ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 7195/14 (OR. en) ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ 3299η σύνοδος του Συμβουλίου PRESSE 113 PR CO 12 Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια Βρυξέλλες, 4 Μαρτίου 2014 Πρόεδρος Ιωάννης ΜΑΝΙΑΤΗΣ Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ΤΥΠΟΣ Rue de la Loi, 175 B 1048 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: +32 (0)2 281 6319 Φαξ: +32 (0)2 281 8026 press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu/press 7195/14 1
Κυριότερα αποτελέσματα της συνόδου του Συμβουλίου Το Συμβούλιο διεξήγαγε δημόσια συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Τιμές και κόστος ενέργειας στην Ευρώπη». Οι υπουργοί υπενθύμισαν εκ νέου την σπουδαιότητα της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας έως το 2014 και την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη νέων ενεργειακών υποδομών προκειμένου να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη παροχή ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ σε προσιτές τιμές. Οι υπουργοί υπογράμμισαν επίσης τη διαρκή ανάγκη να μειώσουν τα νοικοκυριά και η βιομηχανία την κατανάλωση ενέργειας τους βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση και την εξοικονόμηση ενέργειας. Επιπλέον, οι υπουργοί τόνισαν ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά ενέργειας προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και να περιορισθεί η αυξανόμενη διαφορά τιμών με τους ανταγωνιστές από τρίτες χώρες. Το Συμβούλιο πραγματοποίησε επίσης δημόσια συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής περί πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 από την οπτική της πολιτικής για την ενέργεια, προκειμένου να εξασφαλισθεί συμπληρωματικότητα με την συζήτηση προσανατολισμού που διεξήχθη στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος την προηγουμένη ημέρα. Οι υπουργοί τόνισαν ειδικότερα ότι οι μελλοντικές πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια πρέπει να αποσκοπούν στην εξισορρόπηση διαφορετικών στόχων: βιωσιμότητα και αξιόπιστη πορεία προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αλλά επίσης οικονομικά προσιτή ενέργεια, συστήματα ασφαλούς ενέργειας και ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς και ανταγωνιστικότητα. Δήλωσαν επίσης ότι στηρίζουν την επιδίωξη της Επιτροπής να επιτύχει τους μελλοντικούς κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους με τον αποδοτικότερο οικονομικά τρόπο. 7195/14 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ... 4 ΣΥΖΗΤΗΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ... 6 Τιμές και κόστος ενέργειας στην Ευρώπη... 6 Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030... 8 ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ουδέν 1 Όταν δηλώσεις, συμπεράσματα ή ψηφίσματα έχουν εγκριθεί τυπικά από το Συμβούλιο, αυτό επισημαίνεται στον τίτλο του σχετικού σημείου και το κείμενο τίθεται εντός εισαγωγικών. Τα έγγραφα των οποίων τα στοιχεία δίδονται μέσα στο κείμενο είναι διαθέσιμα στις ιστοσελίδες του Συμβουλίου: http://www.consilium.europa.eu. Οι πράξεις οι οποίες θεσπίζονται με δημοσιοποιήσιμες δηλώσεις στα πρακτικά του Συμβουλίου σημειώνονται με αστερίσκο. Οι δηλώσεις αυτές είναι διαθέσιμες στις προαναφερόμενες ιστοσελίδες του Συμβουλίου ή μπορούν να ληφθούν από την Υπηρεσία Τύπου. 7195/14 3
ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ Βέλγιο: κ. Olivier BLE Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος Βουλγαρία: κ. Dragomir STOYNEV Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Ενέργειας Τσεχική Δημοκρατία: κ. Jan MLÁDEK Υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Δανία: κ. Rasmus HVEG PETERSEN Υπουργός Κλίματος, Ενέργειας και Κτιρίων Γερμανία: κ. Sigmar GABRI Ομοσπονδιακός Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Ενέργειας Εσθονία: κ. Clyde KULL Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος Ιρλανδία: κ. Pat RABBITTE Υπουργός Επικοινωνιών, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Ελλάδα: κ. Κωνσταντίνος ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ Γενικός Γραμματέας, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Ιωάννης ΜΑΝΙΑΤΗΣ Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Ισπανία: κ. José Pascual MARCO MARTÍNEZ Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος Γαλλία: κ. Philippe MARTIN Υπουργός Οικολογίας, Αειφόρου Ανάπτυξης και Ενέργειας Κροατία: κ. Ivan VRDOLJAK Υπουργός Οικονομίας Ιταλία: κ. Claudio DE VINCENTI Υφυπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης Κύπρος: κ. Στέλιος Δ. ΧΕΙΜΩΝΑΣ Γενικός Διευθυντής Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Λετονία: κ. Juris ŠTĀLMEISTARS Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος Λιθουανία: κ. Jaroslav NEVEROVIČ Υπουργός Ενέργειας Λουξεμβούργο: κ. Étienne SCHNEIDER Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Υπουργός Ασφαλείας Εσωτερικού, Υπουργός Άμυνας Ουγγαρία: κ. Pál KOVÁCS Αναπληρωτής Υπουργός Αλλαγής του Κλίματος και Ενέργειας, Υπουργείο Εθνικής Ανάπτυξης Μάλτα: κ. Konrad MIZZI Υπουργός Ενέργειας και Διατήρησης των Υδάτων Κάτω Χώρες: κ. Henk KAMP Υπουργός Οικονομίας Αυστρία: κ. Reinhold MITTERLEHNER Ομοσπονδιακός Υπουργός Επιστήμης, Έρευνας και Οικονομίας Πολωνία: κ. Andrzej DYCHA Αναπληρωτής Υπουργός, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας 7195/14 4
Πορτογαλία: κ. Jorge MOREIRA DA SILVA Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Ενέργειας Ρουμανία: κ. Maricel POPA Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Σλοβενία: κ. Bojan KUMER Υφυπουργός Δημοσίων Έργων και Χωροταξίας Σλοβακία: κ. Dušan PETRÍK Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας Φινλανδία: κα Marja RISLAKKI Σουηδία: κα Anna-Karin HATT Υφυπουργός Απασχόλησης και Εθνικής Οικονομίας Υπουργός Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Ενέργειας Ηνωμένο Βασίλειο: κ. Edward DAVEY Υπουργός Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Επιτροπή: κ. Günther OETTINGER Μέλος 7195/14 5
ΣΥΖΗΤΗΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Τιμές και κόστος ενέργειας στην Ευρώπη Το Συμβούλιο διεξήγαγε δημόσια συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Τιμές και κόστος ενέργειας στην Ευρώπη» βάσει τριών ερωτημάτων που εισηγήθηκε η Ελληνική Προεδρία (6524/14). Στο τέλος της συζήτησης, η Προεδρία σημείωσε ότι οι υπουργοί: επικρότησαν την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Τιμές και κόστος ενέργειας στην Ευρώπη» και εξέφρασαν ευρεία υποστήριξη των προτεινόμενων δράσεων προς μείωση του κόστους της ενέργειας όπως παρουσιάσθηκαν στην ανακοίνωσή της, ενώ επισήμαναν ότι δεν αφορούν όλες τους το σύνολο των κρατών μελών υπενθύμισαν εκ νέου την σπουδαιότητα της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας έως το 2014 και την ανάγκη για την περαιτέρω ανάπτυξη νέων ενεργειακών υποδομών προκειμένου να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη παροχή ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη σε προσιτές τιμές, ιδίως για τους ευάλωτους καταναλωτές τόνισαν ότι είναι σημαντικό να υπάρχει στιβαρή περιφερειακή προσέγγιση υπογράμμισαν επίσης την συνεχή ανάγκη να μειώσουν τα νοικοκυριά και η βιομηχανία την κατανάλωση ενεργείας τους βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση αναγνώρισαν ότι οι διαφορές μεταξύ χονδρικών και λιανικών τιμών χρήζουν περαιτέρω προσοχής, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι οι διαφορές αυτές οφείλονται μέχρι ενός σημείου στις εθνικές ιδιαιτερότητες των κρατών μελών. Επιπλέον, η αύξηση των διεθνών τιμών ενεργείας πρέπει επίσης να θεωρηθεί ως σημαντικός παράγοντας που συντελεί προς τούτο υποστήριξαν εν γένει την ανάγκη για συγκριτική αξιολόγηση του κόστους του δικτύου και των πρακτικών με σκοπό να διασφαλισθεί η ευρωπαϊκή σύγκλιση, τονίζοντας εντούτοις ότι πρέπει να δίδεται η δέουσα σημασία στις εθνικές ιδιαιτερότητες όταν επιδιώκεται ο εντοπισμός των βέλτιστων πρακτικών έκριναν σημαντικό να διατηρηθεί η ευελιξία όσον αφορά την αξιοποίηση των κρατικών ενισχύσεων, η οποία πρέπει να συνάδει με τους στόχους μας σχετικά με την ενέργεια και την ανταγωνιστικότητα 7195/14 6
επιπλέον τόνισαν ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά ενέργειας προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και να περιορισθεί η αυξανόμενη διαφορά τιμών με τους ανταγωνιστές από τρίτες χώρες υπογράμμισαν ότι η στήριξη της ανταγωνιστικότητας και η μείωση του κόστους της ενέργειας συμβάλλουν επίσης στην κοινωνική συνοχή εντός των κρατών μελών και θα βοηθήσουν στην διατήρηση των θέσεων εργασίας και στην μείωση της ανεργίας. Η ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης θα βοηθήσει τους ευάλωτους καταναλωτές, θα ωφελήσει τον τομέα των οικοδομών και θα συμβάλει υπέρ των στόχων μας για το κλίμα. Η Προεδρία θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της υπουργικής συζήτησης στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενόψει της προετοιμασίας της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20ής και 21ης Μαρτίου 2014. Η συζήτηση θα τροφοδοτήσει επίσης το σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου που θα υποβληθεί προς έγκριση κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια» (Ενέργεια) της 13ης Ιουνίου 2014. Η ανακοίνωση της Επιτροπής (5599/1/14 REV 1) παρουσιάσθηκε στις 22 Ιανουαρίου ως ανταπόκριση σε αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάιο του 2013 (EUCO 75/1/2013, σελίδα 5) με το οποίο εκλήθη η Επιτροπή να παρουσιάσει ανάλυση της σύνθεσης και των παραγόντων που διαμορφώνουν τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη. Η ανακοίνωση παρέχει την ρηθείσα ανάλυση και θα βοηθήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν το πλαίσιο των πρόσφατων αυξήσεων των τιμών, τις συνέπειές τους για τους καταναλωτές ενέργειας και τις πολιτικές επιπτώσεις. Η ανακοίνωση εστιάζει στις τιμές και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, καθώς και στον αντίκτυπό τους στη δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών σε σταθερές και οικονομικά προσιτές τιμές ενέργειας, και στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Καθώς δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των τιμών πετρελαίου και άνθρακα ανά τον κόσμο, οι τομείς αυτοί δεν καλύφθηκαν συγκεκριμένα στην ανακοίνωση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου για τους καταναλωτές συνίσταται στα ακόλουθα τρία στοιχεία: τις τιμές ενέργειας (τιμές χονδρικής και λιανικής πώλησης), το κόστος του δικτύου (κόστος μεταφοράς και διανομής) και τους φόρους/εισφορές (εισφορές γενικού και ειδικού χαρακτήρα). Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι οι τιμές, και ιδιαίτερα το κόστος, εξακολουθούν γενικά να αυξάνονται τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τη βιομηχανία, παρά τα μειούμενα ή σταθερά επίπεδα κατανάλωσης. 7195/14 7
Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 Το Συμβούλιο πραγματοποίησε δημόσια συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με ανακοίνωση της Επιτροπής περί πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030. Για την διάρθρωση της συζήτησης, η Προεδρία πρότεινε τρία ερωτήματα (6520/14) από την οπτική της πολιτικής για την ενέργεια, προκειμένου να εξασφαλισθεί συμπληρωματικότητα με την συζήτηση προσανατολισμού που διεξήχθη στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος την προηγουμένη ημέρα. Στο τέλος της συζήτησης, η Προεδρία υπογράμμισε κυρίως τα ακόλουθα: οι μελλοντικές πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια πρέπει να επιδιώκουν την ορθή ισορροπία μεταξύ των στόχων: βιωσιμότητα και αξιόπιστη πορεία προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αλλά επίσης οικονομικά προσιτή ενέργεια, συστήματα ασφαλούς ενέργειας και ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού καθώς και ανταγωνιστικότητα οι εκκλήσεις για μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση πολιτικής, καθώς και για την επίτευξη των μελλοντικών κλιματικών και ενεργειακών στόχων με τον αποδοτικότερο οικονομικά τρόπο η ευελιξία έχει κεντρική θέση προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη να επιδιώξουν μετάβαση σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα, σύμφωνα με τις εθνικές τους συνθήκες, το προτιμώμενο ενεργειακό μείγμα και συνεκτιμώντας το ζήτημα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού οι μελλοντικοί κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων δεν πρέπει να περιορίζουν την ευελιξία που απαιτείται για την αποτελεσματική επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων υπάρχει ευρεία συμφωνία ότι ένας αξιόπιστος στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σύμφωνα με τον χάρτη πορείας της ΕΕ με ορίζοντα το 2050 πρέπει να αποτελεί κεντρικό συστατικό στοιχείο ενός νέου πλαισίου για το 2030: υπάρχει, εντούτοις, ποικιλία απόψεων σχετικά με το αν πρέπει να αποτελεί το κεντρικό στοιχείο ή ένα στόχο μαζί με μια νέα ώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης υπάρχει ανάγκη για δίκαιη κατανομή της προσπάθειας μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ τομέων τον ρόλο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για περισσότερο βιώσιμα και ανταγωνιστικά ενεργειακά συστήματα, όσο και τις δυσκολίες που συνδέονται με τις προσπάθειες για την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις συνθήκες της αγοράς έμφαση δόθηκε στην επίτευξη μιας αληθινά ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας στην ΕΕ, καθώς και των υποδομών και διασυνδέσεών της, ακόμη και στις απομονωμένες περιοχές βάσει μιας ισχυρής περιφερειακής προσέγγισης 7195/14 8
η μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση θα έχει βασικό ρόλο στο πλαίσιο του 2030. Τα κράτη μέλη αναμένουν, ως εκ τούτου, την εξέταση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της ενεργειακής απόδοσης για το 2020, και ταυτόχρονα σαφήνεια στις ενδεχόμενες μελλοντικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής οι προτάσεις για νέο σύστημα διακυβέρνησης πρέπει να εξετασθούν περαιτέρω ευπρόσδεκτη είναι η αναγγελθείσα ευελιξία για τα κράτη μέλη ώστε να επιλέγουν πολιτικές βασιζόμενες στις ανάγκες, την οικονομική αποδοτικότητα και τις δυνατότητες, ενώ τονίσθηκε το δικαίωμα των κρατών μελών να αποφασίζουν για το δικό τους ενεργειακό μείγμα τέλος, ο καθορισμός δεικτών ενδέχεται να ενσωματώσει σταθερότερα το πλαίσιο για το 2030 στους στόχους ενεργειακής πολιτικής μέσω ακριβέστερης επικέντρωσης στην ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια του εφοδιασμού ο ακριβής ρόλος και η πρακτική λειτουργία τους απαιτούν, ωστόσο, περισσότερη μελέτη. Η Προεδρία θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της συζήτησης στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενόψει της προετοιμασίας της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20ής και 21ης Μαρτίου 2014. Στην ανακοίνωση της Επιτροπής (5644/1/14 REV 1), η οποία παρουσιάσθηκε στις 22 Ιανουαρίου, προτείνεται ένα πλαίσιο για τις μελλοντικές πολιτικές της ΕΕ σχετικά με την ενέργεια και το κλίμα και σκοπό έχει να δρομολογήσει μια διαδικασία που θα καταλήξει σε κοινή αντίληψη για τον τρόπο προώθηση των πολιτικών αυτών στο μέλλον. Στα κυριότερα στοιχεία του προτεινόμενου πλαισίου περιλαμβάνονται: ο στόχος για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ο οποίος θα πρέπει να επιτευχθεί μόνον με εγχώρια μέτρα (χωρίς την χρήση διεθνών πιστώσεων) ο στόχος για χρησιμοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ποσοστό 27% τουλάχιστον της κατανάλωσης ενέργειας, ενώ τα κράτη μέλη θα έχουν την ευελιξία να καθορίζουν εθνικούς στόχους η επίτευξη ενεργειακής απόδοσης ως βασική συνιστώσας του πλαισίου έως το 2030 και η ολοκλήρωση της επανεξέτασης της οδηγίας περί ενεργειακής απόδοσης αργότερα εντός του 2014. Η Επιτροπή σκιαγραφεί επίσης ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης βασισμένο σε εθνικά σχέδια για ανταγωνιστική, ασφαλή και αειφόρο ενέργεια, καταρτιστέα από τα κράτη μέλη. Επιπλέον προτείνει ένα σύνολο δεικτών, βάσει των οποίων να διαπιστώνεται η πρόοδος με την πάροδο του χρόνου και να παρέχεται μια βάση πραγματικών στοιχείων για τυχόν παρεμβάσεις πολιτικής. 7195/14 9
ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ 7195/14 10