elit: e-learning in Transport

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών 'Σχεδιασμός, Οργάνωση και Διαχείριση Συστημάτων Μεταφορών - ΜΕΤ.Μ.' Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Τομέας Συγκοινωνιακών & Υδραυλικών Έργων Τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Ελληνικό Ινστιτούτο Μεταφορών elit: e-learning in Transport Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης http://elit.civil.auth.gr Εγχειρίδιο Χρήστη «Έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο(ΕΚΤ)» HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 0

Περιεχόμενα 1.Εισαγωγή 2 1.1 Τι είναι τηλεκπαίδευση; 2 1.2 Πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τηλεκπαίδευση; 5 1.3 Παιδαγωγικά Μοντέλα για τη χρήση του Moodle 5 2 Υποδομές - Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση 8 2.1 Η Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης elit 8 2.2 Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση 12 3 Αξιολόγηση 16 3.1 Πλεονεκτήματα 16 3.2 Μειονεκτήματα 18 4 Συμπεράσματα 18 5 Οδηγός Χρήσης της πλατφόρμας elit 20 5.1 Είσοδος στην πλατφόρμα. 20 5.2 Περιεχόμενο Αρχικής Οθόνης Ασύγχρονης Πλατφόρμας του ΜΕΤ.Μ 22 5.3 Επιλογή αρχείων ή οθόνης 23 5.4 Πίνακας ανακοινώσεων 25 5.5 Ημερολόγιο 25 5.6 Συζήτηση (Forum) 26 5.7 Υποβολή Εργασιών 28 6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 31 HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 1

1.Εισαγωγή Η αλματώδης ανάπτυξη των δικτύων και των τηλεπικοινωνιών την τελευταία δεκαετία έχουν ανοίξει καινούριους ορίζοντες και έχουν προσφέρει καινούριες δυνατότητες. Τα δίκτυα υπολογιστών έχουν εκμηδενίσει τις αποστάσεις και προσφέρουν καινούριους τρόπους επικοινωνίας. Ο Παγκόσμιος Ιστός έχει διασυνδέσει περισσότερες από 200 χώρες και αποτελεί μία ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών. Η χωρητικότητα των γραμμών διασύνδεσης έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη καινούριων τεχνολογιών. Είναι προφανές ότι οι δυνατότητες αυτές δεν θα άφηναν ασυγκίνητο το χώρο της εκπαίδευσης. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο για την ενδυνάμωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και να δώσουν μία άλλη διάσταση στη μάθηση. Έτσι τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται συχνά ο όρος τηλεκπαίδευση (elearning). 1.1 Τι είναι τηλεκπαίδευση; Τι εννοούμε όμως ακριβώς όταν χρησιμοποιούμε τον όρο e-learning; Η ελληνική μετάφρασή του όρου, τηλεκπαίδευση (εκπαίδευση από μακριά), δεν αποτυπώνει ακριβώς την έννοια, ίσως πιο σωστή θα ήταν η μετάφραση ηλεκτρονική μάθηση. Η έννοια e-learning είναι αρκετά γενική και περικλείει οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης χρησιμοποιεί τους πόρους του δικτύου ή γενικότερα τις δυνατότητες των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Για να προσδιορίσουμε καλύτερα την έννοια της τηλεκπαίδευσης έχουν καθοριστεί τρεις διαφορετικές μορφές : i. Η τηλεκπαίδευση σε εξατομικευμένο ρυθμό (self-paced training). Σε αυτή την περίπτωση προσφέρονται στον εκπαιδευόμενο συνδυασμός εκπαιδευτικών υλικών (βιβλία, αναφορές στο δίκτυο, μαγνητοσκοπημένα μαθήματα, σημειώσεις, προγράμματα εκμάθησης βασισμένα σε υπολογιστή κτλ), συνήθως χωρισμένα σε ενότητες (μαθήματα), τα οποία χρησιμοποιεί με το δικό του ρυθμό, αποφασίζει δηλαδή ο ίδιος πότε και που θα τα χρησιμοποιήσει. Δεν υπάρχει επικοινωνία με διδάσκοντα ή με άλλους μαθητές. ii. Η Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση. Η περίπτωση αυτή μοιάζει αρκετά με την προηγούμενη. Παρέχεται στους συμμετέχοντες η δυνατότητα να εργαστούν με το υλικό προς διδασκαλία HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 2

οπουδήποτε και οποτεδήποτε έχοντας όμως παράλληλα δυνατότητα ασύγχρονης επικοινωνίας με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες και με τον εκπαιδευτή. Το υλικό διδασκαλίας δεν είναι απαραίτητο να έχει δοθεί όλο από την έναρξη του μαθήματος αλλά μπορεί να προσφέρεται τους εκπαιδευόμενους σταδιακά. Ο ρυθμός διεξαγωγής καθορίζεται από τον εκπαιδευτή σε συνεργασία πάντα με τους εκπαιδευόμενους. iii. Η σύγχρονη τηλεκπαίδευση. Σε αυτή την περίπτωση το μάθημα γίνεται κανονικά αλλά οι μαθητές και ο καθηγητής μπορούν να βρίσκονται σε διαφορετικό τόπο ο καθένας και χρησιμοποιώντας τεχνολογίες τηλεδιάσκεψης να βρίσκονται όλοι σε μία εικονική αίθουσα διδασκαλίας. Η διεξαγωγή του μαθήματος γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να προσφέρει τις ίδιες ή και παραπάνω δυνατότητες με αυτές που προσφέρονται σε μία κανονική αίθουσα. Επίσης αν συνδυαστούν μέθοδοι και τεχνικές μπορούμε να έχουμε και την μικτή εκπαίδευση το Blended Learning. Blended Learning είναι η μείξη τεχνικών ηλεκτρονικής μάθησης, η διαχείριση της γνώσης και η συμπλήρωση - υποστήριξη όλων αυτών με παραδοσιακού τύπου εκπαίδευση σε ένα μεικτό και ολοκληρωμένο σύστημα. Το Blended Learning δεν απορρίπτει καμία μέθοδο εκπαίδευσης. Το αντίθετο. Αναμειγνύει τις μεθόδους και τις τεχνικές κατάλληλα ώστε, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες εκπαίδευσης και τις συνθήκες λειτουργίας ενός οργανισμού, να αξιοποιούνται όλες οι διαθέσιμες μέθοδοι και τεχνικές, στην κατάλληλη αναλογία (mix) με στόχο τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα, αρχικά, διατηρούμε στο σχεδιασμό μας την παραδοσιακή ζωντανή εκπαίδευση, γιατί είναι η μόνη που δίνει την αμεσότητα στην επαφή του εκπαιδευόμενου με τους εκπαιδευτές και τους συν-εκπαιδευόμενους και ευνοεί την ομαδο-συνεργατική μάθηση αλλά και την επικοινωνία και τη διάχυση της πληροφορίας μέσα στον οργανισμό. Τη συνδυάζουμε όμως και με την Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 3

(Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση γίνεται όταν κανείς μαθαίνει εξ αποστάσεως και ηλεκτρονικά, στο δικό του χρόνο, στο δικό του ρυθμό, χωρίς να είναι όλοι, εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενοι, ταυτόχρονα online). Στην ασύγχρονη τηλεκπαίδευση ο εκπαιδευόμενος μπορεί να πετύχει τους εκπαιδευτικούς σκοπούς και στόχους ακολουθώντας τον προσωπικό του ρυθμό μάθησης (pace of learning), με υποστήριξη από εκπαιδευτή και με διαδικασίες αυτο-αξιολόγησης και τελικής αξιολόγησης. Η πλατφόρμα ασύγχρονου e-learning θα πρέπει να εμπεριέχει εκπαιδευτικό υλικό που να διακρίνεται για την ευχρηστία, τη φιλικότητα προς το χρήστη (user friendly) και κυρίως τη διαδραστικότητα (interactivity), ώστε ο εκπαιδευόμενος να αλληλεπιδρά με το σύστημα και να μαθαίνει σε ορισμένο βαθμό από αυτό. Κατά τη διάρκεια όμως της εκπαίδευσης από απόσταση και πριν προλάβει να βιώσει ο εκπαιδευόμενος την απομόνωση από τη φυσική παρουσία της ομάδας, θα πρέπει να ακολουθεί ξανά επαφή σε τάξη με ενδιάμεση συνάντηση φυσικής παρουσίας, με σεμινάριο που συμπληρώνει και ενισχύει όσα μαθαίνει κανείς στο ασύγχρονο μέρος. Επειδή όμως οι φυσικές συναντήσεις (Face to Face) είναι δύσκολες ή μη συμφέρουσες λόγω απόστασης ή άλλων δυσκολιών, χρόνου, ανειλημμένων υποχρεώσεων στην υπηρεσία, μπορεί να οργανωθεί Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση μέσα από ειδική πλατφόρμα CSCL (Computer Supported Collaborative Learning Platform), όπου οι εκπαιδευόμενοι έχουν την δυνατότητα να εκπαιδεύονται σύγχρονα με βίντεο, ήχο και κοινό PowerPoint ή desktop. Στο σύγχρονο e-learning ο εκπαιδευτής έχει τη δυνατότητα να παράσχει συμπληρωματικές πληροφορίες, να επεξηγήσει και να επιλύσει απορίες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης, αλλά και να επιτύχει και στόχους σχετικούς με την υποβοήθηση HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 4

του μαθήματος όπως ενίσχυση, υποστήριξη, παρακίνηση και τέλος τόνωση και ενδυνάμωση των ομάδων. Στο παράρτημά υπάρχει γλωσσάριο με τους σχετικούς όρους. 1.2 Πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τηλεκπαίδευση; Υπάρχει η εντύπωση ότι οι τεχνολογίες της τηλεκπαίδευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σε ακαδημαϊκούς χώρους και να ενταχθούν μόνο στην υπάρχουσα διαδικασία εκπαίδευσης. Η εντύπωση αυτή είναι προφανώς λανθασμένη. Η τηλεκπαίδευση δίνει μία τελείως διαφορετική διάσταση στην έννοια της μάθησης. Με τη χρήση της τηλεκπαίδευσης οι εκπαιδευόμενοι γλυτώνουν πολύτιμο χρόνο μετακινήσεων και τους δίνεται η ευελιξία για να διαλέξουν μόνοι τους το χρόνο που θα διαθέσουν. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες κάνουν ελκυστική την τηλεκπαίδευση και στον επιχειρησιακό χώρο. Οι εργαζόμενοι μπορούν να παίρνουν μέρος σε σεμινάρια, να συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους χωρίς να χρειάζεται να σπαταλάνε χρόνο σε μετακινήσεις και χωρίς να χρειάζεται να λείπουν από τη δουλειά τους. Οι επιχειρήσεις δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για τέτοιες τεχνολογίες αφού τους προσφέρουν τη δυνατότητα για συνεχή εκπαίδευση των στελεχών τους με μικρό κόστος. 1.3 Παιδαγωγικά Μοντέλα για τη χρήση του Moodle H πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης Moodle έχει ευρεία χρήση, ανάλογα με τις ανάγκες εκπαίδευσης που πρέπει να καλύψει. Το παιδαγωγικό μοντέλο που σε κάθε περίπτωση ακολουθείται ποικίλει. Βασικές μορφές που μπορεί να συναντήσουμε είναι οι παρακάτω: I. Open Learning. Στην περίπτωση αυτή ακολουθείται εξατομικευμένος ρυθμός εκπαίδευσης (self-paced training) τον οποίο μπορεί να αποφασίζει και ο ίδιος ο εκπαιδευόμενος. Η διαχείριση του μαθήματος γίνεται από εκπαιδευτή ο οποίος δεν επικοινωνεί με τον εκπαιδευόμενος παρά μόνο κατ απαίτηση αυτού (Επίλυση αποριών κλπ). Η επικοινωνία αυτή μπορεί να γίνει μέσω της πλατφόρμας ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ιδιαίτερη βαρύτητα στην περίπτωση αυτή έχει το εκπαιδευτικό υλικό που συμπεριλαμβάνεται στην πλατφόρμα. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 5

II. Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση ως υποστήριξη μιας παραδοσιακού τύπου εκπαίδευσης (συνοδευτικό του μαθήματος). Η πλατφόρμα περιλαμβάνει οτιδήποτε βοηθά την εκπαιδευτική διαδικασία και εξοικονομεί χρόνο γι αυτήν (ανακοινώσεις, έντυπα, βοηθήματα, σημειώσεις, πολυμεσικό υλικό, ιστοσελίδες, ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες κλπ). Η εκπαίδευση διεξάγεται με τον παραδοσιακό τρόπο και οι εκπαιδευόμενοι παραπέμπονται στην πλατφόρμα όποτε χρειάζεται. Κάθε μορφή εργασίας, άσκηση ή άλλου τύπου αξιολόγηση μπορεί να υποστηρίζεται επίσης από την πλατφόρμα. Μεγάλο πλεονέκτημα της μορφής αυτής αποτελεί η εξοικονόμηση χρόνου αλλά και η αποφυγή εκτύπωσης όγκου πληροφοριών που μέσω της πλατφόρμας μπορεί να προσφερθεί χωρίς φειδώ. III. Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση ως αυτόνομο τμήμα μιας υβριδικού (blended) τύπου εκπαίδευσης. Συνδυάζεται αρμονικά βάση της εκπαιδευτικής σχεδίασης με την παραδοσιακή εκπαίδευση. Διεξάγεται σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Συνήθως προηγείται ένα πρόγραμμα προσανατολισμού για την παρουσίαση της δομής του εκπαιδευτικού υλικού αλλά και του τρόπου διεξαγωγής της τηλεκπαίδευσης. Τα ασύγχρονα μαθήματα τα διαχειρίζεται ένας εκπαιδευτής είτε παρακολουθώντας αυτά από κοντά και επικοινωνώντας συστηματικά με τους εκπαιδευόμενους είτε κατ απαίτηση αυτών. Μπορεί να περιλάβει την διδασκαλία όλων των γνωστικών αντικειμένων όχι μόνο με παροχή πληροφοριών (κείμενα, εικόνα, ήχο) αλλά και με πλήθος διαδραστικών ασκήσεων. Το μέρος που υλοποιείται με παραδοσιακή διδασκαλία περιλαμβάνει συνήθως βιωματικές ασκήσεις και ό,τι άλλο δεν μπορεί να διδαχθεί μέσω τηλεκπαίδευσης. Η αξιολόγηση μπορεί να γίνει είτε μέσω πλατφόρμας είτε σε ιδιαίτερες συναντήσεις. IV. Εργαλείο Knowledge management. Η χρήση της πλατφόρμας Moodle μέσα σε έναν εκπαιδευτικό οργανισμό μπορεί να φανεί ιδιαίτερα επωφελής ως εργαλείο διαχείρισης γνώσης. Μπορεί να περιλαμβάνει βοηθητικές υπηρεσίες (επικοινωνία, διαχείριση εργασιών και υποχρεώσεων, υπενθυμίσεις κλπ). Επίσης μπορεί να οργανώσει τις πάσης φύσεως πληροφορίες (βιβλιοθήκη, ηλεκτρονικό πληροφοριακό υλικό, έντυπα, φυλλάδια, διατριβές, οδηγίες χρήσης οργάνων και μέσων κλπ) με τρόπο που διευκολύνει τον οργανισμό και όλο το προσωπικό του (εκπαιδευτικόδιοικητικό). Επίσης μπορεί να αναλάβει την εκπαίδευση του μόνιμου προσωπικού με HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 6

την χρήση προσαρμοσμένου εκπαιδευτικού υλικού. Συνήθης πρακτική επίσης αποτελεί η ανακοίνωση νέων που αφορά το προσωπικό, συνήθης ερωτήσεις κλπ. Η χρήση του εργαλείου αυτού βοηθά πάρα πολύ στην ενημέρωση του νεοτοποθετημένου προσωπικού του οργανισμού για τον τρόπο λειτουργίας αποφεύγοντας έτσι λάθη που έχουν επαναληφθεί αλλά και με κέρδος χρόνου λόγω αποφυγής μακροσκελών, κάθε φορά, ενημερώσεων. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 7

2 Υποδομές - Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση 2.1 Η Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης elit Η Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση βασίζεται κυρίως στο δίκτυο και στην ασύγχρονη πρόσβαση στο υλικό του μαθήματος από τους εκπαιδευόμενους. Είναι σαφές ότι χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί κάποιο λογισμικό για να πραγματοποιηθεί αυτό. Το λογισμικό αυτό ονομάζεται πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης ή Σύστημα Διαχείρισης Μαθησιακού Υλικού (Learning Management System LMS). Ως πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης θα μπορούσε να θεωρηθεί και μία απλή ιστοσελίδα στην οποία ανεβάζει ο καθηγητής το υλικό του μαθήματος και στη συνέχεια οι μαθητές παραδίδουν τις εργασίες τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αν και κάτι τέτοιο ίσως εξυπηρετούσε τις βασικές ανάγκες, δεν θα ήταν αποτελεσματικό. Το σύστημα διαχείρισης της μάθησης Moodle είναι σήμερα ένα από τα πιο διαδεδομένα διεθνώς συστήματα Course Management Systems (open source). 2.1.1 Περιγραφή της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης Moolde Η προσφερόμενη διαδικτυακή πλατφόρμα moodle - ανοιχτού κώδικα - θα είναι άμεσα προσιτή στους εκπαιδευόμενους μέσω του διαδικτύου και θα υποστηρίζει πολλούς ταυτόχρονους χρήστες. Θα είναι φιλική προς το χρήστη, προσαρμόσιμη στις ανάγκες του, και υιοθετεί τις πιο σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους, ενσωματώνοντας τεχνολογία διαδικτύου, προηγμένες μορφές αλληλεπίδρασης και τεχνικές για μάθηση από απόσταση. Το σύστημα υποστηρίζει διαφοροποιημένα επίπεδα ασφαλείας ανάλογα με την διαβάθμιση και τον περιορισμό των πληροφοριών και του εκπαιδευτικού περιεχομένου που διατίθεται. Οι χρήστες του συστήματος διακρίνονται σε τέσσερις (4) κατηγορίες (Επισκέπτης, Διαχειριστές, Εκπαιδευτές, Εκπαιδευόμενοι). Η αναγνώριση των χρηστών και της κατηγορίας στην οποία ανήκουν, εκτός από την κατηγορία του επισκέπτη, θα πραγματοποιείται με τη χρήση συγκεκριμένων ονομάτων χρήσης και κωδικών πρόσβασης, οι οποίοι δίνονται από τους διαχειριστές του συστήματος. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 8

2.1.2 Χρήστες και ρόλοι χρηστών πλατφόρμας εκμάθησης από απόσταση 2.1.2.1 Δυνατότητες Επισκέπτη Ως επισκέπτης ορίζεται ο εξωτερικός χρήστης που δεν διαθέτει εξουσιοδοτημένη πρόσβαση στο σύστημα. Οι δυνατότητες που πρέπει να παρέχονται σε αυτό τον τύπο χρήστη αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω: Προσπέλαση σε μαθήματα που επιτρέπουν την είσοδο επισκεπτών, χωρίς την απαίτηση εγγραφής. Προβολή του υλικό που έχει το προς επίσκεψη μάθημα χωρίς την απαίτηση συμμετοχής. Δημιουργία νέου λογαριασμού χρήστη. Αναζήτηση μαθημάτων με τη χρήση λέξεων κλειδιών. Επιλογή γλώσσας εμφάνισης της διεπαφής χρήστη. Προβολή νέων, ανακοινώσεων και ομάδων συζητήσεων. Προβολή μελλοντικών γεγονότων σύμφωνα με το ημερολόγιο. Υπενθύμιση ονόματος και κωδικού χρήστη με τη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αλλαγή κωδικού πρόσβασης του χρήστη. 2.1.2.2 Δυνατότητες Εκπαιδευόμενου Ως εκπαιδευόμενος ορίζεται ο εγγεγραμμένος στο σύστημα χρήστης, για τον οποίο έχει προβλεφθεί η παρακολούθηση κάποιου μαθήματος. Οι δυνατότητες που πρέπει να παρέχονται σε αυτό τον τύπο χρήστη αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω: Εγγραφή σε μαθήματα που επιτρέπουν την αυτόματη εγγραφή εκπαιδευομένων. Ακύρωση εγγραφής σε μάθημα. Προβολή μαθημάτων στα οποία είναι εγγεγραμμένος. Πρόσβαση σε ενότητες του μαθήματος Προβολή και παρακολούθηση εκπαιδευτικού υλικού. Προβολή εκπαιδευτικού υλικού μέσα από πηγές πληροφοριών που μπορούν να έχουν διαφορετικές μορφές, όπως απλό κείμενο, ένα κείμενο σε μορφή HTML, μια ιστοσελίδα ή ένας σύνδεσμος σε μια ιστοσελίδα. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 9

Επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο με συμμετέχοντες ενός μαθήματος και επιλογή συμμετοχής του κατάλληλου από τα διαφορετικά chat με διαφορετικό θέμα σε κάθε μάθημα. Συμμετοχή σε ομάδες συζητήσεων και δημιουργία νέων θεμάτων προς συζήτηση και αποστολή μηνυμάτων σε οποιαδήποτε ανοικτή σε μαθητές συζήτηση. Υποβολή εργασίας που ανατέθηκε από τον εκπαιδευτή. Αξιολόγησης εργασίας Χρήση ορισμένου από τον εκπαιδευτή λεξικού και δυνατότητα αναζήτησης με τη χρήση λέξεων κλειδιά, με αλφαβητική αναζήτηση, αναζήτηση ανά κατηγορία κα αναζήτηση με βάση το συγγραφέα. Επιπλέον, συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στον εμπλουτισμό του γλωσσάριου και λήψη αντίστοιχης βαθμολογίας από αυτό. Προβολή μαθήματος σε τμήματα. Κάθε τμήμα μπορεί να έχει μια ερώτηση που ανάλογα με την απάντηση που θα επιλέξει να οδηγείται σε διαφορετικό τμήμα του μαθήματος. Συμμετοχή σε τυποποιημένες έρευνες με σκοπό την έκφραση των απόψεων του σχετικά με το μάθημα, τη διδακτική ύλη ή τη διαδικασία διδασκαλίας. Υποβολή αποριών με βάση τίτλο, περιγραφή, λέξεις-κλειδιά και λήψη κατάλληλης απάντησης είτε από τις ήδη υπάρχουσες, είτε από τον υπεύθυνο εκπαιδευτή. Συμμετοχή σε ψηφοφορία πάνω σε θέματα ορίζονται από τον εκπαιδευτή. Συγγραφή αναφοράς με ιδέες και σκέψεις πάνω σε ορισμένο από τον εκπαιδευτή θέμα. Συμμετοχή σε τεστ που μπορεί να έχει διάφορες μορφές ερωτήσεων όπως πολλαπλής επιλογής, σωστό-λάθος και ερωτήσεις με σύντομες απαντήσεις. Προβολή λίστας δραστηριοτήτων. Προβολή ημερολογίου δραστηριοτήτων και προβολή προσεχούς δραστηριότητας. Προβολή νέων και ανακοινώσεων. Προβολή καταλόγου βαθμών που έχει ο μαθητής για συγκεκριμένο μάθημα. Αλλαγή κωδικού πρόσβασης. Αλλαγή προσωπικού προφίλ. Προβολή λίστας συνδεδεμένων στο σύστημα χρηστών. Προβολή λίστας συνδεδεμένων στο σύστημα χρηστών που συμμετέχουν στο ίδιο μάθημα. Λειτουργία εσωτερικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 10

2.1.3 Εκπαιδευτικό Υλικό Η πλατφόρμα elit παρέχει δύο δυνατότητες σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό: 1. να παρουσιάζεται κάθε αρχείο (asset) που περιέχει μαθησιακό υλικό μεμονωμένα στο χώρο του μαθήματος είτε είναι πληροφορικό υλικό (pdf, doc, ppt) είτε δραστηριότητα (quiz, εργασία) 2. να είναι οργανωμένα με τη μορφή των Reusable Learning Objects (RLO) και το κάθε ένα να εξυπηρετεί ένα εκπαιδευτικό στόχο που έχει οριστεί στο στάδιο του σχεδιασμού. 2.1.3.1 Η διεθνής πρακτική Πολύ γρήγορα φάνηκε η ανάγκη ύπαρξης ανοικτών προτύπων για την περιγραφή του μαθησιακού υλικού. Οι βασικότεροι λόγοι που οδήγησαν στην ανάπτυξη προτύπων περιγραφής μαθησιακών αντικειμένων είναι : Η ανάγκη για επαναχρησιμοποίηση του μαθησιακού υλικού. Είναι πολύ σημαντικό μετά τη δημιουργία ενός μαθήματος για ασύγχρονη τηλεκπαίδευση το υλικό αυτό να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί την επόμενη φορά που θα διδαχθεί το μάθημα και να είναι απαραίτητες μόνο ενημερώσεις και βελτιώσεις. Οι εξελίξεις στον τομέα της τηλεκπαίδευσης είναι ραγδαίες και οι ανάγκες που καλείται να καλύψει μία πλατφόρμα για Ασύγχρονη Tηλεκπαίδευση είναι συνεχώς αυξανόμενες με αποτέλεσμα να βγαίνουν συνεχώς καινούριες εκδόσεις και να αναπτύσσονται καινούριες πλατφόρμες. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό μία αναβάθμιση της πλατφόρμας ή μία μετάβαση από μία πλατφόρμα σε μία άλλη, να μη συνεπάγεται και επαναδημιουργία του μαθησιακού υλικού. Η ανάγκη για συνεργασία μεταξύ Συστημάτων Διαχείρισης Μαθησιακού Υλικού. Οι εκπαιδευτές πολλές φορές θέλουν να συνεργαστούν και να ανταλλάξουν μαθησιακό υλικό. Είναι απαραίτητο λοιπόν να υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος περιγραφής του μαθησιακού υλικού και να μπορούν διαφορετικές πλατφόρμες να συνεργαστούν για ανταλλαγή μαθησιακού υλικού. Η ανάγκη για διαθεσιμότητα πρόσβασης και εύκολης αναζήτησης. Είναι σημαντικό οι χρήστες να μπορούν να ψάξουν εύκολα στο μαθησιακό υλικό και να βρουν αυτό που τους ενδιαφέρει. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 11

Οι παραπάνω λόγοι οδήγησαν στη δημιουργία προτύπων για την περιγραφή των μαθησιακών αντικειμένων και τα μεταδεδομένα (metadata) μαθησιακών δεδομένων. Τα κυριότερα πρότυπα που έχουν αναπτυχθεί μέχρι στιγμής είναι: Το πρότυπο της AICC (Aviation Industry CBT(Computer Based Training) Committee). H AICC προσφέρει πιστοποίηση συμβατότητας με το AGR 010 (AICC Guidelines and Recommendations). Ακόμα και τα LMS s που είναι AICC certified δε σημαίνει ότι είναι απόλυτα συμβατά μεταξύ τους και ότι η μεταφορά από τη μία πλατφόρμα στην άλλη γίνεται αυτόματα. Το πρότυπο της IMS Global Learning Consortium. H IMS αναπτύσσει προδιαγραφές για συστήματα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Οι προδιαγραφές βασίζονται στην XML (extensve Markup Language). SCORM(Sharable Content Object Reference Model). Το SCORM αναπτύχθηκε από το ADL(Advanced Destributed Learning), πρωτοβουλία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Αμερικής(Department of Defense). Σκοπός του SCORM είναι να συνενώσει τα υπόλοιπα πρότυπα. Αυτή τη στιγμή αποτελεί το πιο δημοφιλή πρότυπο. Βασίζεται και αυτό στην XML. 2.2 Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση 2.2.1 Απαιτήσεις Όπως αναφέρθηκε και στον ορισμό της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης για να είναι εφικτή η πραγματοποίηση μαθήματος μέσω σύγχρονης τηλεκπαίδευσης θα πρέπει η εικονική αίθουσα να προσφέρει τουλάχιστον όλες τις δυνατότητες που προσφέρει και μία κανονική αίθουσα : Ηλεκτρονικός ασπροπίνακας. Ο πίνακας είναι το σημαντικότερο μέσο που χρησιμοποιούν οι καθηγητές για τη διδασκαλία στην αίθουσα. Είναι απαραίτητο λοιπόν να δίνεται αυτή η δυνατότητα στον καθηγητή και σε μία εικονική αίθουσα. Αλληλεπιδραστική (δύο δρόμων) οπτικοακουστική επικοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων. Είναι πολύ σημαντικό για την επιτυχία του μαθήματος να υπάρχει πολύ καλής ποιότητα επικοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων έτσι ώστε να εξαλείφεται η απόσταση και να δημιουργείται η εντύπωση ότι βρίσκονται όλοι στον HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 12

ίδιο χώρο. Προφανώς προτεραιότητα δίνεται στον ήχο αλλά δεν πρέπει να υποτιμηθεί η αναγκαιότητα του βίντεο αφού έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι όταν πέφτει η ποιότητα του βίντεο χάνεται το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων. Δυνατότητα για από κοινού χρήση εφαρμογής (application sharing). Είναι απαραίτητο για τον καθηγητή να μπορεί να παρουσιάσει ψηφιακό υλικό στους σπουδαστές (power point presentation, web browser, word document, κτλ). Όπως στην κλασική τάξη ο καθηγητής έχει τη δυνατότητα να δείξει διαφάνειες στους μαθητές, είναι απαραίτητο για τον καθηγητή να μπορεί να παρουσιάσει το υλικό του μαθήματος και στην εικονική τάξη (power point presentation). Με αυτή τη δυνατότητα δίνεται και η ευκαιρία για εκμάθηση μίας εφαρμογής μέσα από την τηλεκπαίδευση. Οι παραπάνω απαιτήσεις είναι οι ελάχιστες που πρέπει να ικανοποιεί μία εικονική αίθουσα. Απ τη στιγμή όμως που προσφέρονται στην υπηρεσία του καθηγητή προηγμένες τεχνολογικές δυνατότητες μπορεί να τις εκμεταλλευτεί για να εμπλουτίσει το μάθημα του και με άλλα στοιχεία. Π.χ. Προβολή βίντεο Ταυτόχρονη πλοήγηση σε δικτυακούς τόπους Χρησιμοποίηση και άλλων εφαρμογών εκτός από εφαρμογές για παρουσιάσεις. Χρησιμοποίηση προγραμμάτων προσομοίωσης. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να πραγματοποιηθούν και εικονικά εργαστήρια (virtual laboratories) Να μπορεί γενικά να μιλά και να κινείται με φυσικό τρόπο, όπως θα έκανε και σε μία παραδοσιακή διάλεξη. Να μην χρειάζεται να ασχοληθεί με την τεχνική πλευρά των συστημάτων, ώστε να μπορεί να επικεντρώσει την προσοχή του στο καθαυτό αντικείμενο της διάλεξης. 2.2.2 Προϋποθέσεις Όπως φαίνεται και από την προηγούμενη παράγραφο δεν μπορεί οποιοδήποτε μάθημα να γίνει με τη μορφή της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Θα πρέπει όλοι οι συμμετέχοντες να είναι συνδεδεμένοι σε δίκτυο υψηλών ταχυτήτων έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η καλή ποιότητα βίντεο και ήχου και να είναι εφικτή η από κοινού χρήση εφαρμογών. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 13

Επίσης, χρειάζεται τουλάχιστον ένα άτομο για τεχνική υποστήριξη στο μάθημα, προκειμένου να ασχολείται με δικτυακά και άλλα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από τη χρήση νέων τεχνολογιών και να υποστηρίζει τον καθηγητή ο οποίος μπορεί να μην είναι εξοικειωμένος με τα τεχνολογικά μέσα. Όλοι οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους αρκετά προηγμένο εξοπλισμό για τις ανάγκες της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Τουλάχιστον ο καθηγητής θα πρέπει να βρίσκεται σε αίθουσα ειδικά διαμορφωμένη για να καλύπτει ανάγκες σύγχρονης τηλεκπαίδευσης. 2.2.3 Τεχνολογίες στη Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση Για να υλοποιηθεί μία εικονική αίθουσα που να ικανοποιεί τις απαιτήσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω έχουν αναπτυχθεί κατάλληλα εργαλεία που χρησιμοποιούν συγκεκριμένα πρωτόκολλα υλοποίησης. 2.2.3.1 Τηλεδιάσκεψη Για την Σύγχρονη τηλεκπαίδευση, απαιτούνται συστήματα τηλεδιάσκεψης (videoconference) τα οποία μεταφέρουν εικόνα, ήχο και δεδομένα μεταξύ του εκπαιδευτή και των εκπαιδευομένων. Τα συστήματα τηλεδιάσκεψης όσον αφορά στην τηλεπικοινωνιακή υποδομή που χρησιμοποιείται, διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Συστήματα συμβατά με το πρότυπο H.320 της ITU-T, για επικοινωνία πάνω από συνδέσεις ISDN. Συστήματα συμβατά με το πρότυπο H.323 της ITU-T, για επικοινωνία πάνω από δίκτυα TCP/IP. Συστήματα συμβατά και με τα δύο παραπάνω πρότυπα (H.320/H.323). Το Η.320 και το Η.323 είναι πρωτόκολλα «ομπρέλες» δηλαδή πρότυπα τα οποία υποστηρίζουν πρωτόκολλα για μετάδοση video, ήχου, εφαρμογές χρήσης από κοινού. Συγκεκριμένα για την από κοινού χρήση εφαρμογών χρησιμοποιείται το πρωτόκολλο Τ.120. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 14

2.2.3.2 Περιγραφή ενός μικτού τύπου εκπαίδευσης (Blended Learning) Στην περίπτωση που αποφασιστεί ο σχεδιασμός ενός μικτού εκπαιδευτικού προγράμματος, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής: 1. Δεν υπάρχει ένας μόνο ενιαίος τρόπος σχεδιασμού των μικτών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως οι ανάγκες, το αντικείμενο εκπαίδευσης, οι συνθήκες κα. 2. Η βασική στρατηγική του σχεδιασμού είναι να εφαρμόζει κατάλληλα την κάθε μέθοδο στις κατάλληλες συνθήκες, ώστε στο σύνολο να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα. Ένα καθαρά ενδεικτικό μοντέλο με ιδανική αξιοποίηση όλων των μεθόδων είναι το εξής: To πρόγραμμα να ξεκινά με παραδοσιακή εκπαίδευση σε αίθουσα με στόχο να αποτελέσει το πρόγραμμα προσανατολισμού (ιδανικά 1-2 ημέρες) Κατόπιν συνεχίζουν οι εκπαιδευόμενοι να εκπαιδεύονται με τη χρήση της ασύγχρονης πλατφόρμας, όπου το εκπαιδευτικό υλικό τους μεταδίδει με αλληλεπιδραστικό τρόπο τις γνώσεις. Ταυτόχρονα οι εκπαιδευτές υποστηρίζουν τους εκπαιδευόμενους με συμμετοχή και διευκρινίσεις στο Forum (χώρο συζητήσεων) του μαθήματος. Η ασύγχρονη εκπαίδευση δεν ακολουθεί τυχαίο πρόγραμμα. Αντίθετα, καθορίζονται σημεία ελέγχου (checkpoints) στη διάρκεια και παρακινούνται οι εκπαιδευόμενοι να ακολουθούν το πρόγραμμα με ακρίβεια, ώστε όλη η ομάδα να προχωρά με τον ίδιο τελικά ρυθμό. Αφήνεται ελεύθερος ο εκπαιδευόμενος κατά τη διάρκεια ενός χρονικού περιθωρίου που σχεδιάζεται εξ αρχής πχ δύο ημερών, αλλά ο εκπαιδευτής παρακολουθεί στενά και πιέζει στην ολοκλήρωση σε συγκεκριμένα σημεία ελέγχου της προόδου (πχ. κάθε τρίτη ημέρα στις 19.00). HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 15

Μετά από ένα χρονικό διάστημα για παράδειγμα 10-12 ημερών οι εκπαιδευόμενοι επαναπροσδιορίζουν τους στόχους τους, λύνουν απορίες και ενδυναμώνονται είτε με ομαδικές συμβουλευτικές ζωντανές συναντήσεις, αν αυτό είναι εφικτό ή επικοινωνούν σύγχρονα μέσα από αντίστοιχη πλατφόρμα δημιουργίας εικονικής τάξης. Έχοντας πλέον ανανεώσει τους στόχους και έχοντας ενδυναμωθεί κατάλληλα, συνεχίζουν την ασύγχρονη εκπαίδευση για όσο χρονικό διάστημα έχει σχεδιαστεί. Στη λήξη του προγράμματος είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη μαθησιακή διαδικασία να οργανωθεί και πάλι παραδοσιακή ζωντανή εκπαίδευση, όπου θα γίνουν τα εξής: 1. Εργαστηριακή και πρακτική εφαρμογή των γνώσεων που αποκτήθηκαν μέσα από την πλατφόρμα με χρήση interactive και βιωματικών τεχνικών εκπαίδευσης, όπως προσομοίωση με ομαδικές ασκήσεις, on the job training, μελέτη περιπτώσεων και κατευθυνόμενη συζήτηση. 2. Αξιολόγηση, τουλάχιστον στα επίπεδα αντίδρασης και μάθησης. Τέλος στην περίπτωση που απαιτείται συμμετοχή των εκπαιδευομένων και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, θα γίνεται πάλι μέσα από την ασύγχρονη πλατφόρμα μέσα από forum συζητήσεων του μαθήματος και υποστήριξη, για όσο διάστημα αυτό κρίνεται αναγκαίο (δια βίου μάθηση). 3 Αξιολόγηση 3.1 Πλεονεκτήματα Η τηλεκπαίδευση έφερε επανάσταση στο χώρο της εκπαίδευσης. Μέχρι τώρα, η κλασσική μορφή εκπαίδευσης ήταν «δασκαλοκεντρική» επικεντρωνότανε δηλαδή στις ανάγκες του διδάσκοντα και οι εκπαιδευόμενοι ήταν υποχρεωμένοι να προσαρμοστούν σε αυτές. Αν σκεφτούμε όμως τους μαθητές σαν πελάτες θα δούμε ότι η σχέση θα έπρεπε να είναι η ανάποδη, η εκπαίδευση πρέπει να είναι «μαθητοκεντρική». Η τηλεκπαίδευση φέρνει το μαθητή στο κέντρο. Μέσω του διαδικτύου μπορεί να έχει πρόσβαση σε πλούσιο πληροφοριακό υλικό (διεθνή πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες κλπ). Ο εκπαιδευόμενος μπορεί να προσαρμόσει τα μαθήματά του και να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα που να καλύπτει τις ανάγκες του. Έτσι είναι εφικτή πλέον η HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 16

δια βίου κατάρτιση αφού το μάθημα μπορεί να διαμορφωθεί σύμφωνα με τις προτιμήσεις και το χρόνο του μαθητή. Χάρη στην τηλεκπαίδευση δίνεται η δυνατότητα στο μαθητή να παρακολουθεί το μάθημα από παντού και όποτε θέλει. Το εκπαιδευτικό υλικό είναι πάντα και από παντού προσβάσιμο. Με τη βοήθεια της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης κερδίζεται πολύτιμος χρόνος και μειώνεται το κόστος από άσκοπες μετακινήσεις. Δίνεται η δυνατότητα σε περισσότερους να παρακολουθήσουν, εύκολα και χωρίς κόστος, διαλέξεις ειδικών και να υπάρχουν συνεργασίες μεταξύ πανεπιστημίων. Ο εκπαιδευτής έχει τη δυνατότητα να εμπλουτίσει το μαθησιακό υλικό, να χρησιμοποιήσει καινούριες τεχνολογίες (πολυμέσα κλπ) που κάνουν το μάθημα πιο ενδιαφέρον και προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες. Σε έρευνες που έχουν γίνει, κυρίως σε σχολεία στην Αμερική, έχει αποδειχθεί ότι οι μαθητές κατανοούν και αφομοιώνουν πολύ πιο εύκολα το μαθησιακό υλικό όταν αυτό τους δίνεται με παραστατικό τρόπο, κάτι το οποίο με τη χρήση των υπολογιστών και των προσφερόμενων τεχνολογιών είναι πλέον εφικτό για όλα τα μαθήματα. Το υλικό που παράγεται μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί και έτσι δίνεται η δυνατότητα στον εκπαιδευτή να ασχολείται μόνο με την ενημέρωση και τον εμπλουτισμό του υλικού και όχι με την εκ νέου δημιουργία του κάθε φορά που διδάσκεται το μάθημα. Επίσης από τη στιγμή που το μαθησιακό υλικό είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο δίνεται η δυνατότητα να δημιουργηθεί μία κοινή βάση για πολλά θέματα και μία ενιαία πηγή πληροφόρησης. Το υλικό αυτό θα είναι μία προσφορά στην κοινότητα του διαδικτύου. Είναι πιο εύκολη η παρακολούθηση της προόδου των μαθητών από τον καθηγητή και σωστότερη η αξιολόγησή τους. Επίσης είναι πιο αντικειμενική η αξιολόγηση των καθηγητών και των μαθημάτων που προσφέρονται όπως επίσης και η πιστοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων από τη στιγμή που το υλικό είναι προσβάσιμο από όλους. Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της τηλεκπαίδευσης είναι η ουσιαστικά «άπειρη» δυνατότητα επέκτασης. Δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των συμμετεχόντων. Στην σύγχρονη τηλεκπαίδευση βέβαια υπάρχει φυσικός περιορισμός από το εύρος ζώνης του δικτύου που χρησιμοποιείται αλλά επειδή η σύγχρονη τηλεκπαίδευση πραγματοποιείται συνήθως από ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες, τόσο για τον καθηγητή όσο και για το μαθητή και άρα πρακτικά μπορεί μεγάλος αριθμός φοιτητών να παρακολουθήσει το μάθημα. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 17

3.2 Μειονεκτήματα Με την τηλεκπαίδευση μειώνεται αισθητά η προσωπική επικοινωνία και επαφή μεταξύ του μαθητή και του διδάσκοντα. Ακόμα και στη σύγχρονη τηλεκπαίδευση η οθόνη είναι πολύ δύσκολο να αντικαταστήσει την φυσική παρουσία του καθηγητή στην αίθουσα. Στην ασύγχρονη τηλεκπαίδευση το πρόβλημα αυτό είναι μεγαλύτερο καθώς η μόνη επικοινωνία γίνεται μέσω γραπτών μηνυμάτων και μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η έλλειψη εξοικείωσης των συμμετεχόντων με την χρησιμοποιούμενη τεχνολογία δημιουργεί μία αμηχανία και κάνει τις σχέσεις πιο «τυπικές». Οι υποχρεώσεις του εκπαιδευτή αυξάνονται πολύ. Ο καθηγητής υποχρεώνεται έκτος από το χρόνο του μαθήματος να αφιερώνει και άλλο χρόνο για τη σωστότερη προετοιμασία του μαθήματος, για τη δημιουργία και συντήρηση του ψηφιακού υλικού καθώς και για την ασύγχρονη επικοινωνία με τους μαθητές (συμμετοχή σε βήματα συζητήσεων, απαντήσεις σε ηλεκτρονικά μηνύματα κλπ). Είναι επίσης απαραίτητη η εξοικείωση τόσο του καθηγητή όσο και των μαθητών με τις νέες τεχνολογίες και επειδή αυτό δεν είναι πάντα εφικτό δημιουργείται η ανάγκη για την ύπαρξη ενός τεχνικού/διαχειριστή που να επιλύει διάφορα προβλήματα και να φροντίζει για την ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος. 4 Συμπεράσματα Σκοπός της τηλεκπαίδευσης είναι να λύσει προβλήματα και να προσφέρει καινούριες δυνατότητες που με την κλασσική εκπαίδευση δεν υπάρχουν, πρέπει να χρησιμοποιείται εκεί που είναι απαραίτητη και για να δώσει καινούριες προοπτικές. Οι διεθνείς τάσεις και εξελίξεις δείχνουν ότι η τεχνολογία έχει εισβάλλει παντού και η εξοικείωση με αυτή είναι απαραίτητη για όλους και ειδικά για τους αυριανούς πολίτες και εργαζόμενους. Είναι λοιπόν αναγκαίο για τους μαθητές να έρθουν σε επαφή με νέες τεχνολογίες, να μάθουν να τις χρησιμοποιούν και να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες που τους δίνουν. Μέσα από την τηλεκπαίδευση η επαφή και εξοικείωση αυτή γίνεται με τρόπο φυσικό και ευχάριστο για τους μαθητές. Για να είναι όμως θετικές οι εμπειρίες της τηλεκπαίδευσης στους μαθητές είναι απαραίτητη η σωστή κατάρτιση των εκπαιδευτών τόσο με τις χρησιμοποιούμενες τεχνολογίες όσο και με τη νέα φιλοσοφία που εισάγει στο χώρο της εκπαίδευσης η τηλεκπαίδευση. Η γνώση είναι πλέον HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 18

ανοιχτή και προσβάσιμη από όλους, οι πρωτοπόροι σε αυτές τις εξελίξεις θα είναι και αυτοί που θα έχουν τον πρώτο λόγο στα εκπαιδευτικά δρώμενα στο μέλλον. Πρέπει επίσης ο εκπαιδευτής να δει την τεχνολογία σαν εργαλείο που τον βοηθά να κάνει πιο εύκολα και καλύτερα τη δουλειά του και όχι σαν εχθρό που έρχεται να τον επιφορτώσει με επιπλέον ευθύνες. Θα πρέπει να δοθούν στον εκπαιδευτικό εργαλεία πολύ εύχρηστα και που να απαιτούν από αυτόν την λιγότερη δυνατή εργασία και γνώση πάνω σε αυτά. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 19

5 Οδηγός Χρήσης της πλατφόρμας elit 5.1 Είσοδος στην πλατφόρμα. Για να μπούμε στο μάθημα πληκτρολογούμε στην γραμμή διευθύνσεων του Internet Explorer την διεύθυνση http://elit.civil.auth.gr/. Εικόνα 1 Γραμμή διευθύνσεων Θα εμφανισθεί η οθόνη που βλέπουμε παρακάτω. (Εικόνα 2). Πατήστε Είσοδος Εικόνα 2 Οθόνη εισαγωγής Για μπούμε στην πλατφόρμα πρέπει να πληκτρολογήσουμε το όνομα χρήστη και τον κωδικό (εικόνα 3) που έχουμε λάβει ήδη από την πρώτη ημέρα στο πρόγραμμα HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 20

προσανατολισμού στο παράθυρο που εμφανίζεται όταν πατήσουμε στο πάνω δεξί σημείο που λέει «είσοδος». Εικόνα 3 Οθόνη εισόδου Μπορούμε επίσης να μπούμε στην πλατφόρμα πατώντας σε ένα από τα μαθήματα της εικόνας 2, οπότε και αυτόματα θα μας ζητηθεί να δώσουμε όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης. Όταν πλέον εισέλθουμε στο πρόγραμμα θα εμφανίζεται το όνομά μας πάνω δεξιά στην οθόνη (εικ.4). Όνομα Χρήστη Εικόνα 4 Προβολή οθόνης μετά την είσοδο HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 21

5.2 Περιεχόμενο Αρχικής Οθόνης Ασύγχρονης Πλατφόρμας του ΜΕΤ.Μ Επιλέγουμε σεμινάριο και ακολουθεί η εικόνα που βλέπουμε. Εικόνα 5 Είσοδος στο μάθημα Στο αριστερό μέρος έχουμε τους συνδεδεμένους χρήστες, τα μηνύματα και το ημερολόγιό μας. Συνδεδεμένοι Χρήστες: Θα αναγράφονται τα ονόματα όσων είναι την ίδια στιγμή συνδεδεμένοι στην πλατφόρμα και παρακολουθούν το μάθημα. Κάνοντας κλικ στο φακελάκι μπορούμε να στείλουμε άμεσο μήνυμα Μηνύματα. Φαίνονται τα μηνύματα που μας έχουν στείλει οι συνδεδεμένοι χρήστες Στη αριστερή στήλη, όπως προαναφέρθηκε, και από το block συνδεδεμένοι χρήστες μπορούμε να στείλουμε αλλά και να λάβουμε μηνύματα. Για την αποστολή μηνύματος σε άλλον σπουδαστή ή τον καθηγητή πρέπει να πατήσουμε στο φάκελο που εμφανίζεται δίπλα στο όνομά του. Εκεί συμπληρώνουμε το μήνυμα μας και το αποστέλλουμε. Για να δούμε τα μηνύματα που έχω από άλλον σπουδαστή ή τον καθηγητή πηγαίνω στο block Messages και πατάμε το φάκελο που εμφανίζεται δίπλα στο όνομά του. Εμφανίζεται ένα παράθυρο όπου βλέπουμε το μήνυμα που μας έχουν στείλει και επίσης με τον ίδιο τρόπο όπως παραπάνω μπορούμε να απαντήσουμε. Επίσης από την επιλογή Message History μπορούμε να δούμε την προηγουμένη αλληλογραφία με αυτόν που επικοινωνούμε. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 22

Ημερολόγιο. Περιλαμβάνει ημερολόγιο με όλες τις εκδηλώσεις και υποχρεώσεις που είναι προγραμματισμένες. 5.3 Επιλογή αρχείων ή οθόνης Για να διαβάσουμε κάποιο πληροφοριακό υλικό, όπως για παράδειγμα «Σκοποί και στόχοι του μαθήματος» ή «Αναλυτικές οδηγίες ενότητας», πρέπει πρώτα να πατήσουμε πάνω στην αντίστοιχη υπερσύνδεση 1 (εικόνα 6), συνήθως στον τίτλο του. Εικόνα 6 Επιλογή αρχείων ή οθόνης Εάν ο υπολογιστής μας έχει φίλτρο για «κατέβασμα» αρχείων πατάμε «προσωρινή άρση του αποκλεισμού» (Εικ 7). Εικόνα 7 Φίλτρο Στο παράθυρο που ακολουθεί (εικ.8) επιλέγουμε αν θέλουμε να ανοίξουμε το αρχείο μας, με την βοήθεια του acrobat reader ή αν θέλουμε να το αποθηκεύσουμε για κάποια μελλοντική χρήση. 1 Υπερσύνδεση. Είναι κάθε λέξη ή φράση οι οποία επιλέγοντας την μας ανοίγει ένα άλλο αρχείο ή οθόνη. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 23

Εικόνα 8 Λήψη αρχείου Κάθε επιλογή δραστηριότητας μας ανοίγει τις πληροφορίες σε νέο παράθυρο, δίνοντάς μας την δυνατότητα μετά το πέρας της μελέτης να το κλείσουμε χωρίς να επηρεαστεί η εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αν χρειασθεί να πλοηγηθούμε ανάμεσα στις οθόνες τότε χρησιμοποιούμε πάντα τις υπερσυνδέσεις. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η επιστροφή από εκεί που πήγαμε με την υπερσύνδεση θα πρέπει να γίνεται πάντοτε από την γραμμή πλοήγησης του προγράμματος και όχι από το κουμπί επιστροφής (εικ. 9). Εάν δεν τηρούμε τον παραπάνω κανόνα είναι πιθανό να χαθούν δεδομένα. Κουμπί επιστροφής Γραμμή πλοήγησης προγράμματος. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ στο ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ Εικόνα 9 Γραμμή πλοήγησης HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 24

5.4 Πίνακας ανακοινώσεων Στον πίνακα ανακοινώσεων εμφανίζονται καθημερινά οι ανακοινώσεις και οι ενημερώσεις σχετικά με το κάθε μάθημα και οιαδήποτε πληροφορία πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευόμενος. 5.5 Ημερολόγιο Ένα σημαντικό βοήθημα είναι το ημερολόγιο. Σε αυτό φαίνονται ανακοινώσεις, υποχρεώσεις υποβολής εργασιών, διαγωνισμάτων, καταλυτικές ημερομηνίες μελέτης κλπ. Για να οδηγηθούμε στο ημερολόγιο αρκεί να πατήσουμε την ένδειξη του μήνα στο block του ημερολογίου στην αριστερή στήλη (εικ 10). Εικόνα 10 Επιλογή ημερολογίου HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 25

Έχουμε την δυνατότητα να συμπληρώσουμε προσωπικά στοιχεία για υπενθύμιση πατώντας το κουμπί νέο γεγονός (εικ 11) π.χ. να κοινοποιήσω στοιχεία της ομαδικής εργασίας μου και στους άλλους σπουδαστές της ομάδας. Όνομα Περιγραφή Αποθήκευση αλλαγών Εικόνα 11 Πρόσθεση προσωπικού γεγονότος στο ημερολόγιο Στο πεδίο «περιγραφή» γράφουμε τις λεπτομέρειες και τέλος το σώζουμε πατώντας «Αποθήκευση Αλλαγών» (εικ 11). Το κουμπί αυτό θα το συναντήσουμε σε πολλές οθόνες. Εάν δεν το πατήσουμε τα δεδομένα που έχουμε εισαγάγει δεν θα αποθηκευτούν. 5.6 Συζήτηση (Forum) Για να μπούμε σε μία οθόνη συζητήσεων πρέπει να πατήσουμε την υπερ-σύνδεση της συζήτησης και εμφανίζεται η οθόνη : HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 26

Υπερσύνδεση συζήτησης Εικόνα 12 Υπερσύνδεση συζήτησης Μία συζήτηση μπορεί να έχει περισσότερα του ενός θέματα προς συζήτηση. Εικόνα 13 Οθόνη συζητήσεων Για να μπούμε σε ένα θέμα πατάμε πάνω σε αυτό (υπερσύνδεση) και εάν θέλουμε να συμμετάσχουμε στη συζήτηση πατάμε την ένδειξη Απάντηση. Αμέσως αλλάζει η οθόνη μας και βλέπουμε μια οθόνη εγγραφής σχολίων (εικ.14) όπου γράφουμε το μήνυμα και πατάμε το κουμπί post to forum για να στείλουμε τα σχόλια μας. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 27

Παράθυρο εγγραφής Ένδειξη post to forum 5.7 Υποβολή Εργασιών Οι Εργασίες επιτρέπουν στον εκπαιδευτή να καθορίσει μια δραστηριότητα η οποία θα απαιτεί από τους σπουδαστές να προετοιμάσουν ψηφιακό περιεχόμενο (οποιασδήποτε μορφής) και να το υποβάλουν «φορτώνοντάς» το στον εξυπηρετητή (browser). Συνήθεις εργασίες είναι δοκίμια, εκθέσεις, αναφορές, ασκήσεις, κτλ. Αυτή η δραστηριότητα έχει και δυνατότητες βαθμολόγησης. Υπάρχουν οι παρακάτω 2 διαφορετικές μορφές Εργασιών: Αποστολή αρχείων: δίνεται η δυνατότητα στο σπουδαστή να υποβάλλει μια ή περισσότερες εργασίες μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Μπορεί επίσης ο σπουδαστής να προσθέσει και σχόλια κατά το «ανέβασμα» του αρχείου της εργασίας. Η εργασία αυτή στη συνέχεια θα βαθμολογηθεί από τον εκπαιδευτή του μαθήματος. Online text: με την επιλογή αυτή, ο εκπαιδευτής δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες στο μάθημα να συντάσσουν online ένα κείμενο και να το υποβάλλουν σε αυτόν προκειμένου να το βαθμολογήσει και να κάνει κάποιες παρατηρήσεις. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 28

1 ο Βήμα : Μελετούμε την εκφώνηση της άσκηση πατώντας στο αντίστοιχο υπερσύνδεσμο: Εκφώνηση εργασίας Εργασία Μαθήματος 2 ο Βήμα: Όταν η δραστηριότητα «Εργασία» στην οποία πρέπει να συμμετάσχει ο σπουδαστής αφορά τη δημιουργία ενός online κειμένου, με την επιλογή αυτής της μορφής Εργασίας εμφανίζεται η παρακάτω οθόνη. Στην αρχή της σελίδας υπάρχει για γενική περιγραφή της Εργασίας σχετικά με το κείμενο που πρέπει να συντάξετε, καθώς και η ημερομηνία υποβολής του online κειμένου και ακολουθεί ένα μήνυμα «Δεν έχετε στείλει τίποτα μέχρι τώρα» που σας ενημερώνει αν έχετε στείλει κάποιο κείμενο ή όχι. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 29

Για να υποβάλλετε online κείμενο σε αυτή την Εργασία, θα πρέπει να κάνετε κλικ στο κουμπί «Τροποποίηση της υποβολής μου». Εμφανίζεται η αντίστοιχη φόρμα στην οποία συντάσσετε το κείμενο. Για να αποθηκεύσετε το κείμενο που έχετε γράψει, θα πρέπει να κάνετε κλικ στο κουμπί «Αποθήκευση αλλαγών». Αυτόματα το συγκεκριμένο κείμενο γίνεται διαθέσιμο στον εκπαιδευτή, έτσι ώστε να βαθμολογηθεί. Στην περίπτωση που η «Εργασία» αφορά την Αποστολή αρχείων, επιλέγοντας τη δραστηριότητα, εμφανίζεται η παρακάτω εικόνα. Αναζήτηση του word document Αποστολή του word document με το ονοματεπώνυμο του σπουδαστή και τον κωδικό της άσκησης Αρχικά υπάρχει η εκφώνηση της Εργασίας που θα πρέπει να υποβάλλετε και η προθεσμία υποβολής αυτής. Οι συμμετέχοντες σε αυτή τη δραστηριότητα δεν έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν την εργασία τους μετά την καταληκτική ημερομηνία. Το μήνυμα που ακολουθεί «Δεν έχει αποσταλεί κανένα αρχείο προς το παρόν» σας ενημερώνει ότι δεν έχετε υποβάλει ακόμα την εργασία σας. Ακριβώς από κάτω υπάρχει το πλαίσιο στο οποίο μπορείτε να «ανεβάσετε» το αρχείο - εργασία, κάνοντας κλικ στο κουμπί «Αναζήτηση». Μόλις βρείτε το αρχείο που θέλετε να «ανεβάσετε», θα πρέπει να κάνετε κλικ στο κουμπί «Αποστολή του αρχείου», έτσι ώστε να «φορτωθεί» το συγκεκριμένο αρχείο στον εξυπηρετητή. HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 30

6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ CBT, CBL(Computer Based Training/Learning), είναι ο προάγγελος του e-learning. Πρόκειται για εκπαίδευση που βασίζεται στην τεχνολογία των Η/Υ και αναπτύχθηκε πριν την εμφάνιση του διαδικτύου. Έχει απλοϊκή μορφή (σε σύγκριση με τα σημερινά συστήματα). Περιεχόμενο και επικοινωνία. Κατά κύριο λόγο αφορά αυτοεκπαίδευση (self paced εκπαίδευση). Computer-assisted instructions (CAI) - ο υπολογιστής χρησιμοποιείται σαν αυτόνομη μηχανή διδασκαλίας για την παρουσίαση ξεχωριστών μαθημάτων. Computer-managed instructions (CMI) - ο υπολογιστής χρησιμοποιείται για την οργάνωση των διδακτικών οδηγιών και την καταγραφή της προόδου των εκπαιδευόμενων. Οι ίδιες οι οδηγίες δεν χρειάζεται να διανεμηθούν διαμέσου υπολογιστή, αν και συχνά τα CAI συνδυάζονται με τα CMI. Computer-mediated education (CME) - περιγράφει εφαρμογές υπολογιστή που υποβοηθούν τη διανομή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Τέτοιες είναι: Content ή περιεχόμενο είναι το πνευματικό αντικείμενο και γνώσεις που μεταδίδονται κατά την διάρκεια της μαθησιακής και εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μπορεί να είναι βιβλία, CD-ROMs, multimedia, συμβουλές οδηγίες κτλ. Discussion Forum : Βήμα συζήτησης. Ένα πρόγραμμα στο οποίο ο καθένας μπορεί να γράψει κάτι και να το δουν οι υπόλοιποι που συμμετέχουν και να απαντήσουν Distance Learning περιλαμβάνει όλα τα είδη εκπαίδευσης όταν o εκπαιδευόμενος απέχει από τον εκπαιδευτή (χώρος, χρόνος ή και τα δύο). Περιλαμβάνει το e-learning αλλά και άλλες μορφές (π.χ. μέσω κλασσικής αλληλογραφίας). E Learning: Τηλεκπαίδευση ή Ηλεκτρονική Μάθηση και Εκπαίδευση, είναι ένας εξαιρετικά ευρύς όρος που καλύπτει τα παραπάνω καθώς και οτιδήποτε αφορά την χρήση των σύγχρονων HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 31

τεχνολογιών στην εκπαίδευση (ΤΒΤ), ανεξάρτητα αν υλοποιείται online, offline ή με συνδυασμό τους. Το τεχνολογικό υπόβαθρο είναι εξαιρετικά ευρύ (δίκτυα, video, PCs, Interactive TV, Satellite, Broadcasts etc.). E Traning ή Ηλεκτρονική Επαγγελματική Εκπαίδευση ή Technology Based Training (TBT), είναι μέρος του e-learning που αφορά επιχειρήσεις και οργανισμούς σε αντιπαράθεση με το e-learning που αφορά μαθησιακή εκπαίδευση σε ΑΕΙ, Σχολεία κτλ. Instructor Led Training (ILT) ή C-learning (Classroom), είναι η εκπαίδευση όπου εκπαιδευόμενοι και εκπαιδευτές βρίσκονται στον ίδιο χώρο και χρόνο κατά την εκπαίδευση. IΤ Training, αφορά την εκπαίδευση σε ΙΤC τεχνολογίες με χρήση ΤΒΤ (Hardware, Networks, ERP, Software etc.). Knowledge Management, αναφέρεται στην δημιουργία, σύλληψη, οργάνωση και αποθήκευση γνώσης και εμπειριών, ατόμων ή ομάδων, ενός οργανισμού με σκοπό την διάδοση και αξιοποίηση τους με όλα τα διαθέσιμα μέσα (παραδοσιακά ή τεχνολογικά). Learning Portal, κάθε Web Site που μεταξύ άλλων προσφέρει γνώσεις πέραν από πληροφορίες, βασισμένες σε συγκεκριμένο περιεχόμενο και τρόπο παράδοσης /μετάδοσης στους χρήστες του. Learning Service Provider (LSP), είναι η εξειδίκευση του ASP που προσφέρει μια σειρά από υπηρεσίες, μέσα από την δική του υποδομή, με αμοιβή ανάλογα με τις υπηρεσίες (ολοκληρωμένη λύση, περιεχόμενο, εργαλεία κτλ.). Methods of Delivery, είναι ο τρόπος που υλοποιείται η εκπαίδευση, δηλαδή: Self-paced ή αυτοεκπαίδευση (μόνος, ατομικός αριθμός). Asynchronous, όπου οι συμμετέχοντες συνήθως απέχουν μεταξύ τους και αλληλεπιδρούν αλλά με διαφορά χρόνου (βλέπε και Τι είναι το e-leaning). HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 32

Synchronous, όπου οι μετέχοντες εργάζονται και μαζί ανεξάρτητα χώρου π.χ. Virtual classrooms (βλέπε και Τι είναι το e-leaning). Online Training ή Web Based Training (WEΒ) ή Internet Training, είναι η εκπαίδευση που σαν πλατφόρμα χρησιμοποιεί τα δίκτυα (Internet, Intranet, Extranet etc). Αποτελεί μέρος του e- learning και εξαπλώνεται ταχέως. Soft skills Training, αφορά εκπαίδευση κυρίως επαγγελματικού χαρακτήρα που δεν έχουν σχέση με ΙΤ Training, δηλαδή σε περιοχές όπως: διοίκηση, πωλήσεις, ανθρώπινο δυναμικό, υπηρεσίες, λογιστικά, οικονομικά κτλ. Text Based Traning, είναι η κλασσική εκπαίδευση μέσω βιβλίων και εγχειριδίων. Virtual Blackboard : Εικονικός πίνακας. Συνήθως εννοείται ή κάποιο πρόγραμμα το οποίο χρησιμοποιείται HUMAN ASSET AE Οδηγός Χρήστη Πλατφόρμας elit 33