Ελληνική Δημιουργία στη Μουσική -Βυζαντινή και Παραδοσιακή Μουσική Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία Δημιουργός: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΦΑΝΑΡΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Ελληνική Δημιουργία στη Μουσική -Βυζαντινή και Παραδοσιακή Μουσική». Δημιουργήθηκε στις 19/12/2017 16:32:46 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/14
Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: 2η Φάση: Σελίδα 3/14
Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία Θεματική ταξινομία: Καλλιτεχνική Παιδεία -> Μουσική -> Ελληνική παραδοσιακή μουσική Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Οι μαθητές καλούνται σύμφωνα με την 11η διδακτική ενότητα του σχολικού εγχειριδίου Μουσική Α' Λυκείου, ΙΤΥΕ, σσ. 65-67, να γνωρίσουν τη διαδρομή της μουσικής στην ελληνική δημιουργία. Συγκεκριμένα,οι μαθητές θα γνωρίσουν ότι Ελληνες συνθέτες έγραψαν στα δύο συστήματα σημειογραφίας (ευρωπαϊκή και βυζαντινή) και θα εξοικειωθούν με τις συνθήκες δημιουργίας των συστημάτων. Τέλος, ακούγοντας αντιπροσωπευτικά αποσπάσματα έργων βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής θα μπορούν να γνωρίσουν καλύτερα τις περιόδους της μουσικής στην ελληνική δημιουργία. - Γενική περιγραφή περιεχομένου: Οι μαθητές θα γνωρίσουν την Ελληνική δημιουργία στη Μουσική. Συγκεκριμένα, θα εξοικειωθούν με τη βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική και με την έρευνα σχετικών πληροφοριών θα μπορούν να ξεχωρίζουν τις διάφορες ιστορικές διαδρομές της μουσικής στην ελληνική δημιουργία. Διδακτικοί Στόχοι: Να γνωρίσουν οι μαθητές τις περιόδους της ελληνικής δημιουργίας Να είναι ικανοί να ξεχωρίζουν τις περιόδους της ελληνικής δημιουργίας Οι μαθητές να εξοικειωθούν με τη βυζαντινή μουσική. Οι μαθητές να είναι ικανοί να γνωρίζουν το θησαυρό της Παραδοσιακής Μουσικής Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: Βυζαντινή μουσική Έλληνες συνθέτες ελληνική δημιουργία περίοδοι άνθησης Υλικοτεχνική υποδομή: Βιβλίο μαθητή, Η/Υ, Επεξεργαστής κειμένου, λογισμικό παρουσίασης, διαδίκτυο, Εκπαιδευτικό υλικό ΥΠΟΠΑΙΘ: Ψηφιακό Σχολείο / Διαδραστικά Βιβλία Μαθητή: http://digitalschool.minedu.gov.gr Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 2 ώρες Σελίδα 4/14
Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Copyright Βασίλειος Φανάρας Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Μέτριας δυσκολίας Τύπος διαδραστικότητας : Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης Επίπεδο διαδραστικότητας : Μεσαίο Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 15-18 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γενικό Λύκειο Σελίδα 5/14
Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Περίοδοι ανάπτυξης της ελληνικής δημιουργίας Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Χρονικές Περίοδοι Ακμής 2. Βυζαντινό Αναλόγιο 2η Φάση: Βυζαντινή και Παραδοσιακή Μουσική Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Χορωδία στην εκκλησία Εξέδυσάν με Καλοφωνικός ειρμός Αξιον Εστι, Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, ήχος α Μήλο μου κόκκινο, Γλυκερία Παραδοσιακά μουσικά όργανα Σελίδα 6/14
1η Φάση: Περίοδοι ανάπτυξης της ελληνικής δημιουργίας Σελίδα 7/14
1η Φάση: Περίοδοι ανάπτυξης της ελληνικής δημιουργίας Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_1_byzantinh_moysiki_0.doc Οι μαθητές στο εργαστήριο της πληροφορικής χωρίζονται σε ομάδες (ομαδοσυνεργατική διδασκαλία) και δίνονται ρόλοι στα μέλη της κάθε ομάδας. Η ώρα ξεκινά με τη μελέτη του ηλεκτρονικού βιβλίου και συγκεριμένα της 11ης διδακτικής ενότητας από το υπάρχον σχολικό εγχειρίδιο. (Μουσική, Α Γενικού Λυκείου, ΙΤΥΕ, σσ 65-67). Στη συνέχεια απαντούν στο φύλλο εργασίας που τους δίνεται, αφού λάβουν υπόψη τους τους 2 επισυναπτόμενους διαδραστικούς ινακες για τις περιόδους άνθησης και παρακμής. 1. Χρονικές Περίοδοι Ακμής: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Χρονολόγιο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1392/#question11308 1200-1820 Περίοδοι άνθησης της ελληνικής δημιουργίας Χρονική περίοδος: 1200 έως 1400 Πρώτη μεγάλη άνθηση Πρώτη μεγάλη άνθηση που κορυφώνεται με την εποχή των Παλαιολογων Χρονική περίοδος: 1650 έως 1720 Ανθηση μέσα στην Τουρκοκρατία Ανθηση μέσα στην Τουρκοκρατία Σελίδα 8/14
Χρονική περίοδος: 1770 έως 1820 Αναδιοργάνωση του Ελληνισμού Ανθηση πριν την Επανάσταση, αλλαγή σημειογραφίας 1814 2. Βυζαντινό Αναλόγιο: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1392/#question23020 Σελίδα 9/14
2η Φάση: Βυζαντινή και Παραδοσιακή Μουσική Σελίδα 10/14
2η Φάση: Βυζαντινή και Παραδοσιακή Μουσική Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_2_vyzantini_moysiki_0.doc Στο εργαστήριο πληροφορικής η κάθε ομάδα μαθητών ανοίγει το φάκελο στην επιφάνεια εργασίας του Η/Υ της ομάδος της και οι μαθητές μελετούν ενδελεχώς τις πληροφορίες για να απαντήσουν στο φύλλο εργασίας που του δίνεται. Οι μαθητές κατά τη διάρκεια της έρευνας που πραγματοποιούν ακούν και καταγράφουν τα επισυναπτόμενα διαδραστικά στοιχεία κι απαντούν τα ερωτήματα του φύλλου εργασίας. 1. Χορωδία στην εκκλησία: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1393/#question11284 2. Εξέδυσάν με: Σελίδα 11/14
Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1393/#question11295 Διευκρίνιση: Ψάλει ο Καβαρνός Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. Καλοφωνικός ειρμός: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1393/#question11296 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 4. Αξιον Εστι, Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, ήχος α: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Σελίδα 12/14
Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1393/#question11298 Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 5. Μήλο μου κόκκινο, Γλυκερία: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1393/#question22946 Διευκρίνιση: Να γράψετε στίχους από το κλασικό παραδοσιακό τραγούδι που ακούτε Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 13/14
6. Παραδοσιακά μουσικά όργανα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5756/1393/#question22982 Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 14/14 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)