πξνζηηζέµελεο Αμίαο γηα ηελ παξάδνζε αγαζψλ θαη ηε παξνρή ππεξεζηψλ είλαη: α. Ο εγθαηεζηεµέλνο ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο ππνθείµελνο ζην θφξν. γηα ηηο ελεξγνχµελεο απ'απηφλ πξάμεηο. β. Ο αληηπξφζσπνο ηνπ εγθαηεζηεµέλνπ ζην εμσηεξηθφ ππνθεηµέλνπ ζην θφξν ή ν ιήπηεο ησλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ, ζηε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρεη αληηπξφζσπνο. γ. Ο ιήπηεο ησλ ππεξεζηψλ, πνπ πξνβιέπνπλ νη δηαηάμεηο ηεο παξαγξάθνπ 3 ηνπ άξζξνπ 12. δ. Οπνηνδήπνηε άιιν πξφζσπν, ην νπνίν αλαγξάθεη ην θφξν ζηα ηηµνιφγηα πνπ εθδίδεη ζε άιια εμνµνηνχµελα µ'απηά ζηνηρεία. ειίδα 5 από 133

Όζνλ αθνξά ζηελ εηζαγσγή αγαζψλ απφ ην εμσηεξηθφ, ππφρξενο ζην ΦΠΑ είλαη ν ινγηδφµελνο σο θχξηνο ησλ εηζαγφµελσλ πξντφλησλ, φπσο απηφ νξίδεηαη ζηελ ηεισλεηαθή λνµνζεζία. Σέινο, ν ΦΠΑ εθαξµφδεηαη απφ ηε 1ε Ηαλνπαξίνπ 1987 ζε φιε ηε ρψξα, εθηφο απφ ηελ πεξηνρή ηνπ Αγίνπ Όξνπο πνπ εμαηξείηαη. Απαιιάζζνληαη απφ ηνλ ΦΠΑ νξηζµέλεο δξαζηεξηφηεηα; θνηλσληθνχ πεξηερνµέλνπ, φπσο απηέο πξνβιέπνληαη απφ ην άξζξν 18 ηνπ λφµνπ 1642/1986, θαζψο επίζεο θαη νη µηθξέο επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο θαηά ηε πξνεγνχµελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν πξαγµαηνπνίεζαλ αθαζάξηζηα έζνδα µέρξη ηνπ πνζνχ ηνπ 1.000.000 δξαρµψλ. 1.3 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΟΤ ΦΠΑ Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ ΦΠΑ, ζε ζρέζε µε ηηο άιιεο µνξθέο έµµεζεο θνξνινγίαο, είλαη φηη θάζε νηθνλνµηθή µνλάδα απνδίδεη ζην δεµφζην ηαµείν µε βάζε ηελ πξνζηηζέµελε αμία θαη φρη µε βάζε ηε ζπλνιηθή αμία ησλ πσιήζεσλ, φπσο γηλφηαλ πξηλ απφ µεξηθά ρξφληα π.ρ. µε ην ραξηφζεµν. Έηζη, ε θνξνιφγεζε γίλεηαη ηµεµαηηθά ζηα δηάθνξα ζηάδηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζία; θαη φρη ζην ηειεπηαίν ζηάδην. Γηα λα γίλνπλ θαηαλνεηά ηα φζα αλαθέξαµε παξαπάλσ, παξαζέηνπµε ην παξαθάησ απιφ παξάδεηγµα: Έζησ φηη ππάξρεη έλα; ζπληειεζηή; ΦΠΑ, πνπ είλαη ίζνο µε 10%, θαη φηη ππάξρνπλ ηέζζεξα ζηάδηα ζπλαιιαγψλ. Σν πξψην ζηάδην αλαθέξεηαη ζηελ πψιεζε αγξνηηθψλ πξντφλησλ απφ ηνλ παξαγσγφ πξνο ηε βηνµεραλία αμίαο 100.000 δξαρµψλ. Ζ βηνµεραλία ζα πιεξψζεη ΦΠΑ 10.000 δξαρµψλ ζηνλ παξαγσγφ, ν νπνίνο ππνρξενχηαη λα ηνλ απνδψζεη ζην δεµφζην ηαµείν ζην ρξνληθφ δηάζηεµα πνπ νξίδεηαη απφ ην λφµν. Δπεηδή δελ ππάξρνπλ εηζξνέο γηα ηνλ πσιεηή, δελ έρεη πιεξψζεη θφξν ν παξαγσγφο, άξα δελ ππάξρεη έθπησζε ηνπ θφξνπ ηνπ πξνεγνχµελνπ ζηαδίνπ. ην δεχηεξν ζηάδην ζπλαιιαγψλ, ε βηνκεραλία πνπιάεη ηα πξντφληα ηεο ζε ρνλδξέµπνξν. Ζ αμία ησλ εκπνξεπκάησλ αλέξρεηαη ζην πνζφ ησλ 150.000 δξαρµψλ. Ο ρνλδξέµπνξνο ζα πιεξψζεη ζηε βηνµεραλία, πνπ ζα εθδψζεη ηηµνιφγην πψιεζεο ησλ εµπνξεπµάησλ, 165.000 δξαρµέο. Σν πνζφ ησλ 15.000 δξαρκψλ πνπ ζα πιεξψζεη ν ρνλδξέµπνξνο ζηε βηνµεραλία, ζα πξέπεη λα ην απνδψζεη ε βηνµεραλία ζην δεµφζην ηαµείν. Δπεηδή, φµσο, ε βηνµεραλία έρεη ήδε πιεξψζεη ζηνλ παξαγσγφ ησλ αγξνηηθψλ πξντφλησλ 10.000 δξαρκέο ζα απνδψζεη ηειηθά ζην δεµφζην ηαµείν ηε δηαθνξα: ( ΦΠΑ εθξνψλ ) - (ΦΠΑ εηζξνψλ) = 15.000-10.000= 5.000 δξαρµέο. ην ηξίην ζηάδην ζπλαιιαγψλ, ν ρνλδξέκπνξνο πνπιάεη ηα εµπνξεχµαηα ηνπ ζην ιηαλέµπνξν αληί 200.000 δξαρµψλ. ην πνζφ απηφ ζα πξνζηεζεί πνζφ ΦΠΑ 200.000 Υ 10%=20.000 δξαρµψλ. Γειαδή ν ιηαλνπψιεο ζα πιεξψζεη ζην ρνλδξέµπνξν πνζφ 220.000 δξαρµψλ. Ο ειίδα 6 από 133

ρνλδξέµπνξνο ζα απνδψζεη ζην δεµφζην ηαµείν ΦΗΗΑ πνπ ζα είλαη 5.000 δξαρµέο. ην ηέηαξην θαη ηειεπηαίν ζηάδην ζπλαιιαγψλ, ν ιηαλέµπνξνο πνπιάεη ηα εµπνξεχµαηα ζην ηειηθφ θαηαλαισηή αληί ηνπ πνζνχ 300.000 δξαρµψλ ζπλ ηνλ ΦΠΑ πνπ είλαη 30.000 δξαρµέο Σνλ ΦΠΑ πιεξψλεη ν ηειηθφο θαηαλαισηήο ζην ιηαλέµπνξν, ν νπνίνο απνδίδεη ζην δεµφζην ηαµείν θφξν 10.000 δξαρµψλ, πνπ είλαη ε δηαθνξά 30.000-20.000=10.000 δξαρµέο. Απφ ην παξαπάλσ απιφ παξάδεηγκα θαίλεηαη μεθάζαξα φηη νη νηθνλνµηθέο µνλάδεο ( παξαγσγφο αγξνηηθψλ πξντφλησλ, βηνµεραλία, ρνλδξέµπνξνο, ιηαλέµπνξνο) απνδίδνπλ ηµεκαηηθά. ζην δεµφζην ηαµείν ΦΠΑ ζηα δηάθνξα ζηάδηα ζπλαιιαγψλ, ελψ εθείλνο πνπ επηβαξχλεηαη πξαγµαηηθά, µε φιν ην πνζφ ΦΠΑ (30.000 δξαρκέο ) είλαη ν ηειηθφο θαηαλαισηήο ησλ εµπνξεπµάησλ. Ο παξαγσγφο, ε βηνµεραλία, ν ιηαλέκπνξνο ιεηηνπξγνχλ σο εηζπξάθηνξεο θφξσλ πνπ ηνπ απνδίδνπλ ζην δεµφζην ηαµείν. 1.4 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ΦΠΑ... Όπσο είλαη γλσζηφ, θάζε ζχζηεµα θνξνινγία; έρεη πιενλεθηήκαηα θαη µεηνλεθηήµαηα, ηφζν ζε ζεσξεηηθφ επίπεδν, φζν θαη ζε επίπεδν εθαξµνγήο. Σν ίδην αθξηβψο ζπµβαίλεη θαη µε ηνλ ΦΠΑ. ηηο γξαµµέο πνπ ζα αθνινπζήζνπλ ζα θαηαγξάςνπµε ηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά ζηνηρεία ηνπ λένπ θφξνπ, φπσο απηφο εθαξµφζζεθε ζηελ Διιάδα. 1.5 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ 1.0 ΦΠΑ ζεσξείηαη φηη είλαη νπδέηεξνο θφξνο. Απηφ ζεµαίλεη φηη ν λένο θφξνο δελ παξεµβαίλεη ζηελ θάζεηε νξγάλσζε ηεο παξαγσγήο ησλ επηρεηξήζεσλ, φπσο ζπλέβαηλε µε ηνπο ζσξεπηηθνχο θφξνπο, π.ρ. ην ραξηφζεµν. Σν πνζφ ηνπ θφξνπ εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά θαη µφλν απφ ηελ ηηµή ηνπ πξντφληνο ζηελ ηειηθή θαηαλάισζε, ρσξίο λα απνηειεί ζηνηρείν θφζηνπο ηεο επηρείξεζεο. 2.0 ΦΠΑ επηβαξχλεη µε ηνπο ίδηνπο θνξνινγηθνχο ζπληειεζηέο. ηφζν ηα εγρψξηα φζν θαη ηα εηζαγφµελα πξντφληα. 3.Δθπίπηεη ν θφξνο ησλ επελδπηηθψλ δαπαλψλ ηεο επηρείξεζεο, µε απνηέιεζµα ε πξάμε απηή λα βνεζάεη ζεµαληηθά ζηελ νηθνλνµηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο. 4.Λεηηνπξγεί αλαζηαιηηθά θαηά ηεο θνξνδηαθπγήο ηφζν ζην επίπεδν ηεο ειίδα 7 από 133

έµµεζεο θνξνινγίαο, φζν θαη ηεο άµεζεο, εθφζνλ ειέγρεηαη ην ζηάδην ιηαληθήο πψιεζεο. Με ηελ εθαξµνγή ηνπ ΦΠΑ ιεηηνπξγεί έλα ζχζηεµα αιιεινζπγθξνπφµελσλ ζπµθεξφλησλ πνπ αµβιχλεη ηηο δπλαηφηεηεο γηα θνξνδηαθπγή, ηνπιάρηζηνλ µεηά ηελ παξέιεπζε πεληαεηίαο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ. 5.Δπηηξέπεη ηελ νινθιεξσηηθή απαιιαγή ησλ εμαγσγψλ µε απνηέιεζκα λα ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ αχμεζε ησλ εμαγφκελσλ πξντφλησλ. 1.6 ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ I. Ζ πνιππινθφηεηα ηνπ θφξνπ, πνπ νθείιεηαη ελ µέξεη ζηε θχζε ηνπ, δεµηνχξγεζε ζεµαληηθά πξνβιήµαηα, ηδηαίηεξα θαηά ηνλ πξψην ρξφλν ηεο εθαξµνγήο ηνπ ζηελ Διιάδα. Σα πξνβιήκαηα απηά εληνπίζηεθαλ ηφζν ζηηο επηρεηξήζεηο φζν θαη ζηηο ππεξεζίεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνµηθψλ. 2.Σν δεµνζηνλνµηθφ θαη θνηλσληθφ θφζηνο ζε νξηζµέλνπο θιάδνπο ηεο νηθνλνµηθήο δξαζηεξηφηεηαο, φπσο είλαη ν γεσξγηθφο ηνµέαο, νη µηθξέο επηρεηξήζεηο θαη ην ιηαληθφ εµπφξην, απμήζεθε ζεµαληηθά. 3.Ζ εηζαγσγή ηνπ είρε ζνβαξέο επηπηψζεηο (ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο)ζηελ αχμεζε ηνπ δείθηε ηηµψλ θαηαλαισηή. Ηδηαίηεξα ζηελ Διιάδα ε επίπησζε ήηαλ µεγάιε, θαηά ηνλ πξψην ρξφλν ηεο εθαξµνγήο ηνπ. 1.7 ΚΑΣΑΡΣΟΤΜΔΝΟΗ ΦΟΡΟΗ Με ηελ εθαξκνγή ηνπ ΦΠΑ απφ 1/1/1987 θαηαξγήζεθαλ πνιινί θφξνη πνπ είραλ επηβιεζεί θαηά θαηξνχο θαη ίζρπαλ κέρξη 31/12/1986 κε θπξηφηεξν ην ΦΚΔ θαη ην ραξηφζεκν ζηα ηηκνιφγηα. Απφ ηνπο θφξνπο πνπ θαηαξγήζεθαλ ην ειιεληθφ δεµφζην βεβαίσζε ην 1986 έζνδα πνζνχ 411487,6 εθαηνµµπξίσλ δξαρµψλ, ελψ ηνλ ίδην ρξφλν εηζέπξαμε πνζφ 407446 εθαηνµµπξίσλ δξαρµψλ. Πάλησο, ζα πξέπεη λα γίλεη αληηιεπηφ φηη ν ΦΠΑ δελ είλαη έλαο επηπιένλ θφξνο ζην θνξνινγηθφ µαο ζχζηεµα ηεο ρψξαο, αιιά έλαο θφξνο, ηα έζνδα ηνπ νπνίνπ πξνέξρνληαη απφ µηα ζεηξά θφξνπο πνπ θαηαξγνχληαη µε ηελ εθαξµνγή ηνπ ΦΠΑ θαη ελζσµαηψλνληαη ζηε ινγηθή ηνπ λένπ απηνχ θφξνπ. 1.8 ΣΑ ΔΟΓΑ ΣΟΤ ΦΠΑ Καηά ην πξψην ρξφλν εθαξµνγήο ηνπ ΦΠΑ ζηελ Διιάδα, ηα έζνδα ηνπ δεµνζίνπ απφ ην θφξν απηφ αλήιζαλ ζε 505000 εθαηνµµχξηα δξαρµέο ελψ ν ειίδα 8 από 133

πξνυπνινγηζµφο ηνπ 1987 πξνέβιεπε έζνδα 444600 εθαηνµµχξηα δξαρµέο δειαδή, ηα έζνδα ηνπ 1987 απμήζεθαλ θαηά 13,6% ζε ζχγθξηζε µε εθείλα πνπ είραλ πξνβιεθζεί µε ηελ θαηάζεζε ηνπ πξνυπνινγηζµνχ ηνπ 1987, ηνλ Ννέµβξην ηνπ 1986. Σα έζνδα απφ ην ΦΠΑ ήηαλ ην 42,2% ηεο έµµεζεο θνξνινγία; θαη ην 30,1 % ηνπ ζπλφινπ ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ γηα ηνλ ίδην ρξφλν. Δπίζεο ην πνζνζηφ ζπµµεηνρήο ησλ εζφδσλ απφ ΦΠΑ ζην αθαζάξηζην εγρψξην πξντφλ ήηαλ 9,14% πεξίπνπ, πνζνζηφ πνπ ζεσξείηαη φηη είλαη απφ ηα πςειφηεξα θξαηψλ - µειψλ ηεο ΔΟΚ. Σν 1988 ηα έζνδα απφ ην ΦΠΑ αλήιζαλ ζε 615000 εθαηνµµχξηα δξαρµέο ζχµθσλα µε ηηο εθηηµήζεηο πξαγµαηνπνηήζεσλ, ελψ γηα ηνλ ίδην ρξφλν ν πξνυπνινγηζµφο πξνέβιεπε έζνδα πνζνχ 7000000 εθαηνµµπξίσλ δξαρµψλ. Γειαδή, µεηαμχ εθηίµεζεο πξαγµαηνπνηήζεσλ θαη πξνβιέςεσλ ππάξρεη µηα ζεµαληηθή απφθιηζε πνπ αλέξρεηαη ζε 12,1%. Σν µεγαιχηεξν πνζνζηφ απφθιηζεο είλαη απηφ πνπ αλαθέξεηαη ζην ΦΠΑ ησλ εµπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ. Σν πνζνζηφ απηφ ήηαλ γηα ην 1988 ηεο ηάμεο ηνπ 36,2% ελψ πςειφ ήηαλ θαη ην πνζνζηφ πνπ αλαθέξεηαη ζηηο άιιεο πεγέο ηνπ ΦΠΑ. 1.9 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΑΠΟ ΣΟ ΦΟΡΟ Οη απαιιαγέο απφ ην Φ.Π.Α. απαξηζκνχληαη ζη Άξζξα 22 29 θαη δηαθξίλνληαη ζηηο απαιιαγέο ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο, ζηηο απαιιαγέο εηζαγσγέο θαη ζηηο εμαγσγέο, ζηελ δηεζλή δηαθίλεζε αγαζψλ θαη ζηηο εηδηθέο απαιιαγέο. 1.9.1 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΣΟ ΔΩΣΔΡΗΚΟ ΣΖ ΥΩΡΑ 1. Απαιιαγέο θνηλσληθνύ θαη εθπνιηηηζηηθνύ πεξηερνκέλνπ. Απαιιάζζνληαη απφ ηε θνξνινγία νη ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη απφ ηα Διιεληθά Σαρπδξνκεία (ΔΛ.ΣΑ.), ηα Γίθηπα Ραδηνθψλνπ θαη Σειεφξαζεο (εθηφο απφ ηηο δηαθεκίζεηο), απφ δηθεγφξνπο θαη ζπκβνιαηνγξάθνπο, απφ θαιιηηέρλεο θαη εξκελεπηέο έξγσλ ηέρλεο (εθηφο απφ απηέο πνπ παξέρνληαη απεπζείαο ζην θνηλφ). Απαιιάζζνληαη, αθφκε, ε παξνρή λεξνχ κε εκθηαισκέλνπ θαη ε απνρέηεπζε ηνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απεπζείαο απφ ηνπο Οξγαληζκνχο ειίδα 9 από 133

Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (Ο.Σ.Α.). 2. Απαιιαγέο ηαηξηθήο θαη λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο. Απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν νη ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη απφ γηαηξνχο, νδνληίαηξνπο, καίεο, θπζηνζεξαπεπηέο, νδνληνηερλίηεο / θηεληάηξνπο θαη ε κεηαθνξά αζζελψλ θαη ηξαπκαηηψλ κε εηδηθά θαηαζθεπαζκέλα νρήκαηα. Απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν ε παξνρή ππεξεζηψλ θαη ε παξάδνζε αγαζψλ γηα θηιαλζξσπηθνχο ζθνπνχο αθνχ πξνεγνπκέλσο έρεη ρνξεγεζεί ε απαηηνχκελε άδεηα απφ ηνλ Οηθνλνκηθφ Έθνξν ηεο πεξηνρήο. 3. Απαιιαγέο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηόηεηαο. Απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν ε παξνρή ππεξεζηψλ εθπαίδεπζεο, ζε φιεο ηηο βαζκίδεο, είηε παξέρεηαη απφ δεκφζηα εθπαηδεπηήξηα ή απφ άιια πξφζσπα αλαγλσξηζκέλα απφ ηελ θαηά πεξίπησζε αξκφδηα αξρή. Απαιιάζζνληαη, επίζεο θαη ε επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε π.ρ. επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα ΔΛΚΔΠΑ θ.α., ηα λεπηαγσγεία, παηδηθνί θαη βξεθνλεπηαθνί ζηαζκνί, θαζψο θαη ε παξνρή ππεξεζηψλ πνπ ζπλδέεηαη ζηελά κε ηνλ αζιεηηζκφ ή ηελ ζσκαηηθή αγσγή εθφζνλ παξέρνληαη απφ ζσκαηεία κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα θαη απεπζχλνληαη ζε πξφζσπα πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ αζιεηηζκφ. 4. Απαιιαγέο νηθνλνκηθνύ πεξηερνκέλνπ. Απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν νη θαηαζέζεηο θαη εηδηθφηεξα ην άλνηγκα θαη θιείζηκν ινγαξηαζκψλ, πιεξσκέο, κεηαθνξέο θαηαζέζεσλ, εκβάζκαηα, απαηηήζεηο, πηζησηηθνί ηίηινη θαη ινηπά αμηφγξαθα. Δπίζεο, απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν ε πιεξσκέο, κεηαθνξέο θαηαζέζεσλ, εκβάζκαηα, απαηηήζεηο, πηζησηηθνί ηίηινη θαη ινηπά αμηφγξαθα. Δπίζεο, απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν ε πψιεζε ησλ θξαηηθψλ ιαρείσλ, ησλ δειηίσλ ΠΡΟΠΟ ΛΟΣΣΟ ΠΡΟΣΟ, φρη φκσο θαη ηα θέξδε απ' απηά ηα νπνία ππάγνληαη ζην θφξν θεθαιαίνπ, νχηε νη πξνκήζεηεο ησλ πξαθηνξείσλ πνπ θνξνινγνχληαη απφ ην Φ.Π.Α. ειίδα 10 από 133

1.9.2 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΣΗ ΔΗΑΓΩΓΔ Απαιιάζζνληαη απφ ην Φ.Π.Α. αγαζά πνπ έρνπλ εηζαρζεί θαη επαλεηζάγνληαη, είηε γηαηί δελ είραλ ηηο πξνβιεπφκελεο πξνδηαγξαθέο, είηε γηαηί ήηαλ ειαηησκαηηθά, είηε γηα άιινπο ιφγνπο, εθφζνλ βέβαηα ε επαλεηζαγσγή γίλεηαη αγσγή απφ ην ίδην ην πξφζσπν, πνπ είρε θάλεη θαη ηελ εμαγσγή. Αθφκε δελ ππφθεηηαη ζε Φ.Π.Α. ε εηζαγσγή πξντφλησλ αιηείαο απφ επηρεηξήζεηο ζαιάζζηαο αιηείαο ζηελ θαηάζηαζε πνπ απηά αιηεχζεθαλ ή αθνχ ππνβιήζεθαλ ζε εξγαζίεο ζπληήξεζεο κφλν θαη φρη κεηαπνίεζεο. 1.9.3 ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΣΗ ΔΞΑΓΩΓΔ Όια ηα αγαζά πνπ εμάγνληαη ζην εμσηεξηθφ, απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν γηα δχν θπξίσο ιφγνπο: 1. Γηαηί ηα αγαζά πξέπεη λα θνξνινγνχληαη ζηε ρψξα πνπ θαηαλαιίζθνληαη. 2. Γηαηί θάζε ρψξα επηδηψθεη ηελ αχμεζε θαη φρη ηε κείσζε ησλ εμαγσγψλ ηεο γηα λα εληζρπζεί ην εκπνξηθφ ηεο ηζνδχγην. Ζ απαιιαγή απφ ην θφξν ησλ εμαγφκελσλ αγαζψλ επηηπγράλεηαη φρη κφλν κε ηελ αλαγξαθή θφξνπ ζην ηηκνιφγην εμαγσγήο αιιά θαη κε ηελ επηζηξνθή ηνπ θφξνπ πνπ θαηαβιήζεθε ήδε γηα ηα εμαγφκελα είδε ζηνλ εμαγσγέα. 1.9.4 ΔΗΓΗΚΔ ΑΠΑΛΛΑΓΔ 1. Απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν ε παξάδνζε θαη ε εηζαγσγή πινίσλ θαη πισηψλ κέζσλ, πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ εκπνξηθή λαπηηιία, ηελ αιηεία, ειίδα 11 από 133

ην δεκφζην, ηηο έλνπιεο δπλάκεηο. Δμαηξνχληαη κφλν ηα ζθάθε αλαςπρήο, πνπ πξννξίδνληαη γηα αλαςπρή ή αζιεηηζκφ. 2. Ζ παξάδνζε θαη ε εηζαγσγή αεξνζθαθψλ ηα νπνία πξννξίδνληαη γηα ηηο έλνπιεο δπλάκεηο ή ην δεκφζην. 3. Ζ λαχισζε πινίσλ θαη πισηψλ κέζσλ θαζψο θαη ε κίζζσζε αεξνζθαθψλ, φπσο θαη νη εξγαζίεο θαηαζθεπήο, ζπληήξεζεο θαη επηζθεπήο ησλ κέζσλ απηψλ. 1.10 ΔΚΠΣΩΖ ΔΠΗΣΡΟΦΖ ΣΟΤ ΦΟΡΟ Ο ππνθείκελνο δηθαηνχηαη λα εθπέζεη απφ ην θφξν πνπ αλαινγεί ζηηο ελεξγνχκελεο απφ απηφλ πξάμεηο παξάδνζεο αγαζψλ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ ην θφξν κε ηνλ νπνίν έρνπλ επηβαξπλζεί ε παξάδνζε αγαζψλ θαη ε παξνρή ππεξεζηψλ πνπ έγηλαλ ζ' απηφλ θαη ε εηζαγσγή αγαζψλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε απφ απηφλ. Ζ έθπησζε απηή παξέρεηαη θαηά ην κέξνο πνπ ηα αγαζά θαη νη ππεξεζίεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε πξάμεσλ πνπ ππάγνληαη ζην θφξν. Γηθαίσκα έθπησζεο ζην θφξν παξέρεηαη επίζεο ζηνλ ππνθείκελν θαηά ην κέξνο πνπ ηα αγαζά ή νη ππεξεζίεο ρξεζηκνπνηνχληαη: o Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ζην εμσηεξηθφ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ πξνβιέπνπλ νη δηαηάμεηο ηνπ Άξζξνπ 4, εθφζνλ απηέο ζα παξείραλ δηθαίσκα έθπησζεο ηνπ θφξνπ, αλ είραλ πξαγκαηνπνηεζεί ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο. o Γηα ηηο πξάμεηο πνπ απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 20 ησλ πεξηπηψζεσλ α, γ, δ θαη ε ηεο Παξαγξάθνπ 1 ηνπ 21 θαη ηνπ άξζξνπ 22. o Γηα ηηο εξγαζίεο πνπ απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ πεξηπηψζεσλ θ, θα, θβ, θε, θαη θζη ηεο Παξαγξάθνπ 1 ηνπ Άξζξνπ 18, εθφζνλ ν ιήπηεο είλαη εγθαηεζηεκέλνο εθηφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ή νη εξγαζίεο απηέο ζπλδένληαη άκεζα ειίδα 12 από 133

κε αγαζά πνπ εμάγνληαη ζε ρψξα εθηφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. o Γηα ηελ δηάζεζε ησλ δψξσλ κέρξη αμίαο Δλλέα Δπξώ (9 ) θαη δεηγκάησλ. Σν δηθαίσκα έθπησζεο ζην θφξν γελλάηαη θαηά ηνλ ρξφλν πνπ ν θφξνο θαζίζηαηαη απαηηεηφο, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ Άξζξσλ 13 θαη 14. Γελ παξέρεηαη δηθαίσκα έθπησζεο ζην θφξν κε ηνλ νπνίν έρνπλ επηβαξπλζεί νη δαπάλεο: Αγνξά ή εηζαγσγή θαπλνβηνκεραληθψλ πξντφλησλ. Αγνξά ή εηζαγσγή νηλνπλεπκαησδψλ πνηψλ, εθφζνλ απηά δηαηέζεθαλ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε κε θνξνινγεηέσλ πξάμεσλ. Γεμηψζεσλ ςπραγσγίαο θαη θηινμελίαο γεληθά. ηέγαζεο, ηξνθήο, πνηψλ, κεηαθίλεζεο θαη ςπραγσγίαο γηα ην πξνζσπηθφ ή ηνπο εθπξνζψπνπο ηεο επηρείξεζεο. Αγνξά ή εηζαγσγή επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ ηδησηηθήο ρξήζεο κέρξη Δλλέα (9) ζέζεσλ, κνηνζηθιεηψλ θαη κνηνπνδειάησλ, ζθαθψλ θαη αεξνζθαθψλ ηδησηηθήο ρξήζεο πνπ πξννξίδνληαη γηα αλαςπρή ή αζιεηηζκφ, θαζψο θαη νη δαπάλεο θαπζίκσλ, επηζθεπήο, ζπληήξεζεο, κίζζσζεο θαη θπθινθνξίαο ηνπο γεληθά. 1.11 ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΒΔΒΑΗΩΖ ΚΑΗ ΚΑΣΑΒΟΛΖ ΦΟΡΟΤ Ζ επηβνιή ηνπ θφξνπ γίλεηαη απφ ηνλ πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. πνπ είλαη αξκφδηνο θαη γηα ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο ηνπ ππφρξενπ ζην θφξν, ν νπνίνο παξαιακβάλεη θαη ηηο ζρεηηθέο δειψζεηο (πεξηνδηθή & εθθαζαξηζηηθή). Δίλαη απηφο πνπ ηηο ειέγρεη γηα ηελ αθξίβεηα ηνπο θαη πξνβαίλεη ζηελ εμαθξίβσζε ησλ ππφρξεσλ πνπ δελ έρνπλ ππνβάιιεη δήισζε. Αλ δηαπηζηψζεη αλαθξίβεηα ή αλεπάξθεηα ζηα βηβιία θαη ζηνηρεία ηνπ ππφρξενπ πξνβαίλεη ζε επί ηφπνπ έιεγρν, ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπ εγθαηάζηαζε, φισλ ησλ εγγξάθσλ θαη ειίδα 13 από 133

ζηνηρείσλ πνπ ζα βνεζήζνπλ ζην ζσζηφ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θφξνπ. Με βάζε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο εθδίδεηαη κηα πξάμε πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θφξνπ ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη σο εηιηθξηλήο αλ πξνθχςεη δηαθνξά κέρξη Σξία Δπξώ (3 ) ή δπζρεξήο γηα δηαθνξά κεγαιχηεξε. ηελ δεχηεξε πεξίπησζε ζπληάζζεηαη κηα πξνζσξηλή πξάμε πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θφξνπ κε δπλαηφηεηα αιιαγήο ζην κέιινλ, κφιηο πξνθχςνπλ λέα ζηνηρεία γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θφξνπ. Ο ππφρξενο, ζε βάξνο ηνπ νπνίνπ εθδφζεθε ε πξάμε, κπνξεί λα ακθηζβεηήζεη ηελ νξζφηεηα θαη λα δεηεζεί δηνηθεηηθή επίιπζε ηεο κέζσ θάπνηνπ ζπκβηβαζκνχ. Σν πνζφ ηνπ θφξνπ πνπ ζα πξνθχςεη θαη ζα πξνζδηνξηζζεί απφ ηελ δηνηθεηηθή επίιπζε ηεο δηαθνξάο, βεβαηψλεηαη ζην φλνκα ηνπ ππφρξενπ, απφ ηνλ ίδην νηθνλνκηθφ έθνξν πξντζηάκελν Γ.Ο.Τ. θαη θαηαβάιιεηαη είηε εθάπαμ, είηε ζε δφζεηο ζχκθσλα πάληα κε ηνλ ζπκβηβαζκφ πνπ επηηεχρζεθε. 1.12 ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΔ ΠΑΡΑΒΑΔΗ ΚΤΡΩΔΗ Φ.Π.Α. ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΔ ΚΤΡΩΔΗ 1.12.1 Πξόζζεηνη Φόξνη Όπσο έρεη αλαθεξζεί θαη ζηελ αξρή ηεο εξγαζίαο ν Φόξνο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο θαζηεξψζεθε ππνρξεσηηθά ζηελ ρψξα καο ην 01/01/1987 θαη απφ ηφηε θαηαβάιιεηαη απφ ηνπο ππφρξενπο πξνο ην Γεκφζην, κηαο θαη είλαη ν ηειηθφο απνδέθηεο ηνπ θνξνινγηθνχ απηνχ ζπζηήκαηνο. Ωζηφζν ε κε θαηαβνιή ηνπ Φ.Π.Α. απφ ηνπο ππφρξενπο ππφθεηηαη ζηηο θνξνινγηθέο θπξψζεηο νη νπνίεο θαζνξίδνληαη ξεηά ζηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν.2539/97 «Κψδηθαο Γηνηθεηηθψλ θαη Πνηληθψλ Κπξψζεσλ ζηε Φνξνινγηθή Ννκνζεζία». ειίδα 14 από 133

Οη δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ απηνχ, πνπ απνηεινχλ αληηθαηάζηαζε ησλ θαηαξγεκέλσλ Άξζξσλ 47 & 48 ηνπ 1642/86 «πεξί Φ.Π.Α.», θαζνξίδνπλ ηνπο πξφζζεηνπο θφξνπο θαη ηα πξφζηηκα γηα ηε κε ππνβνιή ή ιαλζαζκέλε ππνβνιή πεξηνδηθψλ ή εθθαζαξηζηηθψλ δειψζεσλ Φ.Π.Α. Έηζη ινηπφλ, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηεο Παξαγξάθνπ 2 ηνπ Άξζξνπ 1, αλ ν θαηά ηελ θνξνινγηθή λνκνζεζία ππφρξενο λα ππνβάιιεη δήισζε θαη αλεμάξηεηα απφ ηελ πξφζεζε ηνπ λα απνθχγεη ή φρη ηελ πιεξσκή θφξνπ: Τπνβάιιεη εθπξφζεζκε δήισζε, ππφθεηηαη ζε πξφζζεην θφξν πνπ νξίδεηαη ζε πνζνζηφ Γπόκηζη ηνηο Δθαηό (2,5%) επί ηνπ νθεηιφκελνπ κε ηελ δήισζε θφξνπ γηα θάζε κήλα θαζπζηέξεζεο. Τπνβάιιεη αλαθξηβή δήισζε, ππφθεηηαη ζε πξφζζεην θφξν πνπ νξίδεηαη Σεζζεξάκηζη ηνηο Δθαηό (4,5%) επί ηνπ θφξνπ ηελ πιεξσκή ηνπ νπνίνπ ζα απέθεπγε ιφγσ αλαθξίβεηαο, γηα θάζε κήλα θαζπζηέξεζεο. Γελ ππνβάιιεη δήισζε, ππφθεηηαη ζε πξφζζεην θφξν πνπ νξίδεηαη ζε πνζνζηφ Πέληε ηνηο Δθαηό (5%) επί ηνπ θφξνπ πνπ ζα απέθεπγε ιφγσ κε ππνβνιήο, γηα θάζε κήλα θαζπζηεξήζεηο. Σα παξαπάλσ πνζνζηά πξνζζέηνπλ θφξν ππνβάιινληαη ηφζν ζηελ πεξηνδηθή, φζν θαη ζηελ εθθαζαξηζηηθή δήισζε θαη ηζρχνπλ απφ 01/01/1998. Γηεπθξηλίδεηαη φηη φζν αλαθνξά ζηελ εθθαζαξηζηηθή δήισζε, πξφζζεηνο θφξνο επηβάιιεηαη κφλν γηα ην πνζφ ηνπ θφξνπ πνπ νθείιεηαη κε βάζε ηελ εθθαζαξηζηηθή δήισζε θαη δελ κπνξεί λα αλαρζεί ζηηο θνξνινγηθέο πεξηφδνπο ηεο ρξήζεο π.ρ. πηζαλά πνζά πνπ πξνθχπηνπλ απφ δηαθαλνληζκνχο ζην ηέινο ηεο ρξήζεο. ην Άξζξν 2 ηνπ Ν.2523/97 νξίδεηαη ν ρξφλνο ππνινγηζκνχ ησλ πξφζζεησλ θφξσλ. χκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο απηέο, ηα πνζνζηά ησλ ειίδα 15 από 133

πξφζζεησλ θφξσλ ππνινγίδνληαη κέρξη ηελ έθδνζε ηεο ζρεηηθήο θαηαινγηζηέαο πξάμεο ηνπ θφξνπ, ηελ εκεξνκελία ππνβνιήο ηεο εθπξφζεζκεο δήισζεο ή ηε δεκνζίεπζε ηεο ζρεηηθήο δηθαζηεξηαθήο απφθαζεο θαηά πεξίπησζε. o ηελ πεξίπησζε έθδνζεο πξάμεο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θφξνπ ζα πξέπεη λα ππνινγίδεηαη πξφζζεηνο θφξνο κε βάζε ηνπο κήλεο θαζπζηέξεζεο, κέρξη ηελ εκεξνκελία έθδνζεο ηεο πξάμεο απηήο. o Δθφζνλ επηηεπρζεί δηνηθεηηθή επίιπζε ηεο δηαθνξάο ή δηθαζηηθφο ζπκβηβαζκφο, ν πξφζζεηνο θφξνο επαλαπξνζδηνξίδεηαη ιακβάλνληαο ππφςε ηνπο κήλεο θαζπζηέξεζεο απφ ηελ πξνζεζκία ππνβνιήο ηεο δήισζεο κέρξη ηελ εκεξνκελία ππνγξαθήο ηνπ ζρεηηθνχ πξαθηηθνχ. o ηελ πεξίπησζε άζθεζεο πξνζθπγήο αλακέλεηαη ε απφθαζε ηνπ δηνηθεηηθνχ δηθαζηεξίνπ, γίλεηαη λέα εθθαζάξηζε θαη θαηαινγίδεηαη πξφζζεηνο θφξνο κέρξη ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηεο ζρεηηθήο απφθαζεο. ε φιεο ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο ν ρξφλνο ππνινγηζκνχ ηνπ πξφζζεηνπ θφξνπ είλαη ε επφκελε εκέξα εθείλεο θαηά ηελ νπνία έιεμε ε πξνζεζκία ππνβνιήο ηεο ζρεηηθήο δήισζεο (πεξηνδηθήο ή εθθαζαξηζηηθήο). Θα ήηαλ ίζσο ζθφπηκν ζην ζεκείν απηφ λα δηεπθξηληζηεί πσο ε θιηκάθσζε ηεο εκεξνκελίαο ππνβνιήο, ηφζν ησλ πξνζσξηλψλ φζν θαη ησλ εθθαζαξηζηηθψλ δειψζεσλ Φ.Π.Α. αλάινγα κε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ Α.Φ.Μ. ησλ ππφρξεσλ, έρεη ζηφρν ηε δηεπθφιπλζε ησλ ππνθείκελσλ θαηά ηελ εκπξφζεζκε ππνβνιή δειψζεσλ θαη δελ ιακβάλεηαη ππφςε πξνθεηκέλνπ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ πξφζζεηνπ θφξνπ κεηά ηελ παξέιεπζε ηνπ πξψηνπ κήλα. Καηά ζπλέπεηα, σο ρξφλνο αθεηεξίαο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ πξφζζεηνπ θφξνπ, ζε θάζε πεξίπησζε, ιακβάλεηαη ππφςε ε πξψηε ήκεξα πνπ πξνβιέπεηαη ειίδα 16 από 133

γηα ηνπο Α.Φ.Μ. πνπ ιήγνπλ ζε «1». Φπζηθά, δελ ιακβάλνληαη ππφςε νχηε νη ηπρψλ παξαηάζεηο πνπ έρνπλ δνζεί γηα ηελ δηεπθφιπλζε ηεο ππνβνιήο ηνπο. Σα πνζνζηά πξφζζεησλ θφξσλ ζε θακία πεξίπησζε δελ κπνξνχλ λα ππεξβνχλ: Σα 200% γηα ηελ ππνβνιή ηεο εθπξφζεζκεο δήισζεο. Σα 300% γηα ηελ αλαθξηβή δήισζε ή ηε κε ππνβνιή δήισζεο. Όηαλ ε δηαθνξά ηνπ θφξνπ ιπζεί κε δηθαζηηθφ ζπκβηβαζκφ ή νιηθά ή κεξηθά κε δηθαζηηθή επίιπζε, ππνινγίδεηαη πξφζζεηνο θφξνο κεησκέλνο ζηα 3/5 ηνπ θφξνπ. Παξάδεηγκα Έζησ ππφρξενο γηα ππνβνιή Φ.Π.Α. ν νπνίνο ππνρξενχηαη λα ππνβάιιεη πξνζσξηλέο δειψζεηο θάζε κήλα θαη δελ ππέβαιε ηελ πξνζσξηλή δήισζε ηνπ Ηαλνπαξίνπ. Να ππνινγηζηεί ην πνζνζηφ ηνπ πξφζζεηνπ θφξνπ αλ: 1. Τπνβιήζεθε εθπξφζεζκε δήισζε ζηηο 30 Απξηιίνπ. 2. Δθδνζεί πξάμε πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θφξνπ θαηά ηελ ίδηα εκεξνκελία. Οθεηιφκελνο θφξνο 293,47. 1. Σξεηο (3) κήλεο θαζπζηέξεζε x 2,4% = 7,5% πνζνζηφ πξφζζεηνπ θφξνπ x 293,47 = 22,01 πξφζζεηνο θφξνο. 2. Σξεηο (3) κήλεο θαζπζηέξεζε x 5 % 15 % πνζνζηφ πξφζζεηνπ Φφξνπ x 293,47 = 44,02 πξφζζεηνο θφξνο. (απφ 20/01 κέρξη 20/04 είλαη 3 κήλεο θαζπζηέξεζεο). ειίδα 17 από 133

1.13 Πξόζηηκα ην Άξζξν 4 ηνπ «Κψδηθα Γηνηθεηηθψλ θαη Πνηληθψλ Κπξψζεσλ ζηε Φνξνινγηθή Ννκνζεζία» γίλεηαη κλεία γηα ηα πξφζηηκα πνπ βαξχλνπλ ηνπο παξαβάηεο, ηα νπνία νξίδνληαη απφ 117,39 κέρξη 1173,88. Σα πξφζηηκα επηβάιινληαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ πξνβιέπεηαη ε επηβνιή πξφζζεηνπ θφξνπ ή δελ πξνθχπηεη πνζφ θφξνπ γηα θαηαβνιή. Πξφζηηκα Φ.Π.Α. γηα πιαζηά ή εηθνληθά θνξνινγηθά ζηνηρεία. Πξφζηηκν ηζφπνζν κε ην ηξηπιάζην ηνπ θφξνπ πνπ εμέπεζε ή επηζηξάθεθε ή απνδφζεθε επηβάιιεηαη ζηνλ ππφρξεν φηαλ: 1. Γίλεηαη ιήπηεο εηθνληθνχ θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ ην νπνίν λφζεπζε ν ίδηνο ή ηξίηνο γηα ινγαξηαζκφ ηνπ. 2. Γηελεξγεί έθπησζε θφξνπ ή ιακβάλεη επηζηξνθή θφξνπ κε έθδνζε πιαζηψλ, λνζεπκέλσλ ζηνηρείσλ. εκείσζε: Αλ πξνβιέπεηαη ηφζν ε επηβνιή πξφζζεηνπ θφξνπ φζν θαη πξνζηίκνπ, επηβάιιεηαη κφλν ν πξφζζεηνο θφξνο κε εμαίξεζε ην εηδηθφ πξφζηηκα ηεο Παξαγξάθνπ 1 ηνπ Άξζξνπ 6 ην νπνίν επηβάιιεηαη αλεμάξηεηα κε ηνλ πξφζζεην θφξν (ηξηπιάζην γηα πιαζηά / εηθνληθά θνξνινγηθά ζηνηρεία). Δπηβνιή πξνζηίκνπ. Σν πξφζηηκν επηβάιιεηαη: ε βάξνο ηνπ παξαβάηε θπζηθνχ πξνζψπνπ. ηηο Δ.Δ., Ο.Δ., Δ.Π.Δ., Α.Δ. ε ζπλεηαηξηζκνχο θαη ζηα ινηπά εκεδαπά ή αιινδαπά λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ ή ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζε βάξνο ηνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ. ηηο θνηλνπξαμίεο, αζηηθέο εηαηξείεο, ην πξφζηηκν επηβάιιεηαη ζε βάξνο ειίδα 18 από 133

απηψλ θαη θνηλνπνηείηαη ζηα κέιε, ην θαζέλα απφ ηα νπνία επζχλεηαη εηο νιφθιεξν. ηηο αιινδαπέο επηρεηξήζεηο ην πξφζηηκν επηβάιιεηαη ζε βάξνο απηψλ θαη γλσζηνπνηείηαη ζηνπο νξηζκέλνπο αληηπξνζψπνπο ηνπο ζην εζσηεξηθφ. 1.14 ΠΟΗΝΗΚΔ ΚΤΡΩΔΗ ηελ πεξίπησζε πνπ ν ππφρξενο δελ απνδίδεη ή απνδίδεη κε αλαθξηβή ζηνηρεία ην θφξν, κε ζθνπφ λα απνθχγεη ηελ πιεξσκή ηνπ ή λα εμαπαηήζεη ηελ θνξνινγηθή αξρή θαη λα ιάβεη επηζηξνθή ηνπ θφξνπ, ηφηε: Σηκσξείηαη κε θπιάθηζε, ηνπιάρηζηνλ Δλφο (1) έηνπο, εθφζνλ ην πξνο απφδνζε πνζφ ηνπ θχξηνπ θφξνπ πνπ επηζηξάθεθε ή δελ απνδφζεθε ή ζπκςεθίζηεθε ππεξβαίλεη ζε εηήζηα βάζε ην πνζφ ηνπ 2934,70. Με θάζεηξμε κέρξη δέθα (10) εηψλ, εθφζνλ ην σο άλσ πνζφ ππεξβαίλεη ζε εηήζηα βάζε ηα 73367,57. ειίδα 19 από 133

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΤΝΑΛΛΑΓΔ 2.1 ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΉ ΠΑΡΆΓΟΖ ΑΓΑΘΩΝ : Α) Ζ πψιεζε αγαζψλ απφ ηελ Διιεληθή Δπηρείξεζε ζε άιιν θξάηνο - µέινο νλνµάδεηαη ελδνθνηλνηηθή παξάδνζε αγαζψλ. Γηα ηελ ελδνθνηλνηηθή παξάδνζε, ζπµπιεξψλεηαη ε µεληαία πεξηνδηθή δήισζε ΦΠΑ, ε µεληαία δήισζε Intrastat θαη ν ηξηµεληαίνο πίλαθαο Listing. Ζ ελδνθνηλνηηθή παξάδνζε δελ ππφθεηηαη ζε ΦΠΑ ζηελ Διιάδα είλαη δειαδή παξάδνζε απαιιαζζφµελε µε δηθαίσµα φµσο έθπησζεο ηνπ αληίζηνηρνπ ΦΠΑ εηζξνψλ. Β) Ζ µεηαθίλεζε αγαζψλ απφ ηελ Διιάδα πξνο άιιν θξάηνο - µέινο γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο ίδηαο ηεο επηρείξεζεο παξφηη δελ ππάξρεη µεηαβίβαζε θαη ηεο θπξηφηεηαο ησλ αγαζψλ απηψλ ζεσξείηαη σο ελδνθνηλνηηθή παξάδνζε αγαζψλ. Ζ παξάδνζε απηή δελ ππφθεηηαη ζε ΦΠΑ ζηελ Διιάδα δηφηη ζχµθσλα µε ην άξζξν 22α ηνπ Ν1642/86 απαιιάζζεηαη απφ ην ΦΠΑ αιιά θνξνινγείηαη φµσο σο ελδνθνηλνηηθή απφθηεζε αγαζψλ ζην άιιν θξάηνο - µέινο. Γηα ην ζθνπφ απηφ, ππνβάιιεηαη δήισζε Intrastat θαη αλαθεθαιαησηηθφο πίλαθαο Vies απφ ηνλ ππνθείµελν ζην ΦΠΑ εθφζνλ απηά πσιεζνχλ ζην άιιν θξάηνο - µέινο. Γ) Απφ 1/1/1996 θαη µεηά ε εξγαζία 'θαζφλ' δελ ζεσξείηαη πιένλ σο παξάδνζε αγαζψλ θαη θαηά, ζπλέπεηα νχηε θαη ε µεηαθίλεζε αγαζψλ απφ ηελ Διιάδα ζε άιιν θξάηνο - µέινο µε ζθνπφ ηελ παξαγσγή, θαηαζθεπή, ή ζπλαξµνιφγεζε λέσλ πξντφλησλ αιιά ζην εμήο ζα ζεσξείηαη σο ελδνθνηλνηηθφ θαζφλ ". Σα ελζψµαηα θηλεηά αγαζά φηαλ επαλαπνζηέιινληαη ζηελ Διιάδα ζηνλ ίδην ππνθείµελν ζην ΦΠΑ, µεηά απφ ηελ πιηθή εθηέιεζε ησλ εξγαζηψλ πνπ έγηλαλ πάλσ ζ 'απηφ είηε θαζφλ είλαη είηε νπνηαδήπνηε άιιεο µνξθήο εξγαζία, ηφηε ζηελ Διιάδα σο θνξνινγεηέα αμία ζα απνηεινχλ ζην εμήο µφλν νη εξγαζίεο ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ζπµπιεξψλεηαη ε δήισζε Intrastat απνζηνιήο θαζψο θαη ε δήισζε Intrastat άθημεο ησλ αγαζψλ δελ ππάξρεη φµσο ε ππνρξέσζε ζπµπιήξσζεο θαη ππνβνιήο ηνπ πίλαθα Listing ελδνθνηλνηηθψλ παξαδφζεσλ - απνθηήζεσλ. 2.2 ΔΝΓΟΚΟΗΝΟΣΗΚΖ ΑΠΟΚΣΖΖ ΑΓΑΘΩΝ: ειίδα 20 από 133