Επιδημιολογικές τάσεις στην ακμή Σταμάτης Γρηγορίου Δερματολόγος Αφροδισιολόγος
Ακμή Η συχνότερη δερματολογική διαταραχή 80% των ατόμων από 11-30 ετών παρουσιάζουν κάποια μορφή ακμής (Ήπια ή σοβαρή) W. Bergfelf JAAD. 32(5)S1; 1995
Ακμή Φυσική εξέλιξη Έναρξη Κορύφωση Τέλος Άνδρες 15 ετών 16-17 ετών 23-25 ετών Γυναίκες 13 ετών 17-19 ετών 25-27 ετών * Σε 5% στις γυναίκες και 1% στους άντρες η ακμή μπορεί να παραμείνει σε ήπια μορφή μέχρι την ηλικία 40 ετών
Επιδημιολογία Ακμής
Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Η επίπτωση στους Καυκάσιους είναι η ίδια από τις ΗΠΑ μέχρι την Αυστραλία Η επίπτωση στην Αφρική μικρότερη Ratnam AV BJD 1979;101:449-53 αλλά αυξάνεται Kane A Int J Dermatol 2007;46 S1:36-38 Πληθυσμοί της Αφρικής εμφανίζουν μικρότερο επιπολασμό ακμής συγκριτικά με τους μετανάστες απογόνους τους Park R BJD 1979;101:449-53
Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Μικρότερη στους Ιάπωνες σε παλαιότερες μελέτες αλλά πρόσφατες μελέτες στη Σιγκαπούρη και Κίνα παρόμοια επίπτωση με των δυτικών Wei B JEADV 2010; 24:953-7 Tan HH BJD 2007;156:547-51
Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Στους Ινουί μηδενική επίπτωση και εξισώνεται με την δυτικοποίηση του τρόπου ζωής Bendiner E Hosp Pract 1974;9:159-83 Στους τροφοσυλλέκτες Ινδιάνους της Παραγουάης και σε ένα πληθυσμό ιθαγενών της Ν Γουινέας επιπολασμός 0% Cordain L Arch Deermatol 2002;9:1584-90 Αποδόθηκε από τους συγγραφείς κύρια στη χαμηλή γλυκαιμική δίαιτα
Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Όμως σε άλλους ιθαγενείς της Ν Αμερικής π.χ. στους γηγενείς ινδιάνους του Περού 28% Freyre EA J Adolesc Health 1998;22:480-4 Στους Ινδούς 50% αγόρια και 38% στα κορίτσια ηλικίας 12-17 ετών Pandey SS Ind J Dermatl 1983;28:109-10
Επιδημιολογία στον ελληνικό πληθυσμό 316 μαθητές Λυκείου Μέση ηλικία 16.01±1.24 ετών Επιπολασμός ακμής 59.2% Μόνο πρόσωπο 31.6% Μόνο ράχη 10.7% Πρόσωπο+Ράχη 57.8% Rigopoulos et al JEADV 2007;21:806-10
Επιδημιολογία στον ελληνικό πληθυσμό Βλατίδες-φλύκταινες 60% ασθενών Ανοιχτοί φαγέσωρες 46% Κλειστοί φαγέσωρες 22% Κύστεις 16%
Πηγές ενημέρωσης των Ελλήνων εφήβων
Ποιοι πάνε στο δερματολόγο Αγόρια και κορίτσια επισκέπτονται δερματολόγο με την ίδια συχνότητα Μεγαλύτερες ηλικίες επισκέπτονται συχνότερα 41.7% είχε επισκεφτεί δερματολόγο τουλάχιστον 1 φορά
Συχνότερα χορηγούμενες θεραπείες 37% είχε πάρει συνταγή από δερματολόγο 50% είχε αγοράσει προιόντα από φαρμακείο χωρίς συνταγή 28% είχε αγοράσει προιόντα από σουπερμάρκετ 60.4% είχε κάνει τοπική αγωγή 18.7% είχε πάρει συστηματική αγωγή
Θεωρούμενοι επιβαρυντικοί παράγοντες
Θεωρούμενοι βελτιωτικοί παράγοντες Συχνό πλύσιμο 80% Ηλιοθεραπεία 38% Επαρκείς ώρες ύπνου 18%
Θεωρούμενοι επιβαρυντικοί και βελτιωτικοί παράγοντες Lello et al Μαθητές Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, στρες, ιδρώτας Tan et al Ασθενείς Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, μικρόβια Rasmussen et al Ασθενείς Υγιεινή, δίαιτα, στρες Smithard et al Μαθητές Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, μικρόβια Niemeier et al Ασθενείς Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα Al Hoqail Φοιτητές Δίαιτα, στρες, μικρόβια Green et al Εκτοετείς Φοιτητές Ιατρικής Harisson et al Γιατροί Βελτίωση με ήλιο Αλκοόλ, κάπνισμα, υγιεινή, δίαιτα, στρες Brajac et al Ασθενείς και γιατροί Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, στρες, ιδρώτας
Κακοποίηση βλαβών 60% στον Ελληνικό πληθυσμό συνηθίζουν να κακοποιούν τις βλάβες 15% στον Ελληνικό πληθυσμό ανέφεραν κνησμό. Οι περισσότεροι ασθενείς που κακοποιούν τις βλάβες δεν εμφανίζουν κατάθλιψη ή άλλη ψυχιατρική διαταραχή Bach M Psychosom Psychother 1993;60:207-10
Επίδραση στον ψυχισμό Οι έφηβοι με ακμή εμφανίζουν συχνά καταθλιπτικά συμπτώματα, μειωμένη αυτοεκτίμηση. Halvorsen J Invest Dermatol 2010 Το 25% έχει αυτοκτονικό ιδεασμό! Rehn LM JEADV 2009;23:1294-7
Επίδραση στον ψυχισμό στον Ελληνικό πληθυσμό Μειωμένη αυτοεκτίμηση στο 40% των μαθητών με ήπια ακμή αλλά στο 90% μαθητών με σοβαρή κυστική ακμή 20% ανέφεραν επίδραση στις καθημερινές δραστηριότητες και περιορισμό σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου
Ακμή και κάπνισμα Υπάρχουν έρευνες που έδειξαν θετική συσχέτιση ακμής-καπνίσματος Η συσχέτιση αφορά και γραμμική εξάρτηση της βαρύτητας της ακμής από τον αριθμό τσιγάρων που καπνίζονται ημερησίως Schafer T. BJD 2001;145:100-4
Ακμή και κάπνισμα Υπάρχουν και άλλες έρευνες που δεν τεκμηριώνουν επιβαρυντική επίδραση του καπνίσματος στον επιπολασμό της ακμής Mills CM Clin Exp Dermatol 1993;19:100-1 Firooz A BMC Dermatol 2005;5:2 Στον ελληνικό πληθυσμό δεν τεκμηριώθηκε το κάπνισμα ως επιβαρυντικός παράγοντας για την εμφάνιση ακμής
Ακμή και κάπνισμα Η τεκμηριωμένη συσχέτιση παρουσιάζει μεθοδολογικά προβλήματα δεδομένου ότι η ηλικία έναρξης καπνίσματος είναι ίδια ή μεγαλύτερη της ηλικίας εμφάνισης της ακμής Επιπλέον η αθροιστική δράση του καπνίσματος μετά από κάποια χρόνια συνδυάζεται με τις ηλικίες αποδρομής της ακμής
Ακμή και διατροφή H ακμή δεν σχετίζεται με την παχυσαρκία Bourne S. BMJ 1956;1:1268-70 Τροφές με υψηλά ω-3 λιπαρά οξέα συνδυάζονται με λιγότερο λιπαρό δέρμα και μικρότερο αριθμό φαγεσώρων Logan AC Arch Dermatol 2003;139:941-2 Δίαιτες με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο φαίνεται να οδηγούν σε βελτίωση της ακμής Smith RN Am J Clin Nutr 2007;86:107-15 Γαλακτοκομικά και μάλιστα αποβουτυρωμένων προιόντων οδηγούν σε ψηλότερο επιπολασμό ακμής Adebamowo CA JAAD 2008;58:787-93
Διατροφή και ανδρογόνα Το χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο της τροφής σχετίζεται με καθυστερημένη εμμηναρχή Frisch R. N Eng J Med 1980;303:17-19 Η ηλικία της εμμηναρχής ανέβηκε στα 16 έτη το 1970 έναντι 12 ετών το 1835 Frisch R. Pediatrics 1972;50:445-50 Σε πενταετή μελέτη 871 κοριτσιών τεκμηριώθηκε συσχέτιση του αριθμού φαγεσώρων με πρώιμη εμμηναρχή και υψηλή DHEA-S Lucky AW Arch dermatol 1994;130:308-14
Ρετινόλη και ψευδάργυρος Οι ασθενείς με ακμή έχουν χαμηλότερα επίπεδα δεσμευτικής της ρετινόλης πρωτείνης και Zn Michaelsson G. Arch Dermatol 1977; 312-36 Υπάρχουν αναφορές για εξάρσεις ακμής σε ασθενείς υπό παρεντερική διατροφή πτωχής σε Zn Van Vloten Dermatologica 1978;156:175-83 Ωστόσο η βελτίωση της ακμής μετά χορήγηση Zn και ρετινόλης ήταν ίδια με την ομάδα ελέγχου Michaelsson G. Arch Dermatol 1977; 312-36
Γενετικοί παράγοντες Μελέτες διδύμων και οικογενούς επίπτωσης δείχνουν τον καθοριστικό ρόλο των γενετικών παραγόντων στην παθογένεια της ακμής Μελέτες διδύμων προσφέρουν το πλεονέκτημα της ομοιογένεις των περιβαλλοντικών παραγόντων
Μελέτες διδύμων Επιπολασμός στο 98% των μονοζυγωτικών διδύμων έναντι 46% των διζυγωτικών Swale V BJD 1998;139:15-6 Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι εμφανίζουν συχνότερα ακμή στην ίδια ηλικία Palatsi R Acta Dermatovenereologica 1979;59:157-160 Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι εμφανίζουν συχνότερα κεραυνοβόλο ακμή Darley CR J R Soc Med 1978.77:328-30
Μελέτες διδύμων Άλλες μελέτες δείχνουν ίση επίπτωση ακμής σε ζευγάρια μονοζυγωτικών και διζυγωτικών διδύμων Οι μόνοι παράγοντες κινδύνου που τεκμηριώθηκαν να σχετίζονται στατιστικά με μεγαλύτερη επίπτωση ακμής ήταν η χρήση αντισυλληπτικών και η υψηλή γλυκόζη νηστείας Bataille V J Invest dermatol 2002;119:1318-21
Κληρονομικότητα Οι συγγενείς ασθενών με ακμή έχουν 4 φορές μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο να εμφανίσουν ακμή Goulden V. BJD 1999;141:297-300 Η κληρονομικότητα σε μελέτες διδύμων ποικίλλει από 50-90% Kirk KM. Twin Res 2001;4:190
Χρησιμότητα των επιδημιολογικών ερευνών (1) Προσφέρουν γνώσεις για τον τρόπο σκέψης και τις ανάγκες του ασθενούς Βοηθούν το δερματολόγο να περάσει τις σημαντικές πληροφορίες Βοηθούν στο σχεδιασμό θεραπευτικών μελετών
Χρησιμότητα των επιδημιολογικών ερευνών (2) Οδηγούν στη διατύπωση υποθέσεων για την ύπαρξη πιθανών παράγοντων που μπορούν να εξηγήσουν συνδυαστικά τα επιδημιολογικά δεδομένα
Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες Μελέτες διδύμων 80% επιπολασμός σε δυτικές κοινωνίες Οικογενής επίπτωση μηδενική επίπτωση σε μη δυτικοποιημένες κοινωνίες Υποτροπή μετά ισοτρετινοίνη Γονίδια ΑΚΜΗ Περιβάλλον
Υπάρχει από την έρευνα κάποια γενετική διαφοροποίηση που να εξηγεί ταυτόχρονα τους γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες? Ο πυρηνικός παράγοντας μεταγραφής FoxO1
Ο πυρηνικός παράγοντας μεταγραφής FoxO1 Υπολειτουργεί στην ακμή Δεν καταστέλλει, όπως φυσιολογικά πρέπει μια σειρά από γονίδια που σχετίζονται με τη λειτουργία σμηγματογόνων αδένων, τη λιπογένεση και τη φαγεσωρογένεση Επάγεται η έκφραση του από τα ρετινοειδή Όλοι οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες της παθoγένεσης φαίνεται να επηρεάζουν την οδό PI3K/Akt/FoxO1 Melnic BC J Dtsch Dermatol Ges 2010;61:115-25
Ο πυρηνικός παράγοντας μεταγραφής FoxO1 Έχει ρόλο και στην απόπτωση και τον κυτταρικό θάνατο Η οδός του FoxO1 είναι φυσιολογικά εκφραζόμενη οδός ανάπτυξης στην εφηβεία είναι όμως ογκογενετική οδός για τον ενήλικα Είναι πιθανόν η επίμονη ακμή σε μεγαλύτερες ηλικίες να σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο για ογκογένεση Melnic BC J Dtsch Dermatol Ges 2010;61:115-25
Ευχαριστώ για την προσοχή σας